عنوان :
شرح و بررسي شواهد قرآني كتاب سيوطي
نويسنده :
محسن اسدي
سال :
1371
استاد :
سيد امير محمود انوار
دانشگاه :
دانشگاه تهران
موضوع :
اين پايان‌نامه با هدف تبيين و توضيح شواهد قرآني شرح سيوطي بر ألفيه ابن مالك تدوين شده است . نويسنده پس از شرح زندگاني سيوطي و استادان و شاگردان و نيز تأليفات او طي بيست بخش به بررسي و شرح آيات مورد استشهاد سيوطي پرداخته است.
عنوان :
شرح شواهد التبيان في تفسير القرآن (سوره‌هاي هود، يونس، يوسف9
نويسنده :
نصيرالدين جوادي جوبتاني
سال :
1371
استاد :
آذرتاش آذرنوش
دانشگاه :
دانشگاه تهران
موضوع :
شيخ طوسي (ره) در روش تفسيري خويش براي بيان مفاهيمي كلمات و يا بعضي نكات ادبي آيات و گاه مفاهيم كلي به اشعار شعراي عرب اعم از جاهلي و اسلامي استشهاد نموده است . از آنجا كه شواهد در بيان بعضي مفاهيم نقش بسزايي دارد درك معاني و شرح آنها نيز مي‌تواندكارآيي خوبي داشته باشد. در اين پايان‌نامه ابتدا شاعر بيت در صورت مشخص نبودن حتي الامكان مشخص شده و سپس ترجمه فارسي شعر آمده و واژه‌هاي شاهد معني شده است.
عنوان :
سيماي ملائكه در قرآن كريم
نويسنده :
انسيه نصرالهي زاده
سال :
1371
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
دانشگاه تربيت مدرس
موضوع :
با بررسي آيات قرآن كريم، و مباحث تفسيري شيعه و اهل سنت، كتب روايي، نتايج زير در مورد ملائكه به دست آمده است . در قرآن كريم حدود 431 آيه در مورد ملائكه سخن گفته و بيش از 60صفت براي آنها برشمرده است . فرشتگان مخلوق و عبد و رسول و مطيع خدا هستند و به او ايمان داشته و به واحدانيت خدا شهادت مي‌دهند. آنان حاملان و حافين عرش و جنود آسمانها و مقربين درگاه الهي و معصوم ومكرم و صادق و عالم و قانت و خائف و خاشع و مشفق و مكين و امين و صاحب شهود و شفيع و اولياء مؤمنان هستند. فرشتگان دائماً خدا را تسبيح و تقديس و سجده ميكنند و موكلين امور الهي‌اند و تمامي دستورهاي او را اطاعت ميكنند و هرگز سستي نمي‌ورزند و خسته نمي‌شوند . آنان قدرت عروج و نزول سريع و انجام امور بسيار سخت را دارند. در قرآن كريم ، سنخ وجودي آنها به صراحت مشخص نشده است، ولي روايات آنان را موجوداتي نوراني معرفي نموده‌آند. خداوند ، اعتقاد كفار را مبني بر اينكه فرشتگان دختران خدا هستند نفي مي‌كند . بشر معمولي قادر به ديدن فرشته نيست ولي زماني كه مرداني از نوع بشر متمثل شود، قابل رؤيت است.ملائكه داراي انواع و مراتب گوناگون مي‌باشند و هر كدام مأمور انجام كار مشخصي هستند . از بين فرشتگان، تنها اسم جبرئيل و ميكائيل و هاروت و ماروت در قرآن آمده و از بقيه با ذكر صفات ياد شده است. فرشتگان نقش بسيار مهمي را در عالم وجود به عهده دارند و وراي اسباب مادي، به عنوان واسطه‌هاي خداوند، سبب وجود افعال و امور هستند. آنان تدبير امر و آوردن وحي و حفاظت همه جانبه در عالم وجود قبض و آوردن عذاب الهي بر اقوام فاسد را عهده دارند، و براي مؤمنان همواره طلب استغفار ميكنند و بر كافران لعن مي‌فرستند. دربسياري از موارد به امداد مؤمنان مي‌آيند و پشتيبان و دوست مؤمنان در دنيا و آخرت هستند.
عنوان :
سيماي علي بن‌ابيطالب ? در قرآن از ديدگاه اهل سنت
نويسنده :
بهجت السادات كسائي فر
سال :
1371
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
دانشگاه تهران
موضوع :
در اين پايان‌نامه سيماي امام علي? در آيات قرآني با استفاده از تفاسير و كتب بزرگان و مفسران اهل سنت بررسي شده است . در اين تحقيق ابتدا تفسير هر آيه با استناد به تفاسير علماي عامه و خاصه بيان شده است، و به دنبال آن، شأن نزول و مصاديق آيه بيان و ديدگاههاي مختلف نقد و بررسي شده است. در پايان با استناد به كتب روايي و تفسيري اهل سنت ثابت شده كه علي ? مصداق تام و برتر آيه مباركه است.
عنوان :
سيماي زن در تفسير الميزان
نويسنده :
رويا برادر
سال :
1371
استاد :
عباس حري
دانشگاه :
دانشگاه تهران
موضوع :
ويژگي اين پايان‌نامه در روش تحقيق آن است . نويسنده با يكي از روشهاي تحقيق آماري به نام « روش توصيفي تحليل محتوا» كلمات كليدي مربوط به زن را در تفسير الميزان برشمرده و مورد تجزيه و تحليل قرار داده است. وي توزيع فراواني مفهوم زن را در سوره‌هاي قرآن و نيز هر يك از جلدهاي تفسير مذكور و همچنين گروههاي موضوعي سه گانه زن و خصوصيات فردي، زن و خانواده، و زن در اجتماع بررسي كرده است.
عنوان :
سيماي رسول اكرم (ص) در قرآن (ابعاد رسالت)
نويسنده :
عليرضا حلم‌زاده
سال :
1371
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
دانشگاه تربيت مدرس
موضوع :
رسول اكرم ? از ديدگاه قرآن، شخصيتي برجسته و ممتاز دارد. از حضرتش به عنوان صاحب خلق عظيم و اسوه خسته مؤمنان ياد شده و پذيرش حكم وي در منازعات، نشانه ايمان دانسته شده است . در اين پايان‌نامه، ابعاد رسالت پيامبر? مورد بررسي قرار گرفته است تا شؤون و وظايف اصلي حضرت را نمايان سازد . در قرآن كريم از وظايف و اهداف رسول نمايان سازد. در قرآن كريم از وظايف و اهداف رسول اكرم ? ، با تعابير گوناگوني مانند ابلاغ، ذكر، بيان، هدايت، ولايت، حكم، بشارت و انذار سخن رفته است . حاصل بررسي آن است كه بارزترين شأن پيامبر ?، نبوت و رسالت است و اين دو تعبير نسبت به يكديگر عام و خاص من وجه هستند. پس پيامبر به نبوت ارسال شده است. از هدف و نوع وظيفه و رسالت پيامبر ? نيز، با تعابير گوناگون ياد شده است. آنچه در اين بررسي به دست آمده اين است كه رسالت عمده و مشخص پيامبر ?، هدايت و رهبري است. هدايت مردم به وسيله شيوه‌هاي هدايتي متنوعي مانند اسوه بودن، استدلال، موعظه، انذار و بشارت و جز اينها صورت مي‌پذيرد و رهبري در ابعاد رهبري ديني. رهبري سياسي و رهبري معنوي انسانها تحقق مي‌يابد.
عنوان :
سيماي ابراهيم ? در قرآن كريم
نويسنده :
سيد اسماعيل سليماني
سال :
1371
استاد :
سيد علي محقق
دانشگاه :
تربيت مدرس حوزه علميه قم
موضوع :
در اين پايان‌نامه زندگي پرماجراي ابراهيم خليل ابرحمن? از زبان قرآن مجيد بررسي شده و از اين موضوعات بحث به عمل آمده است: معرفي شدن او به عنوان اسوه براي انسانهاي ديگر، سيره آن حضرت و گرفتن درس توحيد، توكل، تسليم به خداوند و مبارزه با بت‌پرستي و هواپرستي از آن .
عنوان :
سنتهاي تاريخ در قران
نويسنده :
هادي سليماني ابهري
سال :
1371
استاد :
احمد بهشتي
دانشگاه :
دانشگاه تربيت مدرس
موضوع :
هدف اين پايان‌نامه بررسي سنتهاي تاريخ در قرآن از جمله فلسفه تاريخ است. فلسفه تاريخ، از قانونمندي حوادث تاريخي و بررسي علل و عوامل حركتهاي اجتماعي در طول زمان بحث مي‌كند. در آن بايد اصالت فرد و اجتماع سخن گفت و مقدم بر آن علم تاريخ را از فلسفه نظري تاريخ، تفكيك كرد. اين پايان‌نامه شامل اين مباحث است: فصل اول تا چهارم به متدلوژي موضوع و پديده تاريخي‌نگري اختصاص دارد. حاصل اين چهار فصل، مشخص شدن دو قلمرو مذكور و نقايص برداشتهاي برخي از محققين در جامعه‌شناسي قرآن است . در فصل پنجم و ششم، برخي از اثار معاصرين در زمينه فلسفه تاريخ قرآني گزارش شده و در تفسير آيه يازدهم از سوره رعد، با نظر متقدمين از اهل تفسير، مقايسه‌اي صورت گرفته است. از فصل ششم به بعد، سنت در قرآن و حديث، تاريخ در قرآن، ويژگيهاي قصص قرآن، فلسفه تاريخ در قرآن در قرآن، ويژگيهاي قصص قرآن، فلسفه تاريخ در قرآن و فرد و جامعه در قرآن بحث و بررسي شده‌اند. آخرين فصل پايان‌نامه عهده‌دار تبيين نظريه فطريه(اصل محوري در تفسير بسياري از انديشه‌هاي قراني) از بعد ارتباط با مباحث محرك و آينده تاريخ و نيز جامعه‌گرايي بشر در قرآن است .
عنوان :
روش‌شيخ ابوالفتح رازي در تفسير روح‌الجنان
نويسنده :
محمد مهدي حقي
سال :
1371
استاد :
محمد واعظ زاده خراساني
دانشگاه :
دانشگاه امام صادق (ع)
موضوع :
اين پايان‌نامه شامل يك مقدمه و چهار بخش تحت عناوين ذيل است: شناسايي تفسير روح‌الجنان، روش مفسر در تنظيم مطالب، جايگاه نقل در روح الجنان، جايگاه علوم قرآني و مباحث كلامي و عرفاني در اين تفسير.
عنوان :
تقدم و تأخير در قرآن
نويسنده :
مهادي پورستار
سال :
1371
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران مركزي
موضوع :
اين پايان‌نامه ترجمه و بررسي بخشي از كتاب الاتقان في علوم القرآن تأليف عبدالرحمن سيوطي (849ـ911ق) است. اين بخش « نوع چهل و چهارم درباره مقدم و مؤخر قرآن» نام دارد.
