تبیان، دستیار زندگی

امام حسین علیه السلام در منزلگاه بیضه اصحاب حر بن یزید را مخاطب قرار داد و بعد از حمد و ثنای الهی فرمود: « ای مردم! رسول خدا فرمود: هر کس سلطان ستم پیشه ای را که محرمات الهی را حلال و پیمان خداوندی را شکسته و با سنت من مخالفت کرده و ستم بر بندگان خدا روا داشته باشد، تائید کند و به انکار او برنخیزد، جایگاهش آتش و عذاب الهی است.

بنی امیه به فرمان شیطان از اطاعت خدا سرپیچی نمودند و فساد کردند، حدود خدا را اجرا نکرده، بیت المال را منحصر به خود ساختند. حرام خدا را حلال و حلال خدا را حرام کردند و من سزاوارترین مردم هستم به نهی کردن و باز داشتن آنها از این گونه اعمال زشت و نکوهیده. شما به من نامه ها نوشتید و فرستادگان خود را نزد من فرستادید و گفتید که با من بیعت کرده اید و مرا در این قیام تنها نمی گذارید!

اکنون اگر بر بیعت و پیمان خود پایدارید که راه صواب هم همین است من که حسین پسر علی و فرزند فاطمه دختر رسول خدا هستم، با شمایم و خاندان من با خاندان شما خواهد بود. و من پیشوایی شما را می پذیرم و اگر چنین نکنید و بر عهد خود استوار نباشید و پیمانی را که بسته اید بشکنید و بیعت با مرا نادیده بگیرید، به جان خودم قسم که از شما عجیب نیست؛ چرا که با پدر و برادر و پسر عمویم مسلم همین گونه رفتار کردید.

هر کس فریب شما را بخورد، مردی نا آزموده است. شما از بخت خود روی گردان شدید و بهره خود را از دست دادید، هر کس پیمان شکند از زیان پیمان شکنان برخوردار خواهد بود و خداوند به زودی مرا از شما بی نیاز خواهد کرد و السلام علیکم و رحمةالله و برکاته ».

علی بن محمد بن جهم روایت می‌کند:
یک روز مأمون از حضرت رضا علیه السلام پرسید:« معنی آیه 121 سوره طه چیست که خداوند فرمود: آدم معصیت کرد و گمراه شد؟»

حضرت رضا علیه السلام فرمود:« وقتی خداوند آدم و حواء را از نزدیک شدن به درخت نهی فرمود، شیطان آمد و آنها را وسوسه کرد و گفت اگر شما از این درخت بخورید، تبدیل به دو فرشته می‌شوید و تا ابد در بهشت خواهید ماند. سپس قسم خورد که من قصد فریب شما را ندارم. آدم و حوا هم کسی را ندیده بودند و باورشان نمی شد کسی به دروغ، قسم بخورد. البته این ماجرا به قبل از نبوّت حضرت آدم علیه السلام مربوط می‌شد. گرچه گناه صغیره‌ای بود، اما بعد از اینکه پیغمبر شد، دیگر از هر گونه خطای کوچک و بزرگ مصون و محفوظ شد. برای همین است که خداوند (آیه 33 سوره آل عمران) می‌فرماید: خداوند آدم و نوح را برگزید »

مأمون پرسید:« معنی آیه 76 سوره‌ی انعام چیست که حضرت ابراهیم وقتی هوا تاریک شد، گفت: "این ستاره پروردگار من است".»
امام فرمود:« آن ستاره، زهره بود و منظور او از اینکه گفت پروردگار من ستاره است و سپس گفت ماه و سپس خورشید، باطل‌کردن عقیده‌ی مشرکین آن زمان بود، نه اینکه عقیده خود را می‌گفت.

مشرکین آن زمان سه دسته بودند: زهره پرست، ماه پرست و خورشید پرست. حضرت ابراهیم می‌خواست ثابت کند که آنها با این خصوصیّت که افول و غروب می‌کنند، پرستیدنی نیستند. این نوع استدلال را خداوند به او آموخته بود چون در قرآن _ در آیه‌ی 83 سوره‌ی انعام _ می‌فرماید: " و این دلیل و حجت ما بود که به ابراهیم عطا کردیم تا برای قومش بیاورد."»
مأمون پرسید: «معنی آیه 110 سوره‌ی یوسف چیست: "و پیامبران گمان کردند که به آنها دروغ گفته‌اند."»
امام فرمود:« یعنی وقتی پیامبران خدا از مردم مأیوس می‌شوند و قومشان گمان می‌کنند که آنها دروغ گفته‌اند، در این هنگام نصرت ما به آنها می‌رسد.»
مامون معنی این آیه را پرسید:« تا خداوند گناه گذشته و آینده تو را بیامرزد.» (سوره؟)

حضرت رضا علیه السلام فرمود:« در نظر مشرکین مکه، کسی گناهکارتر از رسول خدا نبود. زیرا آنها سیصد و شصت بت را عبادت می‌کردند و رسول خدا می‌فرمود از همه آنها دست بردارید و فقط خدای یگانه را پرستش کنید. گناه رسول خدا در نظر مشرکین این بود. خداوند پس از فتح مکه فرمود: ای محمد! ما برای تو فتح آشکاری کردیم تا خداوند گناهانی را که مشرکین مکه درباره تو تصوّر می‌کردند بیامرزد و اثرات آن را از بین ببرد، چون ذنب به معنی کار دنباله‌دار و دارای عواقب بعدی است.»

در این هنگام حضرت رضا برای اقامه نماز برخاست و رفت. مأمون به عموی او یعنی محمد بن جعفر گفت:« پاسخ‌های برادرزاده‌ات چطور بود؟»
محمد بن جعفر گفت:« او عالم است ولی ما ندیده‌ایم او نزد کسی تحصیل کند.»
مامون گفت:« او از اهل بیت پیامبر است که رسول خدا درباره آنها فرمود:« عترت پاک من در کودکی حلیم و بردبار و در بزرگی داناترین مردم‌اند. شما نباید به آنها چیزی یاد دهید زیرا آنها داناترند. آنان شما را به طریق هدایت ارشاد می‌کنند و به گمراهی نمی‌کشانند.»

ابن جهم می گوید:« روز بعد خدمت حضرت رضا علیه السلام رسیدم و حرف‌های مأمون و محمد بن جعفر را برایش بازگو کردم.»
حضرت رضا علیه السلام خندید و فرمود:« به سخنان مامون دل خوش مکن که او به زودی مرا خواهد کشت و خداوند انتقام مرا از او خواهد گرفت.»

حرکت به سوی خدا: حرکت کردن به سوی خداوند با دل، شخص را بهتر، سریعتر و مطمئن‌تر به خداوند می رساند، نسبت به اطاعت و عبادتش با سایر اعضاء و جوارح.

همنشینی با بدان: از همنشینی با انسان بد بپرهیز که او همانند شمشیر بدون غلاف است؛ منظره‌اش نیکو و زیبا، ولی اثر و نتیجه‌اش زشت و نازیباست.

خیانت: برای اثبات خیانت شخص، همین کافی است که او امین اشخاص خیانتکار باشد

نیازمندی‌های مؤمن: مؤمن به سه چیز نیازمند است:

• توفیق از طرف خداوند.
• پنددهنده‌ای از درون خویش.
• پذیرش نصیحت دیگران

اطـاعــت از هــوای نـفـس: هر کس از هوای خویش اطاعت کند، آرزوی دشمن خویش را بر آورده کرده است

جان‌ها و دارایی‌ها: جان‌ها و اموال ما از بخشش‌های خداوندی و از امانت‌های اوست. تا زمانی که از آنها بهره مند شویم مایه خوشی و شادی است و زمانی که آن را از ما بگیرند و محروم شویم، برایمان مایه اجر و ثواب است. پس هر کس بی تابی‌اش بر صبرش غالب گردد اجرش ضایع شده است، و ما از آن به خداوند پناه می‌بریم

اعتماد به خداوند: اعتماد به خداوند متعال، بهای هر چیز گرانبها و نردبانی برای رسیدن به هر چیز بلند مرتبه ای است.

خانه ای در بهشت: هر کس در راه خدا و فقط به خاطر او از برادری استفاده کند، از خانه ای در بهشت استفاده کرده است