اکستازي چيست ؟

كيب MDMA يا 3 و 4 متيلن دي اكسي مت امفتامين كه به نامهاي اكستاسي، اكستازي، XTC ، E (اي) ،X (اکس) هم معروف است. در ايران به نام قرص شادي هم شناخته مي‌شود. اين ماده در 1914 در آلمان به عنوان كم كننده اشتها مورد استفاده قرار گرفت كه به علت اثرات آن از رده مصرف خارج شد.

در دهه 70 ميلادي اين دارو كاربرد مجدد يافت و در روان درماني براي كمك به بيان احساسات بيماران استفاده شد كه در 1984 با اثبات اثرات آن روي مغز حيوانات آزمايشگاهي، از رده خارج شد. در 1985 در آمريكا، مصرف آن ممنوع اعلام شد. در سالهاي اخير مصرف آن در آمريكا، در پارتي‌هاي شبانه موسوم به Raves به شدت افزايش يافته است كه باعث نگراني دولت امريكا شده است. در دوره زماني خاصي در اروپا، مصرف اين مواد انرژي زا و شادي‌بخش براي كاهش مصرف ساير مواد مخدر مثل هروئين تشويق شده است بطوري كه مصرف آن در اروپا در 1995 از 500 هزار قرص در سال به 30 ميليون قرص در دو سال بعد رسيده است.
2 درصد مردم امريكا حداقل يكبار اين تركيب را مصرف كرده‌اند. حداقل يازده و هفت دهم درصد دانش‌اموزان كلاس آخر دبيرستان در آمريكا يكبار “اكس” مصرف كرده‌اند مصرف اين قرصها در ايران به خصوص در يكسال اخير در پارتي‌هاي شبانه به شدت افزايش يافته است. جوانان تحصيل كرده و مرفه مصرفكنندگان اصلي اين داروها هستند. لازم است عموم مردم و پزشكان با اثرات سوء مصرف اين دارو آشنا شوند ميزان مراجعه به اورژانس‌ها در امريكا در اثر سوء مصرف اين دارو به شدت افزايش يافته است. (از 1143 مورد در 1998 به 4511 مورد در سال 2000)
همچنانكه ذكر خواهد شد مشكل اصلي در مصرف اين مواد عوارض مزمن آن مي‌باشد. عوارض حاد مصرف بيشتر در مرتبه اول مصرف و در صورت تداخل با بعضي داروهاي ضدافسردگي پيش مي‌آيد. 

ترکيب شيميائي
3 , 4 MethylendioxyMethAmphetamine يا N, Alpha, DiMethyl 1,3 Benzodiazoxide 5 Ethamine با فرمول C11H15N2O که بنامهاي MDMA يا اکستاسي معروف است.

اشکال رايج داروئي
دارو در امريكا بصورت قرصهاي خوراكي و جويدني، كپسول و مواد تدخيني و تزريقي موجود است. قيمت هر قرص بين 10 تا 30 دلار است در ايران قيمت قرص بين 4 تا 20 هزار تومان (متوسط 10 هزار تومان) است كه با ماركهاي مرسدس بنز و ميستوبيشي، $ ، KO ، صليب، موجود است و به علت قابليت ساخت آن كه براحتي انجام مي‌شود در لابراتورهاي داخلي هم ساخته مي‌شود كه خطر وجود مواد اضافي در آن و عوارض آن است. هر قرص خوراكي حاوي 80 تا 160 ميليگرم MDMA است. پس از بلعيدن اثرات قرص پس از 20 تا 90 دقيقه بعد ظاهر شده و حدود 2 تا 3 ساعت اثرات آن در يك حد حفظ شده و بعد افت مي کند و از 3 تا 24 ساعت اثرات آن باقيست.

اپيدميولوژي
ميزان مصرف اين قرص‌ها در آمريكا به شدت ميان جوانان و نوجوانان در حال افزايش است طبق آخرين آمار تعداد كساني كه براي حداقل يكبار از اين ماده استفاده كرده‌اند بين دانش‌آموزان كلاس آخر دبيرستان در آمريکا از نه درصد به دوازده درصد افزايش يافته است.
دو درصد از کل حمعيت ايالات متحده حداقل يکبار اکستاسي مصرف کرده اند.

نحوۀ اثر در مغز
آمين‌هاي مغز – بويژه نوراپي نفرين و سرتونين نوروترانسيمترهاي مسيرهايي هستند كه كارشان بروز خلق است. با توجه به فرضيه آميني، كاهش عملكرد اين آمين‌ها باعث افسردگي خواهد شد و افزايش فعاليت‌ آنها باعث بالا رفتن خلق مي‌شود.
MDMA از طرقي كه ذكر خواهد شد باعث افزايش خلق و احساس نشاط مي‌شود.

فرضيه تاثير MDMA (اکستاسي) بر مغز:
1 - افزايش آزادسازي سروتونين در سيناپس‌هاي مغزي
2 - بلوك بازجذب سروتونين
3 - افت ميزان سروتونين مغز
4 - اثرات غيرمستقيم بر ميزان دوپاين مغز

عوارض پس از مصرف اكستاسي:


●● اثرات منفي:
● كاهش اشتها
● تغييرات بينايي
● گشاد شدن مردمكها (ميدرياز) افراد مصرف كننده در محل‌هاي مصرف مثل پارتي‌ها با وجود كم بودن نور مجبور به استفاده از عينكهاي آفتابي در شب هستند كه علت آن تحريك‌پذيري با نور است.
● حركات غيرطبيعي چشم (نيستاگموس)
● توهم بينايي (هالوسيناسيون)
● افزايش ضربان قلب و فشار خون (تاكي‌كاردي و هيپرتانسيون)
● تغيير در نظم حفظ دماي بدن
● فك زدنهاي طولاني (افراد مصرف كننده براي جلوگيري از حالت قفل شدن فك مجبور به مصرف آدامس هستند، تا ساعتها پس از مصرف اين حالت فك زدنهاي غير طبيعي موجود است).
● لرزيدن، عصبي شدن، عدم تمايل براي استراحت
● تمايل شديد براي مصرف مجدد اين ماده پس از افت تاثير اوليه

●● اثرات منفي شديد:
● اثرات شديد احساسي، اختلال خواب، كابوسهاي شبانه حملات ناگهاني اضطراب (Panic Attack)، ديوانگي (Psychosis)
● انقباض شديد فك و پارگي زبان در اثر فك زدنهاي طولاني (Trisma){در صورت بروز اين حالت بايد از آمپول ديازپام و يا قرصهاي خوراکي آن استفاده کرد.
● عدم تمركز، فراموشي، اختلال در يادگيري (Confusion)
● افزايش دماي بدن و كاهش آب بدن (در پارتي‌هايي كه اين دارو مصرف مي‌شود افراد مجبور به مصرف آب فراوان و مكرر هستند و اين مساله خطرات خاص خود را به دنبال دارد).
● تهوع و استفراغ
● كاهش سديم خون در اثر مصرف زياد مايعات (هيپوناترمي)
● سردرد و سرگيجه و تشنج
● آنمي آپلاستيک (سرکوب شديد خونسازي مغز استخوان)
● افت شديد خلق در روزهاي پس از مصرف
● خستگي و افسردگي شديد تا يك هفته پس از مصرف
● احتمال اعتياد جسمي كم است ولي احتمال اعتياد رواني بسيار زياد است.
● احتمال سميت كبدي
● صدمه به اعصاب مغزي
● بزرگ شدن پستان در آقايان (ژنيكوماستي)
● احتباس ادراري (Retension)
● تخريب عضلات مخطط (رابدوميوليز) که در نتيجۀ افزايش دماي بدن رخ مي دهد و مي تواند بعلت رسوب مواد حاصل از اين تخريب در کليه باعث آسيب به اين ارگان شود.
●● دختران جوان بعلت اثرات هورمونهاي جنسي زنانه، در صورت مصرف اكستاسي در معرض خطر بيشتري براي ابتلا به افت سديم خون و بدنبال آن تشنج هستند. (ميزان بروز SIADH در ارتباط با استروژن خون افزايش مي‌يابد).

●● موارد منع مصرف:
با توجه به اثرات اكستاسي در افزايش فشار خون و تعداد نبض و با توجه به اينكه گروهي از مردم پاسخ و واكنش بيشتري نسبت به اين ماده نشان مي‌دهند افراد با سابقه فشار خون بالا، مشكلات قلبي (اختلالات ضربان قلب و…) يا افراد با سابقه سكته قلبي نبايد از اين ماده استفاده كنند. افراد با سابقه مشكل كبدي و كليوي نيز منع مصرف قطعي دارند.
كساني كه از داروهاي ضد افسردگي مثل فنلزين، ترانيل سيپرومين و ضد افسردگي‌هايي مثل پروزاك و زولوفت (Zoloft) هم استفاده مي‌كنند به هيچ‌وجه نبايد از اكستاسي استفاده كننده موارد مرگ ناشي از مصرف همزمان اين داروها با اكستاسي گزارش شده است.
علائم مسموميت با اكستاسي (مربوط به بالا رفتن بيش از حد غلظت دارو در خون) به شكل افزايش شديد ضربان قلب، فشارخون، خستگي، گرفتگي عضلاني يا حملات حاد ترس (Panic Attack) مي‌باشد. در صورت بروز علائم فوق شخص بايد فعاليت را كنار گذاشته، بنشيند و مايعات (آب و آب ميوه) به ميزان كافي مصرف كند. در صورت بروز علائم مثل تشنج، كاهش سطح هوشياري و … هرچه سريعتر به مراكز درماني مراجعه شود. در صورت مصرف همزمان قرص‌هاي اكستاسي با الكل عوارض ناشي از دهيدراتاسيون و كاهش آب بدن تشديد مي‌‌شود و در عين حال عوارض اكستاسي بر خلق كاهش مي‌يابد

●● نتايج آخرين تحقيقات:
در يك بررسي انجام شده يا كمك اسكن(PET (Positron Emission Tomography كه روي 2 گروه 14 نفري از مصرف كنندگان اكستاسي (حداقل 3 هفته مصرف) كه هيچ داروي روان‌گردان ديگري مصرف نكرده‌اند و 15 نفر كه هيچ دارويي مصرف نمي‌كنند نشان داده شد كه ميزان سروتونين در مغز بشدت كاهش يافته است و سلولهاي عصبي حاوي سروتونين آسيب ديده‌اند. لازم به ذكر است كه افراد مورد مطالعه از لحاظ سن و تعداد زن و مرد مشابه بوده‌اند.

40ميليون‎ مبتلا به‎ ايدز در دنيا

هم‎ اكنون حدود 40 ميليون نفـر در دنيا مبتلا به‎‎ ويروس‎ ايدز هستند كه از اين‎ تعداد 10 ميليون‎ نفـر زيـر 18 سـال‎ قـرار دارند.
يان‎ پيتر كلايبـرگ‎ نمـاينـده‎ صـنـدوق‎ كودكان‎‎ سازمان ملل‎ مـتحـد( يـونسـيـف‎) در ايران‎‎‎ با بيان اين مطلـب‎ گفـت‎: در هـر 15 ثانيه‎‎‎ يك‎ نفر و روزانه 6000 نفر بـه ايـن‎ ويروس‎ مبتلا مي‎‎شوند كه‎ حدود نيمي از آنهـا در گروه‎ سني‎ 15 تا 25 سال‎ قرار دارند.
كلايبرگ‎ افزود : بايد راه‎ درستي‎ براي‎ پيشگيري‎‎ از اين‎ بيماري انتخـاب‎ و اطلاعـات‎ لازم‎ در اختيار جوانان‎ قرار داده‎ شود.
وي‎‎ همچنين‎ گفـت‎‎: آمـوزش‎ مهـارت هـاي زندگي‎ و آموزش‎ در سطح‎ مدارس‎ از بـهتـريـن‎ راه‎‎ هايي‎‎ است‎ كه ميتواند از افزايـش‎ ايـن‎ بيماري‎‎ در بين‎‎ جوانان پيشگيري كنند.


مذهب‎ , مهمترين‎ عامل‎ مهار ايدز

جانشين نماينده‎ يونيسف‎ در ايـران گفـت‎ : فرهنگ‎ مذهبـي‎‎ و ارزش‎ هـاي‎ اخـلاقـي مهمترين‎ عامل‎ مهار بـيمـاري‎ ايـدز اسـت‎ و ايران‎‎ چنين پشتوانه‎ اي‎ دارد.
كلايبرگ‎ در گفتگو با واحد مركزي‎ خبـر افزود : مردم‎ ايران‎‎ بـا داشتـن پيـشيـنـه‎ فرهنگي‎‎‎ , مذهبي و رعايت‎ ارزش‎ هاي‎ اخلاقي , الگويي‎ موفق‎ در جلوگيري‎ از گسترش‎ عفـونـت‎ اچ‎ اي‎‎‎‎‎ وي و بـيمـاري ايـدز بـراي ديـگـري كشورهاي‎ جهان‎ است‎ .
وي‎‎ ابراز اميدواري كرد صندوق‎ كودكان‎ سازمان‎ ملل‎ متحد بتواند با همكاري‎‎ جمهوري اسلامي‎ ايران‎‎ در مقابله‎ با اين بيماري‎ برنامه‎ هاي‎‎ تاثير گذاري تدارك‎ بيند.

پیامبر اکرم (صلّی‌ ‌الله‌ عليه‌ وآله):
العِبَادَةُ مَعَ أكْلِ الحَرََامِ كَالْبِنَاءِ عَلیَ الرَّمْلِ.
عبادت همراه با لقمۀ حرام همچون ساختمانی است که بر ماسه بنا شده باشد.بحار الأنوار، ج 84، ص 258

مقدمهنكاتي كه بايد درباره تيروئيد وبيماريهاي آن بدانيم
بيشتربيماريهاي تيروئيد كه در بالغين مشاهده مي شود دراطفال نيز مشهود است اگرچه درمان گاهي متفاوت است , اما اصول درمان همان است.

براي كودك با توجه به سطح درك وآگاهي بايددرمورد تيروئيد وعمل آن توضيح داده شود. بهترين راه براي آن اين است كه شكل تيروئيد را با نشستن پروانه اي جلوي گردن روي مجراي هوايي بالايي استخوان ترقوه مقايسه كرد. انتهاي پائين غده در بچه ها رابه وسيله بالابردن مختصر چانه وعقب بردن مختصرسربه عقب مي توان مشاهده كرد, بخصوص اگرتيروئيد بزرگتراز طبيعي باشد. عمل تيروئيد همانند يك كوره مي باشد. اگرتيروئيد پركار باشدباعث افزايش سوخت وساز مي شودواگرتيروئيد طبيعي باشد , تنظيم كننده حرارت درست كارمي كند.

تيروئيد براحتي قابل افتراق از غدد لنفاوي كوچك گردن كه به آساني دراطراف گردن كودك قابل لمس است , مي باشد. غده تيروئيد توليدكننده هورمون تيروئيد است كه همه سلولهاي بدن جهت آمادگي براي فعاليت مناسب نياز به آن دارند , هيپوتالاموس وهيپوفيز غدد كوچكي هستند كه درقاعده مغز قرار دارند. اندازه آنها به اندازه بند آخر انگشت مي باشد ودر پشت پل بيني وبين دو چشم قرار دارد. هيپوتالاموس توليدكننده هورموني به نام TRH مي باشد كه به سمت سلولهاي معيني از هيپوفيز حركت مي كند وباعث توليد هورمون ديگري به نام تيروتروپين (TSH ) مي شود. TSH بطور مستقيم روي تيروئيد اثرمي گذارد وباعث توليد هورمونهاي تيروئيد مي شود. اگر تيروئيد هورمون تيروكسين (T4) را به مقدار زياد توليد, باعث كاهش توليد TRH وTSH مي شودواگرT4  كم ساخته شود توليدTSH  تحريك مي شود.

آزمايشهايي كه براي تشخيص دركودكان انجام مي شود چه هستند
يك نمونه خون برايTSH وT4 ازوريد دست يابازو گرفته مي شود كه پزشك بداند آيا كار تيروئيد كودك طبيعي است ؟ يا اگر كودك روي درمان دارويي است دوز دارو كافيست يا نه.

در كودكا ن با كم كاري تيروئيد يك راديوگرافي از دست يا مچ ( زانو در نوزاد) درجه تاخير دررشد استخواني راتخمين مي زند. معمولا عكس برداري از تيروئيد لزومي ندارد , مگرآن كه بزرگي نا هموارمشكوك به توده يا گره ايدرتيروئيد باشد. اگريك گره وجود دارد , يك سونوگرافي مي تواند كمك كند آيا مايع دارد يا جامد است . عكس برداري از تيروئيد اسكن ناميده مي شود كه از مواد راديو اكتيو خيلي ضعيف وبي ضرر استفاده مي شود تامتوجه رفتار تيروئيد دربرداشت يد راديو اكتيو شوند. يك نقطه بدون برداشت نقطه سرد ناميده مي شود ودراين موارد نمونه برداري تيروئيد گذارده مي شود تا تعداد كمي از سلولها براي امتحان زير ميكروسكوپ برداشته شود. بچه هاي بزرگتر اين عمل را بدون استفاده از خواب آورها تحمل مي كنند . اگر كودك واهمه داشت استفاده ازكرم بي حسي موضعي ونگه داشتن اوبه وسيله پدر يا مادر موثر است. 

كم كاري مادرزادي تيروئيد
كم كاري مادرزادي تيروئيد يك نفر از 1000 تا4000 نفر نوزاد را درگير مي كند وباعث علت مهم عقب ماندگي ذهني است . رشد مغز همچنين رشد طبيعي كودك به سطح طبيعي هورمون تيروئيد وابسته است . دركشورهاي پيشرفته درروزهاي 2 تا5 بعداز تولد به طور معمول يك نمونه خون براي TSH يا T4 از پاشنه پا گرفته مي شود. اگر TSH بالا باشد يا T4 پايين باشد اين يافته با تكرار آزمايش با نمونه خون وريدي تائيد مي شود.
غده تيروئيد از چند سلول درپشت زبان درزندگي اوليه جنيني تشكيل مي شود. تعداد اين سلولها زياد مي شود وبه سمت پايين ومحل طبيعي جلوي گردن درچندهفته اول بعد از باروري منتقل مي شود. رشد جنيني وابسته به غده تيروئيد خودش مي باشد كه هورمون تيروئيد مي سازد.در نوزاد با كم كاري تيروئيد مادرزادي , غده تيروئيد مادزادي , غده تيروئيد به دلايل ناشناخته ممكن است يا كوچكترازطبيعي باشد ويا نقص در تكامل داشته باشد. محل اين غده تيروئيد ناقص درهرجايي ازپشت زبان تا محل طبيعي آن درجلوي گردن ممكن است باشد.درحدود 10 درصد نوزادان با كم كاري مادرزادي تيروئيد كه بطورارثي قابليت ساخت هورمون ندارند, اما غده تيروئيد موجود مي باشد. به ندرت موادي كه در خون مادر با بيماري تيروئيد موجود ميباشد ممكن است ازجفت بگذرد و به طور موقت باعث توقف كار تيروئيد نوزاد شود به جز دراين موارد نادر كم كاري معمولا پايدار است. درمان براي تمام طول زندگي با مصرف روزانه لووتيروكسين از عقب ماندگي ذهني پيشگيري خواهد كرد وباعث رشد طبيعي خواهد شد. با اندازه گيري سطح TSH و T4 خون مقدار دارو درنوزادي ودوران كودكي قابل تنظيم است.

گواتر مادرزادي
دركودكان چندين دليل غيرشايع باعث بزرگي تيروئيد مي شود. اگر ممكن است اين بچه ها دچاركم كاري تيروئيد شوند, فعاليت تيروئيد معمولا طيبعي است وتنها به طور غير طبيعي بزرگ است. درمان دادن لووتيروكسين است كه سبب كوچك شدن تيروئيد به وسيله مهار توليد TSH از غده هيپوفيز مي شود.

تيروئيد مزمن (هاشيموتو)
شايع ترين علت بزرگي تيروئيد دركودكان ونوجوانان مي باشد. در دختران شايع تر است. درافرادي بيشتر ديده مي شود كه سابقه فاميلي مثبت از بيماري هاشيموتو يا ساير بيماري هاي تيروئيد داشته باشند, به جز بزرگي تيروئيد ممكن است هيچ تغيير ديگري وجود نداشته باشد تا زماني كه كم كاري تيروئيد ايجاد شود. درمان تيروئيديت هاشيموتودر اطفال ونوجوانان همانند بالغين تجويز لووتيروكسين است , با گذشت زمان تيروئيد كوچك خواهد شد كه ممكن است چند ماه به طول بينجامد از زمان شروع تا آخر عمر درمان با هورمون تيروئيد انجام مي شود. دركودكان مبتلا به ديابت شيرين , سندروم داون , يا سندروم ترنر , تيروئيد بايد بطور منظم چك شود . زيرا اين افراد بيشتر به سمت ايجاد تيروئيديت هاشيموتو پيش مي روند. 

بيماري گريوز
بيماري گريوز شايعترين علت پركاري تيروئيد در كودكان است. درزمان نوجواني افزايش بروز رخ مي دهد.

درگيري چشمي نيز ممكن است رخ دهد اما شدت آن همانند بالغين نمي باشد. كودكان همان علائم بزرگسالان را دارند اما كودك معمولا شكايتي درباره آن ندارد. بزرگ ترين مشكل قبل از اينكه تشخيص داده شود اين است اين است كه بچه بي نهايت بي قرار وكم توجه مي شود.ممكن است مشكلاتي درمدرسه ايجاد كند كه اغلب موجب ناراحتي اوليا مي شود. درمان معمولا با داروهاي ضد تيروئيد شروع مي شود. بعضي بچه ها با خارج كردن تيروئيد هنگامي كه پركاري تيروئيد تحت كنترل نباشد بهتردرمان مي شوند. دربچه هاي ديگر درمان طولاني مدت با داروهاي ضد تيروئيد بهتر تحمل مي شود. درمان بايد راديو اكتيو نيز دردوران كودكي تجويز مي شودودر نوجوانان به خصوص اگر پركاري تيروئيد به سختي كنترل شود , مي تواند مورد استفاده قرار بگيرد.

اختلالات ديگر تيروئيد
گره منفرد تيروئيد , گواتر چند گره اي وتيروئيديت ( التهاب ) تحت حاد وساير اختلالات تيروئيد به طور غير شايع در بچه ها رخ مي دهد.

بيماري تيروئيد ورشد
كم كاري تيروئيد در نوزادان معمولا به وسيله غربالگري تشخيص داده مي شود ودرمان بدون تاخير بايد انجام شود. اگر درمان انجام نشود ودر رشد و تكامل مغزي ايجاد اشكال خواهد كرد. كودكان مبتلا به كم كاري تيروئيد مي توانند همه علائم مشابه افراد بالغ راداشته باشند, اما بيشترين تغييرات ايجاد شده ممكن است كوتاهي قد , علي رغم وزن طبيعي يا بالا باشدوبلوغ به تاخير بيفتد. هنگام شروع درمان با هورمون تيروئيد رشد سرعت مي گيرد. اگر كم كاري تيروئيد بعداز 2 سال اول رخ بدهد , تغييري در ضريب هوشي ايجاد نمي كند.

درمان
در بچه ها ونوجوانان كه درمان دريافت كرده اند ( چه كم كاري وچه پركاري تيروئيد) , منظم دريافت كردن دارو اساسي است . والدين بايد بر درمان نظارت داشته باشند وشمارش قرص هاي باقي مانده در جعبه مي تواند راه خيلي  مفيدي براي آموزش وتنظيم درمان كودك مي باشد. كودكان هميشه نمي توانند دليل درمان مداوم را درك كنند.

براي كودكان با كم كاري تيروئيد  به خصوص ووقتي طولاني مدت ايجاد شده باشد , بازگشت طبيعي فعاليت تيروئيد ممكن است همراه با تغييرات واضح در رفتار باشد ومي تواند در روابط موجود در مدرسه ايجاد اشكال كند. معلم بيماربايد از مشكل وي آگاه واز توصيه هاي پزشكي در اين موارد مطلع باشد. در كودكان با بيماري گريوز مشكلات معمولا قبل از شروع درمان ايجاد مي شود و اگر به طور منظم دريافت نشود, علائم پركاري تيروئيد مجدد ظاهر مي شود.ايران هورمون سازنده داروهاي ليوتيرونين , لووتيروكسين , متي مازول , پروپيل تيواوراسيل

ذات الريه

ذات الريه عفونتي است كه منجر به التهاب و پرشدن فضاهاي داخل ريه (آلوئول ها) و مجاري هوايي كوچك از مايع مي گردد. به دنبال ايجاد عفونت گلبول هاي سفيد به طرف ريه ها حركت مي كنند تا با عفونت مبارزه نمايند.اما اين جريان منجر به اختلال عملكرد اصلي ريه كه همان دريافت اكسيژن از هوا و انتقال آن به سيستم گردش خون ( و در نتيجه در تمام بدن ) است مي گردد.

 اين نشانگر چگونگي تاثير عفونت ريوي بر ريه هاست

 علت بيماري 

 

كروب هاي متفاوتي عامل ذات الريه هستند . اگر چه بعضي از اين ميكروبها شايع و تشخيص آن آسان است اما در مواردي تشخيص عامل بيماري بسيار مشكل مي باشد.

 منشا عفونت 

برخي از ميكروارگانيسم ها خصوصا ويروسها همراه تنفس وارد ريه مي شوند، قرد دچار عفونت ، با عطسه و سرفه ميكروارگانيسم ها را وارد هوا مي كند . بعضي از ميكروبهايي كه به طور معمول در حلق افراد زندگي مي كنند بي ضرر هستند. در صورتي كه شخص به هر علت از جمله به علت ابتلا به ويروس ، ضعيف شده باشد اين ميكروبها به درون ريه ها راه مي يابند.برخي از انواع اين بيماري كه ناياب تر هستند ممكن است از منشا غير عادي ايجاد گردند.ميكروبهايي كه سبب بيماري لژيونر مي گردند گاهي اوقات به علت اشكال در سيستم هاي تهويه از طربق اين سيستها و همچنين توسط دوش هاي آب انتقال مي يابند. همچنين عامل بيماري سيتاكوزيس معمولا توسط طوطي به انسان منتقل مي شود.
  چه كساني در معرض ابتلا به اين بيماري هستند و ميزان شيوع آن چقدر  است ؟

هر فردي ممكن است به ذات الريه مبتلا شود حتي اگر جوان و سرحال باشد. با اين وجود در كودكان ، سالخوردگان ، افراد سيگاري و اشخاصي كه در اثر يك بيماري طولاني مدت ( مخصوصا همراه  اختلال ايمني )ضعيف شده  باشند شيوع  ذات الريه بيشتر است. از علائم اين بيماري معمولا تب ، احساس كسالت و بي اشتهايي مي باشد. اين بيماري تقريبا دربيشتر مواقع با سرفه ( اغلب به همراه خلط كثيف ) و تنگي نفس‌( با احساس سنگيني در عضلات ققسه سينه ) همراه است. در صورتي كه عفونت ،‌پرده پوششي ريه (جنب )‌را درگير سازد سبب درد در ناحيه قفسه سينه مي شود كه با تنفس ،‌ اين درد افزايش مي يابد . اين وضيعت را پلورزي يا ذات الجنب مي نامند.

 درمان 

بيشترين اثر درماني را آنتي بيوتيك ها دارند. مصرف زياد مايعات حائز اهميت است و گاهي اوقات ممكن است داروهاي مسكن مورد نياز باشد. اكثر بيماران مبتلا به ذات الريه در منزل و به كمك دستورات پزشك معالج، بهبود مي يابند. اما در حدود يك ششم از بيماران به قدري بد حال هستند كه بايد آنها را جهت مراقبت هاي ويژه به بيمارستان انتقال داد. اگر چه بيشتر بيماران بهبودي كامل مي يابند و تبشان نيز به سرعت از بين مي رود اما هنوز احساس خستگي و بيحالي در آنها ادامه مي يابد . متاسفانه عده  كمي نيز در اثر اين بيماري جان خود را از دست مي دهند . در حال حاضر تحقيقاتي در جريان است تا روشهاي بهتري براي جلوگيري از مرگ و مير ناشي از اين بيماري ابداع گردد.

 پيشگيري  از آنجائي كه افراد سيگاري بيش از همه در معرض خطر ابتلا به اين بيماري هستند ،‌ترك سيگار مهمترين عامل پيشگيري از اين بيماري مي باشد. تزريق واكسن انفلونزا با شروع فصل بيماري (‌ پاييز و زمستان )‌ براي اشخاصي كه سابقه طولاني بيماري  ريوي دارند توصيه مي شود. در حال حاضر واكسني براي مقابله با شايع ترين عامل ذات الريه يعني پنوموكوك موجود مي باشد. اين واكسن براي بيماراني كه مشكلات قلبي و ريوي دارند نيز توصيه مي گردد.

دانستينهاي آسم ويژه بيماران و خانواده ها

 

آسم چيست ؟

آسم يك بيماري جدي و مزمن ريه است که غالبا با التهاب مجاري هوايي همراه است و ممکن است سبب مشکلات تنفسي شود. مزمن به اين معنا است که بيماري هميشه وجود دارد حتي زماني که بيمار احساس ناخوشي ندارد در صورت تحريك مجاري هوايي در فرد مبتلا به آسم علائم خس خس سرفه تنگي نفس و فشردگي قفسه سينه ظاهر مي شود و تنفس طبيعي و راحت براي بيمار دشوار مي گردد.

آيا آسم يك مسئله مهم در امر بهداشت و سلامت عمومي است ؟

بلي ! بيش از 150 ميليون نفر در جهان از جمله تعداد قابل توجهي در کشور ما به اين بيماري مبتلا هستند بطوريكه اين بيماري سبب تحميل هزينه زياد کاهش کارآيي و  فعاليت مفيد و عدم توانايي ادامه زندگي طبيعي بيماران درخانواده هايشان مي شود. شيوع بيماري به ويژه در کودکان و شهرهاي در حال توسعه رو به افزايش است . برخي عوامل موثر در بروز اين مشکلات عبارتند از : کاهش تهويه در خانه هاي جديد تماس با مواد حساسيت زا ( آلرژن ها) در محيط در بسته ( مانند هيره ها در محيط خواب پشم قالي حيوانات خانگي بخصوص گربه ) دود سيگار عفونت هاي ويروسي آلودگي هوا محرک هاي شيميايي استفاده از مواد مصنوعي ( رنگها طعم ها و اسانس ها) و غذاها افزايش فشارهاي رواني در زندگي روزمره.

آسم چگونه بر جامعه تاثير مي گذارد؟

جامعه ما ممکن است هزينه زيادي براي آسم کنترل نشده بپردازد افراد و خانواده ها ممکن است مخارج غير ضروري و زيادي همراه با وقت انرژي براي مراقبت هاي اورژانس و با بستر بيماري صرف کنند. زماني که افراد مبتلا بيماريشان را کنترل کنند تمام جامعه ازکاهش اين هزينه و افزايش کارايي سود مي برند تقريبا 5 درصد از کل مردم جهان به آسم مبتلا هستند و اگر جامعه شما در حال توسعه شهري است اين نسبت ممکن است بيشتر هم باشد.

آيا تغييراتي در راه حل مشکل آسم رخ داده است؟

بلي ! اطلاعات موجود درباره علل به وجود آمدن آسم و نيز روشهاي جديد پيرامون پيشگيري از حملات آسم و درمان دراز مدت آن موجب ميشود که با ديد تازه اي به اين بيماري نگاه کنيم .

براي بيماران مبتلا به آسم چه رخ مي دهد؟

بيمار مبتلا به  آسم دچار التهاب مزمن در مجاري هوايي است . اين مسئله سبب بروز علائم حمله آسم يعني سرفه خس خس تنگي نفس عدم نحمل ورزش و احساس فشردگي قفسه سينه مي شود. علائم آسم عود کننده هستند و ممکن است از چند دقيقه تا چند روزطول بکشند . حملات آسم ممکن است خفيف يا شديد و گاه کشنده باشند . مراقبتهاي پزشکي غالبا براي حملات شديد لازم است

چه کساني به آسم مبتلا مي شوند ؟

آسم اغلب در خانواده هايي با سابقه مثبت فاميلي رخ مي دهد . اين بيماري مي تواند در هر سني بروز کند. آسم يك بيماري مسري نيست و چون يك مشکل طبي محسوب مي شود ابتلاء به آن شرم و خجالتي براي بيمار ندارد. بسياري از ورزشکاران المپيك و افراد مشهور مبتلا به اين بيماري هستند افراد مي توانند همزمان با ابتلاء به آسم زندگي موفقي داشته باشند.

علت آسم چيست ؟

علت دقيق و اصلي آسم هنوز نامشخص است . ولي آنچه که تاکنون روشن شده. نشان مي دهد که برخي از افراد بويژه شيرخواران که سابقه مثبت آلرژي ( حساسيت ) در خانواده دارند. زماني که در معرض دود سيگار گرده گياهان و قارچ ها يا ساير عوامل حساسيت زا ( مانند حيوانات خانگي هيره ها و سوسک ها) قرار مي گيرند . شانس زيادتري براي ابتلا ء به آسم پيدا مي کنند برخي از کارگردان نيز پس از تمام با محرکهاي شيميايي استنشاقي دچار آسم مي شوند.

آيا آسم قابل پيشگيري است ؟

حملات آسم قابل پيشگيري است ولي براي آنکه ثابت شود که آيا خود بيماري نيز بطور ريشه اي قابل پيشگيري است يا خير مطالعات بيشتري بايد صورت گيرد البته جلوگيري ازتماس با عوامل حساسيت زاي محيطي و محرک ها به پيشگيري از بروز آسم کمک مي کند.

آيا آسم ريشه کن مي شود؟

تاکنون راه حلي براي ريشه کردن آسم پيدا نشده است ولي اين بيماري را مي توان به شکلي درمان و کنترل کرد که علائم و حملات آن پيشگيري شوند. زندگي با آسم در بيشتر موارد بدن دردسر است .

آيا بيماري آسم با افزايش سن کودک تغيير مي کند؟

اغلب کودکان با افزايش سن علائم کمتري خواهند داشت اگر چه در بعضي از آنها ممکن است شدت علائم ثابت بماند و يا حتي بيشتر شود ولي پيش بيني اين امر به طور قطعي ممکن نيست .آسم يك بيماري دراز مدت است که البته مي تواند قابل کنترل باشد.

آسم چگونه کنترل مي شود؟

آسم يك بيماري مزمن است معمولا بيمار نياز به مراقبت پزشکي پيوسته ومنظم دارد بيماران مبتلا به آسم متوسط تا شديد مي توانند با استفاده از داروهاي طويل الاثر که توسط پزشک توصيه مي شود بطور روزانه التهاب مجاري هوايي خود را کنترل کنند و به اين وسيله علائم و حملات بيماري را پيشگيري نمايند . در صورت ظهور علائم داروهاي سريع الاثر ( مانند داروهاي استنشاقي ) براي تسكين آنها بکار مي رود.

چگونه بيمار مبتلا به آسم مي تواند بيماري خود را کنترل کند؟

هر بيمار مبتلا به آسم بايد پزشکي مطلع و آگاه در زمينه بيماري آسم را به عنوان طبيب معالج و مشاور دراز مدت خود انتخاب نمايند پزشک و بيمار با کمک هم برنامه مشخصي براي مصرف داروها اجتناب از عوامل آغازگر حمله آسم و مراحل درمان در صورت وقوع حمله را طراحي و اجرا خواهند کرد. پيگيري اين برنامه و تعديل و تغيير آن به هنگام لزوم ممکن است برنامه اي براي تمام عمر باشد.

آيا داروها تنها راه کنترل آسم هستند؟

خبر! اجتناب ازعوامل محرک و مزاحمي که سبب التهاب مجاري هوايي و بدتر شدن بيماري آسم مي شوند . نيز بسيار مهم است اين عوامل آغازگر آسم ناميده مي شوند هر بيمار بايد راه اجتناب از عوامل آغازگر بيماري خود را بداند و بدان عمل نمايد.

شناخت عوامل آغازگر علائم و حملات آسم ؟

راههاي متعددي وجود دارد که شما مي توانيد از طريق آنها از شدت بيماري کودک خود کم کنيد . شما مي توانيد با شناخت و اجتناب از تماس کودک خود با عوامل آغازگر علائم آسم از شروع حمله پيشگيري نماييد . در اين رابطه از پزشک خود بخواهيد تا در شناسايي و راههاي پيشگيري از تماس عوامل محرک و مزاحم به شما کمک کند در اينجا به نمونه اي از عوامل آغازگر حملات و علائم آسم و راههاي اجتناب ازآنها اشاره مي کنيم .

عوامل حساسيت زاي حيوانات

  حيوانات دست آموز را از خانه بيرون ببريد

به هيچ وجه اجازه ورود حيوانات دست آموز را به رختخواب ندهيد

از حضور در خانه اي که حيوان حساسيت زا دارند اجتناب کنيد

از به کار بردن بالش يا تشک حاوي پر پشم و کرک اجتناب کنيد

  هيره موجود در گرد و خاک خانه ها

 هيره ها بند پاياني ميكروسکوپي هستند ( به اندازه طولي حدود 1/0 ميلي متر ) که معمولا با چشم غير مسلح ديده نمي شوند

 بالشتها و تشکها را در پوششهايي (مثلا پلاستيكي ) غير قابل نفوذ بپيچد

کليه ملحفه ها را هفته اي يک بار در آب داغ ( 55 درجه سانتي گراد) بشوييد.

  رطوبت خانه و محيط هاي در بسته را کاهش داده و در حد کمتر از 50 درصد نگهداريد.

در صورت امکان از قالي به عنوان کف پوش استفاده نکنيد.

گرده ها و قارچهاي مجازي

در فصول گرده افشاني پنجره ها را بسته نگهداريد.

از منابع تکثير قارچ مانند برگهاي خيس و مواد زائد باغچه اجتناب کنيد .

در صورت امکان از دستگاه تهويه استفاده کنيد .

دود سيگار

دود سيگار که حاوي صدها ماده مختلف شيميايي و سمي است . يكي ازمهمترين عوامل محرک و آغازگر حملات آسم به شمار مي رود بنابراين توصيه مي شود:

در صورت ابتلاء به آسم به هيچ وجه سيگار نکشيد

اجازه سيگار کشيدن در خانه را به هيچ کس ندهيد

تغذيه کودکان و مواد حساسيت زاي عالي

تغذيه انحصاري شيرخواران با شير مادر تا سن شش ماهگي يكي  از مهمترين راههاي پيشگيري از وقوع آسم و ساير حساسيتها در کودکاني است که سابقه چنين بيماريهاييرا در خانواده خودشان دارند رعايت توصيهاي پزشکي و بهداشتي در زمينه تغذيه شيرخوار و عدم استفاده از مواد حساسيت زا ( مانند سفيده تخم مرغ ماهي شيرگاو فراورده هاي گندم سويا آجيل مرکبات و ...) در ابتداي شروع تغذيه کمکي شيرخوار به پيشگيري از وقوع آسم کمک شاياني مي کند.

اهميت آسم در دوران بارداري چيست

علائم بيماري آسم در خانم هاي باردار ممکن است تشديد شود. بيشترين زمان محتمل براي تشديد علائم آسم در زمان بارداري مربوط به هفته هاي آخر اين دوران است . نبايد فراموش کرد که در صورت عدم کنترل مناسب بيماري سلامتي جنين و مادر هر دو در معرض تهديد قرار مي گيرد . موارد زير براي کنترل بهتر آسم در دوران بارداري توصيه  مي شود

در صورت وجود سابقه آسم بايد اين موضوع را با پزشک ماما يا پرستار خود در ميان بگذاريد

در دوران بارداري معاينات مکرر دورهاي داشته باشيد تا از سلامت خود و جنين مطمئن شويد.

در مورد ادامه مصرف داروهاي قبلي با پزشک خود مشورت کنيد.

در دوران بارداري در صورت تجويز داروهاي ضد آسم توسط پزشک معالج آن ها را با برنامه اي درماني توصيه شده مصرف کنيد. مصرف اغلب داروهاي درمان کننده آسم در دوران بارداري بدون خطر و مجاز است.

از برنامه درماني آسم چه انتظاراتي مي توان داشت ؟

افرادي که در برنامه درماني آسم را دنبال مي کنند مي توانند زندگي فعال با نشاط و بدون علائم آزاردهنده آسم داشته باشند. بنابراين درمان آسم سبب کاهش خسارت اقتصادي اجتماعي و خانوادگي ناشي از آن مي شود .

با درمان مناسب بيشتر بيماران مبتلا به آسم قادر خواهند بود :

فعاليت طبيعي بدون ايجاد علائم آُسم داشته باشند

خواب طبيعي و بدون علائم آسم شب هنگام داشته باشند

از حملات آسم پيشگيري کنيد

عدم ثبت شده اوليه توسط نفس سنج ( پيک فلومتر) را به سطح بالاتري افزايش دهند.

چگونه مي توان از وسعت احتمالي آسم در منطقه خود مطلع شد؟

آمار ثبت شده بيماران آسمي را در درمانگاه يا بيمارستان محلي مدرسه و يا محل کار بررسي کنيد. همچنين مصاحبه با برخي از خانواده هاي مبتلا به آسم درباره بيماري وتاثير آن بر خانواده ايشان کمک کننده است.

آيا درمانهاي مناسب و جديد آسم در جامعه ما قابل دسترس است؟

بلي . داروهاي موثر و متنوعي در زمينه آسم وجود دارند که با نظر پزشک و براساس نوع و شدت بيماري انتخاب مي شوند . برخي ازداروهاي جديد گران هستند ولي در عوض به دليل تاثير خوب آنها سبب پيشگيري از بستري بيمار در بيمارستان که هزينه بيشتري دارد مي شوند.

آيا توانايي انجام برنامه هاي پيشگيري و درمان وجود دارد ؟

بلي . از آنجا که اين برنامه ها سبب صرفه جويي درهزينه هاي درمان ديررس

مي شوند به سود شماست که تاخيري در پيگيري و اجراي آنها نداشته باشيد

آيا مي توان در زمينه آسم تغييري ايجاد کرد؟

بلي ! ازآنجا که بيماري آسم به همه گروههاي سني و شغلي جامعه مربوط مي شود لذا اقدام براي شناسايي و حل مشکلات ناشي از آن نيازمند کمک همه افراد جامعه است و ضروري است که پزشکان پرستاران معلمان بهورزان و بيماران با تشريك مساعي يكدگر برنامه پيشگيري و درمان آسم را اجرا کنند.

علائم باليني شايع در آسم

1-  تنگي نفس

2-  سرفه

3-  خس خس

علائم هشدار دهنده وقوع حمله آسم

کاهش در عدم ثبت شده توسط نفس سنج بيمار وخامت پيش رونده سرفه . خس خس . تنگي نفس و يا احساس فشردگي قفسه سينههر گونه سختي در نفس کشيدن نفس سنج يا دستگاه پيك فلومتر وسيله اي مدرج است که بيمار براي سنجش وضعيت تنفسي خود و پس از آموزش توسط پزشک معالج بطور روزانه از آن استفاده مي کند وعدد مربوط به فشار بازدم خود را در برگه اي  ثبت مي کند اندازه گيري و ثبت روزانه فشار هواي بازدم توسط اين دستگاه کمک به کنترل بهتر بيماري آسم و پيشگيري از وقوع حملات شديد و بستري بيمار در بيمارستان مي نمايد.

اطلاعاتي براي پدران و مادران

  بيماري آسم غير واگير است.

  بيمار مبتلا به آسم در شرايط کنترل بيماري منعي براي انجام ورزش ندارد. داروهاي ضد آسم اعتياد آور نيستند و عمل به توصيه پزشک معالج و استفاده از وسايل و داروهاي تجويز شده براي موفقيت درمان ضروري است .

  استفاده از داروهاي ضد سرفه براي بيماران مبتلا به آسم مضر است واصرار بيماردرتجويز و مصرف آنها صحيح نيست .

اصول استفاده از اسپري

1-  سرپوش اسپري را برداري و مخزن اسپري را تکان دهيد

2-  به آرامي و به طرز يکنواخت نفس خود را بيرون دهيد

3-  اسپري را در فاصله 5 سانتي متري جلوي دهان باز بگيريد و يا در داخل دهان فرو بريد

4-  رهاگر مخزن را در حالي که به آرامي و تا سر حد امکان به طور عميق و آرام نفس خود را به داخل مي کشيد فشار دهيد

5-  براي حدود 10 ثانيه نفس را حبس کنيد

6-  نفس خود را به آرامي و به صورت يکنواخت خارج مي سازيد

محفظه هاي دارويي ( spacer)

با وجود رعايت همه دستورات ذکر شده براي استفاده درست اسپري هاي دارويي باز هم ميزان داروي ورودي به مجاري هوايي کم است . چون مقاديري از داروي بر روي زبان و حلق رسوب مي کند و مقداري از آن نيز در هوا هدر مي رود. استفاده از يك محفظه شبيه شکل صفحه بعد مي تواند به مدت طولاني تري دارو را در دسترس دستگاه تنفس قرار دهد و نيازي به همکاري قابل توجه بيماردر نفس کشيدن ندارد. به علاوه وقوع سرفه به هنگام استفاده از اسپري همراه محفظه کم است و عوارض نادري چون برقک دهاني با بکار بردن محفظه هاي دارويي به حداقل مي رسد.

محفظه هاي دارويي انواع و اندازه هاي مختلفي دارند . ولي کارکرد آنها مشابه است.

روش استفاده از محفظه هاي دارويي:

1-  اسپري را خوب تکان دهيد

2-  اسپري را براساس توصيه و آموزش پزشک خود به محفظه دارويي متصل کنيد

1-   

2-  رهاگر مخزن اسپري را فشار دهيد تا دارو وارد محفظه دارويي شود

3-   قسمت دهاني محفظه دارويي را داخل دهان قرار دهيد و به آرامي نفس بکشيد. درصورت استفاده از ماسک به جاي قسمت دهاني ماسک را روي دهان و بيني بيمار قراردهيد تا داخل آن نفس بکشد. معمولا تعداد 4 دم و بازدم براي ورود قسمت اعظم داروي استنشاقي به درون مجاري هوايي کافي است .

4-  تعداد دفعات تخليه اسپري به درون محفظه با دستورپزشک تعيين مي شود و در صورت لزوم استفاده بيشتراز يک پاف بهتر است فاصله کوتاهي تا پاف بعدي رعايت شود  

نکاتي در مورد داروهاي مورد استفاده در درمان آسم

دو نوع دارو براي درمان آسم استفاده مي شوند

داروهاي گشاد کننده برونش داروهايي هستند که عضلات منقبض شده مجاري هوايي را شل مي کنند و ازاين سبب کاهش و يا رفع علائم آسم به ويژه در موقع حمله حاد مي شوند. داروهاي بتادآگو نيست ( مانند سالبوتامول) تئوفيلين و ايپراتروپيوم از اين دسته هستند

داروهاي ضد التهابي داروهايي هستند که سبب کاهش تورم و التهاب مجاري هوايي مي شوند و ازاين علائم آسم را کاهش مي دهند اين داروها نقش مهمي در پيشگيري از بروزعلائم و حملات آسم دارند.

کرومولين سديم . استروئيدهاي استنشاقي( مانند بکلومتازون و فلوتيكازون) و خوراکي ( مانند پردنيزولون) از اين دسته داروها هستند

داروهاي درمان کننده آسم چگونه تجويز مي شوند؟

بيماري آسم در بين بيماران تفاوتهاي مهم و قابل توجهي دارد عوامل آغازگر و تشديد کننده در هر بيمار ممکن است متفاوت باشند بنابراين تشخيص نوع و شدت آسم در يك بيمار و انتخاب داروي مناسب حتما نياز به بررسي و معاينه دقيق توسط پزشک معالج و حاذق دارد. برنامه درماني و داروهاي مناسب توسط پزشک تعيين مي شود و تنها با رعايت دستورات توصيه شده پزشک مي توان انتظار کنترل بيماري و رفع علائم را داشت.

برنامه درماني آسم چيست ؟

برنامه درماني مبين آن است که چه دارويي را در چه زماني مصرف کنيد.

1-  داروهاي گشاده کننده برونش براي رفع علائم حاد اگر فقط گاهگاهي دچار علائم آسم مي شويد ( کمتر از يک يا دو بار در هفته ) ممکن است نياز دارويي شما تنها با داروي گشاد کننده برونش برطرف شود. در صورت بروز حمله حاد آسم ممکن است شما با دستور پزشک معالج خود اجازه استفاده  مقادير بيشتري ازاين دارو داشته باشيد البته براي حملات شديد گاه داروهاي ديگري نيز تجويز مي شود.

در صورتي که ورزش محرک علائم آسم در شما است ممکن است پزشک معالج شما مصرف داروي گشاده کننده برونش ( مانند سالبوتامول ) را پيش از آغاز ورزش تجويز نمايد و بدين ترتيب از شروع علائم آسم پس از ورزش پيشگيري کند

2- داروهاي ضد التهابي براي درمان و پيشگيري تورم و التهاب مجاري هوايي اگر شما علائم آسم را بيش از يک يا دو بار در هفته تجربه مي کنيد نياز به داروهاي ضد التهابي داريد شما بايد اين  داروها را هر روز مصرف کنيد نوع دارو و مقدار آن را حتما پزشک معالج تعيين مي نمايد.

* به خاطر داشته باشيد : در صورت وجود علائم آسم در صبحگاه هنگام استراحت يا ورزش برنامه درماني شما دچار اشکال است که براي رفع آن حتما بايد پزشک معالج خود تماس بگيريد.

آيا داروهاي آسم بدون عارضه هستند ؟

معمولا داروهاي تجويز شده براي آسم به شرط مصرف مناسب و بجا فاقد عارضه قابل توجه هستند. برخي از مردم نگران اعتياد و وابستگي به داروهاي آسم هستند كه چنين باوري درست و عملي نمي باشد.

  براي پيشگيري از وقوع عوارض احتمالي لازم است داروها را همانگونه كه پزشك تجويز نموده است مصرف كنيد و در صورت بروز هر گونه عارضه و يا مشكلي پزشك معالج خود را باخبر سازيد. هيچگاه داروي مصرفي را با نظر خودتان افزايش يا كاهش ندهيد و هرگز بدون توصيه پزشك داروهاي خود را قطع نكنيد .

هپاتيت چيست؟

هپاتيت يعني التهاب كبد در ميان عوام مردم به يرقان و زردي مشهور است.

عوامل ايجاد كننده هپاتيت
مهم ترين عامل ايجاد كننده هپاتيت‘ ويروس ها هستند. تا كنون 6 نوع ويروس هپاتيت شناخته شده است كه شايع ترين آنها ويروس هاي هپاتيت A-B-C هستند. عواملي مانند داروها. بيماري هاي توارثي‘ خود ايمني و مصرف مشروبات الكلي نيز مي توانند سبب بروز بيماري هپاتيت شوند.

هپاتيت ويروسي آ
هپاتيت A توسط ويروس مربوطه و غالباً در اثر مصرف آب و مواد آلوده به ويروس به وجود مي آيد. فرد بيمار ويروس را از طريق مدفوع دفع مي نمايد لذا در صورت آلوده شدن دست و يا مواد غذايي و تماس آن با دهان امكان آلودگي زياد است. در هفته اول بيماري‘ فرد مبتلا بدون بروز زردي‘ ويروس را از طريق مدفوع دفع مي كند و ناقل بيماري مي باشد. اين نوع بيماري معمولاً خود به خود بهبود مي يابد و به سوي مزمن شدن پيش نمي رود.

اقدامات پيشگيري كننده
• آموزش جامعه در مورد بهداشت فردي و اجتماعي به خصوص شستشوي دست ها قبل از صرف غذا و بعد از اجابت مزاج
• تهيه آب آشاميدني سالم و دفع صحيح فاضلاب
• عدم استفاده از كود انساني جهت كشاورزي(سبزيجات و صيفي جات)
• در مهد كودك شستشوي دقيق دست ها پس از تعويض هر كهنه و قبل از مصرف مواد غذايي
هپاتيت بي
آلودگي به ويروس هپاتيت بي‘ بيماري هپاتيت "بي" را به وجود مي آورد. كه بهترين روش تشخيص بيماري آزمايش خون از نظر وجود ويروس هپاتيت " بي"است.

آلودگي بدون علامت يا ناقلين بيماري
ناقل بيماري هپاتيت به كساني گفته مي شود كه ويروس هپاتيت "بي" در خون آنها به مدت بيش از 6 ماه وجود داشته باشد. حال عمومي آنها خوب بوده و در بررسي آزمايشگاهي اختلالي در كار كبد آنها مشاهده نشود. در چنين شرايطي ويروس به صورت مسالمت آميز در داخل بدن وجود دارد ولي آسيبي به كبد وارد نمي كند. مهم ترين مسئله در مورد اين گروه از افراد مراجعه به پزشك‘ به صورت دوره اي هر 6 ماه از نظر عملكرد كبد مي باشد تا در صورت تبديل شدن به هپاتيت مزمن‘ تشخيص و درمان سريع تر انجام گيرد و از تخريب بيشتر كبد جلوگيري شود.
در اين حالت‘ بيمار پس از يك دوره ي مقدماتي با نشانه هايي مانند تب‘ سرماخوردگي ‘ تهوع‘ استفراغ و درد شكم‘ دچار زردي مي شود. اولين عضوي كه زردي در آن مشاهده مي شود‘ سفيدي چشم هاست. به طور معمول‘ اين علائم خود به خود برطرف مي شود و پس از 6 ماه خون از ويروس‘ پاك مي شود.
در اين حالت‘ نشانه ها بسيار غير اختصاصي است. شايع ترين نشانه هپاتيت مزمن‘ ضعف و خستگي طولاني است. گاهي ممكن است زردي خفيف يا خارش وجود داشته باشد. با پيشرفت بيماري ممكن است نارسايي كبدي بروز كند. اين افراد بايد تحت نظر پزشك باشند و در صورت نياز‘ دارو درماني شوند.

راههاي انتقال هپاتيت بي
• انتقال از مادران آلوده به HBV به نوزادان .عفونت نه از طريق بند ناف بلكه از طريق بدن مادر در هنگام زايمان در جريان تماس نزديك بعد از آن منتقل مي شود.
• تماس با فرد ناقل هپاتيت بي مي تواند به انتقال عفونت منجر شود. براي ممانعت از اين امر انجام واكسيناسيون توصيه مي شود.
• استفاده مشترك از سرنگ و سوزن آلوده و يا فرو رفتن سوزن آلوده به دست يا از طريق خراش هاي پوستي (تيغ اصلاح و مسواك)
• استفاده از خون و فرآورده هاي خوني آلوده
• استفاده از وسايل غير استريل در دندانپزشكي‘ سوراخ كردن غير بهداشتي گوش ‘ خالكوب و حجامت جزو راه هاي احتمالي انتقال عفونت تلقي مي شوند.
در صورتي كه جزء يكي از گروههاي ذيل هستيد نسبت به سه نوبت واكسيناسيون اقدام كنيد.
• پزشكان‘ دندانپزشكان و پيرا پزشكان.
• افراد تحت دياليز
• افردي كه به علت ابتلا به بيماري زمينه اي‘ نظير هموفيلي و تالاسمي‘ مكرراً خون و فرآورده هاي خوني دريافت مي كنند.
• افراد خانواده ي فرد آلوده كه با وي هم منزل هستند

هپاتيت سي
يكي از شش ويروس شناخته شده هپاتيت ويروس هپاتيت "سي" است كه عامل بسياري از موارد بيماري هپاتيت ويروسي در انسان مي باشد.

تشخيص هپاتيت سي
بسياري از افراد آلوده به ويروس هپاتيت "سي" علامتي از بيماري ندارد. تشخيص آلودگي به ويروس هپاتيت" سي" بايد خون فرد را از نظر وجود ويروس بررسي كرد و همراه آن آزمايش هاي تكميلي انجام داد.

بيماران مبتلا به هپاتيت به 3 دسته كلي تقسيم مي شوند:
• افراد در معرض خطر به دليل استفاده از خون (هنگام عمل جراحي ) و فرآورده هاي آن مانند( بيماران هموفيلي‘ دياليز و تالاسمي)
• افراد معتاد به مواد مخدر تزريقي
• اين گروه شامل 30 تا 40 درصد مبتلايان بوده و علت خاصي جهت ابتلاي آنان در يافت نمي شود.
• تماس با خون آلوده : ويروس هپاتيت سي در محيط خارج از بدن و درون خون خشك شما نيز به مدت سه ماه زنده مي ماند و با جوشاندن 100 درجه سانتيگراد و به مدت 5 دقيقه از بين مي رود.
• استفاده از خون آلوده و فر آورده هاي آن.
• استفاده مشترك از سوزن يا سرنگ ‘تيغ اصلاح‘ مسواك
• خالكوبي ‘ حجامت‘ سوراخ كردن گوش ‘خدمات پزشكي و دندانپزشكي در محل هاي نامطمئن و آلوده
• تماس با افراد آلوده

• تولد از مادرآلوده به ويروس هپاتيت سي.

هپاتيت و اعتياد
متاسفانه مواد مخدر تزريقي‘ از علل مهم ابتلا به هپاتيت "سي" مي باشد. استفاده از سرنگ به صورت مشترك در بين معتادان به مواد مخدر مي تواند به انتقال انواع عفونت ها از جمله هپاتيت "سي"‘"بي" و ايدز منجر شود البته اعتياد به كوكائين و اسنتشاق از راه بيني نيز از راههاي انتقال بيماري است.
خطربزرگي معتادان به مواد مخدر را تهديد مي كند ابتلا به گونه هاي مختلف ويروس هپاتيت "سي" است موجب بروز بيماري با شدت بيشتر است. در اين موارد پاسخ به درمان با داروهاي ضد ويروسي كم مي شود.

بيماري سارس چيست ؟

علائم SARS چيست ؟

علائم اصلي بيماري تب بالاي 38 درجه ، سرفه خشك ، گلودرد ، تنفس مشكل يا اختلالات تنفسي و شواهد راديوگرافيك پنوموني مي‌باشد ، ساير علائم نيز عبارتند از : سردرد ، درد مفاصل  و ماهيچه‌ها ، بي اشتهائي ، اختلال هوشياري ، راش و اسهال

 

 روش درمان بيماران مبتلا به SARS چگونه است ؟

عليرغم تلاش پزشكان ، فعلا دارويي جهت درمان پيدا نشده است و تا حال آنتي بيوتيكي در اين زمينه مؤثر نبوده است ولي داروي ريباورين با يا بدون تجويز استروئيد با نتايج نامعلوم مصرف شده است. لذا براي كنترل بيماري در جامعه پيشگيري از اهميت بسزايي برخوردار است.

سرعت گسترش بيماري چگونه است ؟

SARS نسبت به آنفلونزا كمتر عفوني است دوره كمون آن 7-2  روز ( بطور متوسط 5-3 روز ) مي‌باشد مسافرت‌هاي بين‌المللي ريسك گسترش سريع بيماري را افزايش مي‌دهد.

 

 تا حال تعداد مبتلايان به بيماري و پراكندگي جغرافيايي آن چگونه بوده است؟

تا 28 آوريل 2003 ، 5050 نفر مبتلا شده و از اين تعداد 321  نفر فوت كرده‌اند و تا حال اين بيماري از كشورهاي چين ، هنگ گنگ ،  مالزي ، كانادا ، تايوان ، فرانسه ، آلمان ، اندونزي ، ايتاليا ، تايلند ، سنگاپور ، استراليا ، برزيل ، بلغارستان ، هندوستان ، ژاپن ، كويت ، مغولستان ، جمهوري ايرلند ، روماني ، فيليپين ، آفريقاي‌جنوبي ، اسپانيا ، انگلستان ، ايالات‌متحده ، سوئد ، سوئيس  و  ويتنام گزارش شده است.

   آيا SARS  مي تواند نتيجه بيوتروريسم باشد؟

هيچگونه دليلي براي تأييد يا رد اين ادعا وجود ندارد.

   تا چه حد بايد نگران بود ؟

بيماري علاوه براينكه مي‌تواند شديد باشد مي‌تواند در مسافرت به كشورهاي آلوده از سرعت انتشار بالايي بر خوردار باشد ولي درصد كشندگي آن پايين است ( حدود 4 % ) اين ميزان  با افزايش سن  و وجود بيماريهاي  مزمن  در  فرد  بالا مي رود .

 

 سفر تا چه حد مي‌تواند مخاطره‌آميز باشد؟

WHO سفرهاي غيرضروري به مناطق آلوده ( مناطقي كه زنجيره انتقال ويروس در آنجا مشاهده شده است ) بخصوص مناطق آلوده چين و تورنتو كانادا را منع مي‌نمايد ضمناً تمامي مسافرين بايد از علائم اصلي بيماري آگاه گردند و از تماس نزديك با افرادي كه آلوده شده‌اند يا سابقه  سفر اخير به نواحي آلوده را داشته‌اند اجتناب نمايند و مسافراني كه دچار اين علائم شده‌اند تا وقتي كه بطور كامل بررسي نگرديده‌اند نبايد آن كشور را ترك كنند . اما باتوجه به كنترل بيماري و عدم مشاهده موارد جديد طي  فصل سرد جاري  نگراني زيادي از انتشار آن وجود ندارد

 WHO چه اهدافي را دنبال مي كند ؟

1 - پيشگيري و كنترل شيوع بيماري

2 - مشخص نمودن عامل بيماري

3 - مشخص نمودن رژيم درماني مؤثر

4 - حمايت كشورهاي درگير در صورت نياز از طريق اعزام كاركنان بهداشتي

 عامل بيماري چيست؟

عامل بيماري ويروسي از خانواده كروناويروسها مي‌باشد

 

 روش انتقال بيماري‌ چگونه است ؟

انتقال از شخص به شخص از طريق قطرات تنفسي و ترشحات بدن فرد بيمار بوده و بيشتر در افرادي كه در بيمارستان يا در خانه با بيمار تماس نزديك داشته‌اند صورت مي‌گيرد بنابراين در صورت مراقبت از بيمار ، زندگي با وي و يا تماس نزديك با ترشحات تنفسي ، مايعات بدن يا مدفوع بيماران ، احتمال انتقال بيماري وجود دارد.

   نحوه برخورد با بيماران مبتلا به  SARS چگونه است ؟

بيمار بايد از نظر تنفسي و ساير ترشحات ايزوله شود. معاينه بيماران توسط كاركنان و پزشكان بايد با ماسك و عينك و پوشش سر و دستكش صورت گيردInfection control guidance) (Hospital . دست ها قبل و بعد از تماس با فرد بيمار مي‌بايستي شسته شود. بيمار بايد در اتاق در بسته با فشار منفي نگهداري شده ولي پنجره‌ها را مي توان براي تهويه خوب باز گذاشت ( ولي اين پنجره‌ها نبايد به محل‌هاي عمومي باز شود ).

 روش بر خورد در موارد تماس احتمالي چگونه است ؟

1 - دادن اطلاعات در خصوص تابلو باليني به بيمار

2 - ايزولاسيون در منزل بمدت 10 روز

3 - ويزيت حضوري يا  با  تلفن بطور روزانه توسط يكي از اعضاي تيم مراقبت

 (Public  health  Care team) 

4 - كنترل روزانه تب ( شايعترين علامتي كه در ابتدا ظاهر مي شود تب است )

 

 چه اقداماتي در درمان بيماران مبتلا به SARS  صورت مي‌گيرد ؟

1 - ايزولاسيون

2 - گرفتن نمونه خلط ،  خون و ادرار  براي ساير علل معمول پنوموني بخصوص انواع آتيپيكال و يا مواردي كه همراه با عاملSARS ممكن است  وجود داشته باشند .

3 - شمارش گلبول هاي سفيد با افتراق ، شمارش پلاكت ، تست هاي كبدي و كليوي ، الكتروليت‌ها  و سي آر پي

4 - تجويز آنتي بيوتيك براي درمان پنوموني اكتسابي آتيپيكال

5 - استفاده از نبولايزر با يك برونكوديلاتور ، فيزيوتراپي سينه ،  برونكوسكوپي

 

 تعاريف تشخيصي بيماري چيست؟

 

مورد مظنون:

هر فردي كه بعداز اول نوامبر 2002  (10 آبان 1381) باسابقه تب بالاي 38درجه وسرفه‌ و مشكلاتتنفسي و حداقل يكي از موارد زير در فاصله 10 روز قبل از شروع علائم را داشته باشد:

- تماس نزديك يا زندگي كردن با هم، پرستاري كردن و يا تماس مستقيم با ترشحات تنفسي يا مايعات بدن بيمار مظنون

- سابقه مسافرت به منطقه آلوده

-  اقامت در يك منطقه آلوده

 

مورد محتمل:

1 - يك مورد مظنون كه در راديوگرافي ريه نماي پنوموني يا سندرم ديسترس تنفسي (RDS ) داشته باشد.

2 – يك مورد مظنون كه در اتوپسي ريه يافته هاي سندرم ديسترس تنفسي ( RDS  ) بدون عامل قابل شناسايي داشته باشد.

 

طبق آخرين دستورالعمل مركز مديريت بيماريهاي وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي تا زمان تهيه ماسك مخصوص براي استفاده در مواجهه احتمالي با موارد بيماري ، پرسنل بهداشتي درماني مي‌توانند از ماسك‌هاي معمولي  كه در داخل آن ده تا بيست  لايه گاز معمولي قرار داده شده است استفاده نمايند

سرطان

سرطان يعني رشد ، تکثير و گاهي انتشار غير طبيعي سلولهاي بدن. تمامي سرطانها داراي الگوي رشد مهارگسيخته و تمايل به جدا شدن از منشا اصلي و متاستاز هستند.

ديد کلي

جسم انسان از ميليونها ميليون سلول تشکيل شده است که در کنار هم ، بافتهايي مانند ماهيچه‌ها ، استخوان و پوست را مي‌سازند. اغلب سلولهاي طبيعي بدن در پاسخ به تحريکاتي که از داخل و خارج بدن به آنها وارد مي‌شود، رشد و توليدمثل مي‌کنند و در نهايت مي‌ميرند. اگر اين فرآيند در مسير تعادل و صحيح خود اتفاق بيفتد ، بدن سالم مي‌ماند و عملکرد طبيعي خود را حفظ مي‌کند. اما مشکلات ، زماني شروع مي‌شود که يک سلول طبيعي دچار " جهش " و يا تغيير شده و به سلول سرطاني تبديل مي‌شود.

نحوه پيدايش سرطان

يک سلول طبيعي ممکن است بدون هيچ دليل واضحي به يک سلول سرطاني تبديل شود، ولي در اغلب موارد ، تبديل در اثر مواجهه مکرر با مواد سرطانزا مانند الکل و دخانيات صورت مي‌گيرد. شکل ظاهري و نيز عملکرد سلولهاي سرطاني شده با سلولهاي طبيعي تفاوت دارد. جهش يا تغيير ايجاد شده در DNA يا ماده ژنتيکي سلول اتفاق مي‌افتد. DNA همان مسئول کنترل شکل ظاهري و عملکرد سلول است. وقتي DNA يک سلول تغيير مي‌کند، آن سلول با سلولهاي سالم کنار خود تفاوت مي‌يابد و ديگر کار سلولهاي طبيعي بدن را انجام نمي‌دهد. اين سلول تغيير يافته از سلولهاي همسايه‌اش جدا مي‌شود و نمي‌داند چه زماني رشدش بايد به پايان برسد و بميرد. به عبارت ديگر سلول تغيير يافته از دستورها و علائم داخلي که سلولهاي ديگر در کنترل آنها هستند، پيروي نمي‌کند و به جاي هماهنگي با سلولهاي ديگر خودسرانه عمل مي‌کند.

بدخيم شدن سرطان

وقتي سلول " جهش يافته " تقسيم مي‌شود ، به 2 سلول جديد " جهش يافته " تبديل مي‌گردد و اين فرآيند به همين ترتيب ادامه مي‌يابد تا همان يک سلول موذي به توده‌اي از سلولها که تومور ناميده مي‌شود، تبديل مي‌گردد. گاهي اين تومورها ، خوش خيم بوده و رشد نمي‌کنند. ولي در صورتي که سلولهاي تومور رشد کنند و تقسيم شوند و سلولهاي طبيعي اطراف خود را از بين ببرند و به نقاط ديگر بدن هم دست‌اندازي کنند، تومور بدخيم محسوب مي‌شود. بزرگترين خطر تومورهاي بدخيم ، توانايي آنها در حمله به بافتهاي سالم و پخش شدن در بدن است و اين همان متاستاز سرطان است. هر چه تومورها رشد کنند و بزرگتر شوند، جلوي رسيدن مواد غذايي و اکسيژن را به سلولهاي سالم مي‌گيرند و با پيشرفت سرطان ، سلولهاي سالم مي‌ميرند و عملکرد و سلامت بيمار از بين مي‌رود. اگر جلوي اين فرآيند گرفته نشود، سرطان به مرگ مي‌انجامد.

علائم هشدار دهنده سرطان

·  خونريزي غير طبيعي در هر نقطه از بدن.

·  پيدايش هرگونه توده سفت سلولي در زير پوست، مثلا در سينه يا نقاط ديگر.

·  پيدايش زخمي که به آساني بهبود نمي‌يابد (بويزه در اطراف زبان ، دهان و لبها).

·  سوء هاضمه دائمي

·  تغييراتي در وضع خالها يا زگيل از قبيل تغيير رنگ ، بزرگ شدن ، خارش ، دردناک شدن و يا خونريزي از آنها که به مدت طولاني ادامه يابد.

·  پيدايش آشفتگي در اعمال روده‌ها يا مثانه که با درمانهاي عادي بهبودي نيابد.

·  سرفه ، گرفتگي صدا و يا مشکل شدذن عمل بلع به مدت طولاني.

اگر هر يک از اين علائم فوق بيش از دو هفته ادامه يابد، بايد بيمار تحت بررسي تخصصي قرار گيرد. البته در بشتر موارد اين علائم حاکي از وجود سرطان نيستند.

انواع سرطانها

اغلب سرطانها به سه دسته عمده تقسيم مي‌شوند:

·  کارسينوم : شامل سرطانهايي مي‌شود که از سلولهايي که سازنده پوست هستند (مثل سرطان پوست) و يا لايه داخلي اعضا را مي‌پوشانند (مثل سرطان ريه) و يا سازنده غدد هستند (مثل سرطان سينه) منشا مي‌گيرد.

 

·  سارکوم : اين دسته سرطانهايي هستند که از بافت همبند مثل غضروف ، استخوان و ماهيچه منشاء مي‌گيرند. از اينرو سرطان استخوان يا سرطان ماهيچه را در هر نقطه از بدن سارکوم مي‌گويند.

 

·  لوسمي و لنفوم‌ها : شامل سرطانهايي است که از سلولهاي تشکيل دهنده خون و سلولهاي ايمني منشاء مي‌گيرند.

در کشورهاي غربي ، سرطان پوست شايعترين سرطان است و پس از آن سرطان سينه ، ريه ، پروستات ، روده بزرگ ، مثانه و رحم قرار دارد.

راههاي پيشگيري

پيشگيري اوليه از سرطان با اجتناب از عامل مسبب يا مصرف ماده‌اي که مانع از پيدايش فرايند بدخيمي مي‌شود ، صورت مي‌گيرد و شامل اقداماتي براي کاهش خطرات شيوه زندگي (اجتناب از توتون ، مصرف غذاهاي کم چرب و غني از فيبر ، استفاده از کرم ضد آفتاب) و مصرف عوامل پيشگيري شيميايي است. عوامل پيشگيري شيميايي داروها يا ريز مغذيها (مواد معدني يا ويتامينها) هستند. عوامل زير نيز در پيشگيري از سرطانها موثرند.

·  عدم استفاده از مشروبات الکلي و دخانيات.

·  صرف غذاهايي که به صورت آب‌پز تهيه مي‌شود.

·  عدم استفاده از غذاهايي که آثار سوختگي در آنها نمايان است.

·  استفاده از سبزيجات و انواع ميوه‌ها

·  استفاده کمتر از گوشت قرمز

·  رعايت کامل امور بهداشتي

درمان

امروزه اکثر سرطانها درمان قطعي ندارند اما براي جلوگيري از رشد و پيشرفت آنها از روشهاي جراحي ، پرتو درماني ، شيمي درماني ، هورمون درماني ، پيوند مغز استخوان و ... استفاده مي‌شود. البته يافته‌هاي جديد زيست شناسي سلولي تومور در روشهاي درماني ترکيبي طي يک برنامه هماهنگ مورد بهره برداري قرار مي‌گيرند.