3 گام تا رسیدن به موفقیت
همه ی انسان ها خواهان موفقیت اند.
بعضی افراد هر صبح که بیدار می شوند، در تلاش برای رسیدن به آن هستند، و در این راه حتی حاضرند به ضرر و زیان سایر افراد نیز کار کنند.
برای سایرین، کسب موفقیت به نظر غیر ممکن می رسد. آنها تصور می کنند که فقط افراد کمی قادرند به آن دست یابند و بقیه باید به همان چیزی که دارند شاد و راضی باشند.
این حرف ها خیلی هم دور از واقعیت نیست. اگر شما با قصد و هدف ناپاک و اشتباه به دنبال موفقیت باشید، هیچگاه به آن نخواهید رسید. مثل این است که بدون در دست داشتن نقشه، به شهری غریب سفر کنید.
زیگ زیگلار می گوید: "موفقیت مراحل متداوم دارد، یک اتفاق ناگهانی نیست." "یک مسافرت است نه یک مقصد.
جیم روهن موفقیت را اینگونه توصیف می کند: "...موفقیت باید به طرف شما بیاید، نه اینکه شما به دنبال آن باشید."
آیا نقشه ی کار دستتان آمد؟
نباید برای به دست آوردن آن عجله کنید، و این را هم بدانید که با شانس نیز به دست نمی آید. موفقیت را از کسی به ارث نمی برید، و نمی توانید آن را به زور از کسی بگیرید.
برای دستیابی به موفقیت باید زمانی طولانی به شدت و سختی تلاش کنید. دستیابی به آن قیمتی دارد و گاهی اوقات قیمتش بسیار بالاست. و معمولاً اکثر افراد آمادگی یا توانایی پرداخت این قیمت را ندارند.
اگر می بینید که خیلی وقت است موفقیت از شما دوری می کند، بدانید که ممکن است هدفتان نادرست بوده باشد.
باید قبول کنید که:
(1) برای دستیابی به موفقیت باید مراحلی متداوم را از سر بگذرانید، که صبر و زمان می طلبد. هیچ راه میانبری برای رسیدن به آن وجود ندارد.
موفقیتی که بادوام باشد و به جای غم و غصه، برایتان شادی به ارمغان بیاورد، نیازمند گذراندن مراحل آموزشی است. زمانی که طی آن عادات قدیم خود را کنار گذاشته و عاداتی جدید پیدا کنید. در این زمان باید یاد بگیرید که چه چیز به کار می آید و چه چیز بی فایده است.
باید بدهی های خود را بپردازید، کامل و سر موقع!
پس عجله نکنید.
(2) برای جلب موفقیت به سمت خودتان، لازم است که مهارت ها و خصوصیات ویژه ای کسب کنید.
برای شما موفقیت چه مفهومی دارد؟ سعی کنید موفقیت را برای خود معنا کنید. و ببینید برای رسیدن به این اهداف، چه مهارت ها و خصوصیاتی نیاز دارید؟ اهداف خود را به دقت بررسی کنید.
به دنبال کسب مهارتهایی باشید که برای رسیدن به آن هدف مورد نیاز است. یاد بگیرید که برای رسیدن به جایی که می خواهید برسید، همیشه کاری را انجام دهید، که باید انجام شود. ببینید افرادی که به آن هدف دلخواه شما نائل شده اند. چه خصوصیاتی دارند، چه کارهایی انجام می دهند و چه کارهایی انجام نمی دهند؟ اگر شما نیز همان کارها را انجام دهید و از آنچه آنها اجتناب میکنند، دوری کنید، مطمئناً به جایی که آنها رسیده اند، خواهید رسید.
2 یا 3 نفر پیرامون خودتان پیدا کنید که به هدف دلخواه شما رسیده باشند. خصوصیات، ویژگی ها و مهارتهای آنان را جایی یادداشت کنید. سعی کنید از این ویژگی ها تقلید کنید. از همین امروز شروع کنید!
زمانیکه فهمیدید چه باید بکنید، شایستگی لازم را به دست آورده اید. و این زمانی است که موفقیت به سمتتان خواهد آمد. شما الزامات کار را فراهم آورده اید و حالا موفقیت است که به دنبالتان افتاده است. پنجره ی فرصت های مختلف به سوی شما گشوده شده و شما آماده برای به چنگ آوردن آنها هستید.
(3) باید برای سفر کردن در جاده ی موفقیت آماده باشید، البته اکثر مواقع این سفر باید به تنهایی انجام شود و هیچ همسفری ندارید. گفته شده: "در بعضی مواقع، دنبال کردن اهدافتان در درجه ی دوم اهمیت قرار می گیرد، و تغییراتی که در این روند در شما ایجاد شده، مهمترین مسئله می گردد....مهم مقصدی نیست که پیش به سوی آن دارید، خود رفتن مهم تر است..!"
پدرها و مادرها، آیا زمانی را که می خواستید به فرزندانتان خزیدن را آموزش دهید به خاطر دارید؟ اسباب بازی مورد علاقه شان را جلویشان می گذاشتید و آنها را ترغیب می کردید که برای به دست آوردن آن خود را جلو بکشانند. ولی همان اسباب بازی بود که برای اولین دفعه، به آنها انگیزه داد.
اما شما می خواستید ماهیچه های آنها را قوی تر کرده و مهارت جدیدی به آنها آموزش دهید. وقتی آنها توانستند به اسباب بازی برسند، خزیدن را به خوبی یاد گرفته بودند. پس از آن، آنها دیگر می توانستند به هر مقصد با هر مسافتی که بود بروند، حتی بدون نیاز به هیچ اسباب بازی یا حتی بدون نیاز به شما!
مقصد دیگر اهمیت کمتری پیدا کرده بود، آنها فهمیده بودند که این مراحل را چگونه بگذرانند. این مثال بسیار شبیه به سفر شما به سمت موفقیت است. همین است که شما را وادار می سازد مهارتها و خصوصیات لازم برای دستیابی به موفقیت را یاد بگیرید.
و حال که مهارتهای لازم را به دست آورده و مراحل را گذرانیده اید، پی در پی موفقیت کسب می کنید. اما اگر برای رسیدن به این نقطه عجله می کردید و مراحل لازم را نمی گذراندید، مطمئناً شکست می خوردید. و برای همیشه در همان پله ی اول می ماندید.
همه می توانند موفقیت را برای خود معنا کرده و به دنبال آن بروند. اگر بتوانید به اندازه لازم تلاش کرده و صبر پیشه کنید، مطمئناً موفق خواهید شد. و به فردی تبدیل خواهید شد که به جای افتادن به دنبال موفقیت، موفقیت خود به خود به او جلب خواهد شد.
کاملاً بدیهی است. وقتی شما برای موفقیت آمادگی های لازم را داشته باشید، بدون هیچگونه تلاشی آن را به سمت خود جذب خواهید کرد. اما اگر آمادگی نداشته باشید، از شما فراری خواهد شد، و با هر سرعتی هم که به دنبال آن بدوید، به آن نخواهید رسید.
حالا که با راه جذب کردن موفقیت آشنا شده اید، چرا این سفر را آغاز نمی کنید؟ همه می توانند موفق شوند، اما متاسفانه افراد کمی به آن می رسند. این شما هستید که باید انتخاب کنید. شما می توانید به هر چه در زندگی آرزو دارید دست پیدا کنید. اما باید آمادگی پرداخت قیمت آن را داشته باشید.
پس سعی نکنید با امتحان کردن راه های میانبر، زمانتان را هدر دهید. باید به دنبال راه اصلی باشید.
از همین امروز شروع کنید. موفقیت از آنِ شماست!
سحری چه بخوریم؟
سحری مهمترین وعده غذایی روزه‌دارهاست چون انرژی لازم را در طول روز تامین میکند. بیدارنشدن برای سحری باعث میشود در طول روز بی‌حال و تشنه و گرسنه باشید. این کار در طولانی‌مدت به سلامت‌تان آسیب می‌رساند.
بهتر است ساعتی قبل از اذان صبح از خواب بیدار شوید تا آرامش و وقت کافی برای غذاخوردن داشته باشید و از ورود حجم زیاد غذا در زمان کم به معده جلوگیری کنید.وعده غذایی سحری باید متنوع و شامل تمام گروه‌های غذایی باشد. کارشناسان تغذیه توصیه میکنند در این وعده از غذاهای پرفیبر استفاده کنید.
این غذاها مدت بیشتری در سیستم گوارش می‌مانند و باعث میشوند در طول روز دیرتر احساس گرسنگی کنید. هضم غذاهای فیبردار حدود 8 ساعت طول می‌کشد، در حالی که غذاهای زود هضم در مدت 3 تا 4 ساعت هضم میشوند.نوشیدن چای در سحر توصیه نمیشود. چون باعث دفع ادرار میشود و در این صورت ممکن است بدن مواد معدنی‌ای که در طول روز به آن نیاز دارد را در ابتدای روز از دست بدهد.بعد از غذا دندان‌هایتان را خوب مسواک بزنید.
استفاده از نخ دندان و شستن دهان با آب نمک از بوی بد دهان در طول روز پیشگیری میکند. نکته آخر اینکه پس از خوردن سحری حداقل یك ساعت برای هضم غذا بیدار بمانید.
افطار و شام
چای کم‌رنگ، شیر، خرما، حلوا یا شله زرد، سوپ رقیق، نان و پنیر و سبزی از غذاهای مناسب برای افطار است. بهتر است روزه‌تان را با خرما و شیر یا چای کم رنگ باز کنید.
در نوشیدن مایعات زیاده‌روی نکنید. مصرف زیاد مایعات هنگام افطار به معده فشار می‌آورد و باعث سوء‌هاضمه میشود. کمی استراحت کنید و خوردن بیشتر را به زمان شام موکول کنید.در وعده افطار مصرف مواد قندی ساده برای بالابردن میزان قند خون لازم است، اما باید مراقب باشید در مصرف مواد قندی زیاده‌روی نکنید. شاید باور نکنید اما یکی از علت‌های افت قند خون بعد از افطار مصرف زیاد مواد قندی است.
علتش هم این است که در لحظه افطار قند خون به پایین ترین مقدار رسیده و بعد از خوردن غذا قند خون یکباره بالا می‌رود. بدن برای مقابله با افزایش قند خون هورمون انسولین ترشح میکند و این هورمون به فاصله نیم تا یک ساعت بعد از خوردن غذا قند خون را به حالت اولیه می‌رساند. اما معمولا از آنجایی که قندهای ساده و تصفیه شده در رژیم غذایی ما زیاد است، انسولین زیادی هم ترشح میشود و همین باعث میشود بدن دچار افت قند خون شود. بهتر است شام چند ساعت بعد از افطار میل شود. کارشناسان تغذیه توصیه میکنند افطار و شام را همزمان میل نکنید.
این کار به سیستم گوارش فشار وارد میکند.
تامین آب بدن
به دلیل اینکه در طول روز نمی‌توانید آب بنوشید، ممکن است بدن دچار کمبود آب شود. مصرف آب، چای کم‌رنگ، شیر، دوغ رقیق و کم‌نمک و آب‌میوه تازه را فراموش نكنید.
از زمان افطار تا هنگام خواب، حداقل 4 لیوان آب بنوشید. برای جبران آب بدن از سالاد، سبزیجات و میوه استفاده کنید. یکی از مشکلاتی که در اثر مصرف کم آب اتفاق می‌افتد، یبوست است.
مصرف غذاهای فیبردار مانند حبوبات و سبزیجات و استفاده از روغن زیتون و آرد سبوس‌دار در تهیه غذا و مصرف میوه‌های خشک مانند برگه هلو، زردآلو، آلو و انجیر خشک برای پیشگیری از این حالت مفید است.
خواب و روزه‌داری
در این ماه علاوه بر وعده‌های غذایی ساعت خواب هم تغییر میکند. شب زودتر بخوابید تا بتوانید یکی دو ساعت قبل از اذان از خواب بیدار شوید. غذایتان را با آرامش میل کنید. بلافاصله بعد از خوردن غذا دراز نکشید، این کار باعث سوء‌هاضمه و برگشت غذا از معده میشود.
در ساعات دیگر روز به اندازه کافی بخوابید تا سحر خواب نمانید یا از شدت خواب آلودگی از خوردن سحری منصرف نشوید.ساعت‌های اولیه روز، بعد از خواب شبانه و خوردن غذا بهترین زمان برای فعالیت‌های فکری است. بهتر است این ساعت از روز بیدار بمانید و کارهایی که احتیاج به تمرکز و قدرت فکری بیشتری دارند را انجام دهید و در ساعت‌های انتهایی روز بخوابید. بعدازظهر و قبل از افطار که کم‌انرژی‌تر شده‌اید و قند خونتان پایین آمده، زمان مناسبی برای خواب است. این خواب نیمروزی باعث میشود تا بعد از افطار سرحال‌تر باشید.
روزه و ورزش
شاید تصور کنید چون روزه هستید نباید ورزش کنید و تحرک زیادی داشته باشید، اما اصلا این‌طور نیست. اتفاقا یک ورزش ملایم مانند پیاده‌روی و نرمش‌های کششی می‌تواند خستگی را از تن شما بیرون کند و انرژی‌تان را بیشتر کند. پس هر وقت احساس خستگی کردید کمی نرمش کنید، چند نفس عمیق بکشید و تاثیر آن را در شادابی‌تان ببینید. نرمش‌های سنگین و نرمش‌هایی که بعد از آن عرق کنید برای ساعات روزه داری مناسب نیستند.
ورزش‌های سبک را انتخاب کنید، مثلا بعد از شام به پیاده روی بروید و آرام قدم بزنید. یا از مهمانی که بر می‌گردید مسافتی را در کنار خانواده قدم بزنید.ورزشكاران در ماه رمضان نسبت به افراد عادی نیاز بیشتری به پروتئین، قند و ویتامینها دارند. باید حدود 3 ساعت بعد از افطار ورزش را شروع کرد تا غذای مصرف شده فرصت هضم پیدا كند.
بین خوردن غذا و شروع ورزش باید فاصله‌ای باشد كه جریان خون بتواند به راحتی به عضلات بدن برسد.ممکن است كمبود قند در بدن باعث بروز مشكلاتی شود كه ورزشكاران روزه‌دار می‌توانند با مصرف مواد قندی و كربوهیدرات‌ها مانند ماكارونی، عسل، سیب زمینی،قند و شیرینی‌جات در فاصله بین سحر و افطار این كمبود را جبران كنند.
قهرمانان روزه‌دار
برخی از قهرمانان ورزشی در جریان ماه مبارك رمضان نگران‌اند كه آیا می‌توانند باز هم به فعالیت‌های ورزشی‌شان ادامه دهند یا نه. پاسخ این است كه می‌توان با مشورت پزشكان و همچنین مربیان باتجربه، ضمن روزه‌داری، تمرین‌ها را هم تا حد ممكن ادامه داد.
در ماه رمضان تمرین‌های ورزشی باید سبك‌تر باشد، چون هنگام ورزش، بدن نمك و آب زیادی از دست میدهد و در ورزش‌های شدید منجر به ضعف شدید بدن میشود. ورزشكاران به دلیل فعالیتی كه دارند و موقع تمرین بیشتر عرق می‌كنند و با مصرف یك و نیم تا 2 لیتر آب یا مایعات شیرین به جز چای، مشكلی از این بابت نخواهند داشت. بعد از انجام فعالیت ورزشی تا زمانی كه تشنه هستید، می‌توانید آب یا مایعات بنوشید.
همچنین مصرف مایعات با غلظت 5درصد مواد قندی در حین تمرین و بعد از آن برای جبران افت قند خون مفیدتر است. رمضان در كنار پزشک دکتر فرنوش صفوی‌فر
چگونه بیماران مختلف می‌توانند روزه بگیرند؟
ماه رمضان، فرصتی است که همه دوست دارند در برکت و رحمت گسترده‌اش شریک باشند. در این میان، بیماران، سالمندان و کسانی که وضعیت‌های خاص فیزیولوژیکی مانند بارداری و شیردهی را از سر می‌گذرانند، معمولا با یک سوال عمده مواجه‌اند: آیا می‌توانند روزه بگیرند یا نه؛ و این که اگر روزه بگیرند، آیا با مشکل روبه‌رو نخواهند بود؟اگرچه نمی‌توان برای همه بیماران مزمن، یک حکم کلی صادر کرد و هر بیمار، شرایط خاص خود را دارد و فقط و فقط پزشک معالجش می‌تواند درباره این که می‌تواند روزه بگیرد یا نه، نظر قطعی بدهد؛ با این حال نکاتی در مورد هر بیماری وجود دارد که می‌تواند به تصمیم‌گیری درست بیمار و پزشکان کمک کند.
مرور این نکات، شاید چند فایده مهم داشته باشد؛ اول این که در هر شرایطی، روزه گرفتن به صلاح فرد نیست و حتی از لحاظ شرعی هم توصیه نمیشود. دوم این که می‌توان با ایجاد برخی تنظیم‌ها در برنامه غذایی و دارویی و آگاهی از علائم هشدار، در بسیاری از بیماری‌ها به راحتی روزه‌داری کرد، بدون اینكه هیچ مشکل جدی‌ای به وجود آید.در این نوشتار، برای رعایت اختصار، تنها به چند بیماری مزمن که شیوع بیشتری دارد، اشاره میشود.
بیماران دیابتی
بیمار دیابتی كه بدون انجام مشاوره با پزشك، روزه‌داری می‌كند، در معرض خطر جدی افزایش درازمدت قند خون قرار دارد كه این امر علاوه بر عوارض جسمی، عوارض جانبی دیگری از جمله افزایش هزینه و حتی غیر ممكن شدن درمان را در پی دارد. حفظ مقدار قند خون در محدوده طبیعی، بین 60 تا 140 میلی گرم درصد، هدف اصلی در درمان دیابت است؛ از طرف دیگر نوع تغذیه، و بالطبع روزه‌داری، می‌تواند روی این شاخص مهم سلامت بیمار تاثیر جدی بگذارد.
کارشناسان اعتقاد دارند افرادی كه قادر به كنترل قند خون خود در حد طبیعی هستند، با داروهای خوراكی یعنی قرص، با رعایت شرایط خاص و اندازه‌گیری به‌موقع قند خونشان، می‌توانند با سلامت و اطمینان کافی در این فریضه الهی شرکت کنند. بنابراین، شاید بتوان گفت اولین قدم برای فرد دیابتی که می‌خواهد در فریضه روزه هم‌گام سایرین باشد، این است که تجهیزات لازم برای اندازه‌گیری قند خون، یا حداقل ادرار را، در منزل داشته باشد.
بدون پایش مداوم قند خون، یا تخمین آن از طریق آزمایش ادرار، نمی‌توان از ایمن بودن روزه‌داری اطمینان کافی داشت.به گفته متخصصان، میزان قند خون بیماران دیابتی روزه‌دار باید قبل از سحر، حداكثر 120 میلی گرم درصد، دو ساعت بعد از سحر، حداكثر 160 میلی گرم درصد، بین ساعت 1 تا 3 بعدازظهر، حداقل 70 میلی گرم درصد، قبل از افطار، حداكثر 120 میلی گرم درصد و دو ساعت بعد از افطار، حداكثر 160 میلی گرم درصد باشد.
پزشکان توصیه میکنند بیماران روزه‌دار در هنگام افطار، قبل از خوردن هر غذایی، قرص خود را میل كنند و پس از گذشت مدتی، غذا خوردن را آغاز كنند. اما قضیه در مورد بیماران تحت درمان با انسولین فرق میکند. استفاده از این دارو با احتمال بالای افت قند خون همراه است و بنابراین، لازم است این بیماران در فواصل نزدیک به‌هم غذا میل كنند، به همین دلیل، روزه‌داری به هیچ عنوان به آنها توصیه نمیشود.
ضمن اینکه بیماران انسولینی، معمولا نمیتوانند نوبت تزریق خود را، مگر در موارد خاص و زیر نظر مستقیم پزشك معالج، حذف یا جابه‌جا كنند. به همین دلیل توصیه تمام پزشکان و متخصصان به این بیماران این است که روزه نگیرند.
چربی و اوره بالا
گاهی این سؤال وجود دارد كه می‌توان با وجود فشارخون، چربی‌خون یا اوره بالا در ماه مبارك رمضان روزه گرفت یا خیر؟ کارشناسان تغذیه و متابولیسم در این باره پاسخ می‌دهند در صورتی كه بیمار بتواند بدون هیچ نوع عارضه‌ای داروهایش را در 2 وعده سحری و افطار میل کند، محدودیتی در این باره وجود ندارد، اما در كل بهتر است قبل از آن با پزشك معالج خود مشورت کند. دكتر مظهری، کارشناس تغذیه و عضو هیات علمی، در این باره چنین توضیح میدهد: «مطالعات نشان می‌دهند كه در طول روزه‌داری سطح كلسترول بد و تری گلیسرید كاهش چشمگیری پیدا میکند. میزان كلسترول خوب بالا می‌رود و تا حدودی فشارخون بالا تعدیل میشود.
به همین دلیل اگر افراد در دوران روزه‌داری نیز پرهیزهای غذایی خود را رعایت كنند، می‌توانند حتی به كنترل بیماری خود، تا حد زیادی، كمك کنند.» البته بیمارانی که اوره بالایی دارند، از این امر مستثنی هستند، چرا که امساك از غذا سطح اوره را در خون بالا می‌برد. بنابراین به هیچ عنوان روزه‌داری و تحمل گرسنگی برای این بیماران توصیه نمیشود.
بیماریهای قلبی
مطالعات نشان داده‌اند روزه‌داری می‌تواند با کم کردن عوامل خطر، به پیشگیری از بیماریهای قلبی کمک کند. دكتر مظهری درباره اثر روزه می‌گوید: «در طول ماه مبارك رمضان، سطح هموسیستئین خون به مقدار قابل ملاحظه‌ای كاهش می‌یابد و این اثر در كنار كاهش میزان چربی‌های خون و حتی تعدیل وزن بدن در این ماه، می‌تواند باعث کنترل بیماریهای قلبی- عروقی شود.» اما درباره افرادی که کارشان از این مرحله گذشته و به این بیماری‌ها مبتلا شده‌اند، چون باید داروهای خود را رأس ساعت مشخصی مصرف کنند، اغلب اجازه روزه گرفتن به آنها داده نمیشود. افت سطح داروهای قلبی، باعث عوارض جبران‌ناپذیری نظیر بزرگ شدن قلب و حتی سكته و حملات قلبی میشود.
ضمن این که به دلیل حساسیت این بیماران به انواع استرس‌ها، حتی احساس گرسنگی برایشان مناسب نیست.
بیماریهای کلیه
در مورد بیماریهای مزمن و شدید کلیوی، چند مورد هست که بنا به نظر اکثریت قاطع پزشکان، منع قطعی برای روزه‌داری به وجود می‌آورد، چرا که در این حالت‌ها، امكان تطابق مناسب با تغییرات آب و املاح وجود ندارد. به گفته متخصصان بیماریهای کلیه، در صورت نارسایی متوسط و شدید كلیه، وقتی کلیه از کار افتاده و بیمار باید تحت درمان با دیالیز قرار گیرد، دفع شدید پروتئین از ادرار (که در هموگلوبینموپاتی‌ها دیده میشود و خطر لخته شدن خون بالا می‌رود) و همچنین در صورت دفع مکرر سنگ‌های كلیوی، روزه گرفتن از لحاظ پزشکی ضرر جدی دارد و منع شده است.
به گفته متخصصان، افرادی كه تشكیل سنگ‌های ادراری در آنها فعال بوده و بیش از 2سنگ ادراری ظرف مدت 6 ماه داشته‌اند یا هم اكنون دارای سنگ ادراری هستند، بهتر است در مورد روزه گرفتن احتیاط کنند. با این حال، دکتر احمد تارا، فوق تخصص بیماریهای کلیه، درباره رابطه ننوشیدن آب در ماه مبارک رمضان و بیشتر شدن احتمال تشکیل سنگ در افراد مستعد، این طور توضیح میدهد: «هرچند كه طبق گزارش‌های علمی نوشیدن فراوان آب به مدت 5 سال، آمار ایجاد سنگ مجدد كلیه را در افرادی که سابقه آن را داشته‌اند، كاهش میدهد، اما این نكته به این معنی نیست كه اگر افراد با روزه‌داری، از نوشیدن آب چند ساعت در روز محروم شوند، مشكل خاصی برای آنها ایجاد میشود.» به عبارت دیگر، مدت زمان روزه‌داری آنقدر نیست که بتواند کم‌آبی جدی ایجاد کند و به همین علت نخوردن آب در هنگام روزه‌داری، احتمال ایجاد سنگ كلیه را افزایش نمی‌دهد.
دكتر تارا در مورد بیماران پیوندی اشاره میکند: «مطالعات جدید نشان میدهد در صورتی كه عملكرد كلیه پیوندی خوب باشد، روزه ضرری برای كلیه پیوندی پس از سال اول پیوند كلیه ندارد.»
بیماریهای چشم
یکی از سؤالاتی که برخی افراد با شماره عینک بالا دارند، این است که آیا روزه‌داری می‌تواند عیوب انکساری چشم (نزدیك بینی و دور بینی) را تشدید کند و شماره عینکشان را بالا ببرد؟ چشم‌پزشکان این موضوع را در شماره‌های پایین چشم رد میکنند، اما به گفته دكتر علی عبداللهی، جراح و فوق تخصص شبكیه چشم، تغذیه سرعصب بینایی در افراد مبتلا به نزدیك‌بینی شدید با نمره عینك بالاتر از 18، در اثر روزه‌داری مختل میشود و به همین دلیل، متخصصان چشم به این افراد توصیه می‌كنند روزه نگیرند. بیماران مبتلا به آب سیاه با فشار طبیعی، دسته دیگری از بیماران چشمی هستند كه روزه‌داری برای آنان ممنوع است.
بیماریهای گوارشی
بسیاری از افراد به دلیل اندکی ناراحتی گوارشی، از روزه‌گرفتن اجتناب می‌كنند، در حالی كه با رعایت چند نكته تغذیه‌ای می‌توان این عوارض را به حداقل خود رساند. دکتر مظهری به این افراد توصیه میکند مصرف مواد غذایی سرخ كرده، پر از ادویه، روغن و شكر بالا را کنار بگذارند.به گفته این متخصص تغذیه، از آنجا كه در هنگام روزه‌داری، اسیدیته معده بالا می‌رود، مصرف اینگونه مواد می‌تواند احساس سنگینی در معده، ترش كردن و دیگر مشكلات گوارشی را به همراه داشته باشد.
در عوض موادغذایی حاوی فیبر نظیر میوه و سبزیجات می‌توانند از تولید بیش از اندازه اسید در معده جلوگیری کنند. دكتر ناصر ابراهیمی دریانی، فوق تخصص گوارش و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران هم در مورد كسانی كه زخم معده و اثنی عشر دارند، چنین می‌گوید: «به هیچ عنوان ثابت نشده گرسنگی باعث ایجاد زخم پپتیك شود؛ گرچه در بیمارانی که زخم فعال دارند یا پیش از این دچار عوارض این زخم‌ها، مانند تنگی و خونریزی از معده و دستگاه گوارش شده‌اند، روزه گرفتن مخاطره‌آمیز خواهد بود و نباید روزه بگیرند.»
دکتر دریانی به افرادی كه سابقه زخم اثنی عشری دارند که زخم آنها به خوبی ترمیم شده، توصیه می‌كند در سحر یا افطار یك عدد امپرازول یا یك عدد رانیتیدین مصرف كنند و روزه خود را بگیرند.این عضو هیأت علمی در مورد سوء هاضمه كه با عوارضی چون ترش كردن، سوزش پشت جناغ همراه است و همچنین رفلاكس (بازگشت اسید معده به مری) راه‌هایی را پیشنهاد میکند که با رعایت آنها به‌راحتی می‌توان روزه داشت: «این افراد باید افطار و سحر كم میل كنند و بلافاصله بعد از افطار به حالت درازكش درنیایند. ضمن اینکه بعد از افطار سیگار نكشند. همچنین افرادی که دچار این مشکلات هستند، باید از خوردن غذاهای پرچرب و ادویه دار، سس (به خصوص سس گوجه و آب گوجه)، مركبات، شكلات، ترشی ها، قهوه و ... پرهیز كنند.» مطالعات نشان داده برای كسانی كه دچار كولیت و یبوست شدید هستند، بیماری‌ای که با عوارضی چون درد شكمی، احساس دفع (مدفوع شل یا سخت و تكه تكه) و تغییر در دفعات و قوام اجابت مزاج، نفخ زیاد و گاه احساس پری همراه است، گرفتن روزه زیان‌آور است.
افرادی كه ناقل هپاتیت b هستند نیز دسته دیگری از بیماران هستند که باید در مورد بی‌خطر بودن روزه توجه لازم را به خرج دهند. دکتر دریانی، درباره این دسته از بیماران هم می‌گوید: «در صورتی که آنزیم‌های کبدی این بیماران بالا نباشد، به عبارتی بافت کبد آنها دچار مشکل نشده باشد، گرفتن روزه منعی ندارد.اما كسانی كه هپاتیت مزمن دارند که به سیروز کبدی منجر شده، نباید روزه بگیرند؛ زیرا كبد قادر به ساخت گلوكز از گلیكوژن نیست و گرسنگی در این افراد باعث می شود قند خونشان به شدت پایین بیاید.»
بیماریهای روانی
دكتر مصطفی نجفی، فوق تخصص روان پزشكی كودك و نوجوان، در مورد این که آیا بیماران اعصاب و روان هم می‌توانند روزه بگیرند، بسیار خوش‌بین است: «روزه‌داری در بیماران مبتلا به اختلالات روانی خفیف علاوه بر جنبه های مذهبی، به عنوان یك شیوه روان درمانی و تغییر رفتار محسوب شده و سلامت روانی آنها را تقویت می‌كند.» با این حال، رعایت احتیاط از توصیه‌های موکد ایشان برای این بیماران است: «این بیماران باید علاوه بر تغذیه مناسب، برنامهریزی خاصی برای مصرف داروهای خود در افطار و سحر نیز داشته باشند، چرا که اگر در مرحله بهبود باشند، اما تغذیه مناسب نداشته باشند، از نظر مكانیسم‌های تطابق روانی ضعیف‌تر عمل كرده و به خوبی نمیتوانند با شرایط خاص این ماه و تغییرات به وجود آمده در برنامه روزانه‌شان، كنار بیایند.
در نتیجه ممکن است با عود یا تشدید علائم بیماری مواجه شوند. به همین دلیل توصیه میشود این قبیل بیماران از روزه‌داری مستمر یك ماهه خودداری كنند.»به گفته دکتر نجفی، روزه‌داری برای بیماران مبتلا به اختلالات روانی حاد، مضر است و بنابراین از لحاظ شرعی نیز منع دارد.
بیماریهای مغز و اعصاب
در برخی بیماری‌ها، می‌توان با استفاده از داروهایی که اثر طولانی‌مدت‌تری دارند و نیز استفاده از یک یا 2 دوز دارو، به جای مصرف 3 دوز منقسم، بیماری را کنترل کرد و در عین حال روزه هم داشت. برخی بیماریهای مغز و اعصاب از این جمله‌اند.
دكتر كتایون علی‌خانی، متخصص مغز و اعصاب اما این گونه هشدار میدهد که در برخی از این بیماران، مانند افراد مبتلا به صرع، مصرف سر وقت و به موقع داروهای ضدتشنج در طول شبانه‌روز الزامی است و مصرف داروهای آهسته‌رهش پاسخگو نیست.به همین علت روزه گرفتن برای این بیماران توصیه نمیشود؛ به خصوص اینکه تغییرات قند خون، املاح و الكترولیت‌ها در بدن، بر آستانه تشنج بیمار تاثیرگذار است.
به گفته متخصصان مغز و اعصاب، 99 درصد بیماران مبتلا به صرع به همین دلایل، قادر به روزه‌داری نیستند.اما در بیماران مبتلا به ام-اس كه مشكل خاصی ندارند، چون گرفتاری آنان عمدتا در سیستم اعصاب مركزی است، هیچ منعی برای روزه‌داری وجود ندارد؛ با این حال، بهتر است قبل از روزه‌داری با پزشك معالج خود در این باره مشورت کنند. گرسنگی طولانی مدت، ممکن است در برخی بیماران مبتلا به سردردهای میگرنی، سبب عود حملات آنها شود.
بنابراین بیماران میگرنی با علایم شدید و یا میگرن‌های پیچیده با علایم مغز و اعصاب نمیتوانند روزه بگیرند. ولی بیماران تحت درمان، می‌توانند بدون نگرانی در ایام ماه مبارك رمضان روزه بگیرند.
