تبیان، دستیار زندگی

محلول ضد ریزش مو

          مواد لازم: چلتوك ( پوست برنج ) ۱ لیوان، آبلیمو ( سركه ) ۲ قاشق غذاخوری، آب.

 

          در اطراف برنج پوششی وجود دارد كه دانه برنج را در بر گرفته است، این پوشش ( چلتوك ) نامیده می‌شود. این لایه دارای ارزش ویتامینی فراوانی است و به عنوان منبع ویتامین B به حساب می آید. متأسفانه در كارخانجات برنج پاك كنی، از برنج جدا شده و به دور ریخته می شود. برای تهیه آب چلتوك از چند روش می توان استفاده كرد. آب چلتوك هم استفاده خوراكی و هم استفاده بهداشتی دارد.

          در ابتدا چلتوك را یكبار با آب ولرم شستشو داده تا گرد و خاك آن جدا شود. در ظرفی فلزی آب را به جوش آورده و چلتوك را درون آن ریخته حرارت را ملایم كنید. بعد از چند دقیقه حرارت را قطع كرده، چند دقیقه صبر كنید تا دم بكشد. بعد دم كرده گیاهی را صاف كرده به آن مقداری آبلیموی تازه یا سركه اضافه نمائید.

          در حمام پس از شستشوی موها، محلول را بر روی سر ریخته و با كف دست موها و با نوك انگشتان پوست كف سر را به آرامی و طبق اصول ذكر شده ماساژ بدهید. آب چلتوك به علت ویتامینهای گروه B آب‌ویتامینه نامیده می شود و بهترین ویتامین طبیعی برای پوست و مو می باشد. البته باید دقت نمود كه با حرارت زیاد این محلول تهیه نشود، زیرا حرارت زیاد یا طولانی مدت تمام ویتامینهای موجود در چلتوك را از بین می برد و ارزش ویتامینه نخواهد داشت.

          یك روش بهتر برای تهیه آب چلتوك این است كه، چلتوك را پس از آب كشی درون آب و در ظرفی دردار ریخته و به مدت چند روز در جایی قرار دهید و در این فاصله گاهی ظرف را حركت دهید. پس از چند روز محلول را صاف كرده و مورد استفاده قرار دهید. این محلول اثر محافظ و ضد شوره بر موها دارد و از ریزش مو جلوگیری كرده و تقویت كننده موها نیز می باشد.

موهاى سالم و درخشان با مراقبت صحیح

 

سپیده سلیمى

 

 

 

این روزها انواع ویتامین ها و پروتئین به همان اندازه كه در آشپزخانه یافت مى شوند در حمام نیز موجودند. محصولات بسیار متنوع و گوناگونى حاوى ویتامین هاى مختلف براى شست وشو و مراقبت از موهایى با طبیعت ها و ویژگى هاى مختلف در داخل و خارج از كشور تولید مى شوند كه در اغلب سوپرماركت ها و داروخانه ها عرضه مى شوند. با این وجود هنوز هم براى اینكه موهایى سالم و درخشان داشته باشیم باید نكاتى كوچك اما بااهمیت را در مراقبت از موهایمان رعایت كنیم.

مهم نیست شما چه سن و سالى دارید و یا موهایتان صاف، مجعد، خشك یا چرب باشد در هر حال در روزگار ما مى توانید به راحتى شامپو و نرم كننده هاى مناسب براى آن بیابید. اگرچه با وجود تبلیغات متعددى كه در رسانه هاى مختلف مى بینید باید توصیه كنیم پیش از مصرف هر یك از این محصولات قبلاً اطلاعات درج شده بر روى قوطى را مطالعه كنید.

چنانكه مى دانید موهاى ما جسم مرده هستند كه به دلیل ترشح چربى از غده هاى موجود در پوست سر چرب مى شوند و به تدریج با نشستن گرد و غبار بر روى آن نمایى كدر پیدا مى كنند. نحوه شست وشوى موها، دفعات شست وشو و همچنین رژیم غذایى عواملى هستند كه مى توانند سلامت موها را تامین كنند. یك رژیم غذایى متعادل یكى از الزامى ترین عوامل براى رشد خوب در موها است. رژیم هاى غذایى فقیر مى توانند موجب به خطر افتادن سلامتى موها شوند و بروز برخى عوارضى مانند شوره سر، خشكى و ریزش موها را سبب شوند. استرس نیز نقش بسزایى در از میان رفتن سلامتى و درخشش موها دارد و مى تواند ابتلاى موها به شوره و یا ریزش در آنها را موجب شود.

براى اینكه همواره موهایى درخشان و سالم داشته باشید از خوردن سبزى ها و میوه هاى تازه غفلت نكنید. پس از اطمینان از رعایت یك رژیم غذایى متعادل باید به انتخاب شوینده مناسب براى موهایتان توجه كنید.

سعى كنید از شامپوهاى بسیار ملایم مانند شامپو بچه براى شست وشوى دائم موهایتان استفاده نكنید. براى افرادى كه موهاى نازك یا كم حجم دارند این روزها شامپوهایى با عنوان حجم دهنده مو به بازار آمده كه با پوشاندن تارهاى مو با لایه اى از پروتئین موجب ضخیم تر شدن مو و در نتیجه حجیم تر به نظر رسیدن موها مى شوند. شامپوها مى توانند اثرات مفید دیگرى نیز بر مو هاى ما به جا بگذارند از این رو پیش از انتخاب و خرید شامپو محتویات آن را بر روى برچسب قوطى مطالعه كنید تا شامپویى حاوى مواد مناسب براى موى خود را بیابید. شامپوهایى كه محتوى پروتئین ها، كراتین و آمینواسیدها هستند حفره   هاى ناشى از دكلره یا سایر تكنیك هاى آرایشى مضر براى موها را پر مى كنند و به این ترتیب براى مراقبت و محافظت از چنین موهایى بسیار مناسب و مفید هستند. انواع مرطوب كننده هاى مو نیز مانند مرطوب كننده هاى پوست، رطوبت لازم و از دست رفته موها را تامین مى كنند، به ویژه مرطوب كننده هاى حاوى اسیدلاكتیك، لسیتین.

پانتنول یا ویتامین B5 نیز كه به موها نفوذ مى كند موجب تقویت و افزایش رشد موها مى شود. پس از انتخاب شامپوى مناسب نوبت به روش صحیح شست وشوى موها مى رسد. هنگام استحمام براى شستن سر آن را پایین بگیرید تا جریان خون در سر بیشتر شود. سپس با شامپوى مناسب و با نوك انگشتان سرتان را بشویید. براى این منظور با سرانگشتان پوست را ماساژ دهید و با حركت   هاى دورانى به آرامى از پشت سر و بالاى گردن به سمت رستنگاه مو در پیشانى پیش بروید. چند دقیقه به همین ترتیب سر را شست وشو دهید و سپس آبكشى كنید.

همیشه از یك نوع شامپو براى شست وشوى موهایتان استفاده نكنید زیرا موها به زودى نسبت به آن مقاوم مى شوند بنابراین پس از هر ۱۰ بار شست وشو حداقل یك بار با شامپوى دیگر موهایتان را بشویید. خواهید دید كه به این ترتیب موهاى شما درخشان تر خواهند برد.

پس از هر بار شست وشو از یك نرم كننده استفاده كنید. نرم كننده ها فلس هاى ریز روى موها را در جاى خود مى چسبانند و موجب نرم شدن موها و حفظ سلامتى آنها مى شوند. نرم كننده را با نوك انگشتان به سر موها ماساژ دهید و از زدن نرم كننده به ریشه هاى مو بپرهیزید زیرا موجب چرب شدن سریع تر موها مى شود. بگذارید نرم كننده چند دقیقه بماند و سپس موها را آبكشى كنید.

براى خشك كردن موها نیز بهترین روش بستن یك حوله خشك و گرم به دور سر است تا آب اضافى موها گرفته شود.

تأثیر ژن و محیط برفک و صورت

تأثیر شدید ارث بر روی صورت در همان نگاه اول مشخص می شود. در افراد یک فامیل شکل فک سر بالا بودن بینی و حالت لبخند به راحتی قابل تشخیص است. در بعضی خانواده ها انواع ویژه ای از ناهنجاری دیده می شود و دندانپزشکان نیز به کرات ناهنجاری های مشابه را در والدین و فرزندان آنها مشاهده می کنند.

این ناهنجاری ها می توانند به دو طریق عمده توسط خصوصیات ارثی ایجاد شوند: اول عدم تناسب ارثی اندازه دندانها را ایجاد خواهند کرد. و دوم عدم تناسب ارثی اندازه یا شکل فک بالا و پائین با یکدیگر است که باعث روابط غلط فک ها و اختلالات اسکلتی می شود. هر قدر این صفات متمایزتر باشند احتمال این که عدم تناسب ها توارثی شوند بیشتر است. از ویژگیهای انسانهای اولیه، که در آنها ناهنجاری نسبت به انسانهای جوامع نوین کمتر است، این است که از نظر ژنتیکی همگن بودند. اگر همه افراد یک گروه اطلاعات ژنتیکی مشابهی را در ارتباط با اندازه دندان و فک به ارث ببرند، امکان این که یک کودک خصوصیات ناهمگن را به ارث ببرد وجود نخواهد داشت. در ضمن هنگامی که غذاها از نوع سخت باشند، انتظار می رود که برای عمل تغذیه فشارهای عضلانی شدید اعمال شود که به این ترتیب زمینه (ژن) بروز اختلال در سیستم جونده از بین می رود (مگر این که ژن ها مصرف کاربردی دیگری پیدا کنند). نتیجه چنین امری دقیقاً همان چیزی است که در انسانهای اولیه وجود دارد یعنی انسانهایی بوجود می آیند که در آنها اختلاف اندازه دندان و استخوان شیوع ندارد و گروههایی که در آنها روابط فکها مشابه است. اقوام گوناگون بشر نسبت های صورتی گوناگون و روابط دندانی متفاوت دارند، به این ترتیب، آیا بین اقوام مختلف اولیه اختلاط قوی پیش آید، چه چیزی اتفاق خواهد افتاد؟ مسلماً این اختلاط قومی که در جوامع  امروزی زیاد است باعث توارث اجزاء نامتناسب تشکیل دهنده صورت و فک شود و ناهنجاریهای و مشکلات ارتودنسی شیوع بیشتری می یابد. تأثیر ارث، به ویژه بر روی جلو آمدگی فک پایین مشخص است، در یک مطالعه معلوم شد که یک سوم از کودکانی که دارای ناهنجاری شدید بودند، یکی از والدین نیز دارای مشکل مشابه بوده و یک ششم از فرزندان آنها به چنین مشکلی دچار است.

اثرات محیط:

تأثیرات محیط طی رشد و تکامل عمدتاً ناشی از فشارها و نیروهای مرتبط با فعالیت فیزیولوژیک است. فعالیت فکین باید خود را با محیط وفق دهد. به عنوان مثال چگونگی جویدن و بلع تا حدودی بستگی به این دارد که چه چیزی خورده می شود. طی هر دوی این فعالیت ها، فشارهایی به دندانها و فک ها وارد می شود که می توانند بر چگونگی رشد فک و رویش دندانها تأثیر بگذارند. در حالت طبیعی دندانها تحت تأثیر نیروی جویدن، بلع و صحبت کردن قرار می گیریند ولی حرکت نمی کنند چون نیروهای وارده در حال تعادل هستند. اگر عاملی باعث شود که این تعادل نیروها به هم بخورد باعث حرکت دندانی و ناهماهنگی در رشد فکها خواهد شد. تعادل در مورد اسکلت از جمله اسکلت صورت نیز قابل تعمیم است. دیده شده است که تغییرات استخوانی بطور مداوم در پاسخ به نیازهای فعالیت عضو و در شرایط تجربی غیر عادی شدید می شوند. هنگامی که استخوانهای صورت تحت تأثیر کار سنگین قرار گیرند، تراکم آنها افزایش و برعکس در نبود کار سنگین کاهش می یابد. نیروهای مداوم حتی اگر به میزانی کم باشند که باعث تغییر موقعیت دندانها و تغییر شکل فکین گردند و نیروهای سبک و مداومی که از طرف زبان و گونه و لب ها به دندانها و فکین وارد می شود اگر از حالت تعادل خارج شوند باعث تغییر محل دندانها و تغییر شکل فکین و ایجاد ناهنجاری می گردند.

عامل دیگری که در تعادل نقش دارد فشارهای وارده از جانب منابع خارجی است. رایج ترین این عوامل عبارتند از عادات مختلف و دستگاههای ارتودنسی. به عنوان مثال از یک دستگاه ارتودنسی می توان برای اعمال نیرویی ملایم به قوس دندانی از طرف داخل استفاده کرد و آن را به طرف جلو و بیرون گسترش داد و فضای کافی برای جای دادن همه دندانها در قوس ایجاد کرد. بعد از این که گسترش از حد معینی بگذرد، فشار گونه و لب آغاز به افزایش می کند در این هنگام می توان حدس زد تا زمانی که دستگاه در دهان باشد، حتی اگر نیروی وارد نیاوریم به عنوان یک نگهدارنده عمل می کند و این نیروهای افزایش یافته لب و گونه را خنثی خواهد کرد. با این همه، هنگامی که دستگاه برداشته می شود دیگر تعادل برقرار نخواهد بود و دندانها با رسیدن به یک موقعیت جدید که دوباره در تعادل قرار گیرند به طرف داخل برخواهند گشت.

روش عادتی

این که آیا یک عادت می تواند به همان روشی که یک دستگاه ارتودنسی در تغییر موقعیت دندانها و فکین عمل می کند به کار گرفته شود و مورد بحث است. با اطلاعاتی که امروزه از تعادل داریم، انتظار می رود اگر کودک فشار انگشت را به مدت 6 ساعت یا بیشتر روی دندان وارد کند دندان جابجا شود. اگر عادتی مثل مکیدن انگشت بیش از مدت آستانه (6 ساعت یا بیشتر در روز) به دندان فشار وارد آورد، قطعاً دندان را حرکت خواهد داد. به عنوان مثال نواختن قره نی ممکن است به دلیل نحوه قرار دادن نی بین ثنایاها ایجاد فاصله زیاد بین دندانهای دو فک و افزایش اورچت کند. بعضی وسایل موسیقی نظیر ویولون و ویولا هنگام نواختن، سر و چانه را در موقعیت خاصی قرار می دهند که موجب بر هم خوردن تعادل لب، گونه و زبان شده و در نتیجه می توانند باعث پیدایش قوس دندانی نامتقارن شوند. عادات مکیدن طی سالهای اولیه و قبل از 4 سالگی اثرات درازمدت ندارند و اگر داشته باشند کم است. با این همه، اگر این عادات تا بعد از رویش دندانهای دائمی باقی بمانند، احتمال می رود ناهنجاریهایی از قبیل دندانهای ثنایای بالای بیرون زده و دارای فاصله، این یاپت قدامی، ثنایای پایین کج شده به طرف زبان و فک بالایی تنگ و باریک ایجاد شوند. که بعد از ترک عادات با معالجات ارتودنسی باید اقدام به درمان این ناهنجاریها کرد.

به بهانه نهم مرداد روز اهدای خون

 

اهدای زندگی

 

در حالی كه ۳۰ درصد خون های اهدایی مردم به صورت نامطلوب مورد استفاده قرار می گیرد، با این وجود اكنون ۹۷ درصد خون مورد نیاز كشور داوطلبانه تأمین می شود

 

 

 

عكس :مسعود خامسی پور

 

  

 

عباس اسدی

تویی كه نمی شناسمت، آری تو را نمی شناسم، نامت را نمی دانم، فقط می دانم و این دانستن تا عمق وجودم را می كاود كه زندگی را از تو وام گرفته ام و ترنم زیستن را از صداقت، پاكی و بی آلایشی خون تو احساس می كنم.

لحظاتی را كه نفس می كشم و روبه سوی درگاه خدا دارم و از او سپاسگزاری می كنم، از تو می دانم ، نجوای دل با معشوق را در نیمه شب ها، زمانی كه چشم به راه نسیم لطیف و بی محنت اویم، سلامتی ات را از خدا طلب می كنم و عافیت از برایت می خواهم. عزیز گمنام چگونه از تو كه نمی شناسمت وفقط هدیه بی منتت را در عمق جانم حس می كنم تشكر كنم، از تو كه همواره با اتصال من و دیگر همنوعان به حیات و هستی ات،رگ های خشكیده مرا طراوت می بخشد و قلب خسته ام را آنچنان شاداب و سرزنده ساخته ای كه برایت به شادی آهنگ دوباره زیستن و دوباره بودن و دوباره شدن، ترنم زیبای زندگی و بودن را می نوازد.

آری ای دوست پنهان، شاید مرا نشناسی و رنگ پژمرده ام را كه ببینی نشان از عطش نیاز به تو باشد اما این نیاز با لطف و محبت و ایثار و گذشت تو اكنون شادابی دوباره یافته است.

حیات دوباره

خونی كه در رگ های آدمی جریان می یابد و ازآن طریق حیات می بخشد، ممكن است استفاده نادرست آن در برخی موارد اثرات زیانبار و دهشتناكی به بار آورد. بیماری ایدز، هپاتیت و بیماران هموفیلی و تالاسمی پدیده های ناخوشایندی هستند كه ارتباط مستقیم با خون و فرآورده های خونی دارند.

از سوی دیگر به گفته مسئولان انتقال خون، ۹۷ درصد خون مورد نیاز كشور به صورت داوطلبانه تأمین می شود. این در حالی است كه به گفته برخی از كارشناسان ۳۰ درصد خون های اهدا شده به صورت نابجا و نامطلوب مورد استفاده قرار می گیرد.

براساس آمار اعلام شده ۷۰ درصد مبتلایان به ایدز كه اغلب معتادان هستند از طریق سرنگ آلوده به خون و چندبار مصرف به این بیماری خطرناك مبتلا شده اند. فرآورده های خونی آلوده و ناسالم تاكنون شمار قابل توجهی از افراد را به عوارضی چون هپاتیت، تالاسمی و هموفیلی مبتلا كرده اند. به طوری كه یك هزار و یكصد شاكی با پرونده های سه هزار صفحه ای از چندین سال پیش در صف انتظار دریافت غرامت خود از سازمان انتقال خون هستند. البته در این میان بسیاری از شاكیان هموفیلی در خاك خفته و ادامه راه را به دیگر شاكیان سپرده اند.

اینكه خون موجب حیات یا ممات آدمیان می شود و از آن به عصاره جان تعبیر شده است به شیوه رفتار متولیانی باز می گردد كه درصدد جذب خون شهروندان هستند.

بی تردید عواطفی كه در این راه هزینه می شود از ناحیه شهروندانی است كه برای كمك به همنوعان عصاره جان خود را هدیه می كنند.

اگر برای جذب خون مورد نیاز «اهدای خون اهدای زندگی» نام می گیرد، باید اعتماد دو سویه میان مردم و مسئولان جریان داشته باشد تا این روند استمرار یابد در غیر این صورت باید شاهد رواج دوباره مراكز حجامت و خون گیری به شكل سنتی باشیم _ پدیده ای كه متأسفانه ظرف چند سال اخیر شمار آن رو به فزونی گذارده _ و از دیگر سو شمار اهدا كنندگان خون نسبت به جمعیت روند نزولی پیدا كرده است.

اهدای زندگی

طبق گفته كارشناسان هر فرد بالغ بین ۱۷ تا ۶۵ سال با وزن متوسط ۵۰ كیلوگرم، حدود پنج و نیم تا شش لیتر خون دارد و با اهدای ۲۵۰ سی سی تا ۴۵۰ سی سی از خون خود، نه تنها سلامتی خود را به مخاطره نمی اندازد، بلكه ضمن كمك به سلامتی خود، نجات بخش زندگی دیگری نیز خواهد شد. اهدای خون همچنین می تواند در كشف بیماری های نهفته در اهدا كنندگان كاملاً مؤثر باشد. هر فرد سالم می تواند در هر سال تا چهار بار با فاصله هشت هفته خون اهدا كند.

شناخت خون

براساس یافته های موجود و مطالعات پزشكی خون پدیده ای بسیار پیچیده است كه انسان نمی تواند ادعا كند به تمام ویژگی های این ماده واقف شده است. خون در حركتی پیوسته و بی وقفه مسیری در حدود ۱۲۱ هزار كیلومتر را در بدن آدمی می پیماید تا به جریان زندگی دوام بخشد. چنین مسیری طولانی تر از مجموع خطوط هوایی همه شركت های هواپیمایی جهان است.

خون  بافت زنده ای است كه در آمد و شد دایمی خود به ۶۰ میلیارد سلول بدن سركشی می كند و ضمن جمع آوری مواد زاید سلول ها، مواد لازم را برای ادامه حیات و فعالیت در اختیارشان قرار می دهد.

برخلاف تصور، خونی كه در رگ های آدمی جاری است، یكنواخت و بدون تغییر و تحول نیست و بدین لحاظ است كه خون را بافت زنده می شناسند. مثلا به فاصله یك چشم بر هم زدن حدود یك میلیون و ۲۰۰ هزار سلول قرمز به پایان عمر ۱۲۰ روزه خود می رسند و در همین زمان مغز استخوان به همان تعداد سلول قرمز تولید می كند و آنها را وارد جریان خون می سازد.

استخوان ها در طول زندگی انسان حدود ۵۰۰ كیلوگرم سلول قرمز تولید می كنند و هر سلول تا پایان عمر خود ۷۰ هزار بار از قلب به نقاط مختلف بدن سفر می كند. در مرحله نخست قلب مانند تلمبه خون را به اندام ها و بافت ها می رساند. جاری شدن خون در رگ ها به صورت موج هایی متناوب و مجزا است و وظیفه تنظیم حركت خون نیز به شاهرگ ها واگذار شده است.

در چنین شرایطی است كه خون به تمام بدن می رسد، فشارخون در انتهای مسیر به صفر می رسد و به همین سبب ورزش موجب تسریع گردش خون می گردد.

گروه های خونی

گروه های خونی را براساس ساختمان شیمیایی موجود در سطح گلبول های قرمز به چهار گروه A,B,AB,O تقسیم كرده اند. بدین ترتیب هر گروه خون مختصاتی دارد و نباید به انسانی دیگر با گروه خونی نامتجانس تزریق شود ،اما گروه O را به علت ساختمان خاص گلبول های آن كه نه ضد A و نه ضد B هستند می توان به تمام گروه های چهارگانه تزریق كرد و از این رو گروه O را اصطلاحا گروه هدیه دهنده همگانی می نامند.

هر فرد ۱۷ تا ۶۵ ساله در طول سال دست كم بدون آنكه هیچ عوارضی، سلامتی او را تهدید كند می تواند چهار بار خون اهدا كند

یك روز با اهداكنندگان خون

روزی كه با یكی از دوستان اراده كردیم برای اهدای خون به یكی از پایگاه ها برویم روز متفاوتی بود. بعد از اهدای خون سر صحبت را با دیگر اهداكنندگان باز كردیم تا از نزدیك با كسانی كه بی هیچ منتی و بی هیچ انتظاری بخشی از زندگانی خود را به دیگران هدیه می كنند هم صحبت شویم. اولین افرادی كه با آنها برخورد كردیم دو آقای میان سال بازنشسته از پرسنل نیروی انتظامی بودند، سرگرد اول معتقد بود كه خیلی از مردم هنوز به مشكلات بیماران و نیازی كه به خون آنها هست آگاهی ندارند و به نظر می رسد تبلیغات در رسانه های جمعی در این مورد به اندازه كافی صورت نگرفته است و اگر بشود به جای تبلیغ چیپس و پفك و نوشابه، چند دقیقه ای هم برای تبلیغ كارهای انسان دوستانه در نظر بگیرند، رغبت و توجه شهروندان به این مقوله افزایش خواهد یافت.

دیگری هم پیشنهاد داد كه به اهداكنندگان خون امتیازاتی داده شود و در ادامه گفت: در تمام دنیا برای كسانی كه داوطلبانه به اهدای خون مبادرت می كنند امتیازاتی در نظر گرفته می شود اما در ایران گویا جزو وظایف اخلاقی انسان های نوعدوست و مهربان تلقی شده است و فقط تبلیغ می شود كه اهدای خون برای سلامتی شهروندان مفید است اما بهتر است در كنار تبلیغ این نكته پزشكی و بهداشتی به طور ملموس فوایدی نظیر چكاب رایگان فرد اهداكننده نیز پیش بینی شود.

داوود سمیعی ۵۸ ساله و راننده وزارت آموزش و پرورش نیز درباره اهدای خون گفت: تاكنون ۲۰ بار خون اهدا كرده ام و تنها انگیزه ام از این كار انسان دوستی و سپاسگزاری از خدا به واسطه سلامتی ام بوده است.

بانوی دیگری كه زمانی پرستار بخش بیماران تالاسمی بوده است می گوید: ۹ سال پرستار بخش تالاسمی ها بودم، وقتی نارسایی آنها را می دیدم بسیار منقلب می شدم هر دو هفته یكی از این بچه ها می مرد، دست آخر كار را رها كردم اما هر از چندی به واسطه اینكه پیام دهم كه آنها را همچنان دوست دارم به مركز انتقال خون می آیم و خون هدیه می دهم.

مسعود زیبایی فر یكی از جوانانی كه برای اهدای خون به یكی از مراكز آمده است می گوید: گروه خونی من o منفی است. این خون بسیار كمیاب است، چند سال پیش كه مادرم عمل داشت مشكلات زیادی برای پیدا كردن این گروه خونی داشتیم، از آن روز تصمیم گرفتم خونم را اهدا كنم. تا الان هم موفق شده ام ۱۷ بار خون اهدا كنم. پیرمردی نیز با تاریخ تولد ۱۳۱۴ به مركز انتقال خون آمده و می خواهد خون اهدا كند اما مسئولان و دست اندركاران مركز مانع كار او می شوند و می گویند شما در سنی هستید كه نباید خون اهدا كنید اگر چه در یكی از مراكز انتقال خون از اهدای خون مرد ۷۰ ساله ممانعت به عمل آوردند اما چندی پیش در خبری اعلام شد یك پزشك ۷۰ ساله شیرازی ركورددار اهدای خون در جهان است.

سید محمد حسین شیخ الاسلامی به گفته خودش از ۴۳ سالگی به طور مرتب هر سه ماه یك بار اقدام به اهدای خون كرده است. او می گوید: «اهدای خون و نجات یك انسان نزد خداوند دارای پاداش و اجر فراوانی است، پس با هر بار اهدای خون تا چند هفته احساس شعف، چابكی و راحتی می كنم، در دوران دفاع مقدس برای نجات جان رزمندگان اسلام هر پنج ماه یك بار ۵۰۰ سی سی خون اهدا می كردم كه این برخلاف قوانین موجود دنیا است اما لطف خداوند و علاقه من به رزمندگان باعث شد من این كار را انجام بدهم و مشكلی هم برایم پیش نیاید.» او اكنون دارای نشان جهانی و عالی عشق و ایثار است.

سخن آخر

اگر چه اهدای خون اهدای زندگی نام گرفته است و هنوز هم با تكیه بر باورهای دینی شمار قابل توجهی از شهروندان فارغ از اینكه از این اقدام چشمداشت مادی داشته باشند بی هیچ شائبه ای عصاره جان خود را برای همنوعان و دوستان و آشنایان هدیه می دهند اما در جهان امروز برای آنكه بتوان حتی در رفتارهای نوعدوستی و دگرخواهی انسجام و نظم خاصی را حاكم كرد باید ابتدا برای همه شهروندان و آنها كه به این مراكز مراجعه می كنند بانك خون دایر شود تا در مراحل بعدی امكان دسترسی به آن وجود داشته باشد و علاوه بر این، اگر چه اغلب و یا تمام افرادی كه خون می دهند ما به ازایی برای آن طلب نمی كنند اما اگر برای این اقدام انسان دوستانه راهكاری تدوین شود كه اهدا كنندگان بتوانند از مزایایی بهره مند شوند، شاید روند اهدای خون بیش از گذشته سرعت و شتاب بگیرد.

از آستیگماتیسم هرگز نترسید

هموطن آنلاین_سید میثم لطفی- آستیگماتیسم نوعی اختلال معمول به حساب می آید که معمولا پس از تولد بروز می کند و ممکن است تا پایان عمر باقی بماند. طبق آمار های رسمی منتشر شده از سوی مقامات سازمان جهانی بهداشت، هم اکنون دو سوم تمام مردم جهان که به کم سویی مبتلا هستند از اثرات آستیگماتیسم رنج می برند.

 

آستیگماتیسم چیست؟

آستیگماتیسم نوعی اختلال بینایی است و به دنبال آسیب دیدگی بخش فوقانی چشم که قرنیه نام دارد بروز می کند و در این حالت قرنیه حالت کروی شکل خود را به طور کامل از دست می دهد.     

  " آستیگماتیسم نوعی اختلال بینایی است و به دنبال آسیب دیدگی بخش فوقانی چشم که قرنیه نام دارد بروز می کند... "

 

  

    

زمانی که آستیگماتیسم بروز می کند، ظاهر قرنیه به شکل پشت قاشق می شود و نمی تواند تصاویر را به درستی شناسایی کند. با توجه به اینکه در این حالت شکل قرنیه غیر طبیعی شده و از حالت عادی خود خارج شده است، چشم توانایی تمرکز بر روی نورهایی که با سرعت حرکت می کنند و به شبکیه می رسند را ندارد. در این حالت تصاویر در مقابل چشم تیره و محو می شوند و قابل تشخیص نیستند.

 

چه عاملی باعث می شود؟

زمانی که چشم جنین داخل رحم در حال شکل گیری است، عواملی فراوانی بر روی آن تاثیر می گذارد تا حالت کنونی را پیدا کند. این عوامل می تواند شامل عوامل ژنتیکی، عوامل ارثی و عوامل محیطی شوند. اگر چه در حال حاضر عامل اصلی ایجاد آستیگماتیسم شناسایی شده، اما در عین حال به نظر می رسد عوامل وراثتی و محیطی نیز تا حدی بتوانند در بروز اختلالات قرنیه تاثیرگذار باشند.

 

چه کسانی آسیب می بینند؟

به عقیده چشم پزشکان، آستیگماتیسم نوعی عارضه عادی و معمول به حساب می آید و در بیشتر مواقع از زمان تولد بروز می کند. بیشتر مردم دنیا به آستیگماتیسم های خفیف مبتلا هستند و به علت عوارض کمی که در پی دارد، از وجود آن باخبر    

  " زمانی که آستیگماتیسم بروز می کند، ظاهر قرنیه به شکل پشت قاشق می شود و نمی تواند تصاویر را به درستی شناسایی کند... "

 

  

    

نمی شوند. در نیمی از موارد بروز آستیگماتیسم، چشم توانایی خود را بر روی تمرکز بر روی نور ها از دست می دهد و فرد همه چیز را به صورت دوتایی می بیند. در بیشتر کسانی که به این نارسایی چشمی مبتلا هستند، فرد به اختلالاتی دیگر نظیر دور بینی یا نزدیک بینی نیز مبتلا می شود. طبق آمار های رسمی که از سوی مقامات سازمان جهانی بهداشت منتشر شد، هم اکنون بیش از دو سوم کسانی که به نزدیک بینی مبتلا هستند از آستیگماتسم شدید رنج می برند.

 

نشانه های آستیگماتیسم چیست؟

در آستیگماتیسم های شدید، زمانی که فرد در حال مطالعه کتاب است و یا با دقت فراوان به دوردست می نگرد قابلیت تمرکز را بر روی شیئ مورد نظر از دست داده و اشیا را به درستی از هم تشخیص نمی دهد. در حالت هایی که این عارضه با شدت کمتری بروز می کند، فرد اشیا را در فاصله دور به درستی تشخیص نمی دهد و پس از مدتی نگاه کردن چشمانش خشک و خسته می شود. این اختلال بیشتر به هنگام مطالعه و تمرکز بر روی اشیا بروز می کند و می تواند پس از مدتی سردرد های شدید را نیز به همراه داشته باشد.

 

تشخیص و درمان آستیگماتیسم

عارضه آستیگماتیسم باید به وسیله یک چشم پزشک متخصص، جراح چشم یا عینک ساز ظرف مدت    

  " آستیگماتیسم نوعی عارضه عادی و معمول به حساب می آید و در بیشتر مواقع از زمان تولد بروز می کند... "

 

  

    

زمانی کوتاه تشخیص داده شود. زمانی که چشم پزشک این عارضه را در چشم بیمار شناسایی کرد، آزمایش های تخصصی خود را انجام می دهد تا به وسیله آن درجه ضعف چشم و دیگر عوارض احتمالی نمایان شوند.

بچه های کوچکی که به درستی نمی توانند به سوالات عینک ساز یا متخصص چشم پزشکی در مورد میزان بینایی خود جواب دهند، با انجام تست "معاینه شبکیه" میزان ضعف بینایی در آنها تشخیص داده می شود. این طور که گفته می شود در بیشتر موارد آستیگماتیسم با استفاده از یک عینک ساده و یا لنز های طبی درمان می شود. آستیگماتیسم هایی که خیلی شدت ندارند تا زمانی که فرد را با مشکل قابل توجهی مواجه نکنند به درمان نیاز ندارند.

 

کمک های بیشتر

در برخی موارد، آستیگماتیسم می تواند با انجام یک عمل جراحی ساده از بین برود که در این مورد پزشکان قرنیه را دوباره به حالت اولیه خود باز می گردانند. یکی از روش هایی که هم اکنون بین تمامی پزشکان دنیا رواج پیدا کرده لیزر درمانی(مثل LASIK یا PRK) است. برای انجام این قبیل عمل های جراحی شما باید با پزشک معالج خود به طور مفصل صحبت کنید و پیش از عمل مزایای و معایب آن را به طور کامل بدانید.

 

 

 

دستهای همیشه خیس

 

یکی از روش های تنظیم حرارت بدن ما تعریق است. به طور طبیعی در طول روز بدن ما برای تنظیم دمای خود عرق می کند. در بعضی افراد این تعریق در صورت و کف دستها بسیار بیشتر است، که این وضعیت "هایپرهیدروزیس" (Hyper hidrosis) نامیده می شود. در این حالت تولید عرق بسیار بیش از میزان مورد نیاز برای خنک کردن بدن است.

روند تعریق در بدن، با سیستم عصبی سمپاتیک کنترل می شود. این سیستم غیرارادی، حدود 5 میلیون غده عرق را در سراسر بدن تحت کنترل دارد، که از این تعداد دو سوم آنها در دستان ما قرار دارند. پزشکان متوجه شده اند، فعالیت بیش از اندازه این اعصاب سبب تعریق بیش از حد می شود، ولی در باره  علت این مساله هنوز به نتیجه قاطعی نرسیده اند. هر چند تحقیقات نشان داده ژنتیک در این میان نقش بسیار مهمی دارد.

در خلال سالهای گذشته، روشهای متنوعی برای درمان این حالت به کار رفته، از جمله استفاده از درمان های گیاهی، لوسیون (محلولها)ی مختلف، درمان های خوراکی و ... ولی هیچ یک برای مدت  طولانی موثر نبوده اند. داروهای آنتی کولیزژیک (نظیر آتروپین) برای مدتی امید بخش به نظر می رسیدند، ولی این داروها عوارضی نظیر خشکی دهان، مشکلات ادراری و حتی افزایش ریسک حملات قلبی را نشان دادند.

رایج ترین محلول موضعی، Drysol نام دارد. این لوسیون برای کاهش تعریق زیر بغل اثر بهتری دارد، ولی برای بهبود تعریق دستها محدودیت دارد. برخی از انواع محلول های تجارتی نظیر Maxim هم در دسترس است که به دلیل PH بالاتر، کمتر باعث تحریک پوست می شوند. بیماران قبل از این که به سراغ گزینه آخر یعنی جراحی بروند، باید این روشها را امتحان کنند.

همچنین  دستگاهی ساخته شده به نام تجارتی Drionic این دستگاه با ارسال جریان برق به دستها، غدد عرق را از کار  می اندازد. بیمار برای رسیدن به نتیجه مطلوب باید به دفعات از این دستگاه استفاده کند.

موثرترین و دایمی ترین روش برای درمان این حالت، جراحی است. در گذشته جراحان برای درمان این بیماران، عصب سمپاتیک را در نقطه ای قطع می کردند. این روش مشکلات فراوانی نظیر مدت زمان طولانی عمل، طولانی بودن دوران ناتوانی و نقاهت پس از عمل، درد و نیز عوارض جانبی بسیاری به همراه داشت. در طی 10 سال گذشته روشهای جراحی بسیار ظریفی ابداع شده که با برشهای بسیار کوچک انجام می شود و بیمار 2 ساعت پس از عمل از بیمارستان مرخص می شود.

این روشها بسیار مفید دایمی و دارای عوارض بسیار کمی هستند و به دلیل برش بسیار کوچک برای جراحی، از لحاظ زیبایی هم مشکلی برای بیمار ایجاد نمی کنند.

عوارض پوستی استخرهای روباز

 

دوعارضه مهم پوستی دراستخرها؛ روباز ملاحظه می شود که استخرهای سرپوشیده دیده نمی شود

1- خشکی پوست، 2- عوارض آفتاب

خشکی پوست

به علت جریان هوا در محل استخرهای روباز، چنانچه فرد بعد از شنا خود را خشک نکند و نپوشاند به تدریج دچارخشکی پوست می شود، خصوصاً افرادی که پوست خشک دارند و یا دارای زمینه آتوپی ( اگزمای ارثی) هستند، بیشتر درمعرض خشکی پوست قرار می گیرند. این گونه افراد، خصوصاً آتوپیک ها، بعداز استخر احساس سوزش وخارش پوست می کنند و می بایست علاوه بر خشک کردن بدن و پوشاندن آن، از کرمهای مرطوب کننده و نرم کننده نیز استفاده نمایند.

عوارض آفتاب

تماس بیش از حد و مستمر پوست با نور آفتاب، ممکن است باعث سرطان پوست، پیری زود رس پوست  و لک پوستی گردد. هرچند تماس پوست بدن با نورآفتاب جهت استحکام استخوانهای بدن ضروری است ولی تماس مداوم و بدون حفاظ درطولانی مدت می تواند به عوارض فوق بینجامد. امروزه عوامل محافظت از نور آفتاب به طوروسیع در پیشگیری و درمان بیماری های پوستی ناشی از آفتاب وهم به منظور زیبایی به کار می رود. این عوامل به تعداد زیاد و با تنوع فراوان به منظور محافظت از پوست و پیشگیری از صدمات تابش نور آفتاب به مدت طولانی درنواحی باز بدن، خصوصاً درصورت و پوست سر افراد طاس و دستها تولید می شود.

مهمترین فایده مصرف کرمهای ضد آفتاب را پیشگیری از سرطانهای خطرناک پوست و پیری زود رس چهره می دانند. امروزه کرمها و یا لوسیونهای ضد آفتاب مقاوم در برابر آب ( ضدآفتاب) مناسبی ساخته اند که براحتی دراستخرها قابل استفاده است و با آب پاک نمی شود. مواد شیمیایی موثر در ضد آفتابها نه فقط در کرمهای ضد آفتاب که در لوسیونهای صورت، روژلب، مرطوب کننده های پوست و محصولات مورد مصرف  در مو موجود بوده و مصرف روزانه آنها به طور مستمر باعث حفاظت از پوست بر علیه اشعه ماوراء بنفش آفتاب می شود.

مصرف یک لایه کرم یا لوسیون ضد آفتاب استاندارد حدود 2-3 ساعت پوست را در برابر خطر آفتاب حفظ می نماید. بدیهی است چنانچه استفاده از استخر یا دریا در طولانی مدت باشد باید هر 2-3 ساعت یک بار مصرف موضعی ضد آفتاب را تجدید کرد. خصوصاً پوست کودکان در برابر آفتاب بسیار حساستراز بالغین است و ثابت شده است کودکانی که ازطفولیت د رمعرض مستقیم نور آفتاب بدون طفولیت مناسب بوده اند، خطر ایجاد سرطانهای پوستی در آنها بیشتر از بالغینی است که از سنین بعد از بلوغ درمعرض  طولانی تابش آفتاب قرار داشته اند.

نکته ای که اغلب مورد سوال مردم از پزشکان است در مورد قدرت حفاظت کرمهای ضد آفتاب است که با کلمه SPE (SUN PROTECTION FACTOR ) مشخص می شود و اغلب مردم گمان می کنند که هرچه عدد نوشته شده روی کرم ضد آفتاب بیشتر باشد به همان نسبت محافظت پوست بیشتر انجام می شود، بعنوان مثال کرم ضد آفتاب 90 سه برابر کرم ضد آفتاب 30 قدرت دارد. این باور غیر علمی وغلط سات . برای اینکه با این مطلب علمی آشنا شوید میزان محافظت کرمهای ضد آفتاب را به اختصار توضیح می دهم. برای محاسبه میزان محافظت هر نوع کرم یا لوسیون ضد آفتاب باید عدد SPF را بر عدد 100کم کنید عدد بدست آمده میزان محافظت را نشان می دهد. به عنوان مثال گرم ضد آفتاب 30 این گونه است:

7/96 = 3/3-100

3/3 = 30: 100

میزان محافظت کرم 30 در برابر آفتاب 7/96 در صد است. حال کرم 90 این گونه است:

9/98 = 1/1- 100

1/1 = 90: 100

میزان محافظت کرم 90 در برابر آفتاب 9/98 در صد است ، یعنی با سه برابر شدن SPF  فقط حدود دو درصد به میزان محافظت پوست افزوده می شود، در حالی که در کرم 90 مجبورند از مواد بسیار قوی ضد  آفتاب استفاده کنند که خود می تواند باعث عوارضی در پوست گردد.

 

دود سیگار

دشمن سلامت کودک شما

 

با توجه به هشدارهای جهانی در مورد مصرف سیگار، امروزه بیشتر مردم از خطرات دود سیگار و تاثیرات آن بر سلامتی خودشان آگاه هستند. ولی به نظر می رسد برای ترک سیگار نیازمند محرکی قوی تر باشند. شاید اگر آنها بدانند دود سیگار چه اثرات مضری بر سلامتی کودکانشان دارد به ترک سیگار تشویق شوند. تنفس دود سیگاری که توسط دیگران استعمال شده و ورود آن به ریه ها، مشکلات حادی را برای کودکان که بیشتر از دیگران درمعرض آن هستند ایجاد می کند. این مشکلات در زمانی که والدین و فامیل در فضاهای بسته نظیر خانه و اتومبیل سیگار بکشند چند برابر است.

 

عوارض جانبی دود سیگار قبل از تولد نوازد

دود سیگار می تواند اثرات زیان آور زیادی برجسم جنینی که هنوز متولد نشده است بگذارد. در طول بارداری کشیدن سیگار توسط زنان نیکوتین و صدها ماده شیمیایی مسموم کننده دیگر را از جفت عبور داده و وارد جریان خون جنین می کند. این امر باعث بروز مشکلاتی نظیر سقط، تولد نوزاد نارس، تولد نوزاد با وزن پایین، افزایش خطر نقص های مادرزادی و بعضی از سرطانهای نوزادی و اثرات منفی بر رشد عقلی نوزاد خواهد شد.

 

چرا کودکان و نوزادان آسیب پذیری بیشتری به دود سیگار دارند؟

1- نسبت به وزن بدنشان آنها هوای آلوده بیشتری را وارد ریه های خود می کنند.

2- ریه های کودکان هنوز در حال رشد است و به راحتی بوسیله دود سیگار صدمه می بیند.

3- کودکان کوچکتر قادرنیستند که ناراحتی خود را بطور واضح ابراز کنند و معمولاً به ناراحتی آنها بی توجهی می شود.

4- آنها کمتر قادرند خود را از معرض دود دور نگه دارند.

 

عوارض جسمانی جانبی دود سیگار

طبق نظر پزشکان زنان و زایمان، تعداد زیادی از زنان که سیگار کشیدن را در هنگام بارداری ترک کرده اند پس از تولد نوزاد عادت خود را از سر گرفته اند. این عمل، کودکان خردسال و نوزدان را در معرض ابتلا به مشکلات پزشکی قرار می دهد. که به شش مورد آن اشاره می شود.

 

سندرم مرگ ناگهانی

نوزاد(SIDS):

مادرانی که در هنگام بارداری سیگار می کشند و والدینی که پس از تولد نوزاد به سیگار کشیدن ادامه می دهند، نوزادان را در معرض خطر ابتلا به(SIDS ) قرار می دهند.

آسم: در معرض دود سیگارقرارگرفتن نوزاد خطر ابتلا به آسم را افزایش می دهد حتی اگر کودک قبلاً هیچ گونه علائمی از بیماری را نداشته باشد. کودکان مبتلا به آسم نیز به دود سیگار حساس هستند و چنانچه در معرض دود سیگار قرار گیرند تعداد حملات آسم در آنها بیشتر خواهد شد.

بیماری های دستگاه تنفس فوقانی نظیر خروسک و برونشیت ها.

عفونتهای گوش میانی که بیشترین علت کری در کودکان است.

طولانی شدن دوره سرماخوردگی های معمولی و ضعف در انجام بازیهای ورزشی.

 

عوارض روانی جانبی حاصل از دود سیگار

سیگار کشیدن در حضور کودکان، آنها را از نظر روانی متاثر می سازد. امکان گرایش کودکانی که والدین سیگاری دارند به کشیدن سیگار در بزرگسالی بیشتر از دیگران است. در حالی که والدینی که سیگار نمی کشند الگوهای مثبتی را برای فرزندان خود ترسیم می کنند.

 

چگونه کودکان را از دود سیگارمخافظت کنیم؟

ترک سیگار بهترین اقدام است. ولی اگر هنوز موفق به ترک سیگار نشده اید، برای دور نگه داشتن کودکان از اثرات منفی سیگار، راه هایی را به شما پیشنهاد می کنیم:

 

- در حضور کودکان سیگارنکشید زیرا آنها به این باور غلط می رسند که سیگار کشیدن عادت خوبی است.

- خارج از خانه، در بالکن و در اتاقی که بچه ها از آن استفاده نمی کنند سیگار بکشید.

- هنگامی که کودکان همراه شما هستند، اتومبیل خود را از دود سیگار خالی کنید.

- همیشه سعی کنید در بخش هایی از رستورانها بنشینید که در آنجا سیگار کشیده نمی شود.

- جا سیگاری را روی میزهای خانه قرار ندهید و به دیگران اجازه ندهید در منزل شما سیگار بکشند.

- اگر کسی کودک شما را به خانه خود دعوت کرده، با احترام از او بخواهید در خانه سیگار نکشد بخصوص اگر کودک شما مبتلا به ناراحتی تنفسی است و بدانید سلامتی کودک شما از هر چیز دیگر مهم تر است.

والدین باید بسیار تلاش کنند تا کودکان را از اثرات منفی دود سیگار حفظ کنند. باز کردن یک پنجره در اتاق یا اتومبیل کافی نیست. شما باید به طور جدی به فکر ترک سیگار باشید نه تنها به خاطر خودتان بلکه به خاطر سلامت فرزندتان ترک سیگار آسان نیست ولی به یاد داشته باشید که " کودک نازنینی را دوست دارید و می خواهید از او مخافظت کنید".

 

چند هشدار

هرگز زمانی که نوزاد را در آغوش دارید سیگار نکشید. سیگار را در حال روشن رها نسازید. کبریتها و فندکها را دور از دسترس کودکان خود قرار دهید، زیرا کودکان دوست دارند که از رفتار شما تقلید کنند.

 

چرا خودکشی؟!

 

خودکشی رفتار یا پدیده است که از جوانب متعدد بایستی مورد بررسی قرار گیرد، تا آنجا که مشخص است خودکشی در بسیاری از جوامع وجود داشته و دارد و در هر کجا که انسان ها زندگی می کنند خودکشی هم اتفاق می افتد، بدون تردید خودکشی درهر جا، هرخانواده و هر جامعه ای که اتفاق بیافتد عوارض نامطلوب خانوادگی، اجتماعی و...  برجای می گذارد، خانواده داغدار ومتاثر بنوعی که این خودکشی می تواند عاملی برای شروع و یا بروز یکنوع بیماری روانی و یا جسمی گردد و حتی باعث متلاشی شدن خانواده و مانعی برای سیر مطلوب و طبیعی خانواده گردد ، افراد یک جامعه زمانی که از خودکشی فرد و یا افرادی مطلع شوند نیز غم زده شده و ممکن است دچارنوعی اضطراب و یا نگرانی را وقوع خودکشی در خانواده خود گردند، به همین دلایل است که خودکشی بایستی از دیدگاه های روانی ، اجتماعی ، خانوادگی ، اقتصادی ، تحصیلی ، کاری ، قانونی و... مورد بررسی و توجه قرار گیرد. ریشه یابی هرگونه عامل و یا عواملی که زمینه را برای خودکشی فراهم می سازد بسیارمهم است از این رو است که اگر در کشورهای پیشرفته آمار خودکشی بالا برود موضوع آنقدر مورد بحث و گفتگو قرار می گیرد و کارشناسان و صاحب نظران موضوع خودکشی را بررسی می نمایند تا زمینه مساعد ساز خودکشی را دریافته و برای آن مشکل و به طور جدی چاره جویی نمایند.

در ایران تاکنون آمار دقیق و درستی از خود کشی داده نشده است و اگر هم آماری وجود داشته باشد از آن بی اطلاع می باشم و امید دارم که دست اندرکاران اگر آمار دقیق و صحیحی از خودکشی دارند به اطلاع نشریه بهداشت روانی برسانند تا از این طریق بتوان ارزیابی بهترو بیشتری در مورد خودکشی انجام داد، اما می توان حدس زد که با توجه به فشارهای گوناگون اقتصادی ، اجتماعی ، بیکاری، اعتیاد و... آمار خودکشی درایران رو به افزایش است.

خود کشی را می توان به سه نوع تقسیم بندی نمود:

1- خودکشی موفق: افرادی که به طور جدی خودکشی می کنند و با روشی که انتخاب می نمایند به زندگی خود پایان می دهند.

2- خودکشی نا موفق : آنهایی که با هر روش انتخابی اقدام به خودکشی می کنند و نجات می یابند.

3- خودکشی پنهان یا مزمن: آمار خودکشی در این نوع بسیار بالاتر از دیگرانواع خودکشی است و به اینگونه است که با وجودی که فرد از انجام بعضی رفتارها و یا عاداتی آگاهی دارد و می داند که ادامه آن رفتار و یا عادات موجب عارضه جسمی، معلولیت و یا مرگ  وی می شود و با وجودی که در مورد آن رفتار و یا عادات مخرب با وی مکرراً صحبت شده وعواقب آن به وی گوشزد می گردد اما وی به رفتار وعادت خود ادامه داده و به سلامتی خود بی توجهی می نماید، شاید بتوان نام این نوع خودکشی را خودکشی محترمانه نامید، به عنوان مثال: معتادان به مواد مخدر، الکل، سیگار، استفاده غیرمجاز از داروهای زیان آور، و یا بیماران قلبی ، فشار خونی ، دیابتی ها ( افرادی که دچاربیماری قند می باشند) که این بیماران در مورد استفاده از داروهای تجویزی بی توجهی می نمایند و رژیم غذایی خود را رعایت نمی کنند، درهمین زمینه بعضی از تصادفاتی که منجر به مرگ راننده شده و نمی توان دلیل و یا علت مشخصی را برای اینگونه تصادفات پیدا کرده و یا ذکر نمود.

بررسی خودکشی از دیدگاه آماری وجوانب گوناگون

جالب است بدانیم که سفید پوستان بیشتر از رنگین پوستان خودکشی می کنند و آمار خودکشی درافرادیکه از کشوری به کشور دیگر مهاجرت می نمایند بیشتر است.

مردان سه برابر بیشتر از زنان خودکشی موفق دارند و زنان چهار برابر بیشتر از مردان اقدام به خودکشی می نمایند که نجات می یابند و یا اینکه زنان بیشتر تظاهر به خودکشی می نمایند.

درزمینه سن و سال : هرچه سن بالاتر می رود میزان خودکشی افزایش می یابد که مردان از سن 45 سالگی به بعد و زنان از سن 55 سالگی به بعد اقدام به خودکشی بیشتری دارند و آمار خودکشی در سنین حدود 75 سالگی سه برابر جوانان است، اما بیشترین آمار خودکشی از سن 15 تا 24 سالگی است که در پسران کمی بیشتر از دختران است.

اعتقادات مذهبی : دین و مذهب در خودکشی نقش مهمی دارد . دربسیاری ادیان، مذاهب و فرهنگ ها خودکشی را رفتاری گناه آمیزو ممنوع و در نتیجه خود کشی را حرام می دانند و این عاملی است که افراد را از اقدام به خودکشی باز می دارد، به طور کلی آنانکه اعتقادات مذهبی پایدار و محکمی دارند کمتر خودکشی می کنند، مسیحیان کاتولیک و مسلمانان آمار کمتری از خودکشی دارند، و یهودیان بیشتراز مسیحیان پروتستان خودکشی می کنند . از سوی دیگر د ربعضی از گروه ها برای اعتقادات خاصی که دارند و برای هدف و یا اهدافی که دارند به عنوان نوعی قربانی کردن خود برای آن هدف خودکشی می کنند.

مکان زندگی : آمار خودکشی د رروستاها و شهرهای کوچک در مقایسه با شهرهای بزرگ کمتراست واین می تواند به دلیل وجود قید و بندهای خانوادگی و اجتماعی وارتباطات خاص محلی باشد، هم چنین در روستاها و شهرهای کوچک فشارهای روانی کمتری به انسان ها وارد می شود تا در شهرها بزرگ.

ازدواج : افرادیکه ازدواج کرده اند کمتر به فکر خودکشی می افتند و خانواده هایی که فرزند دارند کمتر از خانواده های بدون فرزند خودکشی می کنند بنابر این افراد مجرد در مقایسه با آنها که ازدواج کرده اند اقدام به خودکشی بیشتری دارند . هم چنین در افرادیکه بعد از ازدواج زندگی شان منجر به جدایی شده است بیشتر از افرادی که همسر خود را ازدست داده اند خودکشی می کنند.

از دیدگاه اجتماعی : افرادی که از نظر اجتماعی منزوی و گوشه گیر هستند و ارتباطات اجتماعی کمتری دارند اقدام به خودکشی بیشتری دارند و آنها که ارتباطات اجتماعی بیشتر و پایدارتری دارند کمتر به فکر خودکشی می افتند. درحقیقت عدم توانایی دربرقراری ارتباطات اجتماعی و عدم توانایی هم سویی با گروه های مختلف اجتماعی و تنهایی احتمال اقدام به خودکشی را افزایش می دهد.

داشتن کارو شغل : کارکردن و داشتن شغل خطر خودکشی را کم می کند. در بعضی از کارهای سخت و طاقت فرسا و فشارهای روانی محیط کا ر که خستگی جسمی و روانی را ایجاد می نماید احتمال اقدام به خودشکی را بالا می برد و به همین دلیل است که آمارها نشان می دهد که خودکشی درپزشکان دو برابر جمعیت معمولی است .عواملی دیگر مانند آنها که از یک موقعیت خوب اجتماعی و کاری پایین می آیند ، ورشکستگی ، تنزل مقام احتمال خودکشی را بالا می برد.

سلامتی و بیماری : سلامتی و بیماری درخود کشی نقش دارند، افرادیکه ازسلامت جسمی  برخوردارند کمتر اقدام به خودکشی می نمایند. 50% از مردانی که دچار بیماری سرطان هستند و 70% از زنانی که دچار سرطان پستان و یا انواع دیگر سرطان هستند خود کشی می کنند، به طور کلی بیماری های سخت جسمی و دراز مدت ، بیماری هایی که ایجاد معلولیت های حرکتی می کنند و یا باعث دردهای مزمن می گردند، بیماری هایی که روابط اجتماعی را محدود می نمایند احتمال و یا آمار خودکشی را بالا می برد.

علل خودکشی

اختلالات روانی : اعتیاد به مواد مخدر و مشروبات الکلی ، بیماری افسردگی ، بیماری اسکیزوفرنیا ( نوع بیماری وخیم روانی که فرد دچار توهم وهزیان می گردد)، حملات اضطرابی شدید توام با ترس و وحشت ، ترس های مرضی ، حالات خشم و عصبانیت های ناگهانی ، بعضی از اختلالات رفتاری ، شخصیت های ضد اجتماعی و قانون شکن.

آمار نشان می دهد که 95% ا ز افرادی که خودکشی می کنند دچار اختلال روانی می باشند، ازجمله 80% بیماران افسرده ، 10% بیماران اسکیزوفرن ، 5% افرادی که دچار زوال عقل و حالات هزیانی هستند خودکشی می کنند.

نظریه روانکاوی : از دیدگاه روانکاوی ، خشم وخصومت درونی و ناخود آگاه نسبت به فرد مورد علاقه خود که به آن حد زیاد است که می خواهد آن فرد را به قتل رسانده و بکشد اما چون توان انجام آن را ندارد دچار کشمکش شدید می گردد واین کشمکش بین علاقه و خشم ایجاد می شود و د رنتیجه برای رهایی از این کشمکش خودکشی بهترین راه حل به نظر می رسد ( همان گونه که ذکر گردید این حالت واین کشمکش اغلب ناخود آگاه است و فردی که خودکشی می کند آگاهی روشنی ازاین حالت و کشمکش ندارد)، و به زبانی دیگر نفرت به وجود آمده و ناخود آگاه موجب بروز وایجاد احساس گناه می گردد که فرد اقدام به خودکشی می نماید .

موضوع و یا علت دیگر : عدم هماهنگی بین انگیزه های فرد وعدم توانایی در برآورده نمودن و یا بر آورده شدن انگیزه ها و عدم سازگاری بین این دو حالت می تواند عاملی باشد که فرد اقدام به خودکشی نماید .

در مواردی  که فرد، شخصی را دوست دارد و او را از دست می دهد و اینکه فردی را نمی تواند پیدا کند که بتواند جایگزین فرد مورد علاقه خود نماید.

عوامل دیگر خودکشی :

- فرار از ناملایمات و شکست ها .

- فرار از فشارهای روانی که احساس می شود و یا به نظر می رسد که پایان ناپذیر است.

- فرار از احساس گناه شدید.

- فراراز مجازات شدن .

میل به خود آزاری شدید: به این دلیل با تیغ ، چاقو و یا امثال این ها به خود آسیب می رسانند .

آرزوی مرگ و مردن.

احساس ناامیدی ، بیچارگی و درماندگی .

سعی درنشان دادن درد درونی خود.

خودکشی می تواند نوعی رفتار باشد که می خواهد از این طریق به دیگران بفهماند که تنهاست .

ترس از تغییر موقعیت هایی که ممکن است و یا احتمال دارد اتفاق بیافتد و فرد چنین احساس می کند که این تغییر برای وی غیر قابل تحمل است .

بوسیله خودکشی کردن می خواهد دیگران را تنبیه نماید ( فرزندانی که خودکشی می کنند با خودکشی کردن می خواهند پدرو مادر و یا هردو را تنبیه نمایند )

به وسیله خودکشی می خواهد خشم و عصبانیت خود را نشان دهد.

فردی که خودکشی می کند هیچگونه انگیزه و یا نیازی برای زیستن و زندگی کردن ندارد.

نظریه یادگیری : دراین نظریه خودکشی ارتباط مستقیم و تنگاتنگ با موارد زیر دارد، بافت جامعه ، کشمکش های ناخود آگاه ، فشارهای اجتماعی ، فشارهای روانی ، فشارهای اقتصادی ، فشارهای خانوادگی و ...

زمانی که در یک جامعه انسان ها راه حلی برای رهایی از فشارهای گوناگون پیدا نمی کنند بناچار خودکشی می کنند و خودکشی را راه حل نهایی دانسته و به آن فکر می کنند، این گونه خودکشی ها می توانند موجب گردند که دیگران نیز به چنین راه حلی فکر کرده و آن را مورد نظر قرار داده سرانجام اقدام به خودکشی نمایند. در بعضی از خانواده ها افراد آن خانواده یاد می گیرند که خودکشی بهترین راه حل برای رهایی ازفشار و یا کشمکشی است که د رخانواده وجود دارد. البته خودکشی که به طور تکراری در افراد یک خانواده دیده می شود می تواند جنبه ارثی و ژنتیک داشته باشد.

بعضی از نظریات و دیدگاه های دیگر:

عده ای به این دلیل خودکشی می کنند که به خواب ابدی بروند.

عده ای به این دلیل خودکشی می کنند که بعد از مرگ تولدی دیگر خواهند داشت .

عده ای به این دلیل خود کشی می کنند که خود را از بسیاری از غرایزی که قبول ندارند و در و جودشان وجود دارد نجات دهند.

عده ای به این دلیل خودکشی می کنند تا از این طریق قدرت و توانایی خود را به دیگران نشان دهند، چون هر کسی جرات و شهامت خودکشی را ندارد اما من دارم .

جامعه شناسان بر این عقیده اند که خودکشی پدیده ای است ناشی از فشارهای اجتماعی که بر روی بعضی ازافراد جامعه اعمال می گردد و در نتیجه این قبیل افراد قربانیان جامعه اند. وازسوی دیگر این حقیقت وجود دارد که رضایت از زندگی باعث قوی شدن انگیزه ادامه حیات و لذت بردن از زندگی می گردد و درغیراینصورت میل به خودکشی شدت می یابد.

هدف از خودکشی

درخودکشی به این نکته باید اشاره نمود که فردی که خودکشی می کند از مشکلی غیر قابل حل و فشار روانی فرار می کند و به سوی آرامشی می رود که احساس می کند درخودکشی این آرامش به وجود خواهد آمد.

علاوه بر آنچه که گفته شد در رابطه با خودکشی می توان به نکات زیر اشاره نمود:

1- پیداکردن راه حل : اصولاً خودکشی یک رفتار بدون هدف ومنظور نیست ، در مواردی که فرد در گیر مشکل و یا مشکلاتی رویا رویی با آن مشکل و یا موقعیت غیر قابل تحمل را ندارد و در نتیجه مشکل برای وی جنبه بحرانی می نامند و چون دراین شرایط قرار می گیرد، درمیان تمام راه حل ها خودکشی را انتخاب می کند.

2- آرزوی معمولی درخودکشی :

آرزوی قطع ارتباط و قطع آگاهی است با آنچه که در اطراف وی می گذرد، لذا فرار از درد آگاهانه وغیر قابل تحمل و رفتن به سوی خودکشی .

3- محرک معمولی : محرک معمولی در خودکشی درد و فشار روانی است ، چنین دردی ناشی از احساس درد و فشار روانی است .

4- مورد دیگرشکست در برآورده شدن نیازها است : هیچ خودکشی بدون احساس نیازمندی نیست وانجام نمی شود و یا اتفاق نمی افتد و بستگی به این دارد که این نیاز تا چه برای فرد مهم و حساس می باشد.

5- احساس درخود کشی : احساس معمولی درخودکشی احساس درماندگی و ناامیدی است ، فرد این حالت واحساس را دارد که من هیچ کاری را نمی توانم انجام بدهم مگر خودکشی ، هیچ کس نمی تواند به من کمک بکند وهیچ امید ی به آینده نمی توان داشت.

6- خودکشی نوعی فریاد است، معنای خودکشی فریادی است برای طلب کمک.

7- محدود شدن : در خودکشی احساسات، عواطف وهوش فرد دچار محدودیت شده و فرد به بن بست می رسد ، احساسات ، عواطف وهوشیاری وی از اختیار وی  خارج می شود،  چنین حالتی معمولاً زودگذر است به طوری که اگر مدتی بگذرد و فرصتی پیدا بشود که وی از این حالت خارج گردد، از تصمیم  خود در اقدام به خودکشی منصرف خواهد شد.

8- گاهی هدف از خودکشی به معنای عدم تحمل شرایط موجود و مکانی است که فرد درآن بسر می برد ، مانند زندانیانی که اقدام به خودکش می کنند تا از این طریق بتوانند از آن محیط نجات یابند.

9- عامل دیگری که در خودکشی باید درنظر داشت این است که فرد با اقدام به خودکشی می خواهد به این شکل  با افراد مورد نظر وعلاقه خود ارتباط بر قرار نموده و بدین وسیله جلب توجه نماید.

نشانه های قبل از خودکشی

دانستن نشانه های قبل از خودکشی بسیار مهم است به اینگونه اگراین نشانه ها را در فردی متوجه شدیم به سادگی از کنار آن نگذاریم بلکه با دقت مواظب و مراقب وی باشیم ودر صورت لزوم او را برا ی مصاحبه روانی آماده کنیم و یا با یک مشاور

متخصص موضوع را مطرح و راهنمایی لازم را دریافت نماییم، و یا برای اقدامات پیشگیرانه و درمان آنچه را که لازم است انجام دهیم .

1- معمولاً فرد در فکر پایان دادن به زندگی خود است ، اغلب در فکر فرو می رود ، نسبت به خود و زندگی واطرافیان بی توجه و بی تفاوت می گردد.

2- فردی که می خواهد خودکشی کند، گاهی در صحبت های خود به این نکته اشاره می کند ویا اظهار می دارد که درآینده ممکن است حضور نداشته باشد و با بیان جملاتی که اگر من در بین شما نباشم شما چه خواهید کرد .

3- آنچه را که اغلب دوست داشته ومورد علاقه او بوده است و برای بدست آوردن آن تلاش فراوان و زحمت زیادی کشیده به دیگران می بخشد ، به عنوان مثال: اموال ، دارایی ، طلاجات ، جواهرات و ... خود را به راحتی به دیگران می بخشد.

4- یک وسیله ای را برای انجام خودکشی موفق می خرد که ممکن است به طریقه های گوناگون از دیگران پنهان نماید که اگر دیگران آن وسیله را ببینند تعجب خواهند کرد و اگر از وی پرسیده شود که آن وسیله را برای چه  منظوری خریده است با دلایلی ساختگی خواهد گفت برای انجام کاری خاص آن وسیله را خریده است.

5- اکثراً از احساس نارضایتی خود از زندگی و بی وفایی ها سخن می گوید و در همین زمینه به آن چه را که از دست داده اشاره می کند مانند: از دست دادت اعتماد به نفس ، از دست دادن دوستان ، از دست دادن کار و...

6- گاهی مقدار زیادی دار و جمع آوری می کند.

7- تغییر رفتار و شخصیت فردی که می خواهد خودکشی کند واضح و مشخص است، به گونه ای که نزدیکان و اطرافیان متوجه این تغییر رفتار و شخصیت وی می گردند.

8- در مواردی که فرد تصمیم جدی برای خودکشی می گیرد، شدیداً افسرده می شود و به طور کاملاً مشخصی سست و کم انرژی می شود.

9- به فعالیت های روزمره اجتماعی، تحصیلی، کاری خود بی توجه می شود که گاهی دیگران چنین فکر می کنند که این فرد خود را لوس کرده است.

10- درمورد مرگ و زندگی بعد از مرگ زیاد صحبت می کند.

11- از دوستان و خانواده کناره گیری می کند.

همانگونه که اشاره گردید این حالات را باید جدی گرفت و حتی وی را در بیمارستان بستری و تحت نظر و مراقبت های  لازم قرار داد.

روش های معمولی خودکشی

مهم ترین و رایج ترین روش هایی که در خود کشی بکار گرفته می شوند عبارتند از:

1- غرق کردن خود در آب: مانند دریا، رودخانه ... بنابر این درمورد افرادی که در دریا و یا رودخانه غرق می شوند و منجر به مرگ آنان می گردد باید بیشتر بررسی نمود، چرا که این گونه مرگ و میرهای ناشی از غرق شدن می تواند نوعی خودکشی تلقی گردد.

2- بریدن رگ دست و یا رگ های دیگر بدن خود : که اگر شخص بداند، سرخرگ خود را می برد، که این روش در گذشته برای کشتن و یا اعدام بعضی از افراد بکار گرفته شده و یا می شود.

3- بریدن گردن و یا حنجره خود

4- پرت کردن و یا انداختن خود بر روی کارد، چاقو و یا اجسام تیز و برنده .

5- خود کشی با اسلحه گرم مانند کلت یا تفنگ

6- خودکشی با داروهای کشنده و یا سم

7- خودکشی به وسیله استفاده ازخود رو و با تصادف مانند: با خود رو از دره پرت شدن، با خود رو به جاهای سخت تصادف کردن : مانند زدن به کوه ، با سرعت زیاد با دیوارهای سخت تصادف کردن، بنابراین چنین تصادفاتی که منجر به مرگ راننده می گردد بایستی بیشتر مورد بررسی قرار گیرند.

8- پرت کردن خود از ساختمان های بلند.

9- خود سوزی : با نفت، بنزین و دیگر مواد آتش زا خود را آتش زده که منجر به سوختگی شدید و مرگ می انجامد.

10- خود کشی با گاز.

11- خودکشی با ریسمان مانند طناب دار.

12- خودکشی به طریقه انداختن خود در جایی که حیوانات درنده زندگی می کند و یا قرار دارند.

 

10 راه درمان بی خوابی

 

 

 

 

  

 

اشاره؛

در دنیای پرمشغله و استرس كنونی بسیاری از مردم شب ها راحت نمی توانند بخوابند. گروهی از مردم تا پاسی از شب بیدارند و خود را با شبكه های تلویزیونی یا مطبوعات سرگرم می كنند، اما حتی بعد از طی این مراحل نیز خواب به چشمانشان نمی رود و مرتب در رختخواب از این شانه به آن شانه می شوند یا تا سحر بیدار می مانند، نزدیكی های صبح كه احساس خستگی به سراغشان می آید و پلكشان سنگین می شود، اجباراً باید بیدار شوند تا به سركار بروند. این مقاله با ارایه ۱۰ راهكار به این گروه از مردم كمك می كند تا راحت تر بخوابند.

***

۱- خیره شدن به یك نقطه: در رختخواب دراز بكشید و نقطه ای را در بالای سر خود در نظر بگیرید و به آن خیره شوید. در این حالت سیاهی چشمان شما كاملاً باید در بالاترین نقطه پلك چشم قرار گیرد. مدتی در این وضعیت قرار بگیرید و چشم خود را ببندید و بعد از چند لحظه باز كنید. این كار را چندین بار تكرار كنید؛ سپس چشم خود را ببندید و مطمئن باشید خواب شیرینی به سراغتان خواهد آمد.

۲- زمان مناسب و معینی برای حل مشكلات خود در نظر بگیرید: هر كس در طول روز گرفتاری ها و دردسرهایی دارد توجه كنید كه در رختخواب به دنبال راه حل مشكل خود نگردید. برای حل مشكلات، قبل از خواب، زمان معینی را در نظر بگیرید و سپس در آن زمان به حل مشكل خود بپردازید و این زمان را همیشه ثابت نگه دارید. وقتی به رختخواب می روید به خود بگویید: «من دیگر حق ندارم نگران باشم چون همه مشكلاتم را قبل از خواب حل كرده ام.»

۳- عصرها ورزش كنید: اگر چند ساعت پیش از خواب شب پیاده روی یا نرمش كنید، خواب شیرینی به سراغتان خواهد آمد ولی اگر یك ساعت قبل از خواب ورزش كنید به علت خستگی زیاد دچار بی خوابی می شوید؛ به خصوص اگر این ورزش ایروبیك باشد.

۴- جهت خوابیدن: بهترین حالت خوابیدن، خوابیدن به یك پهلو (چپ یا راست) می باشد. در این حالت  پاها را روی هم و دست خود را روی شانه دیگر قرار دهید. متخصصان معتقدند خوابیدن روی شكم برای ماهیچه های گردن و تنفس صحیح عوارض ناخوشایندی به همراه دارد.

خوابیدن به پشت تا اندازه ای بهتر است. اگر شما فقط به این طریق می توانید بخوابید، دست كم یك یا دو عدد بالش زیر زانو یا زیر پاهای خود قرار دهید تا گردش خون در پاها بهتر انجام گیرد.

۵- درجه حرارت محیط: بهترین درجه حرارت برای اتاق خواب بین ۱۸ تا ۲۰ درجه  سانتی گراد است. بدون شك شما در اتاقی داغ یا حتی خیلی گرم نمی توانید به خوبی به خواب روید.

۶- غذاهای خواب آور: غذاهایی كه شامل تریپتومان طبیعی هستند برای آرامش اعصاب بسیار مؤثر به نظر می رسند. این غذاها شامل پنیر، ماهی تن، شیر و بوقلمون است.

۷- تا وقتی كه كاملاً خواب آلوده نشده اید به رختخواب نروید: همان طور كه تعیین دقیق وقت برای خوردن غذا معنی ندارد، رفتن به رختخواب به حكم عقربه ساعت نیز دلیل موجهی نیست، لذا بهتر است آن قدر صبر كنید تا كاملاً خواب به سراغ شما بیاید.

۸- قبل از خواب كارهایی در جهت یك خواب خوش انجام دهید: مثلاً صورت خود را بشویید، ساعت را كوك كنید، لباس خواب به تن كنید و مطمئن باشید با انجام این كارها شما خود به خود برای خواب آماده می شوید.

۹- آرامش عصبی و سست كردن عضلات: با چشمان بسته در یك اتاق تاریك به پشت دراز بكشید و پاهای خود را كاملاً دراز كنید و انگشتان پای خود را هم كاملاً به بیرون بكشید و بكوشید هر چه می توانید از قسمت كمر به پاها فشار بیاورید و بیشتر خود را بكشید؛ سپس این حالت را رها كرده و در حدود چند ثانیه مكث كنید و دوباره این كار را تكرار كنید. این عمل را دست كم ۶ بار تكرار كنید. همین كار را با دست های خود انجام دهید. دستان خود را كاملاً ببندید و به شدت مشت كنید و چند ثانیه به همان حال نگه دارید؛ سپس ماهیچه ها را یك دفعه رها كنید.

در مرحله بعد، با چشمان بسته بر نوك بینی تمركز كنید و سپس تمركز خود را متوجه بالای پیشانی، یعنی رستنگاه مو نمایید سپس مكث كنید و این عمل را هم چند بار تكرار كنید.

۱۰- قرار دادن زبان در محل گونه ها: مشاهده شده است كسانی كه دچار بی خوابی هستند اغلب زبانشان را به كام بالای دهان یا پشت دندان های بالایی فشار می دهند. برای استراحت دادن به زبان و رهایی از فشار ناشی از آن، زبان خود را به آرامی به دو طرف دهان خود و به سمت گونه ها بچرخانید و در این حالت، مدتی زبان را به حالت استراحت نگه دارید.

لادن نصیری