آموزش و تحقيقات
آمار و اطلاعات بعنوان یكی از اساسی ترین ابزارها برای برنامه ریزی و توسعه ، تصمیم گیری ، اعمال مدیریت و ارزیابی عملكردها از جایگاه ویژه ای برخوردار می‌باشد. حفظ جایگاه و ایفاء كامل نقش آمار و اطلاعات مستلزم تولید آمار در یك فرآیند مشخص و منطبق با استانداردهای علمی و به تعبیری تولید آمار دقیق و بهنگام ، وجود فرهنگ و تفكر غنی آماری بین تولیدكنندگان ، پاسخگویان و كاربران اطلاعات آماری و هماهنگی كامل نهادهای تولیدكننده آمارمی‌باشد. درسالهای اخیر حركتهای موثر و بنیادی در جهت حل مشكلات نظام آماری كشور برداشته شده است كه از جمله می‌توان به استقرار نظام آمارهای ثبتی در دستگاههای اجرایی ، ایجاد كمیته های آمارهای بخشی و ایجاد پایگاه اطلاعات آماری در سطح ملی را اشاره كرد.سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان قزوین در جهت انعكاس و اطلاع رسانی فعالیتهای آماری در سطح استان و اشاعه فرهنگ آماری اولین شماره خبرنامه آماری استان را تقدیم می نماید. در خاتمه امیدوار است با تصویب ایجاد كارگروه آمار و اطلاعات ذیل ارزیابی شورای برنامه ریزی و توسعه استان در قالب اصلاح آئین ماده 70 قانون برنامه سوم كه در حال حاضر در دستور كار هیات محترم دولت قرار دارد شاهد حركتی نهادین در جهت حل مشكلات آماری در سطح استان باشیم .
چهارشنبه 23/4/1389 - 14:1
آموزش و تحقيقات
بنابراین INEGI قادر به تقویت و تحكیم فعالیتهای جاری و در دست گرفتن فعالیتهای جدید كه همگی با هدف افزایش كارآئی نهادی بودند ، شد. (INEGI ) در دگرگونی فرایند كشور جای داده شد و اكنون برنامه نوسازی خود را اجرا می كند. بطوری كه در طیف وسیعی از اصلاحات درمكزیك سهیم است. این برنامه برتری سیاسی و حمایت را در پی داشت و شامل برخی جنبه های جالبی است كه من مایلم بطور مختصر درباره آن بحث كرده تا بدون شك به برخی از گزینه های فراوانی كه ممكن است بطور موثر نقش آمار شناسان را افزایش دهد ، اشاره كنم .1 – 5 – عـدم تمــركزیك سیستم آماری ملی ، در یك وضعیت موثر ، باید به تولید اطلاعات در یك سطح جغرافیایی وسیع بپردازد. با توجه به وسعت كشور مكزیك ،تلاشهای ویژه‌ای برای حركت از یك سیستم متمركز جغرافیایی به یك سیستم جایگزین كه امكان تماس بیشتر با منابع اطلاعاتی و كاربران در سطوح ناحیه‌ای و منطقه‌ای را فراهم آورد، مورد نیاز بود. بنابراین برنامه نوگرایی شامل عدم تمركز از طریق تقویت تقسیمات منطقه‌ای نیز می شد.اینها در كنترل اجراء ،عملیات میدانی ، پردازش و انتشار پروژه های تحت نظارت یك مدیر منطقه ای كه (INEGI ) را قبل از حكومتهای ایالتی معرفی كند، مشاهده می شوند. دردو سال گذشته ، ساختار منطقه‌ای تحكیم یافته وتوسط ایجاد – و حالا اجرای كامل – 32 اداره در سطح ایالتها تقویت شد.2 – 5 – زیـربنـــادومین جنبه نوگرائی شامل تجهیزات جهت انجام كار می باشد. همانطور كه می‌دانیم تحول علمی و تكنولوژی ، تجهیزات تواناتر با سرعتی باورنكردنی برای ایجاد شبكه‌های كامپیوتری ،سیستم های پردازش از راه دور و ابزارهایی جهت تفسیر عكسهای ماهوار‌ه‌ای تولید می‌كند. این امر منجر به فعالیت كار روی تجهیزات جاری برای حركت به سوی تكنولوژی‌های پیشرفته تر و تایید شده‌تر گردید.نیاز مبرم جهت ایجاد تجهیزات بیشتری شناسایی شد و در نتیجه 700 كامپیوتر شخصی با شبكه های ویژه وارد عمل شدند. ده مركز از مراكز كامپیوتری منطقه ای از طریق ماهواره به هم متصل شدند، ابزارها جهت دیجیتالی كردن كارتوگرافی بدست آمد و تجهیزات عسكبرداری جدید در ناوگان هوائی(INEGI ) كه شامل جهتهای Lear برای عسكبرداری در ارتفاعات زیاد و Cessnas برای ارتفاعات معمولی ،جاسازی و مستقر گردید.3 – 5 – روش شناسیسومین جنبه از برنامه ، « بازبینی روش شناسی بین نهادی » بود. این كار امكان امتحان كلی روشهای مورد استفاده وشناسایی بیشتر نواحی مربوط كه هنوز توسط آمارهای رسمی تحت پوشش قرار نگرفته بودند را فراهم آورد. این امر به پژوهشهای جدید برای پشتیبانی و تقویت سیستم ملی ،ختم شد كه در بین آنها ما می‌توانیم به مطالعه عظیم درباره اقتصاد غیر رسمی ، توسعه حسابهای اكولوژیك و برآورد تخلفات گزارش نشده به سیستم قضایی و یك مطالعه گسترده جهت ارزیابی كارایی نهایی و كیفیت آموزش ابتدایی و ثانوی كشور اشاره كنیم. در مورد بازنگری روش شناسی ، تحقیقات انجام شده در نهادهای دانشگاهی ، نقش مهمی را ایفا كرده‌است . به این دلیل است كه ارتباطات بسیار نزدیك بین جامعه علمی و دانشگاهی بوجود آمده است . در این نگرش ،حمایت INEGI در مورد پی ریزی مجدد، اجتماع آماری مكزیك در سال 1989 از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است . حال این جامعه آماری شامل بیش از 300 متخصص آماری است و پیشرفت مهمی را در توسعه آمار در كشورمان ارائه داده، همچنان كه بر این باوریم درآمریكای لاتین ارائه داده است .4 – 5 – آموزشآموزش منابع انسانی از دیگر اجزاء در فرایند نوگرائی INEGI
می باشد. چون كارمندان سرمایه‌های اصلی می باشند كه نه تنها برای دنبال كردن پیشرفتهائی در كار زیربنائی و روش شناسی‌های جدید، بلكه برای رسیدن به كمال خود باید با سیری مداوم آموزش بینند.با این هدف ، یك برنامه آموزش كه مكمل آموزش دانشگاهی و فنی بود ،
پی ریزی شد كه شامل 4 دیپلم با مدت زمان 14 ماه می باشند. این برنامه در 1990 آغاز شد و حالا هر كدام از آنها ، توسط وزارت آموزش عمومی بعنوان درجه تخصصی كوتاه مدت شناخته می‌شود.5 – 5 –هماهنگیفعالیت جاری موسسه از تولید داده فراتر رفته است . موسسه همچنین مسئول هماهنگی سیستم اطلاعات ملی است . برای رسیدن به این هدف مهم است كه پروژه‌های آماری دیگر وزارتخانه‌ها و بخشهای اداری كه از طریق قانون ، قبل از تصویب شدن پروژه ، به تصویب INEGI احتیاج دارند، افزایش یابد. در این راه ، اطلاعات با توجه به نیازهای آنها تولید می شود . اما در یك چارچوب مفهومی متحد ،ایالات سالانه توافقهایی را با دولت فدرال به منظور تحت تاثیر قرار دادن انتقال منابع بودجه فدرال امضاء می‌كنند. اخیراً این امكان بوجود آمده است تا دراین قرار دادها یك سرفصل برای پروژه های آماری و جغرافیایی ، تشكیل شود.این بدین معنی است كه به ازای هر پزوئی كه در تولید اطلاعات هزینه
می شود ، یك پزو توسط حكومت فدرال پرداخت می شود البته به شرطی كه این پروژه بصورت مشترك با INEGI انجام بگیرد.این امر موجب در دست گرفتن پروژه هایی می شود كه دارای جذابیت منطقه ای بالا ، می باشندو بنابراین موجب تقویت و اجرای سیستم اطلاعات ملی می‌شود.6- 5 – محصولات جدید تغییرات بزرگ اجتماعی و پیشرفتهای جدید تكنولوژی طیف وسیع و با مهارتی از كاربران اطلاعاتی را بوجود می‌آورند، و مهم است كه نیازهای آنها را شناسایی كنیم و محصولاتی را طراحی كنیم كه به میزان كافی رضایت آنها را جلب كنند. بااین هدف INEGI یك بخش درون منضبط را جهت شناسایی تقاضای داده‌ها (Data) ، هدایت تكنولوژیكی و توسعه محصولات جدید و بهتر به ساختار خود اضافه كرده است .7 – 5 – فرهنگ آماری غنی‌ترهمه جوانب برنامه نوگرایی كه تاكنون ذكر شدند مانند : عدم تمركز – كارهای زیر بنایی ، بازنگری روش‌شناسی ،آموزش ، هماهنگی وسیعتر و تولید محصولات جدید در بهبود خدمات اطلاعات اهمیت دارند.به هر صورت این تلاشها كه اثرات نامطلوب را محدود كرده‌اند برای اقشار مردم كه درباره اطلاعات تولید شده چیزی نمی‌دانند و قادر به استفاده از اطلاعات آماری در تصمیم‌گیریهای خود نیستند ، ناكافی خواهد بود. مطالعاتی كه در زمینه دانش واستفاده آماری در مكزیك انجام داده ایم ، نشان می دهد كه هنوز گروههایی از مردم وجوددارند كه از بسیاری از ارقام بی اطلاعند یا نمی‌دانند چگونه از اطلاعات استفاده كنند . بعنوان مثال با توجه به داده جمعیتی ، درصد بالایی از مردم وجود داشتند كه ارقامی كه در مورد جمعیت نقل می‌كردند طوری بود كه كشور تا نیمه قرن هم به آن نخواهد رسید و یا اینكه در پنجاه سال قبل از این رقم فراتر رفته است .كارلوس ، ام . ژاركه مترجم : شاهین یوسفی
-Carlos M.Jargue
- كارشناس گروه تحقیقات و حسابهای منطقه‌ای سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان قزوین
چهارشنبه 23/4/1389 - 14:1
آموزش و تحقيقات
كارلوس ، ام . ژاركه مترجم : شاهین یوسفی خلاصه : اطلاعات قاعده‌مند، بر اساس محیط فیزیكی ، به شناسائی نیازهای افراد و اندازه گیری استعدادهای بالقوه جوامع كمك می كند ؛ این اطلاعات در ارتباط تنگاتنگ با جامعه حال حاضر جهانی می باشد كه ماشاهد تغییرات وسیعی در ساختار آن می باشیم .تمام كشورها و تمام سازمانها داخل فرآیندی شده اند كه آنها را به سمت مدرن شدن هدایت می كند. در مكزیك اصلاحاتی در مقیاس وسیع موجب به وجود آمدن مطالبات جدید برای اطلاعات آماری و جغرافیایی شد. اندازه گیری‌ها تا آنجا پیشرفت كه یك سیستم اطلاعاتی بین المللی جهت مقابله با چالشهای جدید فراهم شود. یك برنامه پیشرفته توسط INEGI،اداره مركزی آمار ، جغرافیا و انفورماتیك مكزیك ، طراحی و اجرا شد.این برنامه شامل هفت قسمت می شود : عدم تمركز – زیربنا –
روش شناسی – آموزش – هماهنگی – تولیدات جدید و فعالیتهایی در جهت ارتقاء فرهنگ عمومی آمار در بین مردم .سهم برنامه مدرنیزاسیون INEGI در اجرای اهداف بین المللی مختصراً ذكر شده است . سیستم اطلاعاتی یكپارچه و بهنگام شده به بسط مشاركت مردمی و همینطور به طراحی سیاستهایی با هدف ارتقاء وتوسعه اقتصادی جهت بهبود استانداردهای زندگی افراد، كمك می كند. اگر چه فعالیتهای آماری از دیدگاه فنی و علمی جالب توجه است اما برتری آن دراینست كه امكان كمك به افراد جهان در بدست آوردن عدالت و زندگی بهتر را فراهم می كند.
واژه های كلیدی : آمارهای رسمی – تحول جهانی – نوگرائی نهادی – سیستم اطلاعات ملی – تمركز زدایی – زیربنا – روش شناسی – آموزش – محصولات جدید – فرهنگ آماری – دموكراسی – توسعه – اهداف بین المللی 1 – مقدمه در این بخش بر روی جوانب مختلف آمارهای رسمی و سهم آن در دموكراسی وتوسعه سیاسی – اقتصادی نگاه ویژه خواهم داشت . منظور نگاه عمیق به اهداف آمارهای رسمی ،منابع تخصیص داده شده به آن و مزایای ناشی از این
سرمایه گذاری می باشد. همانطور كه می‌دانیم تقلیل منابع مالی در برخی كشورها هم در آمارهای رسمی و هم در پایگاههای آموزش و پژوهش آماری ، موجب افزایش نگرانی در مشاغل وابسته به علم آمار شده است . بنابراین براین باوریم كه در میان سایر فعالیتها، توسعه نقش آمار ، توجه به كارهای سودمند و سهم مثبت در جامعه مدرن ، به ایجاد انگیزه بیشتر در فعالیتهای آماری و افراد شاغل در آن كمك
می كند. استدلالها و تجربیات ارائه شده عمدتاً به آمارهای رسمی منسوب می شود. وهنوز این احساس وجود دارد كه منحصراً در ارتباط با جهان در حال توسعه نیست در بخش اول شرح تاریخی مختصری داده و درباره خاستگاه آمارهای رسمی در آمریكای مركزی صحبت می شود. و سپس درباره بازتابهای آن در موقعیت كنونی جهانی و تاثیرش بر ( حرفه آماری ) ( یا مشاغل وابسته به علم آمار ) بحث می شود. در ادامه تاثیری كه بر ساختار و منابع آماری مكزیك داشته است ، مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. و سرانجام برخی ملاحظات در سهم آمار در دموكراسی و توسعه ارائه می شود.2 – آمارهای رسمی در امریكای لاتین چندین نقطه در جهان محل به وجود آمدن تمدنهای پرثمر می باشد. این فرهنگها مانند اغلب فرهنگها به ما نشان می دهند كه اطلاعات سیستماتیك در مورد محیط فیزیكی و مردمان ، كمك می كند تا احتیاجات افرادمشخص گردد و میزان پتانسیل هر جامعه ای روشن شود. جای تعجب نیست كه ملل جهان به دانستن در مورد خودشان و اطرافشان اهمیت زیادی می‌دهند. با داشتن اطلاعاتی كه در فصول زمان و با دقت جمع شده‌اند می توانند معایب ناشی از عدم اطمینان و زندگی بر اساس اتفاق را كاهش دهند. همانگونه كه می‌دانیم حسابها ،روشها و تكنیكهای آماری به تولید اطلاعات دقیق با جنبه های پر ارزش كمك می‌كنند . مانند سایر مناطق جهان ، درآمریكای لاتین نیز از زمانهای قدیم این موضوع شناخته شده بوده است . در فرهنگهای قدیمی این منطقه ، نشانه های زیادی وجود دارد كه توجه آنها را به اطلاعات آماری بعنوان یك موضوع اساسی نشان می‌دهد . بعنوان نمونه می‌توان از تمدنهای بزرگی مانند آزتكها، مایاها ،المكها و اینكاها كه هزاران سال پیش در قاره آمریكا شكل گرفته اند نام برد، كه دارای مطالعات سیستماتیك آماری بوده‌اند. اینها در اسناد تاریخی نشان داده شده اند كه اكنون جزئی از میراث فرهنگی می باشند. علاوه بر این نزدیك مكزیكوسیتی محلی با
تپه های سنگی وجود دارد بنام « پنوهوالكو» در زبان محلی ، یا « كونتادرو» در زبان اسپانیائی به معنای « محل شمارش». نوشته‌های موجود می‌گوید این تپه حدود 1000 سال بعد از میلاد ، توسط «چی‌چی‌مكا» ها ساخته شد. این تپه متشكل از سنگهائی بود كه هر كدامشان به هر فرد ساكن در آن محل جهت محاسبات آماری اختصاص داده شده بود. در واقع ، برخی بررسی‌ها نشانگر اینست كه این مكان یك بانك اطلاعاتی حاصل از سرشماری در قرن 11 میلادی بوده است . درزمان كریستف كلمب در سال 1492 میلادی، این تمدنهای آمریكائی با فرهنگ اروپایی در آن زمان، تماس برقراركردند. این واقعه كه با برخورد دو دنیا از آن یاد می شود، به تاثیر متقابل ژرفی بر زندگی و درك جهان منجر شد. روشهای آماری كه توسط سرخپوستان آمریكایی ، استفاده می‌شد، در واقع در طول دوران بعد از كشف آمریكا ، با قدرت اجرایی اروپائی در جمع آوری آمار تكمیل شد . بنابراین ،روشهای جدیدآماری و راهنمای اولیه برگرفته از خصوصیات ناحیه آمریكایی قدیم بودند.بعدهاهمچنان كه كشورها شروع به تغییر و تحول از حالت جامعه اولیه كشاورزی به سمت صنعتی شدن كردند،دولتهای تازه استقلال یافته آمریكای جنوبی و مركزی همگی واحدهایی اداری واجرایی برای بخش آمارهای رسمی تاسیس كردند. وظایف این واحدها چه در گذشته و چه در حال حاضر ، گردآوری اطلاعات سیستماتیك بعنوان مأخذ و پایه ای برای شكل‌گیری تصمیم‌گیری‌ها بوده است . و اكنون هزار سال پس از اولین تلاشهای سیستماتیك برای تولید اطلاعات آماری درآمریكای لاتین ، پنج قرن بعد از آغاز برتری اروپایی و یك قرن بعد از شروع صنعتی شدن ، از اطلاعات آماری بعنوان یك فاكتور قاطع در توسعه كشورها یادمی‌شود.3- تحول جهانیتاریخ پربار آمار در آمریكای مركزی و جنوبی و دیگر نقاط جهان نشان
می دهد كه فعالیتهای آماری از قدیمی ترین تلاشهای بشر بوده است. در هر حال شرایط حاضر اهمیت وظایف ما را بعنوان آمارشناس در هزاره جدید تعیین می نماید.بتازگی تغییرات وسیعی را در جهان شاهد هستیم . تقریباً تمامی كشورها وارد فرایند تحولی شده اند كه طی این فرایند احتیاجات امروزی افراد تامین می‌شود. جوامع حال حاضر – كشورهای با قدمت زیاد – كشورهای تازه استقلال یافته – اتحادیه های بین المللی و احزاب سیاسی همگی وارد این فرایند مدرن شده‌اند.استراتژیهای مربوط به این فرایند تحول ، در برخی موارد بر پایه توسعه دموكراسی استوار است . در برخی دیگر ، بر ایجاد بازارهای جدید اقتصادی و در برخی دیگر مكانیزم‌ها طوری مهیا می‌شوند كه اجازه توسعه بهتر سیاسی را می‌دهند.پدیده نوگرائی ، دنیایی به هم وابسته و رقابتی را بوجود آورده است كه در آن هیچ‌كس نمی‌تواند جدا باقی بماند و بافتش طوری است كه در آن ، كارشناسان مثل دوره های پیشین تاریخی ، وظایف فعالی برای اجرا دارند. دراین وضعیتی كه جهان ما قرار دارد ، آینده هیچ ملیتی تضمین شده نیست . و عقب ماندگی بمعنای دسترسی به سود كمتر می باشد. چرا كه هركشوری بایدتلاشهای خود را هدایت كند، استراتژی خود را تعیین كند ،آنرا با شرایط خود تطبیق داده تا بیشترین فایده را از استعدادهای بالقوه‌اش ببرد. در مسئله مربوط به مكزیك استراتژی مدرن شدن در برنامه حكومتی پرزیدنت سالیناس ،بصورت خلاصه شده ، در برنامه توسعه ملی در طول سالهای 94- 89 آورده شده است . مقدمه اصلی این برنامه تحول وسیع سیاسی – اقتصادی و اجتماعی می باشد. 4 – فعالیتهای آماری در مكزیكبه این دلایل من مایلم بطور مختصر برخی از عناصر كارهای مربوط به آمار رسمی در مكزیك را یادآوری می‌كنم تا اینكه توضیح دهم چگونه این امر جهت پاسخگویی به یك ملت و یك جهان در عرصه دگرگونی تغییر یافته است. در مكزیك هماهنگی آمارهای رسمی برعهده موسسه آمارها و اطلاعات جغرافیایی (INEGI) می باشد.اخیراً این موسسه شامل یك مقام ریاست، شش دفتر عمومی در ادارات مركزی و ده تقسیمات منطقه ای امكان خدمات رسانی به جمعیت متجاوز از 82 میلیون نفر ساكن در سرزمینی به مساحت 2 میلیون كیلومتر مربع را فراهم می‌آورد.اولین دفتر در INEGI دفتر مركزی آمار است كه بعنوان اداره آمار مكزیك مطرح می‌باشد. این دفتر در بین بسیاری دیگر از پروژه‌ها ، اجرای سرشماریهای مربوط به جمعیت ، مسكن ،اقتصاد و كشاورزی و تعداد زیادی از آمارگیریهای خانواری و كارگاهی را بر عهده دارد .این دفتر محاسبات مربوط به حسابهای ملی ، تراز تجارت و بسیاری از آمارهای اجتماعی و اقتصادی را انجام می دهد .همچنین این اداره فعالیتهای انجام شده توسط حكومتهای ایالتی و دیگر نهادهای فدرال و خصوصی كه به نوبه خود در سیستم آماری ملی سهیم هستند را هماهنگ می‌كند.دومین دفتر در INEGI ، دفتر مركزی جغرافیا است . این دفتر از عسكبرداریهای هوائی ، سنجش از دور و فعالیتهای زمینی جهت انجام امور مطالعاتی بزرگ جغرافیایی مكزیك و بسط و توضیح كارتوگرافی موضوعی و پایه ای كشور ،جنبه‌های دربرگیرنده هیدرولوژیكی( آبشناسی)، ژئولوژیكی( زمین شناسی ) و خاكشناسی استفاده می‌كند. تركیب اداره مركز آمار مكزیك و دفتر مطالعات جغرافیایی بصورت یك نهاد واحد دارای پیشینه‌ای هزار ساله است . و از لحاظ سهولت و دقت درارجاع اطلاعات اجتماعی – اقتصادی در محدوده ویژه خود منافع زیادی را بدنبال دارد.INEGI همچنین شامل دفتر مركزی انفورماتیك دولت می باشد كه سیاست توسعه انفورماتیكی را برای مكزیك پی‌ریزی می‌كند و استفاده از كامپیوترها را در دولتهای ایالتی و شهری افزایش می‌دهد و رهنمودهای مربوط به خریداری تجهیزات و خدمات كامپیوتری بخش دولتی را تنظیم می كند. اینها سه دفتر از شش دفتر عمومی موسسه های ملی آمارها و اطلاعات جغرافیایی مكزیك هستند.توضیح مختصر درباره برخی از ساختارهای مركزی (INEGI) یك دیدگاه عمومی راجع به فعالیتهای مربوط به آمارهای رسمی در مكزیك را ارائه می دهد. اماچیزی كه دارای بیشترین اهمیت است . انعكاس عرصه‌هایی است كه حاكی از این است كه این نهاد مانند دیگر نهادها بزودی در دهه 1990 با یك دهكده جهانی و دنیایی كه در آنها اجزاء به هم وابسته هستند و با یك كشوری كه به جریان نوگرائی سپرده شده مواجه می شود.5 - نوگرائی نهادی :از همان روزی كه پرزیدنت سالیناس در سال 1988 به روی كار آمد ، جهت پی‌ریزی برنامه‌ای كه هدف آن برآورد كردن تقاضا برای اطلاعاتی كه بسیار سریع در حال رشد بودند، بود، INEGI را تشكیل داد . قبل از تعیین ویژگیهای تكنیكی برنامه ، استراتژی مورد نظر ،جستجو برای بدست آوردن یك برتری بالای سیاسی برای اطلاعات آماری بود كه منجر به یك حمایت بودجه‌ای قویتر گردید. بر خلاف وجود یك برنامه تثبیت اقتصادی محكم كه منجر به قطع بودجه در بسیاری از آژانسهای دولتی و سازماندهی مجدد بخش دولتی شد ، بودجه INEGI بطور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافت . در واقع می‌توان گفت بعنوان بخشی از اصلاحات ایالت ، منابع عمومی از بخش كم اهمیت ( مانندشركتهایی كه دولت مالك آنها بود) به بخش استراتژیك تقویت كننده مانند تولید و انتشار اطلاعات آماری ، تخصیص داده شد.ممكن است در زمینه گستردگی این فرایند یادآوری شود كه در سال 1988 ، بخش عمومی در مكزیك نزدیك به 20 درصد تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص می‌داد . در سال 1991 بعداز كاهش نواحی اداری و خصوصی سازی شركت مخابرات ، بانكها و خطوط هواپیمایی و دیگر دارائیها ، این میزان به 16 درصد كاهش یافت. بنابراین بخشهای فعالیتی ایالت دوباره مشخص شدند. و در میان دیگران،اطلاعات آماری بعنوان ناحیه ای كه دارای بالاترین برتری برای فعالیت دولتی است مشخص شد.
- Statistics , Democracy and Development Journal of Official statistics Vol 9.no1,1993
-Carlos M.Jargue
- كارشناس گروه تحقیقات و حسابهای منطقه‌ای سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان قزوین
چهارشنبه 23/4/1389 - 14:0
کامپیوتر و اینترنت
تولید امضاء :برای امضاء نمودن پیام A, m باید اعمال زیر را انجام دهد: 1- یك عدد صحیح تصادفی k در محدودة [1, q-1] را انتخاب می‌نماید. 2- مقدار r = (gkmod p) mod q را محاسبه می‌نماید. 3- مقدار k-1 mod q را حساب می‌كند. 4- مقدار s = k-1{h(m) + xr} mod q را محاسبه می‌نماید كه h(0) تابع درهم SHA-1 می‌باشد. 5- در صورتیكه 0 = S باشد به مرحلة1 برمی‌گردد. (در صورتیكه 0 = S باشد S-1 mod q موجود نخواهد بود، S-1 در مرحلة 3 از تصدیق امضاء كاربرد دارد). 6- امضاء پیام m عبارت است از زوج (r, s)تصدیق امضاء : برای تصدیق امضاء A بر روی پیام m یعنی (r, s) شخص B باید مراحل زیر را انجام دهد. 1- یك كپی قابل اعتماد از كلید عمومی A یعنی (p, q, g, y) را بدست آورد. 2- تصدیق كند كه s, r در محدودة [1, q-1] قرار دارند. 3- مقدار w=s-1mod q و h(m) را محاسبه نماید. 4- مقدار u1 = (h(m) w) mod q و u2 = (rw) mod q را محاسبه نماید. 5- مقدار v = (gu1gu2 mod p) mod q را حساب كند. 6- امضاء را بپذیرد اگر و تنها اگر v=r باشد.چون s, r هر كدام اعداد صحیح كوچكتر از q می‌باشند. امضاء‌های تولید شده توسط DS دارای اندازة حداكثر 320 بیت می‌باشند. پ: امضای دیجیتال مبتنی بر منحنی‌های بیضوی :الگوریتم امضای دیجیتال مبتنی بر منحنی‌های بیضوی ECDSA مشابه با DSS می‌باشد. بدین معنی كه به جای كار در یك زیر‌گروه مرتبة q از ، در گروه نقاط روی منحنی بیضوی روی Zp كار می‌كنیم. ECDSA هم‌اكنون در كمیته‌های یك استاندارد ANSI X9F1 و IEEE P1363 و ISO SC27 به عنوان استاندارد پذیرفته شده است. جدول 1 تناظر بین نمادهای ریاضی بكار گرفته شده در DSS و ECDSA را نشان می‌دهد.
| نمادهای ECDSA | نمادهای DSA |
| NPDQ | Qgxy |
جدول 1 : تناظر بین نمادهای ریاضی بكار گرفته شده در DSS و ECDSA مراحل تولید كلید، تولید امضاء و تصدیق امضاء برای ECDSA در زیر آمده است: تولید كلید :برای تولید كلید هر عضو A باید اعمال زیر را انجام دهد. 1- یك منحنی بیضوی E بر روی Zp انتخاب نماید. تعداد نقاط موجود در E(Zp) باید بر عدد اول بزرگ n قابل تقسیم باشد. 2- یك نقطة از مرتبة n را انتخاب نماید. 3- عدد صحیح تصادفی d را در محدودة [1, n-1) انتخاب نماید. 4- مقدار Q = dP را محاسبه نماید. 5- كلید عمومی A عبارت است از (E, P, n, Q) و كلید خصوصی وی d است.تولید امضاء :برای امضاء نمودن پیام A, m باید مراحل زیر را انجام دهد. 1- عدد صحیح و تصادفی k را در محدودة [1, n-1] انتخاب نماید. 2- مقدار kP = (x1, y1) و r = x1 mod n را محاسبه نماید. (در اینجا x1 یك عدد صحیح در نظر گرفته می‌شود. در صورتیكه r=0 باشد آنگاه به مرحلة 1 باز می‌گردد. (این یك شرط امنیتی است زیرا اگر r=0 باشد آنگاه معادلة امضاء s = k-1{h(m) + dr} كلید خصوصی d را در بر ندارد). 3- مقدار k-1 mod n را محاسبه نماید. 4- مقدار s = k-1{h(m) + dr} mod n را محاسبه نماید كه h تابع درهم‌ساز SHA-1 می‌باشد. 5- در صورتیكه s=0 باشد به مرحلة 1 باز می‌گردد. (در صورتیكه s=0 باشد آنگاه s-1mod n وجود ندارد. s-1 در مرحلة سوم تصدیق امضاء به كار می‌آید). 6- امضاء پیام m زوج (r, s) است.تصدیق امضاء :شخص B برای تصدیق امضاء (r, s) متعلق به A بر روی پیام m باید مراحل زیر را انجام دهد. 1- یك كپی قابل اعتماد از كلید عمومی (E, P, n, Q) مربوط به A بدست آورد. 2- بررسی كند كه s, r اعداد صحیحی در بازة [1, n-1] باشند. 3- مقادیر w = s-1 mod n و h(m) را محاسبه نماید. 4- مقادیر u1 = h(m) w (mod n) و u2 = rw mod n را محاسبه نماید. 5- مقادیر u1P+u2Q = (x0, y0) و v = x0 mod n را محاسبه نماید. 6- امضاء را بپذیرد اگر و تنها اگر v = r باشد.استاندارد ANSI X9.62 توصیه می‌كند كه n>2160 اختیار شود. برای رسیدن به سطح امنیتی مشابه با DSA (با q به طول 160 بیت و p با طول 1024 بیت) پارامتر n باید حدوداً 160 بیتی باشد در این صورت DSA و ECDSA دارای طول امضاء‌های مشابهی می‌باشند 320) بیت). در این روش بجای اینكه هر یك از اعضاء برای خود یك منحنی بیضوی انتخاب نمایند می‌توانند همگی از یك منحنی بیضوی مانند E بر روی Zp و نقطة P از مرتبة n استفاده كنند. این مقادیر اصطلاحاً پارامترهای سیستم نامیده می‌شوند. (در DSS پارامترهای متناظر عبارتند از (g, q, p)، در این صورت كلید‌عمومی هر شخص تنها نقطة Q می‌باشد، این باعث می‌شود كه طول كلیدهای‌عمومی كاهش یابند.
مقایسة سه استاندارد امضای دیجیتال DSS, RSA و ECDSA :در جدول 2 مشخصات عمومی هر سه استاندارد امضای دیجیتال آورده شده است. در روش استاندارد مبتنی RSA برای بدست آوردن چكیدة پیام مجبور به بكارگیری تابع درهم‌ساز خاصی نیستیم ولی توصیة ANSI این است كه بهتر است از MD2 یا MD5 استفاده شود. در صورتیكه در دو استاندارد دیگر بكارگیری SHA-1 اجباری است. نكتة دیگر اینكه امضای دیجیتال مبتنی بر منحنی‌های بیضوی توسط سه مؤسسه IEEE, ANSIو ISO انجام گرفته است كه اصول هر سه یكی است. مشخصات نام‌استاندارد‌امضاء | سیستم رمزنگاری مبنا | تابع درهم‌ساز بكارگرفته‌شده | نام استاندارد و مؤسسه استانداردكننده | سال پذیرفته شدن |
| DSS | الجمال | SHA-1 | FIPS 186-2(ANSI X9.30) | 1991 |
| RSA | RSA | MD2MD5 | ANSI X9.31 | 1991 |
| ECDSA | الجمال | SHA-1 | ANSI X9.62IEEE PI363ISO SC27 | 1998 |
جدول 2 : مشخصات عمومی سه استاندارد امضای دیجیتال در جدول 3 مقایسه‌ای بین سه استاندارد امضای دیجیتال برای پارامترهای مختلف بعمل آمده است. مبنای محاسبات اجرای هر كدام از سیستم‌ها بر روی یك كامپیوتر Pentium III با فركانس كلاك 850 MHZ و با Cashe, 256 می‌باشد. مشخصه نام‌استاندارد | استحكام | اندازه كلید عمومی | اندازه كلید خصوصی | اندازه امضــاء | زمان اولیــه | زمان تولید كلیــد | زمان امضــاء | زمان تصدیق |
| DSS512 | 104 | 1900 | 1600 | 368 | 0 | 34 | 21 | 33 |
| DSS1024 | 1011 | 3500 | 2680 | 368 | 0 | 18 | 68 | 122 |
| ECDSA160 | 1011 | 170 | 163 | 336 | 1162 | 103 | 91 | 431 |
| RSA1024 | 1011 | 1080 | 2624 | 1024 | 0 | 4100 | 67 | 3 |
| ECDSA224 | 1020 | 240 | 232 | 464 | 2040 | 100 | 102 | 594 |
| RSA2048 | 1020 | 2104 | 5184 | 2048 | 0 | 68000 | 460 | 16 |
جدول 3:مقایسة‌پارامترهای مختلف سه استاندارد امضای دیجیتالCDSA, RSA, DSSدر مورد جدول فوق باید نكات زیر را در نظر گرفت: · اعداد نوشته شده در برابر استاندارد DSS معرف طول عدد اول p، در RSA معرف طول عدد n و در ECSA معرف طول عدد اول p می‌باشند.· تمام طول كلیدها بر حسب بیت می‌باشند.· استحكام بر حسب MIPS سال برای شكستن سیستم می‌باشد.· تمام زمانها بر حسب میلی‌ثانیه می‌باشند. مراجع صدور گواهی (CA) Certificate Auturiry : رویه تصدیق امضاء در كلیه روشهای فوق با فرض اینكه كلید همگانی واقعاً متعلق به امضاء كننده است صورت می‌گیرد. اگرچه این استنباط بدیهی نمی‌باشد و خطر آن وجود دارد كه فردی جفت كلیدی درست كرده، كلید همگانی را در دایركتوری عمومی در زیر نام فرد دیگری قرار داده و بنابر این پیامهای الكترونیكی را تحت نام دیگری امضاء كند. بعلاوه، هر جفت كلید (محرمانه و همگانی) هیچگونه وابستگی ذاتی با یك هویت معین ندارند بلكه تنها یك جفت از ارقام می‌باشند. بنابراین، این اطمینان باید وجود داشته باشد كه كلید همگانی واقعاً به هویت مدعی تعلق دارد.مشكل تایید هویت بدست شركتهای طرف ثالث حل می‌شود (Third Party) . یك نهاد طرف ثالث وجود ارتباط بین هویت و كلید همگانی را تضمین می‌كند. این ارتباط در تاییدیه الكترونیكی كه كلید همگانی را به یك شخص مرتبط می‌كند، حاصل می‌شود. این نهادهای طرف ثالث بعنوان مراجع صدور گواهی (مقامات اعتبار دهنده) (CA) شناخته شده و باید توسط تمام كاربران بعنوان نهاد طرف ثالث مطمئن (TTP)(Trusted Third Party) پذیرفته شوند. رویه تایید كلید باید عاری از هر گونه خطا و اشتباه بوده و بالاترین سطح امنیت را احراز نماید. با انتشار یك تاییدیه دیجیتالی، یك مقام تایید كننده، هویت كاربر را تایید، و تضمین می‌كند كه كلید همگانی واقعاً به كاربر مزبور تعلق دارد.این نهادها با استفاده از ابزارهای متداول تشخیص هویت (بطور معمول با تهیه اسناد فیزیكی از مشخصات افراد)، هویت امضاء كننده را مشخص نموده و سپس تاییدیه‌های الكترونیكی كه باعث ارتباط كلیدهای امضای دیجیتالی به اسامی اشخاص یا موسسات می‌شوند را صادر می‌كنند. هر تاییدیه‌ای منحصر بفرد بوده و امكان كپی‌برداری را ندارد. تاییدیه امضای دیجتیالیتاییدیه‌های دیجیتالی شامل كلید همگانی مالك، نام مالك، تاریخ انقضاء تاییدیه، نام نهاد رسمی تایید كننده‌ای كه تاییدیه دیجیتالی را صادر كرده است، یك شماره سریال و سایر اطلاعات می‌باشد.یك تاییدیه از چهار بخش تشكیل شده است: 1- موضوع و خصوصیات آن: این اطلاعات در رابطه با موضوعی است كه قرار است تایید شود. چنانچه مثلاً یك شخص را در نظر بگیریم، این اطلاعات میتواند شامل نام، ملیت و آدرس E-mail، سازمان مربوطه، و دپارتمان وی در آن سازمان باشد. همچنین میتواند شامل تصویری از شخص، یك اثر انگشت تبدیل به رمز شده، شماره پاسپورت و غیره باشد.2- اطلاعات كلید همگانی: اطلاعاتی در رابطه با كلید همگانی است، كه تایید شده‌اند. این تاییدیه باعث الحاق كلید همگانی به مندرجات مدرك مورد نظر می‌گردد. 3- مقام تایید كننده امضاء: نهاد رسمی تایید كننده (CA) دو مورد بالا را در هر سند امضاء كرده و آن را به تاییدیه مربوطه الحاق می‌كند. افرادی كه تاییدیه را دریافت می‌كند، امضاء را كنترل نموده و چنانچه به این CA اطمینان داشته باشند صحت اطلاعاتی را كه كلید همگانی به آن الحاق شده را نیز قبول خواهند داشت.4- تاریخ انقضای تاییدیه: هر تاییدیه دارای تاریخ انقضایی می‌باشد. پس از انقضاء تاریخ تاییدیه، محتویات آن دیگر از طرف CA مربوطه، تضمین نمی‌شود.یك تاییدیه امضای دیجیتالی میتواند دارای اشكال مختلفی باشد. اگر چه استانداردی كه موجود است، فرم تاییدیه X.509 می‌باشد كه از 1988 تا بحال مورد استفاده قرار گرفته و قسمتی از استانداردهای گروه ITU-OSI است. استاندارد X.509 بطور واضحی با استفاده از نشانه‌گذاریهایی كه به نام (Notation 1 Abstract Syntax)ASN1 معروف است تعیین كننده انواع دقیقی از اطلاعات دودویی است كه یك تاییدیه را تشكیل می‌دهند. تاییدیه X.509 برمبنای همكاریهایی كه بین ISO، IEC و ITU-T صورت گرفته، تهیه شده است. متن پیشنهاد ITU-T در مورد نسخه دوم X.509 در شانزدهم نوامبر 1993 تصویب شد. متن مشابهی نیز همچنین بعنوان استاندارد 9594-8 مربوط به ISO-IEC انتشار یافت. نسخه سوم پیشنهاد ITU-T در مارس 1997 تصویب گردید. نتیجه‌گیری: در این مقاله به معرفی امضاء دیجیتال و چگونگی كاربرد آن به عنوان یكی از زیرساختارهای مهم و حیاتی در تجارت الكترونیك پرداختیم. در راستای به كارگیری قانونمند امضاء دیجیتال در ساختار حقوقی كشور توجه به نكات زیر ضروری به نظر می‌رسد. · تدوین قوانین لازم برای به كارگیری امضاء دیجیتال · تدوین سیاستها و راه‌كارهای لازم· تعیین استانداردهای مورد قبول · همچنین پاسخ‌گوئی به مسائل ذیل در رابطه با مراجع صدور گواهی · چه كسی می‌تواندیك CA باشد.· چه كسی باید بر فعالیتهای CA نظارت داشته باشد.· كدام یك از فعالیتهای CA باید قانونمند باشند.· یك CA به چه صورت باید CAهای دیگر را مورد شناسایی قرار دهد. منابع :1- خودآموز استفاده از اینترنت و دیجیتال ـ تالیف : آدام گافین 2- همه چیز درباره پست الکترونیکی ـ تالیف احمد کاظمی ، روزبه ذبیح اللهی
- Elliptic Curue Digital Signature Algorithm.
چهارشنبه 23/4/1389 - 13:56
کامپیوتر و اینترنت
امضاهای دیجیتال استاندارددر این بخش ابتدا به معرفی مختصر و مقایسه اجمالی سه روش استاندارد امضاء دیجیتال می پردازیم. الف: امضاء دیجیتال مبتنی بر RSAاین روش امضاء مبتنی بر الگوریتم رمز كلید همگانی RSA بوده و درسال 1991 توسط ANSI به عنوان استاندارد پذیرفته شد. روندهای تولید كلید، تولید امضاء و تصدیق امضاء در زیر آمده است. تولید كلید : هر كاربر مانند A، اعداد اول P و q را تولید و سپس عدد e را به گونهای تولید می‌كند كه gcd (e, pq) = 1 باشد. در این صورت e دارای وارون ضربی d به پیمانة e است كه در رابطة صدق می‌كند كه در آن n=pq است. در این صورت زوج اعداد(e, n) كلید همگانی كاربر و اعداد (d, p, q) كلیدهای خصوصی (محرمانه) كاربر را تشكیل می‌دهند.تولید امضاء : 1- كاربر A ابتدا با بكارگیری یكی از توابع درهم‌ساز، چكیدة پیام را بدست می‌آورد. در صورتیكه تابع درهم‌ساز را h بنامیم چكیدة پیام عبارت است از h(m). (در روش استاندارد استفاده از الگوریتم‌های MD5 یا MD2 توصیه شده است). 2- سپس برای تولید امضاء مقدار modn s=(h(m))d را محاسبه می‌نماید. s امضاء A بر روی پیام m خواهد بود.تصدیق امضاء : برای بررسی صحت امضاء كاربر A بر روی پیام m، كاربر B اعمال زیر را انجام می‌دهد: 1- ابتدا یك كپی قابل اعتماد از كلید عمومی A یعنی (e, n) را بدست می‌آورد. 2- با بكارگیری تابع در هم‌ساز، چكیدة پیام را بدست می‌آورد، یعنی f = h(m) را تشكیل می‌دهد. 3- با استفاده از كلید عمومی مقدار f1 = se mod n را محاسبه می‌نماید. 4- امضاء را می‌پذیرد اگر و تنها اگر f و f1 برابر باشند. ب: استاندارد امضای دیجیتال DSS : روش امضای DSS بر اساس سیستم رمزنگاری كلید همگانی الجمال استوار است. DSS در آگوست سال 1991 توسط مؤسسة ملی استاندارد و تكنولوژی آمریكا پیشنهاد شد و در سال 1993 به عنوان یك استاندارد پردازش اطلاعات فدرال دولت آمریكا پذیرفته گردید ((FIPS 186. DSS اولین روش امضای دیجیتالی بود كه به صورت قانونی رسمیت یافت. در این روش به منظور كاهش اندازة امضاءها از زیرگروههای كوچك در Zp استفاده می‌شود. روشهای تولید كلید، تولید امضاء و تصدیق امضاء این روش در زیر آمده‌اند:
تولید كلید : هر كاربر مانند A اعمال زیر را انجام می‌دهد. 1- عدد اول q را طوری انتخاب می‌نماید كه 2159 < q < 2160 باشد. 2- عدد اول 1024 بیتی p را طوری انتخاب می‌نماید كه .q|(p-1) DSS توصیه می‌كند كه 2511+64t < P < 2512+64t باشد كه در آن . اگر t=8 اختیار شود آنگاه p یك عدد اول 1024 بیتی خواهد بود). 3- عنصر را انتخاب می‌نماید و مقدارg=h(p-1)/q mod p را محاسبه می‌نماید. این مرحله تا زمانی كه شود تكرار می‌شود (g مولد یك زیر گروه دوری از مرتبة q در می‌باشد). 4- یك عدد صحیح تصادفی x در محدوده [1, q-1] را انتخاب می‌نماید. 5- مقدار y = gxmod p را محاسبه می‌كند. 6- كلید عمومی A عبارت از (p, q, g, y) بوده و كلید خصوصی وی x می‌باشد.
چهارشنبه 23/4/1389 - 13:53
کامپیوتر و اینترنت
چكیده در جهان امروز مدیریت اسناد الكترونیكی و ارسال ودریافت اطلاعات الكترونیكی بخش بزرگی از تبلیغات و فعالیتهای اجرایی را شامل می‌شود. هنوز انتظار می‌رود كه استفاده از اطلاعات مبتنی بر كامپیوتر در سطح جهان به طرز قابل توجهی در حال گسترش می‌باشد. یكی از تكنولوژیهایی كه موجب افزایش اعتماد گردیده، امضای دیجیتالی می‌باشد. این تكنیك مبتنی بر رمزنگاری باعث به رسمیت شناسی اطلاعات الكترونیكی شده به طوریكه هویت پدیدآورنده سند و جامعیت اطلاعات آن، قابل بازبینی و كنترل می‌باشد. مقدمهكاغذ به عنوان حامل اطلاعات مهم جای خود را كم‌كم به دیگر راههای تبادل اطلاعات می‌دهد. در واقع كاغذ دارای معایبی از قبیل انتقال آهسته و پرهزینه اسناد می‌باشد. همچنین شیوه‌های ذخیره‌سازی اطلاعات نیز بسرعت در حال تغییر است و بجای بایگانی انبوه دسته‌های كاغذ از روشهای الكترونیكی استفاده می‌شود. فن‌آوریهای جدید انتقال اطلاعات، مانند EDI و پست الكترونیك و استفاده از سیستمهای مدیریت اسناد كامپیوتری نگارش، ارسال و ذخیره اطلاعات را ساده‌تر، سریعتر و حتی ایمن‌تر ساخته است.بخاطر ساختار غیرفیزیكی واسطه (وسیله حامل داده)، روشهای سنتی علامتگذاری فیزیكی واسطه توسط مهر یا امضاء (برای مقاصد تجاری و حقوقی) غیرقابل استفاده می‌باشند.هنگام كار با اسناد الكترونیكی، باید علامتی برای تشخیص اصل بودن و سندیت بخشیدن به محتوی آن، به اطلاعات اضافه شود. بعضی شیوه‌های جدید تنها برای سندیت بخشیدن به یك موجودیت جهت مجوزدهی به دسترسی استفاده می‌شوند، برای مثال نباید یك سیستم تشخیص هویت انگشت‌نگاری كامپیوتری، یك امضای دستی اسكن شده یا وارد كردن اسم شخص در انتهای یك E-mail را بعنوان یك جایگزین معتبر برای امضاهای دستی پذیرفته زیرا همه عملكردهای یك امضای دستی را نخواهد داشت.با امضا كردن در پای یك نوشته امضا كننده هویت خود را بعنوان نویسنده مشخص می‌كند، جامعیت سند را تایید نموده و بیان می‌دارد كه به محتویات آن متعهد و پایبند می‌باشد. برخی از خواص مهم امضاهای دستی عبارتند از: 1- امضاء یك شخص برای تمام مدارك یكسان است. 2- به راحتی تولید می‌شوند. 3- به راحتی تمیز داده می‌شوند. 4- باید به گونهای باشند كه حتی‌الامكان به سختی جعل شوند. 5- به طور فیزیكی تولید می‌شوند.یك امضای دیجیتالی یك ابزار سندیت بخشیدن الكترونیكی می‌باشد، كه منجر به سندیت بخشیدن به یك ركورد الكترونیكی از طریق رمزنگاری با كلید همگانی می‌شود. ویژگیهای مهم امضاهای دیجیتال عبارتند از: 1- در تولید آنها از اطلاعاتی كه به طور منحصر بفرد در اختیار امضا كننده است استفاده می‌شود. 2- به طور خودكار و توسط رایانه تولید می‌شوند. 3- امضاء هر پیام وابسته به كلیه بیتهای پیام است و هر گونه دستكاری و تغییر در متن سند موجب مخدوش شدن امضاء پیام می‌گردد. 4- امضاء هر سندی متفاوت با امضاء اسناد دیگر است. 5- باید به راحتی قابل بررسی و تایید باشد تا از جعل و انكار احتمالی آن جلوگیری شود.ساختار اصلی امضای دیجیتالی بدین صورت است كه نویسنده اطلاعات الكترونیكی این اطلاعات را توسط كلید رمزنگاری محرمانه خود امضاء می‌كند. این كلید باید توسط كاربر برای همیشه مخفی نگهداشته شود. امضاء توسط كلید همگانی مربوطه امضا كننده سند قابل كنترل می‌باشد. این كلید همگانی توسط عموم قابل رؤیت و دسترسی می‌باشد.امضاهای دیجیتالی: مرحله به مرحلهیك امضای دیجیتالی مطابق روند زیر ایجاد می‌شود: - مرحله اول ایجاد واحد داده‌ایست كه باید امضاء شود. برای مثال یك شیء اطلاعاتی بصورت دیجیتالی كه میتواند متن، شكل و یا هر نوع دیگری از اطلاعات دیجیتالی باشد.- مرحله دوم ایجاد یك مقدار درهم (Hash Value) از داده كه معمولاً چكیده پیام نامیده می‌شود، می‌باشد. این عمل نتیجه پردازشهای ریاضی یك الگوریتم می‌باشد كه شكل دیجیتالی فشرده‌ای را ایجاد می‌نماید. در صورتیكه حتی یك بیت از واحد داده تغییر كند، مقدار درهم مربوطه دستخوش تغییرات وسیع می‌گردد. این تكنیك، باعث ایجاد امضای دیجیتالی با طول ثابت و قابل پیش‌بینی از قبل داده می‌شود.- در مرحله سوم امضاءكننده مقدار درهم را با كلید محرمانه خود رمزگذاری می‌كند و امضای دیجیتالی خود برای واحد داده را ایجاد می‌كند كه مقداری منحصر به فرد بوده و می‌بایست به واحد داده متصل یا الحاق گردد.- بعنوان مرحله آخر، كنترل امضای دیجیتالی با تولید مجدد مقدار درهم همان واحد داده توسط الگوریتم قبلی، آغاز می شود .سپس امضای دیجیتالی ضمیمه سند توسط كلید همگانی امضا كننده رمزگشایی می شود و در نهایت نتایج حاصل مطابقت داده می‌شوند. چنانچه نتیجه یكسان بود، امضاء پذیرفته و در غیر اینصورت رد می شود.- هدف از به كار گیری روشهای رمزنگاری در اینجا، اطمینان از یكپارچگی داده‌ها و معتبر بودن و اصالت امضاء كننده، جدا از كاربرد آن برای اطمینان از محرمانگی داده‌ها می‌باشد. نویسنده سید سجاد موسوی
چهارشنبه 23/4/1389 - 13:53
آموزش و تحقيقات
انگیزش یكی از پیچیده‌ترین موضوعات در رفتار سازمانی است كه نویسندگان مدیریت تعاریف مختلفی از آن داشته‌اند.
- انگیزش عبارت است از مجموعه نیرو‌هایی كه باعث می‌شود فرد به‌صورت‌های خاصی رفتار كند.
- فرایند تحریك و پشتیبانی از رفتار هدفمدار را انگیزش می‌گویند.
- انگیزش اشاره دارد به درجه‌ای از آمادگی یك ارگانیسم برای تعقیب اهدافی كه طراحی شده است؛ در نهایت انگیزش نتیجه تعامل یكسری متغیرها و عوامل است كه به‌طور خلاصه مرور می‌شود.
آبراهام مازلو یكی از صاحب‌نظران علوم رفتاری معتقد است كه سلسله مراتب رفع نیازهای انسانی، در سطوح مختلف تقسیم‌بندی می‌شود:
1- نیازهای زیستی و فیزیولوژیكی
2- نیازهای امنیتی
3- نیازهای تعلق‌پذیری
4- نیازهای تأییدی و احترامی
5- نیازهای شناختی و معرفتی
6- نیازهای زیبایی‌شناسی
7- نیازهای خود شكــــوفــایی (خود‌یابی)
8- نیازهای متعالی
انتظار برآورده شدن تمام این نیازها برای كاركنان مختلف متفاوت بوده و به‌خصوصیات شخصیتی آنها بستگی دارد.
مازلو ثبت شرح وظایف افراد، نیاز به تغییرات شغلی، انعطاف‌پذیر بودن وظایف، نقش رهبری در ایجاد زمینه رشد و تطبیق افراد با توجه به خصوصیات و رفتار آنان با شغل مورد نظر را در ایجاد انگیزش مهم می‌داند.
وی معتقد است كه مدیریت باید قادر به ارزیابی افراد در ارتباط با نیازهای سازمان و شغل مورد نظر باشد.
انگیزش و رفتار:
برای شناخت طبیعت انسان ناگزیر از شناخت رفتار و چگونگی شكل‌گیری آن هستیم. به همین خاطر در سازمانها تلاش می‌شود الگویی نظری ارائه شود كه نه تنها در فهم چراهای رفتار بلكه در پیش‌بینی، هدایت، كنترل و تغییر آن نیز مفید باشد.
رفتار:
عبارت از یك رشته فعالیت است. آدمی ممكن است هر لحظه تصمیم بگیرد كه از یك فعالیت یا تركیبی از فعالیتها به فعالیتهای دیگر بپردازد.
انگیزه:
انگیزه‌ها چراهای رفتار هستند. آنها موجب آغاز و ادامه فعالیت می‌شوند و جهت كلی رفتار هر فرد را معین می‌سازند. انگیزه‌ها را گاهی به‌عنوان نیازها، تمایلات، سلایق یا محرك‌های درونی فرد نیز تعریف می‌كنند كه ممكن است آگاهانه یا ناخودآگاه باشند. انسان‌ها نه تنها از لحاظ توان انجام كار بلكه از لحاظ سطح انگیزش نیز با هم تفاوت دارند و درجه انگیزش افراد به نیروی برانگیزاننده آنها بستگی دارد.
شدت انگیزه:
هر انسانی با صدها نیاز روبه‌روست كه همه این نیازها در شكل دادن رفتارش رقابت می‌كنند ولیكن فقط نیازی كه شدید باشد موجب فعالیت می‌شود. وقتی كه یك نیاز شدید قدری ارضا شد از شدت آن كاسته می‌شود. به‌طور كلی هرگاه نیازی ارضا شود یا در راه ارضای آن با مانعی روبه‌رو شود از شدتش كاسته می‌شود و در نتیجه نیاز شدید دیگری جانشین آن می‌شود.
هدف:
نتایج مورد انتظار از یك رفتار را هدف گویند و همه رفتارهای آدمی هدفدار است (و یك محرك خارجی به حساب می‌آید).
هدف میتواند ملموس (دستمزد) و یا غیرملموس (قدردانی) باشد.
مقایسه انگیزه‌ها و هدف‌ها:
انگیزه یا نیاز یك حالت درونی در فرد است، درحالی‌كه هدف‌ها برون از فرد قرار دارند و گاهی از آنها به‌عنوان «پاداش‌های مورد انتظار» كه انگیزه‌ها را به سوی خود معطوف می‌دارند یاد می‌شود. انگیزه‌ها و هدف‌ها روی هم اثر متقابل دارند.
انگیزه بالا: انتخاب اهداف بلند و اگر ارزش هدف بسیار بالا باشد، تشدید انگیزه برای كسب آن.
جایگاه انگیزه‌ها و هدف‌ها:
ذهن آدمی را به كوه یخ شناور تشبیه كرده‌اند كه بخش بیرونی آن را ذهن خودآگاه و بخش زیرین آن را ذهن ناخودآگاه یا نیمه‌آگاه می‌نامند. درصورتی كه انگیزه و هدف در ذهن خودآگاه انسان باشد فرد به هنگام انجام دادن آن عمل می‌داند با چه انگیزه‌ای و برای چه هدفی دست به فعالیت زده است و اگر در ذهن ناخودآگاه باشد چرایی رفتار یا هدف آن در هنگام ارتكاب عمل برایش آشكارنخواهد بود.
از این‌رو گفته می‌شود كه مردم همیشه از چیزهایی كه می‌خواهند آگاه نیستند و بسیاری از رفتارهای آنها تحت‌تأثیر انگیزه‌های ناخودآگاه قرار دارند. شاید یكی از بهترین راه‌ها برای شناخت عوامل درونی، تعامل با دیگران باشد زیرا با مشاهده واكنش دیگران نسبت به رفتار خود، می‌توان زوایای تاریك شخصیت خود را روشن ساخت.
عوامل مؤثر بر سطح انگیزش و افزایش كارایی عبارتند از:
1- حقوق و دستمزد
- متناسب‌بودن حقوق دریافتی با نیازهای زندگی
- متناسب بودن حقوق دریافتی با میزان و نوع كار
- متناسب بودن مزایای دریافتی با میزان فعالیت.
2- خط‌مشی محیط
- روشن و واضح بودن قوانین و مقررات
- متناسب بودن انتظارات مسئولین از شما
- متناسب و روشن بودن وضعیت تشویق و تنبیه.
3- ارتباط
- نحوه ارتباط مسئولین با شما
- نحوه ارتباط شما با سایر كاركنان
- نحوه ارتباط مدیریت با شما
- نحوه ارتباط همكارانتان با یكدیگر.
4- امنیت شغلی
- رعایت عدالت و عدم‌تبعیض بین كاركنان از طرف مدیران
- وجود امكانات برای پیشگیری از حوادث شغلی
- وجود امكانات مناسب استفاده از بیمه و بازنشستگی
- میزان ثبات شغلی افراد
5- شرایط فیزیكی محل كار
- وجود تجهیزات و امكانات و ابزار كار مناسب
- وجود امكانات رفاهی.
6- نحوه سرپرستی و نظارت
- دسترسی راحت به مدیران در موقع لزوم
- نحوه نظارت مستقیم مدیران بر كار
- نحوه نظارت غیرمستقیم مدیران بر كار
- نحوه ارزشیابی مدیران از كار
- شیوه سرپرستی و هدایت مدیران.
7- شناخت و قدردانی
- حمایت از متخصصان
- درصورت ارائه كاری با ارزش از طرف همكاران مورد قدردانی قرار‌گیرید.
- درصورت ارائه كاری با ارزش از طرف مدیران مورد قدردانی و پاداش معنوی قرار گیرید.
8- پیشرفت و توسعه شغلی
- وجود امكان ارتقا و پیشرفت شغلی
- امكان ادامه تحصیل
- میزان امكانات شركت در سمینارها و كنفرانس‌ها.
9- مسئولیت شغلی
- وجود آزادی ابراز نظر و دادن مسئولیت
- پذیرش پیشنهادات و نظرات شما و استفاده از آنها در تصمیم‌گیری‌ها.
10- موقعیت شغلی
- امكان ارتقا به رده‌های بالاتر شغلی.
پیامـــد‌های هر رفتار را نتــایج (پاداش عمل) می‌نامند درحالی‌كه هدفگذاری میتواند پایه‌ای برای عملكرد خوب باشد ولی اطمینان در تداوم عملكرد مطلوب را تضمین نمی‌كند؛ در اینجاست كه مدیریت پاداش و سزای عمل پا به عرصه می‌گذارد.
3 اثر اساسی‌ای كه میتواند پس از عملكرد فرد پدیدار شود عبارتند از:
1- اثرمثبت 2- اثر منفی 3- بی‌اثری (حالت خنثی)
دریافت نتایج منفی در برابر هر رفتار، گرایش به كاهش تناوب آن را به همراه دارد. تنها نتیجه‌ای كه دریافت و تكرار رفتاری را افزایش می‌دهد نتیجه مثبت است.
تجربه نشان داده است كه پاسخ‌های یكسانی كه افراد به‌طور مكرر در برابر عملكردشان دریافت می‌دارند، پاسخ منفی یا بی‌پاسخی است. این امر به سبك مدیریت تفویضی یا دستوری منجر می‌شود كه سبك غالب در بیشتر سازمان‌هاست.
بسیاری از مدیران چنین می‌پندارند كه انگیزاننده‌ها، مانند هدفگذاری بیشترین تأثیر را به‌خود اختصاص می‌دهند و نه پاداش و سزای عمل را؛ درحالی‌كه تحقیقات انجام‌شده عكس آن رانشان می‌دهد زیرا با وجود اهمیت انگیزاننده‌ها تنها 20درصد عملكرد مورد انتظار به آنها تعلق دارد و 80درصد دیگر در گرو پاداش و سزای عمل است؛ در واقع رفتارها عمدتا با نتایج‌شان سنجیده می‌شوند.
مشكلات انگیزشی
عوامل متعددی می‌توانند در پدید آوردن مشكلات انگیزشی مؤثر باشند.
ممكن است كارمندی آموزش‌های لازم را ندیده یا تصویر روشنی از آنچه باید انجام دهد نداشته باشد، همچنین ممكن است از كمك‌ها و حمایت‌هایی كه برای انجام كاری كه از او می‌خواهند، آگاه نباشند؛ همه این موارد میتواند از انگیزه فرد بكاهد.
اگر كاركنان تنها زمانی مورد خطاب و عتاب قرار گیرند كه مرتكب اشتباهی شده‌اند ضعف عملكرد و كاهش كارایی را به ارمغان می‌آورد. به عبارت دیگر این پرسشی است كه مدیران باید پاسخگو باشند كه برای مثال چرا فلان شخص عملكرد خوبی ندارد؟ آیا من به‌عنوان مدیر انگیزه كافی در او ایجاد كرده‌ام؟ آیا این شخص به اندازه كافی در مورد عواقب كار، توجیه شده است؟ گاهی مدیران هیچ‌یك از كارهای ذكر شده را انجام نداده و تنها كسب هدف را انتظار دارند.
این نكته مهمی است كه تمامی مدیران در نقش مدیریتی خود باید به خاطر داشته باشند چراكه تا وقتی احساسات خوب و افكار مثبت ابراز نشده است نمی‌تواند ارزش داشته باشد. درك اینكه هر مسئله كاركردی، مسئله‌ای انگیزشی است یا مربوط به نتیجه و سزای عمل، بسیار حائز اهمیت است.
منابع:
1- مقیمی، سیدمحمد، سازمان و مدیریت رویكردی پژوهشی، نشریه ترمه، پاییز 1380.
2- رضائیان، علی، مدیریت رفتار سازمانی، تهران، انتشارات دانشكده مدیریت دانشگاه تهران، 1372.
3- استیفن، پی. رابینز، رفتار سازمانی، ترجمه دكتر پارسیان و دكتر اعرابی، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی، 1378. نویسنده: شهرام شیركوند
منبع: روزنامه همشهری - 15/02/1388
چهارشنبه 23/4/1389 - 13:52
آموزش و تحقيقات
چندسالی است که به همت رهبر انقلاب سنت حسنه، نامگذاری سال در ابتدای هر سال شمسی رواج یافته است و رهبری با جایگاه تعیین راهبردهای مهم کشور به این مهم اقدام می‌کند. امسال نیز با تحلیلی که معظم له از مسائل کشور داشته اند؛ سال جاری را به نام « همت مضاعف و کار مضاعف » نام گذاری کردند. بنابراین راهبرد اصلی کشور کار، کار و کار می‌باشد. اهمیت راهبرد فوق زمانی روشن می‌شود که بدانیم معضل اصلی توسعه نایافتگی کشورها ، تنبلی ، کم کاری و اراده ضعیف است. مطالعه وضعیت کشورهای توسعه یافته نشان می‌دهد، نقطه عطف تحول و توسعه، در کار مضاعف و همت عالی نهفته است. اگر بنا باشد یک کشور نمونه برای الگوبرداری ذکر شود ژاپن مثال بارزی است در فاصله سالهای 1850تا1880 میلادی مردان بزرگی از خانواده‌های سامورایی در ژاپن پا به عرصه هستی نهادند و منشا تغییرات و تحولات مهمی در این کشور شدند. آنها تصمیم گرفتند حداکثر کوشش خود را برای صنعتی کردن ژاپن بکار گیرند. روشنفکران این کشور در بیداری و آگاهی مردم و رهبری تحولات اقتصادی و اجتماعی دوران میجی، نقش درجه اول ایفا کردند. آنان دریافتند که با تکیه بر فرهنگ کهن خود می‌توان جنبش کار راه انداخت. تجربه کشور موفق ژاپن، نشان می‌دهد که رشد توسعه اقتصادی آنها در درجه اول در تاثیر بالا بودن فوق العاده مردم عملی شده است. گزارش یک موسسه تحقیقاتی در آمریکا نشان می‌دهد، نگرانی کمپانیهای آمریکایی فقدان مغزهای متفکر نیست، بلکه کمبود مدیرانی است که بتواند این قوه خلاق را به گونهای موثر به کار گیرد. در سنگاپور گزارش شده است که در فاصله سالهای 1983 تا 1986 نیمی از افزایش تولید ناخالص ملی این کشور به دلیل بهره وری کار بوده است. در کشور ما ایران هم حجم کار پایین است و هم مقدار سرانه کار مفید بسیار پایین می‌باشد و اکنون کشورها با شاخص کار مفید سنجش می‌شوند و بر این اساس در مدل توسعه یافته و عقب مانده تعریف می‌شوند. ژاپنیها که اوایل دهه 1950 تصمیم به رشد گرفتند، کار و تلاش روزانه خود را بیش از پیش افزایش دادند به طوری که ساعات کار در صنایع و شرکت‌های مختلف به طور متوسط در هفته حدود 50تا60 ساعت گزارش شده است اکنون بیشتر ژاپن شناسان بر این باورند که معجزه اقتصادی این کشور در طول دهه‌های 60و 1950 در درجه اول در سایه ساعات کار طولانی، صرفه جویی و کم مصرفی مردم آن حاصل شده است. کره جنوبی و تایوان هم که حدود سی سال پیش از الگو قرار دادن ژاپن، تصمیم به رشد اقتصادی خود گرفته و خواهان رقابت با تولیدات ژاپن در بازارهای بین المللی شدند؛ به خوبی واقف بودند که برای موفقیت خود لازم است بیش از ژاپنیها کارکنند و کمتر از آنها مصرف کنند. کارگران کره‌ای که بزرگترین آرزوی شان رقابت با تولیدات ژاپن بوده است در هفته 5تا 10 ساعت بیش از کارگران ژاپن کار می‌کنند و دستمزدی معادل کمتر از نصف کارگران ژاپن دریافت می‌دارند. به همین جهت اکنون موفق شده اند در بسیاری از بازارهای صادراتی ژاپن نفوذ کنند و با آن کشور به رقابت بپردازند. در سفری که چندی پیش به چین داشتیم وقتی از یک مسئول چینی در خصوص علت ساعات کار طولانی خانم‌ها در آن کشور پرسیدیم با کمال تعجب گفتند که ما طبق برنامه می‌بایست در پایان برنامه پنج ساله، مقام اول اقتصادی دنیا باشیم بر همین اساس هم آحاد مردم چین برای این هدف عالی متحد می‌باشند. درژاپن برای گزینش مدیران سطح بالا اداری افزون بر ملاک‌های تحصیلات، ارشدیت و تجربه طولانی نظر موافق و تائید همکاران نیز از شروط اصلی برای تصدی مشاغل مهم محسوب می‌شود و چون این دسته از مدیران اختیارات خود را ناشی از مردم می‌دانند، ارتباطشان با ارباب رجوع برپایه اصل مسئولیت اداری، قرار دارد و خود را موظف و ملزم می‌دانند که با تمام توان خویش در خدمت مراجعین باشند. و اکنون ما با آن همه آموزه دینی در خصوص ارزش کار و اعراض از کار لغو و ترغیب به کار مفید در جایگاه غیر متناسب با شأن تاریخی، فرهنگی خود قرار داریم، امید است که این نامگذاری به تغییر نگرش منتهی شود و در حد چند همایش و بیل بُرد خلاصه نشود. نویسنده : محمدعلی وكیلی منبع : روزنامه ابتكار چهارشنبه 23/4/1389 - 13:51
آموزش و تحقيقات
بررسی های مربوط به مسایل اجتماعی ایران نشان می دهد كه متاسفانه فرهنگ كار در ایران در مقایسه با جوامع پیشرفته در سطح پایین تری قرار دارد. به نظر می رسد اتلاف وقت در فرهنگ ما یک امر عادی شده است و فرار از کار و زحمت، گاه نوعی زرنگی محسوب می شود. این واقعیت تلخ بدان معناست که جوهره کار (اعم از کار فکری و یدوی) در فرهنگ عمومی ما هنوز به عنوان یک ارزش تثبیت نشده است و معمولا کارها و مشاغل موجود با انگیزه های فردی و تنها به منظور کسب درآمد صورت می گیرد و نگاه دینی، ملی و راهبردی به آن وجود ندارد. نویسنده : فرزان شهیدی منبع : باشگاه اندیشه سال 1389 با تدبیر حکیمانه مقام معظم رهبری سال « همت مضاعف و کار مضاعف » نامیده شده است. سال 89 دومین سال از دهه « پیشرفت و عدالت » محسوب می شود و تردیدی نیست که دستیابی به پیشرفت همه جانبه و تحقق عدالت، بدون همت عالی و برنامه ریزی جامع و مدون و کار و تلاش چند برابر امکان پذیر نمی باشد. اصلاح الگوی مصرف نیز که سال گذشته از سوی رهبر انقلاب مورد تاکید قرار گرفت و همچنان ادامه دارد، بدون چنین همت و تلاشی میسر نخواهد شد.کار و کوشش لازمه حیات و پویایی انسان هاست و هیچ جامعه ای بدون همت بلند و کار مداوم و حساب شده به قله های توسعه و ترقی صعود نمی کند. اساسا فطرت آدمی به طور طبیعی در پی تلاش و جنب و جوش است و قرآن کریم انسان را کادح ( تلاش گر ) معرفی کرده است ( یا ایها الانسان انک کادح الی ربک کدحا فملاقیه ). در فرهنگ و معارف اسلامی کار از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و نوعی عبادت محسوب می شود. قرآن کریم تصریح می کند که انسان بدون تلاش به چیزی دست نخواهد یافت ( لیس للانسان الا ما سعی ) و پیامبر اکرم (ص) دست کارگر را می بوسید. در روایات اسلامی نسبت به سخت کوشی و پرهیز از تنبلی و سربار بودن ، سفارش های اکیدی می بینیم. پیامبر اسلام در حدیثی فرموده اند: آن که بار زندگی خود را بر دوش دیگران بیفکند ملعون است ( ملعون من القی کلّه علی الناس ).در سیره پیامبر و ائمه نیز مشاهده می شود که آن بزرگواران همواره مشغول کار و کوشش بوده اند. برای نمونه امام علی(ع) با دست مبارک خویش هزاران نخل کاشت و یا امام باقر(ع) به کار کشاورزی می پرداخت و چون شخصی از ایشان پرسید چرا شما با این سن و سال و موقعیت زمین را بیل می زنید، پاسخ داد: برای آن که از امثال تو بی نیاز باشم.بررسی های مربوط به مسایل اجتماعی ایران نشان می دهد كه متاسفانه فرهنگ كار در ایران در مقایسه با جوامع پیشرفته در سطح پایین تری قرار دارد. به نظر می رسد اتلاف وقت در فرهنگ ما یک امر عادی شده است و فرار از کار و زحمت، گاه نوعی زرنگی محسوب می شود. این واقعیت تلخ بدان معناست که جوهره کار ( اعم از کار فکری و یدوی ) در فرهنگ عمومی ما هنوز به عنوان یک ارزش تثبیت نشده است و معمولا کارها و مشاغل موجود با انگیزه های فردی و تنها به منظور کسب درآمد صورت می گیرد و نگاه دینی، ملی و راهبردی به آن وجود ندارد. چندی پیش در گزارش کمیسیون اجتماعی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمن هشدار نسبت به گسترش پدیده تنبلی در میان ایرانیان آمده بود: « نتایج تحقیق تطبیقی نشان می دهد که میزان تنبلی ایرانیان از متوسط جهانی بیشتر است و تنها کشورهای عربی و آفریقایی هستند که بیش از ایرانیان دچار تنبلی هستند.»این گزارش « تنبلی اجتماعی » را یکی از مهمترین ویژگی های رفتاری ناپسند ایرانیان دانسته و افزوده است: « این مساله به ویژه در عدم تمایل به درس خواندن در مدارس و دانشگاه ها و در کار اداری کارمندان و در میزان بالای تماشای تلویزیون در ایران به جای کتابخوانی و در تمایل زیاد به استخدام در دستگاه های دولتی و عدم تمایل برای کسب تخصص و مهارت و کارآفرینی و نیز در وجود تعطیلی فراوان سالانه و در پدیده‌ای به نام بین التعطیلین و در موارد فراوان دیگر به چشم می خورد...»تحقیقات مرکز آمار ایران نشان می‌دهد كه مردان ایرانی روزانه به طور متوسط دو ساعت و 18 دقیقه و زنان 21 دقیقه به فعالیتهای شغلی و كار مفید می پردازند. این در حالی است كه در جهان پیشرفته با عنایت بیشتر به نقش راهبردی نیروی انسانی و اهتمام به كار و تولید، مفهوم فرهنگ كار از اهمیت ویژه ای برخوردار است و برای نمونه متوسط ساعت کاری مفید در ژاپن بیش از 8 ساعت در روز می باشد.نکته دیگری که در آسیب شناسی فرهنگ کار در ایران از دید تیز کارشناسان دور نمانده ضعف کار جمعی و سازمانی است. اصولا با توجه به پیشرفت علم و فن آوری های نوین و توسعه ارتباطات، مدیریت کیفی و کار سازمانی و هدفمند از اهمیت ویژه ای برخوردار است و نحوه مدیریت نیروهای پراکنده انسانی به منظور افزایش ضریب بهره وری نقش مهمی در ساماندهی کار و تولید و توسعه در جوامع امروزی دارد. به نظر می رسد در ایران در جهت ارتقای سطح مدیریت و بهینه سازی و توسعه سازمانی و فرهنگ کار جمعی کار زیادی انجام نشده است و به همین دلیل دستاوردهای برجسته ایرانیان بیشتر جنبه فردی دارد تا گروهی ( همانند دستاوردهای ورزشی ). بی تردید با افزایش سطح بهره وری سازمانی و کار جمعی می توان از ظرفیت های شگرف نیروی انسانی استفاده بیشتری کرد و با توجه به توانمندی های ایرانیان به ویژه در جنبه ضریب هوشی و قابلیت های علمی و مهارت های مدیریتی، به پیشرفت های پرشتابی دست یافت. در این راستا کارشناسان به راهکارهایی چون اجرای اصل 44 قانون اساسی و فعال سازی بخش خصوصی اشاره دارند، چون در سایه نظام دولتی و عدم وجود فضای رقابتی، ظرفیت ها و خلاقیت ها مجال کمتری برای رشد می یابند.این آرمان دور از واقعیت نیست و با برنامه ریزی حساب شده می توان اهداف سند چشم انداز بیست ساله کشور را تحقق بخشید و تا سال 1404 به مقام اول خاورمیانه دست یافت. نگاهی به پیشرفت ها و دستاوردهای خیره کننده علمی چند ساله اخیر که نمونه ای از تجلی این ظرفیت های عظیم محسوب می شود، نشان می دهد تحقق اهداف سند مذکور دور از دسترس نخواهد بود و با همت و تلاشی مضاعف می توان دهه چهارم انقلاب اسلامی را به دهه پیشرفت و عدالت تبدیل کرد.در هر حال ملت ایران حداقل طی سی سال گذشته نشان داده است که اهل همت عالی و انجام کارهای کلان است و آزمون هایی چون انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و سازندگی کشور و پروژه هایی همچون پرونده هسته ای را با موفقیت پشت سر گذارده است. ایران اسلامی در سایه رهنمودهای مقام شامخ ولایت، از این پس نیز گام های بعدی پیشرفت و ترقی را با همت و تلاشی چند برابر خواهد پیمود.همت بلند دار که مردان روزگاراز همت بلند به جایی رسیده اند چهارشنبه 23/4/1389 - 13:51
آموزش و تحقيقات
همت و کار مضاعف به دلایلی باید برای فعالان فرهنگی بیش از دیگر بخش ها اهمیت و ضرورت داشته باشد. این مسئله از آن روست که در این عرصه اغلب به دلیل ماهیت بطئی و کند جریان فرهنگ، فعالان و متولیان امر هم دچار کندی و ضرباهنگ آهسته در فعالیت ها و تلاش هایشان می شوند. در حالی که می توان بسترهای سخت افزاری و امکانات مورد نیاز را فارغ از فرایندهای زمان بر به انجام رساند و زمینه را برای تولید محتوا و اجرای برنامه های محتوایی فراهم کرد. بخش قابل توجهی از این نوع فعالیت ها سال هاست که به دلایل نامعلومی معطل مانده است که به برکت سال همت و کار مضاعف باید هرچه سریع تر به انجام برسد و موجب تحولی اساسی در عرصه فرهنگ شود، به ویژه آن که مقام معظم رهبری در دیدارهای متعدد سال گذشته به مواردی نظیر جنگ نرم فرهنگی، دیپلماسی فرهنگی، فرهنگ در روابط خارجی تمامی دست اندرکاران را به عطف توجه جدی به فرهنگ فراخواندند. اگرچه کارهای برزمین مانده فرهنگ فهرستی طولانی است، لیکن به نظر می رسد با رفع برخی از خلاءهای قانونی و سیاستی بتوان بسترهای لازم را برای تحول در عرصه فرهنگ فراهم کرد. ۱ - قانون اداره سازمان صدا و سیما پس از بازنگری قانون اساسی در سال ۱۳۶۸، قوانین اساسنامه و اداره سازمان صدا و سیما به صورت متروک و غیرقابل اجرا درآمد و بنابر اصل ۱۷۵ قانون اساسی مسئولان امر مکلف بودند این قوانین را تهیه و برای تصویب به مجلس شورای اسلامی تقدیم کنند. ذیل حکم مقام معظم رهبری برای دوره دوم ریاست آقای محمد هاشمی در صدا و سیما نیز صریحا به این وظیفه اشاره شد. اما باوجود گذشت ۲۰ سال تاکنون هیچ اقدام عملی در این زمینه انجام نشده است. این خلاء البته آسیب ها و ضعف های متعددی را در پی داشته است از آن جمله عدم امکان نظارت کیفی بر برنامه ها، غیررقابتی بودن فعالیت های رسانه ای، عدم خلاقیت و نوآوری براساس نشانه شناسی بومی و ملی و پیروی ناخواسته از قالب های رسانه ای غیر ایرانی و غربی (دکور و حتی موسیقی برنامه های خبری از این جمله اند) به این مسئله باید مدیریت بر رسانه های بین المللی را افزود که از روش های داخلی به طور ناخواسته متاثر شده است در حالی که این رسانه ها نیازمند روش ها، محتویات و قالب های خاصی برای مخاطب غیر ایرانی و مخاطبان ایرانی خارج کشور می باشد. ۲ - تمرکز و انسجام در فعالیت های فرهنگی خارج کشور قریب به ۳۰ سازمان به طور مستقیم و غیر مستقیم در امور فرهنگی خارج کشور دخالت دارند. هر یک از این سازمان ها براساس برنامه ها و سیاست های مجزا دارای نمایندگی ها و یا مامورانی هستند که مجموعه ای از برنامه ها را انجام می دهند. بنابراین به نظر می رسد مجموعه دست اندرکاران و تعداد فعالان در این عرصه حد قابل قبولی را دارا باشند. اما عدم مرکز هماهنگ کننده و محوری برای تقسیم کار در خارج کشور می تواند به خودی خود تهدیدزا و حتی تضعیف کننده باشد. اهمیت مرکز هماهنگی برای «سفرای فرهنگی» کشور که در بیان رهبری نیز بر آن تاکید شده است پیش از هر چیز مستلزم قانونی فراگیر و الزام آور برای تمامی دستگاه ها و نهادهای فعال در این عرصه است. اگرچه ظاهرا سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بدین منظور طراحی و تاسیس شد لیکن نبود مبانی قانونی و فقدان نظارت های کیفی و محتوایی موجب کاستی ها و ضعف هایی در برنامه های فرهنگی شده است که عمدتا ناشی از عدم هماهنگی و تقسیم کار بوده است. اکنون تهیه قانونی با هدف تعیین نحوه اداره فعالیت های فرهنگی در خارج کشور و مرکز هماهنگ کننده از جمله نیازهای ضروری است که در سال جاری می تواند زمینه های رفع این خلاء فراهم شود. ۳ - نظام جامع رسانه ای اگرچه قانون برنامه چهارم دولت را موظف کرد لایحه نظام جامع رسانه ها را تهیه کند، دستگاه های ذیربط توجه در خوری را به این وظیفه نشان ندادند. نظام جامع در واقع تعیین کننده حقوق و تکالیف فعالان رسانه ای و حدود این فعالیت ها می باشد. به عبارت دیگر سامان مندی و نظم بخشی به این حوزه در گرو قانونی است که بتواند نظریه رسانه ای جمهوری اسلامی ایران را به منصه عمل نزدیک کند. ۴ - پیوست فرهنگی از مهم ترین مطالبات مقام معظم رهبری که در واقع نقش موثری در گسترش فرهنگ ملی اسلامی خواهد داشت، تهیه پیوست فرهنگی در پروژه ها و برنامه های کلان ملی است، این مطالبه در دو سال گذشته هر چند مورد اقبال و توجه محافل تصمیم ساز و سیاست گذار قرار گرفت لیکن باید در فرایند سیاست گذاری و برنامه ریزی به عمل نزدیک تر شود. اینک در سال همت و کار مضاعف، که تصویب لایحه برنامه پنجم پیش روی مجلس شورای اسلامی قرار دارد و دولت اجرای قانون هدفمندی یارانه ها را در دستور کار دارد توجه به پیوست فرهنگی و آثار و تبعات آ ن از اهمیت زیادی برخوردار است. البته به موارد فوق امور دیگری از جمله توجه به مظلومیت فرهنگ در برنامه ریزی ها، گسترش علوم انسانی براساس نظریات بومی، حمایت از هنرمندان و مولفان، حمایت از نهاد خانواده در برنامه های فرهنگی، حمایت و ترویج از ادبیات و فرهنگ دفاع مقدس و هم چنین رفع کاستی های قانونی عرصه گردشگری و جهانگردی را می توان اضافه کرد. نویسنده : مهدی ادیبان چهارشنبه 23/4/1389 - 13:50
