مقدمه
عسل ،ماده غذایی بسیار غنی و انرژی بخشی است که حدود۸۰ درصد از قندهای ساده یا مونوساکاریدها ساخته شده و هر۱۰۰ گرم آن ۳۲۰ کالری ایجاد می کند این مونو ساکاریدها بسرعت جذب می شوند و اثر انرژی بخشی خود را آشکار می کنند گفتنی است ، علاوه بر اثر کالری زایی ، عسل دارای ویتامین های متعددی از قبیل تیامین ، ریبوفلاوین ، اسیدنیکوتینک ، اسید اسکوربیک ، پیریدوکسین و ویتامین کا است.
خواص فیزیکی عسل ، اثر ضد باکتریایی دارد و از زمانهای قدیم انسانها از خاصیت ضد میکروبی عسل سود جسته و آن را در درمان ناراحتی های پوستی از قبیل زخمها و سوختگی ها به کار برده اند و یکی از بهترین پانسمانها محسوب میشود.همچنین ، عسل را در درمان بیماری های دستگاه تنفسی و عفونت های ناحیه حلق به کار می برند و خاصیت ضدباکتریایی آن موجب اثربخشی عسل می شود و خاصیت ضد التهابی آن نیز مشاهده شده که به هیگروسکوپیک بودن آن نسبت داده شده است.
عسل علاوه براینكه یك غذای كامل است یك اكسیر پر انرژی نیز میباشد به طوری كه سالیان سال به عنوان دارو برای درمان بیماریها مورد استفاده قرارگرفته است مصرف عسل در عرض چند دقیقه به شخص نیرو میدهد وتحمل بافتی و قدرت ترمیم آنرا افزایش می دهد بنابراین ورزشكاران باید عسل مصرف كنند
بنا به تحقیقات به عمل آمده عسل حاوی ۸۰ ماده مفید برای انسان می باشد و لازم به ذكر است كه در دنیا هیچ ماده غذایی به اندازه آن نیروی كهربایی ندارد.
ابو علی سینا دركتاب قانون خود دهها نسخه بر پایه عسل وموم ذكر نموده است او می نویسد مصرف متـناوب عسل درهنگام زیاد شدن بلغم ، بدن را تقویت و نیرو را زیاد و اشتها را بازمی كند ؛ به عقیده وی عسل جوانی را جاودان می سازد وحافظه را نیرو بخشیده و گذشته را در خاطر زنده میكند ، اندیشه را پاك ، زبان را می گشاید ودرد را ریشه كن میكند .
در كتب پزشكی آمده عسل درروغن مالی زخمهای چركی ، برای درمان بسیار مفید بوده ، با مرهم گذاری تاریكی دید را كاهش داده و بهترین درمان اختلالات دهان است در زیاد شدن ادرار مؤثر است ، دردهای شكم و سرفه را كاهش می دهد ، گزیدگی مار ، دردهای دستگاه تنفس وهر درد مفصلی را تسكین میدهد . خستگی عمومی واحساس سرما را رفع ومقاومت بدن را افزایش میدهد.
گفتنی است ، عسل به عنوان دارو هیچ اثر سوء، عارضه یا بیماری را به دنبال ندارد ؛ مگر آن که فقط حساسیت های محدودی را به وجود بیاورد، بنا بر این در حالت آلرژی ، امراض عفونی ، سل ، امراض روانی ، بیماری های کبد و معده ، امراض غدد فوق کلیه ، نارسایی قلب و عروق ، ناراحتی های عصبی ، امراض خونی و ضعف شدید، باید از تجویز زهر زنبور عسل خودداری کرد
اثرات درمانی عسل :
بشر هزاران سال است كه از مخلوط بزاق زنبور و شهد گل كه عسل نام دارد، به عنوان دارویی برای درمان زخم ها استفاده می كند . آزمایش هایی كه در سال های اخیر انجام گرفته، نشان داده اند كه عسل در درمان عفونتهای برجای مانده از عمل سزارین و سوختگیهای از آنتی بیوتیكهای مرسوم كارآمدتر عمل میكند. این ماده شیرین با طیف وسیعی از میكروبهای خطرناك از جمله Helicobacter , Salmonella , E.coli به خوبی مبارزه می كند عسل روی باكتریهای مقاوم به آنتی بیوتیك، از جمله «ابر میكروبی» به نام MRSA ، نیز موثر است و بر خلاف بیشتر آنتی بیوتیك ها به نحو چشمگیری باعث پیشرفت بهبودی زخمها میشود. هنوز به درستی نمیدانیم عسل چگونه این آثار را بر جای میگذارد اما محققان اعتقاد دارند توان بهبود زخمها و مقابله با میكروبهای مقاوم به آنتی بیوتیك كه در این ماده بینظیر وجود دارد، ممكن است روزی عسل را از نوعی درمان جایگزین به یك شیوه درمانی اساسی در پزشكی تبدیل كند. رمز و راز این تواناییها را باید در شیوه تهیه عسل جست و جو كرد. زنبورهای كارگر طی بهار و تابستان شهد جمع آوری می كنند، هنگامی كه به كندو باز میگردند، آن را از معده به دهان می آورند و در دهان دستیاران خود میگذارند. آنها شهد را به درون حفره های شانه خالی می كنند و با بالهایشان آن قدر آن را باد میزنند كه بیشتر آب موجود در شهد تبخیر شود. در همین زمان، بزاق سرشار از آنزیم زنبورها، ساكاروز را به گلوكز و فروكتوز تبدیل می كند كه به آب باقیمانده در شهد پیوند میشوند . به این ترتیب، بیابانی بر جای می ماند كه باكتریها نمیتوانند در آن زنده بمانند. البته ، حین رسیدن عسل فرصت زیادی برای تهاجم عوامل بیماریزا وجود دارد. اما آنزیمی به نام گلوكز اكسیداز این فرصت را از آنها میگیرد. این آنزیم با تبدیل كردن گلوكز به اسید گلوكونیك، فرآورده تلاش زنبورها را اسیدی و آن را برای بیشتر باكتری ها نامطلوب می سازد .
اغلب افراد عقیده دارند كه اسیدی بودن، تنها سلاح عسل در برابر باكتریهاست. اما مطالعات نشان داده اند تقریبا همه عسل ها سلاحی سری دارند كه حتی اگر رقیق شوند، آنها را برای میكروبها مرگبار میسازد: پراكسید هیدروژن. این ماده زمانی در بیمارستانها به عنوان ضدعفونی كننده مصرف میشد. از تجزیه این ماده رادیكال های آزاد تشكیل می شوند كه باكتریها را از بین میبرند. چون این واكنشها خیلی سریع رخ میدهد، پراكسید هیدروژن را باید در غلظتهای بالا بر زخمها استعمال كرد. البته ، این ماده در این غلظتها به بافت سالم آسیب می زساند . در عسل، پراكسید هیدروژن به كمك آنزیم گلوكز اكسیداز تولید میشود. اما میزان آن هزار بار كمتر از مقداری است كه در گذشته روی زخمها استعمال میشد. در نتیجه ، گذاشتن عسل روی زخمها، ضمن جلوگیری از تهاجم و تخریب میكروبها ، با آسیب بافتی همراه نیست. علاوه بر این، همین طور كه پراكسید هیدروژن تجزیه میشود ، گلوكز اكسیداز با تسهیل ساختن آن از گلوكز، پیوسته آن را جایگزین میكند. جالبتر این كه ، به دلایل ناشناخته وقتی عسل رقیق میشود، فعالیت این آنزیم افزایش مییابد. . به همین خاطر، عسل حتی وقتی ۷ تا ۱۴ برابر رقیق شود، میتواند از رشد باكتریهایی مانند MRSA جلوگیری كند. خلاصه ، زمانی كه عسل روی زخم قرار می گیرد و در اثر تراوش پلاسما از زخم رقیق می شود ، در مبارزه با میكروبها پرتوانتر شود .
یكی دیگر از خصوصیات جالب عسل كه آن را از داروهای ضد باكتری مرسوم مجزا میسازد، تقویت بهبود یافتن زخم هاست . داروها ی ضد باكتری علاوه بر نابودی باكتریها به سلولهای انسان نیز آسیب میرسانند . از طرف دیگر، آنها فقط با مهار كردن رشد میكروبها به بهبودی زخمها كمك میكنند. اما عسل به طور مستقیم در بهبودی زخمها دخالت میكند. عسل محیط ویژه ای را می آفریند كه برای رشد بافت مناسب است و در عین حال بامیكروبها نیز مبارزه میكند. به علاوه، رطوبت عسل از درد وتخریب سلولها حین تعویض پانسمانهای خشك شده جلوگیری می كند .
عسل دست كم بخشی از توان ترمیمی خود را مدیون پراكسید هیدروژن است. این ماده، رشد رگهای خونی را تحریك میكند. این رگها اكسیژن، مواد غذایی و سلولهایی به نام فیبروپلاست ( كه بافت پیوندی جدیدی را میسازند) را به موضع زخم هدایت میكنند. به علاوه، تركیب ناشناختهای دسته ای از سلولهای ایمنی به نام منو سیت رافعال میكند. این سلولها عامل رشدی را آزاد میكنند كه سلولهای پوششی را تحریك میكنند تا تقسیم شوند و زخم را ببندند. منوسیتها به نوع دیگری از سلولهای ایمنی به نام ماكروفاژ نیز تبدیل میشوند. این سلولها، میكروبها و سلولهای مرده را میبلعند و آنها را هضم می كنند .
عسل در بهبود یافتن زخم معده نیز موثر است. یك قاشق چای خوری عسل طبیعی در معده خالی میتواند مانع رشد باكتری خطرناكی به نام Helicubacter شود كه باعث اغلب زخمهای معده میشود. عسل، باكتری مقاوم به آنتی بیوتیكی را كه باعث عفونت ریوی در بیماران مبتلا به فیبروز سیستیك میشود ، Burkholderia cepacia ، در محیط كشت از پا در آورده است.
به هر حال، همه عسلها از خواصی كه برشمرده شد به یك اندازه بهرهمند نیستند. شهد بعضی گلها مقدار زیادی كاتالاز دارد . این آنزیم پراكسید هیدروژن را تخریب میكند. بعضی شهدها، گلوكز اكسید از را به گرما و نور حساس میكنند. با وجود این، توان ضد میكروبی بعضی عسلها حتی با جوشاندن آنها از بین نمیرود. از این رو، به نظر میرسد، عسل علاوه بر مولكولهایی كه تاكنون شناخته شده است، مواد ضد میكروب دیگری دارد كه به دما مقاوم ا ند.
از زمان مصریان باستان، عسل برای درمان زخم استفاده میشده است و به نظر میرسد كه باكتریها هنوز توان مقابله با مواد ضد میكروب آن را پیدا نكردهاند. از این رو، تلاش برای شناخت كامل تر این ماده ، ما را در مقابله به ابر باكترها كه به آنتی بیوتیكهای مرسوم مقاوم شدهاند، یاری خواهد رساند. به هر حال، این ماده دارویی را همانند سایر داروها باید با مشورت متخصصان استفاده كرد. زیرا دانههای گرده موجود در عسل طبیعی میتوانند خود باعث عفونت شوند. خوشبختانه، گردهها را با پرتو گاما میتوان از بین برد، بدون آن كه به خواص دارویی عسل آسیبی برسد. امید است با تلاشهای محققان راه برای یك شیوه درمانی جدید یعنی «عسل درمانی» هموار شود
اثرات ضد باکتری و ضد قارچی :
شیوه دقیقه اثرات ضدمیکروبی عسل ناشناخته مانده است . PH پائین ، تخریب اسمزی میکروب ها و وجود موارد نابوده کننده باکتری ، که مجموعاً Inhibin نامیده می شوند می تواند دارای این اثر باشد .
اثرات ضد اسهال
در غلظت ۴۰٪ عسل
دارای اثرات ضدمیکروبی روی باکتریهای روده که باعث اسهال می شوند است . از این موارد می توان سالمونلا ، شیگلا Ecoli و ویبریوکلرا نام برد . در یک مطالعه ، عسل به همراه ORS باعث کاهش مدت زمان اسهال باکتریایی در نوزادان و کودکان شد .
اثرات عسل در ترمیم زخم و بهبود التیامات
عسل در ترمیم سوختگی ها ، زخم های عفونی جراحی و امثالهم مؤثر است .
عسل بسیار چسبناک است و آب را از بافت ملتهب جذب می کند . مثلاً ، تحقیقی در آفریقا نشان داده است که استفاده از پیوند پوست ، برداشت به روشهای جراحی و حتی قطع عضو زمانی که به صورت موضعی از عسل استفاده شده ، کاهش یافته است .
در یک تحقیق دیگر در زنان استفاده از عسل در مواردی که برای سرطان فرج عمل جراحی انجام شده بود ترمیم زخم را تسریع نمود . همچنین در درمان زخم های مزمن و بدبوی جذام مؤثر بوده است .
اثرات ضد سرفه و خلط آور
اثرات ضد سرفه عسل به توانایی آن برای رقیق کردن ترشحات راه های هوایی و بهبود عملکرد سلولهای پوششی آن مربوط می شود .
اثرات تغذیه ای
عسل غیرآلوده غذایی سالم ، راحت الهضم ، طبیعی و پرانرژی است . دارای کربوهیدرات پروتئین ، چربی ، آنزیم و ویتامین هاست . یک قاشق عسل دارای ۶۰ کالری انرژی و ۱۱ گرم کربوهیدارت ، ۱/. میلی گرم کلسیم ، ۲/. میلی گرم آهن ، ۱ میلی گرم ویتامین B و ۱ میلی گرم ویتامین C است . عسل در بسیاری جوامع پیدا می شود ولی فواید پزشکی آن هنوز کاملاً مشخص نشده است . نحوه عملکرد آن هنوز کاملاً مشخص نیست واثرات ترمیمی عسل در سایر موقعیت های آزمایشگاهی و بالینی نیاز به ارزیابی های بیشتر دارد . اما قرآن و سنت ۱۴ قرن پیش اثرات معجزه آسای عسل را مورد توجه قرار داده است .
همان طور كه قبلا اشاره شد چهار پنجم وزن عسل را كربوهیدراتها تشكیل میدهند و بقیه آن عبارت است از: پروتئین، املاح معدنی، عناصر معطر، آنزیمها، ویتامینها، گرده گل و آب. هر ۱۰۰ گرم عسل ۳۳۰ كیلوكالری انرژی تولید میكند. لذا عسل، غذایی مقوی و انرژیزاست و به كمك دیاستازهایش چربیهای اطراف قلب را آب میكند. به همین دلیل مصرف آن به سالخوردگان و بیماران قلبی توصیه میشود.
درمان بیماری های کلیوی با عسل
عسل به عنوان یک مدر در درمان ناراحتی های کلیوی سودمند است زنبور عسل حشره ای است که حاصل آن ،محصولات با ارزشی از قبیل عسل ، ژله رویال ، موم و زهر است معروف ترین محصول زنبور عسل ، همان عسلی است که از محصولات دیگر بیشتر به مصرف می رسد.
عسل و بیماری قلبی
عسل به علت تركیبات قندی به خصوص وجود گلوكز زیاد تاثیر بسیار مهمی روی عضلات قلبی و تحریك وتقویت آن داشته ، باعث گشاد شدن رگها ، فشار خون را تنظیم و از سكته قلبی جلوگیری میكند ؛ به واسطه وجود دیاستاز ( آنزیمها) باعث هضم چربی های اطراف قلب میشود . بنابراین توسیه میشود افراد میانسال به بالا كه دچار بیماری دیابت نیستند هر روزهنگام بیدار شدن ، یك قاشق چای خوری پر،عسل را با نصف استكان آب چوشیدهء ولرم مخلوط نموده و بنوشند. افزودن عرق بادرنگبویه نیز توسیه شده است .
عسل و بیماری روده
عسل به علت دارا بودن اسید فرمیك دردهای روده را به خوبی تسكین داده و همچنین به جهت وجود اسانسهای فرار ( عطرگیاهان مختلف ) نارسایی های ناگوار روده را برطرف مكند ؛ بنابراین توسیه میشود تمام افراد در هر سنی مصرف عسل به صورت شربت با افزودن مقداری عرقیات گیاهی مثل آویشن (كاكوتی ) ، شاه اسپرهم، ویا آبلیمورا در رژیم غذائی هفتگی خود داشته باشند.
عسل و درمان ضعف اعصاب
مصرف روزانه عسل به طبیعی بودن خواب كمك میكند سر درد را كاهش داده و حالت ناتوانی و عصبی را در افرادی كه عدم تعادل عصبی دارند، كاهش میدهد
عسل و بیماران دیابتی
اكثر بیماران دیابتی این سؤال را درذهن خود دارند ، برای جواب تا این حد می توان گفت كه د رمورد دیابت شیرین مصرف عسل همان قدر مضّر است كه مصرف قند ضرر دارد ولی با توجه به خواص جانبی عسل و همچنین وجود فركتوزكه جهت جذب به سلولها نیازی به انسلین ندارد ، میتوانند عسل را جایگزین مقدار قند مصرف روزانه خود قرار دهند و باید توجه داشته باشند كه مصرف عسل به عنوان قند اضافی در رژیم غذایی آنها مجاز نیست چرا كه عسل علاوه بر فروكتوز به همان نسبت هم گلوكز دارد.
عسل و بیماریهای گوارشی
تمام افرادی كه دچار بیماریهای گوارشی هستند به نفعشان است كه عسل را جایگزین قند وشكر قرار دهند .
توصیه می شود مبتلایان به زخم معده عسل را در رژیم غذایی خود داشته باشند .
عسل خاصیت ملینی ملاینی دارد بنابراین افراد مبتلا به یبوست با یك رژیم غذایی مناسب ازعسل وضعیت بهتری خواهند داشت .
عسل ،ماده غذایی بسیار غنی و انرژی بخشی است که حدود۸۰ درصد از قندهای ساده یا مونوساکاریدها ساخته شده و هر۱۰ گرم آن ۳۲۰ کالری ایجاد می کند این مونو ساکاریدها بسرعت جذب می شوند و اثر انرژی بخشی خود را آشکار می کنند .
گفتنی است ، علاوه بر اثر کالری زایی ، عسل دارای ویتامین های متعددی از قبیل تیامین ، ریبوفلاوین ، اسیدنیکوتینک ، اسید اسکوربیک ، پیریدوکسین و ویتامین کا است.
خواص فیزیکی عسل ، اثر ضد باکتریایی دارد و از زمانهای قدیم انسانها از خاصیت ضد میکروبی عسل سود جسته و آن را در درمان ناراحتی های پوستی از قبیل زخمها و سوختگی ها به کار برده اند و یکی از بهترین پانسمانها محسوب میشود.
همچنین ، عسل را در درمان بیماری های دستگاه تنفسی و عفونت های ناحیه حلق به کار می برند و خاصیت ضدباکتریایی آن موجب اثربخشی عسل می شود و خاصیت ضد التهابی آن نیز مشاهده شده که به هیگروسکوپیک بودن آن نسبت داده شده است.
محصول دیگر زنبور عسل ، ژله رویال است که حاوی مواد مغذی در حالت تغلیظ یافته ای است که زنبور برای نوزادان خود می سازد، به این ماده اکسیر جوانی لقب داده اند وشکی نیست که با محتویات انرژی زا و پرپروتئین ، ماده بسیار مقوی است.
تحقیقات نشان داده است ، ژله رویال نیز دارای پروتئین ضد میکروبی است و نظر بیشتر محققان بر این است که این ماده ، سیستم ایمنی بدن را تحریک می کند
ژله رویال در درمان عفونتهای ویروسی و سرطان موثر است.شایان ذکر است ، موم زنبور عسل نیز در پزشکی و داروسازی مصرف زیادی دارد؛ در اکثر فرمولاسیون های کرمها، پمادها و لوسیون ، به عنوان جزء با ارزش از پایه استفاده می شود .
به دلیل بی اثر و غیر فعال بودن موم زنبور عسل ، براحتی با داروها مخلوط می شود، بدون این که هیچ واکنش ناخواسته ای بین مواد موثره و موم زنبور عسل رخ دهد.
مصارف دیگر موم : امروزه برای حفاظت داروهای حساس به هیدرولیز و اکسیداسیون ، آنهارا با لایه ای نازک از موم زنبور عسل می پوشانند، موم عسل به عنوان لایه هیدروفوب پوششی در اطراف دارو ایجاد می کند و سبب آهسته شدن انحلال و آزاد سازی دارو می شود.
گفتنی است ، عسل به عنوان دارو هیچ اثر سوء، عارضه یا بیماری را به دنبال ندارد ؛ مگر آن که فقط حساسیت های محدودی را به وجود بیاورد، بنا بر این در حالت آلرژی ، امراض عفونی ، سل ، امراض روانی ، بیماری های کبد و معده ، امراض غدد فوق کلیه ، نارسایی قلب و عروق ، ناراحتی های عصبی ، امراض خونی و ضعف شدید، باید از تجویز زهر زنبور عسل خودداری کرد.
خواص ضد باكتریایی عسل :
عسل حاوی مواد ضد میكروبی بوده و حتی قوی ترین میكروبها نیز در آن یارای مقاومت ندارند ؛ با یك آزمایش ساده میتوانید مقداری میكرارگانیسم ( مثلاً كپك روی مربا) را با عسل كاملاً مخلوط كنید بعد از چند روز مشاهده خواهید نمود كه نه تنها در آن رشد نكرده بلكه كاملاً از بین رفته است ( توضیح در صورت رشد كپك حتماً عسل با آب یا مایع دیگری مخلوط شده و خالص نمی باشد )
عسل سر چشمه حیات
عسل روند فیزیولوژیكی پیری را كند ساخته و از ضعف زودرس اعمال حیاتی جلوگیری می كند .
عسل و ترمیم زخم ( سوختگی ، التهاب ، گزیدگی ، ترك و شقاق)
استفاده از عسل به عنوان مرحم در درمان سوختگی ها كه حتی از دیر باز رایج بوده ودر طب سنتی نیز به آن اشاره شده است ، در ترمیم بافتی و جلوگیری ازافزایش عفونت از طریق استعمال خارجی بسیار مفید میباشد . عسل به واسطه آنزیم كاتالاز ترمیم پوست را سرعت بخشیده ، از شدت درد می كاهد و از تاول زدن جلوگیری میكند .
در رابطه با التهاب ، گزیدگی ، ترك و شقاق میتوان به صورت ماساژ آرام موضع ، از عسل استفده نمود .
عسل از خون ریزی زخم جلوگیری می كند و موجب انعقاد خون می شود.
عسل به علت خواص جذب آنی كه دارد ترشحات پوستی را جذب و به بافتهای پوششی غذا می رساند و باعث شادابی آن می گردد.
عسل و دندان :
عسل به واسطه داشتن مواد ضد باكتریایی در جایگزینی قند برای دندانها نتنها مضر نمی باشد بلكه باعث فعال شدن ماده فلورین چای شده كه یك ماده ضد فساد دندان میباشد این در حالی است كه مصرف چای با قند برای دندان بسیار مضر میباشد .
تركیب یك قاشق عسل با یك قاشق سركه انگور خانگی برای ماساژ لثه ها جهت محكم نمودن بافت لثه بسیار مفید گزارش شده است
عسل و كودكان :
مصرف عسل برای كودكان زیر یك سال ممنوع ا ست
ضد كم خونی ایست،عسل باعث افزایش هموگلوبین خون شده ، به علت داشتن ویتامین B در رشد ونمو آنان تاثیر می گذارد .
دردرمان شب ادرای اطفال بسیار مفید میباشد ، باعث جذب آب و كاهش میزان كلسیم خون می گردد .
مستقیماً جذب شده و بنابراین یك منبع انرژی آماده برای كودك است .
عسل و مادران :
مادرانی كه درآستانه زایمان هستند باید عسل داده شود چرا كه زایمان را آسان و باعث افزایش شیر مادر میشود .
مغز استخوان را محكم می كند ونوزاد قوی متولد میشود .
عسل غنی شده با ویتامین
امروزه هر کس اهمیت چشمگیر ویتامین ها را می شناسد و می داند که وجود مقادیر بی اندازه کم ( به اندازه هزارم گرم ) نه تنها برای مصونیت بدن در برابر ناخوشی ها گوناگون ( حاصل از نبودن ویتامین) بلکه برای افزایش پایداریش در برابر عفونت ها و شرایط بد زندگی کافی است .
مشاهدات بالینی نشان دادهاند که اگر بیماری زیر نظر پزشک به درمان بپردازد و ویتامین های ساختگی را با غذایی که در اصل از فرآورده های طبیعی تهیه شده تغذیه کند ویتامین هایی مزبور بهتر جذب می شوند از این نظر عسل غنی از ویتامین به صورت فرآورده غذایی بسیار پر ارزش در خواهد آمد .
این نوع عسل رامعمولا با مخلوط کردن ساده عسل و ویتامین ها می سازند که طرز تهیه یک نمونه از آن به شرح زیر است :
۱ – عسل خالص ۱۰۰ گرم
۲ – ویتامینA -برابر ۱۳۲۰۰ واحد بین المللی (lu)
۳ – ویتامین B۱ –برابر ۸ گرم
۴- ویتامین B۲ – برابر ۸ میلی گرم
۵ – ویتامین C - برابر ۳۰۰ میلی گرم
۶ - ویتامین pp ( ریبو فلاون ها و ریبو فلاونوئید ها) ۶۰ میلی گرم
۷- نمک های کلسیم - ۳۰۰ میلی گرم
ارزش غذایی این عسل برای بدن انسان قابل ملاحظه است و تغذیه ۲۵ گرم ( یک قاشق مربا خوری ) آن در روز کافی است با وجود این با تجویز پزشک ، می توان آن را مصرف نمود