مصوبه اخیر هیات وزیران درباره اعطای امتیاز واردات
خودرو بدون پرداخت حقوق گمرکی به ورزشکاران کشور با انتقادهای گسترده ای
مواجه شده است.
به گزارش خبرنگار ما، با اینکه
پرداخت پاداش کافی به قهرمانان ورزش کشور یک ضرورت است، اما تغییرات اخیری
که در رویه اعطای پاداشها در مراسم تقدیر از تیم ملی فوتبال داده شد، به
نوعی نظم این امر را بهم ریخته و احتمال دارد تبعات مختلفی به دنبال داشته
باشد.
براین اساس، تاکنون سقف پاداش
پرداختی به ورزشکاران 150سکه بود که این امر با قیمت متوسط سکه بهار
آزادی 1.1 میلیون تومانی معادل 165 میلیون تومان میشود، حداکثر سقف پاداشی
که برای دریافت عالیترین نشان کشور ـ نشان عالی استقلال و آزادی ـ به
دریافتکننده پرداخت میشود،200سکه بهار آزادی معادل 220میلیون تومان است.
اما بررسیها نشان میدهد امتیاز
اخیری که دولت به ورزشکاران داد میلیونها تومان سود یکشبه و بادآورده به
دنبال دارد؛ سودی که توقع اختصاص آن از سوی سایر افتخارآفرینان غیرورزشی
مانند رشتههای علمی، فرهنگی و هنری و نخبگان نیز میرود. حال اگر این
امتیاز به سایرین داده نشود نوعی سرخوردگی و ناامیدی شکل میگیرد و احساس
تبعیض ایجاد میشود، اگر هم در نهایت برای راضی کردن همه افتخارآفرینان،
تخصیص این امتیاز گسترده و گستردهتر شود میلیاردها تومان بودجه و حقوق
بیتالمال به گروه معدودی تعلق گرفته و باعث نارضایتی عمومی میشود، چرا که
تخصیص این امتیاز باعث بخشیدن حقوق عمومی و درآمد گمرکی دولت به اشخاص
خاصی شده و سایرین را از دسترسی به آن محروم میکند. ورود گسترده خودروهای
خاص و بلامجوز از نظر قانونی و گسترش چشم و همچشمی و آشکارتر شدن اختلافات
طبقاتی و تحریک افکار عمومی از این طریق از دیگر مضرات واگذاری چنین
امتیازی محسوب میشود.
سودهای میلیارد تومانی
بررسیها نشان میدهد واگذاری امتیاز
نامحدود واردات هر خودرو به کشور بدون پرداخت هیچگونه حقوق گمرکی
میلیاردها تومان سود بادآورده نصیب شخص میکند؛ سودی که در واقع از جیب
گمرک و حقوق عمومی پرداخت شده است.
روش معمول واردات خودرو به کشور این
است که اولا واردات هر خودرویی به کشور آزاد نیست و خودروهای وارداتی باید
حتما نمایندگی معتبر برای ارائه خدمات پس از فروش و تامین قطعات یدکی داشته
باشد، لذا خودروهای خاص که مثلا تعداد محدودی از آن تولید شده، نمیتواند
وارد کشور شود. دیگر این که باید 45 درصد تعرفه واردات خودرو و 10 درصد
سایر عوارض قانونی و شمارهگذاری خودروها پرداخت شده باشد، لذا قیمت تمام
شده واردات آن از اصل قیمت خودرو بسیار ارزانتر است. به علاوه وقتی این
خودروها وارد کشور میشود، رقابت خریداران بر سر آن باعث میشود قیمت داخل
آن گاه تا دهها برابر ارزش واقعی خودرو نیز افزایش یابد.
مجموع این مسائل، امتیازاتی است که
مجوزی ویژه به ورزشکاران میدهد و باعث میشود آنان یکشبه میلیاردها تومان
سود ببرند. به عنوان مثال یک ورزشکار میتواند به یک واردکننده خودرو
مراجعه کرده و امتیازش را یک میلیارد تومان بفروشد و کنار برود، آنگاه آن
واردکننده میتواند با آن امتیاز خودروهایی چون لامبورگینی، فراری،
رولزرویس، خودروهای خاص آمریکایی و هر خودروی دیگری را که مثلا یک دستگاه
از آن در کشور موجود است وارد کرده و به هر قیمتی که میخواهد به ثروتمندان
بفروشد. این یکی از راههای سادهای است که میتواند سود میلیاردی به جیب
شخص واریز کند.
یکی از واردکنندگان خودرو در این
باره به ایسنا میگوید: طبق قانون ورود هر خودروی خارجی به کشور باید در
چارچوب مقررات مربوط از جمله داشتن نمایندگی فروش و خدمات پس از فروش در
ایران صورت گیرد.
وی با بیان اینکه با مجوز صادر شده،
فوتبالیستها میتوانند خارج از شمول این مقررات هر خودروی دلخواه مانند
فراری، لامبورگینی و رولزرویس را وارد کنند، خاطرنشان میکند: بنابراین
با توجه به آنکه خودروهایی که اینگونه وارد کشور میشود، تک بوده و
نمونه مشابه آنها در داخل کشور وجود ندارد، دارای ارزش بسیاری برای
خریداران خواهد بود.
به گفته وی، سال گذشته یک دستگاه
خودروی فراری قرمزرنگ که وارد کشور شده بود به قیمت حدود سه میلیارد تومان
به فروش رسید؛ در حالی که با توجه به قیمت 160 هزار یورویی این خودرو و با
توجه به نرخ روز یورو، قیمت تمامشده واردات این خودرو حدود یک میلیارد
تومان بوده است که نشاندهنده سود حدود دو میلیارد تومانی واردکننده آن
است.
در این شرایط فوتبالیستها برای کسب
حداکثر سود از واردات خودرو باید گرانقیمتترین خودروها را وارد کشور
کنند. هماکنون قیمت روز خودروهایی چون فراری و لامبورگینی با توجه به
مدلهای مختلف آن بین 160 تا 250 هزار یوروست، بنابراین با توجه به تعرفه و
با احتساب نرخ ارز، هزینه واردات این خودروها بین یک تا یک میلیارد و 700
میلیون تومان خواهد
بود.
این در حالی است که به گفته فعالان
بازار خودرو چنین خودروهایی در صورت واردات با توجه به تک بودن آنها در
کشور ارزشی بین سه تا پنج میلیارد تومان خواهند داشت.
یکی از فعالان بازار خودرو درباره
نحوه تعیین قیمت چنین خودروهایی میگوید: اصولا خودروهایی که تعداد بسیار
محدود و حتی گاهی یک دستگاه از آنها در کشور وجود دارد، خودروهای «بیقیمت»
هستند به این معنی که قیمت این خودروها نهبراساس فرمول هزینه تمام شده
واردات به اضافه سود، بلکه براساس توافق بین خریدار و فروشنده تعیین
میشود.
به گفته وی، در حال حاضر در صورت
واردات خودروهایی چون فراری یا لامبورگینی، قیمت روز این خودروها در بازار
ایران بین سه تا پنج میلیارد تومان خواهد بود.
یک واردکننده خودرو در این زمینه
میگوید: مطمئنا فوتبالیستهایی که از توان مالی لازم برخوردار هستند با
هزینه کردن مبلغی حدود یک میلیارد تومان خودروی گرانقیمتی را وارد کرده و
با فروش آن حداقل یکمیلیارد تومان سود نصیبشان خواهد شد.
وی در پاسخ به این پرسش که
فوتبالیستهایی که از نقدینگی لازم برای واردات این خودروها برخوردار نبوده
یا تمایلی به این کار ندارند، چه باید بکنند، خاطرنشان میکند: احتمالا
این دسته از فوتبالیستها نیز حواله (امتیاز) واردات خودرو را خواهند
فروخت.
این سودها درحالی نصیب ورزشکاران
میشود که متوسط قرارداد یک فصل یک فوتبالیست در ایران حدود 700 میلیون
تومان است و چنین سودهایی تفاوت درآمد را بهویژه با دیگر اقشار کشورنشان
میدهد.
لذا به نظر میرسد دولت باید نگاه دیگری به سلیقه جدید رئیسجمهور انداخته و توازن ومنطق را به ارقام پاداش ورزشکاران بازگرداند.
تذکر مجلس
در همین حال برخی نمایندگان مجلس نیز
نسبت به صدور چنین مجوزی اعتراض کرده و خواستار لغو آن و منطقی شدن اختصاص
جوایز به ورزشکاران شدند.
این امر تا جایی پیش رفت که در جلسات اخیر مجلس تذکرهایی به وزیر ورزش و جوانان در این خصوص داده شده است.
سیدناصر موسویلارگانی، نماینده
فلاورجان و زهره طبیبزاده نماینده تهران در تذکراتی به محمد عباسی،
خواستار تجدیدنظر در تصمیم صدور مجوز واردات خودروی خارجی به بازیکنان تیم
ملی فوتبال و توضیح در مورد علت صدور یک چنین مجوز بیقیدوبندی شدهاند.
در این باره سیدناصر موسویلارگانی،
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس درخصوص این تصمیم دولت گفت: پیش از این نیز دولت
چنین مصوبهای داشته که به موجب آن 50 میلیون تومان هدیه به ورزشکار
میدادند؛ همچنین یک خودروی ایرانی و در کنار آن اجازه ورود یک خودرو
خارجی که مورد اعتراض بسیاری قرار گرفت. در این که باید از ورزشکاران
تقدیر کرد، شکی نیست و کسی مخالف نیست، چرا که اینها به کشور ما ارزش و
اعتبار میدهند. اما این که به بهانههای مختلف، خودروهای خارجی وارد
کنیم، ضربه به تولید داخلی است. اگرچه باید رقابت در صنعت خودرو بیشتر از
این باشد تا خودروسازان به فکر افزایش کیفیت تولیدات خود بیفتند.
این عضو کمیسیون اقتصادی در مورد
آسیبهایی که اینگونه تصمیمات به اقتصاد کشور وارد میکند، گفت: جوایز
باید در حد وسع و توان کشور باشد. شرایط کنونی و مشکلات ارزی و تحریم،
باعث خروج ارز از کشور میشود.
نماینده مردم فلاورجان در مورد امکان
ایجاد رانت و سوءاستفاده از اینگونه مصوبات، اظهار کرد: وقتی تعرفه
گمرکی پرداخت نشود، به طور طبیعی زمینه برای ایجاد رانتخواری فراهم خواهد
شد، چون برخی از ورزشکاران بویژه ورزشکاران رشتههای دیگر جز فوتبال که
تقریبا توان مالی کمتری دارند، احتمالا توان پرداخت مبلغ چنین خودروهایی
را نداشته باشند و حق خود را به اشخاص دیگری واگذار کنند و رانتهایی
ایجاد شود؛ بنابراین، بهتر بود برای تشویق و هدیه به ورزشکاران کشور از
تولیدات داخلی استفاده شود تا تولیدات کشورهای دیگر.
در همین حال غلامرضا کاتب، سخنگوی
کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هم با اشاره به جوایز تعیینشده برای
افتخارآفرینان ورزشی، به خبرنگار ما گفت: گرچه تشویق منطقی از ورزشکاران
امری شایسته و بجاست، اما افراط و تفریط نهتنها در این زمینه، بلکه در هر
اقدامی ناپسند است و عواقب بدی به دنبال خواهد داشت.
او خاطرنشان کرد: در هیچ جای دنیا
اعطای این چنین جوایزی به ورزشکاران، آن هم در این مرحله یعنی موفقیت در
راهیابی به جام جهانی مرسوم نیست.
این نماینده مجلس ضمن اشاره به عواقب
اقتصادی این امر از جمله هجوم دلالان برای ارتباط با ورزشکارانی که برای
دستیابی به این موفقیت سالها تلاش کردهاند، گفت: این اقدام همچنین
میتواند اثرات اجتماعی بدی را برای کشور به دنبال داشته باشد و از سوی
دیگر توقعات مردم را برای کسب موفقیتهای چشمگیر ورزشکاران بشدت افزایش
دهد؛ در این شرایط اگر این موفقیتها حاصل نشود، ناامیدی زیادی بر جامعه
حاکم خواهد شد.
جالب اینجاست در کامنتها و نظراتی
که اکثر کاربران اینترنت در سایتهای مختلف درباره رانت خودرویی ورزشکاران
گذاشتهاند نیز با تخصیص این امتیاز مخالفت شده و درخواست لغو آن ارائه شده
است.