دانستنی های علمی
5 - آمادگى قبلى معلم و شاگرد براى درس
معلم و شاگرد (پيش از آنكه دست اندر كار تدريس و يادگيرى گردند، يعنى ) پيش از آنكه معلم ، درس خود را آغاز كند، و قبل از آنكه شاگرد، سؤ الى را مطرح سازد، در مورد درس و سؤ ال خود، دقت و تاءمل نمايند، و آنرا به صورت منقح و پاكيزه اى آماده سازند تا از شتابزدگى و لغزش و تصورات واهى و واژگونى درك و فهم ، مصون باشند. و بدينطريق (عادت به دقت در مورد مطلب و يا سؤ ال ) به صورت نيروى شايسته اى براى آنها درمى آيد (تا همواره در مورد تدريس و ياسؤ ال خويش ، با انديشمندى و سنجش فكرى ، خوى گيرند). و گرنه اگر به شتابزدگى در پرسش و پاسخ عادت كنند، اشتباهات و لغزشهاى آنها رو به فزونى گذاشته ، و عيب و نقص آنان گسترش يافته ، و اشتباه آنها آشكار و برملا مى شود؛ و نتيجة در محيط خود، به عنوان افرادى لغزنده و اشتباه كار و شتاب زده معروف مى گردند. به ويژه اگر همنشينانى بدسيرت در محيط آنها بسربرند، همنشينانى كه معلم و شاگرد بيمناكند كه مبادا رفتار نسنجيده آنها را دستاويز و بهانه اى براى انتقاد و عيبجوئى قرار دهند، و حالات نابسامان آنها را نزد حسودان و رقيبان ، به عنوان سمت و نمودار شخصيت آنها معرفى نمايند
دوشنبه 20/1/1386 - 14:3
دانستنی های علمی
اينك به بحث اصلى يعنى نقش امام صادقعليهالسلام در تقريب مسلمانان مىپردازيم:
1 - نحلههاى عقيدتى و سياسى:
معتزله از جمله فرقههايى بودند كه در آن روزگار با انشعاب و اعتزال و ايجاد تفرقه و جدايى، با نظراتى من عندى و بىپايه، بنياد فكرى خاصى را پى ريختند. اين جمعيت گفتگويى با امام ششم عليهالسلام كردهاند كه نقش تقريب و توحيد را بخوبى ترسيم مىكند. و آنك به متن گفتگو توجه كنيد. عمروبن عبيد، سخنگوى معتزله چنين آغاز سخن مىكند: مردم شام، خليفه را كشتهاند و خداوند جمعيت ايشان را درهم ريخته و پراكندهشان فرموده است و ما انديشيديم و مردى را جستيم كه داراى مردانگى، عقل و دين است و براى خلافت و رهبرى مناسب و شايسته. و او محمدبن عبدالله بن حسن است. ما در اطراف او گرد آمدهايم و مىخواهيم با او بيعت كنيم و آن گاه هدفمان را آشكار سازيم و دستبه انقلاب زنيم و مردم را به پيروى او فراخوانيم. هر كس پذيرفت و با ما شد چه بهتر و هر كه نه بر ما و نه با ما بود ما را كارى با او نيست ولى كسانى كه در برابر ما بايستند و به مخالفتبا ما برخيزند با آنان پيكار خواهيم كرد. ما خواستيم اين مطلب را اول بار با شما در ميان بگذاريم چون شما پيروان فراوانى داريد و داراى فضيلت و ارزش هستيد و ما از مشورت با شما و نظر صائبتان بىنياز نيستيم. پس از پايان سخنان نماينده جماعت معتزله، امام صادقعليهالسلام خطاب به حاضران چنين فرمود: آيا همه شما با اظهارات عمروبن عبيد موافق هستيد؟ و پس از آنكه پاسخ شنيد آرى به حمد و ثناى خداوند و سلام و درود بر پيامبر اكرم، پرداخت و چنين فرمود: ما اهل بيت پيغمبرصلى الله عليه وآله موقعى كه خداوند معصيتشود، به خشم مىآييم و وقتى مردم از او اطاعت كنند و فرمان ببرند، راضى و خشنود مىگرديم. اى عمرو! به من بگو اگر مسلمانان، حق حاكميت و رشته زمامدارى را به تو واگذارند و تو بدون زحمت و جنگ، زمام امور را به دست گيرى و به تو گفته شود آن را به هر كه مىخواهى واگذار كن آن را به چه كسى تحويل مىدهى؟
نقش امام جعفر صادق عليهالسلام
دوشنبه 20/1/1386 - 14:0
دانستنی های علمی
فهم قرآن
2
من اين كتاب را كه در بررسى اصطلاحات آن به قرآن مراجعه كردهام به جامعه علمى تقديم مىكنم تا آن را مطالعه و درباره مطالبش با من به بحث و گفتگو بپردازند. تفصيل اين بحث در كتاب ديگرى با عنوان «عقايد الاسلام من القرآن» آمده است كه زير چاپ قرار دارد. با توجه به مطالبى كه عرض كردم، ما اولا به بررسى اين اصطلاحات و ثانيا به مطالعه و بررسى منابع سنت پيامبرصلى الله عليه وآله نياز داريم، تا براى ما روشن شود كه آيا مىتوانيم احكام اسلام را از كتاب و سنت و نيز از اجتهادهاى صحابه و خلفا بگيريم؟ يا بايد به كتاب و سنت اكتفا كنيم؟ يكى از اجتهادهاى صحابه در زمان خودشان اين بوده كه به عنوان مثال خليفه دوم اجتهاد كرده و به نهى از عمره تمتع فتوا داده و امروزه برخى از مسلمانان بر طبق آن عمل مىكنند و برخى نمىكنند، در اين موارد ما بايد به مطالعه بپردازيم كه آيا بر عمل به اجتهادهاى خلفا باقى بمانيم يا در به دست آوردن احكام اسلام به كتاب و سنت اكتفا كنيم؟ اين مسائل يعنى منابع سنت و استنباط احكام را بايد بررسى كنيم و اين كارى است كه من در سه جلد اين كتاب (6) با عنوان «معالم المدرستين» انجام داده و از نامگذارى آن به نام شيعه و سنى خوددارى كردهام، زيرا بينشان نوعى عناد وجود دارد و آن را مكتب خلفا و مكتب اهل بيتعليهمالسلام ناميدم. من در اين جا مطلبى را كه در آخر كتاب (معالم المدرستين) نوشتهام براى شما مىخوانم: «روى سخن با دانشگاههاى اسلامى و انديشمندان جهان اسلام، علما، نويسندگان اسلامى و شما كه جزو آنان هستيد و نيز با مبارزان راه اعاده حيات اسلامى ما و با مصلحان غيرتمند و همه شماست، من اين دعوت را با همه عظمت و احترام به همه شما تقديم مىكنم و مىگويم: جهان اسلام نهضتى را براى تجديد حيات اسلام و نيل به هدفى نو آغاز كرده و شايسته استبيطرفانه به بررسى منابع سنت پيامبرصلى الله عليه وآله، سيره و حديثبپردازيم و بر تقليد از سلف صالح باقى نمانيم نه در استنباط احكام شرعى، و نه در فهم حديث. من خودم به «صحيح بخارى» مراجعه مىكنم و حديث درستى را كه در آن مىبينم اخذ مىكنم، همانطور كه به اصول كافى نيز مراجعه مىكنم و با اين روش است كه شناخت اسلام از كتاب و سنت و دستيابى به آن تحقق پيدا مىكند و وحدت كلمه مسلمانان را پيرامون كتاب و سنتبه منظور اقدام كردن به تجديد حيات اسلامى، امكانپذير مىسازد. اينك مباحثى را كه براى رسيدن به هدف ياد شده تنظيم كردهام، به شما تقديم مىكنم. با اين اميد كه بيطرفانه به آنها بنگريد و مرا به اشتباههايى كه معمولا در كار فرد غير معصوم وجود دارد و من دچار آنها شدهام، متوجه كنيد. من در اجراى طرح و انديشه خودم و به منظور پالودن سنت پيامبرصلى الله عليه وآله اقدام به تاليف سلسله مباحثى از جمله احاديث ام المؤمنين عايشه نموده و در آنها احاديث نقل شده از وى را با احترام كامل بررسى كرده و در جلد دوم آن مباحث اثبات كردهام كه برخى از احاديث نقل شده از عايشه تهمتهايى است كه بر او و بر صحابه وارد كردهاند، مانند داستان غرانيق كه كفار متظاهر به اسلام اين افترا را به آنها بستند و نيز داستان نزول جبرئيل در آغاز وحى و اين كه او رسول خداصلى الله عليه وآله را سه بار خفه كرد، از داستانهاى ساختگى آنان است. اينها اتهاماتى است كه بر ام المؤمنين عايشه و ساير صحابه بستهاند، و در بحث از آنها اقداماتى را كه عايشه انجام داد و به وسيله آنها سنت پيامبرصلى الله عليه وآله را پاك كرد، ذكر كردهام و درباره برخى از آنها گفتهام شايد در نسبت دادن حديثبه وى (عايشه) اشتباهى رخ داده باشد، و بقيه احاديث نقل شده از او را به طور علمى بررسى كردهام، بويژه آنچه درباره سيره پيامبرصلى الله عليه وآله از عايشه نقل شده است، من با بيطرفى كامل به بررسى اين مطالب و مطالب ديگر پرداختهام; مطالبى كه در كتابهاى ديگر آمده و شما عناوين آنها را در پايان جلد اول «عبدالله بن سبا» مىيابيد. از برادران دانشور خود تقاضا مىكنم درباره مطالبى كه در تاليفاتم آمده با من به مناقشه بپردازند و مكاتبه كنند، و با اين روش است كه وحدت علمى تحقق پيدا مىكند.
دوشنبه 20/1/1386 - 13:48
فلسفه و عرفان
اهميسا
آيين جين ، علاوه بر پذيرش معارف هندويى ، مسائل تازه اى را مطرح مى كند و بر قواعد اخلاقى شديدى اصرار مى ورزد. به عقيدمه جينها رستگارى بر دو اصل استوار است يكى رياضت كشى و ديگرى اهميسا يا پرهيز از آزار جانداران كه تا نباتات و جمادات پيش مى رود و كندن زمين براى كشاورزى ممنوع شمرده مى شود. با آنكه خوردن ميوه درختان مجاز است ، استفاده از محصولات زير زمين مانند چغندر، هويج ، شلغم و سيب زمينى كه معالجه حيوانات اهلى و وحشى داير كرده اند و معمولا پارچه اى بر دهان مى بندند، كه مبادا حيوان ريزى ناخواسته به دهانشان وارد شود و نابود گردد. آنان آب را قبل از نوشيدن صاف مى كنند كه مبادا كرمى وارد دهان شود و جان بدهد. همچنين جاروبى از پر طاووس در دست مى گيرند و حشرات ريز را از مسير خود دور مى كنند. خودكشى از طريق ترك طعام و شراب فضيلتى بسيار بزرگ به شمار مى آيد و خود مهاويرا نيز به اين شيوه در گذشته است .
دوشنبه 20/1/1386 - 13:33
دعا و زیارت
قال على عليه السلام :
من صلى باذان و اقامة صلى خلفه صف من الملئكة ، لايرى طرفاه و من صلى باقامة صلى خلفه ملك ؛
هركس نمازش را با اذان و اقامه بخواند، صفى از فرشتگان پشت سر او به نماز مى ايستند كه دو طرف آن صف ديده نمى شود و هر كس كه نماز خود را با اقامه تنها بخواند، يك فرشته پشت سر او نماز مى گزارد
دوشنبه 20/1/1386 - 11:52
دعا و زیارت
قال الصادق عليه السلام :
ان ملك الموت يدفع الشيطان عن المحافظ على الصلوة و يلفنه شهادة ان لا اله الا الله و ان محمدا رسول الله فى تلك الحالة العظيمة ؛
همانا ((ملك الموت )) شيطان را در دم مرگ از كسى كه حافظ نماز است ، دور مى كند و شهادت بر وحدانيت خدا و رسالت رسول خدا (ص ) را در هنگام هولناك مرگ به او تلقين مى كند (توفيق شهادتين پيدا مى كند).
(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 19)
دوشنبه 20/1/1386 - 11:40
دعا و زیارت
عن النبى صلى الله عليه وآله :
چون در روز جمعه فرا رسد، بر درب هر مسجدى ملائكه مى نشينند و نام مردم را به ترتيب ورود اول و دوم و سوم مى نويسند تا وقتى كه امام جمعه در جايگاه خود قرار مى گرفت پرونده ها را جمع مى كند و به ذكر (خطبه ها) گوش فرا مى دهند.
(بحارالانوار، ج 89، ص 12، مستدرك الوسائل ، ج 6، ص 38).
اذا كان يوم الجمعة كان على كل باب من ابواب المسجد ملئكة يكتبون الاول فالاول فاذا جلس الامام طوار الصحف و جاءوا يستمعون الذكر دوشنبه 20/1/1386 - 11:26
دعا و زیارت
عن الصادق عليه السلام قال :
ما يمنع احدكم اذا دخل عليه غم من غموم الدنيا ان يتوضاء ثم يدخل المسجد فيركع ركعتين ، يدعواالله فيهما اما سمعت الله يقول : و استعينوا بالصبر و الصلاة
وقتى در اثر فشار زندگى و حوادث روزگار مشكلاتى براى كسى پيش آمد، وضو بگيرد و به مسجد برود و دو ركعت نماز به جاى آورد، و خدا را بخواند. آيا شنيده اى كه خداوند مى فرمايد: از شكيبايى و نماز يارى جوييد.
(وسائل الشيعه ، ج 5، ص 263).
دوشنبه 20/1/1386 - 11:19
دعا و زیارت
قال رسول الله صلى الله عليه وآله :
الدعاء بين الاذان و الاقامة لايرد
دعاى بين اذان و اقامه رد نمى شود.
(شهاب الاخبار، ص 44)
دوشنبه 20/1/1386 - 11:15
دعا و زیارت
فيما اوحى الله الى داود:
لربما صلى العبد فاضرب بها وجهه و احجب عنى صوته اتدرى من ذلك يا داود؟ذلك الذى يكثر الالتفات الى حرم المؤ منين بعين الفسق و ذلك الذى حدثته نفسه لو ولى امرالضرب فيه الاعناق ظلما
خداوند تبارك و تعالى به حضرت داود (ع ) وحى نمود كه :
اى داوود چه بسا بنده اى به نماز مى ايستد و نماز مى خواند و من آن نماز را به صورتش مى زنم و صدايش را از خودم دور داشته به طورى كه صداى قرائتش به من نرسد.اى داوود! آيا مى دانى آن نمازگزار كيست ؟ او كسى است كه زياد به خانه ها و حريم مؤ منين با چشم فسق نگاه مى كند و اين كسى است كه نفسش او را وسوسه مى كند به اينكه اگر امير و حاكم بر مردم بشود از راه ظلم گردنها را بزند.
(بحارالانوار، ج 84، ص 257)
دوشنبه 20/1/1386 - 11:10