کامپیوتر و اینترنت
XPنمايش شماره تماس گيرنده در ويندوز
برای نشان داده شدن تلفن تماس گيرنده در ويندوز ايكس پی يك ابزار مناسب در خود ويندوز هست. فقط كافيه هر بار كه ويندوز بالا می آد اجرا بشه. برای اين كار كارای زير رو انجام بدين.
برين به start menu و روی فلدر startup يك كليك راست بزنين و روی open كليك كنين يك short cut بسازين و آدرس زير رو بهش بدين:
WINDRIVEprogram fileswindows NTdialer.exe
بجاي WINDRIVE درايو ويندوز خودتون رو قرار بدين short cut رو كه ساختين اون رو اجرا كنين. يك پنجره ظاهر ميشه.
در پنجره جديد كه اسمشphone dialer هست برين به منوی view و روی Hide when minimized كليك كنين.
هر وقت ويندوز بياد بالا اين پنجره روی صفحه ظاهر می شه كافيه هر بار اونو مينيمايز كنين تا بره توی. taskbar هر كی هم زنگ بزنه شمارش می آد سمت چپ صفحه.
جمعه 16/6/1386 - 13:8
کامپیوتر و اینترنت
مجازی CD-Rom ايجاد يك درايو
با كمك اين ترفند شما ميتوانيد برنامه های راكه با CD اجرا ميشوند را بدون نياز به CD اجرا كنيد. برنامه Nero رانصب كنيد. ازمنوی Stars وارد Programs شويد و فايل Ahead Nero را باز كنيد وگزينه Nero ImageDrive Installer را اجرا ونصب كنيد. كامپيوتر را Restart كنيد. My Computer را باز كنيد يك درايو CD-Rom به درايوهايتان اضافه شده است. آن درايو مجازی شما است. حال شما بايد از CD مورد نزر خود به وسيله برنامه Nero يك Image بگيريد. وبعد از اتمام كار بر روی Image خود راست كليك كنيد وگزينه Image Drive را كليك كنيد. وبعد برنامه خودرا بدون نياز به CD اجرا كنيد.
جمعه 16/6/1386 - 13:8
کامپیوتر و اینترنت
چگونگی رایت بر روی CD های سوخته !
بعضی از دوستان در زمینه سوزاندن CD استاد واقعا هستند . حالا ... +
ولی خوب تقریبا همه به محض این که CD هاشون زیر رایت میسوزه اون رو خرد میکنن و یا دور میندازن .
اما به هر دلیل اگر در زمان رایت CD به صورت DATA سی دی شما سوخت اصلا ناراحت نباشید چون اگر مایل باشید می توانید در ادامه CD رو مجددا رایت کنید حتی فایلهایی رو که سالم رایت شدن رو نیز حفظ کنید برای این کار کافی هست که از NERO شش به بالا استفاده کنید .
سی دی سوخته خود را در رایتر قرار بدهید حال نحوه رایت را دو باره DATA انتخاب کنید و فایلهایی را که قرار هست رایت کنید را مجددا ADD کنید .
در این حالت رایتر از شما سی دی سوخته را قبول می کنه و لازم نیست سی دی خام درون رایتر قرار بدهید.
نکته : حتما قبل از ADD کردن فایلها باید بدونید که چه مقدار فضای خالی در سی دی سوخته دارید . اینو باید از میزان پر بودن حلقه پشت CD حدس بزنین ( راه دیگه ای نیست اگه شما راه دیگه ای دارید بگین ! ) و بیشتر از حجم باقیمانده نخواین رایت کنین یعنی اینکه این CD دیگه فقط به درد رایت فایلهای کوچیکتر میخوره ( اینم خودش غنیمته نه ؟ )
و نکته دیگه این که سی دی رو باید خود NERO سوزانده باشه نه کس دیگه حتی شما !
نکته سوم هم اینکه واسه CD های Video و Audio سوخته فکر نکنم بشه اینکارو کرد !
امتحان کنید حتما جواب میده
جمعه 16/6/1386 - 13:7
کامپیوتر و اینترنت
اگر با انتخاب سيستم عاملها در ابتدای روشن شدن مشكل دارید
اگر چند ویندوز روی سیستم شما نسب شده و با نام انتخبی آنها (در منويی كه بايد ويندوز را انتخاب كنيد) در هنگام روشن شدن سیستم مشکل دارید مراحل زیر را طی کنید :
ابتدا وارد ویندوز XP شوید . در My Computer قسمت Properties را باز کنید در پنجره ظاهر شده وارد صفحه Advanced شوید حال در قسمت Startup and Recavery گزینه settings را انتخاب کنید در پنجره جدیدی که ظاهر می شوید گزینه Edit را انتخاب کنید حال یک Notepad ظاهر می شوید که اگر نوشته های آن را مطالعه کنید به نام هایی که در هنگام روشن شدن سیستمتان می آید بر می خورید حال کافیست نام داخل گیومه را تغییر داده و به همان حالت ذخیره کنید و تمامی ok های سر راحتان را تایید کنید و سیستم را یک بار راه اندازی مجدد نمایید.
جمعه 16/6/1386 - 13:5
کامپیوتر و اینترنت
DCجلوگيری از قطع شدن مداوم اتصال اينترنت
اگر از قطع و وصل زياد مودم شکايت داريد به آدرس زير برويد و عبارت مربوطه را وارد نماييد.
اين عمل باعث می شود که ارتباط مودم بدون پاسخ 5 ثانيه ای پايدارتر بماند.
اگر با ويندوز 98 يا ME کار می کنيد به اين آدرس برويد :
Control Panel ----> Modem ----> General ----> Properties ----> Connection ----> Advanced
سپس در قسمت Extra Seting عبارت S10=50 را وارد کنيد.
اگر از ويندوز XP استفاده می کنيد به اين آدرس برويد :
Control Panel ----> Phone and Modem Option ----> Modem ----> Properties ----> Advanced
نکته : در صورتی که در کنترل پنل، گزينه Phone and Modem Option را پيدا نکرديد، در قسمت سمت چپ بر روی Switch to Classic view کليک کنيد. در قسمت Extra Seting، عبارت S10=50 را وارد نمائيد. اگر در قسمت Extra Seting از قبل عبارتی نوشته شده بود، آن را با يک کاما از دستور بعدی جدا کنيد. بدين ترتيب و به يقين از شر Disconnect های متوالی و آزار دهنده خلاص خواهيد شد و يک ارتباط امن و تا حد ممکن مطمئن را تجربه خواهيد کرد.
نظر یادتون نره
جمعه 16/6/1386 - 13:4
کامپیوتر و اینترنت
3D کردن صدای اسپيکر
امروز یه آموزش توپ براتون دارم با این کار صدای کامپیوتر یا اسپیکر خودتونو 3D کنید :
به قسمت task bar خود رفته در گوشه سمت راست خود در پایین . بعد روی علامت volume خود 2 بار کلیک کنید.
بعد یه پنجره دراز باز می شه در قسمت بالاش نوشته یعنی اولی : options دومی : advanced controls .
اول کار شماره 2 را تیک می زنید و بعد روی اولی کلیک کنید یه پنجره دیگه باز میشه .
اون پایین نوشته : 3D Depth ان را تیک زده ok کنید .
در اون پایین می بینید یه چیز اضافه شد در زیر 3D Depth نوشته شده advanced روش کلیک کنید.
بعد یه جای تیک اون پایین می بینید بعد اون پایینو تیک زده ok کنید .
جمعه 16/6/1386 - 13:2
کامپیوتر و اینترنت
قسمت دوم
در مرحله بعد بايد محلي رو براي ذخيره كردن فايل ايميج تعيين كنيد.از قسمت image name نامي رو براي فايل خودتون وارد كنيد.از قسمت image format هم ميتونيد نوع فايل رو مشخص كنيد .( اين برنامه علاوه بر ساختن فايل هاي mds ميتونه ccd , cue هم بسازه ).با كليك بر روي گزينه start عمليات ساخت ايميج شروع ميشه. اين عمليات ممكنه چند دقيقه طول بكشه.درصد انجام اين عمليات هم بصورت گرافيكي و عددي نشون داده ميشه.بعد از اينكه كار ساخت ايميج تموم شد،CD از درايو خارج ميشه . حالا ايميج شما ساخته شده و شما ميتونيد با اون هر كاري كه خواستيد بكنيد!
حالا در پنجره اصلي اين برنامه يه آيكن مخصوص اين ايميج ساخته ميشه.شما ميتونيد اين ايميج رو، رو يه CD خام رايت كنيد يا اون رو بفرستيد به درايو مجازي و ازاون استفاده كنيد ( درايو مجازي در مرحله نصب برنامه ايجاد ميشه . يه آيكن هم به my computer شما اضافه ميشه كه همون درايو مجازيه)
براي وارد كردن اين ايميج به برنامه، رو آيكن اون راست كليك كنيد و از گزينه mount on device ، درايو مجازي رو انتخاب كنيد. با اين كار ، ايميج ساخته شده به درايو مجازي ميره. حالا ميتونيد بريد به mycomputer و مثل يه CD واقعي ازش استفاده كنيد.
حالا فرض كنيد مي خواهيد اين ايميج رو روي يك CD هم رايت كنيد.اصولا كار كردن با اين برنامه راحته و مراحل هم مثل دفعه قبل هست.براي رايت يك ايميج روي يك CD ، از منوي سمت چپ گزينه image burning wizard رو انتخاب مي كنيم ( اگه آيكنش تو برنامه باشه ميشه روش راست كليك كرد وگزينه image burning wizard رو انتخاب كرد).
در صفحه اول ويزارد، آدرس فايل ايمج مربوطه رو وارد كنيد.اگه گزينه delete image file after recording رو در پايين اون كادر انتخاب كنيد، بعد از عمليات رايت ، فايل ايميج پاك خواهد شد.در مرحله بعد ، ابتدا رايتر خود را مشخص كنيد.سرعت رايت رو هم ميتونيد همون جا انتخاب كنيد ( اين سرعت بستگي به نوع رايتر و CD مورد استفاده شما داره ). بعد از اين كار از قسمت write method گزينه dao/sao رو انتخال كنيد.تعداد كپي مورد نظر رو هم ميتونيد از قسمت number of copies مشخص كنيد.گزينه enable buffer underrun Technology رو هم انتخاب كنيد .( اين گزينه از سوختن CD شما تا حد زيادي جلوگيري ميكنه)
يه گزينه ديگه هم اونجا هست كه شايد يكم گمراه كننده باشه.( منو ياد سوالات كنكور ميندازه )
اگه do not close rhe last sessinon of current disc رو انتخاب كنيد ، انتهاي CD شما بسته نميشود و ميتوانيد در مراحل بعدي دوباره در فضاي باقيمانده اطلاعات رايت كنيد.چنانچه دارين يه VCD يا ACD رايت ميكنيد ( CD هايي كه قراره تو مثلا يه ويدئو سي دي پخش بشه ) اون گزينه رو تيك نزنيد!
حالا با كليك بر روي گزينه start عمليات رايت اين CD شروع ميشه.
اين برنامه امكانات ديگه اي هم داره.مثل رايت مستقيم يه CD رو يه CD ديگه كه اصول اون هم شبيه موارد توضيح داده شده هست.حتي ميتونيد از قسمت Erase Wizard يه CD/rw رو فرمت كنيد.قسمت option اين برنامه هم مطابق سيستم شما تنظيم شده ونياز به تغيير خاصي نداره.
ناگفته ها:
براي اينكه يه ايميج رو از درايو مجازي خارج كنيد،بايد از توي برنامه ، روي درايو مربوطه راست كليك كنيد و گزينه Eject رو انتخاب كنيد.حرف ديگه ايه نمونده.
جمعه 16/6/1386 - 13:1
کامپیوتر و اینترنت
قسمت اول
بررسي و آموزش نرم افزار Alcohol 120%
اين بار مي خوام شما رو با نرم افزار Alcohol 120% آشنا كنم.البته شايد خودتون قبلا اون رو ميشناختيد يا در حال حاضر هم باهاش كار ميكنيد.به هر حال اين مقاله صرفا براي آشنايي دوستان با اين برنامه نوشته ميشه.
همون طور كه ميدونيد اين برنامه براي رايت ، تكثر و . . . CD ها هست.شما حتي ميتونيد از اين برنامه به عنوان يه درايو مجازي استفاده كنيد.فرض ميكنيم شما اين برنامه رو روي سيستم خودتون نصب كردين.اول از همه برنامه رو اجرا ميكنيم.محيط برنامه ، در عين سادگي بسيار جذاب هست و تقريبا براي هر كاري دكمه مجزايي طراحي شده.براي انجام كاهاي مختلف از قبيل كپي يه CD يا گرفتن يه ايميج بايد از منوي main استفاده كنيم.سعي ميكنم تك تك اونها رو توضيح بدم.اولين گزينه Image Making Wizard هست.از اين قسمت براي ساخت يك ايميج از يك CD ، استفاده ميشه.براي اين كار وارد اين قسمت مي شويم واز قسمت CD/DVD Device درايوي رو كه CD توش هست رو انتخاب ميكنيم.بعد از چند ثانيه اطلاعات اون سي دي در قسمت هاي مربوطه مشخص ميشه. براي گرفتن يك image از اين CD بايد سرعت خواندن اطلاعات رو مشخص كنيم.براي اينكار از قسمت read Speed سرعت رومشخص مي كنيم.توي همون صفحه يه سري تنظيمات هم هست كه در حالت عادي نبايد تغييري توش بدين.در پايين همون صفحه هم بايد نوع CD رو مشخص كنيم.براي اين كار از قسمت Datatype نوع CD رو مشخص ميكنيم.توجه داشته باشيد كه هر كدم از اون گزينه ها براي كار مخصوص به خودشون طراحي
شدن و انتخاب اونها باعث عوض شدن تنظيمات قسمت قبل ميشه.مثلا براي ساخت ايميج از يه VCD خط دار بايد گزينه Video CD whit bad sectors و براي يه CD قفل دار، بايد بسته به نوع قفل گزينه مورد نظر رو انتخاب كنيد.
جمعه 16/6/1386 - 12:59
کامپیوتر و اینترنت
قسمت دوم
گر چه تعداد تغييرات1- K دفعه است؛ اما ما ميتوانيم K 2 سوال جديد از يك سوال داشته باشيم. بنابراين در بدترين وضعيت K2 پيغام از يك پيغام روي شبكه به وجود ميآيد كه اين قابل قبول نيست. آخرين مثال، با بقيه مثالها تفاوت دارد. اين مثال، درباره پارازيت بين شبكه اي "Internet Worm" است كه در سال 1988 به كليه كامپيوترها در آمريكا حمله كرد. علت به وجود آمدن پارازيت نا مشخص است. از مشخصات پارازيت اين بود كه، سعي كرد تا آنجا كه مي تواند در شبكه پخش و پراكنده شود و موقعي كه در ماشيني قرار گرفت، تكثير شده و تعداد بيشتري از خود به وجود آورد. البته، اين مشخصات يك واكنش زنجيرهاي است. به دليل نبودن مكانيزمي در پروتكلهاي شبكه جهت جلوگيري يا لااقل كاهش پارازيتها، تعداد آنها به قدري زياد شد كه كل سيستم از كار افتاد.
شناسايي و جلوگيري از واكنشهاي زنجيرهاي
كليه مثالهاي بالا داراي مشخصات مشتركاند. در اين قسمت، مشخصات مشترك مورد بررسي قرار ميگيرد و توصيههاي در مورد جلوگيري از واكنشهاي زنجيرهاي پيشنهاد ميشود. در ضمن، مشخص خواهد شد كه، جلوگيري از بروز نقصها غير ممكن است و در اين زمينه بهترين روش، عمل به توصيههايي است كه، به وجود آمدن واكنشهاي زنجيرهاي را به حداقل ميرساند. عامل مشترك بين تمام مثالهاي فوق، يك حلقه بسته بينهايت"Infinite Loop" يا يك حلقه بسته نمايي"Exponential Loop" است. اين حلقههاي بسته از پيغامهاي كنترل، معمولي و داده پراكني به وجود ميآوردند. وجود حلقههاي بسته در اثر نقصهاي جزئي در طراحي سيستم بود. اولين سوال اين است كه، آيا امكان تشخيص چنين حلقههاي بستهاي وجود دارد؟يعني آيا ما مي توانيم پروتكلها را تجزيه و تحليل كنيم و وجود اين گونه وضعيتها را پيش بيني كنيم؟ متاسفانه، پاسخ سوالات فوق خير است.
غير ممكن بودن تشخيص حلقه هاي بسته بينهايت
اجازه بدهيد ابتدا از يك مدل ساده محاسبات توزيعي؛ صحبت كنيم. N عدد ماشين وجود دارد كه هر كدام مشغول اجرا كردن يك برنامه محلي (پروتكلي) ميباشد. برنامهها ترتيبي هستند. در ضمن دو فرمان اصلي به نامهاي Send و Receive وجود دارد. فرمان Send تعدادي داده را از ماشيني به ماشين ديگر، مشخص شده در فرمان، ميفرستد و در حافظه واسطه (Buffer) ماشين مقصد قرار مي دهد. فرمان Receive پيغامها را ميگيرد و روي آنها عمل ميكند. براي ساده كردن مطلب از موضوعات مربوط به همزماني (Synchronization)، وقفهها (Interrupts) و اتصال (Connectivity) صرف نظر مينماييم و فرض ميكنيم كه تمام ماشينها كاملا" به يگديگر متصلاند. سوال مطرح شده اين است كه، آيا تعداد پيغامها محدودند؟ خير؛ زيرا اين مسئله مكث كردن است. در مسئله مكث، صورت مسئله اين است كه، به فرض داشتن يك برنامه هرگز پايان ميپذيرد؟ اين مسئله فاقد جواب است. بدليل معني كه، هيچ برنامهاي نميتواند آن را در طول مدت معيني حل كند (اثبات در مرجع شماره5 پايان مقاله :(J.E.Hopcraft, J.D.Ullman) اثبات مسئله بالا از اثبات مسئله مكث كردن پيروي ميكند.
نظريه 1
با فرض داشتن يك سيستم توزيعي، مشخص كردن تعداد پيغامهاي به وجود آمده توسط يك برنامه غيرممكن است. اثبات: فرض كنيدكه، يك برنامه به نامP داريم كه ميتواند با داشتن مدل بالا مشخص كند كه، آيا تعداد پيغامها محدودنديا نه؟ چنين برنامهاي مي تواند براي حل مسئله مكث كردن به كار رود. چرا كه اگر بخواهيم مسئله مكث كردن را براي برنامهاي ترتيبي چون S حل كنيم، ميتوانيم بعد از هر فرمان درS يك فرمان Send به يك ماشين اختياري، بدهيم. در آن صورت بديهي است و به وضوح معلوم است كه تعداد پيغامهاي صادر شده از S محدود است، اگر و فقط اگر S پايان پذيرد. در عمل، غير قابل حل كردن مسئله مكث، از نوشتن برنامه توسط برنامهنويسها جلوگيري نميكند. معمولا" ميتوان مدت زماني را كه يك برنامه اجرا ميشود تخمين زد و چنانكه خيلي طولاني بود، آن را از كار انداخت. اما يك تفاوت اساسي بين محاسبات ترتيبي و توزيعي، در اين است كه به سادگي محاسبات ترتيبي، نميتوان محاسبات توزيعي را در هنگام اجرا از كار انداخت. مثلا"نميتوانيم كليدي مانند Kill را فشار دهيم و روند اجرا را پايان دهيم. چرا كه تعداد بيش از يك كامپيوتر، در آن واحد مشغول كار هستند. از طرف ديگر، در شبكهاست. اما به دليل وجود واكنش زنجيرهاي شبكه غيرقابل استفاده است. به همين دليل جلوگيري از واكنشهاي زنجيرهاي بسيار مهم است.
تشابهات مثالهاي فوق:
در مثال Ethernet، مسئله پيغامهاي داده پراكني بدون اينكه تشخيص داده شوند، از ماشيني به ماشين ديگر انتقال يافتند. يك حلقه بسته شامل پيغامهاي داده پراكني، بسيار مشكل ساز است؛ اما اساس مسئله، در ناتواني پروتكل IP ميباشد و در تشخيص اينكه، مشغول فرستادن پيغامي است كه قبلا" از خود عبور كرده است. در مثال بعدي، حلقه بسته پيغامها از پيغامهاي خطايي به وجود آمده بود كه، خود از پيغامهاي خطاي ديگر مايه ميگرفتند. باز هم در اين مثال، ساز و كار پردازش خطا، به قدر كافي باهوش نبود كه متوجه شود در حال گزارش دادن خطاي قبلي است. توجه كنيد در مثال هر بار، پيغام خطاي جديدي از پيغام خطاي قبلي كه ريشه در پيغام خطاي اوليه داشت، گزارش ميشد. در مثال مجموعه شبكههاي متصل محلي، مسئله در ناتواني تشخيص حلقه بسته نبود؛ بلكه در رشد نمايي پيغامها بود قبل از اينكه حلقه بستهاي توسط الگوريتم مخصوصي تشخيص داده شود. اين مثال، نشان ميدهد كه حتي داشتن يك حلقه بسته موقتي نيز ميتواند، باعث از كار انداختن سيستم شود.
توليد اتوماتيكي پيغام
Automatic Generation of Message - AGM
علت اصلي نهفته در مثالهاي فوق را ميتواند AGM ناميد. اين تعريف، شامل هر پيغامي كه به وسيله برنامهاي كه خود توسط يك پيغام از ماشين ديگري به وجود آمده، ميشود. بنابراين، به جلو فرستادن يك پيغام، يك AGM است. استفاده از آن امري است ضروري. زيرا كه انتشار متناوب اطلاعات مسيرگزيني نميتواند، بدون AGM انجام شود و يا اينكه پيغامهاي خطا، همواره اتوماتيكي به وجود ميآيند و داشتن فايلForward، به AGM نياز دارد. اما از طرفي AGM باعث ضربهپذير شدن پروتكلهاي شبكه ميگردد. حتي سادهترين AGM مي تواند باعث واكنش زنجيرهاي شود. يك مثال ديگر: برنامه تعطيلات، برنامهاي است ساده و پر طرفدار. اين برنامه، پيغامهاي رسيده را ميخواند و به طور اتوماتيك جواب ميدهد. مثلا": من به تعطيلات رفته ام و وقتي برگشتم جوابتان را ميدهم. با تمام سادگي، چون اين برنامه AGM است، بايد در نوشتن آن محتاط بود. براي مثال، اگر پيغامي كه توسط برنامه داده ميشود، باعث به وجود آمدن پيغام خطايي شود خود پيغام خطا، پيغام برنامه را دريافت خواهد كرد و بدين ترتيب، يك حلقه بسته بي نهايت به وجود ميآيد. يك برنامه خوب تعطيلات، بايد تمام آدرسهايي را كه به آنها جواب داده، به حافظه بسپارد تا به آنها دوباره جواب ندهد لااقل در يك زمان مشخص. در آن مو قع، اگر برنامه در تشخيص آدرس پيغام اصلي درماند، به وجود آمدن حلقه بسته بينهايت امكانپذير ميشود.
روشهاي كنترل AGM
روشهاي كنترل AGM، فاقد عموميت بوده و ناكا فياند. بهترين روش در مقابله با بينهايت پيغام، پيرشدن Aging است. هر پيغام داراي محدودهاي است كه به طور متناوب هر بار كه پيغام به جلو فرستاده ميشود، پيرامونش افزايش مي يابد، تا زماني كه پيغام خيلي كهنه شود. كهنه شدن ميتواند به تعداد جهشهاي پيغام، از كامپيوتري به كامپيوتر ديگر بستگي داشته باشد. اگر پيغام، تعداد زيادي جهش داشته باشد كنار زده ميشود. اين روشي است كه قرار بود از به وجود آمدن حلقه بسته پيغامها جلوگيري كند. يك روش ديگر، عبارت است از: استفاده از زمان معيني از تولد يك پيغام به دور انداخته ميشود. اين روش احتياج به همزمان سازي با ساعت سيستم دارد. در بسياري موراد، كهولت نميتواند كافي باشد. علت آن اين است كه، AGM نه تنها باعث جلو رفتن پيغامها ميشود؛ بلكه مي تواند پيغامهاي كاملا" جديدي ايجاد كند. يك پيغام جديد، بنا به تعريف يك پيغام جوان است. توجه كنيد كه اين، دقيقا" عامل به وجود آمدن حلقههاي بسته بينهايت در مثالهاي قبلي است. روند كهنه شدن حلقه بسته اصلي تشخيص داده شده بود؛ ولي يك پيغام خطا (تولد پيغام جوان) باعث به وجود آمدن حلقه بسته ديگري شد. بنابراين ميتوان استدلال كرد كه پيغامهاي خطا، با داشتن سن پيغامهايي كه درباره آنها هستند، بايد به وجود آيند. ساختن چنين مكانيزمي كار آساني نيست. براي مثال، پيغام خطايي كه راجع به پيغام كهنهاي است، نميتواند گزارشش را به كسي دهد؛ زيرا كه قبلا" زندگي خودش هم به سر آمده است. شايد بهتر باشد كه تعداد جهشهاي پيغام خطا را، برابر ماكزيمم تعداد جهشها منهاي K قرار دهيم. K عددي است كوچك و اختياري، براي دادن زمان كافي به كليه پيغامهاي خطا. اما اشكال ديگري پيدا ميشود و آن امكان دوباره به وجود آمدن حلقه هاي بسته بينهايت است. راه حل ديگر تكيه بر Time-outs است چنانچه پيغامي در مدت مشخصي به مقصدش نرسيد، آن را كنار ميگذاريم و يا يك كپي از پيغام فرستاده شده را نگه داشته، در صورتي كه بعد از مدتي جواب پيغام دريافت نشد؛ پيغام را دوباره ميفرستيم. گرچه اين روش، باعث جلوگيري از زيست پيغامهاي كهنه ميشود؛ ليكن از تولد پيغامهاي جوان جلوگيري نخواهد كرد. يك نقص ديگر اين روش، اين است كه واكنشهاي زنجيرهاي ميتوانند زودتر از Time-outs شبكه را پراز پيغام كنند. روش ديگر براي جلوگيري از بينهايت AGM، جذب است. به پيغامها اجازه توليد پيغامها اجازه توليد پيغامهاي جوان داده ميشود؛ اما هر پيغامي بنا به قانونهايي جذب ميشود. يك قانون كلي چسباندن يك شناسنامه به هر پيغام و به حافظه سپردن تمام شناسنامههاست. اگريك پيغام، دوبار به يك گره رسيد، كنار گذاشته ميشود. اشكال اين روش، اين است كه چگونه شناسنامهها را به وجود آورد و براي چه مدتي آنها را به حافظه سپرد.
يك روش نسبتا" بي خطر براي كم كردن واكنشهاي زنجيرهاي
با مخلوط كردن روشهايي كه تا به حال راجع به آنها صحبت شد، مي توانيم الگوريتمي به دست آوريم كه در بيشتر موارد از واكنشهاي زنجيرهاي جلوگيري كند. تعدادي الگوريتم مشابه پيشنهاد شده است (مرجع شماره7 در پايان مقاله:R.Periman). الگوريتم پيشنهادي من ( نويسنده) بيشتر از ديگران عموميت دارد و تنها آن دسته AGM را كه در اين بحث مطرح شدند در برنميگيرد. البته به خاطر عموميت آن، ممكن است از راندمان كمتري نسبت به ديگر الگوريتمها بر خوردار باشد؛ ولي در نظر گرفتن AGM به صورت عمومي از اهميت كافي برخوردار است. اين الگوريتم لااقل ميتواند به عنوان راهنما مورد استفاده قرار گيرد. همان طور كه ديديم، AGM ريشه به وجود آمدن واكنشهاي زنجيرهاي ميباشد؛ ليكن وجود آن براي پروتكلهاي شبكه ضروري است. ما نميتوانيم و نميخواهيم كه استفاده از AGM را محدود كنيم، همين طور ما نميتوانيم بين AGM خوب و بد تشخيص دهيم. من (نويسنده) بر اين باور هستم كه هر AGM را بايد با پتانسيل ايجاد واكنش زنجيرهاي در نظر گرفت. قبلا" مثالهايي را ديديم كه چگونه واكنشهاي زنجيرهاي ناشي از پيغامهاي خطا و گم شده (چون پيغامهاي داده پراكني)، شبكه را از كار انداختند. هر وقت كه يك پروتكل مجبور شد كه يك پيغام را در جواب يك پيغام ديگر به وجود آورد، آن پروتكل بايد مورد آزمايش قرار گيرد. مشكل در اينجاست كه پروتكلها بسيار پيچيده و مرتبط به هماند. بعضي مواقع غير ممكن است كه تمام احتمالات پيش بيني شود. اگر ما AGM را يك ريسك در نظر بگيريم، بايد يك الگوريتم جذبي كلي در اختيار داشته باشيم كه به هر AGM بخورد. البته ممكن است كه الگوريتم را در يك مورد بخصوص طوري تغيير داد كه راندمان آن بيشتر شود؛ اما داشتن الگوريتم كلي براي تمام پروتكلها مورد نظر است. در اينجا به چهار قانون اشاره شد.
1) يك شناسنامه منحصر به فرد براي هر پيغام در شبكه لازم است. در بعضي موارد در خود پيغام به قدر كافي اطلاعات براي مشخص كردن وجود دارد (مانند اسم كامپيوتر ميزبان، فرستنده، روز و غيره).
2) هر موقع كه يك پيغام مانند 2M در اثر پيغام ديگري مثل1M به وجود آمد و به عبارت ديگر AGM اجرا شد، بايد پيغام2M داراي شناسنامهاي مانند پيغام1M شود. اين قانون، بايد براي هر AGM اجرا شود بدون در نظر گرفتن اينكه، پروتكل چقدر ساده با چقدر مورد استفاده قرار ميگيرد.
3) تمام شناسنامههاي پيغامهايي كه AGM از آنها به وجود آمده، بايد در كامپيوتر ميزبان به حافظه شوند.
4) وقتي كه يك پيغام ضبط شده در يك كامپيوتر ميزبان، دوباره به كامپيوتر ميزبان بر ميگردد، بايد از توليد دوبارهAGM توسط آن جلوگيري كرد. قوانين فوق اگر به صورت صحيح اجرا شوند، براي جلوگيري از واكنشهاي زنجيرهاي كافي هستند.
نظريه 2
فرض كنيد قوانين فوق، توسط تمام پروتكلها اجرا شوند، و H حداكثر تعداد پيغام به وجود آمده توسط شخص در تمام شبكه باشد. فرض كنيد L تعداد پلها در شبكه باشد. در اين صورت، تعداد كل پيغامها در شبكه حداكثر 2LH ميشود.
اثبات:
قانون دوم، اشاره ميكند به اينكه تمام پيغامهايي كه از برنامهها به وجود ميآيند، داراي همان شناسنامههاي پيغامهاي نوشته شده به وسيله اشخاص هستند. بنابراين برنامه ها هيچ گونه پيغام جديدي به وجود نميآورند. هر پيغامي مانند M كه با دست نوشته شده است، حداكثر دو دفعه (در دو جهت مختلف) ميتواند از يك پل عبور كند. قوانين فوق نشان دادند كه از هر گره، يك پيغام بيش از يك بار عبور نمي كند. بنابراين، تعداد كل پيغامها برابر 2LH است. قوانين1 تا4 ممكن است، نتواند وجود واكنشهاي زنجيرهاي را به طور كامل محو كند؛ زيرا كه تضميني در اجرا صحيح آنها و يا، بدون نقص بودن سخت افزارها وجود ندارد. اگر سختافزاري، متحمله داشتن نقص فني باشد، عملكرد هيچ الگوريتمي صد در صد نيست. در ضمن، اثبات درستي پروتكلها بسيار مشكل است و در اينجا از آنها صحبت نخواهد شد. به دلايل زير، اين قوانين به نظر ناكافي و محدود ميآيد:
1-شرط به حافظه سپردن شناسنامه هر پيغامي كه روي شبكه قرار گيرد، به نظر صحيح نميآيد. زيرا براي اين كار، به مقدار زيادي حافظه نياز خواهيم داشت. خوشبختانه ما ميتوانيم اين شرط را سادهتر كرده و مقرر كنيم كه: فقط پيغامهاي رسيده در فاصله زماني T (مثلا" يك ساعت) تا زمان حاضر حفظ شوند. مقدار T به سرعت و بزرگي شبكه بستگي دارد. اين شرط ساده شده، از واكنشهاي زنجيرهاي جلوگيري نميكند؛ زيرا ممكن است حلقههاي بسته بينهايت به وجود آيد، ليكن در اثر وجود فاصله زماني معيني آنها شديدا" كاهش مييابد. مثلا" اگر T، يك ساعت باشد در آن صورت، هر حلقه بسته بينهايت، ميتواند يك بار در يك ساعت به وجود آيد. به حافظه سپردن پيغامهاي اخير در فاصله زماني T، به مقدار زيادي حافظه احتياج ندارد. همچنين امتحان كردن پيغامها، براي يافتن كپي آنها به پردازش چنداني احتياج ندارد. پس كافي نيست كه فقط K پيغام را در فاصله زماني محدودي چون T به حافظه سپرد. اگر واكنش زنجيرهاي، براي يك كامپيوتر ميزبان شامل بيش از K پيغام باشد، آن واكنش زنجيرهاي ممكن است قابل جلوگيري نباشد. دومين مسئله به وجود آوردن شناسنامههاست. يك پيغام، معمولا" از تعدادي لايههاي پروتكلي عبور ميكند كه هر كدام مستقلاند و ممكن است، يك AGM تعداد زيادي از آنها را شامل گردد. اگر يك شناسنامه در يك پروتكل نزديك به سخت افزار ايجاد شود، پروتكلهاي فوق ممكن است، نتوانند آنرا بشناسند. براي اينكه آن شناسنامه قسمتي از پيغامي است كه براي پروتكلهاي فوق، غيرقابل دسترسي است.براي جلوگيري از واكنشهاي زنجيرهاي، بايد هر چه زودتر شناسنامه به وجود آيند (مثلا" به وسيله برنامههاي كاربردي) و بعد از به وجود آمدن،در جايي محفوظ باشند تا در دسترس تمامي پروتكلهاي AGM قرار گيرند. البته امكان داشتن شناسنامه براي هر لايه پروتكلي وجود دارد؛ ولي ضروري نيست. اين روش، ممكن است باعث زير پا گذاشتن استقلال هر لايه شود. سومين مسئله نيز، در اثر تعدد در پروتكلها و استقلال آنهاست. پيغامي كه به يك ماشين ميزبان بخصوص ميرسد، ممكن است چند AGM را در لايههاي مختلف شامل گردد. بنا به تعريف، AGM به پيغامهاي گفته ميشود كه از ماشين ديگري نشات گرفته شده باشند اما پيدا كردن منشا كار سادهاي نيست. طبق قوانين3 و4، در هر كامپيوتر ميزبان جدولي وجود دارد كه، باعث جلوگيري از دومين AGM وارد شده به كامپيوتر مي شود. براي از بين بردن مسئله AGM در لايهها، ميتوان براي هرلايهاي، يك جدول بنا كرد و يا آن دسته AGM را كه در يك ماشين حركت ميكنند، به عنوان پيغام معمولي و نه AGM در نظر گرفت. مسئله چهارم در بسيار محدود كردن پيغامهاي خطا توسط قانون چهارم است. اگر خطايي به وسيله ماشيني كه قبلا" پيغام آن را فرستاده است تشخيص داده شود، آن ماشين، ديگر نميتواند پيغام خطا به وجود آورد، ساده كردن قانون چهارم، مي تواند به صورت زير انجام گيرد: ما مي توانيم دو و يا بيشتر پيغام تعريف كنيم. مثلا" پيغامهاي نرمال و پيغامهاي خطا. يك پيغام خطاي به وجود آمده از يك پيغام نرمال، همان شناسنامه را حفظ ميكند، اما اسم يك پيغام خطا را خواهدگرفت. بنابراين، قانون4 به صورت زير تغيير مي يابد: هيچ كامپيوتر ميزبان نمي تواند پيغامي كه داراي شناسنامه و هويت بخصوص است بيش از يك مرتبه از خود عبور دهد. توجه كنيد كه اين قانون از به وجود آمدن پيغامهاي خطا توسط پيغامهاي خطاي ديگر جلوگيري ميكند. پنجمين اشكال، در مدت زمان و فضاي لازم جهت اجراي قوانين است. بعضي از پروتكلها، مانند پروتكلهاي مسير گزيني، تا حد زيادي به اجرا با راندمان بالا نياز دارند، و نمي توانند با راندمان پايين عمل كنند. ما ميتوانيم تعداد زيادي از قوانين را ساده كنيم؛ اما اين كار باعث افزايش احتمال وقوع واكنشهاي زنجيرهاي خواهد شد. براي مثال هنگامي كه يك پيغام فرستاده شده از A به B، از چند كامپيوتر ديگر عبور ميكند، كامپيوترهاي سر راه به ثبت كردن اين واقعه احتياج ندارند و ما ميتوانيم فرض كنيم كه پيغام از A به B مستقيما" ارسال شده است. اساس كار اين قوانين، بر عموميت آنها بر تمام پروتكلهاست بعضي از پروتكلها نوشته شدهاند كه قوانين فوق را در كل يا جزء اجرا كنند. براي مثال: ICMP Internet Control Message Protocol پروتكلي است مسوءول پيغامهاي خطا، كه اجازه به وجود آمدن يك پيغام خطا از پيغام خطاي ديگر را نميدهد (مرجع شماره8 در پايان مقاله:D.Comer). برنامه تعطيلات كه يك قسمتي از بركلي Unix است، كه كپي آدرسهايي را كه به آنها پيغام فرستاده نگه ميدارد و به طور قرار دادي به هر آدرسي، فقط يك بار در هفته پيغام ميفرستد. قوانين فوق، باعث محدوديت در طراحي پروتكل مي گردند. بعضي مواقع، يك كامپيوتر به فرستادن يك پيغام، بيش از يك بار احتياج دارد. در اين صورت ميتوان براي تعداد دفعاتي كه ميتوان يك پيغام را فرستاد، حد بالايي قائل شد و در عوض داشتن يك نوع پيغام، چند نوع را در نظر گرفت. پيدا كردن اين موارد و مشخص كردن نوع پيغامها مهم است. حتي اگر قوانين ترميم شده اجرا نگردد. براي مثال، پروتكل سوال كردن را در نظر بگيريد. فرض كنيد كه كامپيوتري درصدد فرستادن جواب به سوال كننده برآيد. اگر پيغام جواب، از كامپيوتري بگذرد كه در فرستادن پيغام سوال دخالت داشته، بنابر قوانين فوق، نبايد جواب فرستاده شود. (جواب AGM پيغام سوال خواهد بود و در اين صورت داراي همان شناسنامه است). راه حل اين سوال واضح است. بايد دو نوع پيغام باشد: 1- سوالي 2- جوابي. ما مي توانيم قانون چهارم را قدري سادهتر كنيم: پيغامهايي كه از يك كامپيوتر عبور مي كنند، براي مدتي ذخيره شوند (مثلا" يك ساعت). اين كار، باعث برداشتن تعدادي از محدوديتها ميگردد. مانند محدوديت در برابر پيغامهاي خطا، در جواب پيغامهاي خطاي ديگر و در ضمن باعث كم شدن سرعت به وجود آمدن واكنشهاي زنجيرهاي نيز ميگردد. ضروري است كه قبل از ذخيره كردن يك پيغام، وجود يا عدم وجود آن در حافظه مشخص ميگردد.
جمعه 16/6/1386 - 12:53
کامپیوتر و اینترنت
مقدمه
رابطه اطلاعات و توسعه، يك رابطه ناگسستنى است و شبكههاى اطلاعرسانى با بهرهگيرى از شيوههاى نوين ذخيره، بازيابى و انتقال گسترده اطلاعات، نقش بسزايى در توسعه فرهنگى، اقتصادى سياسى، علمى و فنى كشور دارند.
اين مقاله، ابتدا به مفهوم شبكههاى اطلاعرسانى و اهداف مختلف آن مىپردازد و سپس اثرات اين شبكهها را در توسعه فراگير مورد بررسى قرار مىدهد و در پايان، راههاى گسترش و ارتقاء بهرهورى آنها را بيان مىكند.
شبكههاى اطلاعرسانى و اهداف آن
شبكه معمولا به مجموعه عناصرى گفته مىشود كه ميان آنها نوعى ارتباط مستقيم يا غير مستقيم برقرار شده باشد. شبكهها داراى انواع و اقسام مختلف هستند، مثل: شبكه برق، شبكه تلفن، شبكه حمل و نقل و ...
شبكه اطلاعرسانى، مجموعهاى از سختافزارها، نرمافزارها، خطوط انتقال داده، استاندارد تبادل اطلاعات، توليدكنندگان، مصرفكنندگان، گردانندگان اطلاعات، خود اطلاعات و دادهها هستند.
مفهوم داده و دانش و اطلاعات از نظر تئورى اطلاعات متفاوت مىباشند، ولى در اين بحث، داده و اطلاعات به صورت دو مفهوم مترادف به كار رفتهاند.
تمامى افراد و مؤسساتى كه به گونهاى در ايجاد، به روزآورى و مصرف اطلاعات نقش دارند، جزء توليدكنندگان و مصرفكنندگان اطلاعات محسوب مىشوند.
محققان، استادان، نويسندگان مراكز تحقيقاتى، خبرگزارىها، مؤسسات جمعآورى كننده اطلاعات، از توليدكنندگان اطلاعات هستند.
همين مؤسسات به علاوه عامه مردم، مصرفكنندگان اطلاعات را تشكيل مىدهند؛ چرا كه هر يك از اين افراد و مؤسسات خود نيز از اطلاعات ديگران استفاده مىكنند. گردانندگان اطلاعات در اين تعريف، ميانجى بين توليدكنندگان و مصرفكنندگان هستند. كتابخانهها، مراكز اطلاعرسانى و ناشران، مراكز پشتيبانى شبكههاى اطلاعرسانى، جزء مهمترين گردانندگان اطلاعات محسوب مىشوند.
اطلاعات وقتى مىتوانند مفيد باشند كه داراى شرايط زير باشند:
ـ در زمان مناسب در اختيارقرار گيرد؛
ـ صحيح و دقيق باشد؛
ـ متناسب با موضوع مورد نظر باشد؛
ـ قابل درك باشد.
با توجه به رشد فزاينده اطلاعات كه اصطلاحا انفجار اطلاعات ناميده مىشود، دسترسى به اطلاعات مورد نياز، بدون استفاده از ابزارهاى مناسب، امرى بعيد است و شبكههاى اطلاعرسانى كه با بهره گيرى از كامپيوتر امكان پردازش انبوهى از اطلاعات را در مدت كوتاهى فراهم مىآورند و با كمك ارتباطات راه دور امكان توزيع اين اطلاعات را در حوزه وسيعى از كره زمين فراهم مىآورند، از مناسبترين ابزار جهت دسترسى به اطلاعات مورد نياز است.
اهداف شبكهها
1ـ افزايش جريان مبادله و استفاده از اطلاعات به منظور پشتيبانى از آموزش و پژوهش؛
2ـ افزايش سهولت دسترسى به اطلاعات؛
3ـ بهرهگيرى از موضوعات متنوع مراكز اطلاعاتى؛
4ـ دريافت اطلاعات روزآمد؛
5ـ كاهش هزينه فراهمآورى و سازماندهى و استفاده حداكثر از منابع؛
6ـ امكان ارتباط متخصصان؛
7ـ تقويت زيربناى اطلاعاتى، به ويژه در كشورهاى در حال توسعه.
فوايد شبكهها
ـ برقرار ساختن پيوند ميان توليد و مصرف اطلاعات؛
ـ از ميان برداشتن دشوارىهاى جغرافيايى ارتباط؛
ـ عرضه خدمات اطلاعاتى كارآمدتر؛
ـ ايجاد امكان آموزش مستمر و جلوگيرى از دوبارهكارىها؛
ـ ايجاد امكان گسترش در دانشها و زمينههاى تخصصى.
نقش شبكههاى اطلاعرسانى در توسعه
در دهه 1960 دو واژه توسعه و پيشرفت تا حد زيادى به صورت مترادف به كار مىرفت و بسيارى از كشورهاى در حال توسعه، توسعه را به معنى تلاش براى رسيدن به مرحلهاى مىدانستند كه كشورهاى صنعتى غرب رسيدهاند. ليكن اكنون مفهوم فرآيند توسعه دگرگون شده است و كشورهاى در حال توسعه به دنبال توسعهاى هستند كه بيشتر مرتبط با فرهنگ و سنن خودشان است.
توسعه، ارتقاء مستمر يك جامعه است، ضمن حفظ ارزشهاى معنوى. برنامهريزى براى توسعه، مانند هر برنامهريزى ديگر، نيازمند اطلاعات است.
اين اطلاعات مى تواند در اختيار همه اقشار جامعه، به ويژه مديران و متخصصان قرار گيرد و با ارتقاء سطح دانش و بهبود امر برنامهريزى، اجرا و نظارت، كشور را در توسعهاى فراگير يارى دهد. اگر اطلاعات صحيح در زمان مناسب در اختيار برنامهريزان قرار نگيرد، خطر انحراف، برنامههاى توسعه را تهديد مىكند. اساتيد و صاحبنظران علم توسعه، بين اطلاعات و توسعه رابطه مستقيمى قائل هستند. اهميت نقش اطلاعات در توسعه و لزوم بهرهگيرى از اين صنعت در دستيابى به اهداف آن، اين سؤال را مطرح مىكند كه چه اطلاعاتى براى هر يك از ابعاد توسعه مورد نياز است. (جدول 1) نيازهاى اطلاعاتى را بر حسب موضوع و با توجه به نوع اطلاعات نمايش داده است.
جدول 1ـ پارهاى از عناوين نيازهاى اطلاعاتى در هر يك از ابعاد توسعه
بخشهايى از جامعه كه در جريان توسعه، نيازمند اطلاعات هستند به سه گروه تقسيم مىشوند :
گروه اول، شامل افرادى كه خود بخشى از فرآيند توسعه هستند و براى توسعه انسانى نياز به اطلاعاتى در زمينههايى نظير مسكن، غذا و آموزش دارند. به طور مثال، مىخواهند بدانند مصالح ساختمانى ارزان و باكيفيت را از كجا تهيه كنند؟ چگونه فرآوردههاى غذايى را با زراعت در قطعه زمينى كوچك به نحو بهينه تامين كنند؟ و چه امكانات آموزشى براى فرزندشان در نزديكى منزلشان وجود دارد؟
گروه دوم، كسانى كه دستاندركار توسعه در سطوح اجرايى مىباشند و به منظور ايجاد تسهيل در انجام عملياتى كه از الزامات توسعه به شمار مىرود، نياز به اطلاعات دارند. مثلا در مورد روشهاى بهينه كشاورزى، نياز به اطلاعاتى دارند تا قادر به تحليل مسائل عرضه و تقاضا در بازار فرآوردههاى كشاورزى باشند.
گروه سوم، افرادى هستند كه مديريت توسعه را عهدهدار هستند. آنها به منظور ارتقاى كيفيت تصميمگيرى و افزايش تاثيرات آن در تمامى متغيرهاى مهم توسعه، احتياج به كسب اطلاعاتى در زمينههاى استراتژى و مديريت دارند.
ارائه خدمات مىتواند از طريق مراكز اطلاعرسانى زير باشد:
ـ آرشيوها و كتابخانهها؛
ـ مراكز آموزشى؛
ـ رسانههاى گروهى؛
ـ مراكز فرهنگى و تفريحى؛
ـ مراكز مذهبى؛
ـ مراكز اقتصادى تجارى؛
ـ پايگاههاى اطلاعاتى.
الف) شبكههاى اطلاعرسانى و توسعه
1/الف) آثار مثبت
1) بعد صنعتى
هر مركز تحقيقاتى صنعتى براى اجراى مؤثر وظايفش نيازمند جريان پايدار اطلاعات صنعتى جديد است. اين اطلاعات مىتواند براى پشتيبانى از تحقيقات توليدى مورد استفاده قرار گيرد و در روند توسعه صنعتى مفيد واقع شود. با برخوردارى از تسهيلات شبكههاى اطلاعرسانى دستاندركاران امر صنعت به مدارك مناسبى در زمينه علوم و مهندسى دسترسى پيدا خواهند كرد تا آنها را در روشهاى تحليل، ارزيابى و تركيب اطلاعات يارى دهند.
2) بعد فرهنگى
توسعه فرهنگى به معناى ارتقاء سطح فرهنگى جامعه، يكى از ابعاد توسعه است. بعضى از عوامل در توسعه فرهنگى عبارتنداز:
ـ افزايش آگاهى عمومى؛
ـ تبادل فرهنگى؛
ـ دسترسى همه به اطلاعات.
3) بعد اقتصادى ـ اجتماعى
ـ افزايش در سرعت گردش فعاليتهاى اقتصادى و مبادلات تجارى؛
ـ بهبود بهداشت عمومى؛
ـ توسعه دانش و آموزش؛
ـ بهبود وضعيت حمل و نقل؛
ـ اشتغال؛
ـ خارج شدن از انزوا؛
ـ تفريحات سالم؛
ـ عوامل زيست محيطى؛
2/الف) آثار منفى
ـ تهاجم فرهنگى؛
ـ محدوديت حوزه اقتدار ملى؛
ـ نقض حقوق افراد؛
ـ سلطه زبان انگليسى؛
ـ تقليل مشاغل؛
ـ استفاده در بزهكارى.
بررسى راههاى گسترش شبكههاى اطلاعرسانى
رابطه بين اطلاعات و توسعه، يك رابطه ناگسستنى است و استفاده از اطلاعات، جز در بستر يك ارتباط مؤثر و گسترده امكانپذير نيست و شبكههاى اطلاعرسانى راهى مطمئن و سريع براى تبادل اطلاعات هستند.
كشورهايى كه براى دستيابى به اهداف توسعه، سرمايه عظيمى را به امر تحقيق اختصاص دادهاند، اقدام به راهاندازى شبكههاى اطلاعرسانى گستردهاى نمودهاند تا از اين طريق، نيازهاى اطلاعاتى و ارتباطى دانشگاهيان، محققان، برنامهريزان، مديران و ساير افراد فعال در زمينههاى فرهنگى، اجتماعى، اقتصادى را برآورده سازند.
گسترش شبكه اطلاعرسانى از دو جنبه كمى و كيفى بايد مورد نظر قرار گيرد. جنبههاى كمى شامل، افزايش تعداد شبكهها و افزايش گسترده كارى آنها و جنبههاى كيفى شامل، افزايش در سرعت انتقال و دستيابى به اطلاعات، آگاهى از اخبار در زمان مناسب، تصميمگيرى بهتر و در نتيجه گردش سريعتر كارها مىباشد.
افزايش تعداد شبكه هاى اطلاعرسانى كشور:
تعداد شبكههاى اطلاعرسانى در كشور به نسبت گروههاى استفادهكننده، نظير مراكز تحقيقاتى و مطالعات، دانشگاهها و مراكز آموزشى، مراكز اجرايى و وزارتخانههاى خدماتى، شركتهاى دولتى، نيمه دولتى و خصوصى و استفادهكنندگان فردى، بسيار اندك هستند و پاسخگوى نيازهاى اطلاعاتى تمامى بخشهاى جامعه نيستند.
از طرف ديگر، گسترش شبكههاى اطلاعرسانى به صورت بىرويه، موجب هدر رفتن نيرو، انرژى و سرمايه دستاندركاران شبكهها و تكرارى شدن فعاليتهاى اطلاع رسانى مىشود. بنابر اين در هنگام طراحى، نصب و راهاندازى شبكه اطلاعرسانى بايد به نكات زير توجه كافى داشت :
ـ تبيين دقيق اهداف و وظايف؛
ـ تبيين نقش اطلاعات و فوايد بهرهگيرى از آن؛
ـ تعيين نيازهاى اطلاعاتى در هر بخش از اهداف توسعه كشور؛
ـ تامين اعتبارات لازم و حمايتهاى مالى دولت از مؤسسين اين شبكهها؛
ـ آموزش نيروى انسانى براى راهاندازى و پشتيبانى شبكهها؛
ـ تقويت زيرساخت ارتباطى و شبكههاى مخابراتى كشور؛
ـ كاهش هزينههاى دستيابى و استفاده از شبكهها؛
ـ تامين اعتبارات لازم و توجيه اولياى امور براى صرف اين اعتبار.
يكى از نتايج اين تحقيق نشان مىدهد، در صورتيكه بخواهيم تعداد شبكهها را افزايش دهيم، زمينههاى زير به ترتيب داراى اولويت بيشترى هستند: تحقيقات، آموزش، خبررسانى، صنعت، تجارت و ...
بهبود و كيفيت كارى شبكههاى اطلاعرسانى موجود:
در مورد معناى كيفيت، صاحبنظران اين رشته تعاريف به ظاهر متفاوتى ارائه دادهاند كه در اصل بيانگر يك مفهوم هستند. مناسب بودن براى استفاده، مطابقت با هدف، در نظرگرفتن نيازهاى استفادهكننده، چه در حال و چه در آينده و مطابقت با خواستههاى استفادهكننده، از اين دستهاند.
عملكرد صحيح و منطبق با هدف، قابليت اطمينان، قابليت دوام يا توانايى در ايفاى رضايت بخشى در طول دورهاى از زمان و قابليت ارائه خدمات مناسب و متنوع از پارامترهاى مؤثر در كيفيت هستند. با اين تعبير، برخى از راههاى بهبود كيفيت كار شبكههاى اطلاعرسانى به شرح زير مىباشند: ـ تدوين خط مشىهاى مناسب در راستاى دستيابى به اهداف تاسيس شبكه، برنامهريزى دقيق براى پيادهسازى خط مشىها، شامل تعيين نيازهاى كاربران، افزايش امنيت اطلاعات از منابع موثق، به روز نگهداشتن اطلاعات و اعمال تغييرات لازم و بموقع و در نهايت ارزيابى فعاليتهاى انجام شده به منظور حصول اطمينان از وضعيت شبكه و عملكرد صحيح آن، از روشهاى بهبود كيفيت كار شبكه اطلاعرسانى است.
ـ توجه به استانداردها در زمينه سختافزار و نرمافزار مورد استفاده، موجب كاهش مشكلات مربوط به برقرارى ارتباط، افزايش سرعت ارتباط، جستجوى سريعتر در منابع و در نتيجه بهرهگيرى هر چه بيشتر كاربر از فرصتهاى تماس مىگردد و مشكلات ناشى از دستيابى به اطلاعات مورد نياز را به حداقل، و قابليت ارائه خدمات متنوع را به حداكثر مىرساند.
ـ آموزش نيروى انسانى و ارتقاء سطح تخصص آنها در زمينههاى اطلاعرسانى، مخابرات، علوم ارتباطات و كامپيوتر. اين كار مىتواند با به كارگيرى نيروى متخصص در رشتههاى ياد شده و آموزش حين خدمت آنها انجام پذيرد. به جز نيروى انسانى شاغل در مراكز، كاربران نيز نياز به آموزش و افزايش مهارت دارند. اگر به كاربران آموزش داده شود كه چگونه از خدمات شبكه بهره جويند و به راحتى و در حداقل زمان به اطلاعات مورد نظر دست يابند، قطعا رضايت آنها از شبكه افزايش مىيابد. نتايج حاصل از نظرسنجى در مورد پارهاى از اين راهبردها، مؤيد آن است كه بيش از 70 درصد از پاسخدهندگان، ارائه خدمات متنوع و افزايش سازگار شبكه با نيازهاى كاربران را بهترين راهبردها براى بهبود كيفيت كارى يك شبكه اطلاعرسانى مىدانند. (جدول 2) نمودار مقايسه اين راهبردها را نشان مىدهد.
جدول2ـ نمودار راهبردهاى بهبود كارى شبكه اطلاعرسانى.
نتيجهگيرى و پيشنهادات
بررسى نقش شبكههاى اطلاعرسانى در توسعه فراگير نشان مىدهد كه توسعه فرهنگى، اقتصادى، اجتماعى، سياسى، مذهبى، صنعتى و علمى ـ فنى، بدون گسترش شبكهها و ارتقاء بهرهورى و كيفيت كار آنها ميسر نيست. مطالعه در باب توسعه نيز حاكى از آن است كه هر يك از ابعاد توسعه، نيازهاى اطلاعاتى خاص خود را دارند و اين نيازهاى اطلاعاتى با كمك شبكههاى اطلاعرسانى تامين مىشوند. بررسى وضعيت شبكههاى اطلاعرسانى كشور نشان مىدهد، تعداد آنها و كاربرانشان به نسبت نيازهاى اطلاعاتى كشور محدود است.
تمامى شبكههاى بالقوه مىتوانند پوشش جغرافيايى خود را تا سطح بينالمللى افزايش دهند . شبكه مخابراتى كشور نيز توان نسبتا بالايى براى سرويسدهى به تعداد زياد كاربران دارد، ليكن بهبود زيرساختهاى ارتباطى و اطلاعاتى مىتواند در به فعليت در آوردن آن مؤثر باشد .
بررسى در مورد راههاى گسترش شبكههاى اطلاعرسانى نشان داد كه از طريق افزايش پوشش جغرافيايى شبكه، افزايش تعداد كاربران شبكه، افزايش خدمات و كاربردهاى شبكه، افزايش تعداد پايگاهها و منابع اطلاعاتى و تبليغات در مورد شبكهها و خدمات و تسهيلات آنها، مىتوان به گسترش شبكههاى اطلاعرسانى پرداخت. همچنين اين تحقيق مشخص مىكند، از طريق تدوين خط مشىهاى مناسب، افزايش سازگارى شبكه با نيازهاى كاربران، به روز نگهداشتن اطلاعات، افزايش امنيت اطلاعات، توجه به استانداردهاى سختافزار و نرمافزار و آموزش نيروى انسانى، مىتوان سطح بهرهورى و كيفيت كار شبكههاى اطلاعرسانى را افزايش داد.
رشد روز افزون و بسيار سريع شبكههاى اطلاعرسانى ملى و بينالمللى، سياستگذاران و برنامهريزان توسعه كشور را به توجه بيشتر و دقيقتر در اين زمينه ملزم مىسازد. دستاوردهاى اين تحقيق در مورد راههاى گسترش شبكهها و ارتقاء بهرهورى آنها براى تمامى مسؤولين و دستاندركاران شبكههاى اطلاعرسانى قابل توصيه است.
اين تحقيق در بررسىهاى مربوط به نقش شبكههاى اطلاعرسانى در توسعه فراگير، به پارهاى از آثار مثبت و منفى شبكهها در توسعه نيز اشاره داشته است. اين اشارات عموما كلىنگر بودهاند و تحقيقات مفصلتر و دقيقتر در اين زمينه مىتواند راهگشاى سياستگذاران و مديران اجرايى شبكههاى اطلاعرسانى باشد.
در انتها نيز، تدوين و تبيين نيازهاى اطلاعاتى هر يك از ابعاد توسعه، به طور كامل و دقيق مىتواند دستمايه تحقيقات ديگرى در زمينه توسعه فراگير باشد.
چهارشنبه 14/6/1386 - 14:14