تبیان، دستیار زندگی

دكتر فرانسوا دوالیه زمام‏دار پیشین هائیتی در سال 1907میلادی در یكی از روستاهای هائیتی به دنیا آمد. وی از سال 1957میلادی یك حكومت دیكتاتوری متكی بر قدرت نظامیان در هائیتی به وجود آورد و همواره سعی كرد با پول و تأمین مسایل رفاهی نظامیان، آنان را به خود وفادار نگاه دارد. او در طول 14 سال حكومت خود هیچ گاه از سوی نظامیان شاهد كودتا یا اقدامات براندازی نبود. دوالیه كه همواره مورد حمایت مالی و اقتصادی امریكا و كشورهای غربی بود، در سال 1964میلادی خود را رئیس جمهور مادام العمر هائیتی خواند. او اولین رئیس جمهوری بود كه پسرش را به عنوان ولی‏عهد خود تعیین نمود. فرانسوا دوالیه در ادامه كسب قدرت مطلقه، در سال 1965میلادی خود را با نام فرانسوای اول، امپراتور هائیتی اعلام كرد. در این دوران، فقر و بدبختی در تمام شهرها و روستاهای هائیتی به چشم می‏خورد و شورش‌‏های آزادی‌خواهانه سركوب می‏‌گردید. هم‏چنین اكثر وام‏‌ها و كمك‏‌های بین‏‌المللی به وی، هزینه مصارف دولتی و ولخرجی‏‌های دوالیه و احیاناً رسیدگی به وضع نظامیان می‏‌شد. در سال 1969میلادی با ائتلاف احزاب مخالف، حكومت دوالیه، موجی از ترور و كشتار را به وسیله جوخه‏‌های مرگ خویش علیه مخالفان به راه انداخت، به گونه‌‏ای كه سازمان كشورهای امریكایی، حكومت او را متهم به ترویج تروریسم در قاره امریكای مركزی كرد و روابط كشورهای عضو این سازمان با رژیم دوالیه تیره شد. فرانسوا دوالیه سرانجام در 25 آوریل 1971میلادی در 64 سالگی درگذشت و حكومت را به پسر 19 ساله‏‌اش ژان كلود واگذار نمود.

در ادامه اعتراضات گسترده مردم امریكا به عملیات نظامی این كشور در ویتنام، در 25 آوریل 1971میلادی حدود دویست هزار تن از مردم امریكا در واشینگتن تظاهرات كردند. این تظاهرات، یكی از بزرگ‏ترین واكنش‌‏های اعتراض‌‏آمیز مردم امریكا علیه سیاست‏‌های تجاوزكارانه دولت این كشور در ویتنام بود. امریكا در این جنگ كه از 1964میلادی آغاز شد، نیم میلیون سرباز به این كشور اعزام كرد كه ده‏‌ها هزار نفر از آنها، كشته و مجروح شدند. به همین دلیل، به موازات تشدید جنگ در ویتنام و كشته شدن افراد بیشتری از دو طرف، مخالفت مردم امریكا با اعزام فرزندانشان به ویتنام افزایش یافت. واشینگتن سرانجام بر اثر فشارهای داخلی و بین‌المللی و به خاطر شكست‏‌های پی‏‌درپی در جبهه‏‌های نبرد ویتنام، در سال 1975، ناچار به پذیرش شكست و خروج خفت‏بار از این كشور شد.

امان اللَّه خان، پادشاه پیشین افغانستان، در 11 دسامبر 1862میلادی به دنیا آمد. پدرش امیرحبیب اللَّه خان، حاكم افغانستان بود و امان اللَّه خان، پس از كشته شدن پدرش، در 20 فوریه 1919میلادی در 57 سالگی به حكومت این كشور رسید. او به جنگ‌‏های طولانی قبایل افغانی علیه انگلستان پایان داد و با امضای معاهده‌‏ای در سال اول زمام‏داری خود، صلح را میان دو كشور افغانستان و انگلیس برقرار كرد. امان‏ اللَّه ‏خان سپس با امضای معاهده دیگری با شوروی، كه به تازگی بلشویك‏‌ها در آن كشور بر تزارها پیروز شده بودند و هم‏چنین انعقاد پیمان‏‌هایى با ایران و تركیه تلاش كرد كه استقلال افغانستان را به ثبوت برساند. امان‏ اللَّه‏ خان، اولین رئیس یك كشور اسلامی بود كه رژیم كمونیستی و الحادی لنین را در شوروی به رسمیت شناخت و دو ماه پس از كسب قدرت، یك هیأت سیاسی را روانه آن كشور كرد. از آن طرف نیز، اولین هیأت رسمی كه از سوی نظام كمونیستی شوروی به خارج از آن كشور سفر كرد یك هیأت روسی بود كه در سپتامبر 1919میلادی وارد كابل گردید. امان ‏اللَّه ‏خان در فاصله سال‏‌های 1927 و 1928میلادی یك سفر زنجیره‌ای به كشورهای فرانسه، سوئیس، آلمان، بلژیك، انگلیس، هلند، تركیه، هندوستان، مصر و ایران به عمل آورد. او به شدت شیفته مظاهر تمدن غرب بود و روابط صمیمانه‏‌ای با رضاخان پهلوی در ایران و مصطفی كمال آتاتورك در تركیه برقرار كرد. امان اللَّه خان همگام با سران تركیه و ایران، برنامه‏‌های ضددینی خود را در افغانستان به مرحله اجرا گذاشت و فساد غرب را به كشور مسلمان افغانستان كشاند. وی با رواج بی‏‌حجابی و ایجاد مدارس مختلط، دستور داد تا مردم مسلمان افغانستان، همگام با ایران، به سبك اروپائیان، با كلاه شاپو رفت و آمد كنند. امان اللَّه خان عناد خاصی با روحانیون مسلمان داشت و محدودیت‏‌های متعددی برای آنان ایجاد نمود. این امر موجبات شورش قبایل مسلمان افغانی را فراهم ساخت و در نتیجه امان اللَّه خان كه درصدد انجام اصلاحات اجتماعی جدیدی برای زنان مسلمان افغانستان بود در سال 1929میلادی پس از یازده سال سلطنت از قدرت سرنگون گردید. وی پس از آن مخفیانه به قندهار، هندوستان و سپس ایتالیا گریخت و بیش از سی سال خبری از او منتشر نشد تا این كه در 25 آوریل 1960میلادی پس از یك دوره طولانی بیماری، در 98 سالگی در سوئیس درگذشت.

در حالی كه تمام مقاومت‌‏های نیروهای نازی در برابر متفقین با شكست مواجه می‏‌شد و جنگ جهانی دوم آخرین روزهای خود را پشت سر می‏‌گذاشت، در روز 25 آوریل 1945میلادی، ارتش سرخ شوروی، برلین پایتخت آلمان را تحت محاصره گرفت و نیروهای شوروی پس از دور زدن برلین، در غرب این شهر شروع به پیشروی كردند. دو روز بعد، نیروهای امریكا و شوروی در مسیر حركت خود در دو جهت مخالف، در قلب آلمان به هم پیوستند و نیروهای آلمان به دو قسمت تقسیم شدند. در این زمان قدرت مقاومت ارتش آلمان نازی به كلی در هم شكسته شد و سربازان آلمانی، نه فقط به علت از دست دادن روحیه و احساس شكست، بلكه به خاطر نرسیدن مهمات و مواد غذایى دسته دسته تسلیم می‏‌شدند. هم‏چنین وحدت فرماندهی از میان رفته و هیتلر كنترل خود را بر باقی‏مانده ارتش آلمان از دست داده بود. با تنگ‏تر شدن حلقه محاصره برلین، دیگر تردیدی برای هیتلر باقی‏‌نمانده بود كه مقاومت آخرین سربازان وفادار او هم تا چند روز دیگر به پایان خواهد رسید. با تصرف كامل برلین و خودكشی هیتلر، آلمان هم تسلیم متفقین شد و جنگ جهانی دوم نیز پایان یافت.

دولت واشنگتن 25 اپریل سال 1898 به اسپانیا اعلان جنگ داد. واشنگتن قبلا از اسپانیا خواسته بود كه مسئله كوبا را از راه مسالمت‌آمیز حل كند (كه تاریخنگاران، این كار را یك «حركت روابط عمومی» در جهت طی كردن مراحل مربوط نوشته‌اند). برخی از كوبائیان از مدت‌ها پیش خواهان استقلال بودند و چندبار بر ضد اسپانیا دست به انقلاب و عملیات مسلحانه زده بودند. انفجار یک كشتی نظامی آمریكایی که نام ایالت مین Maine این کشور برآن نهاده شده بود در آب‌های هاوانا، بهانه مناسبی به دست دولت واشنگتن داد تا با اسپانیا وارد جنگ شود. مورخان این جنگ را سرآغاز «امپریالیست شدن دولت واشنگتن» نوشته‌اند كه ادامه این سیاست آن را با ورود به جنگ‌های دوردست یكم و و دوم جهانی ابرقدرت كرد. جنگ دولت واشنگتن با اسپانیا كه از 25 اپریل تا 12 آگوست 1898 (به مدت113 روز) ادامه داشت به شکست اسپانیا انجامید و طبق قرارداد پاریس؛ سرزمین های فیلیپین، گوام، پرتوریكو و كوبا را به آمریكا داد. دولت آمریكا در سال 1902 اداره امور كوبا را به دولت محلی این جزیره واگذار كرد. فیلیپین نیز پس از جنگ جهانی دوم استقلال به دست آورد، ولی گوام و پرتوریكو همچنان وابسته به آمریكا هستند. كوبا كه یك مهاجر نشین اسپانیایی بود از سال 1492 به مدت بیش از چهار قرن از مستملكات اسپانیا بشمار می‌رفت. فیلیپین که نام پادشاه وقت اسپانیا بر آن نهاده شده از زمان دیدار ماژلان از این مجمع الجزایر در عداد مستعمرات اسپانیا قرارگرفته بود.

طرح اتصال دریای سرخ و دریای مدیترانه، به روزگار باستان باز می‌‏گردد و گفته می‏‌شد كه این طرح، اولین بار در زمان حكومت هخامنشیان عملی گردید. اما این كانال پس از چندی در زیرشن‏‌های بیابان پرشد و آثارش از میان رفت. بیش از 23 قرن بعد، اوج‏گیری رقابت‏‌های انگلستان و فرانسه در قرن نوزدهم و تلاش هر كدام از آنها در برتری‏جویى نظامی - تجاری باعث شد تا بار دیگر این طرح عنوان شود و این بار فرانسه به عنوان یك قدرت صنعتی - نظامی و در حقیقت به عنوان یك دولت استعماری درصدد برآمد تا ساخت این كانال را عملی سازد. از این رو، طرح حفر كانال در سال 1854م توسط یك مهندس فرانسوی به نام فردیناند دول تهیه شد و كار حفر آن از 25 آوریل 1859میلادی آغاز گردید. در این میان، از آن جا كه بین فرانسه و انگلیس، رقابت آشكاری در میان بود، انگلستان از ارائه هر نوع كمك به فرانسه مضایقه نمود، چرا كه حفر كانال به قدرت فرانسه می‌‏افزود. بنابراین فرانسویان بدون كمك از هیچ كشوری به تنهایى اقدام به این كار نمودند و ظرف مدت ده سال، با هزینه‌‏ای بالغ بر چهارصد میلیون فرانك، این پروژه را به اتمام رساندند. طول این كانال حدود یك‏صد و هفتاد كیلومتر، عرض آن 60 متر و عمیق‌‏ترین نقطه آن، 22 متر عمق داشت كه بعدها وسعت بیشتری یافت به طوری كه عرض آن به 200 متر رسید. كانال سوئز در 17 نوامبر 1869میلادی طی تشریفاتی گسترده با حضور امپراتور فرانسه و عبور كشتی حامل وی، افتتاح شد. علت حفر كانال سوئز توسط فرانسه این بود كه در آن زمان، سرزمین مصر تحت استعمار فرانسه قرار داشت و با حفر این كانال، راه ارتباط دریایى اروپا به طرف ساحل شرقی قاره افریقا و شبه قاره هند و شرق آسیا بسیار كوتاه گردید. كانال سوئز درحدود 85 سال در دست بیگانگان بود و در نهایت در 26 ژوئیه 1956میلادی توسط جمال عبدالناصر رئیس جمهور وقت مصر، ملی اعلام شد كه باعث حمله ارتش‏های فرانسه، انگلستان و رژیم صهیونیستی به مصر و اشغال كانال گردید. با این حال نیروهای مهاجم پس از چندی از كانال عقب‏نشینی كردند و كانال سوئز كاملاً تحت اختیار مصر درآمد. كانال سوئز همه ساله سود سرشاری از محل اخذ مالیات از كشتی‏‌های عبوری، نصیب دولت مصر می‏‌س

هنری لانگ فالو، ادیب آمریکایی، در سال 1807 متولد شد. نخستین شعرش را در چهارده‌سالگی منتشر کرد و پس از تحصیلات متوسطه به اروپا سفر کرد و با بازگشت به آمریکا در انتقال تجربیات ادبی‌اش در اروپا کوشید. فالو برای چهارده سال در دانشگاه هاوارد تدریس کرد و هم‌زمان برخی از آثارش را منتشر ساخت و رفته‌رفته به یکی از مشهورترین و پرکارترین شاعران آمریکا تبدیل شد. تاکید بر مضامین فلسفی و اخلاقی همراه با بهره از تصاویر خیال‌انگیز از ویژگی‌های شعر فالوست. اشعار فالو آمیخته با قدرت نقاشی است و غالبا در آن‌ها غم و اندوه نهفته است.دانش و شناخت فالو از ادبیات اروپا نه فقط در اشعار که در داستان‌های او نیز قابل شناسایی است. فالو در زمان حیاتش یکی از برجسته‌ترین نویسندگان زمان شناخته می‌شد و محبوبیت بسیار داشت. «صداهای شب» و «سفر به آن‌سوی دریا» از آثار اوست. هنری لانگ فالو در هشتم مه سال 1882 درگذشت.

25 اپریل سال 1792 (انقلاب فرانسه)، یك نظامی موسیقیدان فرانسوی كه در یك اردوگاه نظامی در منطقه استراسبورگ بسر می‌برد به منظور برانگیخته شدن احساسات میهن‌دوستانه سربازان فرانسوی، آهنگ و سرود مارسییز La Marsseillaise را نوشت كه بعدا سرود ملی فرانسه شد و باقی مانده است. این فرانسوی که Claude Rouget de Lisle نام داشت یك جمهوری‌خواه بود كه سلطنت طلبان مدتی هم او را زندانی كرده بودند. روژه كه در سال 1760 به دنیا آمده بود در سال 1836 درگذشت. 

پس از ظهور دین مبین اسلام و در پی گسترش آن در نواحی غرب آسیا و شمال افریقا، سپاهیان اسلام از طریق تنگه جبل‏ال‌طّارق وارد منطقه جنوب غربی اروپا شدند و این ناحیه به مدت هشت قرن تحت نظر خلفای اسلامی قرار داشت. این ناحیه كه امروزه اسپانیا می‏‌باشد در آن زمان اندلس نامیده می‏‌شد. با گذشت زمان، مسیحیان اسپانیا به كمك دیگران زمینه ترویج فساد را در بین مسلمانان به وجود آوردند و سرزمین اندلس را از دست مسلمانان خارج ساختند. در این هنگام عده بسیاری از مسلمانان از شهرهای اسپانیا به غرناطه آمدند و این شهر مدتی دراختیار آنان بود. در نهایت، این شهر به عنوان آخرین پایگاه دولت اسلامی در اروپا، در 25 آوریل در سال 1492میلادی به تصرف مسیحیان درآمد و به حكومت هشت‏صد ساله مسلمانان در این منطقه پایان داده شد. دوران حاكمیت اسلام در این منطقه با شكوفایى علم و دانش همراه بود؛ علوم قرآنی و حدیث، فقه، علوم طبیعی و پزشكی، نجوم و ریاضیات، فلسفه و ادبیات جلوه‌‏هایى از بُعد علمی و فرهنگی مسلمانان در این منطقه به حساب می‏آمد. گرچه در كنار علوم فوق، باید از معماری اسلامی یاد كرد كه بقایای آن در اسپانیای امروز نشانه‏‌هایى از فكر بدیع و تلاش مسلمانان در نمایش دین اسلام در تمامی جهات زندگی است. سقوط دولت اسلامی در اندلس ناشی از عواملی چند می‏‌باشد كه می‌‏توان از غفلت امرا و حكام جامعه اسلامی، عدم وحدت و یگانگی میان مسلمانان، تأثیرات گسترده تهاجم فرهنگی و برنامه‌‏ریزی و تلاش دشمنان اسلامی در باز پس‏گیری این قطعه از دنیای اسلام یاد نمود.

روز آنزک روز ۲۵ ماه آوریل است. نام این روز برگرفته از نام ارتش مشترک استرالیا و زلاندنو یا به اختصار آنزک است که در جنگ جهانی اول به‌عنوان نیروهای حامی انگلستان و در دسته متفقین شرکت کردند. این روز ابتدا به یادبود کشته‌شدگان استرالیا و نیوزلند در نبرد گالیپولی ترکیه که در سال۱۹۱۵ اتفاق افتاد گرامی داشته شد اما بعدها از آن برای قدردانی از همه عملیات و خدمات ارتش این دو کشور استفاده می‌شود. بیشتر شهرهای این دو کشور دارای بناها و میدان‌های یادبود آنزاک هستند و مراسم روز آنزاک در این مکان‌ها برپا می‌شود.