تبیان، دستیار زندگی

تورگردانان فرانسوی گردشگران ژاپنی را بسیار مودب دانسته و البته آنها را در کنار گردشگران عرب و آمریکایی ولخرج‌ترین گردشگران فرانسه می‌دانند.

از سوی دیگر، در جریان این نظرسنجی گردشگران ایتالیایی به عنوان گردشگران بی‌حوصله و نامنظم و گردشگران آلمانی به عنوان منظم‌ترین گردشگران انتخاب شده‌اند./ گاردین

شهرستان گرمی یکی از شهرهای اطراف اردبیل است با دشت‌های پهناور و شگفت‌انگیز. قراری به هیچ جاذبه تاریخی با خود نبندید. تنها خود را بالای تپه‌ای مشرف به این طبیعت تصور کنید و آن را قاب بگیرید و همواره و همیشه همراهتان داشته باشید. گرمی می‌تواند از بهترین انتخاب‌های سفرهای تابستانی باشد؛ جایی که نمی‌توان سراغی از آفتاب سوزان تابستان گرفت. وجود کوه‌های سرسبز، چشمه‌ساران متعدد، دریاچه سد گیلارلو، منطقه جنگلی اینی و آلای‌له، رودخانه‌های دره‌رود، آزادلو، بالهارود، جیین چایی، روستاهای تنگ، تولون، خان‌کندی، قوزلو (مغان)، داش‌دیبی، بیک‌باغی، افجه، موران، آوسوران و سایر روستاهای منطقه قره آغاج از جاذبه‌های دیدنی این شهر است، شهری که شاید کمتر نامش را شنیده باشید چرا که زیبایی‌اش پشت شهرت جاذبه‌های دیگر این شهر پنهان شده است.

قدمت تاریخی این شهرستان چند صد سال هم تخمین زده می‌شود. آثار و اشیای تاریخی ارزشمند مربوط به دوره ایران باستان که از منطقه گرمی کشف شده در موزه کاشان نگهداری می‌شود.

گرمی، مرکز شهرستان مغان استان اردبیل، با پهنه‌ای حدود هفت کیلومترمربع، در شمال شرقی استان اردبیل، در مسیر راه تبریز ـ پارس‌آباد قرار دارد. دیدار از این طبیعت شگفت را از دست ندهید.

همچنین پدیده‌‌های زیبا و نادر طبیعی نیز می‌تواند مشمول چنین معیارهایی شود و مطرح شدن موضوعی همچون ثبت جهانی «دماوند» هم اینجاست که معنادار می‌شود؛ همان طور که در هفته گذشته کوه فوجی یامای ژاپن به عنوان میراث جهانی ثبت شد.

مجموعه معیارهای یونسکو برای ثبت جهانی یک اثر، مفهومی به دست می‌دهد که از آن با نام «ارزش‌های برجسته جهانی» یاد می‌کنند. به این ترتیب، برای اثبات برجسته بودن یک میراث در مقیاس جهانی، کافی است کشور عضو یونسکو، پرونده‌ای را که شامل مشخصات و ویژگی‌‌های آن اثر، حریم و محدوده آن، شرایط حفاظت از اثر و برخی نکات برجسته دیگر است، تهیه کرده و به کمیته میراث جهانی یونسکو بفرستد تا این کمیته که از 21 کشور عضو معاهده تشکیل شده، سالی یک بار نشست‌های خود را در یکی از شهرهای جهان برگزار کرده و به بررسی درخواست‌های رسیده، بپردازد.

کشورمان نیز با پیروی از این روند، ثبت آثار ملی خود در فهرست میراث جهانی یونسکو را از سال 1358 خورشیدی آغاز کرد، اما پس از آن به دلایل گوناگونی از جمله وقوع جنگ در روند تهیه و فرستادن پرونده از کشورمان برای یک مدت طولانی توقف ایجاد شد تا از سال 1382 و با فرستادن پرونده تخت سلیمان، این وقفه شکسته شده و ثبت آثار ملی کشورمان ادامه بیابد.

به این ترتیب، کارنامه قابل قبولی برای کشورمان در زمینه معرفی آثار تاریخی شکل می‌گیرد که در آن، بجز سال 1386 که پرونده‌ای از ایران ثبت نشد، از سال 82 تاکنون ایران توانسته است هر سال یک یا گاهی دو پرونده را ثبت کند؛ با این توضیح که آثار به ثبت رسیده، همگی فرهنگی هستند و تاکنون هیچ اثری در زمینه میراث طبیعی ـ حتی دماوند ـ از ایران ثبت نشده است.

پرتوهای فرابنفش عامل اصلی مهلک‌ترین نوع سرطان پوست به نام «ملانوما» به‌شمار می‌رود، اما ظاهرا بنا به نوشته نشریه پرونشن مساله حادتر از اینهاست.

موضوع چیست؟

در مطالعه جدیدی در مرکز سرطان دانشگاه ییل، محققان شیوه‌های محافظت از پوست برابر نور خورشید را در میان کسانی که از چنگ ملانوما جان سالم به در برده بودند، مورد بررسی قرار دادند. آنان در این پژوهش دریافتند 27 درصد از این افراد، هنگامی که بیش از یک ساعت بیرون از خانه در معرض تابش مستقیم نور آفتاب قرار داشته‌اند، هرگز از کرم‌های ضدآفتاب استفاده نکرده بودند.

بعلاوه 28 درصد این افراد هرگز از کلاه بیس‌بال استفاده نکرده‌اند و 34 درصد نیز هرگز کلاهی با لبه عریض به سر نکرده‌اند. (توجه داشته باشید وزارت غذا و داروی آمریکا توصیه می‌کند کلاه لبه‌داری که زیر آفتاب مستقیم و برای محافظت پوست صورت از آن به سر می‌کنید، باید لبه‌ای حداقل به اندازه 7.5 سانتی‌متر داشته باشد).

خطر خورشید

مطابق بررسی فوق، 2 درصد افرادی که از چنگال ملانوما نجات یافته‌اند، قبل از ابتلا به سرطان، پوست خود را در فضای بسته برنزه کرده بودند. این نشان می‌دهد بیشتر مبتلایان کسانی هستند که در معرض نور مستقیم خورشید قرار داشته‌اند.

آنیس چگپر، استاد جراحی در دانشکده پزشکی دانشگاه ییل و رئیس تیم تحقیقاتی می‌گوید: «افرادی که از چنگال ملانوما جان به‌ در برده‌اند، 9 برابر بیش از سایر مردمی که تاکنون به این بیماری مبتلا نشده‌اند، در معرض خطر ابتلای مجدد به ملانوما قرار دارند. بنابر این با علم به این‌که کرم‌های ضدآفتاب می‌تواند خطر ابتلا به ملانوما را کاهش دهد، باید امیدوار باشیم مبتلایان سابق ملانوما که اکنون در صحت و سلامت به سر می‌برند، نسبت به محافظت از پوست خود در برابر آفتاب حساسیت ویژه‌ای نشان دهند تا خطرهای احتمالی آینده را از سر راه بردارند.»

نتیجه‌گیری نه‌چندان دشوار

اصلا مهم نیست میزان خطر احتمال ابتلا به سرطان پوست برای شما چقدر است. این احتمال هر میزان که باشد، کم یا زیاد، شما باید هر روز و حتما همه روزها، از کرم ضدآفتاب استفاده کنید و فرقی هم نمی‌کند که آن روز آفتابی باشد یا نباشد. بعلاوه نباید به همین بسنده کنید. حتما باید پس از هر دو ساعت قرار گرفتن در معرض نور آفتاب مجدد روی پوست خود کرم ضدآفتاب بمالید. یادتان باشد اگر یک تابستان کامل را پشت سر گذاشته‌اید و هنوز یک تیوب از کرم ضدآفتاب را نیز مصرف نکرده‌اید، حتما یک جای کارتان می‌لنگد؛ هر بار که از این کرم استفاده می‌کنید، باید به اندازه یک فنجان کوچک به بدن و به اندازه یک قاشق سوپ‌خوری به صورت خود بمالید. بعلاوه معلوم شده است که با افزودن لایه جدیدی از کرم ضدآفتاب در هر روز شما واقعا می‌توانید میزان محافظت از پوست خود را طی زمان افزایش دهید.

طبق پژوهش انجام شده در دپارتمان امراض پوستی در کپنهاگ، هنگامی که برای چند روز پیاپی از کرم استفاده می‌کنید، این کرم می‌تواند به اندازه کافی بر پوست شما ذخیره شود؛ چنان‌که میزان مقاومت آن را در برابر نور مستقیم خورشید افزایش دهد، اما این هرگز به معنی بی‌نیازی از محافظت پوست با کرم ضدآفتاب نیست. با محافظت لازم از پوست خود همیشه آفتاب عالم‌تاب را در شمار دوستان خود درآورید، نه دشمنان جانسوز.

در این روش ابتدا دانشمند‌ان به بخش خاصی از ذهن موش که مسئول یادگیری و ضبط خاطره است، آسیب رسانده‌اند تا فعالیت نمونه مورد نظر با اختلال روبه‌رو شود. در ادامه بخش خاصی از سلول‌های جنینی انسان به قسمتی از مغز موش پیوند زده می‌شود و نتیجه قابل توجهی به دست می‌آید. بعد از انجام این کار، محققان آزمایش‌های مختلفی را روی موش مورد نظر انجام داده‌اند که نتیجه جالب توجهی را به همراه داشته است.

طی این آزمایش‌ها که برای بررسی قدرت بازیابی اطلاعات و هوش نمونه موجود انجام شده، موش به شکل خوبی توانسته مسیر خود را در ماز پیدا کرده و به نقطه پایانی برسد.

مسأله اصلی اینجاست که به احتمال فراوان با پیشرفت این آزمایش‌ها شاید روزی شاهد به وجود آمدن درمانی برای فراموشی و مشکلات ذهنی باشیم، بیماری‌هایی که سال‌هاست انسان‌ها از آن رنج می‌برند.

نکته قابل توجه این است که زباله‌های موجود در فضای فناوری و سخت‌افزارهای رایانه‌ای چه سرنوشتی دارند. اگر یک تلفن هوشمند یا لپ‌تاپی دارید که به شکلی غیرقابل تعمیر خراب شده است چه سرنوشتی در انتظار آن است؟

جواب این پرسش نیز در بازیافت نهفته شده است. بتازگی بسیاری از مراکز بازیافت حاضر در نقاط مختلف جهان بخش‌های مجهزی را طراحی کرده‌اند که به صورت اختصاصی وظیفه بازیافت وسایل این چنینی را به عهده دارد. طی فرآیندی که در این بخش دنبال می‌شود، هر کدام از دستگاه‌های موجود به بخش‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که در بیشتر مواقع به اندازه یک سکه هستند.

در ادامه این بخش‌های مختلف به قسمتی وارد می‌شوند که تفکیک‌شده و در دسته‌های متفاوتی قرار می‌گیرند. قابل توجه این که مسئولان این مراکز بازیافت توضیح داده‌اند که اصل سود به دست آمده از این کار به بازیافت طلا، نقره و مس اختصاص می‌یابد که در بردهای موجود یافت می‌شوند.

اکنون نفت می‌خواهد زندگی را برای دیگر جانداران تهدیدپذیر سخت‌تر کند. پارک ملی کویر یکی از ده زیستگاه باقیمانده یوزپلنگ در ایران و آسیاست که سال‌های اخیر فقط یک یوزپلنگ در آن مشاهده شده است. اکتشاف نفت در پارک ملی کویر در حالی قرار است آغاز شود که به موجب ماده 8 آیین‌نامه اجرایی قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست،‌ هر گونه عملیات عمرانی که منجر به تخریب محیط شود، حتی در حد بوته‌کنی در محدوده پارک‌های ملی ممنوع اعلام شده، اما محمدجواد محمدی‌زاده، ‌رئیس سازمان محیط زیست در نخستین ماه‌های حضورش در سازمان محیط زیست تلویحا با این اقدام موافقت و بعدها نیز بارها موافقت خود را با این عمل اعلام کرد.

خوزستان: نماد این استان گوزن زرد ایرانی است. در گذشته در جنگل‌های انبوه بلوط در جنوب و جنوب غربی رشته کوه زاگرس و بیشه‌زارها و جنگل‌های گرمسیری خوزستان و بین‌النهرین وجود داشت. اما در حال حاضر زیستگاه طبیعی آنها فقط در جنگل‌های درختان پده و گز در حاشیه رودخانه‌های دز و کرخه خوزستان است.

اصفهان: نماد این استان قوچ اصفهان است. در تپه ماهورها و دامنه کوهستان‌های مناطق جنوب غربی و جنوب شرقی اصفهان و قسمتی از استان چهارمحال و بختیاری وجود دارد. گیاهخوار است و در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت در طبقه آسیب پذیر قرار دارد.

ایلام: نماد این استان سنجاب ایرانی است. در جنگل‌‌های بلوط زاگرس و جنگل‌های پهن برگ و سوزنی برگ ارمنستان، آذربایجان، گرجستان، یونان، عراق، اردن، لبنان، سوریه و ترکیه یافت می‌شود. زنده‌گیری و فروش آن به عنوان حیوان خانگی مهم‌ترین تهدید آن است.

فارس: نماد این استان گورخر ایرانی است. دشت‌ها، تپه‌ماهورهای کم ارتفاع، درمنه‌زارها، تاغ‌زارها، قیچ‌زارهای مناطق استپی و بیابانی در فارس و سمنان زیستگاه این گونه است. در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت در طبقه آسیب‌پذیر قرار دارد.

کرمانشاه: نماد این استان شوکا است. در مناطق جنگلی با پوشش زیرین نسبتا متراکم، جنگل‌های جوان، جنگل‌های بین دشت و مناطق کوهستانی یافت می‌شود. این جانور در ردیف پستانداران حمایت شده ایران است.

کهگیلویه و بویراحمد: خرس قهوه‌ای نماد این استان است. در مناطق جنگلی خزر، ارسباران و زاگرس، علفزارهای مرتفع کوهستانی نزدیک جنگل، دره‌های پایین دست جنگل یافت می‌شود. همه‌چیزخوار و بیشتر میوه‌خوار است.

گلستان: نماد این استان پلنگ ایرانی است. اکثر زیستگاه‌های کشور اعم از جنگلی، کوهستانی، بیابانی، استپی، بلوچی و در ارتفاعات مختلف از صفر تا نزدیک 4000 متر از سطح دریا مشاهده می‌شود. در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت در طبقه تهدید پذیر قرار دارد.

گیلان: نماد این استان فک خزری است. فقط در دریای خزر و رودخانه‌های منتهی به آن زندگی می‌کند. این گونه تنها پستاندار دریای خزر محسوب می‌شود. در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت در طبقه در خطر انقراض قرار دارد.

مرکزی: نماد این استان پازن است. از صخره‌های سنگی ساحلی تا ارتفاعات بالاتر از 4000 متر یافت می‌شود. مهم‌ترین تهدید آن شکار غیرمجاز است و در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت در طبقه آسیب‌پذیر قرار دارد.

هرمزگان: خرس سیاه بلوچی نماد این استان است. پراکنش این جانور در کشور ایران محدود به مناطق جنوب شرق شامل استان‌های کرمان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان است. همه‌چیزخوار و اغلب میوه‌خوار است و در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت در طبقه آسیب پذیر قرار دارد.

همدان: سازمان حفاظت محیط زیست، این استان را با قوچ ارمنی می‌شناسد. منطقه حفاظت شده خانگرمز جنوبی‌ترین حد پراکنش قوچ و میش ارمنی خالص در ایران است. شکار غیرمجاز و تخریب زیستگاه، مهم‌ترین عوامل تهدید این گونه است.

خراسان شمالی: نماد این استان قوچ اوریال است. در تپه ماهورها و دامنه کوهستان‌های مرتفع در مناطق استپی یافت می‌شود. از شرق و شمال خراسان تا مناطق واقع در شرق استان‌های سمنان و گلستان پراکنده است. جمعیت آن رو به کاهش است.

خراسان رضوی: نماد این استان آهوی ایرانی است. در مناطق استپی و بیابانی یافت می‌شود. علفخوار است، بویژه از درمنه و گندمیان تغذیه می‌کند. جمعیت آن رو به کاهش است و در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت در طبقه آسیب‌پذیر قرار دارد.

سمنان: یوزپلنگ آسیایی نماد این استان است. مناطق دشتی، نیمه‌بیابانی و بیابانی زیستگاه این گونه است. در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت در طبقه آسیب‌پذیر قرار دارد.

مازندران: این استان را با مرال یا گاوکوهی می‌شناسند. در سه استان شمالی کشور و آذربایجان شرقی پراکنده است. در فهرست سرخ اتحادیه جهانی، حفاظت در طبقه کمترین نگرانی قرار دارد، اما در ایران جمعیت آن رو به کاهش است و در خطر انقراض قرار دارد.

اردبیل: نماد این استان قرقاول است که در جنگل‌های مرطوب و بوته‌زارهای تمشک و درختان پهن‌برگ یا خزان‌کننده دیده می‌شود. در ایران جمعیت و مساحت زیستگاه‌های آن رو به کاهش است.

آذربایجان شرقی: سیاه‌خروس نماد این استان است. پرتگاه‌هایی با شیب تند، کوهستان‌های صخره‌ای و قله‌های مرتفع با گیاهان اندک و پراکنده، محل زندگی سیاه‌خروس است. در ایران پراکندگی آن محدود به ذخیره‌گاه زیست‌کره ارسباران است.

آذربایجان غربی: میش مرغ نماد این استان است. در مزارع و کشتزارها به سر برده و روی زمین آشیانه می‌سازد.

چهارمحال و بختیاری: کبک‌دری نماد آن است که در پرتگاه‌های با شیب تند، کوهستان‌های صخره‌ای و قلل مرتفع پراکنده است.

زنجان: نماد این استان لک‌لک سفید یا حاجی لک‌لک است. لک‌لک‌ها از ماهی‌ها، دوزیستان، حلزون‌ها و ... تغذیه می‌کنند.

قزوین: هما پرنده افسانه‌ای ایران‌زمین نماد این استان است که در ارتفاعات بالا و کوهستان‌های بلند زیست می‌کند و عمده غذای آن را مغز استخوان تشکیل می‌دهد.

قم: نماد استان قم، شاهین است که در مناطق کوهستانی خشک، نیمه‌بیابانی و صخره‌هاست.

کرمان: زاغ بور یا زاغ کویری نماد این استان است که در مناطق بیابانی بویژه قیچ‌زارها زندگی می‌کند. تنها پرنده بوم‌زاد ایران است.

یزد: نماد استان یزد هوبره است که در مناطق بیابانی زیست می‌کند و مهم‌ترین عامل تهدید آن زنده‌گیری و فروش آن به کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس است.

بوشهر: لاک‌پشت پوزه عقابی نماد این است که یکی از دو گونه تخمگذار در سواحل ایران به شمار می‌رود.

تهران: قزل‌آلای خال قرمز نماد استان تهران است که در رودخانه‌های کوهستانی زیست می‌کند.

خراسان جنوبی: افعی شاخدار خراسان جنوبی اسم و رسم خاص خود را دارد و این استان را با این نوع مار می‌شناسند.

سیستان و بلوچستان: نماد این استان تمساح تالابی یا گاندو است.

کردستان: سمندر آتشین نماد این استان است. در اروپا و کشورهای همسایه هم یافت می‌شود.

لرستان: نماد لرستان سمندر امپراتور است که در دو استان لرستان و خوزستان پراکنده است.