تبیان، دستیار زندگی

---

 

 

‫ﺣﮑﺎﯾﺖ

---

‫ﺳﺎﻟﯽ از ﺑﻠﺦ ﺑﺎﻣﯿﺎﻧﻢ ﺳﻔﺮ ﺑﻮد و راه از ﺣﺮاﻣﯿﺎن ﭘﺮ ﺧﻄﺮ . ﺟﻮاﻧﯽﺑﺪرﻗﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻦ ﺷﺪ ﺳﭙﺮ ﺑﺎز ، ﭼﺮخ اﻧﺪاز ، ﺳﻠﺤﺸﻮر ،

‫ﺑﯿﺶ زور ﮐﻪ ﺑﻪ ده ﻣﺮد ﺗﻮاﻧﺎ ﮐﻤﺎن او زه ﮐﺮدﻧﺪی و زورآوران روی زﻣﯿﻦ ﭘﺸﺖ او ﺑﺮ زﻣﯿﻦ ﻧﯿﺎوردﻧﺪی وﻟﯿﮑﻦ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ داﻧﯽ

‫ﻣﺘﻨﻌﻢ ﺑﻮد و ﺳﺎﯾﻪ ﭘﺮورده ﻧﻪ ﺟﻬﺎن دﯾﺪه وﺳﻔﺮ ﮐﺮده ، رﻋﺪ ﮐﻮس دﻻوران ﺑﻪ ﮔﻮﺷﺶ ﻧﺮﺳﯿﺪه و ﺑﺮق ﺷﻤﺸﯿﺮ ﺳﻮاران ﻧﺪﯾﺪه

---

‫.

‫ﻧﯿﻔﺘﺎده ﺑﺮ دﺳﺖ دﺷﻤﻦ اﺳﯿﺮ

---

‫ﺑﻪ ﮔﺮدش ﻧﺒﺎرﯾﺪه ﺑﺎران ﺗﯿﺮ

---

 

 

‫اﺗﻔﺎﻗﺎ ﻣﻦ و اﯾﻦ ﺟﻮان ﻫﺮ دو در ﭘﯽ ﻫﻢ دوان . ﻫﺮان دﯾﺎر ﻗﺪﯾﻤﺶﮐﻪ ﭘﯿﺶ آﻣﺪی ﺑﻪ ﻗﻮت ﺑﺎزو ﺑﯿﻔﮑﻨﺪی و ﻫﺮ درﺧﺖ

‫ﻋﻈﯿﻢ ﮐﻪ دﯾﺪی ﺑﻪ زور ﺳﺮﭘﻨﺠﻪ ﺑﺮﮐﻨﺪی و ﺗﻔﺎﺧﺮ ﮐﻨﺎن ﮔﻔﺘﯽ :

---

‫ﭘﯿﻞ ﮐﻮ؟ ﺗﺎ ﮐﺘﻒ و ﺑﺎزوى ﮔﺮدان ﺑﯿﻨﺪ

---

‫ﺷﯿﺮ ﮐﻮ؟ ﺗﺎ ﮐﻒ و ﺳﺮ ﭘﻨﺠﻪ ﻣﺮدان ﺑﯿﻨﺪ

---

 

‫ﻣﺎ درﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻪ دو ﻫﻨﺪو از ﭘﺲ ﺳﻨﮕﯽ ﺳﺮ ﺑﺮ آوردﻧﺪ و ﻗﺼﺪ ﻗﺘﺎل ﻣﺎ ﮐﺮدﻧﺪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﯾﮑﯽ ﭼﻮﺑﯽ و در ﺑﻐﻞ آن دﯾﮕﺮ

‫ﮐﻠﻮخ ﮐﻮﺑﯽ . ﺟﻮان را ﮔﻔﺘﻢ : ﭼﻪ ﭘﺎﯾﯽ ؟

---

‫ﺑﯿﺎر آﻧﭽﻪ دارى ز ﻣﺮدى و زور

---

‫ﮐﻪ دﺷﻤﻦ ﺑﻪ ﭘﺎى ﺧﻮد آﻣﺪ ﺑﻪ ﮔﻮر

---

 ‫وﻟﻰ دﯾﺪم ﺗﯿﺮ و ﮐﻤﺎن از دﺳﺖ ﺟﻮان اﻓﺘﺎده و ﻟﺮزه ﺑﺮ اﻧﺪام ﺷﺪه و ﺧﻮد را ﺑﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ .

---

‫ﻧﻪ ﻫﺮ ﮐﻪ ﻣﻮى ﺷﮑﺎﻓﺪ ﺑﻪ ﺗﯿﺮ ﺟﻮﺷﻦ ﺧﺎى

---

‫ﺑﺮوز ﺣﻤﻠﻪ ﺟﻨﮓ آوران ﺑﺪارد ﭘﺎى

---

 

 

‫ﭼﺎره ﺟﺰ آن ﻧﺪﯾﺪم ﮐﻪ رﺧﺖ و ﺳﻼح و ﺟﺎﻣﻪ ﻫﺎ رﻫﺎ ﮐﺮدﯾﻢ و ﺟﺎن ﺑﻪﺳﻼﻣﺖ ﺑﯿﺎوردﯾﻢ .

---

‫ﺑﻪ ﮐﺎرﻫﺎى ﮔﺮان ﻣﺮد ﮐﺎردﯾﺪه ﻓﺮﺳﺖ

---

‫ﮐﻪ ﺷﯿﺮ ﺷﺮزه در آرد ﺑﻪ زﯾﺮ ﺧﻢ ﮐﻤﻨﺪ

---

‫ﺟﻮان اﮔﺮ ﭼﻪ ﻗﻮى ﯾﺎل و ﭘﯿﻠﺘﻦ ﺑﺎﺷﺪ

---

‫ﺑﺠﻨﮓ دﺷﻤﻨﺶ از ﻫﻮل ﺑﮕﺴﻠﺪ ﭘﯿﻮﻧﺪ

---

‫ﻧﺒﺮد ﭘﯿﺶ ﻣﺼﺎف آزﻣﻮده ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ

---

‫ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻣﺴﺎءﻟﻪ ﺷﺮع ﭘﯿﺶ داﻧﺸﻤﻨﺪ

---

ﺣﮑﺎﯾﺖ

‫ﺗﻮاﻧﮕﺮزاده ای را دﯾﺪم ﺑﺮ ﺳﺮ ﮔﻮر ﭘﺪر ﻧﺸﺴﺘﻪ و ﺑﺎ دروﯾﺶ ﺑﭽﻪ ای ﻣﻨﺎﻇﺮه در ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﮐﻪ ﺻﻨﺪوق ﺗﺮﺑﺖ ﻣﺎ ﺳﻨﮕﯿﻦ اﺳﺖ و

‫ﮐﺘﺎﺑﻪ رﻧﮕﯿﻦ و ﻓﺮش رﺧﺎم اﻧﺪاﺧﺘﻪ و ﺧﺸﺖ ﭘﯿﺮوزه در او ﺑﮑﺎر ﺑﺮده ، ﺑﻪ ﮔﻮر ﭘﺪرت ﭼﻪ ﻣﺎﻧﺪ : ﺧﺸﺘﯽ دو ﻓﺮاﻫﻢ آورده و

‫ﻣﺸﺘﯽ دو ﺧﺎك ﺑﺮ آن ﭘﺎﺷﯿﺪه ؟

‫دروﯾﺶ ﭘﺴﺮ اﯾﻦ ﺑﺸﻨﯿﺪ و ﮔﻔﺖ : ﺗﺎ ﭘﺪرت زﯾﺮ آن ﺳﻨﮕﻬﺎ ی ﮔﺮان ﺑﺮﺧﻮد ﺑﺠﻨﺒﯿﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺪر ﻣﻦ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ رﺳﯿﺪه ﺑﻮد !

‫ﺧﺮ ﮐﻪ ﮐﻤﺘﺮ ﻧﻬﻨﺪ ﺑﺮوى ﺑﺎر

---

 

‫ﺑﻰ ﺷﮏ آﺳﻮده ﺗﺮ ﮐﻨﺪ رﻓﺘﺎر

---

‫ﻣﺮد دروﯾﺶ ﮐﻪ ﺑﺎر ﺳﺘﻢ ﻓﺎﻗﻪ ﮐﺸﯿﺪ

---

‫ﺑﻪ در ﻣﺮگ ﻫﻤﺎﻧﺎ ﮐﻪ ﺳﺒﮑﺒﺎر آﯾﺪ

---

‫و آﻧﮑﻪ در ﻧﻌﻤﺖ و آﺳﺎﯾﺶ و آﺳﺎﻧﻰ زﯾﺴﺖ

---

‫ﻣﺮدﻧﺶ زﯾﻦ ﻫﻤﻪ ، ﺷﮏ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ دﺷﻮار آﯾﺪ

---

‫ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺣﺎل اﺳﯿﺮى ﮐﻪ ز ﺑﻨﺪى ﺑﺮﻫﺪ

---

‫ﺑﻬﺘﺮ از ﺣﺎل اﻣﯿﺮى ﮐﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎر آﯾﺪ

 

 

 

---

---

ﺟﺪال ﺳﻌﺪی ﺑﺎ ﻣﺪﻋﯽ در ﺑﯿﺎن ﺗﻮاﻧﮕﺮی و دروﯾﺸﯽ

‫ﯾﮑﯽ در ﺻﻮرت دروﯾﺸﺎن ﻧﻪ ﺑﺮ ﺻﻔﺖ اﯾﺸﺎن در ﻣﺤﻔﻠﯽ ﻧﺸﺴﺘﻪ و ﺷﻨﻌﺘﯽ در ﭘﯿﻮﺳﺘﻬﻮ دﻓﺘﺮ ﺷﮑﺎﯾﺘﯽ ﺑﺎزﮐﺮده و ذم ﺗﻮاﻧﮕﺮان

‫آﻏﺎز ﮐﺮده ، ﺳﺨﻦ ﺑﺪﯾﻨﺠﺎ رﺳﺎﻧﯿﺪه ﮐﻪ دروﯾﺶ را دﺳﺖ ﻗﺪرت ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ و ﺗﻮاﻧﮕﺮ را ﭘﺎی ارادت ﺷﮑﺴﺘﻪ .

‫ﮐﺮﯾﻤﺎن را ﺑﻪ دﺳﺖ اﻧﺪر درم ﻧﯿﺴﺖ  

---

  

‫ﺧﺪاوﻧﺪان ﻧﻌﻤﺖرا ﮐﺮم ﻧﯿﺴﺖ

---

 

 

‫ﺳﻌﺪى ﮔﻔﺖ :

---

‫ﺗﻮاﻧﮕﺮان را وﻗﻒ اﺳﺖ و ﻧﺬر و ﻣﻬﻤﺎﻧﻰ

---

‫زﮐﺎت و ﻓﻄﺮه و اﻋﺘﺎق و ﻫﺪى و ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ

---

‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﮑﻨﺖ ﺑﻪ ﺣﻖ ﻣﺸﺘﻐﻞ

---

‫ﭘﺮاﮐﻨﺪه روزى ، ﭘﺮاﮐﻨﺪه دل

 

---

 

‫ﭘﺲ ﻋﺒﺎدت اﯾﺸﺎن ﺑﻪ ﻓﻘﺮ اوﻟﯿﺘﺮ ﮐﻪ ﺟﻤﻌﻨﺪ و ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻪ ﭘﺮﯾﺸﺎن و ﭘﺮاﮐﻨﺪه ﺧﺎﻃﺮ ، اﺳﺒﺎب ﻣﻌﯿﺸﺖ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺑﻪ اوراد ﻋﺒﺎدت

‫ﭘﺮداﺧﺘﻪ : ﻋﺮب ﮔﻮﯾﺪ : اﻋﻮذ ﺑﺎﷲ ﻣﻦ اﻟﻔﻘﺮ اﻟﻤﮑﺐ و ﺟﻮار ﻣﻦ ﻻﯾﺤﺐ . و در ﺧﺒﺮ اﺳﺖ : اﻟﻔﻘﺮ ﺳﻮاد اﻟﻮﺟﻪ ﻓﻰ اﻟﺪارﯾﻦ .

‫ﮔﻔﺘﺎ : ﻧﺸﻨﯿﺪی ﮐﻪ ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ ﮔﻔﺖ : اﻟﻔﻘﺮ ﻓﺨﺮی . ﮔﻔﺘﻢ : ﺧﺎﻣﻮش ﮐﻪ اﺷﺎرت ﺧﻮاﺟﻪ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻪ ﻓﻘﺮ ﻃﺎﯾﻔﻪ

‫اﯾﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﺮد ﻣﯿﺪان رﺿﺎاﻧﺪ و ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺗﯿﺮ ﻗﻀﺎ ، ﻧﻪ اﯾﻨﺎن ﮐﻪ ﺧﺮﻗﻪ اﺑﺮار ﭘﻮﺷﻨﺪ و ﻟﻘﻤﻪ ادرار ﻓﺮوﺷﻨﺪ .

‫دروﯾﺶ ﺑﯽ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻧﯿﺎراﻣﺪ ﺗﺎ ﻓﻘﺮش ﺑﻪ ﮐﻔﺮ اﻧﺠﺎﻣﺪ :ﮐﺎد اﻟﻔﻘﺮ ان ﯾﮑﻮن ﮐﻔﺮا.

---

‫اى ﻃﺒﻞ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺎﻧﮓ در ﺑﺎﻃﻦ ﻫﯿﭻ

---

‫ﺑﻰ ﺗﻮﺷﺘﻪ ﭼﻪ ﺗﺪﺑﯿﺮ ﮐﻨﻰ دﻗﺖ ﺑﺴﯿﺞ

---

‫روى ﻃﻤﻊ از ﺧﻠﻖ ﺑﭙﯿﭻ از ﻣﺮدى

---

‫ﺗﺴﺒﯿﺢ ﻫﺰار داﻧﻪ ، ﺑﺮ دﺳﺖ ﻣﭙﯿﭻ

---

 

 

‫ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﻦ اﯾﻦ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻔﺘﻢ ﻋﻨﺎن ﻃﺎﻗﺖ دروﯾﺶ از دﺳﺖ ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺮﻓﺖ ، ﺗﯿﻎ زﺑﺎن ﺑﺮﮐﺸﯿﺪ و اﺳﺐ ﻓﺼﺎﺣﺖ در ﻣﯿﺪان

‫وﻗﺎﺣﺖ ﺟﻬﺎﻧﯿﺪ و ﺑﺮ ﻣﻦ دواﻧﯿﺪ و ﮔﻔﺖ : ﭼﻨﺪان ﻣﺒﺎﻟﻐﻪ در وﺻﻒ اﯾﺸﺎن ﺑﮑﺮدی و ﺳﺨﻨﻬﺎی ﭘﺮﯾﺸﺎن ﺑﮕﻔﺘﯽ ﮐﻪ وﻫﻢ ﺗﺼﻮر

 

‫ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﺮﯾﺎق اﻧﺪ ﯾﺎ ﮐﻠﯿﺪ ﺧﺰاﻧﻪ ارزاق ، ﻣﺸﺘﯽ ﺗﮑﺒﺮ ، ﻣﻐﺮور ، ﻣﻌﺠﺐ ، ﻧﻔﻮر ، ﻣﺸﺘﻐﻞ ﻣﺎل و ﻧﻌﻤﺖ ، ﻣﻔﺘﺘﻦ ﺟﺎه و ﺛﺮوت

‫ﮐﻪ ﺳﺨﻦ ﻧﮕﻮﯾﻨﺪ اﻻ ﺑﺴﻔﺎﻫﺖ و ﻧﻈﺮ ﻧﮑﻨﻨﺪ اﻻ ﺑﮑﺮاﻫﺖ ، ﻋﻠﻤﺎ را ﺑﻪﮔﺪاﯾﯽ ﻣﻨﺴﻮب ﮐﻨﻨﺪ و ﻓﻘﺮا را ﺑﻪ ﺑﯽ ﺳﺮ و ﭘﺎی ﻣﻌﯿﻮب

‫ﮔﺮداﻧﻨﺪ و ﺑﻪ ﻋﺰت ﻣﺎﻟﯽ ﮐﻪ دارﻧﺪ و ﻋﺰت ﺟﺎﻫﯽ ﮐﻪ ﭘﻨﺪارﻧﺪ ﺑﺮ ﺗﺮ از ﻫﻤﻪ ﻧﺸﯿﻨﻨﺪ و ﺧﻮد را ﺑﻪ از ﻫﻤﻪ ﺑﯿﻨﻨﺪ و ﻧﻪ آن در ﺳﺮ

‫دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﺮ ﺑﻪ ﮐﺴﯽ ﺑﺮدارﻧﺪ

---

، ﺑﯽ ﺧﺒﺮ از ﻗﻮل ﺣﮑﻤﺎ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ : ﻫﺮ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﺎﻗﺖ از دﯾﮕﺮان ﮐﻢ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻧﻌﻤﺖ ﺑﯿﺶ ،

---

‫ﺑﺼﻮرت ﺗﻮاﻧﮕﺮﺳﺖ و ﺑﻤﻌﻨﯽ دروﯾﺶ.

---

‫ﮔﺮ ﺑﻰ ﻫﻨﺮ ﺑﻪ ﻣﺎل ﮐﻨﺪ ﮐﺒﺮ ﺑﺮ ﺣﮑﯿﻢ

---

‫ﮐﻮن ﺧﺮش ﺷﻤﺎر، و ﮔﺮﮔﺎ و ﻋﻨﺒﺮﺳﺖ

 

---

 

‫ﺗﺎ ﻋﺎﻗﺒﺖ اﻻﻣﺮ دﻟﯿﻠﺶ ﻧﻤﺎﻧﺪ ، ذﻟﯿﻠﺶ ﮐﺮدم . دﺳﺖ ﺗﻌﺪی دراز ﮐﺮد و ﺑﯿﻬﺪه ﮔﻔﺘﻦ آﻏﺎز و ﺳﻨﺖ ﺟﺎﻫﻼن اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻮن ﺑﻪ

‫دﻟﯿﻞ از ﺧﺼﻢ ﻓﺮوﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺧﺼﻮﻣﺖ ﺑﺠﻨﺒﺎﻧﻨﺪ . ﭼﻮن آزر ﺑﺖﺗﻮراش ﮐﻪ ﺑﻪ ﺣﺠﺖ ﺑﺎ ﭘﺴﺮ ﺑﺮﻧﯿﺎﻣﺪ ﺑﻪ ﺟﻨﮕﺶ ﺧﺎﺳﺖ ﮐﻪ

‫: ﻟﺌﻦ ﻟﻢ ﺗﻨﺘﻪ ﻻرﺟﻤﻨﮏ . دﺷﻨﺎم دادم . ﺳﻘﻄﺶ ﮔﻔﺘﻢ ، ﮔﺮﯾﺒﺎﻧﻢ درﯾﺪ ، زﻧﺨﺪاﻧﺶ ﮔﺮﻓﺘﻢ .

---

‫او در ﻣﻦ و ﻣﻦ در او ﻓﺘﺎده

---

‫ﺧﻠﻖ از ﭘﻰ ﻣﺎ دوان و ﺧﻨﺪان

---

‫اﻧﮕﺸﺖ ﺗﻌﺠﺐ ﺟﻬﺎﻧﻰ

---

‫از ﮔﻔﺖ و ﺷﻨﯿﺪ ﻣﺎ ﺑﻪ دﻧﺪان

---

 

 

‫اﻟﻘﺼﻪ ﻣﺮاﻓﻌﻪ اﯾﻦ ﺳﺨﻦ ﭘﯿﺶ ﻗﺎﺿﯽ ﺑﺮدﯾﻢ و ﺑﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻋﺪل راﺿﯽﺷﺪﯾﻢ ﺗﺎ ﺣﺎﮐﻢ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﺼﻠﺤﺘﯽ ﺟﻮﯾﺪ . ﻗﺎﺿﯽ ﭼﻮ

‫ﺣﯿﻠﺖ ﻣﺎ ﺑﺪﯾﺪ و ﻣﻨﻄﻖ ﻣﺎﺑﺸﻨﯿﺪ ﮔﻔﺖ : ای آﻧﮑﻪ ﺗﻮاﻧﮕﺮان را ﺛﻨﺎﮔﻔﺘﯽ و ﺑﺮ دروﯾﺸﺎن ﺟﻔﺎ روا داﺷﺘﯽ ﺑﺪان ﮐﻪ ﻫﺮ ﺟﺎ ﮐﻪ ﮔﻞ

‫اﺳﺖ ﺧﺎرﺳﺖ و ﺑﺎﺧﻤﺮ ﺧﻤﺎرﺳﺖ و ﺑﺮ ﺳﺮ ﮔﻨﺞ ﻣﺎرﺳﺖ و آﻧﺠﺎ ﮐﻪ در ﺷﺎﻫﻮار اﺳﺖ ﻧﻬﻨﮓ ﻣﺮدم ﺧﻮار اﺳﺖ . ﻟﺬت دﻧﯿﺎ را

‫ﻟﺪﻏﻪ اﺟﻞ در ﭘﺲ اﺳﺖ و ﻧﻌﯿﻢ ﺑﻬﺸﺖ را دﯾﻮار ﻣﮑﺎره در ﭘﯿﺶ .

‫اﮔﺮ ژاﻟﻪ ﻫﺮ ﻗﻄﺮه اى در ﺷﺪى

---

‫ﭼﻮ ﺧﺮ ﻣﻬﺮه ﺑﺎزار از او ﭘﺮ ﺷﺪى

---

 

 

‫ﻣﻘﺮﺑﺎن ﺣﻖ ﺟﻞ و ﻋﻼ ﺗﻮاﻧﮕﺮاﻧﻨﺪ دروﯾﺶ ﺳﯿﺮت و دروﯾﺸﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮاﻧﮕﺮﻫﻤﺖ و ﻣﻬﯿﻦ ﺗﻮاﻧﮕﺮان آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻏﻢ دروﯾﺸﺎن

‫ﺧﻮرد و ﺑﻬﯿﻦ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻢ ﺗﻮاﻧﮕﺮ ﮔﯿﺮد . و ﻣﻦ ﯾﺘﻮﮐﻞ ﻋﻠﯽ اﷲﻓﻬﻮ ﺣﺴﺒﻪ . ﭘﺲ روی ﻋﺘﺎب از ﻣﻦ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ دروﯾﺶ

‫آورد و ﮔﻔﺖ : ای ﮐﻪ ﮔﻔﺘﯽ ﺗﻮاﻧﮕﺮان ﻣﺸﺘﻐﻠﻨﺪ و ﺳﺎﻫﯽ و ﻣﺴﺖ ﻣﻼﻫﯽ ، ﻧﻌﻢ ، ﻃﺎﯾﻔﻪ ای ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮﯾﻦ ﺻﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺎن

‫ﮐﺮدی : ﻗﺎﺻﺮ ﻫﻤﺖ ، ﮐﺎﻓﺮ ﻧﻌﻤﺖ ﮐﻪ ﺑﺒﺮﻧﺪ و ﺑﻨﻬﻨﺪ و ﻧﺨﻮرﻧﺪ و ﻧﺪﻫﻨﺪ و ﮔﺮ ﺑﻤﺜﻞ ﺑﺎران ﻧﺒﺎرد ﯾﺎ ﻃﻮﻓﺎن ﺑﺮدارد ﺑﻪ اﻋﺘﻤﺎد

‫ﻣﮑﻨﺖ ﺧﻮﯾﺶ از ﻣﺤﻨﺖ دروﯾﺶ ﻧﭙﺮﺳﻨﺪ و از ﺧﺪای ﻋﺰوﺟﻞ ﻧﺘﺮﺳﻨﺪ و ﮔﻮﯾﻨﺪ :

---

‫ﮔﺮ از ﻧﯿﺴﺘﻰ دﯾﮕﺮى ﺷﺪ ﻫﻼك

---

‫ﻣﺮا ﻫﺴﺖ ، ﺑﻂ را ز ﻃﻮﻓﺎن ﭼﻪ ﺑﺎك ؟

---

‫دو ﻧﺎن ﭼﻮ ﮔﻠﯿﻢ ﺧﻮﯾﺶ ﺑﯿﺮون ﺑﺮدﻧﺪ

---

‫ﮔﻮﯾﻨﺪ: ﻏﻢ ﮔﺮ ﻫﻤﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺮدﻧﺪ

---

 

‫ﻗﻮﻣﯽ ﺑﺮﯾﻦ ﻧﻤﻂ ﮐﻪ ﺷﻨﯿﺪی و ﻃﺎﯾﻔﻪ ای ﺧﻮان ﻧﻌﻤﺖ ﻧﻬﺎده ودﺳﺖ ﮐﺮم ﮔﺸﺎده ، ﻃﺎﻟﺐ ﻧﺎﻣﻨﺪ و ﻣﻌﺮﻓﺖ و ﺻﺎﺣﺐ دﻧﯿﺎ و

‫آﺧﺮت ، ﭼﻮن ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺣﻀﺮت ﭘﺎدﺷﺎه ﻋﺎﻟﻢ ﻋﺎدل ، ﻣﻮﯾﺪ ، ﻣﻈﻔﺮ ، ﻣﻨﺼﻮر ﻣﺎﻟﮏ ازﻣﻪ اﻧﺎم ، ﺣﺎﻣﯽ ﺛﻐﻮر اﺳﻼم ، وارث

‫ﻣﻠﮏ ﺳﻠﯿﻤﺎن ،اﻋﺪل ﻣﻠﻮك زﻣﺎن ، ﻣﻈﻔﺮ اﻟﺪﻧﯿﺎ و اﻟﺪﯾﻦ اﺗﺎﺑﮏ اﺑﯽﺑﮑﺮ ﺳﻌﺪ ادام اﷲ اﯾﺎﻣﻪ و ﻧﺼﺮ اﻋﻼﻣﻪ.

‫ﻗﺎﺿﯽ ﭼﻮن ﺳﺨﻦ ﺑﺪﯾﻦ ﻏﺎﯾﺖ رﺳﯿﺪ وز ﺣﺪ ﻗﯿﺎس ﻣﺎ اﺳﺐ ﻣﺒﺎﻟﻐﻪﮔﺬراﻧﯿﺪ ﺑﻤﻘﺘﻀﺎی ﺣﮑﻢ ﻗﻀﺎوت رﺿﺎ دادﯾﻢ و از

‫ﻣﺎﻣﻀﯽ درﮔﺬﺷﺘﯿﻢ و ﺳﺮ و روی ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﻮﺳﻪ دادﯾﻢ و ﺧﺘﻢ ﺳﺨﻦ ﺑﺮﯾﻦﺑﻮد .

---

‫ﻣﮑﻦ ز ﮔﺮدش ﮔﯿﺘﻰ ﺷﮑﺎﯾﺖ ، اى دروﯾﺶ

---

‫ﮐﻪ ﺗﯿﺮه ﺑﺨﺘﻰ ! اﮔﺮ ﻫﻢ ﺑﺮﯾﻦ ﻧﺴﻖ ﻣﺮدى

---

‫ﺗﻮاﻧﮕﺮا! ﭼﻮ دل و دﺳﺖ ﮐﺎﻣﺮاﻧﺖ ﻫﺴﺖ

---

‫ﺑﺨﻮر ﺑﺒﺨﺶ ﮐﻪ دﻧﯿﺎ و آﺧﺮت ﺑﺮدى

 

 

 

‫ﻣﺎل از ﺑﻬﺮ آﺳﺎﯾﺶ ﻋﻤﺮ ﺳﺖ ﻧﻪ ﻋﻤﺮ از ﺑﻬﺮ ﮔﺮد ﮐﺮدن ﻣﺎل . ﻋﺎﻗﻠﯽ را ﭘﺮﺳﯿﺪﻧﺪ ﻧﯿﮑﺒﺨﺖ ﮐﯿﺴﺖ و ﺑﺪﺑﺨﺘﯽ ﭼﯿﺴﺖ ؟ ﮔﻔﺖ

‫: ﻧﯿﮑﺒﺨﺖ آن ﮐﻪ ﺧﻮرد و ﮐﺸﺖ و ﺑﺪﺑﺨﺖ آﻧﮑﻪ ﻣﺮد و ﻫﺸﺖ .

 

 

---

‫ﻣﮑﻦ ﻧﻤﺎز ﺑﺮ آن ﻫﯿﭻ ﮐﺲ ﮐﻪ ﻫﯿﭻ ﻧﮑﺮد

---

‫ﮐﻪ ﻋﻤﺮ در ﺳﺮ ﺗﺤﺼﯿﻞ ﻣﺎل ﮐﺮد و ﻧﺨﻮرد

ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻰ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم ﻗﺎرون را ﻧﺼﯿﺤﺖ ﮐﺮد ﮐﻪ اﺣﺴﻦ ﮐﻤﺎ اﺣﺴﻦ اﷲ اﻟﯿﮏ ، ﻧﺸﻨﯿﺪ و ﻋﺎﻗﺒﺘﺶ ﺷﻨﯿﺪی .

---

‫آﻧﮑﺲ ﮐﻪ دﯾﻨﺎر و درم ﺧﯿﺮ ﻧﯿﻨﺪوﺧﺖ

---

‫ﺳﺮ ﻋﺎﻗﺒﺖ اﻧﺪر ﺳﺮ دﯾﻨﺎر و درم ﮐﺮد

---

‫ﺧﻮاﻫﻰ ﮐﻪ ﻣﻤﺘﻊ ﺷﻮى از دﯾﻦ و ﻋﻘﺒﻰ

---

‫ﺑﺎ ﺧﻠﻖ ، ﮐﺮم ﮐﻦ ﭼﻮ ﺧﺪا ﺑﺎ ﺗﻮ ﮐﺮم ﮐﺮد

---

---

ﻋﺮب ﻣﻰ ﮔﻮﯾﺪ:

‫ﺟﺪ وﻻ ﺗﻤﻨﻦ ﻓﺎن اﻟﻔﺎﺋﺪة اﻟﯿﮏ ﻋﺎﺋﺪة

‫ﺑﺨﺸﺶ و ﻣﻨﺖ ﻧﮕﺬار ﮐﻪ ﻧﮕﺬار ﮐﻪ ﻧﻔﻊ آن ﺑﻪ ﺗﻮ ﺑﺎز ﻣﻰ ﮔﺮدد.

‫درﺧﺖ ﮐﺮم ﻫﺮ ﮐﺠﺎ ﺑﯿﺦ ﮐﺮد

---

‫ﮔﺬﺷﺖ از ﻓﻠﮏ ﺷﺎخ و ﺑﺎﻻى او

---

‫ﮔﺮ اﻣﯿﺪوارى ﮐﺰ او ﺑﺮﺧﻮرى

---

‫ﺑﻪ ﻣﻨﺖ ﻣﻨﻪ اره ﺑﺮ ﭘﺎى او

---

‫ﺷﮑﺮ ﺧﺪاى ﮐﻦ ﮐﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪى ﺑﻪ ﺧﯿﺮ

---

‫ز اﻧﻌﺎم و ﻓﻀﻞ او ﻧﻪ ﻣﻌﻄﻞ ﮔﺬاﺷﺘﺖ

---

‫ﮐﻨﺖ ﻣﻨﻪ ﮐﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺳﻠﻄﺎن ﮐﻨﻰ ﻫﻤﻰ

---

‫ﻣﻨﺖ ﺷﻨﺎس از او ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﺪاﺷﺘﺖ

 

 

 

‫دو ﮐﺲ رﻧﺞ ﺑﯿﻬﻮده ﺑﺮدﻧﺪ و ﺳﻌﯽ ﺑﯽ ﻓﺎﯾﺪه ﮐﺮدﻧﺪ : ﯾﮑﯽ اﻧﮑﻪ اﻧﺪوﺧﺖ و ﻧﺨﻮرد و دﯾﮕﺮ آﻧﮑﻪ آﻣﻮﺧﺖ و ﻧﮑﺮد .

---

‫ﻋﻠﻢ ﭼﻨﺪان ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻧﯽ

---

‫ﭼﻮن ﻋﻤﻞ در ﺗﻮ ﻧﯿﺴﺖ ﻧﺎداﻧﯽ

---

‫ﻧﻪ ﻣﺤﻖ ﺑﻮد ﻧﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪ

---

‫ﭼﺎرﭘﺎﯾﯽ ﺑﺮ او ﮐﺘﺎﺑﯽ ﭼﻨﺪ

---

‫آن ﺗﻬﯽ ﻣﻐﺰ را ﭼﻪ ﻋﻠﻢ و ﺧﺒﺮ

---

‫ﮐﻪ ﺑﺮ او ﻫﯿﺰم اﺳﺖ ﯾﺎ دﻓﺘﺮ

ﻋﻠﻢ از ﺑﻬﺮ دﯾﻦ ﭘﺮوردن اﺳﺖ ﻧﻪ از ﺑﻬﺮ دﻧﯿﺎ ﺧﻮردن .

---

‫ﻫﺮﮐﻪ ﭘﺮﻫﯿﺰ و ﻋﻠﻢ و زﻫﺪ ﻓﺮوﺧﺖ

---

‫ﺧﺮﻣﻨﯽ ﮔﺮد ﮐﺮد و ﭘﺎك ﺑﺴﻮﺧﺖ

ﺳﻪ ﭼﯿﺰﭘﺎﯾﺪار ﻧﻤﺎﻧﺪ : ﻣﺎل ﺑﯽ ﺗﺠﺎرت و ﻋﻠﻢ ﺑﯽ ﺑﺤﺚ و ﻣﻠﮏ ﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﺖ .

رﺣﻢ آوردن ﺑﺮ ﺑﺮبدان ﺳﺘﻢ اﺳﺖ ﺑﺮ ﻧﯿﮑﺎن . ﻋﻔﻮ ﮐﺮدن از ﻇﺎﻟﻤﺎن ﺟﻮرﺳﺖ ﺑﺮ دروﯾﺸﺎن.

---

‫ﺧﺒﺚ را ﭼﻮ ﺗﻌﻬﺪ ﮐﻨﯽ و ﺑﻨﻮازی

---

‫ﺑﻪ ﺗﻮﻟﺖ ﺗﻮ ﮔﻨﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﻪ اﻧﺒﺎزی