تبیان، دستیار زندگی

ﺣﮑﺎﯾﺖ

---

‫ﺷﯿﺎدی ﮔﯿﺴﻮان ﺑﺎﻓﺖ ﯾﻌﻨﯽ ﻋﻠﻮﯾﺴﺖ و ﺑﺎ ﻗﺎﻓﻠﻪ ﺣﺠﺎز ﺑﻪ ﺷﻬﺮی در آ«د ﮐﻪ از ﺣﺞ ﻫﻤﯽ آﯾﻢ و ﻗﺼﯿﺪه ای ﭘﯿﺶ ﻣﻠﮏ ﺑﺮد

‫ﮐﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻪ ام . ﻧﻌﻤﺖ ﺑﺴﯿﺎرش ﻓﺮﻣﻮد و اﮐﺮام ﮐﺮد ﺗﺎ ﯾﮑﯽ از ﻧﺪﯾﻤﺎن ﺣﻀﺮت ﭘﺎدﺷﺎه ﮐﻪ در آن ﺳﺎل از ﺳﻔﺮ درﯾﺎ آﻣﺪه

‫ﺑﻮد ﮔﻔﺖ : ﻣﻦ او را ﻋﯿﺪ اﺿﺤﯽ در ﺑﺼﺮه دﯾﺪم . ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﮐﻪ ﺣﺎﺟﯽﻧﯿﺴﺖ. دﯾﮕﺮی ﮔﻔﺘﺎ : ﭘﺪرش ﻧﺼﺮاﻧﯽ ﺑﻮد در ﻣﻠﻄﯿﻪ

‫ﭘﺲ او ﺷﺮﯾﻒ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺻﻮرت ﺑﻨﺪد. ؟ و ﺷﻌﺮش را ﺑﻪ دﯾﻮان اﻧﻮری درﯾﺎﻓﺘﻨﺪ. ﻣﻠﮏ ﻓﺮﻣﻮد ﺗﺎ ﺑﺰﻧﻨﺪش و ﻧﻔﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ

‫دروغ درﻫﻢ ﭼﺮا ﮔﻔﺖ . ﮔﺘﻒ : ای ﺧﺪاوﻧﺪ روی زﻣﯿﻦ ﯾﮏ ﺳﺨﻨﺖ دﯾﮕﺮ در ﺧﺪﻣﺖ ﺑﮕﻮﯾﻢ اﮔﺮ راﺳﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻫﺮ

‫ﻋﻘﻮﺑﺖ ﮐﻪ ﻓﺮﻣﺎﯾﯽ ﺳﺰاوارم . ﮔﻔﺖ : ﺑﮕﻮ ﺗﺎ آن ﭼﯿﺴﺖ. ﮔﻔﺖ :

---

‫ﻏﺮﯾﺒﻰ ﮔﺮت ﻣﺎﺳﺖ ﭘﯿﺶ آورد

---

‫دو ﭘﯿﻤﺎﻧﻪ آﺑﺴﺖ و ﯾﮏ ﭼﻤﭽﻪ دوغ

---

‫اﮔﺮ راﺳﺖ ﻣﻰ ﺧﻮاﻫﻰ از ﻣﻦ ﺷﻨﻮ

---

‫ﺟﻬﺎن دﯾﺪه ، ﺑﺴﯿﺎر ﮔﻮﯾﺪ دروغ

‫ﻣﻠﮏ را ﺧﻨﺪه ﮔﺮﺗﻒ و ﮔﻔﺖ : ازﯾﻦ راﺳﺖ رت ﺳﺨﻦ ﺗﺎ ﻋﻤﺮ او ﺑﻮده ﺑﺎﺷﺪ ﻧﮕﻔﺘﻪ اﺳﺖ. ﻓﺮﻣﻮد ﺗﺎ آﻧﭽﻪ ﻣﺎﻣﻮل اوﺳﺖ ﻣﻬﯿﺎ

‫دارﻧﺪ و ﺑﺨﻮﺷﯽ ﺑﺮود.

‫ﺣﮑﺎﯾﺖ

---

‫وزرای اﻧﻮﺷﯿﺮوان درﻣﻬﻤﯽ از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻤﻠﮑﺖ اﻧﺪﯾﺸﻪ ﻫﻤﯽ ﮐﺮدﻧﺪ و ﻫﺮﯾﮑﯽ از اﯾﺸﺎن دﮔﺮﮔﻮﻧﻪ رای ﻫﻤﯽ زدﻧﺪ و ﻣﻠﮏ

‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺪﺑﯿﺮی اﻧﺪﯾﺸﻪ ﮐﺮد. ﺑﺰرﺟﻤﻬﺮ را رای ﻣﻠﮏ اﺧﺘﯿﺎر آﻣﺪ. وزﯾﺮان درﻧﻬﺎﻧﺶ ﮔﻔﺘﻨﺪ : رای ﻣﻠﮏ را ﭼﻪ ﻣﺰﯾﺖ دﯾﺪی

‫ﺑﺮ ﻓﺮك ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺣﮑﯿﻢ ؟ ﮔﻔﺖ : ﺑﻤﻮﺟﺐ آﻧﮑﻪ اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﯿﺴﺖ و رای ﻫﻤﮕﺎن در ﻣﺸﯿﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺻﻮاب آﯾﺪ ﯾﺎ

‫ﺧﻄﺎ ﭘﺲ ﻣﻮاﻓﻘﺖ رای ﻣﻠﮏ اوﻟﯿﺘﺮ اﺳﺖ ﺗﺎ اﮔﺮ ﺧﻼف ﺻﻮاب آﯾﺪ ﺑﻌﻠﺖﻣﺘﺎﺑﻌﺖ ، از ﻣﻌﺎﺗﺒﻌﺖ ، ا زﻣﻌﺎﺗﺒﺖ اﯾﻤﻦ ﺑﺎﺷﻢ.

---

‫ﺧﻼف راءى ﺳﻠﻄﺎن راءى ﺟﺴﺘﻦ

---

‫ﺑﻪ ﺧﻮن ﺧﻮﯾﺶ ﺑﺎﺷﺪ دﺳﺖ ﺷﺴﺘﻦ

---

‫اﮔﺮ ﺧﻮد روز را ﮔﻮﯾﺪ: ﺷﺐ اﺳﺖ اﯾﻦ

---

‫ﺑﺒﺎﯾﺪ ﮔﻔﺘﻦ ، آﻧﮏ ﻣﺎه و ﭘﺮوﯾﻦ

ﺣﮑﺎﯾﺖ

‫ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﮐﺸﺘﻦ ﺑﯽ ﮔﻨﺎﻫﯽ ﻓﺮﻣﺎن داد. ﮔﻔﺖ : ای ﻣﻠﮏ ﺑﻤﻮﺟﺐ ﺧﺸﻤﯽﮐﻪ ﺗﻮ را ﺑﺮ ﻣﻦ اﺳﺖ آزار ﺧﻮد ﻣﺠﻮی ﮐﻪ اﯾﻦ

‫ﻋﻘﻮﺑﺖ ﺑﺮ ﻣﻦ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻧﻔﺲ ﺑﺴﺮ آﯾﺪ و ﺑﺰه آن ﺑﺮ ﺗﻮ ﺟﺎوﯾﺪ ﺑﻤﺎﻧﺪ .

---

‫دوران ﺑﻘﺎ ﭼﻮ ﺑﺎد ﺻﺤﺮا ﺑﮕﺬﺷﺖ

---

‫ﺗﻠﺨﻰ و ﺧﻮﺷﻰ و زﺷﺖ و زﯾﺒﺎ ﺑﮕﺬﺷﺖ

---

‫ﭘﻨﺪاﺷﺖ ﺳﺘﻤﮕﺮ ﮐﻪ ﺳﺘﻢ ﺑﺮ ﻣﺎ ﮐﺮد

---

‫در ﮔﺮدن او ﺑﻤﺎﻧﺪ و ﺑﺮ ﻣﺎ ﺑﮕﺬﺷﺖ

---

‫ﻣﻠﮏ را ﻧﺼﯿﺤﺖ او ﺳﻮدﻣﻨﺪ آﻣﺪ و از ﺳﺮ ﺧﻮن او ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ .

ﺣﮑﺎﯾﺖ

---

‫ﯾﮑﯽ از وزرا ﭘﯿﺶ ذاﻟﻨﻮن ﻣﺼﺮی رﻓﺖ و ﻫﻤﺖ ﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻪ روز و ﺷﺐ ﺑﻪﺧﺪﻣﺖ ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺸﻐﻮﻟﻢ و ﺑﻪ ﺧﯿﺮش اﻣﯿﺪوار و

‫از ﻋﻘﻮﺑﺘﺶ ﺗﺮﺳﺎن . ذواﻟﻨﻮن ﺑﮕﺮﯾﺴﺖ و ﮔﻔﺖ : اﮔﺮ ﻣﻦ ﺧﺪای را ﻋﺰوﺟﻞ ﭼﻨﯿﻦ ﭘﺮﺳﺘﯿﺪﻣﯽ ﮐﻪ ﺗﻮ ﺳﻠﻄﺎن را ، از ﺟﻤﻠﻪ

‫ﺻﺪﯾﻘﺎن ﺑﻮدﻣﯽ.

---

‫ﮔﺮﻧﻪ اﻣﯿﺪ و ﺑﯿﻢ راﺣﺖ و رﻧﺞ

---

‫ﭘﺎى دروﯾﺶ ﺑﺮ ﻓﻠﮏ ﺑﻮدى

---

‫ور وزﯾﺮ از ﺧﺪا ﺑﺘﺮﺳﯿﺪى

---

‫ﻫﻤﭽﻨﺎن ﮐﺰ ﻣﻠﮏ ، ﻣﻠﮏ ﺑﻮدى

---

---

ﺣﮑﺎﯾﺖ

---

‫ﻓﻘﯿﺮى وارﺳﺘﻪ و آزاده ، در ﮔﻮﺷﻪ اى ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد. ﭘﺎدﺷﺎﻫﻰ از ﮐﻨﺎر او ﮔﺬﺷﺖ . آن ﻓﻘﯿﺮ ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻨﮑﻪ آﺳﺎﯾﺶ زﻧﺪﮔﻰ

‫را در ﻗﻨﺎﻋﺖ دﯾﺪه ﺑﻮد، در ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺎه ﺑﺮﻧﺨﺎﺳﺖ و ﺑﻪ او اﻋﺘﻨﺎ ﻧﮑﺮد.

‫ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻏﺮور و ﺷﻮﮐﺖ ﺳﻠﻄﻨﺖ ، از آن ﻓﻘﯿﺮ وارﺳﺘﻪ رﻧﺠﯿﺪه ﺧﺎﻃﺮ ﺷﺪ و ﮔﻔﺖ : اﯾﻦ ﮔﺮوه ﺧﺮﻗﻪ ﭘﻮﺷﺎن ﻟﺒﺎس

‫ﭘﺮوﺻﻠﻪ ﭘﻮش ﻫﻤﭽﻮن ﺟﺎﻧﻮران ﺑﻰ ﻣﻌﺮﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ از آدﻣﯿﺖ ﺑﻰ ﺑﻬﺮه ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ.

‫وزﯾﺮ ﻧﺰدﯾﮏ ﻓﻘﯿﺮ آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ : اى ﺟﻮاﻧﻤﺮد! ﺳﻠﻄﺎن روى زﻣﯿﻦ از ﮐﻨﺎر ﺗﻮ ﮔﺬر ﮐﺮد، ﭼﺮا ﺑﻪ او اﺣﺘﺮام ﻧﮑﺮدى و ﺷﺮط

‫ادب را در ﺑﺮاﺑﺮش ﺑﺠﺎ ﻧﯿﺎوردى ؟

‫ﻓﻘﯿﺮ وارﺳﺘﻪ ﮔﻔﺖ : ﺑﻪ ﺷﺎه ﺑﮕﻮ از ﮐﺴﻰ ﺗﻮﻗﻊ ﺧﺪﻣﺖ و اﺣﺘﺮام داﺷﺘﻪ ﺑﺎش ﮐﻪ از ﺗﻮ ﺗﻮﻗﻊ ﻧﻌﻤﺖ دارد. واﻧﮕﻬﻰ ﺷﺎﻫﺎن ﺑﺮاى

‫ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻰ ﻣﻠﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ، وﻟﻰ ﻣﻠﺖ ﺑﺮاى اﻃﺎﻋﺖ از ﺷﺎﻫﺎن ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ.

---

‫ﭘﺎدﺷﻪ ﭘﺎﺳﺒﺎن دروﯾﺶ اﺳﺖ

---

‫ﮔﺮﭼﻪ راﻣﺶ ﺑﻪ ﻓﺮ دوﻟﺖ او اﺳﺖ

---

‫ﮔﻮﺳﭙﻨﺪ از ﺑﺮاى ﭼﻮﭘﺎن ﻧﯿﺴﺖ

---

‫ﺑﻠﮑﻪ ﭼﻮﭘﺎن ﺑﺮاى ﺧﺪﻣﺖ او اﺳﺖ

---

‫ﯾﮑﻰ اﻣﺮوز ﮐﺎﻣﺮان ﺑﯿﻨﻰ

---

‫دﯾﮕﺮى را دل از ﻣﺠﺎﻫﺪه رﯾﺶ

---

---

‫روزﮐﻰ ﭼﻨﺪ ﺑﺎش ﺗﺎ ﺑﺨﻮرد

---

‫ﺧﺎك ﻣﻐﺰ ﺳﺮ ﺧﯿﺎل اﻧﺪﯾﺶ

---

‫ﻓﺮق ﺷﺎﻫﻰ و ﺑﻨﺪﮔﻰ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ

---

‫ﭼﻮن ﻗﻀﺎى ﻧﻮﺷﺘﻪ آﻣﺪ ﭘﯿﺶ

---

‫ﮔﺮ ﮐﺴﻰ ﺧﺎك ﻣﺮده ﺑﺎز ﮐﻨﺪ

---

‫ﻧﻨﻤﺎﯾﺪ ﺗﻮاﻧﮕﺮ و دروﯾﺶ

---

‫ﺳﺨﻦ آن ﻓﻘﯿﺮ وارﺳﺘﻪ ﻣﻮرد ﭘﺴﻨﺪ ﺷﺎه ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ، ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ : ﺣﺎﺟﺘﻰ از ﻣﻦ ﺑﺨﻮاه ﺗﺎ ﺑﺮآورده ﮐﻨﻢ .

‫ﻓﻘﯿﺮ وارﺳﺘﻪ ﭘﺎﺳﺦ داد: ﺣﺎﺟﺘﻢ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎر دﯾﮕﺮ ﻣﺮا زﺣﻤﺖﻧﺪﻫﻰ .

‫ﺷﺎه ﮔﻔﺖ : ﻣﺮا ﻧﺼﯿﺤﺖ ﮐﻦ .

‫ﻓﻘﯿﺮ وارﺳﺘﻪ ﮔﻔﺖ :

---

‫درﯾﺎب ﮐﻨﻮن ﮐﻪ ﻧﻌﻤﺘﺖ ﻫﺴﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ

---

‫ﮐﯿﻦ دوﻟﺖ و ﻣﻠﮏ ﻣﻰ رود دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ

ﺣﮑﺎﯾﺖ

---

‫ﮐﺸﺘﻰ ﮔﯿﺮى در ﻓﻦ ﮐﺸﺘﻰ ﮔﯿﺮى ﺳﺮآﻣﺪه ﺑﻮد و ﺳﯿﺼﺪ و ﺷﺼﺖ ﺑﻨﺪ ﻓﺎﺧﺮﺑﺪاﻧﺴﺘﯽ ﻣﮕﺮ ﮔﻮﺷﻪ ی ﺧﺎﻃﺮش ﺑﺎ ﺟﻤﺎل

‫ﯾﮑﯽ از ﺷﺎﮔﺮدان ﻣﯿﻠﯽ داﺷﺖ. ﺳﯿﺼﺪ و ﭘﻨﺠﺎه و ﻧﻪ ﺑﻨﺪش درآﻣﻮﺧﺖﻣﮕﺮ ﯾﮏ ﺑﻨﺪ ﮐﻪ در ﺗﻌﻠﯿﻢ آن دﻓﻊ اﻧﺪاﺧﺘﯽ و ﺗﺎﺧﯿﺮ

‫ﮐﺮدی . ﻓﯽ اﻟﺠﻤﻠﻪ ﭘﺴﺮ در ﻗﻮت و ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺮآ«د و ﮐﺴﯽ را در زﻣﺎن او ﺑﺎ او اﻣﮑﺎن ﻣﻘﻮﻣﺖ ﻧﺒﻮد ﺗﺎ ﺑﺤﺪی ﮐﻪ ﭘﯿﺶ ﻣﻠﮏ

‫آن روزﮔﺎر ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد : اﺳﺘﺎد را ﻓﻀﯿﻠﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻣﻦ اﺳﺖ از روی ﺑﺰرﮔﯿﺴﺖ و ﺣﻖ ﺗﺮﺑﯿﺖ وﮔﺮﻧﻪ ﺑﻪ ﻗﻮت ازو ﮐﻤﺘﺮ ﻧﯿﺴﺘﻢ

‫وﺑﻪ ﺻﻨﻌﺖ ﺑﺎ او ﺑﺮاﺑﺮم. ﻣﻠﮏ را اﯾﻦ ﺳﺨﻦ دﺷﺨﻮار آﻣﺪ . ﻓﺮﻣﻮد ﺗﺎﻣﺼﺎرﻋﺖ ﮐﻨﻨﻨﺪ. ﻣﻘﺎﻣﯽ ﻣﺘﺴﻊ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﮐﺮدﻧﺪ و ارﮐﺎن

‫دوﻟﺖ و اﻋﯿﺎن ﺣﻀﺮت و زورآوران روی زﻣﯿﻦ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻧﺪ . ﭘﺴﺮ ﭼﻮن ﭘﯿﻞ ﻣﺴﺖ اﻧﺪر آﻣﺪ ﺑﺼﺪﻣﺘﯽ ﮐﻪ اﮔﺮ ﮐﻮه روﯾﯿﻦ

‫ﺗﻦ ﺑﻮدی از ﺟﺎی ﺑﺮﮐﻨﺪی . اﺳﺘﺎد داﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺟﻮان ﺑﻪ ﻗﻮت ازو ﺑﺮﺗﺮ اﺳﺖ . ﺑﺪان ﺑﻨﺪ ﻏﺮﯾﺐ ﮐﻪ از وی ﻧﻬﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﺎ او

‫درآوﯾﺨﺖ . ﭘﺴﺮ دﻓﻊ ﻧﺪاﻧﺴﺖ ﺑﻬﻢ ﺑﺮآﻣﺪ. اﺳﺘﺎ ﺑﻪ دو دﺳﺖ از زﻣﯿﻨﺶﺑﺎﻻی ﺳﺮ ﺑﺮد و ﮐﻮﻓﺖ . ﻏﺮﯾﻮ از ﺧﻠﻖ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ .

‫ﻣﻠﮏ ﻓﺮﻣﻮد اﺳﺘﺎد را ﺧﻠﻌﺖ و ﻧﻌﻤﺖ دادن و ﭘﺴﺮ را زﺟﺮ و ﻣﻼﻣﺖ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﭘﺮورده ی ﺧﻮﯾﺶ دﻋﻮی ﻣﻘﻮﻣﺖ ﮐﺮدی و

‫ﺑﺴﺮ ﻧﺒﺮدی. ﮔﻔﺖ : ای ﭘﺎدﺷﺎه روی زﻣﯿﻦ ، ﺑﻪ زور آوردی ﺑﺮ ﻣﻦ دﺳﺖ ﻧﯿﺎﻓﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺮا از ﻋﻠﻢ ﮐﺸﺘﯽ دﻗﯿﻘﻪ ای ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد و

‫ﻣﻪ ﻋﻤﺮ از ﻣﻦ درﯾﻎ ﻫﻤﯽ داﺷﺖ ، اﻣﺮوز ﺑﺪان دﻗﯿﻘﻪ ﺑﺮ ﻣﻦ ﻏﺎﻟﺐ آﻣﺪ . ﮔﻔﺖ : از ﺑﻬﺮ ﭼﻨﯿﻦ روزی ﮐﻪ زﯾﺮﮐﺎن ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ :

‫دوﺳﺖ را ﭼﻨﺪان ﻗﻮت ﻣﺪه ﮐﻪ دﺷﻤﻨﯽ ﮐﻨﺪ . ﻧﺸﻨﯿﺪه ای ﮐﻪ ﭼﻪ ﮔﻔﺖ آﻧﮑﻪ از ﭘﺮورده ﺧﻮﯾﺶ ﺟﻔﺎ ﺑﺪﯾﺪ.

---

‫ﯾﺎ ﻣﮕﺮ ﮐﺲ در اﯾﻦ زﻣﺎﻧﻪ ﻧﮑﺮد

---

‫ﮐﺲ ﻧﯿﺎﻣﻮﺧﺖ ﻋﻠﻢ ﺗﯿﺮ از ﻣﻦ

---

‫ﮐﻪ ﻣﺮا ﻋﺎﻗﺒﺖ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻧﮑﺮد

ﺣﮑﺎﯾﺖ

---

‫ﻇﺎﻟﻤﯽ را ﺣﮑﺎﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﯿﺰم دروﯾﺸﺎن ﺧﺮﯾﺪی ﺑﺤﯿﻒ و ﺗﻮاﻧﮕﺮان را دادی ﺑﻄﺮح. ﺻﺎﺣﺒﺪﻟﯽ ﺑﺮ او ﮔﺬر ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ :

---

‫ﻣﺎرى ﺗﻮ ﮐﻪ ﮐﺮا ﺑﺒﯿﻨﻰ ﺑﺰﻧﻰ

---

‫ﯾﺎ ﺑﻮم ﮐﻪ ﻫﺮ ﮐﺠﺖ ﻧﺸﯿﻨﻰ ﻧﮑﻨﻰ

---

‫زورت از ﭘﯿﺶ ﻣﻰ رود ﺑﺎ ﻣﺎ

---

‫ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻏﯿﺐ دان ﻧﺮود

---

‫زورﻣﻨﺪى ﻣﮑﻦ ﺑﺮ اﻫﻞ زﻣﯿﻦ

---

‫ﺗﺎ دﻋﺎﯾﻰ ﺑﺮ آﺳﻤﺎن ﺑﺮود

---

‫ﺣﺎﮐﻢ از ﮔﻔﺘﻦ او ﺑﺮﻧﺠﯿﺪ و روی از ﻧﺼﯿﺤﺖ او درﻫﻢ ﮐﺸﯿﺪ و ﺑﺮ او اﻟﺘﻔﺎت ﻧﮑﺮد ﺗﺎ ﺷﺒﯽ ﮐﻪ آﺗﺶ ﻣﻄﺒﺦ در اﻧﺒﺎر ﻫﯿﺰﻣﺶ

‫اﻓﺘﺎد وس اﯾﺮ اﻣﻼﮐﺶ ﺑﺴﻮﺧﺖ و ز ﺑﺴﺘﺮ ﻧﺮﻣﺶ ﺑﻪ ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﻧﺮم ﻧﺸﺎﻧﺪ . اﺗﻔﺎﻗﺎ ﻫﻤﺎن ﺷﺨﺺ ﺑﺮ او ﮔﺬﺷﺖ و دﯾﺪش ﮐﻪ ﺑﺎ

‫ﯾﺎران ﻫﻤﯽ ﮔﻔﺖ : ﻧﺪاﻧﻢ اﯾﻦ آﺗﺶ از ﮐﺠﺎ در ﺳﺮای ﻣﻦ اﻓﺘﺎد؟ ﮔﻔﺖ : از دل دروﯾﺸﺎن.

---

‫ﺣﺬر ﮐﻦ ز درد دروﻧﻬﺎى رﯾﺶ

---

‫ﮐﻪ رﯾﺶ درون ﻋﺎﻗﺒﺖ ﺳﺮ ﮐﻨﺪ

---

‫ﺑﻬﻢ ﺑﺮ ﻣﮑﻦ ﺗﺎ ﺗﻮاﻧﻰ دﻟﻰ

---

‫ﮐﻪ آﻫﻰ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺮ ﮐﻨﺪ

---

‫و ﺑﺮ ﺗﺎج ﮐﯿﺨﺴﺮو ﻧﺒﺸﺘﻪ ﺑﻮد :

---

‫ﭼﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎى ﻓﺮاوان و ﻋﻤﺮﻫﺎى دراز

---

‫ﮐﻪ ﺧﻠﻖ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﺎ ﺑﺮ زﻣﯿﻦ ﺑﺨﻮاﻫﺪ رﻓﺖ

---

‫ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻣﻠﮏ ﺑﻪ ﻣﺎ

---

‫ﺑﻪ دﺳﺘﻬﺎى دﮔﺮ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺨﻮاﻫﺪ رﻓﺖ

---

ﺣﮑﺎﯾﺖ

---

‫ﯾﮑﯽ از ﻣﻠﻮك ﻋﺮب ﺷﻨﯿﺪم ﮐﻪ ﻣﺘﻌﻠﻘﺎن را ﻫﻤﯽ ﮔﻔﺖ ﻣﺮﺳﻮم ﻓﻼن را ﭼﻨﺪاﻧﮑﻪ ﻫﺴﺖ ﻣﻀﺎﻋﻒ ﮐﻨﯿﺪ. ﮐﻪ ﻣﻼزم درﮔﺎه

‫اﺳﺖ و ﻣﺘﺮﺻﺪ ﻓﺮﻣﺎن دﯾﮕﺮ ﺧﺪﻣﺘﮑﺎران ﺑﻪ ﻟﻬﻮ و ﻟﻌﺐ ﻣﺸﻐﻮل اﻧﺪ و در ادای ﺧﺪﻣﺖ ﻣﺘﻬﺎون . ﺻﺎﺣﺒﺪﻟﯽ ﺑﺸﻨﯿﺪ و ﻓﺮﯾﺎد و

‫ﺧﺮوش از ﻧﻬﺎدش ﺑﺮآﻣﺪ . ﭘﺮﺳﯿﺪﻧﺪش ﭼﻪ دﯾﺪی؟ ﮔﻔﺖ : ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ درﮔﺎه ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﺜﺎل دارد.

---

‫دو ﺑﺎﻣﺪاد ﮔﺮ آﯾﺪ ﮐﺴﻰ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺷﺎه

---

‫ﺳﯿﻢ ﻫﺮ آﯾﻨﻪ در وى ﮐﻨﺪ ﺑﻠﻄﻒ ﻧﮕﺎه

---

‫ﻣﻬﺘﺮى در ﺑﻮل ﻓﺮﻣﺎن اﺳﺖ

---

‫ﺗﺮك ﻓﺮﻣﺎن دﻟﯿﻞ ﺣﺮﻣﺎن اﺳﺖ

---

‫ﻫﺮ ﮐﻪ ﺳﯿﻤﺎى راﺳﺘﺎن دارد

---

‫ﺳﺮ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﺮ آﺳﺘﺎن دارد

---

ﺣﮑﺎﯾﺖ

---

‫ﻣﻠﮏ زوزن را ﺧﻮاﺟﻪ ای ﺑﻮد ﮐﺮﯾﻢ اﻟﻨﻔﺲ ، ﻧﯿﮏ ﻣﺤﻀﺮ ﮐﻪ ﻫﻤﮕﻨﺎن را در ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮐﺮدی ، و در ﻏﯿﺒﺖ ﻧﮑﻮﯾﯽ

‫ﮔﻔﺘﯽ. اﺗﻔﺎﻗﺎ ازو ﺣﺮﮐﺘﯽ در ﻧﻈﺮ ﺳﻠﻄﺎن ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ آﻣﺪ . ﻣﺼﺎدره ﻓﺮﻣﻮد و ﻋﻘﻮﺑﺖ ﮐﺮد و ﺳﺮﻫﻨﮕﺎن ﻣﻠﮏ ﺑﻪ ﺳﻮاﺑﻖ ﻧﻌﻤﺖ او

‫ﻣﻌﺘﺮف ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﺷﮑﺮ آن ﻣﺮﺗﻬﻦ . در ﻣﺪت ﺗﻮﮐﯿﻞ او رﻓﻖ و ﻣﻼﻃﻔﺖﮐﺮدﻧﺪ ی و زﺟﺮ و ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ روا ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪی.

---

‫ﺻﻠﺢ ﺑﺎ دﺷﻤﻦ اﮔﺮ ﺧﻮاﻫﻰ ﻫﺮﮔﻪ ﮐﻪ ﺗﻮ را

---

‫در ﻗﻔﺎ ﻋﯿﺐ ﮐﻨﺪ در ﻧﻈﺮش ﺗﺤﺴﯿﻦ ﮐﻦ

---

‫ﺳﺨﻦ آﺧﺮ ﺑﻪ دﻫﺎن ﻣﻰ ﮔﺬرد ﻣﻮذى را

---

‫ﺳﺨﻨﺶ ﺗﻠﺦ ﻧﺨﻮاﻫﻰ دﻫﻨﺶ ﺷﯿﺮﯾﻦ ﮐﻦ

‫آن ﭼﻪ ﻣﻀﻤﻮن ﺧﻄﺎب ﻣﻠﮏ ﺑﻮد ا زﻋﻬﺪﺗﻪ ﺑﻌﻀﯽ ﺑﺪر آﻣﺪ و ﺑﻪ ﺑﻘﯿﺘﯽ در زﻧﺪان ﺑﻤﺎﻧﺪ . آورده اﻧﺪ ﮐﻪ ﻃﮑﯽ از ﻣﻠﻮك

---

‫ﻧﺎﺣﯽ در ﺧﻔﯿﻪ ﭘﯿﺎﻣﺶ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﮐﻪ ﻣﻠﻮك آن ﻃﺮف ﻗﺪر ﭼﻨﺎن

---

ﺑﺰرﮔﻮار ﻧﺪاﻧﺴﺘﻨﺪ و ﺑﯽ ﻋﺰﺗﯽ ﮐﺮدﻧﺪ . اﮔﺮ رای ﻋﺰﯾﺰ ﻓﻼن

---

‫اﺣﺴﻦ اﷲ ﺧﻼﺻﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺎ اﻟﺘﻔﺎﺗﯽ ﮐﻨﺪ در رﻋﺎﯾﺖ ﺧﺎﻃﺮش ﻫﺮ ﭼﻪﺗﻤﺎﻣﺘﺮ ﺳﻌﯽ ﮐﺮده ﺷﻮد و اﻋﯿﺎن ای» ﻣﻠﮏ ﺑﻪ دﯾﺪار

‫او ﻣﻔﺘﻘﺮﻧﺪ و ﺟﻮاب اﯾﻦ ﺣﺮف را ﻣﻨﺘﻈﺮ . ﺧﻮاﺟﻪ ﺑﺮﯾﻦ وﻗﻮف ﯾﺎﻓﺖ و از ﺧﻄﺮ اﻧﺪﯾﺸﯿﺪن و در ﺣﺎل ﺟﻮاﺑﯽ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﭼﻨﺎن

‫ﮐﻪ ﻣﺼﻠﺤﺖ دﯾﺪ ﺑﺮﻗﻔﺎی ورق ﻧﺒﺸﺖ و روان ﮐﺮد. ﯾﮑﯽ از ﻣﺘﻌﻠﻘﺎن واﻗﻒﺷﺪ و ﻣﻠﮏ را اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ ﻓﻼن را ﮐﻪ ﺣﺒﺲ

‫ﻓﺮﻣﻮدی ﺑﺎ ﻣﻠﻮك ﻧﻮاﺣﯽ ﻣﺮاﺳﻪ دارد . ﻣﻠﮏ ﺑﻬﻢ ﺑﺮآﻣﺪ و ﮐﺸﻒ اﯾﻦﺧﺒﺮ ﻓﺮﻣﻮد ﻗﺎﺻﺪ را ﺑﮕﺮﻓﺖ و رﺳﺎﻟﺖ ﺑﺨﻮاﻧﺪﻧﺪ .

‫ﻧﺒﺸﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺣﺴﻦ ﻇﻦ ﺑﺰرﮔﺎن ﺑﯿﺶ از ﻓﻀﯿﻠﺖ ﻣﺎﺳﺖ و ﺗﺸﺮﻃﻒ ﻗﺒﻮﻟﯽﮐﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﺑﻨﺪه را اﻣﮑﺎن اﺟﺎﺑﺖ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﺘﺤﮑﻢ

‫آﻧﮑﻪ ﭘﺮورده ﻧﻌﻤﺖ ﻧﻌﻤﺖ اﯾﻦ ﺧﺎﻧﺪان اﺳﺖ وﺑﻪ اﻧﺪك ﻣﺎﯾﻪ ﺗﻐﯿﺮ ﺑﺎ وﻟﯽ ﻧﻌﻤﺖ ﺑﯽ وﻓﺎﯾﯽ ﻧﺘﻮان ﮐﺮد ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ :

---

‫آن را ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﺎى ﺗﻮ اﺳﺖ ﻫﺮ دم ﮐﺮﻣﻰ

---

‫ﻋﺬرش ﺑﻨﻪ ار ﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻤﺮى ﺳﺘﻤﻰ

‫ﻣﻠﮏ را ﺳﯿﺮت ﺣﻖ ﺷﻨﺎﺳﯽ او ﭘﺴﻨﺪ آﻣﺪ و ﺧﻠﻌﺖ و ﻧﻌﻤﺖ ﺑﺨﺸﯿﺪ و ﻋﺬر ﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻄﺎ ﮐﺮدم ﺗﻮ را ﺑﯽ ﺟﺮم و ﺧﻄﺎ

‫آزردن. ﮔﻔﺖ : ای ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻨﺪه درﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺧﻄﺎ ﻧﻤﯽﺑﯿﻨﺪ. ﺗﻘﺪﯾﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺮﯾﻦ ﺑﻨﺪه را

‫ﻣﮑﺮوﻫﯽ ﺑﺮﺳﺪ ﭘﺲ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺗﻮ اوﻟﯿﺘﺮ ﮐﻪ ﺳﻮاﺑﻖ ﻧﻌﻤﺖ ﺑﺮﯾﻦ ﺑﻨﺪه داری و اﯾﺎدی ﻣﻨﺖ و ﺣﮑﻤﺎ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ :

---

‫ﮔﺮ ﮔﺰﻧﺪت رﺳﺪ ز ﺧﻠﻖ ﻣﺮﻧﺞ

---

‫ﮐﻪ ﻧﻪ راﺣﺖ رﺳﺪ ز ﺧﻠﻖ ﻧﻪ رﻧﺞ

---

‫از ﺧﺪا دان ﺧﻼف دﺷﻤﻦ و دوﺳﺖ

---

‫ﮐﯿﻦ دل ﻫﺮدو در ﺗﺼﺮف اوﺳﺖ

---

‫ﮔﺮﭼﻪ ﺗﯿﺮ از ﮐﻤﺎن ﻫﻤﻰ ﮔﺬرد

---

‫از ﮐﻤﺎﻧﺪار ﺑﯿﻨﺪ اﻫﻞ ﺧﺮد

---

ﺣﮑﺎﯾﺖ

‫ﯾﮑﯽ از ﺑﻨﺪﮔﺎن ﻋﻤﺮو ﻟﯿﺚ ﮔﺮﯾﺨﺘﻪ ﺑﻮد . ﮐﺴﺎن در ﻋﻘﺒﺶ ﺑﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﺎز آوردﻧﺪ . وزﯾﺮ را ﺑﺎ وی ﻏﺮﺿﯽ ﺑﻮد و اﺷﺎرت ﺑﻪ

‫ﮐﺸﺘﻦ ﻓﺮﻣﻮد ﺗﺎ دﮔﺮ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﭼﻨﯿﻦ ﻓﻌﻞ روا ﻧﺪارﻧﺪ. ﺑﻨﺪه ﭘﯿﺸﻪﻋﻤﺮو ﺳﺮ ﺑﺮ زﻣﯿﻦ ﻧﻬﺎد و ﮔﻔﺖ:

---

ﻫﺮ ﭼﻪ رود ﺑﺮ ﺳﺮم ﭼﻮن ﺗﻮ

‫ﭘﺴﻨﺪی رواﺳﺖ

---

‫ﺑﻨﺪه ﭼﻪ دﻋﻮی ﮐﻨﺪ ، ﺣﮑﻢ ﺧﺪاوﻧﺪ راﺳﺖ

---

‫اﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ آﻧﮑﻪ ﭘﺮورده ی ﻧﻌﻤﺖ اﯾﻦ ﺧﺎﻧﺪاﻧﻢ ، ﻧﺨﻮاﻫﻢ ﮐﻪ در ﻗﯿﺎﻣﺖ ﺑﻪ ﺧﻮن ﻣﻦ ﮔﺮﻓﺘﺎر آﯾﯽ ، اﺟﺎزت ﻓﺮﻣﺎی ﺗﺎ وزﯾﺮ

‫ﺑﮑﺸﻢ آﻧﮕﻪ ﻗﺼﺎص او ﺑﻔﺮﻣﺎی ﺧﻮن ﻣﺮا رﯾﺨﺘﻢ ﺗﺎ ﺑﺤﻖ ﮐﺸﺘﻪ ﺑﺎﺷﯽ. ﻣﻠﮏ را ﺧﻨﺪه ﮔﺮﻓﺖ ، وزﯾﺮ را ﮔﻔﺖ : ﭼﻪ ﻣﺼﻠﺤﺖ

‫ﻣﯽ ﺑﯿﻨﯽ؟ ﮔﻔﺖ : ای ﺧﺪاوﻧﺪ ﺟﻬﺎن از ﺑﻬﺮ ﺧﺪای اﯾﻦ ﺷﻮخ دﯾﺪه را ﺑﻪ ﺻﺪﻗﺎت ﮔﻮر ﭘﺪر آزاد ﮐﻦ ﺗﺎ ﻣﺮا در ﺑﻼﯾﯽ ﻧﯿﻔﮑﻨﯽ.

‫ﮔﻨﺎه از ﻣﻦ اﺳﺖ و ﻗﻮل ﺣﮑﻤﺎ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ :

---

‫ﭼﻮ ﮐﺮدى ﺑﺎ ﮐﻠﻮخ اﻧﺪاز ﭘﯿﮑﺎر

---

‫ﺳﺮ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻧﺎداﻧﻰ ﺷﮑﺴﺘﻰ

‫ﭼﻮ ﺗﯿﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻰ ﺑﺮ روى دﺷﻤﻦ

---

‫ﭼﻨﯿﻦ دان ﮐﺎﻧﺪر آﻣﺎﺟﺶ ﻧﺸﺴﺘﻰ