تبیان، دستیار زندگی

23 سپتامبر سال 1723 میلادی طهماسب میرزا پسر شاه سلطان حسین صفوی برای ارضای حس خودخواهی وشاه بودن، مقاوله نامه سن پترزبورگ را كه امضای پتر یکم (پتر بزرگ) تزار روسیه در زیر آن بود امضاء كرد.

Peter (pyotr) The Great

طهماسب میرزا كه هنگام محاصره اصفهان از سوی نیروهای امیرمحمود قندهاری ازاین شهر فرار كرده بود قبلا به پتر یکم كه در جریان ایجاد امپراتوری روسیه بود پیشنهاد داده بود كه اگر اورا كمك كند كه به شاهی ایران برسد بر آنچه كه روسیه تاكنون از قلمرو ایران گرفته و یا در نظر دارد بگیرد از جمله مناطق شرقی قفقاز، گیلان و حتی مازندران صحه خواهد گذارد!. با وجود این، پتر به خود اجازه تصرف مازندران را نداد و به اشغال مناطقی از دربند قفقاز تا رشت قانع شد.

طهماسب میرزا

طهماسب میرزا كه عطش قدرت شعور اورا مختل كرده بود بعدا به سلطان عثمانی هم تعهد سپرد كه اگر اورا به عنوان شاه به رسمیت بشناسد غرب ایران را به او خواهد بخشید. همین اشتباهات سبب شد كه نادر پس از سركوب یاغیان پشتون ایران خاوری، در مجلسی كه در هزار جریب اصفهان بر پا كرده بود طهماسب میرزا را بر كنار و زندانی ساخت، عثمانی ها را از ایران بیرون راند و روس ها كه چنین دیدند، خود از قلمرو ایران خارج شدند.

23 سپتامبر سالروز قتل عام مسیحیان در ژاپن است. در این روز در سال 1622 میلادی بسیاری از مبلّغان مسیحی كه از اروپا اعزام شده بودند گردن زده شدند و یا وارونه آنان را به دار آویختند.

آن دسته از ژاپنی ها كه مسیحی شده بودند نیز به اسب بسته شدند و آنقدر روی زمین كشانده شدند كه جان دادند و از همین روز بود كه ژاپن ورود اروپاییان را به سرزمین خود ممنوع كرد و خودرا كاملا از آنها جدا ساخت.

مسلخ مسیحیان ژاپنی

«یوآاو رودریگز» سیاح پرتغالی كه در آن روز در ژاپن بود [ولی مبلغ مسیحی شناخته نمی شد] و در همان سال كتاب خاطرات خود را در «ماكائو» تالیف كرد در این زمینه نوشته است:

"ژاپنی ها صرفا به خاطر آیین بودا دست به قلع و قمع مسیحیان نزدند بلكه از آن می ترسیدند كه به تدریج اروپاییان فرهنگ ملی آنان را تخریب كنند و مسیحیان ژاپنی عامل نفوذ غرب در ژاپن شوند.".

23 سپتامبر سال 542 میلادی و در زمان پادشاهی خسرو انوشیروان، ارتش ایران شهر بندری سوخامی (تسوخامی) در آبخاریا را از رومیان پس گرفت. رومی ها كه نام این شهر (پایتخت كنونی آبخازیا) را به سباستوپولیس تغییر داده بودند پیش از عقب نشینی از شهر، بسیاری از ساختمانها و ازجمله ارگ شهر را ویران ساخته بودند. ارگ ویران شده شهر كه بعدا براثر پیشروی دریا به زیر آب فرو رفته است اخیرا توسط باستانشناسان شناسایی شده است. دولت ایران پس از اخراج رومیان، به جای مرمت عمارات خراب شده و در معرض خطر توفان دریایی، محله های تازه ای ساخت و بر شهر اضافه كرد.

خسرو انوشیروان

از جمعیت فعلی این شهر كمتر از پنج درصدشان گرجی هستند و مابقی آبخیزستانی، روس، ارمنی و .... ارتش ایران مركب از هنگهای سوار زرهپوش (سربازان دارای روپوش فلزی و كلاه خود آهنی) در این عملیات رومیان را از بندر باطوم (پترا) نیز بیرون راندند بگونه ای كه دیگر، رومی در قفقاز باقی نماند. برخی از مورخان رومی ادعا كرده اند كه به علت شیوع بیماری در نظامیان رومی بود كه پولیزاریوس به آنان دستور عقب نشینی داده بود. این دومین نبرد ایران و روم در قفقاز در عصر خسرو انوشیروان بود و سرانجام رومیان مجبور به پرداخت غرامت (طلا) شدند تا صلح برقرار شود. سوخامی تا صد سال پس از برافتادن دولت ساسانی ایران به دست بازماندگان یك حكمران ایرانی منصوب از جانب آنان دودمان اداره می شد و در سال 736 به تصرف یك لشكر عرب درآمد.

جمهوری اسلامی ایران از شهریور ماه سال ۱۳۵۹ تا مرداد ۱۳۶۷ با عراق در جنگ بود، به طوری که جنگ بین ایران و عراق به عنوان یکی از فاجعه‌های جنگی تاریخ بشری در قرن بیستم شناخته شده است، چرا که در این جنگ ارتش عراق از مواد شیمیایی علیه کردهای عراقی، مردم و نظامیان ایران استفاده کرد. این جنگ را جنگ تحمیلی نامیدند چون آغازگر آن عراق به رهبری صدام بود. البته سازمان ملل نیز عراق را به عنوان متجاوز جنگی اعلام کرد.

ولی داستان و روایت این جنگ به همین جا خاتمه نیافت چرا که ایران در دوران دفاع مقدس شاهد از دست دادن 221 هزار و 682 نفر از جوانان و فرماندهان خود بود.  همچنین این جنگ 554 هزار و 858 رزمنده جانباز به یادگار گذاشت، به‌طوری که از این تعداد 60 درصد جانباز زیر 25 درصد و 40 درصد باقی مانده جانبار 25 درصد و بالاتر هستند.

 البته در این میان آزادگان کشور (اسرای جنگ تحمیلی) که آمار آنها 42 هزار و 41 نفر است هم نقش مهمی در تاریخ جنگ ایفا کرده‌اند. نکته قابل توجه این است که آمار جانبازان مطرح شده از سوی بنیاد شهید آمار واقعی نیست چرا که بسیاری از قربانیان جنگ تحمیلی هیچ اقدامی برای ثبت نام خود در لیست جانبازی و قربانیان جنگ نکرده و گروهی هم به دنبال اثبات جانبازی خود هستند. سردار محمد باقر نیکخواه فرمانده پدافند شیمیایی دوران جنگ هم می گوید تنها 250 هزار رزمنده در معرض گازهای شیمیایی بوده اند که با این آمار می توان گفت که تعداد جانبازان جنگ تحمیلی عددی بیش از 800 هزار جانباز است.

2 میلیون کشته و زخمی عراقی در جنگ

در این میان هیچگاه آمار رسمی از تلفات نیروهای عراقی در دوران دفاع مقدس اعلام نشد. ولی برای نخستین بار یاسین المعموری رئیس جمعیت هلال احمر عراق اعلام کرد جنگ هشت ساله ای که عراق علیه ایران داشت بیش از دو میلیون کشته و زخمی برای دولت بعث به همراه داشت.

این شهروند عراقی که امروز بر صندلی هلال احمر عراق تکیه زده است می گوید: 8 سال جنگ ایران و عراق، 8 سال جنگ صدام با ایران بود و مردم عراق هیچگونه دخالت و رضایتی از این جنگ نداشتند و مبارزات مردمی در طول این سالها علیه رژیم بعث و صدام گواه بر این مدعا است. صدام حسین به دلیل داشتن تفکرات هیتلری حتی به مردم خودش هم رحم نمی کرد که گواه این مدعا حمله شیمیایی عراق به شهر حلبچه عراق است.

در این جنگ تعداد یک میلیون مجروح  و یک میلیون کشته عراقی به جای مانده است و زیرساخت های عمرانی و تاسیساتی و صنعتی عراق ویران شد.

سکوت وزارت خارجه در مورد غرامت جنگی

حال امروز حدود هشت هزار و 400 روز یعنی بیش از 22 سال از پایان جنگ تحمیلی می گذرد. جنگی تمام عیار با 3 میلیون کشته و زخمی ولی سوال اینجاست که با توجه به اتمام جنگ با امضای قطعنامه 598 و اعلام متجاوز بودن دولت عراق ایران اقدامی برای گرفتن خسارات و غرامت جنگی کرده است؟

سردار محمد باقر نیکخواه از فرماندهان دوران دفاع مقدس که امروز معاونت صنایع هوایی ایران را بر عهده دارد هم معتقد است باید قوه قضائیه و وزارت امور خارجه در خصوص غرامت جنگی ایران از عراق اقدام کنند.

جانبازان همچنان به دنبال اثبات جانبازی

ولی ماجرای بعد از جنگ همین جا به پایان نمی رسد. در این میان ده ها هزار جانباز شیمیایی و اعصاب و روان که مدرکی برای اثبات قربانی بودن خود ندارند سالهاست در انتظار رای کمیسیونهای پزشکی بنیاد شهید هستند تا جانبازی خود را اثبات کنند. در این میان تعداد زیادی از این جانبازان در این سالها غریبانه شهید شده و نامشان هیچگاه به عنوان شهید ثبت نشده است.

تعطیلی ترویج فرهنگ ایثار و شهادت

روایت هشت سال دفاع مقدس و روایت سالهای بعد از جنگ دو روایت متفاوت است. در دوران بعد از جنگ هیچ نهاد و سازمان و گروهی مسئولیت ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه را به درستی انجام نداد و همین موجب شد زوایای پیدا و پنهان نعمتی به نام جنگ تحمیلی برای نسلهای جدید جامعه کمرنگ شده و منتقل نشود. هفته های دفاع مقدس یکی پس از دیگری آمد و رفت و تنها بیلبوردها و پارچه نوشته ها و تبریکها باقی ماند. هر چند اقداماتی مانند ایجاد باغ موزه دفاع مقدس در تهران یا برخی شهرها نقطه عطفی در زنده کردن این ایام است ولی جای خالی بسیاری از سازمانهای مسئول همچنان به چشم می خورد.

ولی گفتن از دوران پس از جنگ بسیار تلخ تر از دوران دفاع مقدس است. سینمای دفاع مقدس، تئاتر دفاع مقدس، سریال و فیلمهای تلویزیونی، نشر و کتاب، جشنواره و سمینار و صدها اقدام هنوز نتوانسته است با نسل جدید ارتباط برقرار کند. به قول یکی از جانبازان دوران دفاع مقدس که می گفت: 50 سال بعد جوانان به دنبال ما می گردند تا عکس یادگاری بگیرند. تکه ای از وسایل ما را می خواهند و یا یک یادگاری و دست خط ولی ما آن زمان نیستیم.

رزمندگان فراموش شدگان جنگ

اگر از موضوع فراموش شده ترویج فرهنگ ایثار و شهادت عبور کنیم نوبت به رزمندگان جنگ می رسد. آنهایی که هشت سال جنگیدند و امروز در غبار زمان و سختیهای زندگی فراموش شده اند.هر چند گروه زیادی از رزمندگان جنگ از فیض شهادت و جانبازی بی نصیب ماندند ولی تاثیرات پس از جنگ هنوز در روح و جسم آنان باقی مانده است. سوال اینجاست آیا سازمانهای مسئول اقدامی برای پایش سلامت رزمندگان کرده اند؟ آیا رزمندگان دوران دفاع مقدس تسهیلات دریافت می کنند؟ آیا خانواده آنها از خدمات رزمنده ای سرپرست خانوار بهره مند هستند؟ که پاسخها مشخص است! چرا که لایحه حمایت از ایثارگران سالهاست در کش و قوس مجلس و مجمع تشخیص مصلحت خاک می خورد.

هنوز جنگ ادامه دارد

بله ما داریم در مورد مشکلات رزمندگان، جانبازان و جامعه پس از جنگ تحمیلی سخن می گوئیم. از سردشت با هزاران جانباز شیمیایی که هنوز پزشک متخصص جانبازان شیمیایی ندارد. از خاک مناطق جنگی که هنوز آلوده  است و محیط زیست هیچ اقدامی برای پایش خاک مناطق جنگی نکرده است. از کشف بمب شیمیایی در سردشت تا مینهایی که هنوز روستائیان و شهروندان غرب کشور را و مناطق مرزی را تهدید می کند.

ما از هشت سال جنگ تحمیلی سخن می گوئیم که 22 سال از ان گذشته ولی آثارش همچنان باقی است. از خرمشهری که عروس خاورمیانه بود و هنوز مردمانش انگار در شهری جنگ زده زندگی می کنند. از خوزستان و ایلام غرب و بانه می گویم. آری هنوز آثار جنگ باقی است انگار هنوز جنگ ادامه دارد. وقتی صدای نعره های جانباز اعصاب و روان را از خانه اجاره ای در یافت آباد می شنوم، وقتی دستان پینه بسته همسر جانباز 5 درصد شیمیایی در شالیزار را می بینم که برای تامین داروی همسرش کار می کند  به خود می گویم آری هنوز جنگ ادامه دارد.

بهتر است برای یکبار هم شده گروهی متخصص و کارشناس و دلسوز دور هم بنشینند و محاسبه کنند برای بازماندگان از جنگ چه اقداماتی انجام شده، وضعیت ترویج فرهنگ ایثار چیست؟ چقدر هزینه شده و چه پولهایی به بهانه های واهی هدر رفته است. کدام راه را اشتباه رفتیم و در کدام برنامه موفق بودیم. و سوال آخر اینکه ما بعد از شهدا چه کردیم.

روز ۳۱ شهریورماه روز حمله عراق به ایران و آغاز هشت سال جنگ تحمیلی است که در تاریخ به عنوان طولانی‌ترین جنگ قرن بیستم شناخته می‌شود.

بنا بر این گزارش، در این روز با هجوم ارتش عراق به مرز‌های غرب و جنوب و حمله هوایی به چند فرودگاه ایران جنگ تحمیلی ۸ ساله دولت عراق به رهبری صدام حسین علیه ایران آغاز شد.

این واقعه در حالی اتفاق افتاد که تنها ۱۹ ماه از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذشت. صدام حسین رییس‌جمهوری وقت عراق چند روز پیش از این اقدام، پیمان ۱۹۷۵ الجزایر را در برابر دوربین‌های تلویزیون بغداد پاره کرد و در نطقی با تأکید بر مالکیت مطلق کشورش بر اروندرود که آن را شط العرب می‌نامید و طرح این ادعا که جزایر سه‌گانه ایران به اعراب تعلق دارد، همزمان جنگ زمینی، هوایی و دریایی علیه ایران را آغاز کرد.

در این روز روزنامه کیهان تیتر اصلی خود را به این موضوع اختصاص داد و تیتر زد: نیروی دریایی ایران تاسیسات نظامی ناوگان عراقی را به توپ بست.

آخرین هواپیمایی که از تهران روز 31 شهریور 1359 پرواز کرد، هواپیمایی بود که من با هواپیما رفتم دمشق. قبل از نقل آن خاطره یک مقدمه لازم است. قبل از پیروزی انقلاب توسط شهید محمدصالح حسینی یک سفر به سوریه رفتم؛ هم در سوریه و هم در لبنان ، با بعضی از مقامات ملاقات کرده بودم که پس از آن هم به زندان افتادم

محسن رفیقدوست در وب سایت خود نوشت: آخرین هواپیمایی که از تهران روز 31 شهریور 1359 پرواز کرد، هواپیمایی بود که من با هواپیما رفتم دمشق. قبل از نقل آن خاطره یک مقدمه لازم است. قبل از پیروزی انقلاب توسط شهید محمدصالح حسینی یک سفر به سوریه رفتم؛ هم در سوریه و هم در لبنان  با بعضی از مقامات ملاقات کرده بودم که پس از آن هم به زندان افتادم.

بعد از پیروزی انقلاب که همان ماههای اول بود که من یک سفر رفتم سوریه و آن دوستانم را دیدم و اولین ملاقات را من با حافظ اسد آن موقع داشتم. که تقریباً از آن موقع دیگر من با اسد دوست شدم. یعنی وقتی که می‌‌رفتم خوب ایشان رئیس جمهور سوریه بود و شخصیت ممتازی هم در دنیای عرب بود، به این سادگی هم هر کسی به ملاقاتش نمی‌رفت ولی من هر وقت می‌رفتم سوریه و درخواست ملاقات می‌کردم این ملاقات میسر می‌شد. شاید من تا سال 66 که می‌رفتم توی این 7، 8 ده ساله شاید بیش از 30 بار هر چند ماه یک دفعه می‌رفتم.

 در آن ملاقات اولیه، اسد هم نسبت به انقلاب اظهار خوشحالی و پشتیبانی کرد و هم اعلام کرد که از من هر کاری برمی‌آید انجام می‌دهم.

این بود تا جنگ شروع شد. جنگ که شروع شد، من در فرودگاه دمشق از هواپیما پیاده شده بودم، دیدم همه ایرانی ها آنجا منتظر بودند که با همین هواپیما برگردند. یعنی دیگر فرودگاه بسته شده بود. یکی از دوستانم آقای حاج اصغر رخ‌صفت آنجا تو فرودگاه من را دید. گفت خبر داری؟ گفتم نه، گفت عراق حمله کرده به ایران و فرودگاهها را بمباران کرده و فرودگاه بسته شده است.

فردا یا پس‌فردای آن من به ملاقات اسد رفتم. در آن سفر گفتم که شما قول دادید، گفت هر کار از من بربیاید، می‌کنم . چند روز اجباراً ماندم که بعد یک هواپیمای 330 من را از دمشق یکسر بُرد دزفول. رفتیم جبهه. ما رفتیم تحقیق کردیم دیدیم که یکی از کارهایی که می توانیم از سوریه استفاده بکنیم به عنوان یک مرکز نقل و انتقال است. یعنی ما در محاصره شدید نظامی هستیم. می‌توانیم خیلی چیزها را از خیلی جاهای دنیا، از همان هایی که حجم بزرگی ندارد، حالا خیلی حساس نیست بخریم، بیاوریم سوریه. و از سوریه حمل کنیم به ایران. که ایشان دستور داده بود و در فرودگاه دمشق، یک بخش خاصی، ما یک انباری داشتیم که چیزهای مختلف را از جاهای مختلف می‌خریدیم، آنجا  می‌آوردیم و به اندازه یک هواپیما که می‌شد، هواپیما می‌فرستادیم می‌آورد. اینگونه روز اول جنگ برای من رقم خورد.

عراق در 29 شهریور 1359 (22 سپتامبر 1980) با هدف براندازی جمهوری اسلامی ایران، حمله به ایران را آغاز کرد. نیروهای عراقی به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کرده بودند که نواحی بزرگی از غرب ایران را اشغال کنند.عراقی‌ها بمب گذاری، مین گذاری، عملیات نامنظم و تجاوزهای مرزی شان را خیلی زودتر از آن چه شروع جنگ دانسته می‌شود، شروع کردند
مختصری در باره آغاز جنگ تحمیلی :

عراق در 29 شهریور 1359 (22 سپتامبر 1980) با هدف براندازی جمهوری اسلامی ایران، حمله به ایران را آغاز کرد. نیروهای عراقی به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کرده بودند که نواحی بزرگی از غرب ایران را اشغال کنند.عراقی‌ها بمب گذاری، مین گذاری، عملیات نامنظم و تجاوزهای مرزی شان را خیلی زودتر از آن چه شروع جنگ دانسته می‌شود، شروع کردند.

عراق با تقلید از استراتژی نظامی اسرائیل در حمله برق آسا و کوبنده هوایی به فرودگاهها و هواپیماهای مصر، سوریه و اردن در جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل و نتایج چشمگیر آن، خواست که همان نتایج را این بار برای خود رقم بزند.

روز 31 شهریور 1359 راس ساعت 12 به وقت بغداد، مرکز فرماندهی جنگ در عراق دستور پرواز 192 بمب افکن و جنگنده را برای حمله هوایی به فرودگاه‌های ایران صادر کرد. بیست دقیقه بعد، عدنان خیرالله وزیر دفاع عراق در گزارشی این موضوع را به صدام حسین اعلام کرد. به این ترتیب جنگ هوایی بین عراق و ایران آغاز شد.

نیروی هوایی عراق در بعد از ظهر همان روز به پایگاه‌های نیروی هوایی ایران حمله کرد. حملات هوایی عراق به این صورت بود:

 
در روز اول جنگ فرودگاه مهرآباد هدف بمباران چند میگ-23 عراق قرار گرفت و چندین هواپیما منهدم شدند.ساعت یک و چهل و پنج دقیقه بعد از ظهر توسط 6 میگ به فرودگاه اهواز،

ساعت دو و دوازده دقیقه بعد از ظهر با 4 میگ به فرودگاه مهرآباد تهران،

ساعت دو و چهل پنج دقیقه به پایگاه نوژه،

ساعت چهارده و سی دقیقه با 3 میگ به فرودگاه سنندج و مرکز سپاه،

با 8 میگ به فرودگاه تبریز، پالایشگاه و نیروگاه و نیز با حمله چند میگ به اسلام آباد و کرمانشاه و اصفهان.

همزمان با آغاز عملیات هوایی، نیروی زمینی عراق از سه جبهه و در هر جبهه با یک سپاه یورش زمینی خود را آغاز کرد. سپاه اول از جبهه شمالی، سپاه دوم از جبهه میانی و سپاه سوم از جبهه جنوبی پیشروی خود را آغاز کردند؛ این درحالی بود که فرماندهان جنگ در ایران به فکر از دست دادن زمین در ازای گرفتن زمان بودند. با اینحال مردم مناطق مرزی در حرکتی خودجوش و با کمک روحیه بالا، با دادن تلفات سنگین و با تجهیزات نظامی ناچیز همچون تفنگ ام1 گاراند جلوی پیشروی سریع ارتش عراق را گرفتند.

آیت الله خامنه‌ای نماینده امام خمینی(ره) در ارتش در پیام رادیویی اعلام کردند:

« دولت دست نشانده و مزدور عراق تجاوز هوایی را به حریم جمهوری اسلامی ایران آغازکرد و به چند پایگاه هوایی حمله نموده‌است. ما تاکنون نخواسته بودیم حمله کنیم اما ارتش جمهوری اسلامی تجاوز این بعثی‌های دست نشانده را تحمل نمی‌کند و درس تلخی به صدام خواهد داد.  » 

با شروع درگیری‌ها بسیاری از اهالی این مناطق مجبور به کوچ اجباری شدند.ایران موفق شد 5 فروند از هواپیماهای عراقی را که در این روز عملیات انجام داده بودند سرنگون سازد. یکی از خلبانان عراقی که موفق شد به وسیله اجکشن جان خود را نجات دهد مصری بوده‌است.[اسیرشد؟] خلبانان نیروی هوایی ایران نیز به فاصله دو ساعت پس از بمباران عراقی‌ها، توانستند در ساعت 4 بعد از ظهر روز 31 شهریور 1359 با هواپیماهای اف-4 به پایگاه‌های الرشید در جنوب بغداد و شعیبه در داخل خاک عراق و نزدیک مرز آن کشور حمله کنند و خسارات عمده به این دو پایگاه وارد آورند. فردای آن روز یعنی در روز یکم مهرماه 59، خلبانان نیروی هوایی ایران به همراهی بنی‌صدر پس از خواندن دسته جمعی سرود «ای ایران» در باشگاه افسران نیروی هوایی تهران با 140 فروند هواپیمای بمب‌افکن به پرواز درآمدند و به پایگاه‌های هوایی و مراکز ارتباط و رادار نیروی هوایی عراق حمله نمودند. در آسمان نیز درگیری‌هایی بین هواپیماهای دفاع هوایی ایران و هواپیماهای عراقی به وقوع پیوست و چند هواپیمای میگ عراقی سرنگون شدند. عملیات روز یکم مهرماه، که در نیروی هوایی ایران عملیات کمان 99 نام داشت و در آن 200 پرواز در یک روز توسط خلبانان نیروی هوایی ایران انجام گردید.

 آیت الله خامنه‌ای نماینده امام خمینی(ره) در ارتش در پیام رادیویی اعلام کردند:

« دولت دست نشانده و مزدور عراق تجاوز هوایی را به حریم جمهوری اسلامی ایران آغازکرد و به چند پایگاه هوایی حمله نموده‌است. ما تاکنون نخواسته بودیم حمله کنیم اما ارتش جمهوری اسلامی تجاوز این بعثی‌های دست نشانده را تحمل نمی‌کند و درس تلخی به صدام خواهد داد
در روز پنجشنبه و جمعه 3 و 4 مهر 1359، 59 فروند هواپیمای نیروی هوایی ایران مواضع مهم نظامی و برخی تأسیسات نفتی عراق را منهدم کردند. در همین دو روز، 41 فروند از میگ‌های عراقی توسط پدافند هوایی ایران سرنگون شدند.

نیروی هوایی عراق به خاطر نگرانی از نابودی بیشتر هواپیماهایش در زمین، ناگزیر شد تعداد زیادی از هواپیماهای خود را به فرودگاه «الولید» نزدیک اردن منتقل کند تا از برد هواپیماهای شکاری نیروی هوایی ایران در امان باشند. هواپیماهای شناسایی نیروی هوایی ایران، این عملیات را تعقیب نمودند و خلبانان ایرانی توانستند با انجام عملیات سوخت گیری در هوا خود را به پایگاه «الولید» برسانند و در آنجا تعداد زیادی از هواپیماهای عراقی را در زمین منهدم نمایند. این حمله به عملیات اچ-3 در تاریخ نظامی ایران ثبت شده‌است.

جنگ عراق با ایران که در ایران با نام جنگ تحمیلی یا دفاع مقدس و در زمان صدام در عراق با نام قادسیهٔ صدامشناخته می‌شود، طولانی‌ترین جنگ متعارف در قرن بیستم میلادی و دومین جنگ طولانی این قرن پس از جنگ ویتنام بود که نزدیک به هشت سال به طول انجامید. جنگ به صورت رسمی در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ برابر ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰ آغاز شد. در این روز درگیری‌های پراکنده مرزی دو کشور با یورش هم‌زمان نیروی هوایی عراق به ده فرودگاه نظامی و غیرنظامی ایران و تهاجم نیروی زمینی این کشور در تمام مرزها به یک جنگ تمام عیار تبدیل شد هرچند مقامات عراقی معتقد بودند که جنگ از ۴ سپتامبر با حملات توپخانه‌ای ایران به شهرهای مرزی عراق آغاز شده‌است.

پیش از آغاز جنگ روابط دو کشور به شدت تیره شده بود که خصومت شخصی صدام حسین و روح‌الله خمینی رهبران دو کشور و مهم‌تر از آن جاه‌طلبی‌های سیاسی و اختلافات مرزی و ایدئولوژیکی دو کشور دلایل اصلی آن بودند. این جنگ در نهایت پس از حدود ۸ سال در مرداد ۱۳۶۷ با قبول آتش‌بس از سوی دو طرف و پس از به جا گذاشتن یک میلیون نفر تلفات و ۱۱۹۰ میلیارد دلار خسارات به دو کشور خاتمه یافت. مبادلهٔ اسیران جنگی بین دو کشور از سال ۱۳۶۹ آغاز شد. ایران آخرین گروه از اسرای جنگی عراقی را در سال ۱۳۸۱ به عراق تحویل داد.

جنگ ایران و عراق از لحاظ استراتژیک یکی از مهم‌ترین برخوردهای نظامی دوران معاصر بود، که منافع تقریباً همه کشورهای جهان را بدون استثنا تهدید کرد و تأثیر مستقیم آن بر کشورهایی وارد شد که بیشترین ذخایر نفتی جهان را داشتند. در طول جنگ ثابت شد که پیروزی هر یک از دو کشور ایران یا عراق موجب برهم‌خوردن ثبات و توازن قوا در منطقه خواهد شد به همین دلیل ابرقدرت‌ها کوشیدند تا هیچ‌کدام از این دو کشور پیروز نشوند و هر دو را با زخم‌هایی عمیق و طولانی رها کنند.

از بعد نظامی عراق با استفاده از عنصر غافلگیری در ابتدای جنگ موفق شد بخش‌هایی از خاک ایران از جمله شهرخرمشهر را اشغال نماید. ایران در سال‌های دوم و سوم جنگ موفق شد بیشتر مناطق اشغالی از جمله خرمشهر را آزاد نموده و از سال ۱۹۸۴ جنگ را به داخل خاک عراق بکشاند. ایران در فوریه ۱۹۸۶ موفق به تصرف فاو یکی از مهمترین بنادر صدور نفت عراق شد و در ۸ ژانویه ۱۹۸۷ عملیات عظیمی به نام کربلای ۵ را برای تصرف بصره دومین شهر بزرگ عراق به انجام رساند که در جریان آن ۶۵ هزار سرباز ایرانی و ۲۰ هزار عراقی کشته شدند. ایران در ۲۶ فوریه این عملیات را متوقف کرد و در شرایطی که بن‌بست نظامی در جبهه جنوبی جنگ کامل شده بود، جنگ نفتکش‌ها با حملات دو طرف به سوی کشتی‌های غیرنظامی در خلیج فارس به اوج خود رسید. کشتی‌های کویتی یکی از اهداف مورد علاقه ایرانی‌ها بودند. حملات نیروهای ایران به نفتکش‌های شوروی و آمریکا که در خدمت دولت کویت بودند و حمله غافلگیرانه یک جنگنده عراقی به کشتی جنگی آمریکایی که به آسیب شدید ناوچه یواس‌اس استارک و مرگ ۳۷ سرباز آمریکایی انجامید، کشتیرانی بین‌المللی را در معرض خطر قرار داده و زمینه مداخله بیشتر هر دو ابرقدرت را فراهم کرد به‌طوری‌که هر دو از قطعنامه‌های شورای امنیت که از دو طرف درخواست آتش‌بس داشت، حمایت می‌کردند.

در سال چهارم و پنجم در این جنگ ارتش عراق به‌طور گسترده از جنگ‌افزارهای شیمیایی علیه کردهای عراقی و مردم و نظامیان ایران استفاده کرد؛ ولی ادعای استفاده ایران از سلاح‌های شیمیایی ثابت نشده‌است. همچنین دو طرف در مقاطعی اقدام به بمباران و موشک‌باران شهرها و اهداف غیرنظامی کردند که در این مورد نیز عراق همواره پیش‌قدم بود. درگیری‌ها برای مدتی در اواخر جنگ به خلیج فارس کشیده شد و طی آن تعداد زیادی سکوی نفتی و کشتی‌های تجاری ونفت‌کش با پرچم کشورهای گوناگون آسیب دیدند.

شوروی یکی از دو ابرقدرت آن دوران از سال ۱۹۸۰ تأمین نظامی هر دو کشور را متوقف کرده بود اما از سال ۱۹۸۲ به منبع اصلی عراق برای خرید سلاح‌های پیشرفته تبدیل شد. آمریکا نیز در سال ۱۹۸۵ در جریان مذاکراتی پنهانی اقدام به فروش سلاح به ایران کرد. ایالات متحده آمریکا در اواخر جنگ به شکل مستقیم وارد درگیری با ایران شد. از سوی دیگر کشورهایسوریه، کره شمالی و لیبی نیز از ایران حمایت تسلیحاتی و تکنولوژیکی کردند.

شورای امنیت سازمان ملل متحد در کل ۸ قطعنامه در این خصوص صادر نمود که همگی به جز قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران رد شد. دو کشور در طول جنگ آسیب‌های فراوان اقتصادی را متحمل شدند و بیش از یک میلیون نفر در این جنگ کشته یا مجروح شدند.

بوی مهر
بازهم با پایان یافتن فصل تابستان بوی مهر در شهرها و کوچه های کشورمان پیچیده است. و باز هم مدارس چشم به در دوخته اند و به انتظار نشسته اند تا سال تحصیلی جدید را همراه با دانش آموزان آغاز کنند. با آغاز سال تحصیلی در اول مهر، میلیون ها دانش آموز به شوق آموختن، روانه مدرسه می شوند. همه ساله با شروع ماه مهر کوچه ها و خیابان ها رنگ و بوی دیگری پیدا می کنند و شور و شوق دانش آموزان جلوه زیبایی به جامعه می بخشد.

اهمیت روزهای آغازین
روزهای آغازین مدرسه از جهات مختلف دارای اهمیت است. ایجاد نگرش های مثبت و پویا در دانش آموزان، تقویت انگیزه تلاش و تحصیل، کاهش دغدغه، اضطراب و تردید و زدودن هرگونه آثار بدبینی نسبت به درس و مدرسه و کلاس و معلم، و سرانجام آشنایی با شخصیت و دیدگاه های دانش آموزان می تواند در روزهای اول مدرسه صورت پذیرد.

دوران طلایی تعلیم و تربیت
دوره دبستان از جهت تعلیم و تربیت، بهترین دوران است. در این دوره، کودک ویژگی های روانی و آمادگی کاملی برای تربیت پذیری و ادب آموزی دارد. آموزش رسمی کودک از این مرحله آغاز می شود. بنابراین این دوران طلایی را که بهترین فرصت برای تعلیم و تربیت کودک است، نباید به سادگی از کف داد.

محیط آموزشی مناسب
به گفته کارشناسان، کیفیت نظام آموزشی، ارتباط مستقیمی با امکانات مدارس و محیط دارد؛ به عبارتی، وجود فضا و زمان مناسب و کافی، اولین نیاز در یادگیری است. نظام آموزش و پرورش مناسب، یکی از پایه های پیشرفت در جوامع امروزی است. سرمایه گذاری در جهت ارتقای سطح کمّی و کیفی آموزش، هرچند بازده فوری ندارد، امّا قدم اول برای تربیت نیروی انسانی مورد نیاز جامعه است. بنابراین یکی از مهم ترین مسائلی که باید به آن پرداخته شود ایجاد محیط آموزشی مناسب در مدارس کشور است.

دوست یابی و استقلال
در سال های نخست تحصیل، کودک میل شدیدی به رفاقت با هم سالان خود دارد و این کار در خانواده امکان پذیر نیست. هم چنان که یادگیری و علم آموزی نیز در محیط خانه معمولاً مقدور نمی باشد حتی اگر امکانات لازم برای آموزش کودک در خانه فراهم باشد و مادری بتواند کودک خود را آموزش دهد، باز هم کودک از حضور در مدرسه بی نیاز نیست؛ زیرا زندگی با هم سالان و تن دادن به زندگی جمعی با تمام خصوصیات، آثار و نتایج مربوط به آن چیزی است که هرگز خانواده قادر به ایجاد آن نیست.

کتاب، یار و همراه دانش آموزان
هرسال با نزدیک شدن سال تحصیلی جدید؛ در بیشتر فروشگاه های لوازم التحریر، کتاب هایی در انتظارند تا سال تحصیلی را به همراه دانش آموزان آغاز کنند؛ کتاب هایی که از آغاز سال تحصیلی تا پایان آن پابه پای دانش آموزان پیش می روند. بچه ها رشد می کنند، بزرگ می شوند و به کلاس های بالاتر می روند و کتاب ها هرآنچه در دلشان نهفته است، بی هیچ چشم داشتی تقدیم بچه های می کنند. هرساله با بازگشایی مدارس میلیون ها کتاب با دانش آموزان هم دل و همراه می شوند تا آنها را به سوی رشد و آگاهی رهنمون شوند.

مهربانی با کتاب ها
شاید دانش آموزان تاکنون به این فکر نکرده باشند که کتاب های درسی آنها چگونه تألیف، چاپ و آماده توزیع می شوند. برای آماده شدن این کتاب ها تلاش های بی وقفه ای صورت می گیرد. مسئولانِ تألیف، چاپ و توزیع این کتاب ها شبانه روز کار می کنند تا آنها را به موقع به دست دانش آموزان برسانند. مراحل مختلفی وجود دارد تا این کتاب ها برای توزیع آماده شوند، از جمله: تألیف دست نویس، بررسی مطالب، ویرایش، حروف چینی، تصویرسازی، رسم نمودارها و صفحه آرایی. پس از این مراحل و در خلال آنها هم کتاب ها چندبار نمونه خوانی شده، پس از اصلاح نهایی برای چاپ سفارش داده می شوند. حاصل این تلاش های شبانه روزی در موعد مقرّر به دست بچه ها می رسد. کاش آنها کمی آرام تر کتاب هایشان را ورق بزنند؛ چرا که برای هر کلمه این کتاب ها دست ها و دل های مهربانی زحمت کشیده اند.

تقویت حس اعتماد به نفس
یکی از کارهای خوب آموزش و پرورش در سال های اخیر بازگشایی مدارس برای کلاس اولی ها قبل از شروع سال تحصیلی است. این کار آثار مفیدی در تقویت حس اعتماد به نفس کودکان و هم چنین کاهش دلهره دارد. بازدید از مدرسه پیش از آغاز سال تحصیلی به کودک کمک می کند که در محیط جدید اعتمادبه نفس پیدا کند و خود را با آن وفق دهد. بیشتر مدارس ابتدایی در پایان تابستان روزی را برای بازگشایی اختصاص می دهند که طی آن پدران و مادران و مخصوصا خود دانش آموزان می توانند از مدرسه و کلاس های درسی بازدید کنند.

کمک والدین
مدرسه در روزهای اول برای کودکی که تمام وقت خود را به بازی و استراحت می گذرانده ممکن است خسته کننده باشد. به همین دلیل چند هفته طول می کشد تا او به وضعیت جدید خو بگیرد. شاید به علت همین خستگی باشد که بعضی دانش آموزان وقتی به خانه می آیند کارهای دور از انتظاری انجام می دهند. برخورد آرام و مهربانانه والدین می تواند کمک فراوانی در سازش دادن کودک با وضعیت جدید داشته باشد.

مشارکت خانواده ها در تعلیم و تربیت
غالبا خانواده ها می پندارند که اگر فرزند خود را روانه مدرسه کنند وظیفه تعلیمی و تربیتی خود را نسبت به وی انجام داده اند و دیگر نیاز به مشارکت جدّی آنها نیست. حال آن که هم در زمینه آموزش و هم از جنبه تربیت نیاز جدی به مشارکت آنها با اولیای مدرسه هست. مدرسه هرگز به تنهایی نمی تواند از عهده آموزش و پرورش دانش آموزان برآید و همه کمبودها را جبران نماید. بنابراین نمی توان از خانواده و واحدهای دیگر غیر از مدرسه سلب مسئولیت کرد و بار سنگین تعلیم و تربیت را تنها بر دوش معلمان و اولیای مدرسه نهاد.

بخشی از پیام حضرت امام رحمه الله به مناسبت آغاز سال تحصیلی
«اکنون بر معلّمان متعهّد و مسئولِ دبستانی و دبیرستانی است که با کوشش خود جوانانی را تحویل دانشگاه ها دهند که با آگاهی از انحرافات گذشته دانشگاه، بر فرهنگ غنی و مستقل اسلامی ایران تکیه کنند و بر اساتید متعهد است که... جوانانی متعهد نسبت به مصالح کشور و آگاه به اهداف اسلام تحویل جامعه دهند و مطمئن باشند که با این خدمت، استقلال و آزادی کاملِ میهن عزیزشان تضمین خواهد شد. و ازاین روست که نقش خانواده و خصوص مادر در نونهالان و پدر در نوجوانان بسیار حسّاس است و اگر فرزندان در دامن مادران و حمایت پدران متعهد به طور شایسته و با آموزش صحیح تربیت شده و به مدارس فرستاده شوند، کار معلمان نیز آسان تر خواهد بود.»

خانه و مدرسه، مکمّل یکدیگر
سال های آغازین تحصیل دوران بسیار حسّاسی است. در این دوران خانه و مدرسه هریک نقش ویژه دارند. روابط در خانه فردی تر و عاطفی تر، در مدرسه جمعی تر و منطقی تر است؛ از این رو این دو محیط یعنی خانه و مدرسه از لحاظ فراهم آوردن زمینه های لازم برای رشد کودک مکمّل یکدیگرند و باید همدیگر را یاری کنند. لذا همکاری پدر و مادر با معلمان و اولیای مدرسه اهمیت ویژه ای دارد. تحقیقات نشان داده است در مدارسی که والدین با اولیای مدرسه کم تر ارتباط داشته اند دانش آموزان مشکلات رفتاری بیشتری داشته اند.

توصیه های مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در امر تعلیم و تربیت
«نسلی که رژیم فاسد و مفسد و ظالم و به شدت پلیدِ گذشته را ندیده، نسلی که مقدّمات انقلاب را ندیده، نسلی که کتک خوردن ها را در دوران غربت ندیده، نسلی که محنت جنگ را با گوشت و پوست خودش لمس نکرده ـ نوبه نو زیردست شما معلّمان می آید. شما می خواهید از این نسل، انسان هایی بسازید که انقلاب را حفظ کنند. کار سخت و بزرگی است. به این کار بزرگ اهمیت بدهید و قدر آن را بدانید. مردم هم قدر معلّمان و کارگزاران تعلیم و تربیت را بدانند و مسئولان مدارس هم بفهمند که چه چیزی در چنته دارند و چه کار می کنند. مردم هم از لحاظ مادی و هم از لحاظ معنوی به آموزش و پرورش، به مدرسه سازی، به تعلیم و تربیت کمک کنند تا بشود این صحنه نبرد و کارزار را پیش برد.»

زمزمه محبت
اولین برخورد معلّم با دانش آموزان مهم ترین تأثیر را در شکل گیری شخصیت آموزشی و تربیتی او خواهد داشت. اگر این برخورد، مهربانانه و همراه با تبسّم و خوش رویی باشد دانش آموزان به درس و مدرسه و معلّم علاقه مند می شود. معلّم توانا و دل سوز به خوبی می داند که هرگونه تهدید، تحقیر و تنبیه، اضطراب بچه ها را بیشتر می کند و در عوض چهره گشاده و متبسّم معلّم، صدای آرام و جملات دل نشین و اطمینان بخش او، می تواند اضطراب آنها را کاهش داده، اعتماد به نفسشان را تقویت نماید.

درس معلم ار بود زمزمه محبّتی
جمعه به مکتب آورد طفل گریزپای را
معلّمان در کلام امام رحمه الله
استقلال و آزادی کشور در گرو تربیت صحیح کودکان، نوجوانان و جوانان است و این کار نیازمند همتی والاست و نقش معلمان و مربیّان اساسی و مهم است. امام خمینی رحمه الله در این زمینه می فرمایند: «باید دستگاه های آموزشی متعهّد و دل سوز برای نجات کشور، اهمیّت ویژه ای در حفظ نوپایان و جوانان عزیزی که استقلال و آزادی کشور در آینده منوط به تربیت صحیح آنان است، قائل باشند و نیز از این روست که نقش معلّمان و اساتید در تربیت و تهذیب دانش آموزان و دانشجویان به عنوان اساسی ترین و مؤثّرترین نقش مطرح می گردد».

رابطه معلّم و دانش آموز
تنها فردی که غیر از والدین بر شخصیّت کودک بیش از همه اثر می گذارد، معلم است. اوست که لااقل در طول یک سال تحصیلی یا بیشتر با شاگردان خود تماس دائم دارد و می تواند توانایی ذهنی و نوع علایق یا مشکلات رشدی کودک را مشاهده کند. هم اوست که فرصت پرورش حس کنج کاوی طبیعی کودک را دارد و می تواند درک ذهنی وی را تحریک نماید. آموزگاری که رفتارش با یک یک شاگردان گرم و صمیمانه نیست، هم در کار راهنمایی و هم در وظیفه تدریس خود با شکست روبه رو می شود. راهنمایی و تدریس مؤثّر هنگامی برای معلم امکان پذیر است که روابط دوستانه، کاری و سازنده ای میان او و شاگردان به وجود آید و معلم اطلاعات مورد لزوم درباره دانش آموزان را در اختیار داشته باشد.

برقراری ارتباط عاطفی
مسؤولان و دست اندرکاران آموزش و پرورش علاوه بر تلاش هایی که برای آموزش و رشد ذهنی دانش آموزان انجام می دهد باید به خصوصیّات عاطفی کودکان و آثار آن بر وضعیت تحصیلی و رفتاری آنان نیز توجّه داشته باشد. اگر معلّم و مربّی با کودک و نوجوان ارتباط عاطفی خوبی برقرار کنند و سعی در درک عواطف آنان داشته باشند، در امر آموزش هم موفّق تر خواهند بود. عواطف کودکان و نوجوانان هم بخشی از شخصیّت آنان و محتاج رشد و هدایت است، و هم ابزاری است قوی برای نفوذ معلّم و مربّی به دنیای روحی دانش آموز.

سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران و اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی به منظور استفاده بهینه از ظرفیت ها و توانایی های دو طرف، تفاهم نامه همکاری مشترک امضاء خواهند کرد.
به گزارش روابط عمومی سازمان خدمات اجتماعی مدیران این دو مجموعه، در خصوص تفاهم نامه مشترک در راستای توسعه متوازن و کمک به گسترش کسب و کارهای کوچک و خانگی درقالب طرح "حرکت" ، راه اندازی تعاونی های کارگری و تقویت و بهره گیری از مراکز کاریابی ، حمایت و توانمندسازی معتادان بهبودیافته، ساماندهی کارگران فصلی و همچنین ایجاد کسب و کارهای جمعی و اجرای برنامه اشتغال گسترده و مولد، بحث و تبادل نظر کردند.

نجم الدین محمدی، مدیر عامل سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران گفت: میزان مشارکت اجتماعی و به عبارتی فرهنگ کار گروهی یکی از ملاک هایی است که کشورهای توسعه یافته را از کشورهای در حال توسعه مجزا می کند و در نتیجه بهره وری و کیفیت کار افزایش می یابد
محمدی کار جمعی را یکی از مولفه‌های پیشرفت در هر جامعه ای برشمرد افزود:زمانی که افراد یک جامعه فرهنگ کار دسته جمعی را فرا گیرند، تمایل بیشتری نیز برای تلاش در جهت سازندگی آن جامعه شکل می‌گیرد.
حاتم شاه کرمی مدیر کل اداره تعاون،کار و رفاه اجتماعی استان تهران ضعف سرمایه اجتماعی و مولفه های آن از قبیل اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و کاهش مسئولیت پذیری اجتماعی را از عوامل موثر بر کاهش کار گروهی عنوان کرد.
شاه کرمی با بیان ارتباط مستقیم فرهنگ با کارگروهی و مشارکت اجتماعی اظهار داشت: چتر حمایتی و هدایتی در جامعه در جهت رفع نیازها و دستیابی به اهداف است که یکی از این اهداف همان کار و شغل است که در نهایت جهت رفع نیازهای مادی و غیرمادی انسان تعریف می شود.
وی خاطر نشان کرد: اولین راهکار برای ترویج فرهنگ کار گروهی، آموزش است و این آموزش نباید سطحی باشد بلکه باید کاربردی باشد.

در این نشست که به میزبانی سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران برگزار شد، بر گسترش حوزه کسب و کارهای گروهی به ویژه تعاونی ها در سطح شهر تهران تاکید شد تا بتوان از ظرفیت مراکز کاریابی شهرداری تهران هم در خصوص کارگران ساختمانی استفاده بهینه ای را داشت.
بر اساس مذاکرات انجام شده با اداره کل تعاون،کار و رفاه اجتماعی استان تهران، با استقرار سامانه های کاریابی در شهرداری می توانیم کمک بزرگی به کارگران و شهروندان انجام دهیم تا افراد شناخته ‌شده که پرونده تشکیل داده‌اند، به فرصت‌های شغلی معرفی شوند.