تبیان، دستیار زندگی

تولد نوزاد موهبتی شیرین از طرف خداوند است كه بی شك همه زوجین خواستار داشتن آن هستند پس از این است كه پدرو مادر جوان تمام تلاش خود را وقف خوشبختی و شادی فرزندشان می كنند. اما بسیاری از ما به طور دقیق نمی دانیم كه چطور می توان كودك را از همان نخستین ماه های زندگی، شاد و پرانرژی بار بیاوریم. شاید رسیدن به این ترتیب صحیح دروهله اول كمی مشكل به نظر برسد، اما باید گفت كه انتخاب كلمات خوب، رفتار مناسب، توجه كافی و نگرش مثبت است كه می تواند راه باشد. اگر شما هم به تازگی میزبان فرشته كوچكی شده اید، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید:

1-نگاه مهربان را از فرزندتان دریغ نكنید!هر روز زمانی را درنظر بگیرید تا باعشق و توجه به فرزندتان نگاه كنید، زیرا او از همان نخستین ساعات تولد، احساساتش را با شما درمیان می گذارد. اگر این رویه را دنبال كنید، مطمئن باشید كه تاثیرات مثبت آن را خواهید دید. رفتار بچه در واقع بازتاب دقیق چیزهایی است كه دردل دارد.رفتارها، حركات، گریه ها و به عبارت كلی همه وجودش به وضوح آرامش و راحتی، احساس امنیت، نگرانی، شادی یا ناراحتی او را نشان می دهد. درواقع، با زبان بی زبانی می گوید كه چطور با او رفتار كنید، چون تنها خودش می داند كه چه چیزی برایش خوب است دراین زمینه نمی توان یك راهكار عمومی و قانون از پیش تعیین شده ای را دنبال كرد؛ بلكه والدین باید ابتكار عمل داشته باشند، درهر شرایط فورا عكس العمل مناسب نشان دهند و به احساسات فرزندشان احترام بگذارند.

2- به خصوصیات شخصیتی او احترام بگذارید

دو كودك را نمی توان پیدا كرد كه كاملا شبیه هم باشند. هربچه ای شخصیت خاص خودش را دارد و تفاوت های اخلاقی آنها از همان ساعات تولد قابل تشخیص است. برخی كوچولوها خجالتی هستند، نسبت به سروصدا و نور بسیار حساس بوده، بیشتر تمایل دارند درمحیط آرام منزل باشند و از حمایت اعضای خانواده برخوردار شوند.

گروهی دیگر از بچه ها شاد و پر انرژی هستند، با شنیدن هر صدا به سمت آن توجه نشان می دهند، معمولا دوست دارند به گردش بروند، تحرك و جنب و جوش داشته باشند و غالبا نسبت به محركها عكس العمل نشان می دهند.

عده ای از بچه ها هم از روحیه اجتماعی بالایی برخوردارند، نیاز دارند جهان پیرامون و افراد دیگر را بشناسند، همیشه با آنها صحبت شود و...

بعضی از بچه ها هنگام برقراری ارتباط آرام هستند اما برخی دیگر برای تسكین هیجانات خود، حركاتی انجام می دهند. در برخی روش های روان شناختی از مادر خواسته می شود تا درساعات مختلف روز، قسمت های خانه را به كودك نشان دهد. اگر دوست دارد محیط بیرون از منزل را بشناسد. حتما او را با خود به گردش ببرید. هنگام خریدهای روزانه او را هم با كالسكه ببرید و عادت كنید كه در برخی فعالیت های زندگی كنار شما باشد. زمانی كه ظرف می شویید، آشپزی می كنید، لباس ها را اتو می زنید و... بگذارید حضور شما را احساس كند. فرزند كوچولو از تلاش و حركات مادر احساس خوشایندی خواهد داشت. متناسب با شخصیت او می توانید نوآوری های زیادی به خرج دهید، اما باید نكته مهمی را به خاطر بسپارید؛ سعی كنید امنیت روانی او تقویت شود و كمكش كنید تا بتواند احساسات و خواسته هایش را نشان دهد.

3- پیشرفت های او را تحسین كنید.

بچه برای رشد و تربیت عالی نیاز مبرمی دارد كه پدر و مادر هر نوع پیشرفت او را با ذوق و شوق زیاد ابراز كنند، حتی اگر كوچكترین مسائل باشد. به او نشان دهید كه تلاش هایش را می بینید. وقتی نخستین بار می خندد، با شور و هیجان این افتخار را جشن بگیرید. با شنیدن اولین آغون واغون هایش او را بیشتر تشویق كنید. وقتی سرش را به سمت شما می چرخاند و منتظر صدای شماست به او سلام كنید. زمانی كه توانست جغجغه اش را دست بگیرد یا با انگشت به سمت چیزی كه می خواهد اشاره كند و... برایش كف بزنید به طور خلاصه، درهر مرحله از رشد و پیشرفت دركنارش باشید و به او تبریك بگویید كه فوق العاده ترین كودك است.

شگفتی شما از دیدن حركات و تشویق او، اعتماد به نفس كودك را تقویت خواهد كرد و ارزشی كه برای شما دارد، به او القا می شود.

4- پدر مهربان؛ تا جایی كه می توانید برای فرزندتان وقت بگذارید!

كوچولوی تازه متولد شده عاشق این است كه پدرش او را در آغوش بگیرد، برایش لالایی بخواند و او را ببوسد. حتما همسرتان را در رسیدگی به امور بچه دخیل كنید و از او بخواهید گاه به او شیشه دهد، لباس های بچه را عوض كند و شب ها موقعی كه فرزندتان گریه می كند او را آرام كند. مطمئن باشید كه پدر هم می تواند مانند شما به خوبی از پس كارها برآید! از طرف دیگر بد نیست بدانید كه گرچند شكل رفتاری پدر با مادر كاملا متفاوت است اما پاسخگوی نیازهای طفل خواهد بود. مواقعی كه مضطرب هستید نیز حتما نگهداری از فرزند را به همسرتان بسپارید. حضور، مهر، علاقه و همچنین جذبه پدری تاثیر بسیار مهمی در تعادل شخصیتی او دارد. در اوقاتی كه پدر در منزل حضور ندارد نیز راجع به او با خوبی و مهربانی صحبت كنید؛ «آفرین كوچولوی نازنینم! حالا می توانی به تنهایی بایستی. حیف كه بابا اینجا نیست، اما شب برایش تعریف می كنم، او حتما به تو افتخار می كند بابا زود برمی گرده. حالا بخواب تا من شام را آماده كنم!»

5- اگر مشكلی پیش می آید، خود را مقصر ندانید!

همه والدین گاه دچار ناامیدی و دلسردی می شوند، احساس می كنند كه همه چیز آن طور كه باید و شاید مرتب نیست و از عهده مسئولیت و نگهداری فرزندشان به خوبی برنمی آیند. این حالت طبیعی است و برای همه پیش می آید پدر و مادر بی عیب و نقص وجود ندارد، همان طور كه چنین كودكی نیز هنوز دیده نشده است! با قبول این مسئولیت خطیر مسلما باید از پس مشكلات كم و بیش پیچیده ای نیز برآمد. گاه بچه ساعت ها گریه می كند، خوب نمی خوابد، غذا نمی خورد و... در این صورت دلیلی ندارد كه نگران شوید و خود را مقصر بدانید كه نتوانسته اید همه چیز را به خوبی برنامه ریزی كنید. قبل از تولد كودك بارها خود را در وضعیت آینده تصور كرده بودید و واقعیت را مجسم می كردید اما الان می بینید همه چیز با افكار ایده آل شما زمین تا آسمان تفاوت دارد. مسلما این تغییرات با استرس همراه خواهد بود.

مطمئن باشید كه اگر بعضی مسائل را تغییر دهید، خود را با شرایط سازگار كنید و ابتكار عمل نیز داشته باشید می توانید «پدر و مادر بودن را یاد بگیرید غیرممكن است كه هیچ اشتباهی نكنید، فقط كافی است اشتباهات را اصلاح كنید تا به راه حل مناسب برسید.

6- هرچه می توانید بچه را ناز و نوازش كنید.

بچه ای كه احساس امنیت و اطمینان می كند خوشحال است و همیشه می خندد. اگر او آرامش داشته باشد، قطعاً همه اعضای خانواده می توانند شب ها به راحتی استراحت كنند. ازدست كوچولوی بداخلاق ناراحت نشوید و نگذارید تا به حال خودش گریه كند، بلكه او را در آغوش بگیرید و غرق بوسه و نوازش كنید، مطمئن باشید كه لوس نمی شود! در واقع نوع رفتار امروز شما زمینه ساز آینده و شیوه یادگیری مسائل مختلف زندگی خواهد بود. طفلی كه همیشه از محبت و آرامش برخوردار باشد، در آینده نیز اعتماد به نفس دارد و نگرانی و استرس كمتر روی او تأثیر می گذارد.

7- در سه ماه نخست زندگی كودك، او را بسیار بغل كنید.

نوزاد از اولین ساعات تولد و طی چند ماه بعد بسیار گریه می كند. جیغ و گریه های او به نوعی درخواست كمك است، زیرا پس از شوك تولد، تنها در سایه حمایت والدین است كه توان ادامه زندگی راپیدا می كند. نوزاد به حضور و توجه، گرمی و محبت، بو، رفتارهای مهربانانه، بوسه و نوازش های مادر نیازدارد تا به طور كامل احساس امنیت كند. وقتی نوزاد را در آغوش می گیرید، دست های شما احساس امنیت و حمایت را به او می دهد و درواقع از این طریق حدود اندازه جسمانی خود را درك می كند و كم كم هویتش شكل می گیرد. بهتر است او را در حالات راحتی بغل كنید، به شكم روی دست یا پا بگذارید و یا به حالتی كه سرش روی شانه هایتان باشد. فراموش نكنید كه سر جنین در ماه های آخر به سمت پایین است و به همین خاطر وقتی او را به حالت ایستاده نگه می دارید خیلی راحت نیست. فرزند تازه متولد شده را مرتب ماساژ بدهید، البته زمانی كه می دانید او از این كار خوشش می آید و نه صرفاً پس از هر حمام.

8- پس از 4ماهگی؛ بگذارید كمی گریه كند.

توجه وگوش دادن به صدای نوزاد به این معنا نیست كه هربار كمترین گریه ای كرد، با عجله بدوید و او را بغل كنید. بدانید كه او به خاطر یك اتفاق عجیب (البته به جز موارد استثنا) گریه نمی كند بلكه این تنها روشی است كه می تواند ناراحتی خود را از چیزی نشان دهد. گریه های بچه به او می آموزد كه چطور اولین محرومیت ها و استرس های زندگی را مدیریت كند. وقتی ناراحتی اش را ابراز می كند، یاد می گیرد بدون اینكه كسی به دادش برسد چند دقیقه تحمل داشته باشد. به عنوان مثال می توانید به او بگویید: «من می روم حمام، تو هم به خاطر اینكه تنها هستی ناراحت می شوی، تو را توی گهواره می گذارم، در حمام باز است و تو منو می بینی و صدامو می شنوی، بیخودی گریه نكن، چون باید كارم تمام شود. اگر بخواهی برایم داستان درست كنی، دیگه كلاهمون می ره تو هم اگر در این مدت آرام باشد و گریه نكند، باید به خاطر این موفقیتش جایزه داد چون توانسته در زمان ناراحتی، خشمش را كنترل كرده و این مسئله مهمی در رشد شخصیت اوست!

9- اگر كارمند هستید، به خاطر حضور ناكافی در منزل خود را سزاوار سرزنش ندانید.

«دخترم وقتی اولین كلمات را به زبان آورد، پیش پرستارش بود، پسرم به كمك مربی مهد كودك راه رفتن را یاد گرفت» و... این ها دلتنگی های بسیاری از مادران كارمند است. آنها احساس می كنند كه لحظات مهم و شیرینی از زندگی فرزندشان را از دست داده اند و گاه حتی حس ناتوانی و ضعف به سراغشان می آید. این مادران از اینكه فرزندشان را پیش پرستار یا مهد می گذارند ناراحت هستند چون دوست دارند در تمام مراحل رشد كودك همراهش باشند. اگر شما هم جزو این گروه هستید، با آرامش و اطمینان به زندگی و كارتان ادامه دهید. موقعیت های زیادی پیش خواهد آمد كه می توان زمان های از دست رفته را جبران كرد و اوقات خوشی را با او گذراند. شرایط را بحرانی فرض نكنید، زیرا فرزندتان تمام ناراحتی ها و دلتنگی ها را درك می كند و نسبت به وضعیت روحی شما بسیار حساس است. او نیاز دارد احساس كند كه مادرش به او اعتماد دارد و باید در غیاب او نیز آرامش داشته باشد.

10- فرزند را از كودكی عادت دهید كه تنها بخوابد

بچه می تواند راحت در اتاق خودش بخوابد و بهترین زمان برای این استقلال از هشت نه ماهگی است. تا پیش از یك سالگی ترس از تاریكی در كودكان وجود ندارد و برعكس هراس از شب كه نگرانی مرتبط با تاریكی است مختص بزرگسالان است كه به بچه ها انتقال می دهند. درواقع معمولا والدین از اینكه بدون فرزندشان بخوابند ناراحت هستند اگر بچه كوچولو تنها خوابید و نیمه های شب شروع به گریه كرد، اصلا او را از تختش بیرون نیاورید. كنارش بنشینید، دستش را بگیرید، نوازشش كنید، ببوسیدش و لالایی بخوانید. اگر بغلش كنید، دیگر به سختی می توانید او را سر جایش بخوابانید. حتی به خاطر خستگی زیاد هم گذاشتن رختخواب یا تخت دیگری در اتاق بچه نیز اصلا توصیه نمی شود و بهتر اینكه هرگز او را در تخت خود نخوابانید!

11- مادر عزیز؛ برای خود وقت بگذارید

بعضی از مادران آن قدر خود را درگیر كارهای بچه می كنند كه حتی فرصت دوش گرفتن را هم پیدا نمی كنند. در حالی كه كسی كه می خواهد فرزند سالمی را پرورش دهد باید برای خودش هم برنامه ریزی داشته باشد، درست است كه هر زمان كودك به او نیاز دارد در كنارش است اما زمانی را هم باید صرف فعالیت های خودش كند. به عبارت دقیق تر مادر بودن این نیست كه تمام وقت فقط در این نقش باشد، بلكه نقش خانمی نیز باید در نظر گرفته شود.

اگر دوست دارید به خرید، آرایشگاه یا مهمانی بروید، این تصمیم را بگیرید و راجع به آن با فرزندتان صحبت كنید: «عزیزم، خیلی دوست دارم و همیشه كنارت هستم. الان باید بروم، تو پیش بابا هستی و منم زود برمی گردم.»

اگر جدایی از فرزند برایتان سخت است و یا نمی توانید به دیگران اعتماد كنید و بچه را چند ساعت به او بسپارید، در این صورت او نیز به دیگران اعتماد پیدا نمی كند و در آینده رفتار اجتماعی نخواهد داشت... سعی كنید تا حدی كه ممكن است او را تشویق كنید كه با دیگران برخورد داشته باشد و نگرانی هایتان را كنار بگذارید.

12- به 9ماهگی؛ سن حساس كودك توجه كنید!

از حدود 9ماهگی است كه كودك، مردم و رفتار و حركات مختلف را می شناسد و با كسانی كه نمی شناسد، غریبی می كند. از این به بعد است كه وقتی از او می خواهید به آغوشتان بیاید، با خنده و ذوق فراوان به شما پناه می آورد، احساس استقلال نیز كم كم در او شكل می گیرد، با آواهای مختلف سعی می كند تا زیاد صحبت كند و می تواند به تنهایی بایستد. با این حال حتی اگر می خواهید احساس بزرگ شدن را درك كند، همه جا را ببیند و با افراد مختلف آشنا شود باید قدم قدم پیش رفت. توجه داشته باشید كه دیدن ناگهانی جمع او را كلافه می كند. اگر برایتان مقدور است او را به مهد كودك نسپارید و پرستارش را عوض نكنید؛ چون بچه در این سن حساس است. بهتر است دو یا سه ماه صبر كنید تا كم كم توانایی رویارویی با شرایط جدید را كسب كند.  

---------------------------------

منبع: روزنامه کیهان