تبیان، دستیار زندگی

من خدا را دوست دارم
فرصتي براي نفرت داشتن از شيطان ندارم

خلوت گزیده را به تماشا چه حاجت است......چون کوی دوست هست به سحرا چه حاجت است

جانا به حاجتی که تو را هست با خدا.......کخر دمی بپرس که ما را چه حاجت است

ای پادشاه حسن خدا را بسوختیم......آخر سال کن که گدا را چه حاجت است

ارباب حاجتیم و زبان سال نیست......در حضرت کریم تمنا چه حاجت است

محتاج قصه نیست گرت قصد خون ماست.....چون رخت از آن توست به یغما چه حاجت است

جام جهان نماست ضمیر منیر دوست.....اظهار احتیاج خود آنجا چه حاجت است

آن شد که بار منت ملاح بردمی......گوهر چو دست داد به دریا چه حاجت است

ای مدعی برو که مرا با تو کار نیست......احباب حاضرند به اعدا چه حاجت است

ای عاشق گدا چو لب روح بخش یار......می داندت وظیفه تقاضا چه حاجت است

طليعه سيدعلي - اعتياد به اينترنت، تلفن همراه ، "اس ام اس"، الكل هم اكنون از نظر جامعه‌شناسان در مجموعه رفتارهاي اعتيادي قرار مي‌گيرد.
تحقيقات باليني درباره اعتياد تاكنون اساسا روي وابستگي به مواد، مثل الكل و مواد مخدر انجام شده است.
هرچند بسياري عقيده دارند كه واژه اعتياد فقط بايد درمورد رفتارهايي كه‌شامل تزريق دارو مي‌شود به‌كار رود، امامحققان برخي ازرفتارها را شناسايي كرده‌اند كه به طور بالقوه اعتيادي هستند و با حالات ناشي از استفاده از مواد يا اختلالات روانپزشكي همپوشاني دارند.
در دو دهه گذشته، روانشناسان و محققان اعتياد به تدريج پذيرفته‌اند كه اعتياد به چيزهايي غير از مواد نيز مي‌تواند به وجود بيايد، به عنوان مثال عادت‌هايي مانند پرخوري، ميل جنسي و تماشاي تلويزيون، استفاده مفرط از اينترنت رفتارهاي اعتيادي محسوب مي‌شوند.
دراعتياد رفتاري، فرد به‌آنچه انجام مي‌دهد و احساساتي كه در هنگام انجام دادن آن كار تجربه مي‌كند، معتاد مي‌شود.
فرضيه‌اي جديد مي‌گويد ، احتمال دارد كه هم در عادت به مواد و هم در عادت به غيرمواد، يك واكنش شيميايي وجود داشته باشد.
نگاهي اجمالي به برخي از رفتارهاي اعتيادي مي‌تواند ما را با علائم و عوارض مشابه اين رفتارها آشنا كند.

** اعتياد به اينترنت:
ظهور اعتياد به اينترنت به‌عنوان يك اختلال جداگانه، نخستين بار در سال ‪ ۱۹۹۵توسط"ايوان گلدبرگ" مطرح شد و درسال ‪ ۱۹۹۶توسط "يانگ"توسعه يافت. در حال حاضر مراكز درماني در سراسر آمريكا حتي در دادگاه و سيستم قانوني اين كشور وابستگي به اينترنت را به عنوان يك اختلال رواني واقعي پذيرفته‌اند.
وابستگي به‌اينترنت را "اعتياد مدرن" ‪ Modern Addictionنامگذاري كرده‌اند در واقع وابستگي به اينترنت يك وابستگي واقعي همانند اعتياد به مواد مخدر و وابستگي‌هاي ديگر است. اگر چه اين نوع وابستگي مشكلات جسمي اعتيادهاي شيميايي را ندارد، اما مشكلات اجتماعي ناشي از آن همانند اعتيادهاي ديگر است.
از دست دادن كنترل بر روي رفتار ، علائم ناخوشايند ناشي از ترك ، عطش، ولع‌زياد براي كار بااينترنت ، گوشه‌گيري اجتماعي و افت تحصيلي و شغلي برخي از پيامدهاي وابستگي به اينترنت هستند.
خصوصيات ديگري نيز براي افراد وابسته به اينترنت ذكر شده است مانند استفاده از اينترنت براي فرار از مشكلات يا رفع احساس درماندگي ، گناه ، اضطراب و افسردگي ، دروغ گفتن مكرر به اعضاي خانواده و دوستان براي پنهان كردن ميزان ماندن در فضاي اينترنت.
معتادان اينترنتي هم مثل الكلي‌ها با خانواده ، كار، روابط اجتماعي و مدرسه مشكل پيدا مي‌كنند. برخي از معتادان اينترنتي مثل الكلي‌ها يا افراد معتاد به مواد، ميزان مصرف خود را مخفي مي‌كنند تا بتوانند به كار خود ادامه دهند.
يكي‌از شباهت‌هاي اعتياد به اينترنت با ساير اعتيادها اين است كه معتادان اينترنتي اعتراف مي‌كنند كه هر بار خيلي بيشتر از آنقدر كه قصد داشته اند آنلاين مي‌مانند، درست مثل يك فرد الكلي كه بيشتر از آنچه مي‌خواهد يا حتي به خاطر مي‌آورد ، الكل مي‌نوشد.
افراد معتاد به اينترنت از اطرافيان خود كناره‌گيري مي‌كنند تا بيشتر با دوستان اينترنتي‌اشان باشند، درست مثل الكلي‌ها كه مصاحبت با دوستان مشروب‌خوار خود را ترجيح مي‌دهند.
افراد معتاد به اينترنت وقتي مي‌خواهند اعتياد خود را ترك كنند با علائم ترك مواجه مي‌شوند كه با علائم ترك در معتادان به مواد قابل مقايسه است.



** اعتياد به تلفن همراه:
دسترسي زودرس به دوستان، قابليت مخفي نگاه داشتن مكالمات از خانواده، بهره‌مندي از سيستم پيام كوتاه براي مخفي‌كاري بيشتر ازجمله مزاياي استفاده از تلفن همراه براي جوانان و نوجوانان است.
بخشي از محبوبيت پيام‌هاي كوتاه براي جوانان از آنجا ناشي مي‌شود كه آنها به تلفن همراه خود به‌عنوان بخشي از هويت خود مي‌نگرند كه وسيله شخصي و خصوصي است كه به‌جوانان براي تحرك و برقراري ارتباط همزمان،احساس استقلال مي دهد.
پژوهش‌ها نشان مي‌دهد رابطه‌اي بين استفاده بيش از حد از تلفن همراه و استرس (فشار رواني) و بي‌قراري وجود دارد.
دكتر"ديويد شفيلد" روانشناس ازدانشگاه "استافورد شاير" با مطالعه ‪۱۰۶ نفر كه از تلفن همراه استفاده مي‌كردند، دريافت كه شانزده درصد آنها مشكلات رفتاري دارند.
وي بااين تحقيق نتيجه‌گرفت كه اين مشكلات رفتاري درپي اعتياد به استفاده از تلفن همراه موجب استرس خواهد شد.
شفيلد مي‌گويد با وجود اهميت تلفن همراه در زندگي روزمره، تحقيقات نشان دهنده آن است كه برخي از مردم به طرزي بي‌رويه از اين وسيله استفاده مي- كنند و اين امر زندگي شخصي آن‌ها را تحت تاثير قرار داده است.


** اعتياد به تلويزيون:
به‌دنبال‌اختراع تلويزيون دردهه ‪ ،۱۹۲۰تحولات فراواني از هنگام راه يافتن آن به خانه‌ها صورت گرفته است و امروز با شمار فراواني از مردم مواجه مي- شويم كه روزانه بيش از هشت ساعت تلويزيون تماشا مي‌كنند.
نشانه‌ها و دلايل مختلفي وجود دارد كه وابستگي به تماشاي تلويزيون را يك نوع رفتار اعتيادي بدانيم ، وقتي معتاد به تلويزيون را ازتماشاي آن محروم مي كنيم نشانه‌هاي محروميت از آن پديدار مي‌شود.
يكي ديگر از نشانه‌هاي رفتار اعتيادي احساس گناه ملازم آن است.
بررسي‌ها نشان داده‌است معتادان به‌تلويزيون داراي احساس گناه هستند، ولي ساير وسايل براي پركردن اوقات فراغت احساس گناه ايجاد نمي‌كنند و شادي و خشنودي ناشي از آن‌ها بيشتر و ادامه‌دارتر است، اما تلويزيون به جاي احساس رضايت، احساس گناه ايجاد مي‌كند.
اعتياد به تلويزيون مانند اعتياد به مواد مخدر دنيايي از خيال و توهم ايجاد كرده و جاي واقعيت‌ها را مي‌گيرد و مانند همه انواع ديگر اعتيادها تماشاي آن ناشي ازعدم رضايت و خشنودي واقعي درزندگي است.
اشخاص به چهار دليل ميل به فرار از احساس ملامت ازشرايط زندگي روزانه، ميل به داشتن موضوعي براي صحبت با ديگران، ميل ديدن اشخاص ومناظري در تلويزيون براي مقايسه شرايط خود با آن‌ها و درجريان حوادث دنيا قرار گرفتن پاي تلويزيون مي‌نشينند.
يكي ازنكات جالب درارتباط باتلويزيون اين است كه همه چيز راكوچك‌تر به نمايش مي‌گذارد. تمام اشيا و اشخاصي كه در تلويزيون تماشا مي‌كنيم ازاندازه واقعي‌اشان كوچك تر هستند. به‌مفهومي اين موضوع درباره همه اعتيادها صدق مي - كند. رفتارهاي اعتيادي تجربه ما را از زندگي كاهش مي‌دهند.

** ديدگاه ها:
" سعيد نوروزي جويناني " كارشناس دفتر پيشگيري از آسيب‌هاي اجتماعي سازمان بهزيستي كشور درباره رفتارهاي اعتيادي ، مي‌گويد: انواع و اقسام رفتارهاي اعتيادي مانند اعتياد به الكل، كار ، تلفن همراه و يا اينترنت دامن‌گير برخي از افراد شده‌است كه با پناه بردن به چيزي از خارج از خودشان احساس آرامش مي‌كنند.
به‌گفته وي، هسته اصلي يك رفتار اعتيادي از آنجا ناشي مي‌شود كه فرد به دنبال شيوه‌اي است براي حل يكي از مشكلات خود و در اين راه انجام يك رفتار را براي حل مشكل خود مناسب مي‌بيند.
فعاليت‌هاي حرفه‌اي ، شغلي و ارتباطي معتادان به رفتارهاي اعتيادي تحت تاثير اين رفتارها قرار مي‌گيرد.
نوروزي تصريح مي‌كند : فزاينده و صعودي بودن رفتار ، عدم موفقيت براي قطع رفتار توسط شخص ، عدم قدرت فرد در خودداري از اين رفتار برغم وجود پيامدهاي منفي ، ايجاد رنجش براي خود و ديگران به خاطر رفتار اعتيادي ، احساس گناه داشتن از جمله مولفه‌هاي يك رفتار اعتيادي است.
اين كارشناس مي‌گويد : جو احساسي به نام "شرم زهرآگين" در برخي افراد باعث مي‌شود اين افراد خود را به عنوان يك موجود دوست داشتني فرض نكنند و مي‌خواهند چيزي غير از خودشان باشند.
وي يكي از روش‌هاي پيشگيري از اعتياد را پذيرش " خود واقعي " خود مي- داند و مي‌گويد: يكي از عوامل بروز معضل اعتياد فرار از " بي‌خودي " توسط فرد و پناه به رفتارهاي اعتيادي است.
"براتي‌سده" يك مقام سازمان بهزيستي‌كشور نيز در خصوص "رفتارهاي اعتيادي" گفت : اين بحث اخيرا مطرح شده است و موضوعاتي چون"روابط جنسي"،"اينترنت"، "پرخوري " و "تلفن همراه" را در بر مي‌گيرد.
به‌گفته وي ، وجه مشترك تمامي رفتارهاي اعتيادي ، اين است كه وقتي فرد به اين رفتارها مبتلا شد ، نمي‌تواند از انجام آن دست بكشد و دچار "تكانه" يا " اضطرار" براي مبادرت به اين رفتار مي‌شود.
اين مقام بهزيستي اضافه مي‌كند : انجام اين رفتارها موانعي را در قبال عملكرد اجتماعي و شغلي فرد ايجاد مي‌كند.
"براتي‌سده" ضمن اعلام اين مطلب كه دركشور به طور سازمان يافته و منسجم رفتارهاي اعتيادي بررسي نمي‌شود، مي‌گويد: انكار كردن اين موضوعات به دليل قبيح دانستن برخي از آن‌ها در جامعه دليل بر نبود آن نيست و دستگاه‌هايي چون وزارتخانه‌هاي رفاه، بهداشت ، فرهنگ و ارشاد اسلامي و آموزش و پرورش بايد به منظور حل مشكل در اين عرصه وارد شوند.
كارشناسان امرمعتقدند بررسي جامع اين رفتارها و يافتن راهكارهاي مقابله به‌آن نيازمند مشاركت مراكزي چون سازمان ملي جوانان، وزارت آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، ستاد مبارزه با مواد مخدر ، سازمان بهزيستي ، وزارت علوم تحقيقات و فناوري و وزارت بهداشت است.