مشاهده مطالب کاربر

تعداد مطالب : 897

تعداد نظرات : 355

زمان آخرین مطلب : 5998روز قبل

آموزش و تحقيقات

ویلچرهای حدید از امواج مغزی برای حرکت استفاده میکنند

سازندگان ویلچر چند سالی است که بر روی ساخت ویلچرهایی تمرکز کرده‌اند که با امواج مغزی بیماران کار می‌کند.این ویلچرها با دریافت و پردازش امواج مغزی و بدون نیاز به تکان دادن عضلات فرمان‌های حرکتی بیمار را دریافت می‌کنند.به گزارش اسوشیتدپرس از ژاپن، شرکت تویاتا امروز در بیانیه‌ای از ساخت یکی از پیشرفته‌ترین انواع این ویلچرها خبر داد.مشکل مدل‌های قدیمی این نوع ویلچرها در سرعت پایین آن‌ها در دریافت و پردازش امواج مغزی است ولی ویلچر ساخت تویوتا برای دریافت، پردازش و انجام دستورات تنها 125 میلی‌ثانیه (125هزارم ثانیه) وقت نیاز دارد.کاربران این ویلچر برای حرکت در جهت‌های مختلف کافیست که یک کلاه مخصوص را به سر کنند. این کلاه سیگنال‌های مغزی را دریافت می‌کند و با ارسال آن به یک دستگاه برای پردازش، دستورات کاربر را اجرا می‌کند.البته این دستگاه برای انجام عمل توقف هنوز با مشکل روبرو است و کاربر نیاز به پوشیدن یک دستگاه کوچک بر روی صورت خود دارد تا با تکان دادن گونه خود دستگاه فرمان ایستادن را دریافت کند.به گفته تویوتا ساخت این دستگاه بخشی از برنامه‌های این شرکت برای گسترش نوع محصولات خود است.سال گذشته شرکت هوندا ویدئویی از یک روبات با قابلیت دریافت و پردازش سیگنال‌های مغزی را پخش کرد. البته این روبات هم مشکل سرعت مدل‌های قبلی را دارد.البته هر دو شرکت تویوتا و هوندا اعلام کرده‌اند که برنامه‌هایشان هنوز جنبه تجاری ندارد و تنها برای انجام تحقیقات است.

جمعه 21/3/1389 - 15:25

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

آموزش و تحقيقات

چشم زودتر از مغز حادثه ها را متوجه میشود

چشم زودتر از مغز حادثه‌ها را متوجه می‌شود

محققان موفق به شناسایی سلولهایی در چشم موشها شده اند که نسبت به سلولهای مغزی بسیار سریعتر قادر به مشاهده جسمی است که در حال نزدیک شدن به بدن است.

چشمها به عنوان تنها دریچه به روح آدمی از خصوصیات و عملکردهای مخصوص به خود برخوردار است که گاه این اندام را از مغز قدرتمندتر جلوه می دهد. اکتشافات جدید نشان می دهد سلولهای چشم می توانند هشدار نزدیک شدن جسمی به نزدیکی بدن را بدون کمک گرفتن از عقل اعلام کند ویژگی که شاید در تکامل یافتن رفتار فرار سریع در هنگام احساس خطر موثر بوده باشد.

نرونهایی که در پاسخ به حرکات عمودی و افقی از خود واکنش نشان می دهند تا کنون در شبکیه چشم پستانداران زیادی مشاهده شده است در حالی که تنها سلولهایی که نسبت به نزدیک شدن اجسام از خود واکنش نشان می دهند در مغز وجود دارند.

محققان موسسه فردریش میشر در حال مطالعه بر روی سلولهای حساس چشم موشها دریافتند نوعی از این سلولها در برابر حرکت از خود واکنشهای متفاوت و عجیبی بروز می دهد. تحقیقات بیشتر بر روی این نوع سلولهای شبکیه نشان داد سلولها تنها در هنگام نزدیک شدن اجسام از خود واکنش نشان می دهند.

بر همین اساس دانشمندان گمان می برند چشم انسان نیز از سلولهای مشابهی برخوردار است که می تواند بسیار سریعتر از سلولهای مغزی در هنگام نزدیک شدن شیئی به انسان اخطار دهند. محققان این سلولها را سیستم اخطاری می دانند که در صورت ارجاع دادن آن به مغز می تواند با تاخیر واکنش نشان داده و دیر عمل کند.

بر اساس گزارش نیوساینتیست، محققان اکنون قصد دارند به منظور تکمیل مطالعات خود چگونگی ایجاد واکنش در سلولهای حساس به اجسام نزدیک شونده را در مغز مورد بررسی قرار دهند.

جمعه 21/3/1389 - 15:22

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

کامپیوتر و اینترنت

دوربین مینیاتوری حایگزین آندوسکوپی میشود

دوربین مینیاتوری جایگزین آندوسکوپی می‌شود

محققان دوربین مینیاتوری کپسول مانندی ساختند که جای روش دردناک آندوسکوپی را می‌گیرد .
به گزارش واحد مرکزی خبر به نقل از پایگاه اینترنتی روسیه امروز، گروهی از دانشمندان روس این کپسول را با موفقیت آزمایش کرده‌اند.
این کپسول هشت ساعت در دستگاه گوارش می‌ماند و از آن عکس می گیرد.
پیشتر نیز محققان چنین کپسول هایی ساخته بودند که توانایی عکسبرداری آنها کمتر بوده است.

جمعه 21/3/1389 - 15:20

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

آموزش و تحقيقات

وقتی كودكان با هوش نمره های كم می گیرند

امروزه در جامعه ما والدین نقش ویژه ای در آموزش فرزندان خود به عهده گرفته اند، این امر از یك سو به احساس مسئولیت و نگرانی آنها نسبت به آینده فرزندانشان مربوط می شود و از سوی دیگر ناشی از سهمی است كه نظام آموزش كشور و مدارس به عهده آنها گذاشته اند. یكی از موارد رایج در آموزش و پرورش كشور كسب نمرات كم یا متوسط توسط دانش آموزان است. این نمرات لزوماً به معنای كم هوشی دانش آموزان نیست بلكه در موارد زیادی كودكان باهوش نیز با كسب نمرات كم یا متوسط خانواده خود را دچار تعارض و ناراحتی می كنند.
خانم دكتر «سیلویا ریم» به عنوان متخصص برجسته كه از تجربیات وسیعی در زمینه چگونگی رفتار با كودكان باهوش و تیزهوش برخوردار است، در كتابی راهكارهای حل این معضل اساسی یعنی مقابله با عدم توفیق كودكان باهوش را ارائه كرده است. در این كتاب كه با عنوان «وقتی كه فرزندان باهوش نمره های كم می گیرند» با ترجمه ناهید آزادمنش توسط انتشارات صابرین به دست چاپ سپرده شده است، تأكید اصلی نویسنده بر «سندرم كم آموزی» است. «سندرم» در علم پزشكی به مجموعه ای از مشخصه ها و علل مختلف گفته می شود كه در ایجاد و بروز یك اختلال نقش دارند و نمی توان به وضوح مشخص كرد كه كدام یك از این مشخصه ها به صورت خاص و یا به صورت تركیبی از آنها عامل ایجاد این اختلال هستند.
دكتر سیلویاریم در كتاب خود تأكید كرده است كه كم آموزی در كودكان باهوش و تیزهوش علل بسیار زیاد و ناشناخته ای دارد كه خود تنها به برخی از آنها پرداخته است. دكتر سیلویا ریم كتاب خود را برای دو گروه مشخص از مخاطبین یعنی معلمان و والدین به رشته تحریر درآورده و به تفصیل راهنمایی هایی برای هر دو گروه ارائه داده است. سندرم كم آموزشی مشكلی همه گیر است، این مشكل در هر خانه و كلاس وجود دارد و تنها با كمك والدین و معلمان حل می شود. عدم موفقیت ،مشكلی است كه زندگی خانواده ها را آشفته می كند، بازدهی كلاس را به حداقل می رساند و انگیزه و احساس كنترل فردی را از كودك می گیرد. فعالیت های هر سال تحصیلی جدید، با سؤال ها، موفقیت ها، ناامیدی ها و مشاركت معلمان در راهنمایی دانش آموزان، آغاز می شود. معلمان می خواهند تمام دانش آموزان، خوب كار كنند و درس بخوانند.
آنها می دانند كه بچه های زیادی نیز هستند كه اشتیاق چندانی برای درس خواندن ندارند. آنها نمی دانند كه این بچه های درس نخوان را چگونه به طرف موفقیت سوق دهند. در كتاب سیلویا ریم مدل سه وجهی برای كاهش و معكوس كردن روند كم آموزی دانش آموزان ارائه شده است. این مدل بر اساس مشكلات واقعی زندگی در خانه و مدرسه شكل گرفته است. اگر بعضی از طرح های مطرح شده حس نگرانی یا گناه را در شما ایجاد می كند، به خاطر بسپارید كه حتی بهترین والدین جهان نیز ممكن است اشتباه كنند. همانطوری كه مشغول بررسی روش هایی برای حل مشكلاتتان با بچه ها هستید، به كارهای خوب و درستی كه تاكنون انجام داده اید فكر كنید.

كم آموزی تحصیلی چیست؟

به راستی چرا میلیونها كودكی كه هیچ گونه ناتوانی جدی در یادگیری ندارند یا كودكان متوسط، بالای متوسط و یا حتی تیزهوشانی كه مهارت های هوشی ویژه ای دارند، با بچه هایی كه امر تحصیل ،در خانه آنها فضایی متفاوت و بسیار مهم دارد، نتوانسته اند به اندازه ظرفیت های خود عمل كرده و خود را نشان دهند؟
ظرفیت های واقعی این بچه ها گاهی برای معلمان و والدینشان بسیار روشن است، آنها ممكن است خیلی خلاق یا از هوش كلامی، ریاضی و یا استعداد بالای دیگری برخوردار باشند. ولی با وجود این نمی توانند در مدرسه به خوبی ایفای نقش كنند، بچه های باهوش كم آموز را همه جا می توان دید. آنها منابع آموزشی و تلاش های صبورانه بهترین معلمان را هدر می دهند و به طرزی استادانه، خانواده خود را با بحران روبه رو می سازند.آنها كم كم اعتماد به نفس و حس كنترل فردی خویش را از دست می دهند و والدین در هر جایی می توانند نشانه های كم آموزشی را تشخیص دهند.
دكتر سیلویا ریم پس از تشریح مفصل ویژگیهای متفاوت و مختلف كودكان باهوش ولی كم آموز به والدین توصیه می كنند:
اول سعی كنید نوع كم آموزی را در كودكتان تشخیص دهید، سپس به اطراف و الگوهای مدرسه و خانه توجه كنید. ممكن است كم آموزی او در یكی از این دو مكان و یا هر دوی آنها شكل گرفته باشد. معمولاً شناسایی نوع عدم موفقیت كودك و الگوی خانه یا مدرسه او بسیار راحت تر از تغییر دادن آن است. پس صبور و با پشتكار باشید! كودكان كم آموز چگونه اند؟ كودكان كم آموز چند دسته اند. آنها گرچه واقعاً منحصر به فرد هستند، اما معمولاً در گروه مشخصی قرار می گیرند. كمال گرا، منفعل، مریض، دست و پاچلفتی و هالو، دربه در و بی جا و مكان، شوخ طبع، اجتماعی، هنرمند، دانشمند، فریبكار، خلاق، سركش، بیش فعال، قلدر و گردن كلفت، از ویژگی های دانش آموزان كم آموز است كه دكتر ریم توضیحات كاملی راجع به هر یك از آنها ارائه كرده است.
خطرات اولیه روانشناسان و مربیان تربیتی، درباره اصل ذاتی بودن و پرورش دادن هوش، میزان دخالت توارث و محیط در توان شناختی و ذهنِ، بحث های پایان ناپذیری دارند، در ادبیات علوم تربیتی و روانشناسی چیزی وجود ندارد كه حاكی از ارثی بودن كم آموزی باشد. عادت به كم آموزی، ناخواسته بودن كودك، توجه بیش از حد، مشكلات زودهنگام نظیر بیماری كودك، ترتیب خاص قرار گیری برادران و خواهران در خانواده، اثر خویشاوندان و اطرافیان در تربیت فرزند، آسیب شناسی كودك تیزهوش، وابستگی یا سلطه جویی از خطرات اولیه بروز كم آموزی در كودكان تیزهوش است. برای مقابله با این خطرات والدین به عنوان الگوهایی موثر نقش اصلی را دارند. پدران و مادرانی كه احساس خوبی نسبت به توانمندیهای خویش دارند الگوهای مثبتی برای كودكان خود هستند. اولین وظیفه شما این است كه به اوقات و روش هایی كه بچه ها از طریق آنها بیشتر شما را می بینند و از نزدیك شاهد رفتارهای شما هستند، بیشتر توجه كنید.
با كودكانتان درباره نقاط مثبت مشترك بین خود و آنها صحبت كنید تا امكان همانندسازی درست را افزایش دهید، بیشتر از مسائلی سخن بگویید كه الگوی مثبت را در آنها ایجاد كند. بعدها وقتی كه همانند افرادی موفق، هویت شخصی خود را تثبیت كردید می توانید جزئیات مشكل آفرین زندگی خود را نیز بازگو كنید. با انجام این كار ممكن است این احساس به شما دست دهد كه نقش بازی می كنید ولی كوچولوهایی كه بر آنها اثر می گذارید، فقط شما را وقتی كه در پایگاه اصلی خود(خانه) هستید از نزدیك تماشا می كنند: كمتر سخنرانی كنید و تنها بخشی از نقاط مثبت را با آنها در میان بگذارید. كودكان باید منظم باشند. آنها به ساختار و عاداتی روزمره نیاز دارند تا بتوانند محدودیت های خود را درك كرده و حدود بین آنها را كشف كنند.
به نظر می رسد داشتن انعطاف، همراه با نظم بهتر از هر چیزی است. رابطه تربیت والدین و موفقیت كودكان داشتن الگو، مسئله ای بسیار حساس در تربیت موفقیت آمیز است، نه تنها والدین باید خودشان افرادی موفق باشند، بلكه باید در كودكانشان نیز با دیدی مثبت و واقع گرا در زمینه موفقیت، همراهی و مشاركت كنند. والدین باید از همسران خویش «تصویری موفق» بسازند، هردوی آنها باید به گرفتاری های مشترك زندگی توجه كنند، نباید مرتباً از عدم حضور همسرشان در خانه به دلیل گرفتاری های شغلیش شكایت كنند، حتی اگر نگران این مسئله هستند كه كودكانشان از تربیتی كه شریك زندگیشان نیز باید در آن مشاركت داشته باشد محروم شده اند.
اگر مادران بیرون از خانه كار نمی كنند، پدران باید درباره اهمیت كار همسران خویش در خانه، حساس و مثبت باشند، مشكل عادی مردان این است كه از ارزش مشاركت های همسر خویش در خانه می كاهند. خطری كه حرف های این نوع پدرها در خانواده دارد عبارتند از: بی ارزش كردن و فاقد قدرت جلوه دادن مادر. در دید بچه ها، این مادر است كه دائماً عهده دار مسئولیت های اولیه زندگی است، از آنجا كه پدر، قدرت مادر را از بین برده، او نیز برای راهنمایی بچه ها در درس و منضبط كردن آنها باید بی قدرت بودن خودرا بپذیرد. اگرچه پدر هرگز مستقیماً به فرزندانش نگفته است كه از مادرشان اطاعت نكنند و حتی ممكن است درباره اطاعت كردن از مادرشان هم تا حدی قاطع باشد ولی مسلماً عدم اطاعت و بی احترامی كودكان نسبت به مادر را بدون توجه به اهمیت رابطه با همسرش شكل داده و ایجاد كرده است.
او نه تنها همسرش را بی ارزش كرده بلكه تمام كارهای او را بی اهمیت جلوه داده است. در واقع او مراقبت دلسوزانه توأم با محبت مادر از كودكان را بی ارزش كرده و از بین برده است. نگاه فرزندان به مادرشان، دست كم تا حدودی بر اساس تعاریف پدر و ارزشی است كه او برای فضائل مادر قائل می شود. پسران، مادر سخت كوش خود را بی ارزش پنداشته و او را منكوب می كنند، اما خود به افرادی ناموفق تبدیل می شوند. نكته قابل توجه دیگر برای والدین این است كه بدانند هر نوع كم دقتی بیش از اندازه كودكان ناشی از محیط های خانوادگی بوده كه در آنها حداقل یكی از والدین دائماً امر و نهی می كرده و فرمان بله و نه یا بكن و نكن به كودك می داده است. شاید رفتار مشكل دار كودك پرانرژی، باعث می شود كه والدین به او امر و نهی كنند، ولی در واقع همین امر و نهی هاست كه تمركز و توجه كودك را گرفته و در نتیجه او عادت می كند برای جلب توجه و محبت والدین خود، دائماً دست به كارهایی بزند كه از نظر آنها مطلوب است.
این نوع بچه ها تقریباً به طور اتفاقی متوجه می شوند كه رفتارهای مشكل آفرینشان محبتی را كه در پی آن بوده اند، برای آنها فراهم می كنند. آنها هیچ مانعی مشخص برای قابل پذیرش نبودن نمی یابند. برای آنها نتایج خوب یا بد یكی شده و این نتایج به آنها اجازه می دهد كه به طور آنی و بدون تفكر و با هدف جلب هر نوع توجه والدینشان، تلاش كنند. بدرفتاری و فریبكاری در بچه هایی كه محصول امر و نهی و «بله» و «نه»های والدینشان هستند تا حدی فزونی می گیرد كه برای خود و دیگران مشكلاتی ایجاد می كنند. این بچه ها در انجام رفتارهای توأم با بی مسئولیتی، افرادی متخصص، كاردان و موفقند و توجهی به نتایج منفی رفتارهای خود نمی كنند، مسئولیت های مالی و شغلی بزرگسالان، در نگاه اول نمی بایستی به سندرم كم آموزی كودكان ربطی داشته باشد، ولی نقش مهمی را در دادن پیام های مربوط به پذیرش مسئولیت در مدرسه دارد.
مدرسه، نظام و سازماندهی خاص دارد و اگر بچه ها به الگوی والدین خود بنگرند و طفره رفتن آنها را از كار و مسئولیتشان ببینند، سعی می كند نظام قانونمند مدرسه خود را در هم بشكنند. دكتر سیلویا ریم در بخش پایانی كتاب خود نحوه استفاده از مدل سه وجهی برای معكوس كردن سندرم كم آموزی بچه های تیزهوش را تشریح كرده است. این مدل برای كودكان سلطه طلب ناسازگار، كودكان سلطه طلب سازگار و كودكان وابسته سازگار و ناسازگار است.
مدلی سه وجهی، شامل شش مرحله است كه از پنج مرحله اول آن می توان برای تمام بچه های ناموفق استفاده كرد، در مرحله ششم كودكان ناموفق را به سه دسته تقسیم می كنند. شما برای موفق شدن در اجرای این مدل،باید صبر و پشتكار داشته باشید. متوسط زمان معكوس كردن روند عدم موفقیت كودكان ناموفق، شش ماه بود. طول این مدت، به میزان حاد بودن مشكل، سن كودك و مهم تر از همه ثبات و پشتكار والدین و معلمان بستگی دارد. در مورد بچه های بسیار كوچك، این كار فقط چند ماه طول می كشد، اما دانش آموزان دبیرستانی حداقل به یك سال تحصیلی كامل نیاز دارند. انجام این فرآیند و برنامه در بچه های بزرگتر اغلب به خاطر فشار همسالان، كاری بسیار مشكل است.
* ارسال مقاله توسط عضو محترم سایت با نام کاربری : mohsen_nasseh
منبع:روزنامه همشهری

دوشنبه 17/3/1389 - 11:19

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

بیماری ها

افسردگی پس از زایمان

افسردگی بعد از زایمان به طور معمول امری طبیعی محسوب می‌شود که به مدت 2 تا 3 روز بعد از زایمان و یکی دو هفته بعد از آن بیشتر طول نمی‌کشد. این افراد از نظر روحی ضعیف می‌شوند، به آسانی گریه می‌کنند، دچار ترس و ضعف و خستگی شده و اختلال خواب در آنها دیده می‌شود.
کم شدن میزان هورمون استروژن و پروژسترون و تیروئید در ایجاد این خستگی و افسردگی موثر است. چون تولد نوزاد برای مادر یک تغییر بزرگ در زندگی است که این امر در فرد ایجاد می‌شود. به همراه تولد نوزاد، مسوولیت‌های جدید هم پا می‌گیرد که خود استرس زیادی را به همراه دارد. البته با کمک خانواده و همسر می‌توان این استرس را به حداقل رساند. گاهی تغییراتی که در ظاهر مادر ایجاد می‌شود، حالت نگرانی و استرس را ایجاد می‌کند. به طور مثال شاید دیگر برای همسرش جذاب نیست و اگر این مساله با بی‌توجهی همسر همراه شود، ممکن است افسردگی را تشدید کند. حال اگر حالت افسردگی بعد از یکی دو هفته بهتر نشود باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرد تا در سرعت بهبود تاثیرگذار شود. به طور مثال اگر افکار خودکشی و آسیب رساندن به کودک و دیدن و شنیدن صدای نامربوط ایجاد شود. برخی از مادران پس از زایمان آمادگی بیشتری برای افسردگی دارند:

• کسانی که در دوره عادت ماهیانه علایم شدید افسردگی داشته باشند.
• کسانی که در بارداری‌های قبلی، افسردگی را تجربه کرده‌اند.
• خانم‌هایی که پیش از بارداری دچار افسردگی شده‌اند.
• زنانی که ناخواسته باردار شده‌اند و یا زایمان سخت و زودرس داشته باشند.
برای درمان افسردگی، علاوه بر روان‌پزشک و درمان دارویی می‌توان با رعایت برخی از مسایل این حالت را تعدیل کرد.
• سعی کنید ورزش کنید حتی با پیاده‌روی شروع کنید. میوه و سبزی به اندازه کافی مصرف کنید.
• اگر خسته هستید، خود را به انجام کارهای منزل مجبور نکنید. بهتر است در این زمان از کسی کمک بگیرید.
• وقتی کودکتان به خواب می‌رود، شما هم در کنار او استراحت کنید.
• لحظات را تنها سپری نکنید.
• با خانواده و دوستان و همسر خود درباره احساس‌تان صحبت کنید.
همسران این زنان و اطرافیان باید بدانند که نباید او را تنها بگذارند. سعی کنند به هر طریقی که می‌توانند به او کمک کنند مانند انجام کارهای منزل، نگهداری از کودک یا حتی شنیدن حرف‌هایش.
منبع:salamat

دوشنبه 17/3/1389 - 11:17

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

بیماری ها

اشتباهات چین و چروکی

1 ــ جلوی چین و چروك صورت را نمی‌شود گرفت چون جلوی افزایش سن را نمی‌شود گرفت!

اولا كـه افـزایـش سن فقط یكی از علل چین و چروك‌ صورت است؛ ثانیا كه می‌شود جلویش را گرفت یا لااقل می‌شود سرعتش را كم كرد. چطور؟ با همین توصیه‌های ساده:
ضدآفتاب بزنید؛ از مواجهه طولانی با نور خورشید پرهیز كنید؛ دور سـولاریـوم و حـمـام آفـتـاب خـط بـكشید؛ موقع صحبت كردن حتی‌الامكان فرم صورتتان را تغییر ندهید؛ از سیگار و هوای آلوده بـپـرهـیـزیـد؛ مـرطـوب‌كننده بزنید و حتی‌المقدور هوای محل كار و زندگی‌تان را مرطوب نگه دارید.

2 ــ پوست تو خشك است؛ پس صورتت زودتر چین می‌افتد!

چـیـن و چـروك‌ در پـوسـت‌هـای خـشـك، نـمـایان‌تر است؛ فقط همین! معنایش این نیست كه خشكی پوست،‌ عامل چین و چروك است. چین و چروك‌ 2 عامل اصلی دارد:‌ آفتاب و افزایش سن.

3 ــ وقتی هوا ابری است؛ دیگر ضرورتی ندارد ضدآفتاب بزنیم!

ضـــرورت دارد؛ حــتـــی در هـــوای ابـــری! بـیــن60 تــا80 درصــد از پـرتـو‌هـای خـورشـیـد قـادرنـد از لایـه‌هـای ابـر بـگـذرند و به بدن یك شناگر در عمق 30 سانتی‌متری آب یك استخر برسند.

4 ــ برو سولاریوم؛ پوستت جوان می‌شود!

بـرعـكـس! مـتـخصصان پوست می‌گویند روند پیری پوست در نـوجـوانانی كه زیاد سولاریوم می‌روند، تقریبا از 20 سالگی شروع می‌شود و طوری پیشرفت می‌كند كه پوستشان در 40 سالگی شبیه پوست یك فرد 70 ساله می‌شود. دلیلش هم روشن است: استفاده از اشعه فرابنفش در این دستگاه‌ها بسیار متداول است و این باعث شكست رشته‌های كلاژن و الاستین پوست می‌شود و نتیجه‌اش (در درازمدت) می‌شود چین و چروك پوست.

5 ــ شیرینی بخور؛ پوستت شاداب می‌شود!

برعكس! مواد قندی، دشمن پوستند؛ دشمن رشته‌های كلاژن و الاسـتـیـن كـه وظـیـفه‌شان تامین طراوت و انعطاف‌پذیری پوست اســت. مــولـكــول‌هــای مــواد قـنــدی بــاعـث مـی‌شـونـد ایـن رشـتـه‌هـا، خاصیت ارتجاعی و انعطاف‌پذیری‌شان را از دست بدهند و كم‌كم ســر و كـلـه چـیـن و چـروك‌هـا پـیـدا مـی‌‌شـود. شـاهـدش هـم ایـن‌ كـه دیابتی‌ها زودتر از سایرین دچار پیری پوست می‌شوند.

6 ــ چین و چروك صورت فقط یك علت دارد: پیری!

چین‌های صورت معمولا از حدود 30 سالگی ظاهر می‌شوند و با گذشت هر دهه از عمر، بین 6 تا 10 درصد از ضخامت پوست كم می‌شود و طبیعتا چروكیدگی پوست، نمایان‌تر می‌شود؛ اما افزایش سـن فـقـط یـكـی از عـلـل چین و چروك‌ صورت است. پای عوامل دیگری هم در میان است: نور خورشید، ژنتیك، حركات ارادی و غـیـرارادی پوست مانند خنده، گریه، اخم و امثالهم. آنهایی كه زیاد چهره‌ در هم می‌كشند یا زیاد می‌خندند و آنهایی كه روی صورتشان می‌خوابند، چهره‌شان بیشتر در معرض چین و چروك‌ است.

7 ــ چین و چروك‌ صورت فقط یك چاره دارد: ماساژ پوست و ورزش‌ ویژه عضلات صورت!

نه! با این كار نه تنها اوضاع را بهتر نمی‌كنید، بلكه اوضاع برخی چین و چروك‌ها را بدتر هم می‌كنید؛‌ مثلا چین اخم از آن چین‌‌هایی اسـت كـه در اثـر انقباض و حالت گرفتن عضلات صورت تشدید می‌شود.

8 ــ این كه می‌گویند سیگار ‌پوست را پیر می‌كند؛ از آن حرف‌های مبالغه‌آمیز درباره سیگار است!

هـیـچ مـبـالـغـه‌ای در كـار نـیـسـت! سـیـگـار موجب آسیب گسترده رادیكال‌های آزاد می‌شود و پیری زودرس می‌آورد. سیگار موجب گـسـتـرش خطوط دور لب می‌شود و حتی قرار گرفتن در معرض دود سیگار هم منجر به افزایش فعالیت رادیكال‌های آزاد سمی در پوست می‌شود و آسیب‌های گسترده پوستی به همراه می‌آورد.
منبع:روزنامه جام جم

دوشنبه 17/3/1389 - 11:15

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

بیماری ها

مواد نشاط آور

یادت نره مصرف این 24 ماده غذایی رو جدی بگیری تا خواب آلودگی را از خودت دورکنی!

1-آب پرتقال

طبق آخرین تحقیقات، آمار نشان داده که میوه ها و آب میوه ها خستگی مزمن و خواب آلودگی را کاهش می دهند. ویتامین c و فراکتوز موجود در آب میو ها (به خصوص آب پرتقال) عملکرد کبد را ارتقا می دهد. تحقیقی دیگر نشان داده که مصرف آب پرتقال باعث تصفیه خون می شود. هر چه آب میوه تازه تر باشد، خواص آن بیشتر است.

2-انواع نوشیدنی های مکمل

مصرف انواع نوشیدنی های برای تأمین آب و رطوبت مورد نیاز بدن، بسیار حیاتی است. انوع نوشیدنی های حاوی مکمل، بهتر از قهوه و چای هستند و مواد و املاح مورد نیاز ما را تأمین می کنند. فراموش نکنید، یک برنامه غذایی فاقد نوشیدنی، قطعاً نمی تواند برنامه غذایی کاملی محسوب شود.

3-شیر

خب شیر هم که نوشیدنی ازلی و ابدی انسان است. شیر سرشار از کلسیم است که برای رفع عصبانیت و تندخویی مؤثر است، در ضمن کلسیم موجود در آن باعث استحکام استخوان ها و دندان می شود. همچنین آمینواسید موجود در آن، باعث ارتقای عملکرد عروقی می شود.

4-تخم مرغ

صبح ها معمولاً خوردن صبحانه با عجله و شتاب همراه است و حتی در بسیاری از موارد حذف می شود! اما به راحتی می توان با خوردن یک عدد تخم مرغ، انرژی مورد نیاز بدن را تأمین کرد. کافی است آن را با یک لیوان آب پرتقال همراه کنیم تا روزی پرنشاط، پرانرژی و به دور از هر گونه خستگی در پیش داشته باشید.

5-آب گوجه فرنگی

گوجه فرنگی سرشار از انواع اکسیدان هاست که با رادیکال های آزاد مبارزه می کند. پتاسیم موجود در آب گوجه فرنگی، سردرد، خستگی و خواب آلودگی را از بین می برد. آب گوجه فرنگی، املاح معدنی مورد نیاز بدن را تأمین می کند.

6-سوپ

خوردن یک کاسه سوپ در هفته عملکرد کبد را ارتقا می دهد. سوپ غذایی است که نه تنها حاوی مواد غذایی مغزی است، آب بسیاری هم دارد و باعث بهبود عملکرد سیستم گوارش بدن می شود. همچنین انواع پروبایوتیک موجود در سوپ، دلیل دیگری است برای ارتقای عملکرد سیستم هاضمه بدن.

7-سیر

اکثر افراد از سیر به خاطر بوی بد آن فراری اند، اما همین سیر است که مبارز سرسخت انواع سرطان هاست. خواص دارویی موجود در سیر، باعث جلوگیری از رشد هر گونه سلول سرطانی می شود.

8-زنجبیل

زنجبیل یکی از بهترین مواد غذایی است که با خستگی و خواب آلودگی مبارزه می کند. قابل توجه خانم های بارداری که صبح ها حالت تهوع دارند! با مصرف زنجبیل می توانند این حالت را به حداقل برسانند. البته حواس تان باشد که زنجبیل تازه، معده خالی را تحریک می کند؛ به همین خاطر، بهتر است زنجبیل را با شکم خالی مصرف نکنید.

9-نعنا

نعنا دارای خواص دارویی بسیاری است؛ به همین خاطر از عصاره این گیاه معجزه آسا در بسیاری از داروها استفاده می شود. مکمل های حاوی روغن یا عصاره نعنا یا کپسول و انواع چای آن نیز در حفظ سلامت بدن مؤثر است.

10-موز

بارها و بارها شنیدده ایم که موز سرشاز ار انواع خواص مفید است. تحقیقات نشان داده، ویتامین B6 به میزان زیادی خستگی و خواب آلودگی را از بین می برد و انرژی مورد نیاز بدن را تأمین می کند. موز سرشار از B6 است و منبع غنی پتاسم نیز محسوب می شود.

11-بی کربنات سدیم

نوشیدن محلول یک قاشق چایخوری بکینگ پودر و یک لیوان آب، به سرعت خواب آلودگی را از چشمان شما دور می کند. اگر هم هضم غذا برایتان سخت است و ترش می کنید، می توانید با نوشیدن این محلول، مشکل را رفع کنید.

12-گلابی وحشی

یکی از عوامل بوی بد دهان، خشکی آن است. نتایج تحقیقیی که در دانشگاه کالیفرنیا صورت گرفته، نشان می دهد که مصرف گلابی باعث رفع خشکی دهان می شود. گلابی همچنین سرشار از پتاسیم و انواع ویتامین ها است.

13-کاهو

اسیدفولیک برای تولید انرژی و ساخت گلبول های قرمز و ترمیم سلول های آسیب دیده لازم است و کاهو سرشاز از این اسید است. آب کاهو نیز محلول بسیار ایده آلی برای رفع چین و چروک و لک روی پوست است. از قدیم الایام هم که گفته اند: کاهو غذای فلاسفه است.

14-مارمالاد

اکثر بچه ها عاشق مارمالاد هستند. مارمالاد انواع میو ها به خصوص توت فرنگی، شاتوت و تمشک سرشاز از آنتی اکسیدان است که برای مبارزه با رادیکال های آزاد مفید هستند. شما می توانید مارمالاد را با نان تست همراه یک لیوان آب پرتقال به عنوان یک صبحانه کامل مصرف کنید.

15-دارچین

مصرف دارچین به عنوان ادویه در غذاها، میزان قند خون را تنظیم می کند. تحقیقات نشان داده که دارچین باعث تعدیل گلوکز بالا در خون می شود و در کاهش کلسترول بالا نیز مؤثر است.

16-ماست طبیعی

ماست حاوی ویتامین B6 است که معمولاً به میزان کمی در سایر مواد پیدا می شود. خوردن روزانه یک کاسه ماست، جوانی شما را نگاه می دارد. همچنین ماست سرشار از انواع آنتی اکسیدان هاست که با رایکال های آزاد مبارزه می کند.

17-عسل

عسل مبارز سرسخت خستگی و خواب آلودگی است. این ماده غذایی، سدیم و پتاسیم مورد نیاز بدن را تأمین می کند و خوردن یک قاشق عسل هنگام صبحانه، انرژی مورد نیاز روزانه تان را تأمین می کند.

18-سوسیس

اکثر مادران هنگام خوردن صبحانه با فرزندان شان مشکل دارند و دائماً باید با آنها سرو کله بزنند تا یک لقمه صبحانه بخورند. خب شاید خوردن یک عد سوسیس گریل شده، باعث شود اشتهای فرزندتان باز شود! خیلی از بچه ها خوردن غذاهای گرم را ترجیح می دهند.

19-ماهی تن

البته مصرف ماهی تازه چیز دیگری است، اما اگر زمان کافی برای پخت یک خوراک ماهی ندارید، می توانید کنسرو ماهی تن را جایگزین آن کنید. ماهی سرشار از امگا3 و برای سلامت پوست و سیستم ایمنی بدن مفید است.

20-تخم کدو

چربی مفید در این دانه روغنی باعث تأمین چربی سفید می شود و به عملکرد عروق کمک می کند. تنها 32 گرم از این دانه ها حاوی 60 درصد منیزیم است که به عملکرد سلول های عصبی نیز کمک می کند. بد نیست به جای مصرف تنقلاتی که فاقد ارزش غذایی هستند، این دانه ها را جایگزین کنیم.

21-غذاهای دریایی

بسیاری، از خوردن غذاهای دریایی مانن انواع ماهی، میگو و صدف لذت نمی برند و حتی از خوردن آنها فراری اند، اما شاید باورکردنی نباشد که ارزش غذایی گوشت سفید (به خصوص گوشت ماهی) در مقایسه با گوشت قرمز چندبرابر است. حتماً در برنامه غذایی هفتگی تان مصرف 2 وعده غذای دریای را بگنجانید.

22-مکمل ها

مصرف مکمل های امگا3 نه تنها در حفظ سلامت پوست مؤثر است بلکه خواب آلودگی، سردرد و سرگیجه صبح گاهی را از بین می برد. مکمل های امگا6 هم چربی مورد نیاز و مفید بدن را تأمین می کنند.

23-رزماری

این گیاه دارویی سالیان سال است که در اروپا برای رفع سردرد، سرگیجه و خواب آلودگی استفاده می شود. رزماری میزان جربان خونی که به مغز راه پیدا می کند را کنترل می کند. خانم هایی که درهای ناشی از عادت ماهانه دارند، می تواند با نوشیدن جوشانده این گیاه، دردشان را تسکین دهند .

24-فلفل

فلفل برخلاف انتظار، خواص دارویی دارد که باعث ترشح اندورفین شده و سردرد و خواب آلودگی را رفع می کند. پودر فلفل همچنین باعث بهبود و ارتقای عملکرد سیستم عصبی بدن می شود. جالب است بدانید، هندی ها بر این باروند که مصرف فلفل، طول عمرشان را چندبرابر می کند.
منبع: نشریه زندگی ایده آل شماره 41

دوشنبه 17/3/1389 - 11:10

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

بیماری ها

چه ازمایشهایی پیش از ازدواج لازم است

آزمایش‌های رایج ازدواج شامل آزمایش کنترل اعتیاد برای هر دو نفر، بررسی بیماری‌های مقاربتی از جمله سیفلیس و بررسی زوجین از نظر تالاسمی است. علاوه بر این، تزریق واکسن کزاز برای خانم‌ها و گذراندن کلاس مشاوره تنظیم خانواده برای زوجین الزامی است. در صورتی که زوجین با هم فامیل باشند یا در فامیل خود مشکلات و بیماری‌های وابسته به ارث دیگری داشته باشند می‌توانند آزمایش ژنتیک را هم انجام دهند.

آزمایش VDRL یا تشخیص سیفلیس

سیفلیس یک بیماری مسری است که به راحتی از زن به مرد یا از مرد به زن منتقل می‌شود، البته این بیماری می‌تواند از طریق مادر باردار مبتلا به نوزاد نیز سرایت کند. این باکتری به طور طبیعی فقط انسان را آلوده می‌کند. سیفلیس بیماری عفونی خطرناکی است و به راحتی دستگاه تناسلی، پوست و دستگاه عصبی مرکزی را درگیر می‌کند. علایم سیفلیس معمولا 3 تا 6 روز پس از تماس ظاهر می‌شود و به طور وسیعی در بدن پخش شده و سبب ضایعاتی در استخوان‌ها، چشم‌ها، مخاط، مفاصل و سیستم قلبی عروقی و عصبی مرکزی می‌شود که شامل زخم‌های قرمز و بدون دردی به نام شانکر روی بدن است. از دیگر علایم این بیماری می‌توان به بزرگی غدد لنفاوی در گردن، زیر بغل یا کشاله ران، سردرد، گاهی اوقات تب، زوال ذهنی، ناتوانی جنسی، عدم تعادل و بیماری قلبی اشاره کرد. نوع دیگر سیفلیس، سیفلیس مادرزادی است. مادر مبتلا به سیفلیس می‌تواند جنین خود را آلوده کند و اگر این عفونت شدید باشد می‌تواند حتی به سقط جنین منجر شود. در نتیجه به منظور پیشگیری از این بیماری انجام آزمایش تشخیصی از طریق خون برای کلیه مردان در زمان ازدواج و خانم‌هایی که مجدد ازدواج می‌کنند اجباری است.

آزمایش اعتیاد

از آنجا که اعتیاد جزو ناهنجاری‌های اجتماعی محسوب شده و از نظر آماری تعداد زیادی از طلاق‌ها مربوط به اعتیاد یکی از زوجین است، شناسایی افراد معتاد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، به خصوص اینکه فرد معتاد سعی در مخفی نگه داشتن اعتیاد خود دارد. به همین منظور نمونه‌گیری از ادرار باید در حضور ناظر و یا در حضور دوربین‌های مداربسته انجام شود. باید در نظر داشت جواب مثبت آزمایش حتما مبنی بر معتاد بودن فرد نیست زیرا مصرف برخی از داروها سبب مثبت شدن نتیجه آزمایش می‌شود. به عنوان مثال مصرف قرص ایبوپروفن می‌تواند سبب مثبت شدن تست حشیش شود یا مصرف برخی آنتی‌بیوتیک‌های خاص مانند آموکسی‌سیلین با تست هرویین و کوکایین تداخل می‌کند و یا مصرف ضد دردها، آنتی‌هیستامین‌ها و آب‌نبات‌های سرد می‌تواند موجب مثبت شدن تست آمفتامین شود. بنابراین به زوجین توصیه می‌شود حتی‌الامکان 72 ساعت قبل از آزمایش از مصرف این دسته از داروها خودداری کنند. نکته مهم و قابل توجه دیگر اینکه جواب منفی آزمایش نشان‌دهنده وضعیت فرد در چند روز اخیر است، در نتیجه اگر فردی معتاد باشد یا به‌صورت تفریحی از مواد مخدر استفاده کند می‌تواند با مصرف نکردن مواد در چند روز اخیر سبب منفی شدن نتیجه آزمایش خود شود. متاسفانه برای پنهان کردن مصرف مواد و کسب نتیجه منفی در تست، راه‌هایی رایج شده و به کار می‌رود. برای مثال گاهی افراد دست به رقیق کردن نمونه می‌زنند که البته به راحتی با بررسی کراتین و میزان اسیدیته ادرار قابل تشخیص است.

تلقیح واکسن کزاز

کزاز یک بیماری باکتریایی جدی است که به گرفتگی شدید عضلات، مشکلات تنفسی و حتی مرگ منجر می‌شود. اسپور باکتری کزاز معمولا در خاک و کود دیده می‌شود و از طریق هرگونه زخم، بریدگی، خراش، سوختگی و هرگونه شکاف در پوست وارد بدن شده و تکثیر می‌شود. بهترین راه مقابله با کزاز پیشگیری و تزریق واکسن است که در برنامه واکسیناسیون کشوری وجود داشته و در 2 ماهگی، 4 ماهگی، 18 ماهگی، 4 تا 6 سالگی به همراه واکسن بیماری‌های دیفتری و سیاه‌سرفه تحت عنوان واکسن ثلاث تزریق شده و پس از آن هر 10 سال یک بار همراه با واکسن دیفتری تزریق می‌شود، بنابراین اگر زوجین به خصوص خانم‌ها پس از 10 سال از آخرین تزریق واکسن آن را تمدید نکرده‌اند باید آن را تزریق کرده و کارت واکسن خود را دریافت نمایند. تزریق واکسن در خانم‌ها از آن جهت بیشتر مورد اهمیت است که ایمنی مادر به این بیماری می‌تواند نوزادش را نیز از ابتلا به کزاز نوزادی که به علت استفاده از وسایل آلوده حین زایمان و بریدن بند ناف، ختنه، سوراخ کردن گوش و... ایجاد می‌شود، مصون نگه دارد.

آزمایش تشخیص تالاسمی

تالاسمی نوعی کم خونی ارثی است که به دلیل اختلال در کارکرد گلبول‌های قرمز خون ایجاد می‌شود. این بیماری ارثی است؛ از کودکی آغاز شده و تا پایان عمر ادامه خواهد داشت.

تالاسمی آلفا :

چنانچه هموگلوبین فردی به میزان کافی پروتئین نوع آلفا را نداشته باشد فرد به تالاسمی آلفا مبتلا می‌شود. تالاسمی آلفا 4گونه دارد که با توجه به اثراتی که در بدن ایجاد می‌کند از خفیف تا شدید تقسیم‌بندی می‌شود.

تالاسمی بتا :

در افرادی که هموگلوبین، پروتئین بتا را به میزان کافی تولید نمی‌کند، تالاسمی بتا ایجاد می‌شود. دوگونه تالاسمی بتا وجود دارد که با توجه به اثرات آنها در بدن از خفیف تا شدید تقسیم‌بندی می‌شوند و عبارت‌اند از تالاسمی مینور و ماژور.

تالاسمی مینور :

در این حالت کمبود پروتئین به حدی نیست که سبب اختلال در عملکرد هموگلوبین شود. اما فرد به یک کم‌خونی خفیف مبتلا است که البته با کم خونی فقر آهن بسیار متفاوت است. باید بدانید ازدواج یک فرد مبتلا به تالاسمی مینور با افراد سالم و فاقد ژن تالاسمی هیچ مشکلی نه برای خود و نه برای کودکان آینده‌شان نخواهد داشت به جز اینکه ممکن است تا 25 درصد ژن تالاسمی از پدر یا مادر مبتلا به فرزندشان انتقال یافته و او نیز دارای ژن تالاسمی شود که البته به جز کمی کم‌خونی مشکل دیگری نخواهد داشت.

تلاسمی ماژور :

در این حالت کمبود پروتئین بتا در هموگلوبین بسیار شدید است و به کم‌خونی شدید می‌انجامد و از آنجا که مغز استخوان‌ها و طحال تلاش زیادی برای ساختن خون می‌کنند تا کمبود خون را جبران کنند در اثر تلاش زیاد بد فرم شده و دچار تغییراتی در شکل و اندازه می‌شوند. از آنجا که کمبود خون شدید است فرد نیاز به دریافت خون منظم و مراقبت‌های پزشکی فراوان دارد و هزینه هنگفتی را هم به خانواده و هم به سیستم بهداشتی‌درمانی تحمیل می‌کند. باید بدانید که تالاسمی ماژور نتیجه ازدواج دو فرد ناقل تالاسمی مینور با هم است و انجام این آزمایش‌ها به دلیل آن است که افراد ناقل تالاسمی مینور شناسایی شده و چنانچه هر دو نفر به آن مبتلا هستند سعی می‌شود با انجام مشاوره از ازدواج با هم صرف‌نظر کنند و در غیر این صورت چنانچه زوجین اصرار به ازدواج داشته باشند بهتر است با مشاوره تنظیم خانواده از بچه‌دار شدن جلوگیری کنند.
منبع: salamat

دوشنبه 17/3/1389 - 11:6

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 4 ]

بیماری ها

تاثیر ماست بر سلامت روده

ترکیب میکروبی دستگاه گوارش انسان و میکروب های وارد شده از طریق غذا به دستگاه گوارش می توانند اثرات مفید یا مضری بر سلامت داشته باشند.
شواهد فراوانی نشان می دهند که برخی از باکتری ها که برای تخمیر فرآورده های لبنی مانند ماست استفاده می شوند و تعدادی از میکروب های خاص و مفید دستگاه گوارش، اثرات قدرتمند ضد بیماری زایی و ضد التهابی دارند.
این میکروب ها باعث ارتقای مقاومت بدن نسبت به انواع میکروب های بیماری زا در روده می شوند که خود می تواند به عنوان درمان و پیشگیری در برابر بروز بیماری های ناشی از رشد و تکثیر این میکروب های بیماری زا باشد.
فرآورده‌های "پروبیوتیکی" حاوی باکتری‌های مفیدی هستند که پس از مصرف در روده ساکن می‌شوند و اثرات مفیدی در سلامتی انسان برجای می‌گذارند.
اصطلاح "پروبیوتیک (probiotic)" که ریشه لاتین دارد، به معنی "برای زندگی" است و سازمان جهانی بهداشت، این اصطلاح را به "ارگانیسم‌های زنده‌ای" اطلاق می‌کند که در صورت مصرف به میزان لازم، اثرات "سلامت‌زایی" موثری برای میزبان خود دارند.
پروبیوتیک، به‌عنوان صفت مواد غذایی حاوی این باکتری‌ها هم به‌کار می‌رود.
در واقع پروبیوتیک‌ها به دو صورت مصرف می‌شوند:
1- به صورت مکمل‌های غذایی به شکل پودر، شربت یا قرص
2- به صورت مواد غذایی غنی شده با پروبیوتیک‌ها؛ مثلا اگر در تولید هرگونه فرآورده لبنی تخمیری مانند ماست، از باکتری‌های پروبیوتیکی استفاده شود، محصول حاصل را پروبیوتیک می‌نامند.
ماست یک غذای سنتی و پُرمصرف است که حاوی مقادیر قابل توجهی از پروبیوتیک ها است. برای تولید ماست از باکتری های "لاکتیک اسید" استفاده می شود که باعث تخمیر شیر و تبدیل قند لاکتوز به اسید لاکتیک می شوند.
توسعه کاربرد پروبیوتیک ها به منظور تعدیل ترکیب میکروبی دستگاه گوارش، دیدگاه های جدیدی را در مورد نقش آنها در سلامت و پیشگیری از بیماری ها ارائه کرده است.
مطالعات زیادی اثرات مفید و درمانی آنها را بر سلامت روده انسان نشان داده اند. در اینجا برخی از مهم ترین شواهد موجود در ارتباط با مصرف ماست و گونه های باکتری "لاکتیک اسید" مورد استفاده برای فرآیند تخمیر شیر و اثرات ارزشمند درمانی و سلامت آنها را به خصوص در ارتباط با عملکرد دستگاه گوارش و پیشگیری از بیماری ها از نظر خواهیم گذراند.

ارزش تغذیه ای ماست

ترکیب مواد مغذی ماست همان ترکیب مواد مغذی شیر است که تحت تاثیر نوع و مدت تخمیر و نوع میکروب های به کار رفته کمی تغییر یافته است.

ویتامین های گروه B

اصولا فرآیند تخمیر باعث کاهش ویتامین های شیر در مقایسه با املاح آن می شود، زیرا ویتامین ها نسبت به تغییر عوامل محیطی بسیار حساس تر از املاح هستند.
مهم ترین عوامل موثر حین تخمیر که منجر به کاهش ویتامین ها می شوند، شامل: حرارت و پاستوریزاسیون، اولترافیلتراسیون، هم زدن و شرایط اکسیداتیو هستند. به علاوه نوع کشت میکروبی به کار رفته برای تخمیر نیز بر کاهش مقدار ویتامین های شیر مؤثر است.
گونه های باکتری "لاکتیک اسید" برای رشد و تکثیر به ویتامین های گروه B نیاز دارند که مهم ترین آنها B12 است. برخی از گونه ها نیز قادر به سنتز B12 هستند. بنابراین، انتخاب دقیق گونه های باکتری به کار رفته برای تخمیر می تواند عامل مهمی در جهت پیشگیری از کاهش قابل توجه B12 در محصول نهایی باشد.

لاکتوز

لبنیات تنها منبع تامین کننده قند لاکتوز هستند. پیش از انجام تخمیر، مقدار لاکتوز در شیر تقریبا 5 درصد است. باکتری "لاکتیک اسید" باعث تبدیل قند لاکتوز به اسید لاکتیک می شوند. لذا خاصیت اسیدی ماست از شیر بیشتر است.
به همین دلیل افرادی که دچار بیماری "عدم تحمل لاکتوز" هستند، ماست را بهتر از شیر تحمل می کنند.

پروتئین

معمولاً، مقدار پروتئین در ماست های کارخانه ای بیشتر از شیر است، زیرا در طی تهیه ماست به منظور ایجاد قوام بیشتر، مقداری شیر خشک بدون چربی نیز به ماست اضافه می شود. این اعتقاد وجود دارد که پروتئین ماست بسیار راحت تر از شیر هضم می شود، زیرا باکتری های تخمیر کننده، مراحل اولیه هضم پروتئین را انجام می دهند.
با افزایش زمان نگهداری ماست، هضم پروتئین آن بیشتر خواهد شد. به هنگام تخمیر شیر هم حرارت و هم تولید اسید منجر به دلمه شدن کازئین شیر می شود. این شرایط قابلیت هضم پروتئین را به شدت افزایش می دهد. بنابراین، پروتئین های ماست در مقایسه با شیر از کیفیت زیستی بسیار بالایی برخوردار هستند.

چربی ها

چربی های شیر نیز در طی تخمیر دچار تغییر می شوند. نشان داده شده است که غلظت اسید لینولئیک کنژوگه در ماست بیشتر از شیر است. این اسید چرب خاصیت تحریک سیستم ایمنی و ضد سرطانی دارد. در یک مطالعه جدید در مورد سرطان پستان و روده ، اثرات این اسید چرب بر مهار تکثیر سلول های سرطانی مشاهده شده است.

املاح

ماست منبع خوب کلسیم و فسفر است. در واقع ماست، شیر، پنیر و سایر فرآورده های لبنی فراهم کننده بخش اصلی نیاز به کلسیم در رژیم غذایی روزانه ما هستند.
به دلیل اسیدیته بیشتر ماست، کلسیم و منیزیم آن بسیار راحت تر از شیر جذب می شوند. بنابراین برای زنان در سنین یائسگی که بسیار در معرض خطر اختلالات استخوانی و پوکی استخوان هستند، ماست و سایر لبنیات منبع غذایی بسیار مهم برای کلسیم هستند. همچنین، اسیدیته بالای ماست باعث خواهد شد اثر فیتات در کاهش جذب کلسیم و سایر عناصر دو ظرفیتی نیز کم شود.
مکانیسم های ارائه شده در مورد مزایای بالقوه ماست بر عملکرد روده

ترکیب میکروبی روده

لاکتوباسیل ها یکی از میکروب های موجود در ترکیب میکروبی روده کوچک و بزرگ هستند. توانایی پیشگیری از رشد باکتری های بیماری زا در روده از مهم ترین خواص لاکتوباسیلوس هاست. اما برای اینکه لاکتوباسیلوس ها توانایی پیشگیری از رشد باکتری های بیماری زا را داشته باشند، بایستی توانایی سازگاری با محیط روده میزبان را پیدا کنند و بتوانند در دستگاه گوارش برای مدت طولانی زنده بمانند.
بقای باکتری "لاکتیک اسید" تحت تاثیر اسیدیته معده، تماس با آنزیم های گوارشی و نمک های صفراوی است. از طرفی گونه های مختلف باکتری "لاکتیک اسید" از توانایی متفاوتی برای بقا در محیط دستگاه گوارش برخوردار هستند.

پاسخ های ایمونولوژیک روده

بافت لنفوئید بخش مخاطی دستگاه گوارش، اولین خط دفاعی در برابر میکروب های بیماری زای خورده شده محسوب می شود. مطالعات نشان داده اند که باکتری "لاکتیک اسید" منجر به ارتقای عملکرد ایمونولوژیک بافت لنفوئید دستگاه گوارش می شوند. ایجاد اسیدیته پایین، تولید اسیدهای ارگانیک، دی اکسید کربن، پراکسید هیدروژن (به عنوان عامل کشنده باکتری ها)، اتانول، مصرف مواد مغذی و رقابت برای فضای فیزیکی توسط این باکتری ها، از عوامل موثر در این رابطه هستند. همچنین، مطالعات نشان داده اند که مصرف خوراکی باکتری "لاکتیک اسید" از طریق ماست، موجب افزایش ترشح ایمونوگلوبولین A و افزایش تعداد سلول های ترشح کننده آن در روده کوچک موش شده است که این ویژگی نیز وابسته به مقدار مصرف بوده است. ایمونوگلوبولین A نقش اساسی در کنترل باکتری های بیماری زا در روده دارد.
منبع: دایره المعارف تغذیه

دوشنبه 17/3/1389 - 11:3

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

دعا و زیارت

آداب مهمانی و ضیافت در اسلام چیست؟

آداب مهمانی و ضیافت از برجسته ترین خصلت های نیک مردان و آزادگان، کرم و سخاوت است. و همین آزادگی از تعلّقات و خوی بذل و بخشش است که دیگران را اسیر محبّت و احسان می کند.
«ضیافت» و داشتن دستی باز و سفره ای گشوده و عطایی پیوسته و مهمان داری و مهمان نوازی، از نشانه ها و جلوه های ایم روحیّه فتوّت و جوان مردی است.
معاشرت ها، دید و بازدیدها و رفت و آمدها ، گاهی به صورت «مهمانی» است. از این رو آشنایی با آداب ضیافت و رسوم دینی مهمانی، در محدوده ی «اخلاق» معاشرت می گنجد. این موضوع، دو جنبه و دو طرف دارد: یکی کسی که مهمان می کند، دیگری آن که مهمان می شود. و هر کدام را آداب و روش و حدّ و حدودی است، قابل بحث.

مهمان، برکتِ خانه
بعضی، از مهمان گریزانند. برخی هم مهمان دوستند. هر کدام هم نشان دهنده ی خصلتِ درونی افراد است. حضرت علی علیه السلام را اندوهیگن دیدند. پرسیدند: یا علی! سبب اندوه شما چیست؟ فرمود:
«یک هفته است که مهمانی برایم نیامده است!...»(1)
این کجا؟ و آن که آمدن مهمان را نزول بلا می شمارد و کوه غم بر دلش می افتد و عزا می گیرد، کچا؟ برکتِ خدا، در آمد وشد مهمان است. مهمان رحمت الهی است و پذیرایی از مهمان، توفیقی ارجمند است که نصیب هر کس نمی شود. مهمان حبیب خداست. توفیقی ارجمند است که نصیب هر کس نمی شود. مهمان حبیب خداست. در ضرب المثل های ایرانی است که : «مهمان، روزیِ خود را می آورد»(2) البته این ضرب المثل، از احادیث اسلامی گرفته شده و ریشه ای دینی دارد. از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه وآله روایت است که : «الضّیفُ یَنزِلُ بِرِزقِهِ ....»؛(3) مهمان، روزی خود را نازل می کند. البته اضافه براین، گناهان صاحب خانه و میزبان را هم می زداید و این برکتی شگفت است. باز هم در این زمینه حدیثی از امام صادق علیه السلام بشنویم که به یکی از یارانش به نام «حسین بن نعیم» فرمود:
- آیا برادران دینی ات را دوست داری؟
- آری.
- آیا به تهیدستان آنان سود می رسانی؟
- آری.
- سزاوار است که دوستداران خدا را دوست بداری. به خدا سوگند، نفع تو به هیچ یک از آنان نمی -رسد، مگر آن که دوست شان بداری. راستی، آیا آنان را به خانه ی خودت دعوت
می کنی؟
- آری، هرگز غذا نمی خورم مگر آن که پیش من دو سه نفر یا کمتر و بیشتر از برادران هستند.
حضرت فرمود:
- آگاه باش که فضیلت آنان بر تو، بیش از برتری تو بر آنان است!
(راوی که با شنیدن این سخن به تعجب آمده بود، پرسید:)
- فدایت شوم! من به آنان طعام می دهم، مرکب خویش را در اختیارشان می گذارم، با این حال آنان برتر از منند؟
- آری؟ چون وقتی آنان به خانه ی تو وارد می شوند، همراه خود، آمرزش تو و خانواده ات را همراه می -آورند و چون می روند، گناهان تو و خانواده ات را با خویش می برند.(4)
کسی که خانه ای وسیع، امکاناتی فراوان و دستی سخاوتمند دارد، شکرانه ی نعمت های الهی را گاهی باید با انفاق و صدقه، گاهی با اطعام و مهمانی، هدیه، دستگیری از بینوایان، کمک به ومحرومان و... ادا کند، وگر نه شهرت و ثروت و مال، وبال او خواهد شد.

«ولیمه» یک سنّت دینی
درباره ی این که کی باید سور و اطعام داد، و به چه کسانی و چگونه، در دستورهای دینی، آداب و نکات فراوانی آمده است که به بعضی اشاره می شود.

موارد مهمانی
از توصیه های حضرت رسول به امیرالمؤمنین علیه السلام یکی هم این بود:
« یا علیّ ! لا وَلیمةَ اِلاّ فی خَمسٍ : فی عِرسٍ اَو خِرسٍ او عِذارٍ او وِکارٍ اَو رِکازٍ»؛(5)
یا علی! جز در این پنج مورد، ولیمه ای (اطعام و مهمانی دادن) نیست: ازدواج و عروسی، تولّد نوزاد، ختنه کردن کودک، ساختن یا خریدن خانه، بازگشت از سفر حجّ.
در این موارد، سزاوار است که انسان به این بهانه و مناسبت، سفره ای بگسترد، ذبحی کند و مؤمنان را به مهمانی دعوت کند.
در حدیث دیگری از رسول خدا صلی الله علیه وآله نقل شده که فرمود: هر کس مسجدی ساخت، گوسفند چاقی را ذبح کند و از گوشت آن به محرومان بینوا اطعام کند و از خداوند بخواهد که شرّ سرکشانِ جنّ و انس و شیطان ها را از او دور کند.(6)
مهمانی، برای هر یک از مواردِ یاد شده، سنّتی اسلامی است که دل ها را به هم مهربانتر و صفا و صمیمیت میان جامعه را بیشتر می کند و اقوام و دوستان، یکدیگر را می بینند و آشناتر می شوند، روح ها شاداب تر و زندگی – ها بانشاط تر می شود.
در زندگی اولیای دین و پیشوایان معصوم نیز، نمونه های فراوانی از این گونه ضیافت ها دیده می شود. از جمله به این نمونه دقت کنید: امام هفتم، حضرت کاظم علیه السلام برای تولّد یکی از فرزندانش ولیمه و اطعام دارد و به مدت سه روز در مسجدها و کوچه ها، در ظرف هایی به مردم «فالوده» داده شد. برخی پشت سر، این کار را بر حضرت عیب گرفتند. وقتی امام کاظم علیه السلام شنید، در پاسخ آن عیبجویی، به سنّت انبیا و روش پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله استناد نمود.(7)

مهمان نوازی
گرچه بادیه نشینان عرب به مهمان نوازی معروفند، هم چنین عشایر خودمان در ایران، ولی در بسیاری از شهرها و مناطق، با جلوه های زیبای مهمان دوستی مواجه می شوید. شاید شما هم نام برخی از شهرها و مناطق را به عنوان مهمان نواز و مهمان دوست شنیده اید که در این خصلت، مشهورند و زبان زدِ خاصّ و عام . این نیز ریشه در فرهنگ دینی و باورهای مذهبی دارد و تعلیمی است که از قرآن و دین فرا گرفته اند. اساساً دین ما، یکی از مؤثرترین عوامل شکل دهنده به «فرهنگ عمومی» در جامعه ی ایرانی و اسلامی است.
در روایات اسلامی، حتی فصلی به عنوانِ «باب اِقراء الضیّف و اکرامه»(8)وجود دارد که به تکریم و گرامی داشتن و احترام و پذیرایی از مهمان سفارش می کند و مهمان دوستی را خوش می دارد و خوشحال شدن از آمدم مهمان را بسیار نیکو می شمارد و خانه ی بی مهمان را دور از فرشتگان می داند.
امام باقر علیه السلام به نقل از پدرانش از قول حضرت پیامبر صلی الله علیه وآله فرموده است:
«اِذا دَخَلَ الرَّجُلُ بَلدِةً فَهُوَ ضَیفٌ عَلی مَن بِها مِن اَهلِ دینِهِ، حَتّی یَرحَلَ عَنهُم...»؛(9)
هر گاه کسی وارد شهری شد، او مهمانِ هم دینان خودش در آن شهر است، تا آن که آنجا را ترک کند.
وقتی تازه واردی به یک شهر، مهمان مردم آنجا محسوب شود و آنان وظیفه ی اکرام و مهمان نوازی دارند، ورود مهمان به خانه ی شخصی یک مسلمان، ضرروت اکرام و پذیرایی بیشتری را داراست. از همین حاست که اگر شهری پذیرای مهمان های خارجی، سیلزدگان، آوارگان جنگ، آسیب دیدگان از زلزله و حوادث و آوارگان از یک کشور همسایه باشد، به حکم وظیفه ی انسانی و به دستور اخلاقی اسلام، وظیفه ی آن شهروندان است که با آغوشی باز و گرم و برخوردی کریمانه و بزرگوارانه، مهمان نوازی کنند. از پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله روایت شده است که فرمود: «اَکرِمُوا الضیُّوفَ وَ اَقروُا الضّیُوفَ»(10)، مهمانها را اکرام و پذیرایی کنید.
«استقبال» از مهمان هنگام ورود و «بدرقه ی» او هنگام رفتن نیز از مصادیق مهمان نوازی و اکرام به شمار می- رود.

پرهیز از اسراف و ریا
هر عمل خیر و شایسته ای، گاهی دچار برخی آفت ها می شود با همه ی ستایشی که ازپذیرایی شایسته از مهمان شده، اگر جنبه ی تعادل رعایت نشود و به مرز اسراف و ولخرجی هایی برسد که اغلب، روی چشم و هم چشمی است، یا ریشه در خودنمایی و تفاخر دارد، ناپسند است و همین کار مقدّس و خداپسند، از قداست و محبوبیّت نزد خدا می افتد.
اطعام، با همه ی ارزشی که دارد، آنجاست که «فِی الله» و «لله» باشد و به قصد سیر کردن شکمی گرسنه یا شاد کردن برادری مؤمن یا تقویت رابطه های خویشاوندی و صله ی رحم باشد.
درست است که از نعمت الهی باید بهره گرفت، امّا با حفظ حدّ و مرز ارزشی آن و فراتر نرفتن از مرز اعتدال، و انجام دادن آن کار به صورتی خردمندانه و شرع پپسند و عرف ناپذیر!
روزی حضرت امیرعلیه السلام به «علاء بن زیاد» که خانه ای وسیع و مجلّل برای خود ساخته بود، فرمود: با این خانه ی بزرگ، در این دنیا می خواهی چه کنی؟ تو در آخرت، به چنین منزل وسیعی بیش از دنیا نیازی داری؛ مگر آن که بخواهی از همین خانه ی وسیع دنیوی، به آخرت برسی، مثل این که در این خانه از مهمان پذیرایی کنی، صله ی رحم نمایی، به بستگانت برسی، حقوقی را که از این خانه بر گردنِ دوست تو ادا کنی. در این صورت، از همین خانه به آخرت می رسی!...(11)
گاهی اصل مهمانی دادن، ریاکاری است. گاهی نوع غذا و محلّ اطعام و کیفیّت سفره چیدن، تظاهر و خودنمایی است. گاهی مهمان های خاصّ و مدعویّن، شایسته ی اطعام نیستند، یا با انگیزه های ریاکارانه و حسابگرانه و مصلحت اندیشانه دعوت می شوند.
همه ی این ها نارواست و هدر دادن نعمت های الهی، پیامبر خدا صلی الله علیه وآله فرمود: هر کس طعامی را از روی ریا و خودنمایی اطعام کند و مهمانی دهد، در روز قیامت، همانندِ آن را خداوند از طعام های دوزخی به او می خوراند. (12)و امام باقر علیه السلام فرمود: «ولیمه» در حدّ یکی دو روز، کرامت و بزرگواری است. بیشتر از آن، ریا و خودنمایی و سُمعه است:
« الوَلیمةُ یَومٌ اَو یَومَینِ مَکرَمَة وَ مازادَ ریاءُ و سُمعَة.» (13)
البته این ها در سور دادنها و مهمانی های رایج و مرسوم به مناسبت های یاد شده است. اما اصل مهمان دوستی و کرم و اطعام به محرومان، سخاوتی است که هر چه بیشتر و مستمرّتر باشد، بهتر و زیبنده تر است.
«هاشم»، جدّ بزرگ رسول خدا، همیشه سفره ای باز داست و غذای آماده ی او و خانه ی مهیّایش برای عامّه ی مردم، او را به سیادت و آقایی قریش رسانده بود.
«حاتم طایی»، سخاوتمند معروف عرب، خانه ای داشت که ملجأ مردم و محلّ امید بینوایان و مسافران و مهمانان مختلف بود.
امام حسن مجتبی علیه السلام مهمان خانه ای در منزل داشت که به طور معمول، از طبقات مختلف، بویژه افراد غریب و بی خانه و بینوا و مسافران و یتیمان و محرومان، پیوسته از آن بهره مند می شدند.
برای کریمانِ بلند همّت، «اطعام» لذّتی بیش از طعام خوردن دارد و حظّ روحی آنان از این رهگذر است.
چه زیباست این کلام مولا علی علیه السلام که فرمود:
«قُوتُ الأجسادِ الطَّعامُ، وَ قُوتُ الأرواحِ الإطعام»؛(14)
قُوت و غذالی جسم، غذا خوردن است، ولی غذای روح، اطعام و غذا دادن .
کسی می گفت: بزرگترین لذّت روحی من وقتی است که عدّه ای نیازمند و تهیدست را به مهمانی دعوت کنم و آن ها سر سفره نشسته و مشغول خوردن باشند و من از دور، این صحنه را نگاه کنم و لذّت ببرم!
در قابوس نامه چنین توصیه می کند:
«چون میهمان کنی، از خوبی و بدیِ خوردنی ها عذر مخواه، که این طبع بازاریان باشد، هر ساعت مگوی که فلان چیز بخور، خوب است ! یا چرا نمی خوری؟ یا من نتوانستم سزای تو کنم، که این ها سخن کسانی است که یک بار میهمانی کنند. » (15)

آداب مهمانی
ضیافت و مهمانی دو طرف دارد:
یکی مهمان می شود، دیگری میزبان است.
یکی بر سر سفره ی دیگری می نشیند و طعام می خورد، دیگری سفره می گسترد و اطعام می کند. لذت یکی در غذا خوردن است، و دیگری در طعام دادن.
اصل مهمانی و ضیافت و مواردی را که در اسلام، توصیه به مهمانی دادن شده است، بحث کردیم و با میزبانان سخن گفتیم. اینک سخن با مهمان است و آداب مهمانی رفتن.

مهمان یا دردسر؟
در فرهنگ دینی ما، مهمان حبیب خدا و مایه ی برکت است، هدیه ای از سوی پروردگار و عامل افزایش رزق و سبب آمرزش گناهان صاحب خانه و سبب نزول مغفرت الهی است. این ها همه بجا و درست، چرا که فرموده ی معصومین و تعالیم مکتب است. اما در همین جا «هزار نکته ی باریکتر ز مو» وجود دارد که اگر مهمانی رفتن ما سبب زحمت و رنجش صاحب خانه شود و او را به دردسر بیندازد، آن وقت چه؟ با زهم رحمت است؟!
البته همه یکسان نیستند و روحیه ها متفاوت است. بعضی ها آمادگی پذیرش مهمان ندارند. برخی از وضع مالی مناسبی برای مهمان نوازی و خرج ضیافت برخوردار نیستند. بعضی از نظر جا و منزل و امکانات پذیرایی آبرومندانه از مهمان در مضیقه و فشارند. بعضی ها اشتغالاتی دارند که مهمانی مزاح وقت و یا کارشان خواهد شد. این جاست که خود مهمان باید مراعات حال طرف را بکند، انتظار بیش از حد نداشته باشد، بی خبر و بی دعوت نرود، دیروقت و نابهنگام بر سر صاحب منزل فرود نیاید و او را به تکلف و زحمت نیفکند (البته فرودهای اضطراری مستثنی است!...) هر جا که میزبان گفت بنشیند و از صاحب خانه اطاعت کند.
سفارش معاشرتی قرآن به مؤمنان درباره ی ادبِ مهمان شدن در خانه ی پیامبر صلی الله علیه وآله چنین است:
«ای کسانی که ایمان آورده اید!
بدون اذن و اجازه و دعوت برای طعام، وارد خانه ی پیامبر نشوید، و هر گاه دعوت شدید، داخل شوید،و چون غذا خوردید، پخش شوید (و بروید) و برای حرف زدن (وگپ زدن) ننشینید، این کار شما سبب اذیت پیامبر است و از شما خجالت می کشد، ولی خداوند از گفتن حق، حیا نمی کند!»(16)
در مهمانی اگر آداب و سنن اسلامی مراعات شود، دیگر مهمان، اسبابِ زحمت و بار خاطر نخواهد شد، بلکه مایه ی برکت و سبب خوشحالی خواهدبود و از همین جاست که به مسأله ی «تکلف» بر می خوریم که پیامدهای بدی دارد و مایه ی تلخکامی هایی در زندگی است.

«تکلّف» یا « ماحَضَر» ؟
در مثل های زیبای فارسی است که : «رسیده، رسیده خورَد».
یا این که: «مهمان، هر که باشد، در خانه هر چه باشد؟ ».(17)
چیزی به نام «حفظ آبرو» یا «حیثیّت»، برای برخی چنان تکلّف آور و مشقّت بار است که برای آن خود را به زحمت های بسیار دچار می کنند و به هر قیمتی شده از مهمان پذیرایی می کنند، مبادا که آبروی شان برود. البته توقعات نابجای برخی مهمانان هم در این مسأله دخالت دارد.
این گونه مهمان که میزبان را به «تکلّف» و زحمت می افکند، نه تنها رحمت نیست که شوم است. اگر میان مردم و خویشاوندان صفا و صداقت و صمیمیت باشد و مهمانی از راه برسد و دیرقوت یا نابهنگام باشد، باید به هرچه که «هست» قناعت کرد. نه مهمان توقع زیادی داشته باشد و نه صاحب خانه خود را به دردسر بیفکند. در این صورت، دوستی ها و رفت و آمدها تداوم می یابد.
اما رفت و آمدهای هزینه ساز و خرج تراش و تکلّف آور، سبب کاهش دید و بازدیدها و مهمانی ها و موجب قطع رابطه ها یا کاهش و سردی آن می گردد. درسی از امیرمؤمنان علیه السلام بیاموزیم:
مردی حضرت علی علیه السلام را به خانه دعوت کرد. حضرت فرمود: به سه شرط می آیم. آن مرد پرسید: آن شرایط چیست؟ امام پاسخ داد:
یکی این که از بیرون خانه چیزی برایم تهیه نکنی.
دوم آن که آن چه را در خانه داری، پنهان و ذخیره نسازی (هرچه داری بیاوری).
سوم آن که به خانواده ات اجحاف و فشار وارد نیاوری.
مرد گفت: باشد، می پذیرم.
حضرت قبول کرد و مهمانِ خانه ی او شد. (18)
این حدیث، درس های عظیم و نکات ظریفی را بین می کند. بعضی ها به خانواده و همسر خویش زحمت بسیار می دهند و تهیه بساط و مواد یک سفره و پخت و پز را به او تحمیل می کنند تا یک مهمانی آبرومند بر پا شود. زحمتش را خانم می کشد، ولی پُزش را آقا می دهد. این نوعی ستم به خانواده است و روا نیست که از سوی مرد انجام گیرد.
در مهمانی رفتن، هم مهمان نباید متوقع باشد که برای چنین و چنان کنند و به «ماحَضَر» - هر جه که موجود است- قانع باشد، و هم صاحب خانه خرجی را بر خود و رنجی را بر عیال، تحمیل نکند.
رسول خداصلی الله علیه وآله فرمود: مهمان تا دو شب مورد اکرام و پذیرایی قرار می گیرد. اگر شب سوم فرا رسید، دیگر او را از اهل خانه محسوب می شود، هر چه که بود، می خورد.(19)
نیز از آن حضرت روایت است:
به خانه ی دیگری چنان وارد نشوید و مهمان نروید که چیزی نداشته باشند تا خرج و انفاق کنند.(20) این برای حفظ آبرو و عزت صاحبخانه است که نزد مهمان شرمنده و سرافکنده نشود. در ضرب المثل های فارسی است که : «مهمان دیروقت (یا : ناخوانده) خرجش به پای خودش است».

سلمان و مسلمانی
روش مسلمانی را باید از حضرت «سلمان» آموخت که اهل قناعت و ساده زیستی بود و پرهیز از تکلف و تجمل. از این رو سلمان فارسی در فضیلت ها و ارزش ها از «اهل بیت» به شمار می آمد. (سلمان منّا اهل البیت) . باری، نقل خاطره ای از سلمان مناسب این بحث است:
یکی از مسلمانان صدر اسلام به نام «ابووائل» می گوید: من به اتفاق دوستم به خانه ی سلمان فارسی رفتیم و مدتی نشستیم . هنگام غذا فرا رسید. سلمان گفت: اگر نبود آن که رسول خدا صلی الله علیه وآله از تکلف و خویشتن را به زحمت افکندن نهی کرده است، برایتان غذای خوبتری فراهم می کردم. سپس برخاست و مقداری نان معمولی و نمک آورد و جلوی مهمانان گذاشت. رفیقم گفت: کاش همراه این نمک، مقداری سعتر(مرزه و آویشن) بود! سلمان رفت و ظرف آب خویش را «گرو» نهاد و کمی مرزه فراهم کرد و سر سفره نهاد. وقتی غذا خوردیم، دوستم گفت: خدا را شکر که به روزیِ خدا قانعیم! سلمان گفت: اگر به رزق خدا قانع بودی، الآن ظرف آب من در گرو نبود!..(21)
سلمان اهل تکلف نبود. ولی وقتی مهمان، خواسته ای را بر زبان آورد و تمنای غذا و طعامی داشت، سلمان ناچار شد که برای رضای خاطر مهمان آن را تأمین کند، هر چند با «رهن» گذاشتن وسیله ی زندگی!
بسیاری اوقات، نه تنها در مهمانی ها، بلکه در مجموعه ی رفت و آمدها و روابط، توقعات بیجای افراد از یکدیگر، بار سنگینی را به دوش دیگران می گذارد و این هیچ پسندیده و اسلامی نیست ! مهمان خوب کسی است که وقتی به خانه ی کسی می رود، بخصوص اگر بدون اطلاع دادن قبلی باشد، همان جا که کفش هایش را از پا در می آورد، توقع و انتظار را هم از خود جدا کند و بیرون در بگذارد و وارد شود، تا جا هیچ گونه گله ای نباشد. وقتی باری بر دوش میزبان سنگینی نکند، این گونه مهمانی بی زحمت و رنج است و اگر خدا کمک کند و همراه مهمان، روزیِ او را هم بفرستد که چه بهتر.
در حدیث است : » لا تَکَلّفوا لِلضیّف» یا « لا یَتَکَلَّفَنَّ احدٌ لضیفه ما لا یَقدِرُ؛(22)برای پذیرایی از مهمان، خود را بیش از حد توان به زحمت و مشقت نیندازید.
می بینید که مسأله، ظریف است و مرزها گاهی آشفته می شود. هم دعوت به پذیرایی از مهمان کرده اند، هم نهی از تکلف! هم مهمان را موهبت الهی شمرده اند و مایه ی رزق و برکت خانه دانسته اند، هم ایجاد اذیت و سختی برای میزبان را نهی کرده اند. شناخت تکلیف صحیح، هم برای مهمان هم میزبان، دقت و ظرافت می- طلبد.

مهمان ناخوانده
روابط مودت آمیز در جامعه ی اسلامی و میان برادران دینی و خانواده ها، باید در سطحی باشد که رفت و آمدها گرم، و مهمانی دادن ها صمیمی، مهمانی رفتن ها بی تکلّف، و پذیرایی ها خودمانی و بی گله باشد. این مطلوب نهایی است، ولی رعایت آدابی خاصّ، به ویژه آنجا که محبت ها و صمیمیت ها در حدی نیست که «هیچ آدابی و القابی مجوی»، ضروری است. یکی از این نکات، بی دعوت به مهمانی نرفتن است، یکی هم همراه دعوت شده را با خود بردن! گر چه میزبانان معمولاً می گویند:« خوب، چه می شد مهمانتان را هم می -آورید، غریبه که نیستید، می آورید و دور هم بودیم و... »
اما توصیه ی اسلام به پرهیز از این مسأله است. حتی همراه بردن کودکان به مهمانی، اگر دعوت نشده اند ، گاهی اشکال شرعی هم پیدا می کند، به ویژه اگر در دعوت نامه قید شده باشد که : «لطفاً از آوردن بچه...»
امام صادق علیه السلام از رسول خدا صلی الله علیه وآله نقل می کند که فرمود: « هر گاه یکی از شما به مهمانی و طعامی دعوت شدید، فرزند خود را همران نبرید، اگر چنین کنید، کاری ناروا و غاصبانه کرده اید.»(23) این همان عادت ناپسند «طفیلی» و « قُفیلی» بردنِ همراه است. و... سومی را هم که صاحب خانه می - شناسد!
در حدیث دیگری پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله به حضرت علی علیه السلام در ضمن وصایایی فرمود:
«یاعلی! هشت گروهند که اگر مورد اهانت قرار گرفتند، خودشان را سرزنش کنند، نه دیگری را. یکی از آنان کسی است که به مهمانی ای که دعوت نشده برود و بر سر سفره ی ناخوانده بنشیند:
«الذّاهبُ اِلی مائدة لَم یُدعَ اِلیها...»(24)

گله نداشتن
مشهور است که : «سفره نینداخته بک عیب دارد. سفره ی انداخته هزار عیب !» این مثل همان کلام دیگر است که می گویند : دیکته ی نوشته نشده، غلط ندارد!
وقتی کسانی مهمانی می دهند، بخصوص به صورت دسته جمعی و عمومی، چیزی به نام «گلایه» مطرح می -شود. البته ما نباید اهل گله باشیم که چرا مثلاً ما را خبر نکردند، مگر غریبه بودیم که دعوت نشدیم و... از طرف دیگر هم میزبان باید خود را برای گلایه های احتمالی آماده کند.
اما آن چه برای دیگران بسیار کارساز است. «عدم توقع» است. نتیجه ی این روحیه، آرامش وجدان و آسایش درون است. اگر کسی از دوستان، بستگان، همسایگان و همکاران، سوری داد و ما جزو مدعوّین نبودیم، چه جای گلایه؟ ... مگر به ما بدهکار بوده است؟ شاید دسترسی نداشته، شاید فراموش کرده که بگوید و از قلم افتاده ایم، شاید از نظر جا و غذا، امکانات و ظرفیت نبوده، و... یا به هر دلیل دیگری به ما نگفته است.
چرا به ما بربخورد و غبار کدورت بر آینه ی دوستی هایمان بنشیند؟! حیف است که حذیم و مرز دوستی ها و خویشاوندی ها با این گونه مسایل، آشفته گردد.
زبان به گلایه گشودن، هم طرف مقابل را شرمنده و رنجیده می کند، هم نشامه ی کم ظرفیتی و دون همتی و حقارت نفس گله کننده است.
مناعت طبع، گوهری است که نباید آن را با سنگ «توقع های کوچک» شکست ! اگر به مهمانی هم رفتیم و غذا و جا و شرایط بر طبق میل و انتظارمان نبود، باز هم عیب جویی و شکوه، مناسب نیست؛ زیرا گلایه های بعدی، نه عیوب و کاستی های گذشته را اصلاح می کند، نه چیزی عاید ما می شود. تنها پایین بودن سطح اندیشه و افق فرهنگ خویش را با این کار، نشان داده ایم.
ابثار و گذشت و بلندنظری و والاهمتی، مخصوص همین جاهاست! پس همت بلند دار... مبادا صفای دوستی و خویشاوندی با چنین توقع هایی به کدورت مبدل شود. حیف است!(25)

پی نوشت :
1- میزان الحکمه ، ج 5 ، ص 521.
2- امثال و حکم، دهخدا، ج 4 ، حرف میم.
3- میزان الحکمه ، ج 5 ، ص 520؛ وسایل الشیعه ، ج 16، ص 459.
4- کافی، ج 2، ص 201 ، حدیث 8 و 9.
5- وسایل الشیعه ، ج 16 ، ص 454.
6- همان، حدیث 4.
7- همان، ص 452 ، حدیث 2.
8- بحارالانوار ، ج 72 ، ص 458.
9- همان، ص 462.
10- کنزالعمّال، ج 9 ، ص 245.
11- نهج البلاغه ، خطبه ی 209.
12- وسایل الشیعه، ج 16 ، ص 455.
13- همان، ص 456.
14- بحار الانوار، ج 72 ، ص 456.
15- رهنمون، ص 748.
16- احزاب (33) آیه ی 53 « لا تَدخُلوُا بُیُوت النَّبیِّ...»
17- امثال و حکم، دهخدا ، ج 4 ، کلمه ی «مهمان».
18- بحارالانوار، ج 72، ص 451 ، حدیث 4.
19- وسایل الشیعه، ج 16، ص 456.
20- همان، حدیث 2.
21- میزان الحکمه، ج 5 ، ص 525 (به نقل از بحارالانوار، ج 22 ، ص 284).
22- کنزالعمّال، ج 16 ، ص 248.
23- بحارالانوار، ج 72، ص 445.
24- همان، ص 444، حدیث1 و ص 452، حدیث 6.
25- درباره ی موضوع این بخش از جمله ر.ک: مهمانداری در اسلام، نور مراد محمدی ، بوستان کتاب.
منبع:اخلاق معاشرت

دوشنبه 17/3/1389 - 10:48

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 2 ]