و به خاطر بیاور هنگامى را كه پروردگارت به فرشتگان گفت: «من بشرى را از گل مىآفرینم!
هنگامى كه آن را نظام بخشیدم و از روح خود در آن دمیدم، براى او به سجده افتید!»
در آن هنگام همه فرشتگان سجده كردند،
جز ابلیس كه تكبر ورزید و از كافران بود!
گفت: «اى ابلیس! چه چیز مانع تو شد كه بر مخلوقى كه با قدرت خود او را آفریدم سجده كنى؟ ! آیا تكبر كردى یا از برترینها بودى؟! (برتر از اینكه فرمان سجود به تو داده شود!)»
گفت: «من از او بهترم؛ مرا از آتش آفریدهاى و او را از گل!»
فرمود: «از آسمانها (و صفوف ملائكه) خارج شو، كه تو رانده درگاه منى!
و مسلما لعنت من بر تو تا روز قیامت خواهد بود!
گفت: «پروردگارا! مرا تا روزى كه انسانها برانگیخته مىشوند مهلت ده!»
فرمود: «تو از مهلت دادهشدگانى،
ولى تا روز و زمان معین!»
گفت: «به عزتت سوگند، همه آنان را گمراه خواهم كرد،
مگر بندگان خالص تو، از میان آنها!»
فرمود: «به حق سوگند، و حق مىگویم،
كه جهنم را از تو و هر كدام از آنان كه از تو پیروى كند، پر خواهم كرد!» (85-۷۱)ص
سجده یکی از برترین نمودهای بندگی خداوند است.
حضرت امام جعفر صادق علیه السلام فرمود:« سوگند به خدا، کسی که حقیقت سجده را در عبادات خود بیاورد، هرگز دچار خسران نخواهد شد.»
در این جا این سئوال مطرح می شود که حقیقت سجده چیست؟
« سجده » در ظاهر وقتی انجام میشود که شخص بر زمین بیفتد و همهی اشیا و افراد دور و بر خود را از جلو چشمش دور کند. در باطن نیز حقیقت سجده حاصل نمی شود مگر با فاصله گرفتن قلب و روح و خواست از آنچه غیر خداست و روآوردن تمام به مقام عبودیت در مقابل خداوند، که در نهایت به مقام « فناء » منجر خواهد شد که برترین مقام کمالی برای انسان است.
در روایات آمده است که سجده برترین اعمال بدن است و از سایر عبادات در نورانی کردن شخص، مؤثرتر.
امام صادق علیه السلام فرمود:« نورانیت را در گریه و سجود یافتم.»
و روایت شده که نزدیکترین حالات بنده به خداوند، حال سجده است؛ بخصوص اگر گرسنه باشد و سجده را با گریه همراه کند.
حضرت امام سجاد علیه السلام سجده هایی بسیار طولانی داشت.
امام صادق علیه السلام فرمود:« هر گاه حضرت علی بن الحسین علیه السلام به نماز می ایستاد، رنگش تغییر می کرد، و هر گاه به سجده میرفت، سر بلند نمیکرد تا وقتی عرق از سر و رویش میبارید.»
و در روایتی دیگر فرمود:« حضرت علی ابن الحسین علیه السلام بسیار گریه می کرد و یکبار که در کوه « جبان » (در اطراف مدینه) به سجده رفته بود، پس از اینکه سر از سجده برداشت، محل سجدهاش گویا در آب فرو رفته بود.»
منابع:
- بحارالانوار، ج46، ص64، ح23 --- اصول کافی