بر اساس آمار موجود در زمستان گذشته به علت شدت سرمای هوا تعدادی از وسایل گازسوز به ویژه وسایل حرارتی و گرمایشی با نرخ حرارتی بالا به دلایل مختلف از جمله نقص در سیستم ایمنی دستگاهها و آگاهی نداشتن شهروندان در زمینه نصب وسایل بدون دودكش مناسب حادثه ساز و موجب تلفات جانی شماری از هموطنان شد كه زمینه نگرانی و فشارهای روحی و روانی را در اذهان مردم و مسئولان فراهم كرد.
به منظور آگاهی و آشنایی هرچه بیشتر شهروندان ارجمند مواردی از اصول ایمنی ارائه و بكاربستن آنها توصیه میشود.
1- (67.2 % ) حوادث گاز مونواکسید کربن درسال گذشته به دلیل نقص فنی در نصب لوله های دودکش که شامل: اشکال در نوع اتصالات، چفت نشدن لوله های دودکش، نصب نشدن اصولی (زانویی زیاد، مسیر رو به پایین و...)، بکارگیری نوع نامناسب(آکاردئونی) و رعایت نكردن مناسب قطر لوله های دودکش بوده است.
بمنظور نصب دودكش وسایل گازسوز از كمترین تعداد زانویی استفاده شود در غیر اینصورت مكش دودكش كم و موجب پس زدگی گازهای سمی میشود.
محل اتصال دودكش به وسایل گازسوز را بازرسی و از آببندی و ثبات آنها اطمینان حاصل كنید.
دودكش در داخل و خارج دیوار و محل اتصال به دستگاه گاز سوز باید كاملاً آببندی باشد.روزنه كوچكی میتواند باعث خروج گازهای حاصل از سوختن گاز و بروز حادثه شود.
حتی الامكان از نصب زانوی اضافی در مسیر دودكش خودداری كنید زیرا زانو كارآرایی دودكش را كاهش میدهد.
به هیچ عنوان دودكش وسایل گازسوز و هواكش (فن) را از یك لوله یا كانال مشترك عبور ندهید.
از قرار دادن قطعات لوله دودكش بصورت لب به لب خودداری كنید و حتماً از دودكشهای نوع نر و ماده كه باعث آب بندی در محل اتصال و خارج نشدن گازهای حاصل از سوختن خواهد شد استفاده كنید.
اطراف آن بخش از لولههای دودكش كه در موتورخانه قرارگرفته است باید كاملاٌ آب بندی شود تا از نفوذ گاز CO به داخل بنا یا موتورخانه جلوگیری شود.
قطر لوله دودكش باید مساوی یا بیشتر ازقطر لوله خروجی دستگاه گازسوز باشد.
2-بخش دیگری از حوادث گاز مونواکسید کربن درسال گذشته به دلیل نصب نشدن دودکش در وسایل گازسوز بوده است.
هر وسیله گازسوز باید یك دودكش مستقل و استاندارد و مجهز به كلاهك H داشته باشد.
آبگرمكن و بخاری حتماً باید مجهز به دودكش باشد.از نصب این وسیلهها بدون دودكش در محیطهای بسته جداً خودداری كنید.
توصیه میشود درطراحی و ساخت بناهای نوساز، دودكش كلیه وسایل گاز سوز پیش بینی و با استاندارد طراحی شود.
3- نداشتن کلاهک مناسب (کلاهک H) بر روی خروجی دودکشها زمینهساز شماری دیگر از حوادث گاز مونواکسید کربن درسال گذشته بود.
هر چند وقت یكبار كلاهك دودكشهای وسایل گاز سوز را بازرسی و چنانچه كلاهك افتاده باشد آن را در محل خود نصب كنید قابل ذكر است كه كلاهك مناسب علاوه بر اینكه از نفوذ باران و برف و افتادن سایر اشیاء به داخل دودكش جلوگیری میكند در منظم سوختن وسیله گازسوز نیز موثر است.
داشتن كلاهك مخصوص(H) برای دودكش در پشت بامها برای جلوگیری از خاموش شدن بخاری و به دنبال آن انتشار گاز CO اهمیت بالایی دارد.
4-قسمتی از حوادث گاز مونواکسید کربن درسال گذشته مربوط به مسدود بودن مجاری لوله های دودکش بوده است.
مسدود شدن دودكش سبب سوخت ناقص و ایجاد گازهای خطرناك و سمی و برگشت چنین گازهائی به درون محل زندگی و باعث گاز گرفتگی و مرگ میشود.
از نصب دودكش در حیاط خلوتهای روبسته خودداری كنید. داكت دودكشها باید به هوای آزاد راه داشته باشد و به هیچ وجه نباید بالای داكت مسدودشود.
مسدود شدن دودكش لوازم گازسوز حتی در حد جزیی باعث ناقص سوزی و پس زدن گازهای سمی به فضای اتاق میشود.
مراقب باشید البسه آویزان شده شما در تراس، دودكش همسایه طبقه پایین را مسدود نكند.
شومینه مشترک برای چند واحد در صورت کوچک بودن اندازه مجرای خروجی و لوله کشی آن باعث برگشت دود از شومینه روشن طبقات پایین به داخل آپارتمان در شومینه خاموش طبقات بالاتر می شود.
5- نقص فنی در نصب و راهاندازی دستگاه گازسوز عامل دیگری در بروز حوادث گاز مونواکسید کربن درسال گذشته بوده است.
نصب وراه اندازی وسایل گرمایشی توسط افراد غیر مجرب و بی تجربه و یا توسط افراد خانواده باعث ایجاد خطر میشود.
از جابجا كردن وسایل گازسوز كه مستقیماَ به لوله ثابت متصل است ، خودداری كنید زیرا ممكن است در اثر جابجایی محل اتصال آسیب ببیند و دچار نشتی شود.چنانچه این امر لازم باشد باید به موسسات مجاز مراجعه شود.
شیلنگ گاز نباید هرگز در معرض حرارت اجاق گاز و بخاری وسایل گرمازا قرار داشته باشد.
از قراردادن خروجی دودكش به صورت افقی با كلاهك و یا بدون كلاهك در زیر سقف و بالكن جداَ خودداری كنید.
عبور دودکش از فضای داخل سقف کاذب به ویژه حمام به دلیل امکان پوسیدگی و نشت گاز منواکسید کربن خطرناک است.
6- بخشی از حوادث گاز مونواکسید کربن درسال گذشته به دلیل استفاده از وسایل گازسوز غیر استاندارد بوده است.
7- نصب دستگاه گازسوز در محیط های نامناسب(همچون محیط کوچک، بسته وبدون تهویه و درزگیری کامل منافذ، بستن درب و پنجره ها...) دلیل دیگری برای وقوع حوادث ناشی از گاز منواكسید كربن در سال گذشته بود.
برای جلوگیری ازپدیده خطرساز مكش معكوس درساختمانها لازم است برروی قسمت زیرین درب ورودی هر آپارتمان ازدریچه تهویه كركرهای یا آیفونی مناسب به طول 50×20 سانتی متر استفاده شود.همچنین زیردربهای ورودی اطاق خوابها نیزحدود 3 تا 5 سانتی متربازباشد.
نصب شومینه وبخاری گازسوز درآپارتمانهای كوچك واستفاده همزمان ازآنها بسیار خطرناك است.
از نصب آبگرمكن در حمام،مكانهای كوچك ومحبوس و روشن كردن شعلههای اجاق گاز در آشپزخانه برای گرم نگه داشتن محیط داخل خانه، جدا خودداری كنید.
آب گرمكنهای دیواری گازی اگر به مدت طولانی در محیط های بسته، روشن باشند خطرناك میشوند.
چند نکته ضروری:
ساخت حمام دركنار موتورخانه خطرناك وحادثه سازاست.
برای پكیچ منازل دودكش با قطر حداقل 15 سانتی مترباید، تعبیه شود.
برای بخاریهای گازسوز دودكش با قطر حداقل 10 سانتی متر تعبیه شود.
برای شومینه گازی دودكشی با قطر حداقل 15 سانتی متر تعبیه شود.
برای آبگرمكنهای دیواری دودكشی با قطر حداقل 15 سانتی متر تعبیه شود.
برای موتورخانه شوفاژ دودكشی با قطر 20 سانتی متر تعبیه شود.
هنگام ورود به موتورخانه، درب را بازنگه دارید وچند لحظه تامل كنید سپس وارد موتورخانه شوید تا درصورت وجود احتمالی گازهای سمی، تبادل هوا با فضای بیرون انجام گیرد.