آن روزها به این فكر می‌كردیم كه مگر می‌شده در آن دوره اجداد ما به این حمام بروند. گچكاری‌ها و نقاشی‌های سقف، معماری‌های خاص و عجیب، سنگ زمان، كاشی‌های رنگارنگ و پرنقش و نگار روی دیوارها را وقت شستن خودشان ببینند و بعد از حمام، ذهن‌شان هم به اندازه جسم‌شان، پاك و سبك نشود؟!

حمام گنجعلیخان، یكی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری استان كرمان است كه در ضلع جنوبی میدان گنجعلیخان و اواسط بازار آن قرار دارد. بر سر در حمام كتیبه‌ای نصب شده است كه نشان می‌دهد این بنا ‌ سال 1020 ه‍ـ . ق ساخته شده و معمارش فردی به نام سلطان محمد معمار یزدی بوده است كه این بنا را به شكلی هوشمندانه و با برداشتی صحیح از اوضاع اقلیمی، اقتصادی و فرهنگی منطقه ساخته است.همچنین به گواه متون گردشگری كه درباره كرمان به چاپ رسیده‌اند، شمار نسبتا زیادی از نقاشی‌های داخل این بنا كار استاد نقاشی به نام میرزا شكرالله است.حمام گنجعلیخان 46 متر طول، 30 متر عرض و حدود 1300 مترمربع زیربنا دارد و شامل دالان ورودی، رختكن، هشتی حد فاصل گرمخانه، خزینه، حوض، بخش خصوصی و تون است. این حمام تا 80 سال پیش مورد استفاده قرار می‌گرفته، اما از اواخر دوره پهلوی، بازسازی و تبدیل به یك موزه مردم‌شناسی شده است و حالا پر از مجسمه‌هایی مومی است كه هركدام در بخشی از حمام، سال‌هاست مشغول شستن خودشان هستند.

اما از همه این حرف‌ها گذشته، می‌دانید ما ازكدام بخش حمام گنجعلیخان بیشتر خوشمان می‌آید؟ سردرش! نقاشی‌ها و مقرنس‌های این سردر آنقدر بی‌نظیر و شگفت‌انگیز هستند كه خستگی سفر را از تن مسافرانی كه چشم‌شان به آنها می‌افتد، می‌گیرند. پس اگر به حمام گنجعلیخان در كرمان رفتید و سردرش را دیدید و با ما هم رای شدید، یاد ما هم بكنید.

علی یوشی‌زاده

ترویج تفكر خلاق میان كودكان شیوه‌ای فوق‌العاده برای تعامل هرچه بیشتر كودكان در مسائل مربوط به یادگیری و آموزش است. كودكانی كه تشویق می‌شوند خلاقانه فكر كنند، انگیزه و اعتماد به نفس بیشتری دارند. علاوه بر این، خلاقیت به آنها كمك می‌كند در مواجهه با اتفاقات پیش‌بینی نشده زندگی آینده‌شان، انعطاف بیشتری نشان دهند و موفق‌تر عمل كنند.

مدیران هم همیشه افرادی را استخدام می‌كنند كه انعطاف‌پذیرتر باشند، ایده‌هایی متفاوت و جدید ارائه كنند، مشكلات را بخوبی و در زمان مناسب حل كنند و با سایر كاركنان هم رابطه‌ای خوب برقرار نمایند.

اشتباه نكنید؛ خلاقیت فقط مربوط به كارهای هنری یا افرادی خاص نیست، بلكه همه ما ظرفیت تفكر خلاق را داریم. در واقع خلاقیت به معنای تولید نتایجی جدید و البته ارزشمند است. تفكر خلاق هم درباره تصمیم‌گیری‌هاست؛ تصمیم‌گیری درباره ارزش و نتیجه نظریه‌های جدید.

كودكان خلاق باید معلمانی خلاق داشته باشند، اما با این حال، موانع زیادی سر راه آنها وجود دارد. كودكان باید در محیطی آزاد و ایمن بگردند و جستجو كنند تا خلاقیت‌شان شكوفا شود و به بهترین نتیجه برسند. علاوه بر این، مدت زمانی كه كودك مشغول یادگیری است نیز باید آزاد و دلخواه او باشد؛ آموزش در ساعاتی محدود و موقت یا ساعاتی طولانی ولی اجباری می‌تواند او را خسته و دلزده كند.

بنابراین بهترین كار برای پرورش خلاقیت و تفكر خلاق میان كودكان استفاده از بازی‌های گروهی، معماها، بازی‌هایی همراه با نقاشی و... است؛ كارهایی كه كودك دوست دارد و می‌تواند به بهبود خلاقیت او كمك كند.

برخی كودكان به صورت طبیعی كمال‌گرا هستند و وقتی همه چیز بر وفق مرادشان پیش نمی‌رود، برایشان بسیار سخت و سنگین خواهد بود. اما گاهی نیز این فشارها، منبع خارجی دارند. كودكان سعی می‌كنند با موفقیت در بازی و ورزش و كسب عنوان برنده، مقبولیت خود را نزد والدین، مربی یا معلمان خود افزایش دهند.از طرف دیگر، وقتی كودك یاد می‌گیرد چگونه با فشارهای دنیای ورزش و بازی كنار بیاید ـ و آنچه بزرگ‌ترها در زندگی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به كودك می‌آموزند را فرامی‌گیرد ـ نه تنها اثراتی بر عملكرد او دارد و موجب لذت او از ورزش می‌شود، بلكه به او می‌آموزد چگونه با چالش‌های مشابه كه در دنیای واقعی با آنها روبه‌روست، مقابله كند.

والدین باید قادر باشند بین اضطراب خوب و اضطراب بد فرزند خود تفاوت قائل شوند و با توجه به نوع فعالیت كودك هنگام ورزش، بین این دو نوع اضطراب فرق بگذارند. مثلا آیا فرزندتان می‌تواند تمركز كند و برای عكس‌العمل مناسب آمادگی دارد یا این اضطراب انرژی كافی برای عملكرد مثبت را به او می‌دهد؟ كودكتان چگونه با اشتباهات خود روبه‌رو شده و آنها را رفع و رجوع می‌كند؟ آیا او هنگام ورزش، به درستی عمل می‌كند یا احساساتش خارج از كنترل است؟ البته بخشی از این عملكردها به خصوصیات فردی كودك ربط دارد؛ مثلا برخی كودكان به طور طبیعی در مواجهه با فشارها، از آرامش بیشتری برخوردارند. اما آنچه اندكی پیچیده به نظر می‌رسد، نقش شما یا دیگر بزرگ‌ترهای قابل اعتماد در رویارویی كودك با موقعیت‌های استرس‌زاست. مثلا والدینی كه روی دستاوردهای ورزشی فرزندشان بسیار حساس بوده و خیلی روی این قضیه حساب می‌كنند، موجب افزایش ریسك اضطراب در كودك می‌شوند.

البته كودك‌تان دوست دارد علاقه شما به فعالیت‌های خود را ببیند، اما بین تشویق كودك و هل دادن او، مرز ظریفی وجود دارد. والدینی كه اشتیاق بیش از اندازه دارند، در مواجهه با اشتباهات، باخت‌ها و بردهای كودك رفتارهای نادرستی انجام می‌دهند و همین‌ قضیه منجر به ایجاد اضطراب در كودك می‌شود به طوری كه در مواجهه با مشكلات، قدرت حل مسائل را از دست می‌دهد.

بهتر است مراقب رفتارهای جانبی خود نیز باشید. كلمات قدرت فوق‌العاده‌ای دارند، پس با احتیاط آنها را به كار ببرید، خصوصا وقتی با مربیان یا داورها موافق نیستید. از تلاش‌های خوب كودك خود و دیگر شركت‌كنندگان در بازی‌ها،‌ قدردانی كنید، حتی پس از باخت. كودك خود را مطمئن سازید كه از نظر شما، یك مسابقه تنها یك بازی و مسابقه است، نه چیزی بیش از آن. ورزش كردن و شركت در مسابقات، درس‌های فوق‌العاده‌ای راجع به زندگی به ما می‌دهند: ارزش كارهای تیمی، مقابله با چالش‌ها، كنترل احساسات، حس رسیدن به موفقیت‌ و ایجاد غرور در دستیابی به آن. اما این در صورتی است كه به كودك خود اجازه دهید اینها را یاد بگیرد. شما به عنوان والدین باید یك گام عقب‌تر بایستید و به كودكتان نشان دهید به او در رویارویی با موقعیت‌های مختلف اعتماد می‌كنید.

نفس عمیق: یك مكان آرام بیابید و بنشینید و هوا را به آرامی از راه بینی وارد جسم خود كنید. هوا را عمیقا وارد ریه‌هایتان كنید و 5 ثانیه آن را درون خود نگه داشته و به آرامی از راه دهان خارج كنید. این تمرین را 5 بار تكرار كنید.

ورزش ماهیچه‌ها: عضلات خود را به مدت 5 ثانیه منقبض و سپس آزاد كنید. این كار را 5 بار تكرار كرده، هر بار گروه خاصی از ماهیچه‌ها را انتخاب كنید.

تصویرسازی ذهنی: چشمان خود را بسته و یك جای آرام یا اتفاق خوب را تصور كنید. در حالی كه به تصاویر زیبا یا صداهای شاد فكر می‌كنید، تصور كنید استرس در حال خروج از بدن شماست.

یا موفقیت را در ذهن خود تصویرسازی كنید. اغلب مشاوران به افراد توصیه می‌كنند خود را در حالی كه در یك مسابقه پیروز شده‌اند، تصور كنند. در این صورت در روز مسابقه، این تصاویر بایگانی شده در ذهن، به فرد كمك می‌كند آرام باشد و اعتماد به نفسش افزایش یابد.

توجه كردن: تمركز بر زمان حال به جای نگرانی از آینده و توقف افكار منفی به وسیله تفكرات مثبت، می‌تواند بسیار موثر باشد. هنگام آماده شدن برای شركت در یك مسابقه این الفاظ را با خود تكرار كنید: «من از اشتباهاتم، می‌آموزم»، «من كنترل كامل احساساتم را در دست دارم»، «من می‌توانم به این هدف برسم».

اقدامات دیگری كه كودكان در كاهش استرس می‌‌توانند انجام دهند به شرح زیر است:

ـ خوب غذا خوردن و خواب كافی شبانه خصوصا قبل از یك مسابقه سخت می‌تواند بسیار مفید باشد.

ـ انجام یك كار تفریحی: كودك خود را تشویق كنید تا در فعالیتی غیر از مسابقات ورزشی شركت كند. پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، دیدن فیلم و كارتون یا صحبت با دوستان می‌تواند او را از استرس ناشی از مسابقه دور كند.

ـ دوری از افكار كمال‌گرایانه: سعی نكنید همیشه كامل و بهترین باشید و از هم تیمی‌های خود هم چنین انتظاری نداشته باشید. هر كسی خطا می‌كند. به كودك بیاموزید خود را ببخشد و به راهش ادامه دهد.

برخی اضطراب‌ها ریشه در عدم اطمینان دارند. فرزند خود را تشویق كنید كه قبل از مسابقه با مربی خود صحبت كند تا موضوعات برایش شفاف و قابل لمس شود. گاهی یك گفت‌وگوی دوستانه از استرس‌های فرزندتان تا حد زیادی می‌كاهد.

كودكی كه بسیار عصبی است به طوری كه قبل از مسابقه از نظر جسمی احساس بیماری می‌كند یا شب قبل از مسابقه دچار بی‌خوابی می‌شود یا در مدرسه تمركز خود را از دست می‌دهد، در واقع دچار اضطراب بیش از حد است. این موضوع می‌تواند موجب مشكلات در سلامت كودك شود، پس حتما باید برای حل آن چاره‌ای اندیشید. اگر به كودك خود كمك كنیم تا در خصوص این گونه مشكلات با ما صحبت كند، به كاهش اضطراب او كمك كرده‌ایم. در این حالت كودك خواهد دانست شما در مورد او قضاوت نادرست نداشته و منتظر شنیدن احساسات وی هستید.برخی مواقع، كودك علاقه‌ای به انجام یك ورزش خاص ندارد، اما نمی‌داند چگونه موضوع را با والدین خود در میان بگذارد. پس بهتر است خودتان از فرزندتان بپرسید آیا واقعا علاقه‌مند به انجام فعالیت ورزشی است یا صرفا به خاطر خوشایند شما این كار را انجام می‌دهد. بدانید گاهی صدمات جسمی و روحی ناشی از اضطراب‌های طولانی‌مدت جبران‌ناپذیر است.

گاهی نیز فرزند علاقه‌مند به انجام فعالیت ورزشی است، اما فشردگی برنامه‌ها مشكل اساسی اوست. برخی كودكان در تیم‌ها و فعالیت‌های زیادی شركت دارند و وقت كافی برای تفریح، انجام تكالیف مدرسه یا حتی صحبت با همسالانشان ندارند. خستگی بیش از اندازه می‌تواند موجب كاهش علاقه و انگیزه كودك شود. در این‌گونه موارد با فرزندتان صحبت كنید و به یك راه‌حل مشترك برسید. شاید گاهی لازم باشد از تعداد فعالیت‌‌ها كاسته شود یا حتی برخی از آنها ترك شوند. بهتر است فرزندتان را به انجام فعالیتی كه بیش از دیگر كارها به آن علاقه‌مند است، تشویق كنید.

وقتی فرزند تصمیم خود را گرفت، به او اعتماد كرده و با این كار به او كمك كنید تا از شرایط استرس‌آور رها شود. این نشانه شجاعت، دانایی و بلوغ فكری است.

الهه عیوض‌زاده

تنوع را دست‌كم نگیرید. تفریح و تنوع ضرورتی اساسی برای حفظ شادابی و طراوت زندگی زناشویی است. برای همسرتان وقت بگذارید و كاری كنید كه به او خوش بگذرد. اگر چیزی برای خوش گذراندن، لذت بردن و داشتن احساس و حال خوب در زندگی زناشویی وجود نداشته باشد دیگر باید به چه دلخوش‌ بود؟!

در جامعه امروزی برای بسیاری تفریح مترادف است با پول خرج كردن. برای مثال رفتن به مسافرت یا حداقل دیدن یك فیلم در سینما. این افراد برای ایجاد تنوع در زندگی زناشویی یا پولش را ندارند یا وقت و حوصله‌اش را در حالی كه گاه تنوع‌های كوچك با لذت‌های بزرگ همراه است.

تغییر دكوراسیون خانه، پختن یك غذای جدید، دیدن یك فیلم، خواندن یك شعر و حتی بذله‌گویی و شوخ‌طبعی می‌تواند بهانه‌ای برای لذت بردن در كنار یكدیگر باشد و پیوندهایی را محكم سازد كه دیگر بزرگ‌ترین دشواری‌ها و مصائب نیز آنها را نگسلد.