تبیان، دستیار زندگی

آیا شما اهل اهمال و دفع الوقت هستید؟ اگر شما نیز مثل بسیاری از آدم ها باشید، پاسخ این سؤال مثبت است. اما این احتمال هست كه شما نخواهید با اضطرابات حاصل از زندگی اهمال كارانه سر كنید. ممكن است بیشتر كارها را در حالی كه میل به انجامشان دارید به تعویق بیندازید، و به دلایلی به طفره رفتن و تعلل ورزیدن ادامه دهید. این روال مسامحه كاری از جنبه های بسیار خسته كننده زندگی است. اگر شما به سختی گرفتار این حالت باشید كمتر روزی می گذرد كه نگویید «می دانم باید آن كار را سامان دهم، اما باشد برای بعد.» گناه این نقطه ضعف را به سادگی نمی توان متوجه عوامل بیرونی دانست. تعلل ورزیدن و ناراحتی های حاصله از آن تماماً به خود شما بستگی دارد.


چند نمونه از اهمال كاری و تنبلی متداول

بعضی زمینه هایی را كه در آن انتخاب «تعلل ورزی» بسیار سهل تر از انتخاب «عمل» است عبارتند از :

1 - ادامه دادن به شغلی كه امكانی برای رشد و پیشرفت ندارد .

2 –اصرار بر حفظ روابطی كه نابسامان شده است. متأهل یا مجرد ماندن فقط به امید این كه اوضاع بهتر خواهد شد.

3 - امتناع از كوشش در حل مشكلاتی كه در روابط مختلف پیش می آیند، از قبیل مشكلات جنسی – خجالت و یا ترس . به جای این كه اقدامی سازنده به عمل آورید فقط منتظر می مانید تا اوضاع خود به خود بهبود یابد .

4 - بی توجهی به اعتیاداتی از قبیل الكلیسم – مواد مخدر، قرص های آرام بخش یا سیگار . به خود می گویید «هر وقت آمادگی داشتم آن را ترك می كنم » در حالی كه می دانید به تعویق انداختن این كار به سبب تردیدی است كه نسبت به توانایی خود دارید.

5 - به تعویق انداختن كارهای دشوار یا كم اهمیت نظیر نظافت منزل .

6 - طفره رفتن از مواجهه با دیگران مثلاً یك شخص بلند مقام یا یك دوست؛ با ماندن در انتظار فرصت مناسب كم كم به این نتیجه می رسید كه چنین برخوردی لازم نیست، در حالی كه ممكن است این مواجهه روابط شما را، یا كیفیت خدمات را، بهبود بخشد .

7 - تصمیم به شروع رژیم غذایی مناسب از فردا یا هفته بعد. البته چون «به تعویق انداختن» از رژیم گرفتن آسان تر است می گویید «فردا رژیم می گیرم»؛ فردایی كه هیچوقت نخواهد آمد.

8 - به تعویق انداختن كارها به بهانه خواب یا خستگی .

9 - خستگی و بهانه ، احساس كسالت و ملال و مریض شدن، شیوه های عالی برای تعلل ورزیدن است.


دلایل ادامه اهمال كاری و تنبلی

ریشه اهمال كاری و تنبلی كردن را می توان در خود فریبی و فرار از قبول مسئولیت دانست. در اینجا مهمترین بازده های مسامحه كاری را ذكر می كنیم.

1 - تعویق هر امر به شما امكان می دهد تا از فعالیت های ناخوشایند فرار كنید.

2 – از راه خود فریبی می توانید احساس آرامش كنید.

3 - تا زمانی كه به تعلل ورزی خویش ادامه می دهید می توانید پیوسته همانگونه كه هستید باقی بمانید .

4 - با احساس ملال، كسی یا چیزی را موجب اندوه خود دانسته و سرزنشش می كنید، تا مسئولیت را از دوش خود بردارید و متوجه امر كسالت آور بیرونی كنید.

5 – با انتظار بهتر شدن اوضاع می توانید بنشینید و دنیا را به خاطر اندوه خود سرزنش كنید؛ اما اوضاع هیچگاه به نفع شما تغییر نمی كند، این یك شیوه عالی برای اجتناب از كار كردن است .

6 - با دوری گزیدن از فعالیت هایی كه مستلزم مخاطره است برای همیشه از احتمال شكست دوری می كنید.

7 – آرزو می كنید كه خواسته هایتان خود به خود برآورده شوند.

8 - ابراز همدردی دیگران و دلسوزی شخص خودتان را جلب می كنید تا به خاطر احساس اضطراب شما كه ناشی از انجام ندادن كارهایی است كه نتواسته اید بكنید همواره دلسوزتان باشند .

9 - با اجتناب از كار می توانید از موفقیت فرار كنید. در نتیجه از احساس آدم خوب و لایق بودن و بلکه پذیرش مسئولیت هایی كه موفقیت به همراه دارد نیز احتراز خواهید كرد.


چند روش برای از بین بردن اهمال كاری و تنبلی

1 - یك روز تصمیم بگیرید كه فقط به زمان حال بیندیشید، و سعی كنید آن پنج دقیقه را صرف انجام كاری كه «می خواهید» بكنید. در این فاصله كوتاه از به تعویق انداختن آنچه موجب ارضای خاطر شماست اجتناب كنید.

2 - بنشینید و شروع به كاری كنید كه به تعویق افكنده اید: نوشتن یا خواندن كتابی كه قصد داشته اید. خواهید دید كه اهمال شما هیچ ضرورتی نداشته، زیرا همین كه تعلل را كنار بگذارید، دست زدن به كار دلخواه را به احتمال زیاد دلپذیر و لذتبخش خواهید یافت. شروع به اجرای كار مورد نظر عملاً موجب می شود تا اضطراب خود را نسبت به انجام تمامی آن كار فراموش كنید.

3 - وقت مشخصی را تعیین كنید و این وقت را منحصراً به انجام كاری كه به تعویق انداخته اید اختصاص دهید. خواهید دید كه همین پانزده دقیقه كوشش كل مشكل تعلل ورزی شما را از میان برمی دارد.

4 - خود را مهمتر از آن بدانید كه با اضطراب درباره كارهایی كه باید به انجام برسانید زندگی كنید. بار دیگر كه می بینید اضطراب ناشی از تعویق كاری ناراحتتان می كند، به یاد بیاورید مردمی كه خویشتن را دوست دارند اینگونه خودشان را آزار نمی دهند .

5 -زمان حال را با دقت بررسی كنید. ببینید اكنون از چه چیز اجتناب می نمایید و شروع به مقابله و مبارزه با ترس از زندگی، مثبت و سازنده كنید. به تعویق اندازی موجب نگرانی نسبت به امری در آینده می شود و این نگرانی جانشین زمان حال شما می شود.

6 - تصمیم بگیرید و عمل کنید؛ حالا، رژیم غذایی متناسب را شروع كنید؛ همین الان. به این طریق است كه با مشكلات خود مقابله خواهید كرد. با عمل در «همین لحظه» عمل كنید. تنها چیزی كه مانع شما می شود خود شما، و انتخاب های بیمارگونه ای است كه به عمل آورده اید زیرا قدرت خودتان را باور نداشته اید. خیلی ساده است فقط عمل كنید .

7 - نگاه دقیقی به زندگی خود بیندازید؛ اگر می دانستید فقط شش ماه دیگر زنده خواهید بود، آیا همین روش ها و همین كارها را انتخاب می كردید؟

دیگر به خود نگویید كه عملكردتان باید خوب باشد. به خاطر داشته باشید كه نفس عمل كردن بسیار مهمتر است.

8 - در به عهده گرفتن كاری كه از آن پرهیز دارید شجاع باشید. یك عمل شجاعانه می تواند همه ترس های شما را از بین ببرد. دیگر به خود نگویید كه عملكردتان باید خوب باشد. به خاطر داشته باشید كه نفس عمل كردن بسیار مهمتر است.

9 - تصمیم بگیرید كه تا لحظه خوابیدن خسته نشوید اجازه ندهید كه خستگی یا بیماری، وسیله ای برای فرار از كار یا به تعویق انداختن آن شود .

10 - كلمات «امید» ،«آرزو» و«شاید» را از فرهنگ لغات خود حذف كنید. این كلمات، ابزار به تعویق اندازی كارها هستند. هر وقت این كلمات وارد ذهن شما می شوند، جملات تازه ای را جانشین آنها سازید، مثلاً جمله «امیدوارم كارها رو به راه شوند» را به جمله «آن كار را عملی خواهم ساخت» تبدیل كنید.

11 - رفتارهای منتقدانه خود را هر روز یادداشت كنید. با نوشتن، دو منظور زیر حاصل خواهد شد: 1) چگونگی بروز رفتار انتقادی را در زندگی خود مشاهده خواهید كرد 2) تعداد دفعاتی كه انتقاد می كنید، نوع انتقاد، وقایع و افرادی كه به این حالت شما مربوط می شوند، مشخص می گردند. همچنین از انتقاد كردن دست برخواهید داشت، زیرا نوشتن موارد آن در یادداشت روزانه عملاً كار بسیار دردناكی می شود.

12 - اگر دلتان می خواهد دنیا تغییر كند، شكوه و شكایت نكنید. كاری بكنید به جای این كه لحظات خود را با انواع نگرانی های اختلال آمیز نسبت به كارهای عقب مانده بگذرانید، با این نقطه ضعف فلاكت بار مبارزه كنید و پیوسته در لحظه حال زندگی كنید. یك فرد عمل كننده باشید، نه آرزو كننده یا امیدوار یا انتقاد كننده.

---

تنبلی به عنوان یك معضل اجتماعی به سراغ تمام افراد می‌‌رود و حداقل برای یك بار هم شده، طیف‌های مختلف به این مشكل دچار می‌‌شوند اما نكته مهم نحوه برخورد با آن است. عده‌ای با توجه به شرایط و تكیه بر قدرت درك و اراده خود، بر آن فائق می‌‌آیند و در مقابل، گروهی دیگر به آن تن می‌‌دهند.

تنبلی یا شانه خالی كردن از بار مسئولیت‌ها در افراد مختلف خود را با نشانه‌های متفاوتی بروز می‌‌دهد:

- كار و وظایف خود را به درستی، به‌موقع و بدون اعمال فشار انجام نمی‌‌دهند.

- از انجام دادن وظیفه سر باز زده و از ادای تكلیف خودداری می‌‌كنند.

- در مواردی برای خود كارهای فرعی مورد علاقه‌شان را مهیا می‌‌كنند تا از وظیفه خود شانه خالی كنند.

- برای كار نكردن خود دلیل‌تراشی می‌‌كنند و عذر و بهانه آوردن برایشان بسیار عادی است.

- كار و وظیفه اصلی خود را نیمه‌تمام می‌‌گذارند و به دنبال بازی و مشغولیت دیگری می‌‌روند.

- توقع دارند دیگران كارهای آنها را انجام دهند.

- زندگی‌شان اتكالی و شدیدا وابسته است.

- همه ساعات زندگی را به حساب ساعات فراغت خود منظور می‌‌كنند.

و...

چند روش برای از بین بردن اهمال‌كاری و تنبلی:

راهكار اول: تحلیل سود و زیان
اولین مرحله این است كه شخص سود و زیان انجام ندادن كاری را كه می‌‌خواهد انجام دهد، یادداشت كند و به تحلیل آن بپردازد. برای تحلیل آن كافی است به موارد سود و زیان امتیاز دهد و آنها را با هم مقایسه كند.

مرحله دوم: برنامه‌ریزی

مرحله سوم: ساده گرفتن كار
اگر به جای هدف‌های بسیار بزرگ و كمال‌طلبانه، هدف‌های واقعی و به نسبت ساده را انتخاب كنیم، كار دشوار، ساده می‌‌شود.

مرحله بعدی: مثبت فكر كردن
شایان ذكر است افراد باید به كار خود بها دهند یعنی بعد از شروع كاری كه از انجام دادنش طفره می‌‌روند، به جای آن‌كه آن را بی‌ارزش جلوه بدهند، از كار خود تعریف كرده و از خود به خاطر انجام دادن آن تشكر كنند.

---

آیا شما هم جزو آن دسته از كسانی هستید كه كارهایتان را به فردا موكول می كنید؟

در اینجا به برخی عوامل مؤثر در این موضوع و راه حل هایی برای مقابله با آن می پردازیم . عوامل مؤثر در اهمال كاری عبارت اند از:

1- تقدم انگیزه برعمل . گاهی افراد توجیه می كنند كه : حال و حوصله ندارم . صبر می كنم تا انگیزه پیدا كنم! درحالی كه ممكن است این حوصله بیشتر، هیچگاه از راه نرسد. اشخاص موفق می دانند كه كار، مقدم بر انگیزه است. مهم نیست كه دوست دارید یا ندارید دست به كار شوید. وقتی شروع كردید برداشتن قدم های بعدی ساده تر می شود.

2- الگوی تسلط . مسامحه كارها ، اغلب از رفتاراشخاص كارآمد، برداشتی غیر واقع بینانه دارند. آنها فكر می كنند افراد موفق همیشه احساس اطمینان و اعتماد به نفس دارند و به راحتی به هدف خود می رسند. این تصور كاملاً غیر واقع بینانه است .

رسیدن به اهداف غالباً با فشارهای روانی همراه است و در راه رسیدن به هدف موانع و ناكامی هایی در انتظار است . افراد موفق هنگام بر خورد با موانع ، خیلی ساده آنها را می پذیرند، در برابر مشكلات می ایستند و با عزمی جزم به رویارویی با آنها می روند.


3- ترس از شكست . گاهی فرد موفقیت را بیش ازحد مهم می داند ، در نتیجه به جای آن كه به استقبال خطر برود از آن می گریزد. اشخاصی كه از شكست می ترسند غالباً عزت نفس خود را با موفقیت می سنجند و وقتی در كاری موفق نمی شوند خود را شكست خورده و ناكام می پندارند.


4- كمال طلبی . بسیاری از ما با این باور بزرگ شده ایم كه باید همیشه كارهایمان را عالی و بدون كم و كاست انجام دهیم ، بنابراین به دلیل ترس از نقصان در كارها ، آنها را به تعویق می اندازیم .


5-پاداش نگرفتن . بزرگترین نیروی انگیزه بخش در جهان، احساس شور و هیجان و رضایت از كاری است كه انجام می دهید. اگر احساس كنید پاداش تلاش خود را می گیرید، انگیزه شما برای كار ، بیشتر می شود. آنچه باید بدانید ، این است كه در نهایت همه اجر و پاداشها از درون انسان ناشی می شود. تنها اندیشه شما ست كه می تواند شما را خوشحال یا ناراحت كند. اگر هرگز به خود امتیازی ندهید و برای خود بهایی قائل نشوید ، به این احساس می رسید كه هرگز نمی توانید كاری برای خشنودی خود بكنید، بنابراین امتحان كردنش بی معنی است.


6-عبارت های باید دار.عبارت های باید دار معمولاً مؤثر نیستند ، زیرا احساس گناه ایجاد می كنند و شرایطی فراهم می سازند كه شما از انجام كار خودداری كنید. گاهی اوقات هرچه بیشتر به خود بگویید كه باید كاری انجام دهید، انجام آن كار به همان اندازه دشوار می شود.


7- پرخاشگری انفعالی. مسامحه كارها اغلب از ابراز علنی احساسات منفی خود واهمه دارند. ممكن است مخالف برخورد و اختلاف باشید و ناراحتی را انكار كنید. در این صورت احساسات واقعی شما به صورت غیر مستقیم ( یعنی اهمال كاری) بروز خواهد كرد.


8- فقدان قاطعیت . خیلی ها به خاطر نداشتن قاطعیت و موافقت كردن با انجام كاری كه علاقه ای به انجام آن ندارند، اهمال كاری می كنند. ممكن است به دلیل آن كه می خواهید آدم خوبی باشید تسلیم خواسته های غیر منطقی دیگران شوید. ممكن است از انتقاد دیگران بترسید و یا از بحث با آنها واهمه داشته باشید، در این شرایط هر وقت به یاد آن كار می افتید از انجامش طفره خواهید رفت.



شیوه های غلبه بر اهمال كاری:

1- اوقات خود را تقسیم كنید . برای هر كار زمان مشخصی در نظر بگیرید. اغلب اهمال كاری ها نتیجه عدم آگاهی از وقت مقرر برای انجام كارهاست.


2- یاد آوری . روش یادداشت برداری برای كارهایی كه باید انجام شود مفید است. بهتر است در فواصل ساعات روز به آنها مراجعه كنید.


3- روش جزء به جزء . این شیوه بهترین راه غلبه بر اهمال كاری است، بخصوص وقتی كارهای زیادی از قبل روی هم انباشته شده باشد. دراین روش اول باید اولویت ها را مشخص كنید. اگر كارتان زیاد است هر روز جزیی از آن را انجام دهید و بر انجام كامل آن اصرار نورزید. برای خود فهرستی از كارهای ضروری تهیه كنید تا همواره كارهای مهم خود را در نظر داشته باشید.


4- بازی با احتمالات . كسانی كه كارهای خود را به تعویق می اندازند معمولاً منتظر فرا رسیدن زمانی هستند كه به اصطلاح حال كاركردن پیدا كنند. وقتی كاری را با تأخیر شروع می كنید ، در حقیقت شانس بهتر ارائه كردن آن را از دست می دهید، هرچه شروع به كار به تأخیر افتد احتمال بدتر انجام دادن آن بیشتر می شود.


5- هم پیمانی . با خود عهد كنید كه در انجام كارهایتان كوشا باشید . برای انجام آنها با دوستی كه احیاناً همین هدف را دارد قرار بگذارید و با هم آن را دنبال كنید.


6- تغییر محیط . محیط را به نحوی كه دوست دارید برای كار تغییر دهید و عواملی را كه موجب حواس پرتی شما می شوند دور كنید.


7- پاداش . می توانید اموری را كه برایتان لذت بخش هستند مثل تماشای یك برنامه تلویزیون – به عنوان پاداش برای انجام به موقع كارهایتان در نظر بگیرید.


8- تنبیه . تنبیهی كه در برابر هر كوتاهی ، برای خودمان مقرر می داریم ، هشداری است كه ما را از تكرار و ادامه آن برحذر می دارد. نوع تنبیه به میل و سیلقه ما بستگی دارد. می توانیم كاری را كه از آن بدمان می آید به عنوان تنبیه در نظر بگیریم و یا خود را از انجام یك برنامه لذت بخش – مثل دیدار دوستان – محروم كنیم.

---

راهکارهایی ساده برای جلوگیری از احساس کسالت و بیهودگی

احساس کسالت و بیهودگی می کنید؟ شاید چنین احساسی بیشتر از آن که به جسم شما مربوط باشد به روح و روانتان بستگی داشته باشد شاید شما نیاز به یک تلنگر روحی داشته باشید. در واقع همان طور که انرژی فیزیکی و جسمانی شما حاصل رژیم غذایی سالم ، ورزش و استراحت مناسب است، انرژی روانی هم از طریق زیستن به انواع روش هایی حاصل می شود که به شما احساس امیدواری، اعتماد به نفس ، سرزنده بودن، عشق و نایل شدن به تمامی چیزهایی که دوست دارید، می بخشند.

می توانید 4 روش زیر را که بسیار هم ساده هستند به منظور برخورداری از روحیه ای شاد و سالم امتحان کنید:

1- به خاطر خشنود شدن دیگران زندگی نکنید

ساده ترین مثال در این مورد این است که در عوض ازدواج با پزشک پولداری که مادرتان اصرار دارد ، با کارمند ساده ای که دوستش دارید ازدواج کنید یا این که اگر واقعاً انجام کاری را دوست ندارید به راحتی پاسخ رد بدهید.

همان کسی باشید که خودتان می خواهید. همان کاری را انجام دهید که دلتان می خواهد. در این صورت است که پاداش روحی خود را خواهید گرفت.

وقتی به خاطر خشنودی دیگران زندگی می کنید در واقع زحمت ها را شما کشیده اید، اما سود آن نصیب دیگران می شود و همین موضوع می تواند عامل هدر رفتن انرژی ، و خستگی روحی شما شود. درست مثل این است که هر روز سر ساعت مشخصی به اداره بروید و کارها را انجام دهید اما آخر ماه ، چک حقوقی را شخص دیگری دریافت کند.


2- افراد مثبت اندیش را به دنیای خود وارد کنید

هر کسی نیاز دارد اطرافش را افرادی احاطه کنند که به وی اهمیت می دهند و حتی در تاریکترین ساعات زندگی اش از وی حمایت می کنند. از افرادی که مدام نق می زنند و شاکی هستند یا این که شما را درگیر مشکلات شخصی خود می کنند، حذر کنید.

بیشتر وقت خود را با افرادی سپری کنید که به شما از خودتان احساس خوبی بدهند یا این که به طریقی شما را احیا کنند و نیروی تازه ای ببخشند. به عبارتی دیگر با افرادی معاشرت کنید که موج مثبت تولید می کنند. شاید دیگر زمان آن رسیده باشد از افرادی که فقط در ظاهر دوست شما هستند چشم بپوشید، زیرا این افراد فقط وقتی به شما احساس نیاز داشته باشند به یادتان می افتند.


3- همواره در زندگی خود برنامه هایی بزرگ و جدید داشته باشید

برای این منظور می توانید نقشه مسافرت بعدی خود را در سر بپرورانید یا این که شروع به نوشتن رمانی کنید که همیشه در ذهن تان بوده است. به جلو نگاه کنید؛ همچنین برای این که روحیه شما تحریک شود بهتر است بر وقایع و اتفاقات برجسته زندگی تان مروری داشته باشید. در نظر داشته باشید که هر فردی از امیدهایی که برای آینده اش دارد انرژی می گیرد. زمان حال خود را بیشتر کنترل پذیر کنید و اداره آن را در دست بگیرید.


4- هیچ گاه در گذشته ها زندگی نکنید

به این فکر نکنید که اگر با فلان شخص دوست نمی شدید یا این که اگر فلان شغل را بر نمی گزیدید چه می شد یا این که اگر فلان تصمیم را نمی گرفتید چه اتفاقی می افتاد؟

در عوض بر زمان حال خود تمرکز کنید و به آنچه نیاز دارید انجام دهید تا شما را به جلو براند، بیندیشید. دوست دارید شغلتان را عوض کنید؟ در انتخاب همسر تجدید نظر کنید؟ در زندگی خود ماجراجوتر باشید؟ گرچه نمی توانید هر چیزی را که در زندگی تان اتفاق خواهد افتاد پیش بینی کنید، اما می توانید با ریختن برنامه هایی مناسب تر به اهداف زندگی خود برسید. در نظر داشته باشید که تمام چیزهایی را که دوست دارید تغییرشان دهید همگی قابل کنترل هستند. شما به راحتی می توانید مسیر شغلی، روابط دوستانه و چگونگی گذراندن اوقات فراغت خود را در کنترل خود درآورید. هر کسی می تواند به راحتی برای سرنوشت خود تصمیم بگیرد و این امر که وظیفه مهمی است زمانی امکان پذیر است که از انرژی روحی بیشتری برخوردار باشد. هم اکنون وقت انجام چنین کاری است، زیرا مطمئناً انرژی شما بیشتر از زمان آینده خواهد بود.