ديابت و باورهاي نادرست (2)

www.novindiet.com

همان طور که در مقاله قبل بيان شد شيوع ديابت، که ناشي از اختلال سوخت و ساز قند در بدن مي باشد، در طي دهه اخير افزايش يافته است. با توجه به شيوع ديابت، باورهايي نادرست در مورد اين بيماري وجود دارد که گاه نتيجه تجربيات شخصي افراد است که با واقعيت سازگاري ندارد. از آنجا که اين باورهاي نادرست مي تواند کنترل اين بيماري را با مشکل مواجه نمايد، در ذيل به نمونه هايي ديگر از اين باورهاي نادرست و حقيقت آن اشاره مي نماييم.

باور غلط: اگر شما ديابت داريد ، بايد مواد غذايي حاوي نشاسته مثل نان، سيب زميني، ماکاروني و برنج را از رژيم خود کاملا حذف نماييد.

حقيقت: مواد نشاسته اي نيز بخشي از يک برنامه غذايي سالم هستند. آنچه که مهم است حجم مورد استفاده، نوع تهيه شده و نوع پخت اين مواد غذايي است. نان هاي سبوس دار، غلات صبحانه، پاستا، برنج، سبزيجات نشاسته اي مثل سيب زميني، نخود فرنگي و ذرت مي توانند جزيي از وعده اصلي غذايي يا ميان وعده شما باشند. کليد اصلي، کنترل حجم آن ها است. مصرف 3 تا 4 واحد از غذاهاي حاوي کربوهيدرات در اکثر افراد ديابتي مشکلي ايجاد نمي کند. همچنين غلات کامل يکي از منابع فيبر هستند که مي توانند به سلامت معده شما کمک کنند و به دليل آن که معمولا جذب قند آنان سريع نمي باشد در کنترل قند شما اثرات مضري نخواهند داشت. البته بايد دانست ميزان استفاده از غلات سبوس دار نيز بايد بر اساس نياز هر فرد توسط پزشک متخصص تنظيم گردد چرا که آن نيز حاوي انرژي است که مي تواند زمينه چاقي و نيز ديابت را تشديد نمايد.

باور غلط: افراد ديابتي نمي توانند تا آخر عمر از شيريني و شکلات استفاده کنند.

حقيقت: اگر در کنار يک برنامه غذايي سالم و همراه با ورزش باشد، يک فرد ديابتي از دسر و شيريني مي تواند استفاده نمايد. التبه بايد تاکيد کرد که اکثر قريب به اتفاق مبتلايان به ديابت نوع 2 علاقه وافري به اين گونه مواد دارند و گاه عنوان مي نمايند که بدن آنان به نوعي اين مواد غذايي را مي طلبد.

در تنظيم رژيم غذايي ديابتي ها در مراحل اوليه تنظيم برنامه غذايي، بايد يک رژيم منظم همراه با محدوديت اين مواد حاوي قند ساده، براي اصلاح ذائقه شيرني دوست آنان ايجاد گردد. بعد از کنترل نمودن وابستگي شديد به تنقلات شيرين، فرد مي تواند حتي شيريني بخورد و از اين مواد غذايي لذت ببرد ولي موضوع آن است که چند بار در هفته و به چه ميزان؟

باور غلط: ديابت مي تواند از شخص ديگري به شما منتقل شود.

حقيقت: با اينکه علت دقيق ابتلا به ديابت در بعضي از افراد مشخص نيست، اما مي دانيم که ديابت بيماري اي مسري نيست و مانند سرماخوردگي و آنفلوانزا واگيردار نمي باشد. به نظر مي رسد ژنتيک در ابتلا بعضي از افراد نقش داشته باشد خصوصا در مورد ديابت نوع 2. همچنين سبک زندگي نيز نقش مهمي ايفا مي کند.

باور غلط: احتمال ابتلا به سرماخوردگي و ساير بيماري ها در افراد ديابتي بالاتر است.

حقيقت: احتمال ابتلا به سرماخوردگي و ساير بيماري ها در افراد ديابتي نسبت به ديگر افراد بالاتر نيست. با اين حال توصيه مي شود که ديابتي ها واکسن آنفلوانزا تزريق کنند، چرا که ابتلا به هر نوع بيماري عفوني مي تواند کنترل ديابت را با مشکل مواجه سازد. ديابتي هايي که آنفلوانزا مي گيرند در مقايسه با ديگران بيشتر احتمال دارد که به علائم جدي بيماري دچار شوند، بر همين اساس استفاده از واکسن آنفلوانزا در ديابتي ها توصيه مي شود.

باور غلط: اگر پزشک شما مي گويد که شما نياز به تزريق انسولين داريد بدين معني است که شما نتوانسته ايد به صورت صحيح ديابت خود را کنترل کنيد.

حقيقت: در اکثر افراد، ديابت يک بيماري پيش رونده است. در ابتداي تشخيص، اغلب بيماران مي توانند با مصرف دارو هاي خوراکي، گلوکز خون خود را در سطح مطلوب حفظ کنند، اما با گذشت زمان، به تدريج ترشح انسولين توسط بدن کمتر و کمتر مي شود. سرانجام ممکن است مصرف دارو براي کنترل ميزان گلوکز خون کافي نباشد. در اين هنگام انسولين مي تواند گزينه مناسبي براي کنترل گلوکز خون باشد. لذا اگرچه عدم کنترل قند و رعايت رژيم غذايي ممکن است سريعا نياز شما را به انسولين باعث گردد ولي در کساني که سال ها مبتلا به ديابت مي باشند حتي با رعايت صحيح موارد توصيه شده، فرد ممکن است براي کنترل قند خون خود نياز به انسولين داشته باشد. البته بايد بدانيد که در صورت استفاده از انسولين نيز شما مي توانيد با رعايت رژيم غذايي سالم و نيز تحرک بدني به ميزان توصيه شده توسط پزشک معالج خود در کنترل ديابت موفق باشيد.

باور غلط: ميوه يک ماده غذايي سالم است بنابراين شما مي توانيد به هر ميزاني که مي خواهيد از آن استفاده نماييد.

حقيقت: ميوه ماده غذايي سالمي است و حاوي فيبر، ويتامين ها و مواد معدني بسياري است. ميوه ها کربوهيدارت نيز دارند و شما در برنامه غذايي تان به مصرف آن ها نياز داريد. اما حتما بايد از يک متخصص تغذيه در مورد نوع ميوه و ميزاني که مجاز به مصرف آن هستيد سوال نماييد. بعضي از ميوه ها که حاوي قند فروکتوز به ميزان زياد مي باشند، در صورت مصرف بيش از حد مي توانند کنترل قند شما را مختل نمايند.

باور غلط: قند هاي طبيعي مانند عسل و خرما در مبتلايان به ديابت بايد جايگزين قند معمولي گردد.

حقيقت: همان طور که بيان شد فقط مصرف قند معمولي نيست که متابوليسم قند را دچار اشکال مي نمايد و زمينه ديابت را براي شما فراهم مي نمايد. بنابراين هر نوع قند ساده از جمله خرما و عسل که جذب قند آنان بسيار سريع مي باشد، در مبتلايان به ديابت بايد محدود گردد. جالب آن که اين نوع از مواد قندي به ميزان زياد توسط افراد ديابتي که ذائقه شيريني دوست دارند استفاده مي شود در حالي که اشتهاي شما براي دريافت قند معمولي به ميزان زياد تحريک نمي گردد.

دکتر حميدرضا فرشچي- همکار تبيان

متخصص تغذيه - فوق تخصص ديابت و چاقي