دیپلماسی ایرانی: زمانى که مردم امریکا در پایان سال 2008 میلادى با راى خود یک سیاه پوست را به کاخ سفید فرستادند، دست به اقدامى منحصر به فرد در کل تاریخ کشور خود زدند. اقدامی استثنایی که در اروپا بر این باورند که چنین انتخابی فقط در ایالات متحده رخ میدهد. با این وجود سال آتى میلادى یعنى سال 2010 سالى دشوار براى باراک اوباما خواهد بود.
هفته نامه اکونومیست در گزارشى به پیشبینى دومین سال ریاست جمهورى باراک اوباما رئیس جمهوری امریکا در سال2010 پرداخته است. در این گزارش مىخوانیم، این مساله تنها به خاطر کاهش تازگى شخصیت باراک اوباما نیست و در دومین سال ریاست جمهورى وى موارد زیر آشکار خواهد شد، ضعفهاى ائتلاف سیاسى که دست به انتخاب اوباما زد، میزان مشکلاتى که وى به ارث برده است و مقاومت سرسختانه امریکایىها در مقابل تغییر ناگهانی.
باید به این مساله توجه داشت که تازگى رنگ پوست اوباما و سبک او حتى در سال اول ریاست جمهورىاش آنقدرها هم تداوم نیافت. اوباما در اوایل سال 2009 از حمایت 70 درصدى برخوردار بود، اما تا پایان تابستان همین سال میزان محبوبیت وى به 50 درصد کاهش یافت که این میزان از میانگین حمایت از روساى جمهوری امریکا در 8 ماه اول فعالیت آنها کمتر است.
کاهش حمایتها از اوباما در شرایطى روى داد که او تصمیمات قاطع اقتصادى را براى مقابله با بحران مالى اتخاذ کرده بود. با این حال به نظر مىرسد که در سال 2010 مردم تمریکا احساس خوبى درباره آینده خود نداشته باشند. به رغم وعده اوباما مبنى بر عدم افزایش مالیات طبقه متوسط، بیکاری ادامه خواهد داشت، مالیاتها افزایش خواهد یافت و کسرى بودجه نیز در خط سیرى غیر قابل تحمل پیشروى مىکند.
علاوه بر آن در سال 2010 اوباما دیگر نمىتواند اعلام کند که بروز مشکلات خارج از کنترل وى بوده است، زیرا یک سال از مدیریت او گذشته است. با توجه به حجم بحرانى که او به ارث برده، مى توانست تلاش خود را تنها بر بهبود شرایط اقتصادى متمرکز کند؛ اما درعوض براى حل سایر مشکلات نیز تصمیماتى جسورانه اتخاذ کرد.
در سال 2010 اکثر مردم امریکا احساس خوبى نسبت به چشمانداز زندگى خود نخواهند داشت. این درست است که حوزههاى انتخاباتى بسیارى که از اوباما حمایت کرده بودند خواستار اصلاحات جامع بهداشتى؛ درمانى و قانون گذارى برای مبارزه با گرم شدن هواى زمین هستند؛ اما در سال 2010 بسیارى از این حامیان واقعى که انتظار تغییراتى بىباکانه را در ذهن خود داشتند با لایحههاى قانونى ضعیفى که در کنگره با مخالفت مواجه خواهد شد، احساس ناامیدى خواهند کرد. سایرین نیز خواهند گفت که آغاز اصلاحات پر هزینه در زمان بحران شدید اقتصادى، اقدامى اشتباه بوده است.
فراتر از این مساله، یکى دیگر از مشکلات آینده اوباما این مساله خواهد بود که در سال 2010 بسیارى از راى دهندگان هزینههاى کوتاه مدت تغییرات در حوزه بهداشت و درمان و انرژى را بدون برخوردارى از سود بلند مدت آنها احساس خواهند کرد.
اکونومیست در بخش دیگرى از گزارش خود آورده است، سیاست تغییر اوباما آسیبهاى دیگرى را متوجه او خواهد کرد. ائتلافى که آقاى اوباما در سال 2008 با پرچم اغوا کننده اما مبهم و دو پهلوى تغییر هدایت کرد، متلاشى خواهد شد. بسیارى از اعضاى ایدئولوژیک این ائتلاف در مقطع زمانى فعلى نیز از خیانتهاى رئیس جمهوری پریشان و ناراحت هستند. از جمله نارضایتىهاى آنها، بىتحرکى رئیس جمهوری در خصوص ازدواج هم جنسگرایان و تداوم بازداشت مظنونان تروریست بدون محاکمه است.
به هر حال انتظارات تبدیل به یاس شده به گونهای بسیارى از افراد را در انتخابات میان دورهاى کنگره در ماه نوامبر در خانه نگه خواهد داشت. افراد بسیاری از جمله سیاه پوستان و جوانان که در انتخابات سال 2008 مجذوب شخصیت اوباما شده بودند تا سیاستهاى او در این انتخابات شرکت نکردند. بسیارى نیز فکر خواهند کرد که با فرستادن اوباما به کاخ سفید، وظیفه خود را به اتمام رساندهاند و دیگر ضرورتى براى شرکت در انتخابات وجود ندارد.
تا زمانى که شکایت چپگراها این مساله باشد که اوباما از مرکز حکمرانى مىکند، باید این انتظار را داشته باشید که راى دهندگانى که خود را مستقل معرفى مىکنند و در سال 2008 از اوباما حمایت کردند، در انتخابات میان دورهاى در کنار دموکراتها بمانند.
از سوى دیگر این باور جمهوریخواهان مبنى بر اینکه اوباما بزرگترین روند توسعه دولت را در طول دههها مدیریت کرده، نمود خواهد یافت. بسیارى از مردم طبقه متوسط نیز با مشاهده تزریق کمکهاى مالى سنگین به وال استریت و تداوم بیکارى ادامه از دست دادن خانه و حقوق بازنشستگى خود بسیار خشمگین خواهند بود. سال دشوار2010 تضمین خواهد کرد که عصبانیت آنها به زودى فروکش نخواهد کرد.
آقاى اوباما هیچ گونه دلدارى و تسلى خاطرى از سوى مجامع بین المللى مشاهده نخواهد کرد. فارغ از چیستى تصمیمات بلند مدت اوباما در افغانستان و عراق، نیروهاى امریکایى در سال 2010 همچنان تلفات سنگینى در دو کشور متحمل خواهند شد. در سال 2010 این مساله براى مردم امریکا بسیار روشن و شفاف خواهد بود که همزمان با کاهش قدرت اقتصادى امریکا، این کشور جایگاه خود را به عنوان تنها ابرقدرت بلامنازع جهان از دست خواهد داد. یکى دیگر از دلایل این واقعه مىتواند ظهور قدرتهاى جدید در آسیا باشد، اما این مساله مانع مقصر شناخته شدن اوباما از سوى راى دهندگان نخواهد بود.
این هفته نامه در بخش دیگرى از این گزارش آورده است، بالاتر از همه نتایج انتخابات میان دورهاى در ماه نوامبر بازتاب دهنده این حقیقت خواهد بود که حتى یک بحران اقتصادى بزرگ نیز نمىتواند باعث شود بسیارى از امریکایىها باور دیرینه خود به نظام بازار آزاد و پذیرفتن دولتى بزرگتر را رها کنند.
از سوى دیگر به نظر مىرسد در سال 2010 با وجود عدم دسترسى جمهورىخواهان به اکثریت مجلس سنا، آنها بتوانند کنترل مجلس نمایندگان را در دست گیرند.
البته با وجود تمامى مسائل ذکر شده باید گفت که سال 2010 که سالى دشوار و طاقت فرساست اما لزوما بدان معنا نیست که اوباما نتواند در انتخابات ریاست جمهورى 2012 براى بار دوم پیروز شود یا دوران ریاست جمهورى او یک شکست تلقى شود. سایر رئیسان جمهوری امریکا مانند رونالد ریگان و بیل کلینتون، توانستند از سال دوم ریاست جمهورى خود که سالى دشوار بود سربلند بیرون آیند و در انتخابات میان دورهاى نیز پیروز شوند. در هر صورت سال آتى میلادى براى رئیس جمهوری جدید امریکا که دیگر مثل گذشته با انرژى و پرنشاط نیست، محکى جدید خواهد بود.