عنوان :
ناسخ و منسوخ در قرآن
نويسنده :
حسين سجادي
سال :
1371
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
دانشگاه امام صادق ?
موضوع :
اين پژوهش مشتمل بر يك مقدمه و شش بخش با اين موضعات است: مقدمه ، اهميت بحث نسخ؛ بخش اول، معناي نسخ در زبان عربي و در اصطلاح علوم قرآني و اسلامي؛ بخش دوم، نه شرط نسخ؛ بخش سوم، نسخ در قرآن؛ بخش چهارم، جواز نسخ و اثبات وقوع آن؛ بخش پنجم،انواع نسخ در قرآن و بخش ششم، آياتي كه در آنها ادعاي نسخ شده است.
عنوان :
ميزان در قيامت ( در منظر قرآن و حديث )
نويسنده :
علي جان كريمي
سال :
1371
استاد :
محمد هادي معرفت
دانشگاه :
دانشگاه قم
موضوع :
اين پايان‌نامه در دو بخش تدوين شده است: بخش اول به بررسي حساب اعمال، سنجش اعمال و اقوال در ميزان اعمال اختصاص دارد . بخش دوم در زمينه مراد از سبك ميزاني و سنگين ميزاني افراد، چگونگي سنجش اعمال در قيامت و عدم سنجش اعمال كافران و مشركان است.
عنوان :
موضع گيري طبقاتي در قرآن: ملأ و مترف
نويسنده :
داود سليماني
سال :
1371
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
دانشگاه تهران
موضوع :
در اين پايان‌نامه تعريف طبقه اجتماعي از ديدگاههاي گوناگون و ديدگاه قرآني با توجه به آراء مفسران بيان شده است . همچنين ضمن بررسي طبقات اجتماعي با توجه به دو جريان حق و باطل به بررسي ملاكهاي حقيقت از ديدگاه فلاسفه و متكلمين پرداخته است. با توجه به ايات طبقه ملا و مترف را مورد بررسي قرار داده و با استخراج ويژگيهاي اين طبقه به بررسي موضعگيري آنان در مقابل انبياء الهي پرداخته است و نشان داده است كه ملأ و مترف در طول تاريخ هميشه از مخالفين و معارضين جدي و سرسخت انبياء بوده‌اند. همچنين روشن مي‌سازد كه هر چند دعوت دين شامل تمامي اقشار و طبقات اجتماعي مي‌گردد، ولي پاسخ طبقات اجتماعي در مقابل اين دعوت يكسان نبوده متناسب با اوصاف هر طبقه اجتماعي تفاوت پيدا مي‌كند.
عنوان :
مطالعه تطبيقي در قصص قرآن و آثار و مدارك فرهنگي در سرزمين انبياء (ع)
نويسنده :
رضا جلالي
سال :
1371
استاد :
ابراهيمي دينايي
دانشگاه :
دانشگاه تربيت مدرس
موضوع :
در اين پايان‌نامه قصص قرآن با آثار و مدارك مكشوفه و مندرجات كتب آسماني مورد مقايسه قرار گرفته و سوابق واژگان بر اساس فقه اللغه شرح داده شده است . قصص مورد تحقيق در اين پايان‌نامه در خصوص پيامبران از آدم(ع) تا نوح(ع) است.
عنوان :
محكم و متشابه
نويسنده :
منصور درخشنده
سال :
1371
استاد :
محمد هادي معرفت
دانشگاه :
مركز تربيت مدرس حوزه علميه قم
موضوع :
اين پايان‌نامه به بررسي محكم و متشابه و آراء مختلف در اين باره اختصاص دارد و داراي اين مطالب است: مفهوم احكام و تشابه، واژه‌هاي آيه هفت سوره آل عمران، نظر علامه طباطبائي درباره اين آيه، آراء مختلف در محكم و متشابه و نتيجه‌گيري از اقوال گذشته، فلسفه و حكمت متشابهات، نظريه ابن رشد و امام فخر رازي و علامه طباطبائي و آراء ديگر در حكمت متشابهات، مصاديق تشابه و عوامل تشابه در قرآن، تأويل و آراء مفسرين در اين باره، راسخون در علم، و روايات و احاديث در اين باره.
عنوان :
قصه در قرآن
نويسنده :
ناصر شمس بخش
سال :
1371
استاد :
محمد باقر بهبودي
دانشگاه :
دانشگاه تربيت مدرس
موضوع :
اين پايان‌نامه به بررسي موضوع « قصه در قرآن» اختصاص دارد و به اين نتايج رسيده است: اعتبار، تثبيت قلب پيامبر ? ، تقويت روحي مسلمانان، انداز مشكرين، وحدت دعوت انبياء، اثبات وحي و رسالت،تفهيم اصول و بيان سنتهاي اجتماعي از اهداف قصص قرآني است. برخي از خصوصيات قصه‌هاي قرآني عبارتنداز: اتحاد سياق قصه با كل سوره، نپرداختن به جزئيات، ايجاز، تبليغ غيرمستقيم، تفاوت شروع قصص. قرآن در قصه‌ها، از شخصيتهاي مثبت و منفي استفاده مي‌كند. شخصيتهاي مثبت را به عنوان الگو براي انسانها، و اشخاص منفي را به خاطر عبرت گرفتن مطرح ساخته است. قرآن بعضي از حلقه‌هاي داستانها را در موارد متعدد تكرار كرده است . البته، اين تكرار به قدري ماهرانه و استادانه است كه هيچ لطمه‌اي به بلاغت قرآن نمي‌زند. بلكه با نشان دادن يك صحنه از زواياي مختلف، آن را براي خواننده جذب‌تر و شيرين‌تر مي‌كند.
عنوان :
علم غيب از ديدگاه آيات و روايات
نويسنده :
اميرحسين شاهنوش فروشاني
سال :
1371
استاد :
حسين مصطفوي
دانشگاه :
دانشگاه امام صادق?
موضوع :
در اين پايان‌نامه پس از بحث و بررسي علم غيب از ديدگاه آيات و روايات نتايج ذيل به دست آمده است: 1) امام و پيامبر داراي علم غيب مي‌باشند. 2)علم غيب امام و پيامبر (مانند علم خداوند) ذاتي نيست بلكه خداوند متعال به آنها اعطا كرده است. 3) علم پيامبر و ائمه ? بر همه غيبها به طور مطلق نيست . 4) براي انسانها (غير امام و پيامبر) نيز امكان دستيابي به تأثير آنها است. 6)ايمان به غيب در مورد برخي از موجودات همچون فرشتگان و جنيان، تصديق وجود آنهاست. 7)در مقام تزاحم و مقابله بين راههاي شيطاني و راه رحماني، راههاي شيطاني هميشه مقهور و مغلوب است همانطور كه ساحران دربار فرعون نتوانستند در مقابل حضرت موسي ? مقاومت نمايند. 8) وجود راههاي شيطاني دليل بر حقانيت آنها نبوده بلكه بدين جهت است كه انسان با پيروي از راه رحماني و مخالفت با راههاي شيطاني در مسير تكامل خود قرار گيرد . 9) در ميان كارهاي خارق العاده،دروغگويي، تلقين و عوامفريبي نيز راه يافته است. 10) ايمان به غيب با عقل ظاهربين هميشه سازش نداشته بلكه بينشي وسيعتر را مي‌طلبد. 11) ايمان داشتن به غيب با تزكيه نفس ارتباط مستقيم داشته و با توجه كردن به هواهاي نفساني نسبت معكوس دارد.
عنوان :
شيوه‌هاي تدبر در قرآن
نويسنده :
ولي الله نقي‌پور فر
سال :
1371
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
مركز تربيت مدرس حوزه علميه قم
موضوع :
در اين پايان‌نامه تدبر در قرآن و شيوه‌هاي آن مورد بررسي قرار گرفته و از اين موضوعات بحث شده است: زمينه‌هاي تدبر در قران، جايگاه و زمانهاي مناسب تدبر در قرآن، معرفت و ايمان به شأن و مقام قرآن، جايگاه و زمانهاي مناسب تدبر در قرآن، معرفت و ايمان و به شأن و مقام قرآن،كليدهاي عام و خاص و علمي و عملي تدبر در آن، اصول حاكم بر تدبر در قرآن، شيوه‌هاي تدبر و شيوه‌هاي ترتيل.
عنوان :
شيطان در قرآن و اوستا
نويسنده :
عباس چراغي قينرجه
سال :
1371
استاد :
سيد محمد باقر حجتي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران مركزي
موضوع :
در اين پايان‌نامه شيطان در قرآن و اوستا مورد بررسي قرار گرفته است . در ابتدا مفهوم ابليس آورده شده و واژه ديو و واژه‌هاي مختلف مترادف آن مورد بحث قرار گرفته است . مباحث مهم ديگر آن عبارتند از : تلقي زردشت از شيطان و ديو از جنبه‌هاي مختلف، نقش شيطان و ديو در گمراهي انسان و عوامل گمراهي، و عواملي كه موجب نجات انسان از شر شيطان مي‌شوند. در پايان، تعابير مختلف از شيطان بيان شده است.
عنوان :
شناخت واژه‌هاي تبليغي در قرآن (دعوت ،موعظه و « ن،ص،ح») از سه ديدگاه ادبي ،تفسيري و زبان‌شناسي (فنولوژي، مورفولوژي ،سماتيك)
نويسنده :
محمد رضا ملامحمد
سال :
1371
استاد :
محمد مهدي معرفت
دانشگاه :
دانشگاه امام صادق ?
موضوع :
در اين پايان‌نامه تلاش شده است كه سه واژه دعوت، موعظه و نصح از ديدگاههاي ادبي، تفسيري و زبان‌شناسي بررسي شود. در ديدگاه اول، ضمن مراجعه به كتب لغت، روش جديدي در بررسي اتخاذ شده است. اينچنين كه واژه‌هاي به كار رفته در قرآن و كتب لغت در جدول ارائه و به بررسي كمي و آماري واژه‌ها پرداخته شده و كتب لغت بر مبناي مدارس و سبكهاي نگارش تقسيم و بررسي گرديده و داده‌هاي جدول توصيف و تحليل شده است . در ديدگاه دوم، اساس كار مطالعه بر روي آياتي است كه تنها ذكري از اين سه واژه به ميان آورده‌اند و ابزار لازم در اين كندوكاو نيز عناصر مسلم هر فعاليت تبليغي است كه عبارتند از : پيام دهنده، پيام گيرنده يا مخاطب، موضوع، ابزار، شيوه، هدف، پيام گيرنده يا مخاطب. موضوع ، ابزار، شيوه، هدف، زمان و مكان . ديدگاه سوم، با كمك علم نوپا و جديد زبان‌شاسي و بهره‌جستن از شاخه‌هاي مختلف آن همچون فنولوژي(اصوات شناسي) مورفولوژي (شكل‌شناسي) و سمانتيك(معني شناسي) درك عميق‌تر مفاهيم و معاني پربار اين واژه‌ها پرداخته شده است.
