1- نام هاي اين سوره و محل نزول آن
نام مشهور اين سوره « بني اسرائيل» است و نام هاي ديگري نيز از قبيل «اسراء» و« سبحان» دارد. اگر نام « بني اسرائيل » بر آن گذارده شده به خاطر آن است كه بخش قابل ملاحظه اي در آغاز و پايان اين سوره پيرامون بني اسرائيل است.
و اگر ، به آن «اسراء» گفته ميشود ، به خاطر نخستين آيه ي آن كه پيرامون «اسراء» ( معراج) پيامبر(ص) سخن ميگويد ،
و« سبحان» نيز از نخستين كلمه ي اين سوره گرفته شده است.
اين سوره يكصد و يازده آيه دارد كه در «مكه» نازل شده ، و مفاهيم و محتواي آن نيز كاملاً متناسب با سوره هاي مكي است.
2- محتواي سوره ي اسراء
بطور كلي ميتوان گفت : آيات اين سوره ، بر محور امور زير دور ميزند:
1- دلائل نبوت : مخصوصاً قرآن و نيز معراج.
2- بحث هائي مربوط به معاد ، مسأله ي كيفر وپاداش ، نامه ي اعمال و نتائج آن.
3- بخشي از تاريخ پر ماجراي بني اسرائيل ، كه در آغاز سوره و پايان آن آمده است.
4- مسأله آزادي اراده و اختيار و اين كه : هر گونه عمل نيك وبد ، نتيجه اش به خود انسان بازگشت مي كند.
5- مسأله حساب وكتاب در زندگي اين جهان ، كه نمونه اي است براي جهان ديگر.
6- حق شناسي در همه ي سطوح ،مخصوصاً درباره ي خويشاوندان ، وبه خصوص پدر و مادر.
7- تحريم « اسراف وتبذير»، «بخل» ، « فرزند كشي» ، « زنا» ، «خوردن مال يتيمان» ، « كم فروشي»، «تكبر» و«خونريزي».
8- بحث هائي در زمينه ي توحيد و خداشناسي.
9- مبارزه با هرگونه لجاجت در برابر حق واين كه : گناهان ، ميان انسان و مشاهده ي چهره ي حق پرده مي افكند.
10- شخصيت انسان ، فضيلت و برتري او بر مخلوقات ديگر.
11- تأثير قرآن براي درمان هر گونه بيماري اخلاقي واجتماعي .
12- اعجاز قرآن ، و عدم توانائي مقابله با آن.
13- وسوسه هاي شيطان ، و هشدار به همه مؤمنان به راههاي نفوذ شيطان در انسان
14- بخشي از تعليمات مختلف اخلاقي .
15- و سرانجام فرازهائي از تاريخ پيامبران ، به عنوان درس هاي عبرتي براي همه ي انسان ها و شاهدي براي مسائل بالا.
3- فضيلت تلاوت سوره ي اسراء
از پيامبر (ص) و همچنين از امام صادق (ع) براي كسي كه اين سوره را بخواند اجر وپاداش فراواني نقل شده است از جمله: در روايتي از امام صادق (ع) ميخوانيم : « كسي كه سوره ي بني اسرائيل را هرشب جمعه بخواند ، از دنيا نخواهد رفت تا اين كه قائم را درك كند و از يارانش خواهد بود».
جالب اين كه اين سوره با « تسبيح خدا» شروع ميشود و با«حمد وتكبير او» پايان ميگيرد.
تسبيح: نشانه اي براي پاك سازي و پيراستن از هر گونه عيب و نقص.
حمد: نشانه اي براي آراستن به صفات فضيلت ، وتكبير رمزي است به پيشرفت و عظمت.