عنوان :
شناخت جريان عملي‌نگري به قرآن (روش تفسير علمي )
نويسنده :
فروغ پارسا
سال :
1372
استاد :
محمد علي مهدوي راد
دانشگاه :
دانشگاه تربيت مدرس
موضوع :
تفسير علمي، گونه‌اي از تفسير است كه در تطبيق يافته‌هاي دانش بشري با آيات قرآني كوشش مي‌نمايد. امام ابوحامد غزالي نخستين كسي است كه انديشه علمي‌نگري به قرآن را مطرح كرد . وي معتقد است، قرآن تمام علوم گذشتگان و آيندگان را دربردارد. پس از وي، فخر رازي اين نظريه را به كاربرد. و در تفسير آيات قرآني از آن استفاده كرد. در دوران معاصر نيز كه پيشرفت علوم و فن‌آوري، افكار ما ديگرايانه را رواج داده،دانشمندان اسلامي به انديشه احياي دين و رفع شبه « نزاع علم و دين» به اين گرايش تفسيري روي آوردند. مخالفان اين گرايش تفسيري بر اين باورند كه ، حقايق قطعي و نهايي و لايتغير قرآني را نبايد با نظريه‌هاي متغير علمي مترادف دانست، و اين كتاب شريف اجل از آن است كه با يافته‌هاي عقل ناقص بشري به تفسير درآيد البته بايد گفت: اگر در پرتو حقايق علمي، هدايت قرآني حاصل آيد و اين گرايش به تكلف نگرايد، منعي از آن نيست.
عنوان :
شرك از ديدگاه قرآن
نويسنده :
سيد محمد حسن علم‌الهدي
سال :
1372
استاد :
محمد هادي معرفت
دانشگاه :
مركز تربيت مدرس حوزه علميه قم
موضوع :
در اين پايان‌نامه ديدگاه قرآن درباره شركت مورد بررسي قرار گرفته و در اين باره موضوعات زير مطرح شده است: مفهوم شرك، تاريخچه بت‌پرستي، علل پيدايش شرك، برخي عقايد مشركين در قرآن، سرچشمه‌هاي شرك،دلايل عقلي بر نفي شركت، دلايل قرآني بر نفي شرك، اقسام شرك، مبارزه پيامبران الهي با شرك، ويژگيهاي مشركين در قرآن، برخورد با مشركين، شركت در مذاهب اسلامي، از شركت تا اخلاص ، اخلاص در آيات قرآن، مفهوم اخلاص، و ريا به عنوان شرك.
عنوان :
شرح و بررسي شواهد قرآني اوضح المسالك الي الفية ابن مالك از ديدگاه صرفي و نحوي
نويسنده :
شيوا مشيرفر
سال :
1372
استاد :
امير محمود انوار
دانشگاه :
دانشگاه تربيت مدرس
موضوع :
اين پايان‌نامه شامل سه مقدمه و 13 باب است: مقدمه اول، در مورد زبان عربي و اهميت آن، مقدمه دوم درمورد الفيه ابن مالك و شروع آن و مقدمه سوم در مورد شرح زندگاني و احوال ابن هشام و تأليفات وي است. پس از اين مقدمه آيات وارده در كتاب اوضح المسالك شرح و بررسي شده است. بدين ترتيب، كه ابتدا تمامي كتاب اوضح المسالك مورد كاوش و جستجو قرار گرفته و از آنجا كه شواهد در آن به طور كامل مشخص نيست كه از قران است يا حديث يا قول ادبا براي تك‌تك آنها به كتاب المعجم المفهرس مراجعه شده و نشاني آيات استخراج شده است . آنگاه با مراجعه به قرآن از آنجا كه در اكثر آيات فهم معني و استدلال نحوي شاهد قرآني منوط به دانستن قبل و بعد آن است آيات مورد نظر به طور كامل همراه با ترجمه استخراج گرديده، سپس به اعراب آيه و احياناً وجوه مختلف اعرابي و اراء علما پرداخته و در پايان شرح شواهد قرآني و علت استشهاد به آنها در كتاب الفيه ابن مالك ذكر شده است .
عنوان :
شرح لغوي، صرفي، نحوي،بلاغي،تفسيري، تاريخي و ادبي سوره نجم
نويسنده :
علي حاجي خاني
سال :
1372
استاد :
سيد امير محمود انوار
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران مركزي
موضوع :
اين پايان‌نامه در دو بخش تنظيم شده است: در بخش اول آيات سوره نجم از لحاظ ادبي، بلاغي، تفسيري، لغوي، صرفي و نحوي مورد بررسي قرار گرفته و شأن نزول اين سوره بازگفته شده است . در بخش دوم مباحثي پيرامون معراج رسول اكرم (ص) آمده و معناي لغوي، زمان و مكان معراج آن حضرت از ديدگاه قرآن و حديث و آراء،صاحب نظران توضيح داده شده است.
عنوان :
شرح شواهد قرآني باب رابع مغني البيب
نويسنده :
سيد مجيد سادات كيايي
سال :
1372
استاد :
فيروز حريرچي
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران مركزي
موضوع :
مغني اللبيب، اثر ابن هشام انصاري از نحويان قرن هشتم هجري است. در اين پايان‌نامه پس از بيان مقدماتي پيرامون زندگي و تأليفات ابن هشام به شرح ابياتي پرداخته شده كه صاحب مغني اللبيب در باب چهارم اين كتاب بدانها استشهاد جسته است. مشكلات لغوي و نحوي اين ابيات نيز شرح داده شده است .
عنوان :
شرح شواهد الاتقان في علوم القرآن
نويسنده :
فرهاد سليمي
سال :
1372
استاد :
محمود شكيب
دانشگاه :
دانشگاه تربيت معلم
موضوع :
مطالب اين پايان‌نامه عبارت است از : شرح حال و معرفي تأليفات سيوطي مؤلف كتاب الاتقان في علوم القرآن، و شرح و توضيح اشعاري است كه به عنوان شاهد مثال براي كلمه يا عبارتي از قرآن كريم آورده است. ابتدا شاعر وسراينده واقعي بيت مشخص شده، سپس اغلاط اشعار شاهد مثال اصلاح گرديده و توضيح ما قبل و ما بعد شعر شاهد مثال آمده است. پس از مراجعه به قرآن شماره آيه و يا اياتي كه آن كلمه در آن به كار رفته، همراه با متن كامل آيه در پاورقي ذكر شده است و با استفاده از كتب تفسير و علوم قرآني شاهد مثال شرح شده و اگر لازم بوده اشعار ديگري هم به عنوان تأكيد و تقويت آن بيت آورده شده است. سپس لغات مشكل بيت معني شده و در پايان ترجمه روان و سليس بيت آمده است .
عنوان :
شرح شواهد « اعراب ثلاثين سورة من القرآن الكريم »
نويسنده :
جواد تك دهقان
سال :
1372
استاد :
سيد امير محمود انوار
دانشگاه :
آزاد اسلامي واحد تهران مركزي
موضوع :
اعراب ثلاثين سورة‌من القرآن الكريم نوشته ابن خالويه يكي از دانشمندان اسلامي سده چهارم هجري است. مؤلف در اين كتاب،جهت تبيين نكات صرفي و نحوي آيات سي سوره از سوره‌هاي پاياني قرآن به پاره‌اي از اشعار عربي استشهاد جسته است. در اين پايان‌نامه شواهد شعري كتاب مذكور شرح و لغات دشوار آن توضيح داده شده است.
عنوان :
شأن نزول و نقش آن در تفسير
نويسنده :
نجف نجفي روحاني
سال :
1372
استاد :
احمد بهشتي
دانشگاه :
مركز تربيت مدرس دانشگاه قم
موضوع :
مباحث اين پايان‌نامه كه درباره شأن نزول و نقش آن در تفسر است عبارتند از: شأن نزول و تفاوت آن با سبب نزول، تاريخ كتاب شأن نزول ، اهميت و فوائد آن، زمينه‌هاي نزول آيات، مصادر شأن نزول چه كساني‌اند؟ آيا قول صحابه به طور مطلق در شأن نزول چه كساني‌اند؟آيا قول صحابه به طور مطلق در شأن نزول حجيت دارد؟ چگونگي جعل شأن نزول و اهداف آن، روش و معيارهاي شناخت شأن نزول صحيح از سقيم، تعابير بيانگر شأن نزول، آيا خبر واحد در اثبات شأن نزول حجيت دارد؟ آيا بدون نزول مي‌تواند مخصص عموم آيه واقع شود؟ چگونگي جمع و ترجيح روايات متعدد در شأن نزول آيه واحد.
عنوان :
سيماي حضرت مريم از ديدگاه قرآن
نويسنده :
نرجس دستغيب
سال :
1372
استاد :
احمد بهشتي
دانشگاه :
دانشگاه تهران
موضوع :
اين پايان‌نامه مشتمل بر اين مباحث است: در مقدمه آمده است كه حضرت مريم از ديدگاه قرآن هم از نظر مسلمانان و هم از نظر مسيحيان قابل توجه است . اسلام به حضرت مريم ? ارج مي‌نهد؛ زيرا كه بانوي شايسته و عابد و مادر پيغمبر خداست. مسيحيت مريم را سمبل قداست و مادر عيسي ? مي‌داند . قرآن ديدگاه ظريف و دقيقي نسبت به حضرت مريم دارد . چهره حقيقي اين بانو در سوره مريم و ديگر سور قرآن معرفي شده است . در حالي كه در انجيل مريم بانويي ناشناخته است و گاه تصوير ناشايست و غيرحقيقي‌اي از آن حضرت در بابهاي مختلف انجيل آمده است . در متن اين پايان‌نامه از اين موضوعات سخن رفته است: سرزمين فلسطين زادگاه حضرت مريم و تولد او از بانوي مقدسي به نام حنه همسر عمران ? و كفالت و سرپرستي آن حضرت به دست شايسته‌ترين شخص زمان خود يعني حضرت زكريا، ماجراي نزول فرشته وي و باردار شدن و تولد عيسي، صفات حضرت و سرانجام رحلت اين بانوي مقدس.
عنوان :
سيره ابراهيم خليل ? در قرآن كريم
نويسنده :
مجيد فلاح‌پور
سال :
1372
استاد :
احمد بهشتي
دانشگاه :
دانشگاه تربيت مدرس
موضوع :
ابراهيم ? اولين پيامبر صاحب كتاب آسماني و دومين پيامبر اولوالعزم و از بزرگترين شخصيتهاي الهي است كه نقش تاريخ‌سازي او بر كسي پوشيده نيست. از ديدگاه قرآن، ابراهيم ? در ميان پيامبران داراي امتيازات ويژه‌اي است كه باعث شده در نزد پروردگار به عاليترين مقامات ممكن دست يابد. زندگي او سراسر مبارزه با مظاهر شركت و طاغوت و دعوت به توحيد و هدايت بشريت است. مبارزات وي گاه به صورت مناظرات منطقي و زماني به شيوه عملي، با شكستن بتها نمود مي‌يابد. خلوص و ايمان و استقامت شگفت‌انگيز قهرمان توحيد، موجب شد كه خداوند او را مقتداي دين‌باوران و امام بشريت قرار دهد و مشي او را صراط مستقيم و آيينش را دين حنيف بنامد و همه خداجويان تاريخ را مأمور به پيروي از اين بزرگ پيشواي آسماني گرداند.
