شامل ایرانیان مهندس ، ستاره شناس ، شیمیدان ، ریاضیدان ، فیزیكدان ، صنعتگر ، پزشك ، جغرافیدان ، فیلسوف ، طبیعی دان ، مخترع ، مكتشف و نظریه پرداز قبل از حمله اعراب و دوره اسلامی : اسكیلاس- دوره هخامنشی (زمان حكومت داریوش از سال 486- 521 ق.م.) دریا نورد و مكتشف و مهندس سازنده قنات ستاسپ- دوره هخامنشی ( زمان حكومت خشایار شاه 2466-486 ق.م.) دریا نورد و مكتشف بوبراندا-دوره هخامنشی (زمان خشایار شاه) مهندس آرتاخه-دوره هخامنشی (زمان خشایار شاه) مهندس و سازنده كانال آتوس استانس- دوره هخامنشی شیمیدان و استاد دموكریتوس برازه- دوره ساسانی (زمان فرمانروائی اردشیر( 241-226 م) مهندس و احیا كننده شهر فیروز آباد برانوش- دوره ساسانی- سازنده شادروان شوشتر فرغان- دوره ساسانی- سازنده تاق كسرا جهن برزین- دوره ساسانی - سازنده تخت (تاقدیس) شیده- دوره ساسانی - سازنده كاخ خورنق ابولؤلؤ(فیروز) - قاتل عمربن خطاب (خلیفه اعراب ) - هنرمند ، صنعت كار و سازنده آسیاهای بادی دوره اسلامی روزبه- دوره خلافت عمربن خطاب - طراح شهرهای بصره و كوفه یعغوب بن طارق- (مرگ در 796 م / 180 ه )احتمالا از نژاد ایرانی ستاره شناس نوبخت - ( مرگ 770776 م / 171-170 ه) ستاره شناس و مهندس ایرانی كه تحت سر پرستی خالد بن برمك كه وی نیز ایرانی بود طرح بغداد را انجام داد ماشاءالله (مناسه) - ( مرگ در 815 یا 820 م ) یهودی ایرانی الاصلی كه در پروژه شهر بغداد با نوبخت همكاری میكرد ابوسهل فضل بن نوبخت - ( مرگ در 816-815 م / 201-200 ه)از خاندان نوبختی ستاره شناس و كتابدار هارون الرشید ابو موسی جابرین حیان - در 160 هجری قمری در كوفه بر آمد - اهل توس ، شیمیدان و كانی شناس و ستاره شناس بنو موسی ( محمد ، احمد و حسن ) - سده سوم هجری - خراسانی الاصل ، مهندس مكانیك ، هندسه دان ، و ریاضی دان ابو سعید ضریر جرجانی (گرگانی ) - مرگ در ( 846-945 م /232-231 ه) ستاره شناس و ریاضی دان سهل طبری - در اوایل سده نهم میلادی ( سده سوم هجری ) بر آمد - اهل طبرستان ( تبرستان ) ستاره شناس وپزشك احمدبن محمد نهاوندی ( مرگ در 835 تا 845 م / 221 تا 231 ه) - در جندی شاپور بر آمد - ستاره شناس و مؤلف زیج یحیی بن ابی منصور ( مرگ در 831 م / 216 ه ) از نژاد ایرانی كه در بغداد بر آمد ستاره شناس و مؤلف زیج، نوه اش هارون بن علی هم ستاره شناس و مؤلف زیج بود خالد بن عبدالملك مرورودی - اهل مرورود در خراسان بزرگ - در زمان مامون خلیفه عباسی بر آمد - ستاره شناس بود و پسرش محمد و نوه اش عمر هم منجم بودند ابوالعباس احمد بن محمد بن كثیر فرغانی - اهل فرغانه در ماوراء النهر (ورا رود ).در زمان مامون برآمد - ستاره شناس و نظریه پرداز نجومی عمربن فرخان طبری - ( مرگ در 815 م / 200 ه) از مردم طبرستان - ستاره شناس و معمار محمد بن عمربن فرخان طبری - پسر شخص بالا درآغاز سده نهم میلادی ( سده سوم هجری ) بر آمد . ستاره شناس و مؤلف نجوم ابو معشر جعفر بن محمد بن عمر بلخی - ( 272 - 172 ه ) ( 886- 786 م ) اهل بلخ در خراسان بزرگ - ستاره شناس و نظریه پرداز در نجوم . سهل بن بشر ( یا سهل بن حبیب بن هانی ) - در نیمه اول سده نهم میلادی ( سده سوم هجری ) در خراسان بر آمد . ستاره شناس و منجم علی بن سهل بن طبری- ( سده نهم میلادی / سده سوم هجری ) مؤلف فردوس الحكمه در طب و هوا شناسی ، نجوم محمد بن عیسی ماهانی - ( مرگ در 874 تا 884 میلادی / 261 تا 271 ه ) اهل ماهان كرمان ، ریاضی دان و ستاره شناس و مهندس .معادله درجه سوم موسوم به معادله ماهانی از اوست فضل بن حاتم نیریزی -( مرگ در 922 م / 310 ه ) ریاضی دان ، هندسه دان و ستاره شناس ابوبكر حسن بن خصیب - در اواخر سده نهم میلادی ( سوم هجری ) بر آمد . ستاره شناس از نژاد ایرانی بود ابوبكر زكریای رازی - ( مرگ در 924- 923 م / 312 - 311 ه ) فیزیك دان ، شیمی دان و پزشك و مهندس و فیلسوف - كاشف الكل احمد بن داوود دینوری - ( 210 / 200 تا 282 ه 825 - 815 تا 895 م ) در دینور اصفهان بر آمد . ستاره شناس ، مورخ ، ریاضی دان ، گیاه شناس و لغت نویس ابو نصر محمد فارابی - (340/339- 258/257 ه51/950-71/870 م) زاده فاراب تركستان -فیزیكدان،موسیقی شناس،فیلسوف ایرانی احمدبن سهل بلخی -(934م/323ه) زاده شاستیان بلخ ،ریاضیدان وجغرافی دان مطهر بن طاهرمقدسی- (356ه 966م) دربست سیستان برآمد- دایره المعارف نویس وبازگوكننده اعداد بزرگ هندی یقبوب بن محمد رازی- كه ابن ندیم وی رااز مهندسان و محاسبان دانسته است استخری(اصطخری) - وی را نیزابن ندیم از محاسبان ومهندسان بشمار آورده است محمد بن لره - اهل اصفهان بوده ودر فهرست ابن ندیم در زمره مهندسان و محاسبان بشمار آورده شده است محمد بن احمد كاتب خوارزمی- از دایره المعارف نویسان سده چهارم هجری است.كاتب مفاتیح العلوم وی شامل مباحثی در حساب،هندسه،نجوم،موسیقی،مكانیك و شیمی اخوان الصفا - گروه از مهندسان و دانشمندان و فیلسوفان كه در سده دهم میلادی( سده چهارم هجری) بر آمدند. بعضی از اعضای این گروه مخفی مثل ابو سلیمان محمد بن بشیر بستی مقدسی، ابو الحسین علی بن هارون زنجانی و محمد بن احمد نهرجوری ایرانی بوده اند آنان دایره المعارفی شامل كلیه شعب معرفت پدید آوردند ابو جعفر خازن - زاده خراسان( مرگ در 350/360/ه961/ 971 م) ریاضی دان و ستاره شناس ابو الفتح اصفهانی - ریاضیدان سده چهارم هجری ابو سهل ویجی بن رستم كوهی - (سده چهارم هجری) اهل طبرستان ، ریاضی دان،مهندس، ستاره شناس. وی رهبر ستاره شناسان در رصد خانه ای بود كه شرف الدوله دیلمی ساخته بود ابو سعید احمد سنجری - (415-340ه)(1024-951م) ریاضی دان عبدالرحمن بن عمر صوفی رازی - زاده ری(376-291ه)(986-903م) ستاره شناس ابو نصر محمد بن عبدالله(كلو اذانی) - از دودمان اردشیر بابك كلواذانی(تولدش پیش از سال سیصد هجری) از جمله ریاضی دانان ابو حامد احمد بن محمد صاغانی- (مرگ در 380ه 990 م) از مردم صاغان مرو ، ریاضیدان- ستاره شناس، مخترع و سازنده اسطرلاب و دیگر ابزارهای نجومی ابو الرضا عباس بوزجانی - ( 388/387-329ه)(998/997-940م) زاده بوزجان در حوالی نیشابور ، ریاضیدان، هندسه دان، مهندس، ستاره شناس و نظری پرداز در نجوم ابو منصور موفق- (سده چهارم هجری) شیمی دان و دانشمند و علم مواد ابو نصر اسمعیل بن حماد جوهری - (مرگ در 393ه 1002م) زاده فاراب و مقیم نیشابور. لغت نویس و مبتكراندیشه های پرواز فارابی،ابو نصر -(مرگ در 340/339 هجری یا 951/950م) دانشمند و فیلسوف ، در طبقه بندی علوم و در تبیین قوانین صوت و در تعریف دانش ها نقش عمده ای داشت ابوریحان محود بن احمد بیرونی - ( 440-363 هجری)(1048-973 م) ایرانی نژاد زاده خوارزم، ریاضیدان،زمین شناس، جغرافی دان،جهانگرد، فیلسوف،و نظریه پرداز در علوم طبیعی ودانشمند علوم تجربی ابو علی حسین بن عبدلله بن سینا - (427-370 هجری)(1037-980 م) زاده افشنه در بخارا كه در همدان درگذشت. ریاضیدان،زمین شناس،فیزیكدان،پزشك، فیلسوف ابوبكر محمدبن حسن حاسب كرجی- ( مرگ در 421/420 هجری 1030/1029 م) ریاضیدان ایرانی صاحب كتاب نسوی نامه عمر بن ابراهیم خیامی (عمر خیام) - (517/516-440/430هجری)(1124/1123-1048/1038 میلادی) زاده نیشابور ،ریاضیدان،ستاره شناس،شاعر و فیلسوف عبدالرحمن خازنی- فیزیك دان و مخترع برآمده در خراسان بزرگ در ابتدای سده ششم هجری ابوبكر علی بن محمد خراسانی - شیمیدان ایرانی كه بقول ابن ندیم و بگفته كیمیاگران به كیمیا دست یافت بدیع اسطرلابی - (مرگ در بغداد در 1140/1139 م) اهل اصفهان- ستاره شناس و سازنده اسطرلاب محمد بن احمد خرقی- (مرگ در مرو در 1139/1138م) ستاره شناس، جغرافی دان ایرانی كه نظریه ای در باب چگونگی حركت ستارگان نیز ارائه داده است موید الدین طغرانی - (مرگ در 1112/1111م) زاده اصفهان - شاعر و شیمیدان ایرانی عبدالملك بن محمد شیرازی - ریاضیدان و ستاره شناسی كه در نیمه دوم سده دوازدهم میلادی(ششم هجری) برآمد محمد بن ابوبكر فارسی - ریاضیدان و ستاره شناس ایرانی نیمه دوم سده سیزدهم میلادی(هفتم هجری) المظفر - (سده ششم هجری) اهل توس ،مخترع گونه ای از اسطرلاب خطی نصرالدین طوسی - ( 672-598 هجری) اهل توس ، ریاضیدان، ستاره شناس،دانشمند علم مواد قطب الدین شیرازی - (1236-1311م)-ریاضیدان،ستاره شناس، نور شناس، پزشك، فیلسوف ایرانی محمد ابن اشرف شمس قندی - ریاضیدان و ستاره شناس سده سیزدهم میلادی (هفتم هجری) شمس الدین محمد بن ایوب دینسری - (سده هفتم هجری)- دایره المعارف نویس و نگارنده كتاب نوادر التبا در لتحفه البهادر كه شامل مباحثی از علوم طبیعی است غیاث الدین جمشید محمد طبیب ( الكاشی)- (790-832 هجری قمری) از مردم كاشان، ریاضیدان و محاسب محمد حافظ اصفهانی (نتیجه الدوله)- سده دهم هجری ، مولف رساله هایی در انواع دستگاههای مكانیكی حسین معمار - معمار بقعه هارون در سال 918هجری بهاالدین عاملی- (1031-953هجری) ریاضیدان، معمار، فیلسوف احمد معماری لاهوری و برادرش استاد حمید لاهوری - سده یازدهم هجری معماران ایرانی سازنده تاج محل در هندوستان |