تبیان، دستیار زندگی

مورچه‏اى بر صفحه كاغذى مى‏رفت . از نقش‏ها و خطهایى كه بر آن بود، حیرت كرد . آیا این نقش‏ها را، كاغذ خود آفریده است یا از جایى دیگر است؟ در این اندیشه بود كه ناگاه قلمى بر كاغذ فرود آمد و نقشى دیگر گذاشت . مور دانست كه این خط و خال از قلم است نه از كاغذ . نزد مورچگان دیگر رفت و گفت: مرا حقیقت آشكار شد . گفتند: كدام حقیقت؟ گفت : بر من كشف شد كه كاغذ از خود، نقشى ندارد و هر چه هست از گردش قلم است . ما چون سر به زیر داریم، فقط صفحه مى‏بینیم؛ اگر سر برداریم و به بالا بنگریم، قلمى روان خواهیم دید كه مى‏چرخد و نقش و نگار مى‏آفریند .
در میان مورچگان، یكى خندید . سبب را پرسیدند . گفت: این كشف بزرگ را من نیز كرده بودم؛ لیك پس از عمرى گشت و گذار بر روى صفحات، دانستم كه آن قلم نیز، اسیر دستى است كه او را مى‏چرخاند و به هر سوى مى‏گرداند . انصاف بده كه كشف من، عظیم‏تر و شگفت‏تر است .
همگان اقرار دادند به بزرگى كشف وى . او را بزرگ خود شمردند و سلطان عارفان و رئیس فیلسوفان خواندند. چه، تاكنون مى‏پنداشتند كه نقش از كاغذ است و اكنون علم یافتند كه آفریدگار نقش‏ها، نه كاغذ و نه قلم است؛ بلكه آن دو خود اسیر دیگرى‏اند .
این بار، مورى دیگر گریست . موران، سبب گریه‏اش را پرسیدند . گفت: عمرى بر ما گذشت تا دانستیم نقش را قلم مى‏زند نه كاغذ . اكنون بر ما معلوم شد كه قلم نیز اسیر است، نه امیر . ندانم كه آیا آن امیرى كه قلم را مى‏گرداند، به واقع امیر است، یا او نیز اسیر امیر دیگرى است و این اسیران، كى به امیرى مى‏رسند كه او را امیر نیست؟

                                                                               منبع: احیاء العلوم غزالی ج۱ ص۲۲

ایمان دو نیمه است، یك نیمه صبر و یك نیمه شكر

آورده اند كه كافرى بود در بنى اسرائیل كه ششصد سال در كفر گذرانیده بود. موسى علیه السلام به كوه طور مى شد، گفت : اى موسى ؛ خداى را بگوى كه مرا از خدایى تو ننگ مى آید و اگر روزى دهند منى ، مرا روزى تو نمى باید. موسى علیه السلام برفت پیغامها نرسانید، شرم داشت از این پیغام . حق تعالى گفت : اى موسى ! چرا پیغام آن بنده ما را نرسانیدى كه با ما بیگانگى مى كند؟ گفت : خداوندا! تو مى دانى كه وى چه گفت . حق تعالى گفت : اى موسى ! وى را بگوى كه اگر تو را از خدایى من ننگ مى آید مرا از بندگى تو ننگ نمى آید. اگر تو روزى من نمى خواهى من بى خواست تو، تو را روزى رسانم . موسى علیه السلام بازگشت و پیغامها رسانید. آن كافر ساعتى سر در پیش افكند، آنگه سر بر آورد و گفت : اى موسى ! بزرگ پادشاهى است و كریم خداوندى است . دریغا كه عمر ضایع كردم . اسلام عرضه كن . اسلام عرضه كرد. آن كافر كلمه شهادت بر زبان راند و سجده كرد و جان به حق تسلیم كرد. فرشتگان روح وى را به علیین رسانیدند.

یعقوب لیث ، چهره ى پرآوازه ى سیستان و پایه گذار انقلابى رهایى بخش بر ضدّ حكومت خونخوار و ظالم و ستمكار عباسى ، در ابتداى جوانى روى گرزاده اى بیش نبود .

مدتى به كار روى گرى مشغول بود و پاداش كارش را سخاوتمندانه با جوانان هم سن و سالش مى خورد .

سخاوت و شجاعت و آزادمنشى او ، عامل گرد آمدن جوانانى متهور و سخت كوش به گرد او شد .

با دست برداشتن از روى گرى ، همراه جوانان مجذوبش به شغلى دیگر روى آورد . از آن شغل هم روى گردان شد و بنا گذاشت همراه یارانش دستبردى به خزانه ى اموال امیر سیستان بزند . از آنجا كه خزانه در حفاظت نیرویى كارآمد قرار داشت و دستبرد به آن به آسانى ممكن نبود ، بنا گذاشتند از بیرون شهر با كندن كانالى تا زیر كف خزانه به اموال امیر دست یابند و با شتاب و سرعت همه را تصرف كنند .

كندن كانال شش ماه به طول انجامید . عاقبت نیمه شبى با سوراخ كردن كف خزانه وارد خزانه شدند و همه ى طلا و نقره و جواهرات قیمتى و درهم و دینار را به صورتى كه مأموران بیرون خزانه نفهمند در كیسه هاى متعددى جمع كردند و آماده ى بردن اموال از راه كانال به بیرون شهر بودند كه یعقوب در تاریكى نیمه شب چشمش به چیزى گوهر مانند افتاد كه درخشندگى خاصّى داشت . از آنجا كه تاریكى شدید مانع شناخت آن بود ، با زبانش عنصر بدست آمده را امتحان كرد و یافت كه قطعه اى نمك بلورین است ، به تمام همراهانش دستور داد اموال را بگذارید و از راه كانال به طرف بیرون شهر حركت كنید .

جوانان مطیع او با دست خالى به بیرون شهر آمدند و علّت این كار را از یعقوب جویا شدند . یعقوب گفت : با این كه پس از شش ماه زحمت مداوم ، خود را به خزانه رساندیم و اقتضا داشت همه ى اموال گرد آمده در خزانه را تصرف كنیم ، ولى من با چشیدن نمك امیر سیستان ، از مردانگى و انصاف دور دیدم كه اموال او را به غارت بریم !!

مأموران حفاظت ، پس از باز كردن درِ خزانه ، از دیدن وضع خزانه و كانالى كه با مهارت هر چه تمامتر زده شده بود ، و به ویژه از بجا ماندن اموال و طلا و نقره و درهم و دینار شگفت زده شدند و جریان امر را به امیر سیستان گزارش دادند . امیر دستور داد جارچیان در شهر آواز بردارند كه دزد خزانه هر كه هست ، خود را به امیر بشناساند تا از لطف و احسان امیر بهره مند شود .

یعقوب بدون دغدغه ى خاطر خود را به امیر سیستان معرفى كرد و از این كه نمك خورده و نمكدان شكستن را دور از مردانگى و انصاف دیده ، داد سخن داد .

امیر سیستان از بودن چنین جوان شجاع ، پركار ، باانصاف و داراى صفت مردانگى بسیار خوشحال شد و او را به منصب باارزش امارت لشكر سیستان برگزید و یعقوب از همانجا راه ترقى و كمال را تا درگیر شدن با حكومت عباسیان آلوده براى نجات مظلومان پیمود .

 شرح دعای کمیل : حسین انصاریان

شرح حال مختصر نوشته اند  شیخ ابوالحسن علی بن جعفر بن سلمان خرقانی « یا علی بن احمد » عارف بزرگ قرن چهارم و پنجم هجری از چهره های بسیار درخشان عرفان ایرانی است كه در آزاد اندیشی و مردم گرائی جهانی و وسعت نظر انسانی و تفكر والای عرفانی ممتاز و كم نظیر است. گفتار و كردار این عارف كیهان گرای ایرانی كه در نیمه دوم قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری در خرقان قومس « كومش » استان كنونی سمنان میزیسته است. در طی گذشت نزدیك به یكهزار سال همواره مورد توجه و دقت و مطالعه و سرمشق عارفان و شاعران و متفكران و محققان بوده است.
وی در سال 351 یا 352 هجری در قصبه خرقان قومس از توابع بسطام متولد شده و در روز سه شنبه دهم محرم (عاشورا) سال 425 هجری در هفاد و سه سالگی در همان قصبه خرقان جهان را بدرود گفته است.

گویند شیخ ابوالحسن خرقانی بر سر در خانقاه خود نوشته بود:

 « هر كس كه در این سرا درآید نانش دهید و از ایمانش مپرسید. چه آنكس كه بدرگاه باری تعالی به جان ارزد، البته بر خوان بوالحسن به نان ارزد.»
*از دیگر سخنان والای شیخ ابوالحسن خرقانی كه قابل تآمل است:
<<عالم بامداد برخیز طلب زیادتی علم كند، و زاهد طلب زیادتی زهد كند و ابوالحسن در بند آن بود كه سروری بدل برادری رساند>>
<<اگر به تركستان تا به در شام كسی را خاری در انگشت شود آن از آن من است. همچنین از ترك تا شام كسی را قدم در سنگ آید زیان آن مراست و اگر اندوهی در دلی است آن دل از آن من است>>

عمیق ترین درد

عمیق ترین درد زندگی مردن نیست بلکه نداشتن کسی است که