در صورتی كه نتوانیم انتخاب درست و صحیحی انجام دهیم، به هیچ عنوان نخواهیم توانست از قدرت سایر ابزارها و فرامین در حد بالا استفاده كنیم.
درباره ابزارها و فرامین انتخاب در شمارههای پیشین به صورت كامل صحبت كرده و با آنها آشنا شدهایم. در این شماره میخواهیم با روشهای حرفهای انتخاب در محیط فتوشاپ آشنا شویم.
در فتوشاپ برای انتخاب بخشهای مورد نظر تصویر دو روش متفاوت وجود دارد. اولین و ساده ترین روش استفاده از ابزارهای انتخابی چون لاسو، ماركی، چوب جادو و... یا فرامینی چون Color Range است كه در هر یك از آنها، طراح با تسلط بر كاركرد هر یك از ابزارها میتواند انتخاب درست و دقیقی انجام دهد.
دومین روش انتخاب در فتوشاپ، استفاده از ماسكها در انتخاب محدوده مورد نظر بوده كه این روش خود به دو حالت استفاده از ماسك سریع (Quick Mask ) و استفاده از ماسك معمولی امكانپذیر است.
در این روش انتخابی ابزارهای طراحی و نقاشی به ابزارهای انتخاب تبدیل شده و به كمك آنها میتوانیم تصویر خود را در حالتهای بسیار جالب انتخاب و فرمان مورد نظر را بر آن اعمال كنیم.
اجازه دهید ابتدا برای روشنتر شدن مفهوم ماسك مثالی بیان كنیم. ماسك در فتوشاپ شبیه شیشه بخار گرفتهای است كه تصویر پشت خود را نمایش نمیدهد و با كمك انگشت یا هر وسیله دیگر میتوانیم بخار روی قسمتهای مورد نظر شیشه را پاك كرده و تصویر پشت آن شیشه را نمایش دهیم.
در این مثال محدوده قابل نمایش دقیقا متاثر از شكل حركت انگشت یا شیئی است كه روی شیشه بخار گرفته حركت كرده و اگر مثلا یك برگ درخت یا یك شكل خاص این بخار را از بین ببرد، تصویر پشت شیشه دقیقا به حالت آن برگ یا شكل خاص دیده خواهد شد.
در فتوشاپ نیز دقیقا چنین حالتی پیاده شده و با استفاده از ابزارهای طراحی مانند قلممو، شیب رنگ و... و شكل خاصی كه برای نوك قلممو برمیگزینیم، میتوانیم ماسك دلخواه خود را پیاده كنیم با این تفاوت كه با انتخاب شفافیتهای دلخواه برای قلممو، انتخابهای جالبتر و زیباتری میتوانیم انجام دهیم.
در حالت ماسك رنگ زمینه و پسزمینه فقط در حالت سیاه و سفید و 254 رنگ خاكستری ما بین آنها قابل انتخاب و استفاده بوده و در این حالت بخشهایی كه سفید باشد ماسك در آن قسمت غیر فعال بوده و تصویر كاملا نمایان خواهد بود و در صورتی كه سیاه باشد ماسك غلبه كرده و تصویر قابل مشاهده نخواهد بود.
در صورتی هم كه رنگی از محدوده خاكستری اعمال شده باشد به نسبت تمایل آن به سیاهی و سفیدی تصویر در آن نواحی به صورت شفاف دیده خواهد شد.
از ماسك سریع فقط به عنوان ابزار انتخاب میتوان بهره جست و كاربرد دیگری نخواهد داشت و پس از اعمال براحتی قابل فراخوانی مجدد و ویرایش نخواهد بود.
در صورتی كه ماسك معمولی به صورت یك لایه مجزا روی لایه اصلی تصویر اعمال میكند و همراه فایل اصلی تصویر در فرمت PSD قابل ذخیره است.
میتوانیم هرنوع ویرایش یا تغییری را در هر لحظه اعمال كنیم و حتی ماسك اعمال شده را بدون هیچ تداخلی حذف و بیاثر كنیم.
برای فراخوانی ماسك سریع كافی است بعد از بازكردن یك تصویر با كلیك روی آیكون مربوط به آن در انتهای جعبه ابزار سمت چپ فتوشاپ حالت ماسك را فعال كنیم و سپس با كمك ابزارهای انتخاب به ویرایش آن بپردازیم.
پس از كلیك روی آیكون ماسك سریع با انتخاب یكی از ابزارهای طراحی مثل قلممو و پس از انتخاب اندازه، شكل و شفافیت دلخواه برای آن، رنگ سیاه را به عنوان رنگ زمینه تعریف و روی قسمتهای دلخواه تصویر از قلممو استفاده كنیم.
با این كار خواهیم دید پوشش قرمز رنگی در آن نواحی با توجه به شكل، اندازه و شفافیت قلممو ایجاد میشود.
این قسمتها در واقع بخشهای انتخاب شده تصویر بوده و با استفاده دوباره از قلممو یا سایر ابزارهای طراحی میتوانیم اینمحدوده را افزایش داده یا با تغییر رنگ زمینه به رنگ سفید و استفاده از قلممو این محدوده را كاهش دهیم.
در نهایت پس از به دست آمدن بهترین حالت مورد نظر با كلیك دوباره روی آیكون ماسك سریع در جعبه ابزار سمت چپ فتوشاپ از حالت ماسك سریع خارج شده و خواهیم دید قرینه قسمتهای رنگی (قسمتهای بدون رنگ) به حالت انتخاب در خواهد آمد.
در صورتی كه مثلا دكمه Delete را از صفحه كلید فشار دهیم آن قسمتها حذف خواهد شد. با انتخاب رنگهای خاكستری به عنوان رنگ زمینه در حالت ماسك سریع و استفاده از ابزارهای طراحی و بازگشت به حالت انتخاب مشاهده میشود این نواحی با حالتی شبیه اعمال Feather انتخاب میشود و به صورت كامل هنگام استفاده از Delete حذف نمیشود.
دومین نوع ماسك، ماسكی است كه همانند یك لایه كنار لایه اصلی قرار گرفته و به كمك آن میتوانیم همانند مثال بخار روی شیشه، قسمتهایی از تصویر را نمایش دهیم كه در لایه ماسك به رنگ سفید بوده و بخشهایی كه به رنگ سیاه باشد قابل مشاهده نخواهد بود.
برای اعمال یك ماسك روی لایه مورد نظر به شكل زیر عمل میكنیم:
ابتدا در صورت پس زمینه بودن لایه مورد نظر با دوبار كلیك روی تصویر قفل و تعریف یك نام، لایه را از حالت پس زمینه خارج میكنیم سپس با كلیك روی آیكون Add Layer Mask در قسمت پایین پانل لایهها ماسك لایه را به لایه اصلی اضافه میكنیم.
در این حال خواهیم دید تصویر یك مربع سفید كنار تصویر لایه مورد نظر در پانل لایهها ظاهر میشود.
در این حالت با انتخاب ابزارهای طراحی مثل قلممو یا شیب رنگ و استفاده از آنها روی تصویر خواهیم دید با توجه به نوع رنگ انتخابی (در بازه رنگی سیاه و سفید) بخشهایی از لایه قابل مشاهده و بخشهایی مخفی میشود و در صورت استفاده از رنگهای خاكستری آن محدوده نیز با حالت محو شدگی به نمایش درمیآید.
نكته جالب در استفاده از این روش برای حذف بخشهای مورد نظر تصویر، در امكان ویرایش یا حتی حذف ماسك لایه و برگرداندن تصویر به حالت اولیه است.
به این منظور اگر بخواهیم به صورت موقت ماسك لایه غیرفعال شود، كافی است همزمان با فشار دكمه Shift روی ماسك لایه كلیك كنیم و پس از ظاهر شدن ضربدر قرمز رنگ روی آن ماسك را غیرفعال كرده و كلیك دوباره روی ماسك همزمان با فشار دكمه Shift ماسك را به حالت اولیه برگردانیم.
برای حذف كامل ماسك لایه نیز میتوانیم روی ماسك مورد نظر كلیك كرده و با درگ آن روی تصویر سطل زباله در پانل لایهها و انتخاب گزینه Delete در كادر ظاهر شده آن را حذف كنیم.
در صورتی كه در این كادر گزینه Apply را انتخاب كنیم ماسك روی لایه اعمال سپس حذف میشود.
نوید حاتمی