"...همه باید به رضایت حق تعالی گردن نهیم دیروز روز امتحان
الهی بود كه گذشت و فردا امتحان دیگری است كه پیش میآید .... قبول این
مسأله برای من از زهر كشندهتر است، ولی راضی به رضای خدایم و برای رضایت
او این جرعه را نوشیدم..."(فراز هایی از سخنان امام خمینی(ره)پیرامون پذیرش
قطعنامه 598)
از ابتدای تجاوز علنی رژیم بعث عراق به مرزهای جمهوری اسلامی
ایران، جنگی ناخواسته و نابرابر در 31 شهریور 1359 هجری خورشیدی آغاز شد،
جنگی كه با حمایت سردمداران غربی و مستكبران حامی صدام حسین آنهایی كه با
پیروی انقلاب اسلامی منافع خود را در خطر می دیدند، هشت سال به طول انجامید
و طولانی ترین جنگ در تاریخ بعد از جنگ جهانی دوم را رقم زد و با فداكاری و
رشادت های مردم متدین ایران ، رزمندگان اسلام و رهبری مدبرانه امام
خمینی(ره) ماندگارترین و افتخارآمیزترین حماسه تاریخ كشور به وجود آمد.
این جنگ با فراز و نشیب های فراوانی همراه بود و قطعنامه های
مختلفی نیز در این مدت از سوی شورای امنیت سازمان ملل كه اغلب آنها یكسویه و
به نفع رژیم بعث عراق بود، صادر شد اما به دلیل یادشده جمهوری اسلامی از
پذیرش آنها امتناع می ورزید.
زمانی كه هشتمین قطعنامه توسط شورای امنیت؛ با عنوان قطعنامه 598
صادر شد، به دلیل دارا بودن نكات مثبت در متن آن، جمهوری اسلامی اعلام داشت
كه این قطعنامه جای بحث و مذاكره دارد و لذا آن را نه رد و نه قبول كرد.
پس از بحث و مذاكرات مختلف، مسوولان نظام با موافقت نهایی امام خمینی (ره)
به طور رسمی پذیرش نظام را در این زمینه اعلام كرد و مهر پایان بر جنگ
تحمیلی زده شد.
متن قطعنامه 598 شورای امنیت سازمان ملل متحد به این شرح است:
"شورای امنیت، با تأیید مجدد قطعنامه(1986 میلادی) 582 خود، با
ابراز نگرانی عمیق از این كه علی رغم درخواست هایش برای آتش بس، منازعه بین
ایران و عراق به شدت سابق با تلفات شدید انسانی و تخریب مادی ادامه دارد،
با ابراز تأسف از آغاز و ادامه منازعه، همچنین با ابراز تأسف از بمباران
مراكز صرفا مسكونی غیرنظامی، حملات به كشتیرانی بی طرف یا هواپیماهای
كشوری، نقض قوانین بین المللی انسان دوستانه و دیگر قوانین ناظر بر درگیری
مسلحانه، بویژه كاربرد سلاح های شیمیایی برخلاف الزامات پروتكل 1925 ژنو،
با ابراز نگرانی عمیق نسبت به احتمال تشدید و گسترش بیشتر منازعه، مصمم شد
به تمامی اقدامات نظامی بین ایران و عراق خاتمه بخشد، معتقد شد كه می باید
یك راه حل جامع، عادلانه، شرافتمندانه و پایدار بین ایران و عراق به دست
آید".
همچنین در ادامه این قطعنامه آمده است : "با یادآوری مفاد منشور
ملل متحد، به ویژه تعهد همه دولت های عضو به حل اختلافات بین المللی خود از
راه های مسالمت آمیز به نحوی كه صلح و امنیت بین المللی و عدالت به مخاطره
نیفتد، با حكم به این كه در منازعه میان ایران و عراق زمینه صلح حاصل شده
است، در10 بند خواسته های قطعنامه را از دو كشور مطرح می كند:
1- خواستار آن است كه به عنوان یك قدم اولیه جهت حل و فصل(مناقشه)
از راه مذاكره، ایران و عراق یك آتش بس فوری را رعایت كرده، به تمامی
عملیات نظامی در زمین، دریا و هوا خاتمه داده و تمامی نیروهای خود را بدون
درنگ به مرزهای شناخته شده بین المللی بازگردانند.
2ـ از دبیركل درخواست می كند كه یك تیم ناظر ملل متحد را برای
بررسی، تایید و نظارت بر آتش بس و عقب نشینی نیروها اعزام نماید و همچنین
از دبیركل درخواست می نماید با مشورت طرفین درگیر، تدابیر لازم را اتخاذ
نموده، گزارش آن را به شورای امنیت ارائه نماید.
3ـ مصرانه می خواهد اسرای جنگی آزاد شده و پس از قطع مخاصمات فعال
كنونی، براساس كنوانسیون سوم ژنو 12 اوت 1949 بدون تاخیر به كشور خود
بازگردانده شوند.
4ـ از ایران و عراق می خواهد با دبیركل در اجرای این قطعنامه و در
تلاش های میانجیگرانه برای حصول یك راه حل جامع، عادلانه و شرافتمندانه
مورد قبول دو طرف در خصوص تمام موضوعات موجود، منطبق با اصول مندرج در
منشور ملل متحد، همكاری نمایند.
5ـ از تمامی كشورهای دیگر می خواهد كه حداكثر خویشتنداری را مبذول
دارند و از هرگونه اقدامی كه می تواند منجر به تشدید و گسترش بیشتر منازعه
شود احتراز كنند و بدین ترتیب اجرای قطعنامه حاضر را تسهیل نمایند.
6ـ از دبیركل درخواست می نماید كه با مشورت با ایران و عراق، مسأله
تفویض اختیار به یك هیأت بی طرف برای تحقیق راجع به مسئولیت منازعه را
بررسی نموده و در اسرع وقت به شورای امنیت گزارش دهد.
7ـ ابعاد خسارات وارده در خلال منازعه و نیاز به تلاش های بازسازی
با كمك های مناسب بین المللی پس از خاتمه درگیری تصدیق می گردد و در این
خصوص از دبیركل درخواست می كند كه هیأت كارشناسان را برای مطالعه موضوع
بازسازی و گزارش به شورای امنیت تعیین نمایند.
8ـ همچنین از دبیركل درخواست می كند كه با مشورت با ایران و عراق و
دیگر كشورهای منطقه، راههای افزایش امنیت و ثبات منطقه را مورد مداقه قرار
دهد.
9ـ از دبیركل درخواست می كند كه شورای امنیت را در مورد اجرای این قطعنامه مطلع نماید.
10ـ مصمم است برای بررسی اقدامات بیشتر جهت رعایت و اجرای این قطعنامه در صورت ضرورت جلسات دیگری مجدداً تشكیل دهد".
سرانجام در 26 تیر 1367 نامهای از سوی آیت الله خامنهای رییس
جمهوری وقت ایران به خاویر پرز دكوئهیار دبیر كل وقت سازمان ملل متحد
ارسال شد و در این نامه جمهوری اسلامی ایران رسماً قطعنامه 598 شورای امنیت
درباره جنگ تحمیلی را پذیرفت. در بخشی از این نامه آمده بود:
"... همان طور كه به خوبی استحضار دارید، آتش جنگی كه به وسیله
رژیم عراق در 22 سپتامبر 1980 با تجاوز علیه تمامیت ارضی جمهوری اسلامی
ایران آغاز گردید، اینك ابعاد غیرقابل تصوری به خود گرفته است كه كشورهای
دیگر و حتی غیرنظامیان بی گناه رانیز درشعلههای خود گرفته است.
قتل 298 نفر انسان بیگناه كه با ساقط ساختن هواپیمای ایرباس
جمهوری اسلامی ایران به وسیله یكی از كشتیهای جنگی آمریكایی درخلیج فارس
به وقوع پیوست، نمونهای بارز در این خصوص است.
در چنین موقعیتی، تلاشهای جنابعالی برای اجرای قطعنامه 598 (1987)
حائز اهمیت ویژهای است. جمهوری اسلامی ایران پیوسته كمك و پشتیبانی خود
را نسبت به شما در حصول به این هدف مبذول داشته است. در این زمینه ما مصمم
گردیدیم كه رسماً اعلام داریم جمهوری اسلامی ایران به خاطر اهمیت حفظ جان
انسانها و برقراری عدالت و صلح و امنیت منطقهای وبینالمللی،
قطعنامه(1987) 598 شورای امنیت را میپذیرد...".
سرانجام در 27 تیر 1367 خاویر پرز دكوئه یار دبیر كل سازمان ملل
متحد رسما پذیرش قطعنامه 598 را از سوی ایران به اطلاع شورای امنیت رساند.
پس از پذیرش قطعنامه 598 از سوی ایران، آتش بس میان طرفین از 29
مرداد 1367 برقرار شد. شورای امنیت در 18 مرداد 67 ، قطعنامه 619 را تصویب
كرد كه به موجب آن گروه ناظران نظامی ایران، عراق و سازمان ملل متشكل از
حدود 400 نفر با 25 ملیت مختلف در دو كشور مستقر شدند.
ملت ایران در دفاعی مقدس تمام توان انسانی و نظامی خود را بكار
گرفت تا از تمامیت ارضی این مرزو بوم دفاع كند و پس از هشت سال جنگ، كه
ایادی بیگانه بر این ملت تحمیل كرده بودند؛ جمهوری اسلامی ایران دگر بار
حسن نیت خود را با پذیرش قطعنامه 598 سازمان ملل متحد به منصه ظهور رساند.
