تبیان، دستیار زندگی

حالا از آسمان رویای شانه تخم‌مرغی‌تان، مثل پرند​ه​ای خسته از پرواز، ملایم و آرام فرود بیایید و ارتفاعتان را كم كنید و روی زمین بنشینید. نگاه كنید! تا چشم كار می‌كند سبزی یكدست و زیباست و تنها اجزایی كه سبز نیستند یكی همان چهاردیواری كوچك است و دیگری جاده‌ای كه خطی تقریبا سپید است و روی تپه‌ماهورها پیچ و تاب خورده و آنقدر این طرف و آن طرف رفته تا سرانجام زائران را برساند به بنای گلی. می‌دانید چرا گفتم «زائران»؟ آن بنایی كه وصفش را خواندید آرامگاه خالد نبی یا خالد بن سنان است كه در 2 كیلومتری روستای گچی‌سو از توابع بخش مركزی شهرستان كلاله استان گلستان قرار دارد.

تركمن‌ها اعتقاد دارند كه خالد نبی یكی از 4 پیامبری است كه در فاصله زمانی حضرت عیسی (ع) و حضرت محمد (ص) مردم زمانش را به یگانه‌پرستی دعوت می‌كرده است. در نزدیكی و پایین‌تر از این زیارتگاه، بقعه‌های عالم‌بابا پدر همسر خالد نبی و چوپان اتا یكی از اولیای گمنام و عزیز برای تركمن‌ها قرار دارند. نشانی این زیارتگاه را به این خاطر ​دادیم كه همین حالا باروبنه سفر را ببندید و راهی‌اش شوید؛ چون هر چه بیشتر​ به فروردین نزدیك‌تر شوید، تپه‌های اطراف آرامگاه سبزتر و زیباتر​ و طی مسیر تا آنجا، آسان‌تر و دلپذیرتر می​ شود.كنار آرامگاه هم گورستانی قدیمی است كه گفته می‌شود قدمتش به دوران باستان پیش از اسلام می‌رسد. گرچه این آرامگاه، اصلی‌ترین جاذبه گردشگری روستای گچی‌سو به حساب می‌آید؛اما حیف است كسی بخواهد خالد نبی برود و در روستا قدم نزند چون هنوز هم در برخی قسمت‌های گچی‌سو، چادرهای تركمنی معروف به آلاچیق برپا هستند كه دیدنی است و البته روستا، چشمه‌ای باصفا با آب گوارا نیز دارد كه به آن خضر زنده می‌گویند.

برای سفر به گچی‌سو باید ابتدا به شهر كلاله در استان گلستان بروید،چون این شهر جاده‌ای مناسب برای دسترسی به روستا دارد.

علی یوشی‌زاده

اول از همه یادتان باشد با این‌كه پدر بودن مسوولیت بزرگی است، اما سرشار از اتفاقات شاد و سرگرم‌كننده هم خواهد بود. بنابراین به بچه‌ها نشان دهید از این‌كه پدرشان هستید لذت می‌برید.

اغلب پدرها فرصت بودن كنار فرزندانشان را از دست می‌دهند و خیلی راحت، به بهانه كار زیاد از آنها دور می‌شوند، اما باید بدانید زمانی كه شما از فرزندتان دور می‌شوید و شانس بودن كنار او و حرف زدن با او را از دست می‌دهید، هیچ وقت این فرصت مجدد تكرار نخواهد شد. در ضمن، باید به این نكته هم دقت داشته باشید كه اگر در دوران كودكی رابطه‌ای مثبت و صمیمی با فرزندتان ایجاد نكنید، وقتی سنش بیشتر می‌شود نیز نخواهید توانست به راحتی با او رابطه خوبی داشته باشید؛ سنینی كه فرزندتان هنوز به كمك‌های شما احتیاج دارد ولی نمی‌تواند رابطه‌ای موفق با شما برقرار نماید.

سعی كنید همیشه مربی فرزندتان باشید، اما نه فقط با نصیحت كردن و حرف زدن، بلكه باید در عمل به او نشان دهید رفتار خوب چیست و چگونه باید در زندگی انسان خوبی بود؛ می‌توانید مقابل فرزندتان درباره موضوعی خاص تصمیم بگیرید و برایش توضیح دهید این تصمیم چه نتایجی خواهد داشت. همچنین می‌توانید درباره تصمیماتی كه در گذشته گرفته‌اید، با او صحبت كنید و دلیل آن را برایش توضیح دهید. در ضمن باید از او نظرش را بپرسید و با او درباره تصمیم‌تان صحبت كنید.

محبت كردن و نشان دادن عشق و علاقه برای بعضی از پدرها كاری دشوار است؛ این گروه از افراد نمی‌توانند به راحتی محبت‌شان را به بچه‌ها نشان دهند، اما فراموش نكنید مهربان بودن با بچه‌ها نشان دهنده عشق و علاقه شماست و علاوه بر این، با این كار به فرزندتان می‌آموزید مهربان‌تر باشد و این محبت را به دیگران نشان دهد.

wikihow.com  

ـ خلاقانه غذا بپزید. به كودك اجازه دهید خودش مواد مورد نیاز تهیه غذا را انتخاب و آماده كند. همچنین از او بپرسید چه كسانی به مهمانی كوچكش دعوت می‌شوند؛ مادربزرگ؟ دوستان؟ و... برای ناهار چه غذایی آماده می‌كند؛ سوپ؟ ماكارونی؟ برنج؟ و... این مهمانی كوچك به هر شكلی برگزار شود، مهم نیست. فقط باید به او اجازه دهید خودش انتخاب كند و همه كارها را با كمك و نظارت شما انجام دهد.

ـ با هم قدم بزنید و دنیا را طور دیگری ببینید. این دفعه كه برای پیاده‌‌روی بیرون می‌روید، چشمان‌تان را كامل باز كنید تا محله را با دقت بیشتری ببینید؛ همسایه‌ها، مغازه‌ها، خانه‌ها، خیابان‌ها، كوچه‌ها و... همه چیز باید دوباره دیده شود. در ضمن تا می‌توانید از یكدیگر سوال بپرسید؛ مثلا «گربه‌ها دنبال چه چیزی هستند؟» یادتان باشد بچه‌های خردسال با دیدی متفاوت به شهر و محل زندگی نگاه می‌كنند و یكی از شگفت‌انگیزترین جنبه‌های این كار برای آنها، تازگی و جذابیتش است.

ـ یك گروه موسیقی تشكیل دهید. لیوان‌ها، قاشق‌ها، بشقاب‌ها، چنگال‌ها، قابلمه، ماهی‌تابه و هر چیزی كه می‌تواند در ساخت آهنگی زیبا به شما كمك كند، آماده نمایید. سعی كنید آهنگ‌هایی متفاوت بسازید و فرزندتان را تشویق كنید با انتخاب ابزار مناسب، صدا را تغییر دهد.

ـ برای كودك داستان بگویید؛ اگر بتوانید برای او داستان‌هایی بلند و جدید تعریف كنید، به او بیشتر كمك كرده‌اید. اجازه دهید كودك انتهای داستان را تغییر دهد و خودش با خلاقیت و تفكر خلاقانه داستانی جدید را برایتان تعریف
نماید.

ـ روزهایی كه هوا ابری است، با هم به ابرها نگاه كنید. ابرهای پف كرده و سفید گاهی شبیه گوسفند هستند، گاهی شبیه یك دوچرخه، بعضی اوقات هم جادوگری می‌شود كه روی یك تكه چوب نشسته و به طرف خانه در حركت است! با هم بنشینید، به ابرها نگاه كنید و درباره شكل آنها حرف بزنید. وقتی هوا ابری است تا می‌توانید روی این بوم زیبا نقاشی بكشید و لذت ببرید.

با این كارها شما می‌توانید كودكانی خلاق‌تر داشته باشید كه بیشتر و بهتر از قوه تخیل‌شان استفاده می‌كنند. البته فراموش نكنید در تمام مراحل بازی‌، حضور و همراهی شما موثر است و می‌تواند به كودك كمك كند.

مریم گلی نیز باعث افزایش اكسیژن در بخش كورتكس مغز و بهبود نیروی تمركز می‌شود. این گیاه در تقویت عملكرد مغز بسیار موثر است. روش مصرف آن می‌تواند به عنوان چاشنی باشد.

نعناع و خانواده گیاهی آن مثل سوسنبر و پونه از گیاهانی هستند كه در علم پزشكی دارای چندین كاربرد هستند. مثلا نعناع فلفلی یا سوسنبر باعث افزایش مواد مترشحه مفید دستگاه گوارش می‌شود. اغلب ناراحتی‌های گوارشی را تسكین می‌دهد. همچنین حاوی آنتی اكسیدان‌هایی است كه كبد را پاكسازی كرده، سموم را از بدن دفع كرده و بینایی را تقویت می‌كند. دم‌كرده این گیاه نیم‌ساعت بعد از صرف غذا از بروز ناراحتی‌های گوارشی پیشگیری می‌كند.

آویشن با خاصیت ضدعفونی‌كننده‌ای كه دارد هنگام سرماخوردگی به كمك شما می‌آید. این گیاه همچنین در تنظیم سیستم گوارش و پیشگیری از نفخ موثر است. بوی ریحان، انرژی را مضاعف می‌كند و گشنیز تقویت‌كننده انرژی و سیستم ایمنی بدن است و هضم را نیز بهبود می‌بخشد.

جینسینگ نیز یكی دیگر از گیاهان نیروبخش است كه سال‌هاست سالمندان چینی آن را مصرف می‌كنند. این گیاه محرك، بادشكن و نرم‌كننده است. بررسی‌های زیادی روی این ریشه به عمل آمده كه به اسرار شفابخش آن در موارد معالجه قطعی بی‌نظمی‌های عصبی، كم‌خونی، ضعف، كمبود تعرق و بی‌نظمی‌ تنفس، فراموشی و نسیان، تشنگی مداوم، بی‌میلی جنسی، خستگی شدید، سوء‌هاضمه، دردهای ناحیه قلب، تهوع و... پی برده شود. خوردن آن به صورت جوشانده یا عصاره یا به صورت اسانس یا مستقیماً از جرم گرد ریشه به صورت خام صورت می‌گیرد. خوراك آن نیرو و توانایی ایجاد می‌كند تا در دوران نقاهت پس از بیماری، بی‌نظمی‌های غده‌های بدن و ضعف اعصاب از بین رود و كار طبیعی و شفادهنده آنها اعاده گردد. متابولیسم قندها و هیدرات‌های كربن در بدن را منظم می‌كند و موجب می‌شود كه مصرف اكسیژن به طور مداوم و عادی انجام گیرد و برای آرام كردن اشخاصی كه ناراحتی‌های روانی دارند، بسیار نافع است.

او امروز خود افتاده شده است و برای راه رفتن، غذا خوردن و حمام كردن نیاز به همراهی كسی دارد. وقتی كسی برای كمك كردن به او می‌آید و خودش نمی‌تواند جابه‌جا شود، اشك در چشمانش حلقه می‌زند و در دل می‌گویم اگر الان توان صحبت كردن داشت، می‌گفت: دیدی افتاده شدم بابا.

سالمند در كشور ما سال‌های سال بزرگ خانواده و عزیز جامعه و مورد احترام خانواده بوده است. یك سالمند با چنین جایگاهی بسختی نیازمند بودن به دیگران را می‌پذیرد و رسیدگی و مراقبت از او بسیار حساس و سخت است.

روان‌شناسان این حساسیت و بهانه‌جویی سالمندان را به دلیل وضعیت ناراحت‌كننده‌ای می‌دانند كه در آن قرار دارند. آنان وقتی در بهترین وضعیت از نظر اقتدار قرار دارند ناگهان همه چیز را از دست می‌دهند، حتی كنترل بر وضعیت خود را. به همین دلیل آنها افراد بسیار حساس‌تر و آسیب‌پذیرتر از كسانی هستند كه به طور موقت بیمار و بستری شده‌اند. به همین دلیل كار رسیدگی به این افراد اهمیت ویژه‌ای می‌یابد. مراقبت باید بدون احساس ترحم و با حفظ غرور و عزت نفس سالمند انجام شود تا از مشكلات او بكاهد و قدرت اراده و حس استقلال و عزت نفس او را افزایش دهد.

فرض كنید شما در یك قدمی‌ مرگ قرار دارید و مرگ با شما بازی می‌كند. چه حسی به شما دست خواهد داد؟ بله، وقتی سالمند می‌شویم این حس با شروع یك بیماری جدی به ما نزدیك‌تر می‌شود و چنین احساسی همواره آزاردهند‌ه است.اما متاسفانه شكاف میان نسل‌ها سبب می‌شود كوچك‌تر‌ها كمتر از قبل، تحمل سالمندان را داشته باشند.

از دست رفتن فرصت ایفای نقش مؤثر و مفید در خانه و جامعه یكی دیگر از عوارض منفی سالمندی است. بالا بودن ارقام گزارش بیماری و مرگ ناگهانی افراد سالمی كه بازنشسته شده‌اند، این وضعیت را تأیید می‌كند.

سالمندان برای زنده ماندن و گذر از بیماری سخت نیاز به دلخوشی دادن دارند. آنان از تنها ماندن و فراموش شدن می‌ترسند.

ناهید ـ ف سالمند سالخورده‌ای است كه ما در بیمارستان با او ملاقات كردیم. او كه بر اثر شكستگی كتف و پا بستری شده بود، می‌گوید: امروز هیچ چیز شبیه گذشته نیست.حس می‌كنم كه دارم می‌پوسم. انگار مرگ زیر بالشم است، اما هنوز سر به سرم می‌گذارد. می‌ترسم این زخم بسترها حال بچه‌هایم را به‌هم بزند و از من فرار كنند. من وزن زیادی دارم، آنها تا كی تحمل می‌كنند كه مرا این پهلو آن پهلو كنند. هزینه بیمارستان هم هست و عروس‌ها و دامادها كه مجبور نیستند مرا وارد زندگی‌شان كنند. می‌ترسم مرا از خود برانند. درست است وقتی بچه بودند، تر و خشكشان كردم، اما آن موقع از 10 كیلو بیشتر نبودند. آنها چطور می‌توانند مرا تر و خشك كنند؟ وضعم خجالت‌آور است. كاش می‌مردم.

شما می‌توانید سالمند را با ویلچر برای هواخوری به پارك ببرید. از فرزندان بخواهید رفت و آمدشان را برای ملاقات با مادرشان بیشتر كنند.

اگر می‌توانید برای ملاقات و پذیرایی و پرستاری از او نوبت بگذارید.

لذت نزدیك‌تر شدن به فرزندان، دور هم بودن در تعطیلات و در جریان امور قرار گرفتن به بهبود سالمند شما كمك می‌كند.

به او دلداری بدهید و بگویید دارد بهتر می‌شود، حتی اگر این‌طور نباشد.

خدا نكند كه سالمندتان نیاز به پرستاری پیدا كند، اما اگر نیاز داشت سعی كنید بهترین پرستار دنیا باشید. برای این كار پیش از هر چیز باید حرمت او را حفظ كنید و به حریم خصوصی او احترام بگذارید.

هرگز سعی نكنید كنترل پوشاندن لباس او را در اختیار بگیرید، بلكه فقط در پوشیدن لباس به او كمك كنید. همواره در موقعیتی مناسب از ظاهر او تعریف كرده و تا جایی كه ممكن است این تمجید را بدون تظاهر و ریاكاری انجام دهید.

ممكن است مجبور شوید فرد سالمند را در امر شستشو یاری كنید. برای افرادی كه هنوز تا حدی تحرك دارند، كافی است به آنها اطمینان دهید كه همه وسایل مورد نیازشان فراهم است. در مورد حفظ خلوت، دقت كنید پرده‌های حمام و همچنین اتاق خواب او را بكشید و درها را ببندید. اگر سالمند می‌خواهد شما حضور نداشته باشید، او را قانع كنید كه حضورتان ضروری است و تا نیاز نباشد مزاحمتی نخواهید داشت. ضمناً هر مورد غیرطبیعی در بدن را از قبیل كبودی، آماس و تورم به پزشك گزارش كنید.

كمك به افراد پیر و بیمار جهت استفاده از دستشویی یا لگن اغلب اوقات موجب ناراحتی پرستار و سالمند است.

اگر او ترجیح می‌دهد كه خود به دستشویی برود، تمامی توان خود را به كار بگیرید و به او كمك كنید تا این كار را انجام دهد، حتی اگر بیش از لگن آوردن و گذاشتن در اتاق طول بكشد. اما در مورد افرادی كه باید برایشان لگن گذاشت، رمز اصلی برای كمك به آنها جهت فائق آمدن بر شرم یا احساس حقارتشان، برخورد دوستانه و ساده و بدون دستپاچگی است.

قبل از استفاده از لگن آن را با آب‌گرم، گرم كرده و برای اینكه بدن او به لگن نچسبد، پودر تالك بپاشید.

گاه بیمار برای این‌كه مزاحم دیگران نشود از خوردن و آشامیدن امتناع می‌كند و همین دوران بیماری‌اش را زیاد می‌كند. گاه مراقب بیمار نیز آب و غذای كمی‌ به او می‌دهد. هرگز این شكنجه را به بیمار تحمیل نكنید و به او بقبولانید كه اگر غذایش را بخوبی مصرف كند، زودتر خوب می‌شود و خودش می‌تواند برود به دستشویی.

به او بگویید سال‌ها وقتی بچه بودید، او این كار را برای شما می‌كرده و حالا شما دارید برای او زحماتش را جبران می‌كنید.

بعد از هر بار دستشویی كردن، محل را با اسپری آب و دستمال تمیز كنید و با این كار جلوی عفونت محل و بوی تعفن را بگیرید.

سعی كنید كارها را با صبوری و لبخند انجام دهید نه اخم و پرخاشگری.

اما اگر از والدین یك كودك با این سن و سال سوال كنید حتما به شما خواهد گفت كه فرزندش یك‌سری كارهای نادرست هم انجام می‌دهد مثلا دوست دارد طرف مقابل را بزند، فریاد بكشد، گاز بگیرد یا...

گازگرفتن در كودكان نوپا امری متداول است، اما به هر حال توجه به این موضوع از نظر والدین امری اجتناب‌ناپذیر به شمار می‌آید. هیچ‌كس دلش نمی‌خواهد كه كودكش را به خاطر این‌كه گاز می‌گیرد در جمع بچه‌های همسن راه ندهند و بدتر از همه این‌كه بچه‌هایی كه برچسب «گاز گرفتن» به آنها خورده معمولادر مهدكودك‌ها پذیرفته نمی‌شوند كه این موضوع برای والدین شاغل، مشكلی لاینحل است.

ممكن است شما به عنوان والدین تصور كنید كه این موضوع هم مرحله‌ای در زندگی فرزندتان است كه باید با آن بسازید، اما واقعیت این نیست. راه‌هایی وجود دارد كه می‌توان عادت گاز‌گرفتن فرزند را به حداقل كاهش داد.

می‌خواهید باور كنید یا نه، گاز‌گرفتن یكی از بخش‌های معمولی و عادی رشد اولیه كودك است. نوزادان و نوپایان به دلایل زیادی گاز می‌گیرند. از جمله آن دلایل می‌توان به دندان درآوردن و دستیابی و كشف یك اسباب‌بازی یا جسم جدید از طریق دهان اشاره كرد. وقتی آنها به قانون علت و معلولی و عمل و عكس‌العمل پی می‌برند، ممكن است سعی كنند شخصی را گاز بگیرند تا عكس‌العمل او را ببینند.

گازگرفتن همچنین می‌تواند راهی برای كودك نوپا برای جلب توجه یا بیان احساساتش باشد. ترس، عصبانیت و خشم، احساساتی قوی هستند كه كودك نوپا هنوز مهارت‌های كلامی لازم برای رویارویی با آنها را ندارد. پس هنگامی كه نمی‌تواند كلمات مناسب با نیازش را با سرعت كافی بیابد یا وقتی نمی‌داند كه چگونه باید احساس كند از گازگرفتن به عنوان روشی برای گفتن حرف خود استفاده می‌كند. او می‌خواهد به اطرافیان بفهماند كه «به من توجه كنید» یا «من این را دوست ندارم».

گازگرفتن در بین پسربچه‌ها اندكی شایع‌تر است و اغلب بین یك تا 2 سالگی دیده می‌شود. با افزایش مهارت‌های كلامی، معمولا تمایل به گازگرفتن هم كاهش می‌یابد.

در گام اول باید توجه شما به شخصی باشد كه گاز گرفته شده است، خصوصا اگر این شخص یك كودك باشد. اگر ابتدا به كودكی كه گاز گرفته و كار اشتباهی كرده، توجه نشان دهید این كار موجب می‌شود كه این رفتار منفی تقویت شود، چراكه كودك از آن به عنوان راهی برای جلب توجه استفاده می‌كند.

اگر در اثر گاز گرفتن، زخمی در قربانی ایجاد شده، آن محل را با آب و صابون شسته و از یخ برای كاهش درد استفاده كنید.

برای كودكانی با سنین مورد بحث، پرت كردن حواس، بسیار مفید است. اگر در صورت روی دادن چنین اتفاقی، سطح احساسات و انرژی كودك خیلی زیاد شد یا اگر احساس خستگی در او دیدید، سعی كنید كمی توجه او را به یك فعالیت مثبت مثل بازی، رنگ‌آمیزی یا خواندن یك شعر جلب كنید.

معمولا در این سنین، تنبیه توصیه نمی‌شود چراكه گاز گرفتن، همان‌طور كه گفته شد در این سنین عادی است و بیشتر كودكان متوجه نیستند كه این عمل، موجب ایجاد درد و ناراحتی در طرف مقابل می‌شود.

با همه این تفاسیر، اگر از انجام اقدامات ذكر شده خسته شدید و رفتار كودكتان تغییر نكرد و متوقف نشد، كمی استراحت و توقف اقدامات می‌تواند موثر باشد. كودكان بزرگ‌تر (2 تا 3 سال)‌ را می‌توانید برای استراحتی كوتاه، به محلی شناخته شده ببرید (مثل طبقه پایین یا آشپزخانه)‌ و یكی دو دقیقه او را آنجا نگه دارید تا آرام شود.

به عنوان یك قانون كلی، كودك در هر سنی كه هست، به عدد سن او، زمان استراحت در نظر بگیرید. مثلا اگر او یك سال دارد، یك دقیقه و اگر 2 سال دارد 2 دقیقه كافی است. زمان‌های استراحت كوتاه‌تر، موثرتر هستند و زمان‌های طولانی نه‌تنها سودی ندارند بلكه گاهی می‌توانند تمام زحمات شما را بر باد داده و قبل از تمام شدن زمان استراحت، مواجهه با از سر باز زدن كودك را به همراه داشته باشد.

می‌خواهید احساس كنید كه در راه از بین‌بردن عادت گاز گرفتن در كودكتان موفق بوده‌اید یا نه؛ او به كار خود ادامه می‌دهد. مهم این است كه محیطی مناسب را ایجاد كنید كه در آن گاز گرفتن زشت و قبیح به نظر برسد.

الهه عیوض‌زاده

منبع: Kidshealth

شاید شما هم با فرزند نوجوانتان دچار چنین مشكلاتی شده‌اید و بین خودتان و او فاصله‌های عمیقی​ احساس می‌كنید، اما نگران نباشید. اغلب خانواده‌هایی كه نوجوانی را در كنار خود دارند با این مشكلات دست و پنجه نرم می‌كنند. تمام این مسائل از آنجا شروع می‌شود كه آنها متعلق به نسل جدید هستند و شما هنوز در گذشته‌هایتان به دنبال كلیدی برای حل مشكلات نوجوانتان می‌گردید.

برای حل این چالش‌ها و نگرانی‌ها كافی است با ویژگی‌های خاص این دوران و روش صحیح روبه‌رو شدن با آنها آشنا شوید.

شاید گذشته‌هایتان را به یاد می‌آورید. همان زمانی كه شب‌ها پای قصه‌های پدربزرگ و مادربزرگ می‌نشستید و حرف‌ها و نصیحت‌هایشان را با تمام وجود گوش می‌كردید. آن روزها حواستان را جمع تجربه‌هایشان می‌كردید تا وقتی كه بزرگ شدید آنها را به كار ببندید. برای كسب و كارتان هم نگرانی نداشتید. می‌دانستید همین كه بزرگ‌تر شدید باید یكراست پیش پدرتان بروید و به او كمك كنید.

اما امروزه حتی شما هم از تغییرات سریع دوروبرتان شگفت‌زده می‌شوید. هر وقت می‌خواهید برای فرزندتان از گذشته‌ها و تجربیاتتان حرف بزنید با قیافه كسالت‌بار و خمیازه‌های پی‌در‌پی او روبه‌رو می‌شوید. حتی با شنیدن جمله‌هایی مثل «این روزها همه چیز تغییر كرده» یا «این حرف‌ها دیگر به درد زندگی امروز نمی‌خورند» نگرانی‌تان افزایش می‌یابد.

سودابه برزگر ـ روان‌شناس بالینی ـ تغییرات سریع و اجتناب‌ناپذیر زندگی امروزه را دلیل اصلی فاصله بین والدین و فرزندان می‌داند و در این باره می‌گوید: «به علت پیشرفت‌های پی‌در‌پی در عرصه‌های مختلف زندگی بویژه اقتصاد و ارتباطات، خانواده‌ها دچار نوعی فقدان در درك دنیای فرزندانشان شده‌اند. در گذشته فاصله بین نسل‌ها نزدیك به 20 سال تخمین‌‌زده می‌شد. به همین دلیل هم بود كه اغلب والدین و فرزندان در یك نسل قرار می‌گرفتند و درك متقابل بین آنها وجود داشت، اما امروزه این فاصله به علت روند سریع پیشرفت‌ها افزایش پیدا كرده است. آنها می‌بینند كه وسایل ارتباطی نظیر تلویزیون و بویژه اینترنت جای جمع‌های خانوادگی و در كنار هم بودن را برای فرزندانشان گرفته است.»

وی اشاره می‌كند: «متأسفانه به دلیل همان نگاه سنتی و این تفكر كه دیگر از آنها گذشته است، والدین احساس می‌كنند نمی‌توانند وارد دنیای جدید فرزندانشان شوند و دقیقا از همین زمان است كه مشكلات ارتباطی بین آنها تشدید می‌شود.»

واقعیت این است كه دراین میان فرزندان شرایط نگران‌كننده‌تری دارند. آنها از یك سو پدر و مادر و سبك زندگی قدیمی‌شان را می‌بینند و از طرف دیگر خود را در برابر این تغییرات تنها و بدون پشتیبان حس می‌كنند. این مشكل زمانی قوت می‌گیرد كه بزرگ‌ترها آنها را هنجارشكن یا بی‌قیدوبند خطاب می‌كنند. اشتباه نكنید. شما با گفتن این جملات به فرزندتان راه را برای برقراری یك ارتباط كلامی‌ مؤثر با او مسدود می‌كنید.

یكی از مهم‌ترین عواملی كه ارتباط بین شما و نوجوانتان را دچار مشكل می‌كند، شرایط متفاوت در فرآیند اجتماعی شدن است. به طور كلی عواملی نظیر رسانه‌ها، آموزش‌های مدارس و گروه دوستان روی آموزه‌های اجتماعی تأثیرگذار است. بنابراین اگر آموزش‌های خارج از خانواده با آموزش‌های درون خانواده در تضاد باشد، ارزش‌ها و هنجارهای متفاوتی را در فرد نهادینه می‌كند. به این ترتیب فرزندتان به طور طبیعی قادر نیست انتظارات شما را برآورده كند.

ابراهیم میرفخری، كارشناس روان‌شناسی در گفت‌‌وگو با «جام‌جم» به خانواده‌ها توصیه می‌كند تا حد ممكن آموزش‌هایشان را با آموزش‌های مدارس هماهنگ كنند. برای این منظور بهترین روش استفاده از خود نوجوانان است.

وی در این باره می‌گوید: «شما باید تلاش كنید بدون تعصب و جهتگیری‌های منفی با فرزندتان وارد گفت‌و‌گو شوید و عقایدتان را با نظرات او هماهنگ كنید. هر چقدر بتوانید بر سر موارد اختلاف بیشتر به توافق برسید رابطه سالم‌تری خواهید داشت.»

هنگام صحبت با نوجوانان همیشه باید صبور باشید، روند گفت‌وگو را با شیوه‌های منطقی جلو ببرید، افراط و تفریط را كنار بگذارید. درست است كه با تأیید صحبت‌ها و نظرات فرزندتان رابطه صمیمانه‌ای را ایجاد می‌كنید، اما اگر بخواهید همیشه این روند را پیش بگیرید كم‌كم توانایی پذیرش عقاید مخالف را از او خواهید گرفت.

علاوه بر این اگرچه امكان قضاوت، اظهارنظر و بیان احساسات مختلف به نوجوانان اعتماد به نفس می‌بخشد، اما در عین حال شما باید چگونگی اظهارنظر و بیان مناسب را در حضور بزرگ‌تر‌ها به آنها آموزش دهید. بنابراین سعی كنید همه چیز را به اندازه رعایت كنید.

حواستان را جمع كنید. در صورت مشاهده هرگونه تغییر در رفتار نوجوانان از قبیل پرخاشگری، ضعف درسی، بی‌تفاوتی نسبت به خانواده یا ساعت‌های غیر معمول رفت و آمد باید توجه بیشتری را به روابط دوستانه فرزندتان نشان دهید.

در نخستین گام تلاش كنید دوستان فرزندتان را بشناسید. مثلا می‌توانید یك عصرانه كوچك ترتیب بدهید و آنها را به منزلتان دعوت كنید یا این‌كه امكان برنامه‌های مختلف ورزشی یا تفریحی را فراهم كنید و برای آشنایی با آنها همراهیشان كنید. شناخت والدین دوستان فرزندتان هم می‌تواند به شما كمك بزرگی كند. كافی است تلاش كنید در جلساتی كه معمولا مدارس برای دیدار با والدین برپا می‌كنند بقیه خانواده‌ها را شناسایی كنید.

اگر متوجه شدید فرزندتان دوستان خوبی را انتخاب نكرده است ابتدا نظرتان را با او در میان بگذارید. اگر نتوانستید نوجوانتان را قانع كنید سعی كنید بدون ایجاد تنش برای او فعالیت‌های جایگزین در نظر بگیرید. مثلا او را به كلاس‌های ورزشی بفرستید تا ساعات كمتری را با دوستانش بگذراند یا زمینه را برای آشنایی او با افرادی كه بیشتر مورد اعتماد شما هستند فراهم كنید. البته همه این موارد باید با توافق متقابل انجام شود. بنابراین هیچ‌گاه سلیقه‌تان را به بچه‌ها تحمیل نكنید، چراكه این كار باعث می‌شود نوجوان راه شناخت دوستانش را روی شما ببندد.

نوجوانان در این سنین زود از كوره در می‌روند و در مواجه شدن با اتفاقات مختلف بسرعت برافروخته و عصبانی می‌شوند، یكباره واكنش‌های هیجانی شدیدی از خود بروز می‌دهند یا آرزوها و تخیلات دور و درازی را در ذهنشان می‌پرورانند. همه اینها از غلبه احساسات و عواطف نوجوانان بر روی تصمیماتشان خبر می‌دهند. به همین دلیل لازم است شما تا حدی روی تصمیمات و رفتارهای فرزندتان نظارت داشته باشید.

در نخستین مرحله باید حد و حدود آزادی‌های نوجوانتان و انتظاراتی كه از او دارید را با زبان ساده برایش بیان كنید. گاهی نوجوانان در مورد آزادی‌هایشان و نظرات والدینشان در این مورد دچار اشتباه هستند و متأسفانه زمانی از این موضوع آگاه می‌شوند كه كار از كار گذشته باشد. برای این منظور ابتدا باید خواسته‌هایتان را برای خودتان روشن كنید. سپس آنها را در فضایی آرام برای فرزندتان توضیح دهید. فراموش نكنید كه لحن شما نباید حالت تهدیدآمیز داشته باشد. در نهایت نیز عواقب رعایت‌نكردن موازینی كه برایشان تعیین‌كرده‌اید با زبانی نرم توضیح دهید. برای جلوگیری از وقوع اشتباهات احتمالی كه جزء لاجرم دوران نوجوانی است، روی بخش‌های مختلف زندگی فرزندتان نظارت داشته باشید، اما این نظارت باید كاملا از دور و غیرمستقیم باشد. اگر فرزندتان احساس كند همیشه زیر ذره‌بین شما قرار دارد، فكر می‌كند شما به او اعتماد ندارید و این تفكر می‌تواند تأثیرات منفی روی آینده او داشته باشد. ضمن این‌كه نوجوانان در این سنین همیشه می‌توانند راهی برای پنهانكاری پیدا كنند. برقراری یك رابطه دوستانه به طوری كه نوجوانتان خودش شما را در جریان كارهایش قرار دهد، كلید مشكل شما خواهد بود.

اگر در میدان‌های مختلف زندگی با همسرتان اختلاف نظر دارید یا حتی گاهی كارتان به رقابت كشیده می‌شود این روند را در مورد برنامه‌های تربیتی نوجوانتان كنار بگذارید.

سید‌هادی شجاعی، روان‌شناس خانواده متفاوت بودن شیوه‌های تربیتی را از مهم‌ترین آفت‌های رابطه با نوجوانان می‌داند و در این باره می‌گوید: «فرزندان نباید احساس كنند یكی از والدین به آنها مزایایی می‌دهد كه دیگری با آن موافق نیست، چراكه در این حالت نوجوان در عین حال كه نسبت به یكی از والدین گرایش می‌یابد، از دیگری دور می‌شود.»

او در حالی كه به پدر‌ها و مادرها توصیه می‌كند كه تا حد ممكن رفتارهایشان را با هم هماهنگ كنند، می‌گوید: «نوجوانان در این سنین به طور طبیعی با دشواری‌ها و سردرگمی‌های زیادی روبه‌رو هستند و والدین نباید با رفتار‌های ضد و نقیض به این مشكلات دامن بزنند.»

بنابراین سعی كنید قبل از این‌كه بین شما و فرزندان فاصله‌های عمیقی ایجاد شود در این باره با همسرتان به‌توافق برسید.

ممكن است مدل موها و لباس پوشیدن فرزندتان را دوست نداشته باشید، حتی ممكن است معنی خیلی از عبارت‌ها و واژه‌هایی را كه به كار می‌برد ندانید، اما هیچ‌كدام از اینها باعث نمی‌شود او را در سخت‌ترین مرحله زندگی‌ تنها بگذارید. امروزه تغییرات زیادی در شرایط زندگی و نگرش‌ها اتفاق افتاده كه در نهایت به افزایش سن افراد در تشكیل خانواده منجر شده ‌است. بنابراین طبیعی است كه خیلی از رفتارهای نوجوانان را نپسندید و بیشتر از همیشه متوجه فاصله‌ها شوید. این در حالی است كه آنها در این سنین به دلیل رویارویی با بحران هویت بیش از هر دوره‌ای به پشتیبانی‌های فكری و عاطفی شما نیاز دارند.

زمانی كه نوجوانتان احساس كند مورد حمایت و تأیید شما نیست، به سرعت در مقابل دیگران تأثیرپذیر خواهد شد. افتادن جوانان در دام اعتیاد یا حتی روی آوردن آنها به دوستی‌های خیابانی اغلب ریشه در كمبود محبت از‌سوی والدین دارد. استفاده از تنبیه در برابر نوجوانتان تا زمانی بدون اشكال خواهد بود كه رنگ و بوی طردكردن نداشته باشد. بنابراین از تنبیه‌های كوتاه‌مدت و قابل جبران استفاده كنید. فرزند شما نباید احساس كند كه در صورت اشتباه كردن بخشی از محبت شما را از دست خواهد داد.

درست است كه گاهی نوجوانان از كلمات و ادبیاتی استفاده می‌كنند كه چندان موردقبول شما نیست، اما اگر بخواهید با یك‌سری امر و نهی‌های خشك آنها را وادار كنید طرز صحبتشان را مطابق میل شما تغییر دهند، موفق نخواهید شد، چراكه این كار تنها بین شما و آنها مرزهایی را ایجاد می‌كند كه براحتی از بین نخواهد رفت. بد نیست گاهی هم به دنیای آنها سرك بكشید و حداقل جویای معنای كلماتی شوید كه آنها مورد استفاده قرار می‌دهند.

سعی كنید بین خودتان رابطه‌ای دوستانه برقرار كنید، چرا كه اگر نوجوانتان به شما اعتماد كند و شما را در جریان كارهایش قرار دهد، می‌توانید مانع بسیاری از خطاهایش شوید.

توجه زیادی نوجوانان به وضع ظاهریشان را طبیعی بدانید و آن را درك كنید. اگر به نظرات آنها احترام بگذارید و آنها را در تصمیم‌گیری شریك كنید آنها هم در مقابل به نظرات شما در مورد وضع ظاهریشان توجه می‌كنند.

صدیقه مجتبی‌زاده، كارشناس روان‌شناسی یكی از دلایل توجه ویژه نوجوانان به وضع ظاهریشان را نیاز به تأیید دیگران می‌داند و در این باره می‌گوید: «والدین بهترین كسانی هستند كه می‌توانند با توجهات خود به این نیاز نوجوانان پاسخ دهند و در مراحل بعدی تلاش كنند انرژی فرزندشان كه صرف این امور می‌شود را به طریقه صحیح مدیریت كنند.»

مجتبی‌زاده می‌افزاید: «اگر فرزندان شما هزینه‌های زیادی را به خرید لباس اختصاص می‌دهد، تلاش كنید كه او را به خرید كالاهایی مثل كتاب علاقه‌مند كنید تا ضمن این‌كه توجه او را معطوف به فعالیت‌های مفید می‌كنید به آینده او هم كمك كرده باشید.»

وی به خانواده‌ها هشدار می‌دهد كه در تعریف‌ها و تمجید‌هایشان زیاده‌روی نكنند، چراكه نه‌تنها با این كار كمكی به آنها نمی‌كنند، بلكه باعث می‌شوند نوجوانشان همواره سعی در كسب تأیید دیگران داشته باشد كه این در مراحل بالاتر زندگی بسیار مشكل‌ساز خواهد بود.

سال‌های نوجوانی دوران انتقال از كودكی به بزرگسالی نامیده می‌شود. نوجوانان در این سنین برای آینده‌شان تجربه‌های زیادی كسب می‌كنند و حتی تصمیمات بلندمدت زیادی می‌گیرند، اما تمام این توانایی‌ها زمانی به نوجوانتان منتقل می‌شود كه شما به او اجازه داده باشید، دست‌كم در مسائلی كه خودش به طور مستقیم با آنها درگیر است، به‌تنهایی تصمیم‌گیری كرده باشد.

درست است كه والدین همیشه احساس می‌كنند فرزندانشان همان كودكان ناتوانی هستند كه برای جزئی‌ترین كارهایشان نیاز به كمك دارند، اما اگر بخواهید این رویه را در دوران نوجوانی هم به كار ببندید، روزبه‌روز از فرزندان خود دورتر خواهید شد. چه‌بسا نوجوانان برای اثبات توانایی‌هایشان دست به كارهای خطرناكی بزنند كه براحتی قابل جبران نیست.

نوجوانان در این سنین خود را برای هر كاری توانا می​ ببینند. این مساله زمانی مشكل‌ساز می‌شود كه شما گاهی از فرزندتان توقع دارید مانند یك بزرگسال عاقلانه و منطقی رفتار كند و در عین حال گاهی به او گوشزد می‌كنید هنوز بچه است و توانایی انجام برخی كارها را ندارد. این برخورد والدین باعث سردرگمی‌ نوجوانان خواهد شد و در نهایت آنها در موقعیت‌های مختلف، تكلیف‌شان را نمی‌دانند و مدام احساس می‌كنند دارند راه را اشتباه‌ می‌روند.

اگر قصد دارید در این خصوص رفتارتان را اصلاح كنید، یكی از راه‌های پیش​رو دادن مسوولیت به فرزندان است. البته اگر آنها عادت به قبول مسوولیت نداشته باشند، ابتدا ممكن است حاضر به پذیرش آن نباشند و از خود مقاومت نشان دهند.

همچنین می‌توانید برای ترغیب آنها از روش پاداش استفاده كنید تا آنها در برابر كارهای مثبت و صحیحی كه انجام می‌دهند، تشویق شوند. ضمن آن‌كه در جریان مسوولیت‌هایی كه به فرزندتان می‌دهید متوجه بسیاری از استعداد‌ها و توانایی‌های او خواهید شد. با تأكید بر این استعدادها و كمك به نوجوان برای پرورش آنها می‌توانید كمك بزرگی به آینده فرزندتان كنید.

اگرچه دوستان در سنین نوجوانی از تأثیرگذارترین گروه‌ها روی نوجوانان هستند، اما این اصلا به‌معنای كم‌شدن نقش والدین در شكل‌گیری رفتارها نیست. برای مثال اگر خودتان به رعایت قوانین و انضباط عادت ندارید هرگز نمی‌توانید این خصلت‌ها را در فرزندتان نهادینه كنید.

از جمله مشكلاتی كه موجب ایجاد بحث و جدل در خانواده‌ها می‌شوند مساله نظم و ترتیب است. نوجوانان در این سنین چندان به مرتب بودن اتاقشان توجهی ندارند، اما شما می‌توانید در بهبود این وضعیت به آنها كمك كنید. برای مثال به جای تحقیر آنها و تكرار جملاتی كه نامرتب بودن وسایلشان را به آنها یادآوری می‌كند، گاهی به آنها در جمع كردن اتاقشان بخصوص در زمان امتحانات كمك كنید. از فرزندانتان توقعاتی نداشته باشید كه خودتان هم آنها را رعایت نمی‌كنید.

‌‌ـ‌ وقتی می‌خواهید كاری را به نوجوانتان یادآوری كنید، بكوشید از كوتاه‌ترین جملات و عبارت‌ها استفاده كنید و از تكرار پی‌درپی آن بپرهیزید.

‌‌ـ‌ برای كمك گرفتن از فرزندتان در امور منزل كم‌كم این روند را شروع كنید تا یكباره احساس خستگی نكند و سرخورده نشود.

‌‌ـ ‌بحث و جدل‌های پی‌درپی با نوجوانان مخرب‌ترین شیوه در برقراری ارتباط با آنهاست.

‌‌ـ‌ اگر برای فرزندتان قوانینی را در نظر می‌گیرید، باید خودتان در پایبندی به آنها پیشگام باشید.

‌‌ـ هنگام صحبت كردن با نوجوانتان صبر و آرامش را فراموش نكنید و از هرگونه قضاوت ارزشی در مورد رفتار و عقاید آنها پرهیز كنید.

پریشاد احمدی

با توجه به این‌كه هیچ یك از كارهای قدیمی‌ترها بیهوده و بی‌دلیل نبوده است، حتماً استفاده از سماق همراه این غذا هم باید دلیلی داشته باشد كه اگر خواص و فوایدش را بدانید، بهتر متوجه خواهید شد. در ضمن، همان‌طور كه می‌دانید سماق یكی از سین‌های هفت‌سین هم هست و این موضوع نیز نشان‌دهنده خاصیت و فواید بی‌شمار آن
است.

سماق كه در گذشته به آن «سماك» نیز می‌گفتند، یكی از چاشنی‌های خوش طعم و سرشار از خاصیت ایرانی است. برای استفاده باید میوه درختچه سماق را بعد از این‌كه كاملاً رسید، بچینید، خشك كنید سپس بكوبید.

سماق، طبیعتی سرد و خشك دارد و دارای خواص دارویی بسیار زیادی است؛ مصرف آن بخصوص برای افراد دیابتی بسیار مفید است. همچنین قابض و پاك‌كننده دستگاه گوارش نیز به حساب می‌آید و محرك اشتهاست. اگر دندانتان درد می‌كند، این گیاه برای دندان درد هم مفید و مناسب است.

در ضمن، سماق خون را تصفیه و مواد زاید را دفع می‌كند. همچنین اگر می‌خواهید درباره افزودن سماق به كباب اطلاعاتی داشته باشید، باید بدانید گوشت كباب شده باعث تولید آنزیم‌هایی در بدن می‌شود كه سماق می‌تواند ضرر آنها را خنثی كند.