تبیان، دستیار زندگی

ولادت با سعادت آن حضرت طبق مشهور، روز دوشنبه یا جمعه، هشتم ربیع الثّانى، سال 232 هجرى قمرى در شهر مدینه منوّره واقع شد، كه در آن هنگام، پدر بزرگوارش طبق نقلى در سنین 26 سالگى بوده است. (1)
نام: حسن (2) صلوات اللّه و سلامه علیه.
كنیه: ابومحمّد.
لقب: عسكرى، صامت، هادى، زكىّ، تقىّ، رفیق، خالص، سراج، ابن الرّضا، سراج بنى هاشم و....
پدر: امام علىّ هادى، فقیه أهل البیت، صلوات اللّه علیهم أجمعین.
مادر: سه اسم براى مادر حضرت گفته شده است: سوسن، حدیث و سلیل، كه كنیه اش اُمّ وَلد مى باشد، او از زن هاى عارفه و صالحه بوده است.
نقش انگشتر: حضرت داراى دو انگشتر بود، كه نقش هر كدام به ترتیب عبارتند از: ( (سُبْحانَ مَنْ لَهُ مَقالیدُ السَّمواتِ والاْ رْضِ))، ( (إنَّ اللّهَ شَهیدٌ)).
دربان: عثمان بن سعید عَمرى و پسرش محمّد بن عثمان عَمرى.
امام حسن عسكرى علیه السلام همچون پدر بزرگوارش در موقعیّتى حسّاس و خطرناك و بلكه شدیدتر قرار داشت، چرا كه بنا بود آخرین حجّت خداوند متعال و دوازدهمین خلیفه بر حقّ رسول گرامى اسلام صلى الله علیه و آله، - یعنى مهدى؛ موعود عجّل اللّه فرجه الشّریف از نسل او به دنیا آید.
به همین جهت حكومت وقت، تمام مأمورین خود را (از زن و مرد) به شكل هاى مختلفى بسیج كرده بود تا تمام حركات حضرت را كنترل و زیر نظر داشته باشند.
ولى براى آن كه افكار عمومى خدشه دار نشود، بر اساس سیاست حیله گرانه خلفاء بنى العبّاس، در موقعیّت هاى خاصّى به طور ریاكارانه حضرت را مورد نوعى احترام قرار مى دادند.
در نهایت به جهت عقده ها و كینه هاى درونى خود، آن حضرت را به وسیله زهر مسموم و شهید كردند.
و چون مرتّب عمر شریف امام عسكرى علیه السلام یا در زندان و یا در بازداشتگاه و تحت نظر ماءمورین، سپرى گردید، تمام رفت و آمدهاى حضرت را در كنترل خود داشتند.
و بر همین اساس، كلمات و فرمایشات گهربار آن حضرت نسبت به دیگر ائمّه اطهار صلوات اللّه و سلامه علیهم، در كُتب تاریخ و احادیث كمتر به چشم مى خورد.
مدّت إمامت: بنابر مشهور بین مورّخین و محدّثین، روز سوّم ماه رجب، سال 254 هجرى قمرى، پس از شهادت پدر بزرگوارش به منصب امامت و ولایت نائل آمد و حدود پنج سال و هشت ماه، امامت و هدایت جامعه را عهده دار بود.
مدّت عمر: آن حضرت مدّت 23 سال در حیات پدر بزرگوارش امام هادى علیه السلام، همچنین پنج سال و هشت ماه پس از شهادت پدر، ادامه حیات نمود؛ و در مجموع مورّخین، عمر پربركت آن حضرت را حدود 29 سال گفته اند.
خلفاء: امامت آن حضرت هم زمان با حكومت معتّز، مهتدى و معتمد، مصادف شده است.
شهادت: همچنین در روز شهادت آن حضرت بین مورّخین و محدّثین اختلاف نظر است، ولى مشهور گفته اند: شهادت آن حضرت، روز جمعه، پس از نماز صبح، هشتم ماه ربیع الاوّل، سال 260 هجرى قمرى (3) واقع شده است.
حضرت سلام اللّه علیه در زمان حكومت معتمد عبّاسى به وسیله زهر توسّط معتمد، مسموم و به اجداد بزرگوارش ملحق گردید؛ و پس از شهادت در منزل خود آن حضرت، كنار پدر بزرگوارش امام علىّ هادى علیه السلام دفن گردید.
فرزندان: آن حضرت هنگام شهادت، تنها داراى یك فرزند پسر بوده است كه هم نام و هم كنیه با پیغمبر اسلام صلى الله علیه و آله مى باشد.
نماز امام حسن عسكرى علیه السلام: دو ركعت است، در هر ركعت پس از قرائت سوره حمد، صد مرتبه سوره توحید خوانده مى شود. (4)
و پس از آخرین سلام، تسبیحات حضرت فاطمه زهراء علیها السلام گفته مى شود؛ و سپس نیازها و حوائج مشروعه خود را از درگاه خداوند متعال درخواست مى نماید، كه انشاءاللّه تعالى برآورده خواهد شد.
در میلاد حضرت امام حسن عسكرى علیه السلام
ایزد از بحر ولایت گهر آورده برون

از سپهر نبوى گشت عیان خورشیدى

با فروغ حسنى، نرجس زیبا ز بطن

به تماشاى گل عسكرى و نرجس بین

ز طلوع رخ آن حجت دین جان بشر

گر تو بر عیسَویان حقّ ز فلك عیسى را

ایزد از بحر ولایت گهر آورده برون