تبیان، دستیار زندگی

در تمامی جوامع دنیا، زنان بیش از مردان دچار افسردگی می شوند. این اختلاف می تواند ناشی از عوامل گوناگون زیستی، روان شناختی، محیطی، فرهنگی و یا ترکیبی از آنها باشد. به لحاظ زیستی این اختلاف ممکن است به علت مصرف داروهای رژیمی، آرام بخش ها، قرص های ضد بارداری، مصرف دخانیات و الکل باشد که میزان ترشح انتقال دهنده های عصبی را مختل می کند. از طرف دیگر، زنان ممکن است به دلیل تداخل عمل هورمون های جنسی بدن شان مستعد ابتلا به افسردگی باشند. به لحاظ روان شناختی نیز این احتمال وجود دارد که زنان تمایل بیشتری دارند که مشکلات خود را بپذیرند و درصدد درمان آنها برآیند. به لحاظ فرهنگی و اجتماعی نیز زنان بیشتر از مردان می کوشند تا ارتباط خود را با دیگران توسعه دهند و حفظ کنند، اما در فرهنگی که به استقلال و خودکفایی بها می دهد، تمایل به دلبستگی نوعی ضعف تلقی می شود و همین امر، یعنی ناهماهنگی بین رفتارهای زنان و ارزش های فرهنگی منجر به کاهش عزت نفس و حس ارزشمندی در زنان می شود. در برخی موارد نیز این طور به نظر می رسد که زنان بیش از مردان علایم و شکایات خود را از افسردگی بیان می کنند و یا آنکه مردان در برابر مشکل افسردگی خود بیشتر مقاومت می کنند و راه حل های دیگری غیر از مراجعه به پزشک برای درمان خود برمی گزینند. به لحاظ محیطی نیز، زنان بیش از مردان در معرض انواع استرس ها و اضطراب هایی قرار می گیرند که تاثیر خود را بر سیستم عصبی آنان و هورمون های بدن شان می گذارد. تجربه های روزمره نیز می توانند همچون شوک ها و فشارهای عصبی مولد استرس باشند و موجب ابتلای افسردگی بیشتر در زنان- نسبت به مردان- شوند.
افسردگی بر جسم و ذهن فرد تاثیر می گذارد. فرد افسرده احساس درماندگی، ناامیدی و یأس فراوان می کند. او علاقه اش را به تمامی فعالیت هایی که موجب شادمانی اش می شود به تدریج از دست می دهد؛ میل به خوردن در او کاهش می یابد، دچار بی خوابی می شود، تمرکز حواس و توجه اش را نسبت به امور عادی روزانه از دست می دهد و در بدترین حالت به مرگ و نیستی فکر می کند. افسردگی دارای طیف وسیعی از خلق پایین تا افسردگی مزمن است. افسردگی مزمن دارای علایمی از کمبود انرژی و توان جسمانی، بدبینی، حس عدم ارضا و احساس ناامیدی شدید است. فردی که از افسردگی شدید در رنج است، ممکن است در طول یک سال دو بار تجربه افسردگی کوتاه مدت داشته باشد. پژوهشگران دریافته اند، زنانی که دچار افسردگی مزمن می شوند، بیشتر در معرض خطر پوکی استخوان قرار می گیرند، زیرا مجبور به مصرف داروهایی هستند که بر بافت استخوانی آنها تاثیری منفی می گذارد. علاوه بر آن، افسردگی می تواند عاملی برای ابتلا به بیماری مزمنی مثل دیابت، ناراحتی های قلبی- عروقی و… شود.
افسردگی پس از زایمان یکی از رایج ترین احساس هایی است که اغلب زنان بعد از تولد نوزاد در خود حس می کنند. اختلالات افسردگی، نوسانات خلقی و هیجان های مکرر و استرس آور این دوران کاملاً طبیعی و عادی و البته موقت است. هر چند برای برخی از زنان علایم قدری پایدارتر، جدی تر و طولانی تر است، اما معمولاً بین 6 - 3 هفته بعد از زایمان به تدریج کاهش می یابد و به ندرت طولانی مدت (برای مثال یک سال) می شود. تقریباً 15 درصد از زنانی که زایمان دارند، علایمی از افسردگی بعد از زایمان از خود نشان می دهند. چنانچه این اختلال در مادر ماندگار بماند، می تواند تاثیری بسیار منفی بر روابط با کودک و توانایی نگهداری از او گذارد. علایم باید هر چه زودتر برای بررسی دقیق تر با پزشک معالج، درمیان گذاشته شود.
سندرم پیش از قاعدگی؛ افسردگی ناشی از پریودهای ماهیانه نیز یکی دیگر از افسردگی های رایج در بین زنان است که معمولاً در بین روزهای 10- 7 پریود به طور کوتاه مدت ظاهر می شود. علت اصلی این نوسان خلقی ترشح هورمون های زنانه است که موجب برهم خوردن تعادل خلق و خوی آنها می شود. این سندرم در 7 - 5 درصد زنان مشاهده می شود و دارای علایم بسیار گوناگونی است. در برخی به صورت بی حوصلگی، خلق پایین و گرفتگی و در برخی دیگر همراه با دردهای جسمانی (مثل سردردهای شدید میگرنی) گزارش می شود.
افسردگی های فصلی نیز گاهی به صورت غمگینی، ناامیدی و در خود فرورفتگی گروهی از زنان را به خود مبتلا می کند. حدود 3 - 1 درصد از زنان در فصل زمستان دچار افسردگی های کوتاه مدت و گذرا می شوند. پژوهشگران بر این باورند که تغییرات هورمونی و بیوشیمیایی مغز در بدن برخی زنان در فصل زمستان موجب بروز اختلال افسردگی در آنان می شود که به تدریج نیز با پایان فصل زمستان و آغاز فصل بهار از بین می رود. این افراد بیش از سایرین در معرض ابتلا به افسردگی بالینی هستند.
اختلال افسردگی دو قطبی نیز یکی دیگر از انواع اختلالات افسردگی است که علایمی از شیدایی - افسردگی حاد در طول دوره ای مشخص دارد. زمانی که فردی در چرخه افسردگی به سر می برد، تمامی علایم خلق پایین (مثل کمبود اشتها، بی خوابی، احساس درماندگی و عدم لذت) را دارد و زمانی که در چرخه شیدایی به سر می برد، تمامی علایم شیدایی را (مثل پرحرفی، هجوم افکار، افزایش توان جسمی، فعالیت زیاد و پرانرژی بودن) از خود نشان می دهد. زنانی که دچار اختلال دو قطبی می شوند، معمولاً چرخه افسردگی طولانی تری دارند.
افسردگی های دوران یائسگی؛ در اغلب زنان، یائسگی می تواند همراه با علایمی از تغییر خلق و خو، حساسیت های بیش از حد، تزلزل روحیه و خستگی باشد. این نوع از افسردگی می تواند ناشی از تغییرات غدد داخلی در میانسالی و یا باورهای منفی و درونی شده زنان درباره عدم باروری آنان باشد. در مطالعات گوناگونی مشخص شده است که افسردگی ناشی از یائسگی در قشر تحصیلکرده زنان و آنهایی که ازدواج نکرده بودند، کمتر مشاهده می شود.
علایم تشخیص افسردگی در زنان
تاکنون پژوهشگران نتوانسته اند علت اصلی بروز افسردگی را در افراد شناسایی کنند. نارسایی های هورمونی (عدم تعادل هورمون های مترشحه از قسمت های مختلف مغز مثل سوتونین، دوپامین، نوراپی نفرین)، عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی، عوامل محیطی (زنانی که مواد مخدر مصرف می کنند، زنانی که مورد تجاوز قرار می گیرند، زنانی که همسران شان فوت می کنند و یا از همسران خود جدا می شوند) و عوامل فرهنگی گوناگونی می توانند علت افسردگی های زنانه باشند. از آن جایی که افسردگی تا حدی رایج است، هر فردی ممکن است علایم اولیه افسردگی را بشناسد و یا خود شخصاً آن را تجربه کرده باشد. متاسفانه فقط حدود 50 درصد از علایم اولیه افسردگی قابل شناسایی و درمان هستند و زنان در این بین شاید نتوانند این علایم را در خود به وضوح تشخیص دهند. علایم عمده افسردگی شامل؛
جنبه های عاطفی (خلق غمگین و احساس بی ارزش بودن)
جنبه های شناختی کاهش احترام به خویشتن و منفی نگری نسبت به خود و آینده خود
جنبه های انگیزشی (عدم تحرک و بی انگیزگی برای انجام دادن کارها و فعالیت های روزمره(
جنبه های رفتاری اختلالات مربوط به خوردن مثل پرخوری، بی اشتهایی و اختلالات خواب مثل بی خوابی، خواب آلودگی عدم علاقه به روابط جنسی، احساس خستگی و عدم تمرکز است.
زمانی که پزشک عمومی در مرحله اول نسبت به اختلال افسردگی شخصی دچار شک شود، ابتدا از او می خواهد با یک روانپزشک یا روانشناس بالینی مشاوره ای داشته باشد. از جمله پرسش های اولیه ای که ممکن است یک متخصص بهداشت روانی از بیمار بپرسد، عبارت است از؛
- آیا مدت زیادی است که احساس غم و اندوه می کنی؟
- آیا مرتب گریه می کنی؟
- آیا اخیراً تجربه های دردناک عاطفی داشته ای؟
- آیا دچار عدم تمرکز حواس شده ای؟
- آینده را چطور می بینی؟
- آیا دچار اشکال در تصمیم گیری شده ای؟
- آیا علاقه ات را به آنچه که در گذشته برایت مهم بوده است، از دست داده ای؟
- آیا دچار خستگی و بی حالی می شوی؟
- آیا احساس شکست و گناه می کنی؟
- آیا به مرگ و نیستی فکر می کنی؟
زمانی که این گونه علایم حدود شش ماه در فرد به صورت پایدار مشاهده شود، او را مستعد ابتلا به افسردگی می دانند و اگر حداقل 5 نشانه از علایم زیر را در مدت حداقل دو هفته داشته باشد، می توان او را افسرده بالینی تشخیص داد. این علایم عبارتند از؛
1 ـ داشتن خلق افسرده در طول روز و یا بیشتر اوقات روز
2 ـ عدم توانایی از لذت بردن اوقات شادی بخش زندگی
3 ـ افزایش و یا کاهش قابل توجه اشتها، وزن و یا هر دو
4 ـ اختلال در خواب مثل بی خوابی، خواب آلودگی در طول روز و یا پرخوابی
5 ـ داشتن علایم جسمانی مثل سردرد، سرگیجه و دل درد که هیچ علامت بهبودی نیز در قبال خوردن داروهای مسکن نشان نمی دهد.
6 ـ نداشتن میل جنسی
7 ـ احساس بی علاقگی، بی حوصلگی و کسالت شدید
8 ـ فقدان انرژی (خستگی ممتد در طول روز(
9 ـ احساس گناه و بی ارزش بودن در تمام شرایط
10 ـ گریه کردن های طولانی مدت
11 ـ عدم توانایی در تمرکز حواس (تقریباً در تمام طول روز(
12 ـ داشتن افکار منفی درباره مرگ و نیستی
بدیهی است زمانی که فردی سوگوار است، تمامی علایم و یا بخشی از علایم بالا را داشته باشد، اما برای تشخیص افسردگی، فرد باید این علایم را 6 - 3 ماه به طور پیوسته و بدون کاهش و بهبودی داشته باشد. به بیانی دیگر، فرد سوگواری که این علایم را بیشتر از 6 ماه در خود داشته باشد، باید برای درمان های لازم به پزشک و متخصص بهداشت روانی مراجعه کند.
روش های درمان افسردگی
افسردگی مزمن می تواند بر اعمال حیاتی بدن و سیستم ایمنی آن، مثل فشارخون ، ضربان قلب، ترکیبات هورمونی بدن و… تاثیری منفی گذارد. تقریباً 15 درصد از افراد مبتلا به افسردگی درصدد درمان خود بر نمی آیند. آنها بر این باورند که هیچ کس و هیچ چیز نمی تواند به آنها کمک کند. اغلب زنانی که مبتلا به اختلال افسردگی هستند، خودشان را افسرده و مغموم نمی دانند؛ زیرا برخی از علایم افسردگی با دیگر بیماری ها مشترک است و اغلب ناشناخته باقی می ماند. در حالی که زمانی که فرد افسرده نتواند دست از خلق افسرده خود بردارد و اجازه دهد احساس ناامیدی و غم بر زندگی روزمره اش سایه افکند، تا حدی که تمام جنبه های زندگی او را تحت تاثیر قرار دهد، باید درصدد یافتن راهی برای درمان و بهبودی خود باشد.
اولین اقدامی که پزشک متخصص در این زمینه انجام می دهد، تشخیص بین افسردگی مزمن (شدید) و خلق افسرده (خفیف) است. اگر افسردگی فرد در حد پایینی باشد، احتمال دارد با تجویز داروهای ضدافسردگی، روان درمانی و مشاوره های روانشناسی افسردگی او بهبود یابد، و اگر افسردگی او شدید تشخیص داده شود، ممکن است پزشک متخصص یک دوره درمان های روانپزشکی و روانشناسی را توام با بستری شدن فرد در بیمارستان تجویز کند. پژوهش ها نشان می دهند که بیمارانی که در مراحل ابتدای ابتلا به مراکز روان درمانی مراجعه کرده اند تا 70 درصد بهبودی کامل داشته اند. متاسفانه گروهی از بیماران به پزشک متخصص مراجعه نمی کنند و همین امر موجب می شود تا افسردگی آنها درست تشخیص داده نشود. علاوه بر آن، آنان داروهایی دریافت می کنند که گاه عوارض جانبی آنها موجب بروز اختلال های دیگری در بدن شان می شود. بسیار مهم است، زمانی که بیمار برای درمان مشکلش به پزشک مراجعه می کند علایم بیماری خود را درست برای او بازگو کند تا پزشک نیز بتواند تشخیصی درست بدهد.
اغلب بیمارانی که به افسردگی مزمن مبتلا هستند، به دارو درمانی و روان درمانی پاسخ مثبت می دهند و طی 4-3 ماه درمان تا 80-70 درصد بهبودی پیدا می کنند. روان درمانی به تنهایی برای افسردگی های خفیف می تواند موثر باشد. دو روش روان درمانی (درمان های شناختی - رفتاری و درمان های فردی) به همراه داروهای ضدافسردگی می توانند اثرات درمانی بالایی بر بیماران افسرده بالینی گذارند.
پیشگیری از افسردگی
از جمله روش های موثر مقابله با بروز افسردگی و حفظ بهداشت روانی افراد، شیوه های خودیاری هستند که عبارتند از؛
1 ـ انجام ورزش های ایروبیک (هوازی) مثل قدم زدن، آهسته دویدن، کوهنوردی و… است که می تواند خلق و خوی فرد را تا حد چشمگیری افزایش دهد. انجام این ورزش ها به ویژه به زنانی که از افسردگی خفیف و ملایمی در رنج هستند، توصیه می شود.
ورزش های دیگری مثل برداشتن وزنه های یک کیلوگرمی موجب تنفس بهتر، افزایش اشتها، خواب، کاهش خلق گرفته و احیای احساسات و هیجانات شادی بخش در فرد می شود. لازم به توضیح است که قبل از آغاز هر گونه ورزش جدیدی بهتر است با پزشک معالج تان مشورتی انجام دهید.
2 ـ مشورت کردن؛ مشکلات عادی و روزمره خود را با کمک یک دوست، همسر و یا مشاور بررسی کنید. سعی کنید منابع استرس آور خود را بشناسید و درصدد رفع آنها برآیید. چنانچه احساسات و هیجان های درونی خود را مورد موشکافی قرار دادید و توانستید عامل اصلی نگرانی ها و ناراحتی های خود را شناسایی کنید، از شیوه های مختلفی که برای کاهش خلق و خوی افسرده پیشنهاد می شود، استفاده کنید.
3 ـ صحبت کردن با خود؛ در برخی موارد
گفت وگوهای درونی فرد با خودش می تواند به او در شناخت مشکل اصلی کمک کند (تنها باید توجه داشته باشید که لحنی انتقادآمیز، غیرواقع بینانه و منفی نسبت به خود و رفتارهایتان نداشته باشید). سعی کنید بر نقاط قوت خود، توانایی ها و اهدافی که قصد دارید به آنها برسید تمرکز داشته باشید.
4 ـ نوشتن و به تحریر درآوردن؛ درباره مشکلات و آنچه که موجب ناراحتی تان می شود، بنویسید. در خیلی از موارد نوشتن احساسات دردناک و آزرده کننده موجب آرامش روحی افراد می شود. برای شروع می توانید ابتدا وقایعی را که در طول روز و یا هفته شما را افسرده و غمگین می کند، بنویسید. اگر تجربه احساسی منفی و یا مثبتی داشته اید، سعی کنید جزئیات مختلف آن را و تاثیری که بر شما گذاشته است بررسی کنید و سپس با تجزیه و تحلیل نوشته های خود و مفاهیمی که به کار برده اید، علت اصلی ناراحتی و یا شادی خود را تشخیص کنید.
5 ـ خودیاری و کمک گرفتن از گروه های حمایتی؛ درباره مشکل خود با دیگر افرادی که مشابه شما هستند صحبت کنید. در این گونه گروه های حمایتی سعی می شود با صحبت کردن با افراد و بررسی دقیق مشکل شان، شرایطی را که موجب ناراحتی و افسردگی آنان می شود شناسایی و موجب کاهش تاثیرات آن بر فرد را فراهم آورد.
6 ـ مراجعه به مشاور؛ اگر فردی از بودن شرایط و موقعیت خاصی دچار علائم آشکار افسردگی می شود، می تواند قبل از آنکه اوضاع وخیم تر شود، درباره مشکلش با یک مشاور و یا روانشناس صحبت کند.
چه کارهایی باید کرد؟
به مواردی که ممکن است ناشی از احساس غم، ناراحتی و حتی خشم باشد که بتواند موجب افسردگی در شما شود، خوب فکر کنید. برخی از این موارد عبارتند از؛ بی خوابی، بی اشتهایی، بدغذایی، استرس، غم و اندوه، سوگواری، مصرف سیگار، الکل و برخی داروها. سعی کنید تغییراتی در برنامه روزانه خود بدهید و عواملی که موجب سلامت و بهداشت روانی تان می شود (مثل تغذیه سالم، خواب کافی، ورزش و فعالیت بدنی) را جایگزین عوامل استرس آور و ملال انگیز (مثل انزواطلبی، مسئولیت پذیری بیش از اندازه و بی تحرکی) کنید. اجازه دهید اعضای خانواده و دوستان و آشنایان به شما کمک کنند

iranhalls.com

 

رنگ کردن مو قدمتی دیرینه دارد. انسان‌ها از زمان‌های بسیار دور علاقه بسیاری به رنگ کردن موهایشان داشته‌اند و با استفاده از گیاهانی مثل حنا موهایشان را رنگ می‌کردند. البته این علاقه تا امروز نیز ادامه یافته است. تا چند سال پیش استفاده از رنگ موها به ویژه رنگ‌موهای شیمیایی بیشتر در بین زنان و آن هم برای پوشاندن موهای سفید رواج داشت، اما متاسفانه امروزه استفاده از رنگ موهای شیمیایی در بین جوانان و نوجوانان نیز شایع شده که البته می‌تواند صدمات زیادی را هم به دنبال داشته باشد.

لازم است بدانید هر محصول آرایشی و بهداشتی و به ویژه از نوع شیمیایی آن بدون عارضه ی جانبی نیست و با وجود آن که هر چند وقت یک بار، خبرهایی در مورد عوارض استفاده از رنگ موهای شیمیایی از سوی محققان انتشار می‌یابد، اما همچنان آمار مصرف این ماده شیمیایی رو به افزایش است.

حالا که نمی‌توان افراد را از رنگ کردن موها بازداشت و رنگ کردن مو لازم به نظر می‌رسد و نمی‌توانید از آن صرف‌نظر کنید، پس دست‌کم به طور اصولی و درست از آن ها استفاده کنید و حتی‌الامکان از رنگ‌های گیاهی به جای رنگ‌های شیمیایی استفاده نمایید.

 

رنگ طبیعی موها

هر تار مو از دو قسمت اصلی غلاف و ریشه تشکیل شده است. غلاف همانی است که دور تا دور ساقه و ریشه را می‌پوشاند. ساقه مو دو نوع رنگدانه دارد: رنگدانه‌های قهوه‌ای تا سیاه و رنگدانه های طلایی تا قرمز. بسته به نژاد افراد، نوع رنگدانه و در نتیجه رنگ موی آن ها با هم متفاوت است و چنانچه رنگدانه‌ها از بین بروند، مو سفید می‌شود.

 

آشنایی با رنگ موهای شیمیایی

رنگ موها به دو دسته تقسیم می‌شوند: رنگ‌ موهای موقت و رنگ‌ موهای دائمی.

الف) رنگ موهای موقت

در زیر شاخه رنگ موهای موقت، یک دسته دیگر هم وجود دارد که به آنها نیمه‌موقت می‌گویند. رنگ موهای موقت رنگ‌هایی هستند که فقط به اندازه یک بار شامپو زدن دوام دارند. این رنگ‌ها به داخل مو نفوذ نمی‌کنند و تنها روی ساقه مو قرار می‌گیرند. رنگ‌های نیمه‌موقت که بیشتر برای موهای سفید کاربرد دارند، به اندازه 4 تا 6 بار شامپو زدن روی مو ماندگاری دارند. این رنگ‌ موها به دلیل داشتن مواد اکسیدان ضعیف و نداشتن آمونیاک به موها صدمه کمتری می‌زنند و حتی گاهی به عنوان تقویت‌کننده رنگ طبیعی مو نیز به کار می‌روند.

ب) رنگ موهای دائمی یا ثابت

ماندگاری و پایداری این رنگ ها، روی موها بیشتر و طولانی‌تر است. این رنگ‌ها رایج‌ترین رنگ‌های مصرفی در سالن‌های آرایشی هستند و اغلب مردم ترجیح می‌دهند که از این رنگ‌ها استفاده کنند، اما از تاثیرات مخرب احتمالی آنها روی مو و پوست سر غافل هستند.

رنگ موی دائمی، حاوی آمونیاک و اکسیدان است. اکسیدان به عنوان کاتالیزور عمل کرده و باعث می‌شود که رنگ به صورت دائمی روی مو باقی بماند، اما به دلیل آسیبی که اکسیدان‌های قوی به مو می‌زنند، بهتر است از اکسیدان‌های ضعیف‌تر استفاده شود. اکسیدان‌های قوی، سولفورهای بیشتری از مو را پاک می‌کنند، در نتیجه مو سفت شده و قطرش کاهش می‌یابد.

آمونیاک با جدا کردن کوتیکول مو، به رنگ اجازه می‌دهد که به داخل مو نفوذ کند، اما در برخی از رنگ‌ موها میزان آمونیاک به قدری زیاد است که پیوندهای سولفور مو را بیش از حد از هم جدا می کند، در نتیجه مو نازک و شکننده می‌شود.

 

موهای سپید، پدیده‌ای فراگیر

این روزها سفید شدن مو در سنین کم بسیار شایع شده است. سفید شدن مو به عوامل مختلفی بستگی دارد که یکی از مهم‌ترین آنها زمینه ارثی است. البته بیماری‌هایی مثل ویتیلیگو نیز می‌تواند عامل سفیدی مو باشد. این بیماری‌ علاوه بر موها، پوست و بعضی از نواحی بدن را هم سفید می‌کند. از عوامل مهم دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد تغذیه غلط است. کمبود ویتامین‌هایی مثل ویتامین های گروه B و کمبود روی و سلنیوم در سفید شدن مو موثر است.

اگر سفید شدن مو زمینه ارثی داشته باشد، درمان دارویی تاثیری در جلوگیری از سفید شدن آن ندارد، ولی چنانچه سفید شدن مو به دلیل بیماری یا تغذیه نادرست باشد، با درمان دارویی می‌توان از سفید شدن بیشتر آن جلوگیری کرد.

به هر حال یکی از دلایل مهم و انگیزه اصلی اغلب مردم برای رنگ کردن موها، مخفی کردن همین موهای سفید است. حتما شما هم با افرادی برخورد کرده‌‌اید که می‌گویند نمی‌دانم چرا موهای سفیدم، پس از چند بار شستشو رنگ‌اش را از دست می‌دهد، یا برخی می‌گویند تار موهای سفیدم رنگ نمی‌گیرند. در واقع باید بگوییم که موهای سفید، به ویژه در برخی از نقاط سر مثل اطراف شقیقه‌ها در برابر رنگ مو مقاوم هستند، یا به سرعت رنگ خود را از دست می‌دهند.

هر چیزی که باعث شود ساختار طبیعی مو از حالت عادی خارج شود، برای مو مضر محسوب می شود. به همین علت باید تا حد امکان از مواد شیمیایی مخصوص فر کردن، رنگ کردن و… کمتر استفاده شود.

رنگ کردن مو در دوران بارداری ممنوع

از آنجایی که تحقیقات در این زمینه هنوز تکمیل نشده، نمی‌توان ادعا کرد که صددرصد رنگ مو تاثیر مضری بر روی جنین دارد، اما همان‌طور که می‌دانید پوست کف سر می‌تواند مقداری از مواد شیمیایی موجود در رنگ را جذب کرده و وارد جریان خون کند و از آنجایی که سه ماهه اول بارداری، زمان شکل‌گیری جنین بوده و جنین در این زمان بسیار حساس و آسیب‌پذیر است، پس به زنان باردار توصیه می‌شود بهتر است که تا پایان دوران بارداری از رنگ‌های شیمیایی استفاده نکنند، خصوصا در سه ماه اول بارداری.

این رنگ‌ها می‌توانند باعث سقط جنین شوند، لذا استفاده از آن در دوران بارداری به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.

 

عوارض رنگ مو

برخی از محققان معتقدند که استفاده زیاد از رنگ موهای شیمیایی باعث سرطان مثانه و لنفوم غیر هوچکین (نوعی سرطان خون) می‌شود.

همچنین استفاده مکرر یا نادرست از رنگ موها به خصوص رنگ موهای دائمی، باعث آسیب موها و بروز موخوره می شود. خشک و زبر شدن و شکنندگی موها نیز از آسیب‌هایی است که در اثر از بین رفتن چربی مو به وجود می‌آید.

استفاده مکرر از رنگ مو سبب ایجاد حساسیت‌های پوستی، شوره سر ، خارش و حتی قرمزی پوست سر می‌شود. چنانچه مواد شیمیایی موجود در رنگ قوی باشد و فرد نسبت به این مواد حساسیت داشته باشد، ممکن است سوختگی در سر ایجاد شود که اثرات آن حتی می‌تواند تا آخر عمر باقی بماند. این حساسیت به دلیل وجود ماده‌ای به نام پارافنیلین دیامین (PPD)‌ در رنگ مو است. معمولا علائم این حساسیت شامل قرمزی پوست سر، خارش، سوزش و ایجاد تاول و کنده شدن پوست سر است. به دلیل حساسیتی که این ماده در برخی از افراد ایجاد می‌کند، در تعدادی از کشورها استفاده از این ماده در رنگ موها ممنوع شده و در بسیاری از رنگ موها درصد آن بسیار کاهش یافته است، اما به هر حال افرادی که به این ماده حساسیت دارند، نباید از این رنگ موها استفاده کنند.

 

توصیه هایی برای کاهش اثرات مضر رنگ مو

برای رنگ کردن موها توصیه می‌شود که به متخصصان امر مراجعه کنید و هرگز خودتان اقدام به این کار نکنید.

همچنین برای کاهش اثرات سوء رنگ‌های شیمیایی بهتر است:

- از رنگ موهای استاندارد استاندارد و دارای مجوز وزارت بهداشت استفاده کنید.

ـ بیشتر از زمان مورد نیاز، رنگ را بر روی سر باقی نگذارید.

ـ بعد از استفاده از رنگ، سر را با آب خوب بشویید.

ـ رنگ موهای مختلف را باهم مخلوط نکنید، زیرا ممکن است مواد مضری ایجاد شود.

ـ هنگام استعمال رنگ مو از دستکش استفاده کنید.

ـ قبل از رنگ کردن مو با یک شامپوی مناسب، موها را شستشو دهید.

ـ هرگز بعد از رنگ کردن موها از مواد صاف‌کننده یا فرکننده استفاده نکنید.

ـ پس از رنگ کردن، از مواد تقویت‌کننده مو استفاده کنید.

- از تعویض مکرر رنگ مو اجتناب کنید.

- رنگ مو را در فاصله های زمانی طولانی تری استفاده کنید، زیرا هر چند عوارض رنگ مو در درازمدت پدید می آید، ولی هر چه فاصله زمانی رنگ کردن موها طولانی تر شود، بهتر است.

بخش تغذیه و سلامت تبیان

 

عکس حیوانات

عکس های زیبا از حیوانات

عکس گربه

عکس خرگوش

عکس های با مزه از حیوانات

عکس هایی زیبا از حیوانات کوچک

عکس های خنده دار از حیوانات

عکس سگ های با مزه

زیباترین و با مزه ترین سگ های جهان

سگ های پا کوتاه

عکس سگ

سنجاب

عکس جوجه تیغی در حال رشد

جوجه تیغی کوچک

عکس جوجه تیغی دوست داشتنی

عکس های با مزه از حیوانات

عکس های رمانتیک از حیوانات

عکس خنده ار از خرس های قطبی

عکس لاکپشت

عکس حلزون

عکس زنبور

عکس های زیبا و دیدنی از پرندگان

 

گردآوری : گالری عکسفا

 

بعضی از رنگ ها هستند که نسبت به رنگ های دیگر بیشتر به شما می آیند و هنگامی که این رنگ ها را می پوشید شیک تر به نظر می آیید. به شما توصیه می کنیم قبل از اینکه لباس جدید خود را خریداری کنید حتما این مقاله را بخوانید و رنگ هایی که شما را زیباتر نشان می دهند بشناسید و خرید خود را آغاز کنید: ۱) تصور کنید که وارد یک بوتیک لباس فروشی شده اید، از یک مدل لباس خوش تان آمده است و آن مدل لباس دارای چند رنگ متفاوت است، شما از دو یا سه رنگ آن لباس خوش تان می آید اما نمی دانید از بین این چند رنگ کدام را انتخاب کنید؟ توصیه می کنیم که لباس مورد نظر را با رنگ های مختلف زیر صورت خود بگیرید، اثری که رنگ مورد نظرتان روی صورت شما می گذارد دقت کنید و مشاهده کنید آیا رنگ صورت شما را باز می کند یا اینکه رنگ صورت تان را تیره تر می کند؛ رنگ لباسی که انتخاب می کنید باید به نحوی باشد که پوست صورت شما را باز و روشن نشان دهد. اگر رنگ صورت تان تیره شد، حالت و فرم چشم های تان عوض شد، یا اینکه موجی از تیرگی بر صورت شما گذاشت، باید به این نتیجه برسید که این رنگ به شما نمی آید (به خاطر رنگ پوست تان، رنگ موهای تان یا رنگ چشمان تان و... .) پس بهتر است رنگ دیگری را انتخاب کنید. ۲) آیا رنگ پوست تاثیر بسزایی در انتخاب رنگ ها برای شما دارد؟ بله، رنگ پوست تاثیر بسزایی در انتخاب رنگ ها دارد. اگر رنگ پوست تان روشن یا تیره باشد، رنگ هایی را که انتخاب می کنید، تفاوت دارد، البته علاوه بر رنگ پوست تان، رنگ موهای تان نیز تاثیر بسزایی دارد. برای مثال هنگامی که رنگ موهای تان مشکی باشد ممکن است یک رنگ خاص به شما نیاید اما اکنون که رنگ موهای تان را تغییر داده اید، همان رنگ قبلی به شما می آید و صورت شما را کلی تغییر داده است و شیک تر شده اید. ۳) به افرادی که دارای رنگ موی خاکستری هستند چه رنگ هایی می آید؟ اگر می خواهید افراد زیادی جذب شما شوند و توجه بیشتری را جلب کنید، توصیه می کنیم که رنگ های سرد، آرام و ملایم بپوشید. لازم به ذکر است رنگ های سرد و تند را نپوشید. بهتر است رنگ های سرد و ملایم را بپوشید تا با رنگ موی شما هارمونی و تطبیق بیشتری داشته باشند و شما را زیباتر نشان دهند، نه اینکه کاملا بر ضد هم باشند. رنگ هایی مناسب مثل: آبی آسمانی، صورتی کم رنگ، رنگ پوست پیازی، لیمویی ملایم، بنفش کم رنگ، گلبهی، سبز، مشکی، سفید و... . ۴) اگر رنگ موهای تان کمی روشن تر از خاکستری است، دیگر رنگ های سرد را به شما پیشنهاد نمی کنیم، بر عکس رنگ های پررنگ و گرم را به شما پیشنهاد می کنیم. رنگ هایی مانند: سبز زمردی، قرمزکبود، قرمز، مشکی و سفید را به شما توصیه می کنیم و در استفاده از رنگ هایی مانند: برنز، رنگ های خاکی و رنگ هایی در این سبک بپرهیزید. ۵) به افرادی که دارای رنگ موهای مسی هستند چه رنگ های می آید؟ شما نباید رنگ های سرد و ملایم را بپوشید بلکه باید لباس هایی را انتخاب کنید که دارای رنگ های گرم و تند باشند. رنگ هایی مانند: بنفش و قرمز ی که کمی تیره باشد به شما جلوه خوبی خواهند بخشید. رنگ هایی که در این درجه بندی رنگی قرار دارند و در این ردیف قرار می گیرند را می توانید انتخاب کنید. رنگ هایی مانند: سبز لجنی، زرد پررنگ، نارنجی آتشین و… با پوشیدن این رنگ ها زیباتر و شیک تر جلوه خواهید کرد. در عوض رنگ هایی مانند: آبی نفتی، خاکستری، از جمله رنگ هایی هستند که مناسب شما نیستند. ۶) به افرادی که دارای موهای سفید یا جو گندمی هستند چه رنگ های می آید؟ افرادی که دارای موهای سفید و جوگندمی هستند از رنگ هایی که دارای هارمونی و ترکیب سرد و پررنگ هستند می توانند استفاده کنند.

روزنامه شرق

  نام معلم فرزندتان را فراموش کرده اید؟ کلیدهایتان را هم گم کرده اید؟ هفته ای چند ساعت وقت تان را به یادآوری اشیایی که گم کرده اید یا وقایعی که فراموش کرده اید، اختصاص می دهید؟ اگر جزو آن دسته از افراد هستید که دائما باید با خود کلنجار بروید توصیه می کنیم این مطلب را به نقل از سایت هلث دی درباره ۱۰ راهکار مقابله با فراموشی بخوانید.
۱) با دست های خود حرف بزنید. ممکن است عجیب به نظر برسد اما حرکت دست ها و اشاره کردن به هنگام یادگیری به مغز کمک می کند تا بهتر آن را به خاطر بسپارید محققان می گویند حرکات دست به بازخوانی اطلاعات از مغز کمک زیادی می کند. طبق مطالعات به هنگام ذخیره کردن اطلاعات حداقل ۲ شکل متفاوت از اطلاعات وارد مغز شما می شود، مثال ساده این موضوع وقتی است که از کودکان می خواهیم یک مسئله ریاضی را با صدای بلند حل کنند و آن را روی هوا بکشند.
بنابراین، این بار که خواستید اسم کسی را به خاطر بسپارید آن را کف دست خود بنویسید. این کار باعث می شود مغز آن را راحت تر به خاطر آورد. طرح خریدهای ضروری در ذهن یا در هوا، به ذهن آوردن نقشه مغازه ای که قرار است خرید کنید هم می تواند از فراموشی هنگام خرید جلوگیری کند.
۲) خونسرد باشید. هر قدر استرس بیشتری داشته باشید ممکن است بیشتر به فراموشی دچار شوید. فراموش نکنید که بهترین راه تقویت حافظه کم کردن استرس است.
تحقیقات نشان داده افرادی که دچار استرس مزمن هستند هیپوکاموس مغزشان تحت تاثیر استرس قرار گرفته و از نظر سایز کوچک تر شده است. همین افراد به علت داشتن احساسات منفی بیشتر از افراد خونسرد دچار مشکلات مغزی مربوط به حافظه می شوند
۳) خوب بخوابید. نقش خواب در عملکرد روزانه سال هاست که مشخص شده اما خواب خوب شبانه در بهبود حافظه نیز نقش دارد. حداقل ۶ ساعت خواب شبانه می تواند بسیار کارساز باشد. خواب راحت، خوابی است که فرد بدون مطالعه و بدون موسیقی بتواند بخوابد.
۴) میوه و سبزی بیشتری بخورید. اسفناج، هویج و نخود برای حافظه بسیار مفید هستند. طبق تحقیقات کسانی که میوه و سبزی بیشتری می خورند با افزایش سن کمتر به اختلال حافظه مبتلا می شوند. هم چنین محققان دریافته اند کوئرستین و آنتوسیانین می تواند روند اختلال حافظه را معکوس کند. سبزیجات برگ دار مثل گل کلم، کلم پیچ و کلم بروکلی حاوی این ۲ ماده هستند. انواع توت، سیب سرخ، بادمجان و انگور نیز حاوی آنتی اکسیدان های تقویت کننده حافظه هستند.
۵) عضو کتابخانه شوید. نه فقط خواندن کتاب بلکه مباحثه کردن درباره آن نیز می تواند به بهبود حافظه کمک کند. چنین کاری باعث رشد مغز در نواحی که طی سال های بعد پیشرفت می کند، می شود. بنابراین برای رشد مغزی خود دست به کار شوید و علاوه بر مطالعه کتاب در فعالیت های مربوط به کتاب خوانی نیز مشارکت کنید.
۶) ورزش کنید. محققان می گویند اندکی ورزش نقش مهمی در افزایش قدرت مغز در یادآوری دارد. اگر فرصت ندارید از پله بالا بروید، طناب بازی کنید، برای خرید بدوید و یا با فرزندتان بازی پرتحرکی انجام دهید. همه این کارها در دراز مدت تاثیر خواهد داشت.
۷) رزماری ببویید. در تقویت حافظه، رزماری نقش مهمی دارد. محققان انگلیسی در تحقیقات خود دریافتند که استنشاق رزماری می تواند در افزایش حافظه بلند مدت نقش مفیدی داشته باشد البته سایر عطرها نیز می توانند موثر باشند اما رزماری موثرتر از بقیه است. استفاده از رزماری به عنوان خوشبو کننده و عطر می تواند مفید باشد.
۸) دقت تان را بیشتر کنید. واضح است اغلب فراموش کاران مشکل حافظه ندارند بلکه کم دقت هستند. آن ها به دلیل ضبط نکردن صحیح وقایع در ذهن به هنگام دریافت اطلاعات، نمی توانند آن را در جای مناسبی در ذهن ذخیره کنند و بنابراین از یادآوری آن نیز عاجز می مانند. راه حل این است از انجام چند کار هم زمان خودداری کنید. حواستان را به کاری که می کنید، معطوف کنید.
۹) شعر یاد بگیرید. آیا تا به حال شده ترانه ای که ۱۰ سال قبل شنیده اید را ناگهان با خود زمزمه کنید. یادگیری شعر می تواند تفریحی باشد اما به بهبود حافظه کمک زیادی می کند. با این کار در واقع هم حافظه شنیداری و هم حافظه گفتاری خود را تقویت می کنید.
محققان می گویند درگیر کردن دائم مغز با اطلاعات جدید به تقویت رشد شناختی مغز کمک می کند.
۱۰) خودکاری بردارید و خط خطی کنید. آخرین باری که یک خودکار برداشتید و شروع به خط خطی کردن یک کاغذ یا کشیدن طرح کردید، کی بود؟ محققان می گویند رها کردن خودکار در دست و کشیدن هر آن چه دوست دارید یکی از راه های تقویت حافظه است. این کار باعث افزایش تمرکز، تقویت قوه یادگیری و سرانجام افزایش حافظه می شود.

حتما بارها زمانی که برچسب روی بسته بندی مواد غذایی را بررسی کرده اید، میزان کالری ها، چربی ها و شاید چربی غنی شده آنها را دیده باشید، اما سدیم چطور؟ ممکن است نمک باعث اضافه شدن وزن شما نشود اما درست این است که همواره آن را در نظر داشته باشید. خوردن بیش از اندازه نمک می تواند سلامت شما را به خطر بیندازد در عین حال، نمکدانی که روی میز غذاخوری شماست تنها مقصر در این میان نیست. شاید باور نکنید اما ۷۵درصد از نمکی که می خورید از طریق غذای رستوران ها و غذاهای کنسروی، منجمد و سوپ های آماده دریافت می شود. البته قطعا می دانید که نمک در میان سایر افزودنی ها طعم غذا را بهتر می کند، به آن بافت می دهد، حجم غذا را تثبیت می کند، آن را ترد کرده و باعث بهتر شدن رنگ و لعاب غذا می شود.

 

 

● چرا مصرف نمک نگران کننده است؟

نمک زیاد، خطر بالا رفتن فشار خون را افزایش می دهد، بیماری خاموش اما کشنده ای که شما را در معرض حمله قلبی، سکته و از کار افتادن کبد قرار می دهد. هفتاد و پنج میلیون نفر از بزرگسالان آمریکایی فشار خون بین ۹۰ / ۱۴۰ یا بیشتر و پنجاه میلیون هم فشارخون بین ۸۰ / ۱۲۰ و ۸۹ / ۱۳۹ دارند. اگر مشکل فشار خون دارید نمک را از غذای خود حذف کنید تا سطوح بالای فشارخون گریبانگیر شما نشود. مطالعات نشان می دهد که مصرف بیش از اندازه نمک به ماهیچه قلب آسیب می رساند و باعث سفت شدن شریان ها یا آترواسکلروزیس (نوعی بیماری در رگ ها که با رسوب و تجمع چربی در دیواره رگ مشخص می شود و فرد را در معرض خطر شدید حمله قلبی یا سکته قرار می دهد) هستند. تحقیق دیگری نشان می دهد که مصرف غذاهای پر نمک منجر به افزایش خطر سرطان معده (که شایع ترین علت مرگ ناشی از سرطان بعد از سرطان ریه است) می شود. مطالعه ای که در سال ۲۰۰۴ در نشریه سرطان بریتانیا به چاپ رسیده نشان می دهد؛ افرادی که عادت به خوردن غذاهای پر نمک دارند، دو برابر کسانی که کمتر نمک مصرف می کنند، در برابر خطر سرطان معده قرار دارند. با وجود اینکه نمک تنها عامل تحریک کننده در ابتلا به این سرطان نیست و هورمون ها نیز نقش به سزایی دارند اما بدون شک باعث نیاز شدید بدن به آب و حس تورم داخلی رگ ها می شود. اما نمک چندان هم بد نیست زیرا مایعات بدن را متعادل نگه می دارد و به انقباض قلب و سایر ماهیچه ها یاری می رساند. اما مقداری که بدن ما به آن نیاز دارد بسیار کمتر از مصرف روزانه اکثر ما یعنی تقریبا ۵۰۰ میلی گرم در روز است. این به عهده شماست که آگاهانه عمل کنید و بدانید نمک کجا در کمین تان نشسته و آنچه تصمیم به خوردن آن دارید را زیرکانه برگزینید. برای این منظور ما به شما چند توصیه داریم:

به ارزش غذایی محصولات خوراکی دقت کنید. حتما برچسب نشان دهنده ارزش غذایی کالاها را به دقت بخوانید تا بتوانید گزینه های مختلف را مقایسه کنید و آنچه سدیم کمتری دارد را بردارید. از آنجا که قصد دارید روزانه بیشتر از ۱۵۰۰ میلی گرم سدیم مصرف نکنید برای هر غذا ۵۰۰ میلی گرم یا کمتر در نظر بگیرید. اگر غذاهای بسته بندی شده یا منجمد مصرف می کنید ۶۰۰ میلی گرم سدیم معقول به نظر می رسد. هنگام خرید میان وعده هایی مثل چیپس و پفک و خریدهای جانبی مثل برنج، سیب زمینی و سبزیجات ترکیب شده محصولاتی را انتخاب کنید که در هر وعده بیشتر از ۱۵۰ میلی گرم سدیم نداشته باشند. تازه تازه بخورید. به خاطر داشته باشید که غذاهای کنسروی سدیم زیادی را وارد رژیم غذایی ما می کنند پس سعی کنید تا آنجا که ممکن است مواد غذایی را تازه و خام مصرف کنید. گوشت قرمز، گوشت مرغ و ماهی در مقایسه با انواع کنسروی آنها سالم تر هستند. در منوی غذای رستوران ها نیز به این نکته توجه داشته باشید. درباز کن را دور بیندازید. باقلای تازه و یخ زده هیچ سدیم ندارد، اما یک فنجان باقلای کنسروی می تواند بیش از ۷۰۰ میلی گرم سدیم داشته باشد. اگر چاره ای جز خریدن سبزیجات کنسروی ندارید، قبل از مصرف آنها را خوب آب بکشید تا مقدار زیادی از سدیم شسته شود. باقلا را هم می توان به همین ترتیب شست و داخل آبکش ریخت. هنگام خرید سوپ کنسروی آن را که سدیم کمتری دارد انتخاب کنید، به طور ایده آل معادل کمتر از ۲۰۰ میلی گرم در هر وعده. اگر خودتان قصد باقلا پختن را دارید کمتر نمک اضافه کنید. چاشنی بزنید. طعم دار کردن غذا بدون اضافه کردن نمک کار ساده ای است هرچند شاید بسیاری از زنان این امر را باور نداشته باشند. شما می توانید از انواع گیاهان، چاشنی ها، آب لیمو، سرکه بالزامیک و انواع دیگر سرکه و ادویه های کم نمک یا بی نمک استفاده کنید. یکی از چاشنی های خوشمزه ترکیب پودر فلفل قرمز، پودر آویشن، پودر سیر، پودر پیاز، گشنیز خردشده، زیره خرد شده و مقدار کمی فلفل سیاه است که طعم لذیذی به مرغ، ماهی و گوشت قرمز می دهد.

نمک به هر زبانی که باشد نمک است. هر نوع نمکی، چه نمکی که سر سفره می گذاریم، چه نمک دریایی از سدیم کلراید ساخته شده و روی بدن تاثیرات مشابه می گذارد. پس فریب تبلیغات گول زننده را نخورید. مثلا برخی تولید کنندگان به چیپس نمک دریایی می زنند تا سالم تر و طبیعی تر به نظر برسد، اما باید دید مقدار نمکی که اضافه می کنند، نه نوع آن، روی سلامت چه تاثیری دارد. پس همیشه برچسب ارزش غذایی پشت بسته بندی کالاها را بررسی کنید.

اما هنگام آشپزی در خانه در این میان با تفاوت هایی روبه رو می شویم. نمک های دانه درشت مثل نمک دریایی به اندازه نمک های دانه ریز به هم نمی چسبند، در نتیجه در هر قاشق چای خوری بین ۱۵ تا ۵۰ درصد سدیم کمتری در خود جای می دهند. پس هرگاه خواستید میزان نمک را برای طبخ غذای خاصی اندازه گیری کنید از نمک های دانه درشت به جای نمک های ریز استفاده کنید تا مقدار سدیم مصرفی روزانه تان را کاهش داده باشید.

ترجمه: علیرضا سردشتی

روزنامه شرق ( www.sharghnewspaper.com )

 

بسیاری از والدین تصور می کنند کودک شان خوب غذا نمی خورد. برخی دوست دارند کودک شان آنقدر که آنها دوست دارند غذا بخورد. بعضی از والدین وقتی کودک را برای تفریح بیرون می برند، ظرف غذایی هم دارند و کیف خود را پر از تنقلات می کنند و انگار که شکم کودک مکان دومی برای این تنقلات است، مدام نگران هستند که مبادا او گرسنه باشد و چیزی نگوید...

بنابراین به اجبار این تنقلات را به او می خورانند ووقتی کودکشان هیچ کدام از این فرمان های والدین را رعایت نکرد به سراغ مکمل ها می روند. اگر شما هم با کودک تان سر غذا خوردنش بحث دارید و نگران او هستید صحبت های دکتر سیدعلی کشاورز، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران را مطالعه کنید.

▪ آقای دکتر! مصرف مکمل ها برای کودکان را لازم می دانید؟

انسان در هر سنی می تواند نیازهای خود را از طریق یک برنامه غذایی متعادل تامین کند اما گاهی تحت شرایطی مثل بیماری ها یا موقعیت هایی که کودک رشد خوبی ندارد و اشتهای او کم می شود معمولا مکمل های ویتامینی یا مواد معدنی یا سایر مکمل های غذایی مثل مکمل های پروتئینی یا کربوهیدراتی که در بازار موجود است، می تواند برای یک دوره زمانی مشخص توسط یک متخصص اطفال یا متخصص تغذیه تجویز شود. به عنوان مثال کمبود روی در کشور ما زیاد است و ممکن است برخی پزشکان آن را برای بعضی کودکان تجویز کنند. دادن مکمل های غذایی به صورت خودسرانه و بدون مشورت با متخصص اطفال یا کارشناس تغذیه مخصوصا برای مدت زمان طولانی می تواند پیامد و عوارضی ناخوشایند داشته باشد. از جمله آنها ویتامین های محلول در چربی است که در بدن ذخیره می شوند و دفع آنها مشکل می شود و اگر به مقدار زیاد و طولانی وارد بدن انسان شود، او را مسموم می کند. یا اگر قرار باشد برخی مواد معدنی به صورت اضافی دریافت شوند می توانند جذب سایر مواد معدنی را مختل کنند و در نتیجه کمبود آن ماده معدنی پیش می آید. به طور کلی مکمل های غذایی معمولا تجویز و توصیه نمی شود، مگر برای زمان مشخص آن هم توسط پزشک. پس از مصرف خودسرانه آنها پرهیز کنید.

▪ معمولا توصیه می کنید که این مکمل ها و ویتامین ها از چه سنی تا چه سنی مصرف شوند؟

یک نکته را باید به خاطر داشته باشید و آن اینکه کودک از زمانی که متولد می شود یا بین روز ۵ تا ۱۵ بعد از تولد چون ویتامین D در شیر مادر به اندازه کافی وجود ندارد، یا باید کودک را در معرض تابش مستقیم قرار داد یا قطره ویتامین D را شروع کرد. اگر این کار را انجام ندهید، نرمی استخوان و انحنای استخوان های دراز و اختلال رشد استخوانی و پای پرانتزی ایجاد می شود بنابراین دادن مکمل ضروری است. نکته دوم اینکه، معمولا کودکانی که با وزن طبیعی متولد می شوند دارای ذخیره آهن هستند چون شیر مادر آهن کافی ندارد و اگر کودک با وزن طبیعی متولد شده باشد ذخیره آهن دوران بارداری می تواند آهن مورد نیاز شیرخوار را تا سن ۳ تا ۴ ماهگی فراهم کند. این ذخیره آهن بدن مادر تا زمانی که غذای کمکی شروع شود، آهن کودک را فراهم می کند. بعد از آن متخصص اطفال می تواند تعیین کند که کودک به چه میزان آهن نیاز دارد. معمولا قطره آهن از سن ۴ تا ۶ ماهگی با توجه به ذخایر آهنی که از مادر گرفته شده شروع می شود. در این دوره زمانی قطره نه تنها مکمل اضافی نیست بلکه ضروری و مفید است تا سن دو سالگی که انتظار می رود کودک از طریق غذای خورده شده و گوشت و مرغ آهن مورد نیازش را تامین کند. البته از سن ۲ سالگی تا پیش دبستانی حدود ۷ تا ۱۰ درصد از کودکان ممکن است کم خون باشند که به این افراد مکمل آهن داده می شود.

▪ در مورد کودکان خردسال ۳ تا ۵ ساله که معمولا بدغذا هستند چطور؟ والدین این کودکان خیلی نگران تغذیه آنها هستند و چون از نظر خودشان کودک خوب غذا نمی خورد سراغ مکمل ها و اشتهاآورها می روند، نظر شما در این مورد چیست؟

والدینی که برای اولین بار صاحب فرزند شده اند، چون دلواپس هستند رفتارهای غلط انجام می دهند. وقتی می خواهند به کودک غذا بدهند به اجبار این کار را می کنند یا از نخوردن کودک نگران می شوند. این رفتار باعث می شود کودک بدغذا شود. هیچ وقت نباید به اجبار به کودک غذا داد. باید ذائقه او را در نظر گرفت. بین غذاهایی که کودک هم نمی خورد باید فاصله انداخت. یعنی دو، سه هفته بعد مجددا آن را امتحان کرد. اگر والدین غذا دادن را اجبار کردند و کودک نگرانی را در چهره والدین مخصوصا مادر دید دیگر از خوردن غذا امتناع می کند. مساله دیگر اینکه با کودکی که بازیگوش است و از خوردن غذا امتناع می کند، باید طور دیگری برخورد کرد. مثلا با استفاده از موسیقی و سرگرمی می توان به او غذا داد اما سرگرم کردن کودک با اجبار کردن او برای خوردن غذا متفاوت است.

▪ با این توصیف ها پس کاربرد مکمل ها را در چه مواردی لازم می دانید؟

مکمل های ویتامین و مواد معدنی را فقط باید با تجویز متخصص کودکان و کارشناس تغذیه به کودک داد. کارشناس با ارزیابی غذایی و متخصص کودکان با معاینه بالینی تصمیم می گیرد که کدام کودک به این مکمل ها نیاز دارد. دادن خودسرانه این مواد نه تنها برای کودک مفید نیست بلکه می تواند خطرناک هم باشد.

                     

			مهتاب غلامی

    

روزنامه سلامت ( www.salamat.ir )

خیلی ها فکر می کنند که ویفر، یک بیسکویت کاملا امروزی و بدون پیشینه تاریخی است در صورتی که تاریخچه تولید اولین نمونه های آن به قرن هفتم میلادی برمی گردد. در آن زمان، مردم اروپا به خصوص هلندی ها با ترکیب آرد ذرت یا گندم با کمی شکر و کره حیوانی، ویفر تهیه می کردند...

ویفر های اولیه که به آنها «ویفل» می گفتند، بیشتر شبیه کیک های گرد صبحانه بود. هلندی ها و انگلیسی ها، خمیر بسیار نازکی از ویفر را درون یک وسیله انبرمانند گرد که قطری حدود ۷ تا ۱۰ سانتی متر داشت، پهن و پس از فشردن قاشقک های انبر روی یکدیگر و قرار دادن آن درون تنور داغ، بیسکویت ترد و نازکی به نام «ویفل» را درست می کردند اما ویفل های سنتی کم کم با افزودن انواع طعم های میوه اوایل قرن ۱۶، شکل تازه تری به خود گرفت و با نام ویفر به مردم سراسر دنیا شناسانده شد.

هدف اولیه از تولید ویفر، ایجاد طعم و شکل جدیدی از خوراکی هایی بود که مردم می توانستند همراه چای یا قهوه عصرانه شان بخورند. مثلا فرانسوی های قرون وسطی برای بهتر کردن طعم ویفر، از عسل به جای شکر استفاده می کردند یا اینکه با استفاده از روغن های مختلف و کم و زیاد کردن میزان آن، حالت شکنندگی ویفر را افزایش می دادند و همین کار باعث افزایش علاقه بیشتر بچه ها به این خوراکی خوشمزه می شد. نکته جالب دیگری که می توان در مورد تاریخچه ویفر گفت این است که تولید صنعتی این محصول در آمریکا برای اولین بار در سال ۱۸۶۰ میلادی آغاز شد. مردم در آن زمان، دور یک دستگاه بزرگ که بخار زیادی از خود تولید می کرد جمع شده بودند و با تعجب می دیدند که یک نیروی غیرانسانی می تواند برایشان چنین دسر خوشمزه ای را تهیه کند. آنها تولید ماشینی ویفر را شبیه یک معجزه می دانستند! به این ترتیب تولید انبوه و صنعتی ویفرهای کرم دار به شکل امروزی شان در دنیا آغاز شد.

 

 

● چگونگی تولید

برای تولید ویفر، ابتدا خمیر آن را با استفاده از آرد الک شده و یکنواخت، آب، روغن، نمک، شکر، مواد افزودنی مجاز، مواد تردکننده، بی کربنات آمونیوم و مقداری لیستین تهیه می کنند. بعد از اینکه مواد موجود در خمیر ویفر به خوبی با یکدیگر مخلوط شدند و به صورت یکنواخت درآمدند آن را درون سینی فر یا قالب های مناسب می ریزند و درون فر یا تونل های حرارتی با گرمایی حدود ۲۵۰ درجه سانتی گراد قرار می دهند.

خمیر ویفر، بلافاصله پس از پخته شدن و پیش از اینکه رنگش به سمت قهوه ای متمایل شود از فر بیرون می آید. اگر کار قالب زنی آن به خوبی صورت نگرفته باشد یا اینکه میزان آرد و روغن و آب آن با یکدیگر متناسب نبوده باشد، پس از جدا شدن از قالب، شکل خود را به سرعت از دست می دهد و می شکند! ورقه های ویفر بعد از خروج از فر و برای پیشگیری از شکستن، در اتاق هایی با دمای حدود ۲۵ درجه سانتی گراد قرار می گیرند و آماده کرم زنی می شوند. کرم های داخل ویفر از ترکیب شکر پودرشده و نرم، شیر خشک، روغن، اسانس و طعم دهنده های مختلف، نمک و حتی ضایعات ویفرهایی که خرد شده اند، تهیه می شوند البته مواد دیگری مانند فندق آسیاب شده، بکینگ پودر، پودر نارگیل یا ... هم می توانند جزو مواد اولیه کرم ویفر باشند.

معمولا دستگاه هایی که مواد اولیه کرم داخل ویفر را با یکدیگر مخلوط می کنند، حباب های هوا را هم به داخل ویفر می برند تا کرم پوک تری را آماده کنند. پس از آماده شدن کرم، ورقه های ویفر را روی نوار دستگاه می گذارند و با چرخیدن نوار و عبور آنها از زیر قیف کرم، مقدار مشخصی کرم روی نان ویفر قرار می گیرد و در آن سوی قیف، ورقه های دیگری از ویفر را روی کرم قرار می دهند و در انتها، ویفر از زیر غلتکی می گذرد تا با کمک آن غلتک، نان ها به خوبی به کرم بچسبند. در پایان هم برای چسبندگی بهتر، حرارت بسیار خنکی را به محصول می دهند و پس از برش های لازم، آن را برای بسته بندی آماده می کنند. گاهی ممکن است برای بهبود و تنوع بخشیدن به طعم ویفر از شکلات مایع هم برای پوشش سطحی آن استفاده کنند. بد نیست این را هم بدانید که مواد اولیه به کار رفته در تولید ویفر، میزان و نوع حرارت دهی به این محصول، باعث تردی و شکنندگی بیش از حد آن می شود.

 

 

● ویژگی های ویفر مرغوب

بر اساس استانداردهای سازمان غذا و داروی کشور خودمان، یک ویفر خوب و سالم باید بو و طعم نامطلوبی نداشته باشد. وزن کرم آن تقریبا با وزن نانش برابری کند. پوشش کرم داخل محصول در تمام سطح آن یکنواخت باشد. رطوبت آن حداکثر ۵/۲ درصد، خاکستر غیرمحلول در اسید حداکثر ۰۵/۰ درصد، اسیدیته چربی استخراجی حداکثر ۲/۰ درصد، پراکسید چربی استخراجی حداکثر ۲ درصد و pH آن به استثنای ویفرهای روکش دار، حداکثر ۷ درصد باشد. به علاوه، بسته بندی ویفر باید به گونه ای باشد که امکان نفوذ رطوبت، هوا یا بو به داخل آن وجود نداشته باشد.

 

 

● ویفر یا بیسکویت سبوس دار؟!

گاهی این تصور برای افراد پیش می آید که چون وزن ویفر کمتر از سایر بیسکویت هاست، پس آنها می توانند با خیال راحت آن را بخورند و نگران چاق شدنشان هم نباشند. نظر دکتر سیدعلی کشاورز، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و مدیرگروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران را در این باره جویا شدیم: «به طور کلی، در روند تولید انواع بیسکویت ها و ویفرها از روغن جامد استفاده می شود و ما مصرف آنها را چندان توصیه نمی کنیم اما اگر بخواهیم با توجه به سایز بیسکویت ها قضاوت کنیم، می توانیم بگوییم که در سایز مساوی، ویفر به دلیل دارا بودن حباب هوا و سبک بودن، کالری کمتری نسبت به سایر بیسکویت ها، حتی انواع سبوس دار آنها دارد اما اگر بخواهیم مبنای قضاوت را بر اساس وزن محصول در نظر بگیریم، مسلم است که در وزن مساوی، مزایای بیسکویت هایی مانند بیسکویت های سبوس دار خیلی بیشتر از ویفر است. بنابراین ما در مجموع مصرف بیسکویت های سبوس دار را بهتر از ویفرها می دانیم چون ویفرها در وزن مساوی نسبت به بیسکویت های سبوس دار، هم روغن بیشتری دارند و هم اینکه فاقد فیبر هستند. بنابراین تصور اینکه وزن پایین ویفر کم کالری بودن آن را حکایت می کند، تصور اشتباهی است.

نکته دیگر در مورد کودکانی است که به تازگی خوردن غذاهای کمکی را شروع کرده اند. برای این کودکان بهتر است از ویفر در رژیم غذایی آنها استفاده نشود چون چنین محصولاتی دارای افزودنی هایی هستند که می توانند برای سلامت دستگاه گوارش بچه ها مضر باشند. در نهایت هم اینکه محصولاتی مانند ویفر اگر به صورت گاه گاهی مصرف شوند، نمی توانند سود یا ضرر خاصی را به دنبال داشته باشند اما افراد چاق و آنهایی که در رژیم لاغری به سر می برند، باید با توجه به نظر متخصص تغذیه، میزان مصرف این دسته از خوراکی ها را در برنامه غذایی شان تعیین کنند.

                         

			ندا احمدلو توصیه دکتر سید علی کشاورز به پدر و مادرهایی که کودکشان تازه راه افتاده

      

روزنامه سلامت ( www.salamat.ir

گرچه حدود چهارصد سال پیش از میلاد مسیح، «تئوفراست» از «لیموترش» سخن گفته، اما تنها در قرن چهارم میلادی، هنگامی که جنگجویان مسیحی در جنگ های صلیبی به فلسطین رسیدند، لیموترش را دیدند که در باغ های آن سرزمین کشت شده بود.

«پلین»، گیاهشناس معروف، لیموترش را بعنوان پادزهری قوی می شناخت. نظریه «پلین» در پایان قرن دوم میلادی، دوباره بررسی شد و به اثبات رسید و معلوم شد که لیموترش واقعا سموم بدن را از بین می برد. در آن زمان این داستان بر سر زبان ها بود که؛ دو نفر بخاطر جرمی که مرتکب شده بودند، از طرف دادگاه به مرگ با نیش افعی محکوم شدند. زنی به آنها رحم کرد و چند لیمو به آنها داد و آنها با خوردن لیموترش از نیشِ افعی ها مصون ماندند و زهر در آنان اثر نکرد!«ابن سینا»، پزشک شهیر ایرانی نیز آبِ لیموترش را بهترین دارو برای تشنجات ناشی از تب می دانسته و «یرقان» را نیز با لیموترش معالجه می کرده است. درباره خواص لیموترش این را نیز جالب است بدانید که حتی اسانس لیموتش بخاطر انرژی زا بودنش در جهان مشهور است. حتی در ژاپن برای اثرات شاداب کننده و فرح بخش اسانس لیموترش را هنگام کارکردن کارمندان در فضا منتشر می کنند.

 

 

● درخشان کننده چشم ها

سعی کنید در نوشیدنی هایتان از آب لیمو استفاده کنید. مثلا هر روز صبح یک عدد لیموترش را با مقداری آب گرم میل کنید. نوشیدن این مایع به جای نوشیدن چای باعث می شود شما بدن سالم تری داشته باشید. همچنین در اثر نوشیدن مایعات حاوی آبلیموترش، چشم های شما درخشان تر شده و پوستی سرحال تر از قبل خواهید داشت. در صورت تمایل برای بهتر کردن طعم آن می توانید از شکر یا عسل استفاده کنید.

 

 

● تسکین دهنده گلودرد

لیمو دارای اثرات ضدِ عفونی کننده و قابض است و بدین جهت می توان از آن برای درمان گلودرد استفاده نمود. با توجه به مقدار بسیار زیاد ویتامینC موجود در لیموترش، مصرف آن باعث افزایش مقاومت سیستم ایمنی بدن می شود. برای فرد مبتلا به آنفلونزا و سرماخوردگی مصرف مخلوطی از آبِ لیموترش تازه با عسل در یک لیوان آب گرم بسیار مفید است.

 

 

● نیروبخش و تب بُر

مصرف آب لیموترش باعث کاهش تب در افراد بیمار می شود. به عنوان مثال اگر چند قطره از اسانس لیموترش یا مقداری آب لیموترش را به آب سرد اضافه کنید، سپس با استفاده از یک دستمال آن را روی پیشانی تب دار قرار دهید، این کار باعث کاهش تب و تقویت نیروی بدن خواهد شد. ذکر این نکته ضروری است که قبل از قرار گرفتن در مقابل نور آفتاب باید از قرار دادن اسانس لیمو بصورت مستقیم بر روی پوست خودداری شود زیرا ممکن است باعث بروز حساسیت های پوستی گردد.

 

 

● تسکین دهنده درد

لیموترش باعث تسکین سردردهای معمولی و سردردهای میگرنی می شود. برای این منظور می توان ۵ قطره اسانس لیموترش را در ۲۵ میلی لیتر از یک روغن حامل مناسب (مانند روغن بادام) مخلوط کرد و آن را با استفاده از یک دستمال کتانی برروی ناحیه مبتلا به درد ماساژ داد.

 

 

● پاک کننده پوست

اگر پوست شما چرب است می توانید آن را با لیموترش که یک ماده قابض است تمیز کنید. به این ترتیب که یک قاشق چایخوری آب لیموترش را در دو فنجان آب مقطر بریزید و با یک پنبه تمیز صورت خود را با آن پاک کنید. این کار باعث کاهش چربی پوست می شود و از پدید آمدن جوش های صورت جلوگیری می کند. در صورت استفاده از این لوسیون برای جلوگیری از رشد باکتری ها بهتر است هر روز یک محلول تازه درست کنید. مصرف این محلول باعث خشک شدن پوست می شود و برای پوست های چرب بسیار مفید است.

 

 

● ضدِ شوره و برطرف کننده خارش پوست سر

آب لیموترش برای پوست سر بسیار مفید است و شوره سر را کاهش می دهد. عصاره حاصل از آبگیری یک لیموی تازه را حدود ۱۰ دقیقه برروی پوست سر مالش دهید و سپس آن را با آب بطور کامل بشوئید. همچنین آب لیموترش می تواند بعنوان یک تقویت کننده مو و ضدِ خارش، بصورت ماساژ برروی پوست سر استفاده شود.

 

 

● ضدِ سرماخوردگی

آب لیموترش یک ضدِ ویروس عالی می باشد و همچنین مصرف آن برای سرماخوردگی شدید بسیار مفید است. بدین منظور یک عدد لیموترش را با مقداری نمک میل کنید. در صورت تمایل می توان عصاره گرفته شده را در آب رقیق کرد و سپس مصرف نمود.

 

 

● یک حالت دهنده خوب برای موها

استفاده از آب لیموترش در شستشوی سر علاوه بر اینکه باعث کاهش چربی آن می شود، به این صورت که عصاره حاصل از آبگیری دو عدد لیموترش در یک لیتر آب مورد استفاده قرار دهید و موهایتان را با این محلول بشویید. این روش باعث درخشان و شاداب شدن انواع موها می شود. همچنین مصرف آن باعث می شود موهای طلایی رنگ روشن تر شوند.

 

 

● تقویت کننده حافظه

لیموترش تقویت کننده حافظه است. چند قطره از اسانس لیموترش را روی یک دستمال ریخته و از طریق بینی استنشاق کنید. همچنین می توان این کار را در مواقعی انجام داد که می خواهید چیزی را به یاد بیاورید. مغز شما با استنشاق اسانس لیموترش نیروی تازه ای بدست خواهد آورد.

 

 

● آرامش دهنده روح

لیموترش همواره بعنوان یک ماده تسکین دهنده روح مطرح بوده است. استشمام رایحه معطر لیموترش در طی تمرینات تمرکز و تعمق روح (مدیتیشن) بسیار مفید است. برای انجام این کار کافی است که سه قطره از اسانس لیمو را به یک کاسه حاوی آب گرم بافزائید و آن را در هوای اتاق قرار دهید. به این ترتیب در طول استشمام رایحه معطر لیموترش به یک آرامش مطلوب فکری و روحی دست خواهید یافت.

روزنامه ابتکار

< درحالی که تا همین یکی دو هفته پیش خبر آلودگی خیارهای اروپایی به میکروبی به نام ای کولای به خبر داغ خبرگزاری ها تبدیل شده بود، ما سال هاست که با خیارهای مسموم خودمان خو گرفته ایم، آنها را خورده ایم، مسموم شده ایم و بعد بهبود یافته ایم. مثل آنکه دیگر بدنمان به خوردن انواع سموم در آب، غذا و هوا عادت کرده است و گویا اصلا برایمان اهمیتی ندارد که خیارهای وطنی خودمان دیرزمانی است که با پوست و گوشت شان سمومی را به خوردمان می دهند...  اگر برخی از اروپایی ها با خوردن خیارهای آلوده به ای کولای به یکباره دچار بیماری و مرگ شده اند، ما آرام آرام و به تدریج در اثر خوردن خیارهای سمی مسموم می شویم و می میریم. برای آنکه از این واقعیت تلخ بیشتر آگاه شوید، گفت وگوی ما را با دکتر رضا صالحی محمدی، دکترای مهندسی علوم باغبانی، متخصص فیزیولوژی و اصلاح سبزی ها و استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران بخوانید.  ▪ آقای دکتر! مشکل اساسی ما در کشت خیار چیست؟  اصلی ترین مشکل، سم هایی است که به بوته های خیار زده می شود. متاسفانه خیارهای تولیدی کشور ما به خصوص خیارهای گلخانه ای که معمولا در فصول پاییز و زمستان کشت می شوند، به بسیاری از آفات و بیماری ها حساس هستند. درست است که بوته های خیارهای گلخانه ای پربارند و محصول بیشتری نسبت به بوته های مزرعه ای دارند، اما حساسیت این بوته ها نسبت به آفات و بیماری ها کم است. به همین دلیل کشاورز مجبور می شود برای اینکه محصولش در اثر آفت از بین نرود، قوی ترین سم های موجود در بازار ایران را که مصرف آنها در بسیاری از کشورهای دنیا ممنوع شده است، به کار ببرد. در کشورهای دیگر روش هایی به نام روش های بیولوژیک مبارزه با آفت ها، را جایگزین استفاده از این سم های خطرناک کرده اند. آنها سم هایی تهیه کرده اند که منشأ دارویی دارند یا از حشرات شکارچی ای استفاده می کنند که آفات را به طور طبیعی از بین می برند و دیگر نیازی به استفاده از سم نیست، ولی ما در کشورمان چنین جایگزین هایی نداریم.  اگر خاطرتان باشد حدود ۳ سال پیش، به یکباره مسمومیتی در تهران همه گیر شد که بررسی آب و سایر مواد غذایی، نشان داد مصرف خیارهای آلوده به سم، باعث ایجاد این مسمومیت شده است.  ▪ چرا این خطر در مورد خیارهای گلخانه ای بیشتر است؟  چون محیط گلخانه، بسته است، به همین دلیل وقتی سمپاشی با سمی قوی انجام می شود، سم وارد شیره گیاه و حتی گوشت میوه خواهد شد. از طرفی سم هایی که به بوته ها زده می شوند، دوره ای به نام «کارنس» دارند. دوره کارنس مدت زمان بین مصرف سم تا زمانی است که اثر سم از گیاه خارج می شود. سم های قوی معمولا دوره کارنس ۳ هفته ای یا ۲۱ روزه دارند. در حالی که زمان ظهور خیار روی بوته تا زمان برداشت آن بیشتر از ۱۰ تا ۱۲ روز طول نمی کشد. یعنی عملا باقیمانده سم در میوه ای است که چیده و وارد بازار می شود و ما به راحتی آنها را می خوریم و سم های باقیمانده در خیار را وارد بدنمان می کنیم. البته فرد بلافاصله پس از خوردن خیار دچار بیماری و مسمومیت نمی شود بلکه این سم ها به تدریج در بدن جمع می شوند و در نهایت به حدی می رسند که بدن نسبت به آنها واکنش نشان می دهد و انواع و اقسام مسمومیت ها و مشکلات را برای مصرف کننده ایجاد می کند.  ▪ آیا این موضوع به اثبات هم رسیده است؟  بله، بررسی های لازم انجام شده و همه می دانند که این اتفاق می افتد اما چاره ای نیست زیرا نمی توانیم بگوییم تمام گلخانه ها تولید خیار را متوقف کنند. چاره کار، ارائه راهکاری است تا کشاورز مجبور به استفاده از این سم ها نباشد. من معمولا به دانشجویانم توصیه می کنم خیار به ویژه خیار گلخانه ای نخورند زیرا واقعا با وجود ظاهر زیبای شان ، نباید آنها را خورد یا لااقل اگر می خورید، پوست آنها را بگیرید زیرا بخش زیادی از این سم ها در پوست خیار وجود دارد و قسمتی از آن وارد گوشت خیار می شود. با پوست کندن خیار، خطر ورود سم به بدن کاهش می یابد اما حذف نمی شود. این معضل بسیار بزرگ در کشور ما و در بحث کشاورزی است و اعداد و ارقام مربوط به آن هم موجود است. تست های آزمایشگاهی انجام شده و نتایج آن نشان می دهد که خیارهای تولیدی ما تا چه حد آلوده هستند.  ▪ این تجمع سم داخل بدن، خود را با چه علایمی نشان می دهد؟  معمولا فرد دچار حالت تهوع، سرگیجه، افزایش ضربان قلب و اختلال در سیستم گردش خون می شود تا جایی که حتی در نهایت ممکن است بستری شود. البته این علایم در بسیاری از بیماری های دیگر نیز دیده می شود بنابراین تشخیص اینکه بیمار دچار مسمومیت با سم ناشی از خوردن محصولات کشاورزی شده یا نه مشکل است. ولی اگر فرد سالم باشد و سابقه بیماری نداشته باشد، تشخیص راحت تر است و می توان با کمک آزمایشگاه های سم شناسی به آن پی برد.  ▪ علت اینکه در کشور ما از روش های بیولوژیک مبارزه با آفات استفاده نمی شود، چیست؟  روش های بیولوژیک به معنی استفاده از دشمنان طبیعی علیه دشمنان گیاه است. وقتی کشاورز در مزرعه کشت می کند، از سم زیادی استفاده نمی کند زیرا خداوند در کنار آفت های گیاه، دشمن آنها را هم قرار داده است و کار مبارزه با آفت ها به طور طبیعی انجام می شود، اما در گلخانه، طبیعت حذف شده است. درنتیجه دشمنی برای مبارزه با آفات وجود ندارد. در برخی از کشورها کارشناسان، این دشمنان طبیعی را پرورش و به کشاورز می دهند تا وارد گلخانه اش کند. اما حشرات شکارچی نیز شرایط زندگی خاص خودشان را دارند، بنابراین باید شرایط گلخانه با شرایط زندگی آنها هم سازگار باشد تا بتوانند فعالیت کنند. در گلخانه های ما دما به یکباره به ۴۰ تا ۴۵ درجه یا به ۵ تا ۱۰ درجه سانتی گراد می رسد. این نوسانات حرارتی باعث فلج شدن حشرات شکارچی می شود، بنابراین این کار، کار آسانی نیست و کشاورز نمی تواند به تنهایی از عهده آن برآید و به کمک ارگان های حمایتی نیاز دارد. این ارگان ها اولا باید حشرات شکارچی را وارد و تکثیر کنند سپس استفاده از آنها را ترویج دهند و فرهنگ سازی کنند تا کشاورز آنها را بشناسد و بداند کار آنها چیست. پس از اینکه همه این مراحل نهادینه شد، آن وقت می توانیم بگوییم کسی حق ندارد از سم استفاده کند و اگر استفاده کرد، محصولش به فروش نمی رسد.  کار خوب دیگری که خارجی ها انجام داده اند این است که بین کشاورز و مصرف کننده فیلتر قرار داده اند که اگر دستگاه تشخیص سم در محصولات کشاورزی مشخص کند سم بیش از مقدار استاندارد در محصولی وجود دارد، آن محصول به کشاورز برگردانده شود و وارد بازار مصرف نشود. به همین دلیل کشاورز می داند که نباید از سم استفاده کند.  ▪ استفاده از این سم های قوی از چند سال پیش در کشور ما شروع شده است؟  حدود ۱۰ سالی است که گلخانه ها در ایران رواج یافته است و از همان زمان هم استفاده از این سم ها آغاز شده است.  ▪ خیارهایی که در زمین کشاورزی و در مزرعه کشت می شوند چطور؟ آنها چه مشکلاتی دارند؟  در مورد خیارهای مزرعه ای ما مشکل زیادی نداریم مگر اینکه کشاورز در مزرعه هم از کودهای شیمیایی زیادی استفاده کند و ما با تجمع نیترات مشکل داشته باشیم ولی خوشبختانه هرچه کشاورز در مزرعه بیشتر از کود استفاده کند، احتمال اینکه کمتر میوه بگیرد وجود دارد بنابراین سعی می کند در حد استاندارد از کود استفاده کند. به همین دلیل خوشبختانه در مورد خیارهای مزرعه ای مشکل خاصی نداریم و بیشتر خیارهای مزرعه ای از نظر سلامت در حد قابل قبولی هستند و می توان آنها را خورد.  ▪ از نظر ظاهری چه فرقی بین خیارهای گلخانه ای و مزرعه ای وجود دارد؟  خیارهای گلخانه ای زیبا و کشیده، سبز پررنگ با پوست بسیار صاف و بدون هیچ گونه کجی و بدون بذر هستند یعنی اگر آن را از وسط نصف کنید، جای بذر را می بینید اما خود بذر وجود ندارد. ضمن اینکه بسیار بی مزه، بدون گوشت و آبکی هستند و خیلی سریع نیز پلاسیده می شوند، به همین دلیل بلافاصله پس از خرید باید مصرف شوند. این خیارها معمولا تا اواخر اردیبهشت ماه در بازار وجود دارند و بعد از آن خیارهای مزرعه ای وارد بازار می شوند. به همین دلیل خیلی کم در تابستان خیارهای گلخانه ای می بینید. در خیارهای مزرعه ای بذر دیده می شود، بسیار خوشمزه و خوش طعم هستند، گوشت زیادی دارند، ماده خشک بالا و آب کمتری دارند، پوستشان نسبتا روشن است و معمولا قطورتر و کوتاه تر از خیارهای گلخانه ای هستند. نکته جالبی که باید بدانید این است که خوشمزگی یک محصول ناشی از استرسی است که به آن گیاه وارد می شود. در واقع وقتی گیاه تحت استرس باشد، از خود ماده ای تولید و سنتز می کند که باعث خوشمزه شدن میوه می شود. به همین دلیل خیارهای مزرعه ای که در استرس بی آبی، خشکی، باد و... قرار دارند خوشمزه تر از خیارهای گلخانه ای هستند که همیشه همه چیز برایشان مهیاست و گیاه استرس نمی بیند.  ▪ با توجه به اینکه خیارهای مزرعه ای در تماس مستقیم با خاک هستند چه آلودگی های دیگری ممکن است با خود همراه داشته باشند؟  خاکی شدن خیارهای سالم مشکلی به وجود نمی آورد زیرا با شستشو آلودگی از بین می رود ولی اگر در آن خراشی ایجاد شود یا در اثر قرار گرفتن آن داخل جوی آب، دچار پوسیدگی شود، مبتلا به قارچ می شود. این قارچ و باکتری از راه منافذ و خراشیدگی ها وارد خیار می شوند و آن را آلوده می کنند. معمولا این خیارها به دلیل ظاهر صدمه دیده، وارد بازار مصرف نمی شوند بنابراین نباید نگران بود.  ▪ در حال حاضر خیار بیشتر در چه مناطقی کشت می شود؟  عمده خیارهای گلخانه ای ما در استان اصفهان و اطراف تهران و خیارهای مزرعه ای بیشتر در استان فارس و لرستان کشت می شوند.  ▪ آقای دکتر! حالا که بحث خیار شد لطفا علت تلخی ته آن را هم توضیح دهید.  البته خیارهای فعلی خیلی تلخ نیستند به این دلیل که تلخی آنها تحت کنترل یک ژن قرار دارد. این ژن در حالت عادی خاموش است و داخل گیاه فعال نیست اما کافی است که به گیاه یک استرس وارد شود به عنوان مثال به آن دیر آب برسد یا بوته زیر پای کشاورز لگد شود و... این استرس باعث فعالیت ژن می شود.  ژن فعال شده آنزیمی را فعال می کند که ترکیبی را که در گیاه وجود دارد، به یک ترکیب تلخ تبدیل می کند به نام کوکوربیتاسین. هر چه استرسی که به گیاه وارد می شود بیشتر باشد، میوه تلخ تر می شود و این واکنش طبیعی گیاه در استرس های موجود است. در واقع وقتی به گیاه صدمه ای وارد می شود، از خود دفاع می کند و این دفاع باعث فعال شدن ژن خواهد شد.                                       مریم منصوریهشدارهای دکتر رضا صالح محمدی متخصص فیزیولوژی و اصلاح سبزی ها    

           روزنامه سلامت ( www.salamat.ir )