تبیان، دستیار زندگی

نتایج این آزمایش‌ها که روی موش‌های آزمایشگاهی انجام گرفته تائید می‌کند هوای آلوده موجب تغییرات فیزیکی واقعی در مغز شده و پیامدهای منفی به دنبال دارد.

لائورا فونکن، متخصص دانشگاه اوهایو در این مطالعه خاطرنشان کرد: در حالی که در بیشتر مطالعات روی تاثیر آلودگی هوا بر قلب و ریه‌ها تاکید می‌شود، اما در این میان نباید نقش این فاکتور را در بروز آسیب‌های مغزی که می‌توانند خطرناک و جبران‌ناپذیر باشد، نادیده گرفت.

روزنامه دیلی‌تلگراف، طی گزارشی تصریح کرد: اثرات منفی آلودگی هوا روی مغز پس از یک دوره طولانی کاملا محسوس است و بهداشت روانی و کارایی مغز را به طرق مختلف با مشکل مواجه می‌کند.

هیچ وعده‌ غذایی را حذف نکنید

اگر تصور می‌کنید نخوردن یک وعده غذایی می‌تواند به کم‌کردن وزن کمک ‌کند سخت در اشتباه هستید؛ چرا که هر چقدر بیشتر خود را گرسنه نگه دارید، در نهایت در وعده‌ بعدی غذای بیشتری خواهید خورد. برای مثال، نخوردن صبحانه، تنها به پرخوری در وعده ناهار می‌انجامد. در عوض بکوشید صبح را با صبحانه‌ای کامل شروع کرده و در عوض شب‌ها در خوردن کمی دست به عصا باشید. از این گذشته بهتر است به جای صرف غذای روزانه در سه وعده‌‌ سنتی صبحانه، ناهار و شام آنها را به شش وعده با مصرف غذای کمتر تبدیل کنید.

نوشیدن آب را به طور جدی دنبال کنید

بهتر است بر میزان مصرف آب روزانه‌تان اضافه کنید و پیش از صرف غذا لیوانی آب بنوشید! آب نه تنها به بدن در دفع مواد سمی کمک می‌کند، بلکه با پر کردن حجم معده، به کاهش اشتها و در نهایت وزن می‌انجامد. اگر پیش از هر وعده‌‌ غذایی لیوانی آب بنوشید، احساس سیری کرده و در نهایت غذای کمتری مصرف خواهید کرد. از این گذشته آب نقش موثری در سوزاندن کالری‌های فزاینده‌‌ بدن و شکستن سلول‌های چربی دارد. هر چه آب بیشتری مصرف کنید، روند شکستگی و سوختن چربی‌ها در بدن نیز تسریع خواهد شد.

فریب برچسب‌ها را نخورید

یکی از ترفندهای شرکت‌های تولید‌کننده نوشیدنی و غذاهای صنعتی برچسب‌زدن به محصولات خود با عناوین پرزرق و برقی چون «کم کالری»، «کم چرب» یا «رژیمی» است. حقیقت آن است که گرچه برچسب سس کم‌چرب، نشان‌دهنده چربی‌های اشباع کمتری است، اما همین خواندن برچسب سبز‌رنگ ما را به طور ناخواسته متقاعد می‌کند که می‌توانیم مقادیر بیشتری از آن بخوریم. این موضوع برای نوشابه‌های رژیمی نیز صادق است. همیشه به یاد داشته باشید که کالری‌های اضافی هستند که به افزایش وزن منجر می‌شوند.

کم بخور، همیشه بخور

خوردن بیش از اندازه غذاهای سالم نیز چاق‌کننده است! ممکن است شما برای وعده عصرانه و شام میوه در نظر گرفته باشید، اما آنقدر در مصرف آن افراط کنید که کالری مصرفی شما چیزی کمتر از چلوکباب برگ و مخلفات سنتی آن نداشته باشد! از این گذشته می‌توانید با کوچک‌ترکردن ظرفی که در آن غذا می‌خورید یا حتی جایگزینی چنگال به جای قاشق، ذهن خود را فریب داده و در هر وعده قدری کمتر غذا بخورید. اگر هم عادت به نوشیدنی‌های گازدار دارید، بهتر است آن را با آب جایگزین کرده یا حداقل لیوان خود را با لیوانی کوچک‌تر یا استکان عوض کنید.

از پروتئین لبنیات کم‌چرب «سیر» شوید

پروتئینی که در لبنیات کم چرب وجود دارد یکی از بهترین منابع برای کسب حالت سیری کاذب در بدن است. جالب است بدانید پس از هضم این مواد غذایی هورمون ویژه‌ای به نام CCK آزاد می‌شود که مهم‌ترین خصوصیت آن مخابره‌‌ پیام سیری به مغز است. حتی می‌توانید میوه‌های فصل را با ماست مخلوط کرده و به جای خامه‌‌ صبحانه‌‌ مصرف کنید؛ به این ترتیب هم شادابی بیشتری را از صبح شروع می‌کنید و هم تا وعده‌ بعدی بخوبی سیر می‌شوید.

غذاهای سبک بخورید

مصرف غذاهایی که کالری کمتری دارند یکی دیگر از بخش‌های مهم این پازل است. باید بدانید غذاهایی که فاقد سبزیجات است مملو از چربی و به بالطبع کالری زیاد است. از این گذشته بهتر است با مشورت پزشک سعی کنید از مصرف غذاهای حاوی گوشت قرمز، تا حد ممکن اجتناب کرده و در عوض از سبزیجات تازه و خوشمزه که در فصل بهار نیز به لطف خدا کم نیست بهره ببرید. سبزیجات سبز، قارچ، کلم بروکلی و مواردی از این قبیل به جای کالری، سرشار از فیبرهای غذایی است، که بدن شما بشدت به آن نیاز دارد.

توصیه می‌کنیم حتما سالاد را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانید و در عین حال از انواع سس‌های رنگارنگ اجتناب کنید؛ به جای آن می‌توانید کمی روغن زیتون یا کنجد و سرکه بالزامیک به سالاد دوست‌داشتنی‌تان اضافه کرده یا حتی آن را با آب لیموی تازه یا آب‌غوره‌‌ سنتی خودمان طعم‌دار کنید و از خوردن آن لذت ببرید.

ورزش بیشتر ؛ سلامتی بیشتر

نرمش و انجام تمرینات ورزشی به آن دشواری‌ها که تصور می‌کنید نیست! حقیقت این است که لزوما نیازی به عضویت و رفتن به باشگاه‌های ورزشی آنچنانی نیست؛ بلکه تنها با 30 دقیقه تا یک ساعت دویدن یا حتی راه‌رفتن در روز نیز مشکل حل می‌شود. از سوی دیگر، اگر آنقدر حس و حال ندارید که به پرورش عضلات خود بپردازید، حداقل می‌توانید آنها را کمی در روز منقبض و منبسط کنید تا شکل خود را حفظ کنند. باید بدانید که هر چه عضلات فرد بیشتر باشد، مصرف کالری وی بیشتر شده و به همین دلیل است که مردان راحت‌تر از زنان وزن کم می‌کنند. در نظر داشته باشید بسیاری از تمرینات ورزشی نیازی به مربی ندارند پس بیشتر آنها را انجام دهید و همیشه در ذهن داشته باشید که از قدیم به ورزش تاکید ویژه‌ای شده و بزرگان گفته‌اند «ز ورزش میاسای و کوشنده باش/ که بنیاد گیتی به کوشندگی است.»

اما دو سال بعد، دارین لیمن و شلی تیلور ـ استادان رشته روان‌شناسی اجتماعی دانشگاه کالیفرنیا ـ با مطالعه‌ای که انجام‌ می‌دهند مسئولان دولتی ایالات متحده را که خونسرد و خوش‌خیال به اقدامات و برنامه‌هایشان اطمینان دارند برآشفته می‌کنند. این دو روان‌شناس در تحقیقی که روی 120 دانشجوی دانشگاه کالیفرنیا انجام دادند با یافته‌هایی حیرت‌انگیز و البته نگران‌کننده مواجه شدند. هیچ‌یک از پاسخگویان،‌ به اقدامات احتیاطی توصیه‌شده کارشناسان عمل نکرده بودند و به این توصیه‌ها توجهی نشان نمی‌دادند.

این موضوع شکست کامل برنامه‌های دولتمردان آمریکایی را نشان می‌داد. با وجود این یافته‌های دیگر این تحقیق از اهمیتی بیشتر برخوردار بود. نتیجه بسیار مهم دیگر از این قرار بود؛ دانشجویان ساکن ساختمان‌های ناایمن در برابر زلزله، نسبت به آنانی که در ساختمان‌های نسبتا ایمن سکونت داشتند، به میزان بیشتری از تفکر درباره این فاجعه خودداری می‌کردند. به‌عبارتی دیگر، آنانی که درصورت وقوع زمین‌لرزه با بیشترین خطر مواجه بودند، دقیقا کسانی بودند که از فکرکردن درباره فاجعه چاره‌ناپذیر امتناع کرده یا شدت آن را دست‌کم می‌گرفتند. تا مدتی کوتاه نتایج این تحقیق بحث روز محافل آکادمیک و دولتی کالیفرنیا بود و پس از آن به بایگانی سپرده شد تا روش دولت برای مواجهه با زلزله بدون تغییر و به سیاق سابق ادامه یابد.

ساعت 4 و 30 دقیقه بامداد یکی از روزهای سرد زمستان 1994 زلزله‌ای که همگان انتظارش را می‌کشیدند با قدرت 7/6 ریشتر منطقه لس‌آنجلس را به شدت لرزاند و خرابی‌ها و خسارات جسمی و مالی فراوانی را رقم زد. شدت این خسارت‌ها به اندازه‌ای بود که آن را بزرگترین زلزله تاریخ آمریکا دانسته‌اند. پس از وقوع زلزله بود که بار دیگر نتایج تحقیقات روان‌شناسان اجتماعی دانشگاه کالیفرنیا بازگو شد تا ضمن مطالعه و بررسی دقیق‌تر آنها روی نتایج آن از تکرار چنین واکنش‌هایی پیشگیری شود.

گروهی از روان‌شناسان در توجیه چنین واکنشی به نظریه ناهماهنگی شناختی اشاره و اظهار کردند علت اصلی نادیده گرفتن خطر زلزله از سوی افراد مورد مطالعه تلاش برای برطرف کردن ناهماهنگی شناختی ایجاد شده در آنها بوده است. براساس این نظریه، ناهماهنگی شناختی به هر نوع ناسازگاری اطلاق می‌شود که امکان دارد یک نفر بین دو یا چند نگرش یا شناخت خود (یا بین نگرش‌ها و رفتار خود) داشته باشد. مطابق این نظریه، سه شیوه برای از بین بردن ناهماهنگی شناختی وجود دارد: 1ـ کاستن از اهمیت شناخت ناهماهنگ، 2ـ افزایش شناخت‌هایی که بیشتر هماهنگ است و 3ـ تغییر شناخت‌های ناسازگاری که چندان ناهنجار و ناهماهنگ نیست.

زمانی که فرد با شناخت یا موقعیتی مواجه می‌شود که علاوه بر آن‌که ناخوشایند و چاره‌ناپذیر است، با شناخت‌ و آگاهی‌اش نیز در تضاد است، درصدد استفاده از یکی از سه راهبرد ذکر شده برای کاهش این ناهماهنگی برمی‌آید. از بین این سه راهبرد، مهم‌ترین و پرکاربردترین شیوه برای از بین‌بردن ناهماهنگی شناختی، کم‌اهمیت‌‌دانستن شناخت ناهماهنگ یا به‌عبارتی دیگر نادیده‌گرفتن آن است.

البته مساله اصلی آن است که این راهبرد زمانی می‌تواند یک راهبرد سازگارانه باشد که مساله مربوط به یک موضوع کم‌اهمیت و کم‌خطر باشد، زیرا چنین راهبردی در برابر موارد پرخطری همچون زلزله می‌تواند به نتیجه‌ای فاجعه‌آمیز بینجامد.

اکنون شاهد تکرار این تجربه تلخ در مورد ساکنان شهرهای بزرگ کشورمان بخصوص تهران هستیم. چندسالی است با بهانه و بی‌بهانه از سوی مسئولان و کارشناسان به مردم هشدار داده می‌شود که مراقب باشید احتمال وقوع زلزله‌ای سهمگین این ابرشهر پردود و پرهیاهو را تهدید می‌کند. مدام به مردم گفته می‌شود اقدامات ایمنی در برابر زلزله را جدی بگیرید و اگر پس‌اندازتان کفاف می‌دهد و در مناطقی از شهر با عنوان بافت فرسوده زندگی می‌کنید، آن را تبدیل به احسن کنید، اما در غیاب تحقیقات علمی، مشاهدات عینی نشان می‌دهد اهالی این شهرها ـ بخصوص اهالی پایتخت ـ هیچ اعتنایی به احتمال وقوع زلزله ندارند و آن را به هیچ گرفته‌اند. بعید نیست هرچه هشدارها شدیدتر شود، بی‌اعتنایی‌ها نیز بیشتر شود و شهروند در واقع بین ناتوانی در ایمن‌کردن محل سکونت و خطر وقوع زلزله سرگردان می‌ماند و درصدد برمی‌آید این ناهماهنگی را برطرف کند. این ناتوانی تنها با نادیده‌گرفتن خطر وقوع زلزله برطرف خواهد شد و به این ترتیب او را به آرامشی ظاهری و موقتی خواهد رساند.

به‌نظر می‌رسد اکنون بیشتر ساکنان تهران برای دوری از اضطراب ناشی از ناهماهنگی شناختی در برابر خطر زلزله احتمالی بی‌اعتنا هستند و گاه آن را به سخره می‌گیرند. این تحلیل‌، پاسخ مناسبی است به این پرسش که چرا تاکنون تمام اقدامات و برنامه‌های طراحی‌شده از سوی مسئولان دولتی با ناکامی مواجه شده یا عقیم مانده و حتی به مرحله اجرا نیز نرسیده است. راهکارهای مناسب و تجربه‌شده‌ای چون جداکردن مرکزیت سیاسی از مراکز فرهنگی و صنعتی بسیار مفیدتر از آن است که با هشدارهای پی‌در‌پی به شهروندان، آرامش آنها گرفته شود. لحظه‌ای به تجربیات کشورهای دیگر فکر کنید. برزیلی‌ها 40 سال است شهری کوچک و زیبا به‌نام برازیلیا را پایتخت خود قرار داده‌اند، ولی همچنان ریودوژانیرو و سان‌پائولو در زمینه‌های تجاری، صنعتی و بازرگانی مهم‌ترین شهرهای برزیل محسوب می‌شوند و دارای جمعیتی چندبرابر پایتخت هستند. آلمان، استرالیا، آمریکا و برخی دیگر از کشورها نیز در این زمینه تجربیاتی مشابه دارند. اکنون که اهالی تهران در برابر هشدارهای فراوان کارشناسان و مسئولان به راهبرد بی‌اعتنایی متوسل شده‌اند، دولت باید همچون کشورهای ذکرشده از خود آغاز کند و به‌ راهکارهایی بیندیشد که در نتیجه اجرای آنها ساکنان تهران مشتاقانه این شهر را ترک و در شهری دیگر ساکن شوند؛ راهکارهایی که نتیجه‌بخش باشد، نه آن‌که تنها همچون سوهانی باشد بر روان اهالی این ابرشهر تاریخی.

تحقیقات این روان‌شناسان نشان می‌دهد، انواع مختلف خنده دارای تاثیرات متفاوت است و انسان از سنین کودکی قادر به تمایز قائل شدن بین خنده‌های مختلف است.

این محققان از دانشگاه توبینگن آلمان با بررسی تغییرات در الگوی مغز 33 زن سالم و بررسی شبکه ادراکی ـ احساسی این زنان در زمان شنیدن انواع مختلف خنده پی بردند، بخش‌هایی از مغز که به پردازش اطلاعات اجتماعی و سطح بالا حساس هستند، بیشتر به خنده‌های ناشی از شادی یا قلقلک و مناطق حساس به صداهای پیچیده به خنده‌های تمسخرآمیز واکنش نشان می‌دهند.

در این تحقیق برای نیمی از داوطلبان یک فیلم کمدی بصورت جمعی نمایش داده شد و گروه دوم نیز یک فیلم کسالت بار را تماشا کردند؛ پس از اتمام فیلم، نمونه‌گیری از سلول‌های ایمنی موسوم به سلول‌های قاتل طبیعی گرفته شد که با سلول‌های سرطانی ترکیب و میزان اثربخشی آنها در زمان وقوع بیماری مورد بررسی قرار گرفت.

نتایج به دست آمده نشان می‌دهد، افرادی که هنگام دیدن فیلم کمدی خندیده بودند، از سیستم ایمنی قوی‌تری برخوردار بودند و خنده می‌تواند تا 40 درصد سیستم ایمنی بدن را تقویت کند.

دکتر دیرک ویلدگروبر، سرپرست تیم تحقیقاتی خاطرنشان می‌کند: خندیدن به کسی یا خندیدن با دیگران با پاسخ‌های متفاوت مغز همراه است؛ مغز با قدرت تمایز قائل شدن بین انواع مختلف خنده (ناشی از شادی، قلقلک یا تمسخر) می‌تواند عملکرد بدن در مقابل بیماری‌ها را تقویت کند.

در ادامه این تحقیق، با استفاده از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی عملکردی (fMRI) فعالیت مغزی افراد هنگام شنیدن سه نوع خنده مختلف مورد بررسی قرار گرفت.

خنده ناشی از قلقلک در پستانداران غیرانسانی نیز دیده می‌شود، اما در انسان دارای عملکردهای پیچیده‌ای است که می‌تواند دارای بار مثبت یا منفی بوده و الگوهای ارتباطی متفاوتی در مغز ایجاد کند.

مناطق مغزی حساس به پردازش اطلاعات اجتماعی پیچیده در زمان شنیدن صدای خنده ناشی از شادی یا قلقلک فعال می‌شود که این فعالیت در زمان شنیدن خنده تمسخرآمیز دیده نمی‌شود.

به گفته محققان، محرک‌هایی که بر این الگوها تاثیر می‌گذارند، می‌تواند برای آزمایش روش‌های درمانی جایگزین مورد استفاده قرار بگیرد.

نتایج این مطالعه در مجله PLOS ONE منتشر شده است.

فراکتوز در برابر گلوکز

نیمی از قند و شکر از گلوکز و نیمی دیگر از فراکتوز تشکیل می‌شود. گلوکز یک ماده ضروری است و به میزان بسیار زیادی در همه سلول‌های بدن می‌سوزد و به انرژی مورد نیاز بدن تبدیل می‌شود. اگر بدن ما گلوکز دریافت نکند، آن را از پروتئین‌ها و چربی‌ها خواهد ساخت. اما فراکتوز به هیچ وجه برای کارکرد و فعالیت‌های بدن ما ضروری نیست. تنها عضوی از بدن که می‌تواند فراکتوز را بسوزاند، کبد است. هنگامی که مقادیر زیادی فراکتوز وارد کبد می‌شود، اگر کبد پر از گلیکوژن باشد، بخش اعظم این فراکتوز به چربی تبدیل می‌شود. این فرآیند احتمالا یکی از مهم‌ترین علل شیوع گسترده بسیاری از بیماری‌های مزمن در کشورهای پیشرفته است. توجه به این نکته بسیار مهم است که این موضوع هرگز درباره میوه‌ها صدق نمی‌کند، زیرا میوه یک ماده غذایی واقعی دارای انواع ویتامین، مواد معدنی، فیبر و مقادیر زیادی آب است و نیز بندرت پیش می‌آید افراد در خوردن میوه افراط کنند.

فقر مواد غذایی ضروری

قند و شکر را باید کالری‌سازهای بی‌خاصیت به شمار آورد. به عبارت دیگر علم پزشکی هیچ شکی ندارد که قند و شکر صرفا کالری به بدن می‌رسانند بدون آن‌که هیچ نوع ویتامین یا مواد معدنی که بسیار ضروری‌اند داشته باشند. بیشتر غذاهای حاوی شکر فراوان مانند انواع شیرینی‌ها، نوشابه‌های گازدار و آب‌نبات‌ها به لحاظ مواد غذایی ضروری فقیر و گاهی به کلی خالی از این مواد هستند. افرادی که به جای خوراکی‌های مغذی این خوراکی‌ها را می‌خورند ممکن است در آینده دچار کمبود مواد غذایی بسیار مهمی شوند.

کبد چرب

وقتی فراکتوز می‌خورید به کبد می‌رود. اگر گلیکوژن کبد پایین باشد، مثلا پس از انجام فعالیت‌هایی مانند دویدن، فراکتوز جای خالی آن را پر خواهد کرد. در غیر این‌صورت، کبد فراکتوز را به چربی تبدیل می‌کند. بخشی از این چربی از کبد خارج می‌شود، اما بخش دیگری در آن می‌ماند. چربی مانده در کبد به مرور ممکن است انباشته شود و در نهایت به بروز بیماری کبد چرب غیرالکلی منجر شود.

زندگی بی‌کیفیت

اکثر چربی‌های تولید شده در کبد به صورت ذرات سرشار از تری‌گلیسیرید و کلسترول از آن خارج می‌شود. در یک پژوهش، به افراد شرکت‌کننده گفته شد طی مدت ده هفته 25 درصد از کالری مورد نیازشان را از نوشیدنی‌های شیرین حاوی گلوکز یا نوشیدنی‌های شیرین حاوی فراکتوز دریافت کنند. البته آنها اجازه داشتند در این مدت فقط یکی از این دو نوع نوشیدنی را در برنامه غذایی خود بگنجانند. در پایان گروهی که فراکتوز مصرف کرده بودند:

ـ تری‌گلیسیرید خونشان افزایش یافته بود.

ـ حساسیت به انسولین‌شان کاهش یافته بود.

ـ چربی ناحیه شکمشان افزایش یافته بود.

در مجموع نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد اساسا 25 درصد از کالری‌های حاصل از فراکتوز به میزان قابل توجهی چربی‌های خون را مورد آسیب قرار می‌دهند و سبب بروز مشخصات سندرم متابولیک می‌شوند، که نخستین گام اساسی به سوی چاقی، بیماری‌های قلبی، دیابت و زندگی (کوتاه) بی‌کیفیت است.

مقاومت در برابر انسولین

کار اصلی انسولین، راندن گلوکز از جریان خون به درون سلول‌هاست، اما وقتی ما از رژیم غذایی ناسالم پیروی می‌کنیم، سلول‌ها تمایل دارند در مقابل اثرات انسولین از خودشان مقاومت نشان دهند. وقتی چنین اتفاقی می‌افتد، لوزالمعده شروع به تولید انسولین بیشتری می‌کند تا گلوکز را از جریان خون حذف کند، زیرا گلوکز بالا در خون سبب مسمومیت خواهد شد. به همین دلیل است که مقاومت در برابر انسولین سبب بروز میزان بالای انسولین در خون می‌شود. اما انسولین یک کار مهم دیگر نیز انجام می‌دهد و به سلول‌های چربی می‌گوید چربی را از جریان خون بگیرند و در خود ذخیره کنند. به همین دلیل است که انسولین سبب چاقی نیز می‌شود.

وقتی بدن نسبت به انسولین مقاوم می‌شود، به مرور سلول‌های بتا در لوزالمعده آسیب می‌بینند و توانایی تولید انسولین کافی را از دست می‌دهند. به همین دلیل فرد به دیابت نوع 2 مبتلا می‌شود. اکنون حدود 300 میلیون نفر در سراسر جهان به آن گرفتارند. افزودن فراکتوز یک علت شناخته شده برای مقاومت در برابر انسولین و میزان بالای انسولین در خون است. به همین دلیل مصرف قند و شکر می‌تواند منجر به مقاومت در برابر انسولین و در واقع بروز چاقی و دیابت شود.

گرسنگی بی‌پایان

در مغز انسان ناحیه‌ای به نام هیپوتالاموس قرار دارد که میزان دریافت غذای ما را تنظیم می‌کند. در نتایج تحقیقی که در سال جاری میلادی (2013) منتشر شده است، دو گروه مورد آزمایش قرار گرفته‌اند گروهی که از نوشیدنی‌های شیرین حاوی گلوکز و گروه دیگری که از نوشیدنی‌های شیرین حاوی فراکتوز استفاده می‌کردند. جریان خون در هیپوتالاموس افرادی که نوشیدنی‌های گلوکزی نوشیده بودند کاهش یافته بود و احساس سیری می‌کردند، در حالی که جریان خون در هیپوتالاموس افرادی که نوشیدنی فراکتوزی نوشیده بودند افزایش یافته بود. به همین دلیل این افراد کمتر احساس سیری می‌کردند و هنوز میل به خوردن غذا داشتند. بررسی دیگری نشان داده توان فراکتوز در پایین آوردن میزان هورمون گرسنگی کمتر از توان گلوکز است و طبعا هرچه میزان این هورمون بیشتر باشد، فرد بیشتر احساس گرسنگی می‌کند. در مجموع مقایسه فراکتوز و گلوکز نشان می‌دهد فراکتوز نمی‌تواند به اندازه گلوکز که سبب جذب کالری بیشتر در بدن می‌شود، فرد را سیر کند.

اعتیاد

هنگامی که قند و شکر می‌خوریم، در مغزمان دوپامین آزاد می‌شود و به ما احساس سرخوشی دست می‌دهد. این درواقع همان کاری است که ماه‌ای مثل کوکائین در مغز ما ایجاد می‌کند. ساختمان مغز ما به گونه‌ای که از فعالیت‌هایی است که سبب آزاد شدن دوپامین می‌شوند، استقبال می‌کند. به همین دلیل فعالیت‌هایی که مقادیر زیادی دوپامین آزاد می‌کنند، بسیار مطلوب و خوشایند به نظر می‌رسند. در برخی افراد که مستعد اعتیاد هستند، این مکانیزم سبب سوءمصرف موادمخدر می‌شود. بررسی‌ها روی موش‌ها نشان می‌دهد بدن آنها واقعا ممکن است به شکر معتاد شود. اثبات این مساله در انسان سخت‌تر است، اما بسیاری از افراد شکر و مواد غذایی بی‌ارزش دیگر را مطابق الگوی مصرف مواد اعتیادآور مصرف می‌کنند.

مقاومت در برابر هورمونی به نام لپتین

لپتین هورمونی است که از سلول‌های چربی ما ترشح می‌شود. هرچه سلول‌های چربی در بدن ما بیشتر باشد، لپتین بیشتری ترشح خواهد شد. احتمالا ترشح این هورمون به مغز علامت می‌دهد که فرد سیر شده است و باید دست از خوردن بکشد. همچنین احتمالا سبب می‌شود انرژی بیشتری مصرف کنیم. افراد چاق درواقع میزان زیادی لپتین دارند، اما مساله اینجاست که این لپتین کار نمی‌کند. این مشکل، مقاومت در برابر لپتین نام دارد. به دلیل همین مقاومت است که افراد بیش از آن که کالری بسوزانند، دریافت می‌کنند و به همین علت چاق می‌شوند. فراکتوز یکی از علل شناخته شده برای بروز مقاومت در برابر لپتین است، هم به این دلیل که انسولین جلوی پیام‌رسانی لپتین را در مغز می‌گیرد و هم به این دلیل که فراکتوز سبب افزایش میزان تری‌گلیسیرید خون می‌شود که خود همین اتفاق هم مانع اثربخشی لپتین خواهد شد. به این ترتیب مغز ما تصور می‌کند سلول‌های چربی خالی‌اند و بدن همچنان به خوردن نیاز دارد. انسان در برابر پیام‌های گرسنگی ناشی از هورمون لپتین براحتی اختیار از کف می‌دهد و اراده چندانی ندارد. به همین دلیل است که افراد نمی‌توانند کمتر بخورند و بیشتر فعالیت کنند و زندگی شادتری داشته باشند. برای خلاص شدن از شر مقاومت در برابر لپتین و وادار کردن مغز به کم‌خوری باید شکر را دور ریخت.

بیماری‌های ملل ثروتمند

مصرف قند و شکر در بروز بسیاری از بیماری‌های رایج در کشورهای پردرآمد نقش دارد. درواقع شکر به تنهایی بزرگ‌ترین عامل بی‌کیفیتی زندگی در میان ملل ثروتمند است. هر زمان قند و شکر (و آرد سفید) وارد رژیم غذایی مردم شود، آنها را بیمار خواهد کرد. در بسیاری از کشورهای پیشرفته و پردرآمد، مصرف شکر سبب بروز و شیوع این بیماری‌ها شده است:

چاقی: قند و شکر سبب افزایش وزن از طریق مکانیزم‌های گوناگون شامل مقاومت در برابر لپتین و انسولین بالا می‌شود.

دیابت: قند و شکر می‌تواند علت اصلی بروز دیابت باشد.

بیماری‌های قلبی: قند و شکر، کلسترول بد و تری‌گلیسیرید را افزایش می‌دهد و سبب بروز مشکلات گوناگونی می‌شود که در نهایت ممکن است باعث ابتلا به بیماری‌های قلبی شوند.

بنابراین هرگز فراموش نکنیم که مصرف قند و شکر در بروز بسیاری از بیماری‌های خطرناک مانند چاقی، دیابت نوع 2 و بیماری‌های قلبی و عروقی دخالت دارد.

بسته کامل: تورهایی که به عنوان بسته کامل به شما ارائه می‌شود، نه‌تنها گمراه‌کننده است بلکه ناقص بوده و مشکل دارند. هنگام خرید بسته سفر حتما تمام جزئیات، شرایط و برنامه سفر را به صورت مکتوب دریافت کنید تا در صورتی که هر یک از بندهای قرارداد شما اجرا نشد، بتوانید ادعای خسارت کنید. دانستن تعداد وعده‌های غذایی و نوع آنها، سایت‌های گردشگری مورد بازدید، نوع محل اقامت و چگونگی ارائه آنها و... اهمیت زیادی در کیفیت سفر شما دارد. مساله مهم دیگر درخصوص پکیج کامل سفر، هزینه‌هاست. بهتر است ریز خدماتی را که با پرداخت پول پکیج کامل در برنامه سفرتان دریافت می‌کنید به صورت مکتوب دریافت کنید.

عاشق مقصد می‌شوید:‌ گاه فروشندگان تور با داخل‌کردن سلیقه شخصی یا حتی به دروغ شما را متقاعد می‌کنند تجربه‌ای منحصر‌به‌فرد داشته و از مقصد خود نهایت لذت را می‌برید. بهتر است برای اطمینان از این‌که سفر پیش رو همان طور است که شما تصور می‌کنید، پیرامون مقصدتان کمی تحقیق کنید. ممکن است آداب و رسوم، غذاهای محلی، اقلیم مقصد یا حتی فعالیت‌هایی که در برنامه سفر گنجانده شده برایتان مطلوب و قابل انجام‌دادن نباشد.

راهنمای فارسی زبان: وجود راهنمای فارسی‌زبان یکی از مهم‌ترین ابزار بازاریابی تورها است، اما سوال اینجاست در سفری 30 یا 40 نفری یک راهنما تا چه حد می‌تواند وقت خود را به شما اختصاص دهد؟ پس بهتر است به این مساله اعتماد نکرده و برای سفرهای خارجی کمی زبان بیاموزید یا از نرم‌افزارهای مترجم همزمان بهره ببرید تا در زمان خرید یا در صورت گم‌شدن بتوانید بر مشکل خود فائق آیید.

بیمه‌های سلامت: بهتر است تحقیق کنید بیمه سفر شما شامل چه مواردی می‌شود و در صورت بروز هر مشکلی چگونه و تحت چه شرایطی از شما حمایت می‌شود. بهتر است ریز خدمات بیمه‌ای را به صورت مکتوب از آژانس مسافرتی دریافت کنید.

خرید: زیاد به نصیحت‌هایی که هنگام خرید از جانب راهنمای سفر به شما ارائه می‌شود، اعتماد نکنید. در بسیاری از موارد، گردشگران به سمت فروشگاه‌هایی از پیش تعیین‌شده راهنمایی می‌شوند که نه‌تنها محصولاتی با کیفیت ندارند، بلکه از تنوع نیز برخوردار نیستند. بهتر است از فروشگاه‌هایی خرید کنید که خودتان تائیدش می‌کنید.

دلایل ترس از پرواز:‌ طی تحقیقی در دانشگاه هاروارد مشخص شد افرادی که ترس از پرواز دارند، معمولا دچار بیماری ترس از فضای بسته نیز هستند که این بیماری خود زاده دو عامل اضطراب و حمله‌های عصبی است. علت ایجاد ترس از فضای بسته در طول پرواز این است که فرد احساس می‌کند در محیط هواپیما محصور شده و نمی‌تواند در صورت لزوم از محیطی که در آن قرار دارد، فرار کند. دسته دیگری از مسافران که در طول پرواز دچار استرس و حمله‌های عصبی می‌شوند، کسانی هستند که به سیستم حمل و نقل هوایی بی‌اعتمادند و آن را ناایمن قلمداد می‌کنند.

چه کسانی از پرواز می‌ترسند؟‌: مسافران معمولا با شروع حرکت هواپیما روی باند دچار استرس و حمله‌های عصبی می‌شوند و این حمله‌ها با بلند شدن هواپیما از زمین به اوج خود می‌رسد. گاه برخی افراد به محض نشستن روی صندلی دچار ترس از فضای بسته شده و خود را در محیط هواپیما گرفتار می‌بینند. علائم این اشخاص از اضطراب ساده تا حمله‌های عصبی شدید در نوسان است. این استرس و ناراحتی‌ها اغلب به طور ناگهانی با علائمی چون تپش قلب و تعرق شروع می‌شود. لرزش، تنگی نفس، سرگیجه، مشکلات گوارشی و بیهوشی از دیگر علائمی است که در اثر ترس از دست دادن کنترل و حتی ترس از مرگ در مسافر ایجاد می‌شود.

درمان‌های طبیعی: تقریبا بین 2 تا 5 درصد افرادی که از سیستم حمل و نقل هوایی بهره می‌برند، دچار فوبیا و ترس از پرواز هستند. برخی از این مسافران مضطرب سعی می‌کنند با خوردن داروهای آرامبخش و حتی الکل در طول سفر خود را آرام نگه دارند، غافل از این که این درمان‌ها خود عاملی در جهت افزایش اضطرابشان خواهد بود.

«درمان‌شناختی» یکی از بهترین روش‌های درمانی پایه است که شیوه‌ای از دانش روان‌شناسی محسوب می‌شود. طی این روش درمانگر سعی می‌کند با تحلیل فرد مضطرب به ریشه‌های ترس وی از پرواز پی برده و برای رفع آنها اقدام کند. در روشی دیگر به نام vivo فرد در موقعیت مشابه با پرواز قرار گرفته، رفتارهایش تجزیه و تحلیل شده و سپس درمان‌هایی متناسب با موقعیت مذکور برای وی تجویز می‌شود.

جدا از درمان‌های روان‌شناختی که سعی در حل مشکل به صورت ریشه‌ای می‌کند، مسافرانی که دچار ترس از پرواز هستند، می‌توانند پیش از سفر و در طول آن با انجام چند روش درمانی طبیعی به کم کردن اضطراب و افزایش آرامش و کنترل خود بپردازند. پیش از سفر استفاده از دم‌نوش‌های گیاهی که آرام‌بخش و تسکین‌دهنده است، می‌تواند در کم کردن میزان اضطراب شخص موثر باشد. استفاده از عصاره اسطوخودوس و چکاندن چند قطره از آن در آب در طول سفر می‌تواند به پایین آوردن تپش قلب و لرزش مسافران مضطرب کمک شایانی کند.

گوش دادن به موسیقی‌های آرام به همراه صدای طبیعت می‌تواند تا حد زیادی فضای ذهنی شخص را تغییر داده، وی را کم‌کم وارد مرحله خواب کند. تماشای فیلم و خواندن کتاب از دیگر روش‌های مشغول کردن ذهن محسوب می‌شود. مسافرانی که به ترس از پرواز دچار هستند به هیچ وجه نباید از پنجره به بیرون نگاه کنند و بهتر است در تمام‌ طول سفر کرکره‌ها را بسته نگه دارند. پرهیز از نوشیدنی‌های کافئین‌دار از دیگر نکته‌های مهم درخصوص مسافران مضطرب است؛ زیرا کافئین ضربان قلب را بالا می‌برد و دگرگونی حال فرد بیمار را سرعت می‌بخشد. اگر پرواز بعد از وعده‌های غذایی است بهتر است فرد مضطرب ‌غذایی بخورد که در آرام نگه داشتن وی در طول سفر کمک و در عین حال انرژی مورد نیاز وی را تامین کند. شیر، دانه کنجد، گوشت بوقلمون، کاهو و منابع غذایی دارای کربوهیدرات‌دار در صورت نداشتن آلرژی‌های غذایی، می‌تواند گزینه‌های مناسبی باشد.

در جریان قرار دادن خدمه پرواز درخصوص ترس از پرواز مهم‌ترین کاری است که هر مسافر مضطربی باید انجام دهد. اگر هنگام خرید بلیت یا هنگام صدور کارت پرواز خدمه آگاه شوند، این امکان را خواهند داشت تا صندلی‌های مناسب‌تری را که به مهمانداران نزدیک‌تر است در اختیار این دسته از مسافران قرار دهند.

پله‌ها که تمام می‌شود تاریکی هنوز هست، اما نه به آن اندازه که راهروی دهانه باریک سمت چپ را نبینی. اینجا راه، مارپیچ است و تو هم پیچ می‌خوری و پیش می‌روی، ولی احساس خفگی رهایت نمی‌کند. شاید بخواهی از روزنه‌ای هوا بگیری، اما هیچ روزنه‌ای نیست نه روی دیوار و ‌نه روی سقف، پیش رویت فقط یک راه باریک و پیچ در پیچ است و بس. در زیر زمین نوش‌آباد، شهری که با کاشان هشت کیلومتر فاصله دارد، خبرهای جالبی است. آنجا در عمق کمتر از 20 متری زمین، شهری کوچک وجود دارد که مردمان عهد ساسانی آن را با دست کنده‌اند تا اگر روزی دشمنی آنها را تهدید و به شهرشان حمله کرد، آنها از همان پله‌های پر رطوبت پایین بروند و به همان دالان تنگی برسند که به دهلیزهای تنگ‌تر ختم می‌شود.

شهر زیرزمینی نوش‌آباد یک پناهگاه است که از عهد باستان تا زمانی که مغول‌ها خاک شهرهای ایران را به توبره می‌کشیدند، حتی تا زمان قاجار که مردم از راهزنان می‌گریختند، همواره جان پناه مردم این شهر بوده است؛ شهری زیر شهری دیگر. در دالان‌های تنگ این شهر زیرزمینی نفس آشکارا به شماره می‌افتد، اما چند دقیقه‌ای بیشتر طول نمی‌کشد که همه چیز به حالت عادی برمی‌گردد و نفس‌ها دوباره جا می‌آید. می‌گویند این شهر طوری ساخته شده که با ورود هر تازه وارد به آن، هوا جابه‌جا می‌شود و همین جابه‌جایی، اکسیژن را به درون شهر می‌کشد و همین است که نه مردم اینجا خفه می‌شوند ونه چراغ‌های فتیله‌ای‌شان خاموش می‌شود.

می‌گویند نام قدیم این شهر «اویی» بوده است، چون مردم وقتی در این فضای خفه همدیگر را صدا می‌کردند صوتی شبیه «او» در فضا می‌پیچیده و همین بوده که این نام را برای شهرشان انتخاب کرده‌اند. اکنون همین پیچش صدا در آنجا وجود دارد. وقتی راهنمای گردشگری شهر نوش‌آباد درباره پیشینه این شهر به بازدیدکنندگان توضیح می‌دهد بسختی می‌شود روی گفته‌هایش تمرکز کرد و تک‌تک کلماتش را شنید. شهر زیرزمینی نوش‌آباد با این حال یک شاهکار معماری است، هم به علت راهروهای تنگش که اجازه نمی‌دهد بیش از یک نفر از آن عبور کند و هم به علت منتهی شدن این راهروهای تنگ به اتاق‌های فراخ. اینجا هیچ چیز تجملاتی نیست، اما به نظر می‌رسد اتاق‌های آن که سکو و تاقچه هم برای آن ساخته شده در زمان‌های بحرانی جای ناراحتی نبوده است و بخوبی از ساکنانش محافظت می‌کرده است.

مردمی که این شهر را ساخته‌اند به فکر ساخت دستشویی هم بوده‌اند که شکل و شمایل آن با دستشویی‌های امروزی تفاوت چندانی ندارد. می‌گویند چون امکان ساخت در برای این دستشویی‌ها وجود نداشته، مردم از سنگی بزرگ برای نشان دادن اشغال بودن یا نبودن دستشویی استفاده می‌کرده‌اند، یعنی اگر سنگ را در آستانه در قرار می‌دادند مردم می‌دانستند کسی آنجاست و اگر سنگ به کناری گذاشته می‌شد یعنی ورود آزاد است.

شهر زیرزمینی نوش‌آباد را باید از نزدیک دید و حس اقامت در شهری سه طبقه را که از عمق چهار متری زمین شروع می‌شود و تا ژرفای 18‌متری پایین می‌شود با تمام وجود لمس کرد. پا گذاشتن به این شهر باستانی ابتدا دلهره‌آور است، اما بعد آنقدر مجذوب‌کننده می‌شود که نمی‌توان از آن دل کند. ‌

«اویی»؛ آوایی از اعماق زمین

شهر زیرزمینی (اویی) در زیر بافت شهر نوش آباد در 8 کیلومتری شمال کاشان قرار دارد. این شهر در سه طبقه، در زیر زمین با عمق بین 4 تا 18 متر بصورت «دست کن» ایجاد شده و فضاهای متعددی از جمله اطاق، راهرو و چاهها و کانالهای زیادی برای در امان ماندن از دست اشرار دارد. راه‌های ورود به داخل این مجموعه به شکل مخفی در منازل یا داخل قلعه خشتی در مجاور شهر و یا محل‌های پر جمعیت و داخل کانال‌های پایاب‌هایی که از زیر خانه‌ها و برای گذر آب قنات ایجاد شده، چاه‌های داخل مساجد و باغ‌ها و بازارها و هر جایی که در زمان حمله دشمن امکان دسترسی سریع و فرار ساکنان را فراهم می‌کرده، ایجاد شده است.

وسعت این اثر باستانی که از عمق چهار متری شروع شده و تا عمق 16 متری ادامه دارد هنوز مشخص نیست، اما بنا به شواهد موجود و گفته شهروندان کهنسال، تا غار ریس در شهر سبز نیاسر از توابع شهرستان گسترش داشته است. آثار معماری بدست آمده تاکنون در سه طبقه، شامل راهروهای باریک به همراه اتاق های چهار گوش با طاقچه های ایجاد شده در دیوارهاست و ارتباط بین طبقات بوسیله چاه های عمودی حفر شده با عمق 5 تا 7 متر است که با توجه به آثار و شواهد بدست آمده، تاریخ ایجاد معماری دست کن نوش آباد به دوره ساسانی می رسد.