تبیان، دستیار زندگی

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحیمْ

امام صادق - علیه السلام - فرمودند:
هر كس را حاجتى به خدا عزوجل باشد، باید با صلوات بر محمد و آلش ‍ آن را آغاز كند و سپس حاجت خود را بخواهد و باز هم در پایان ، صلوات بر محمد و آلش بفرستد؛ زیرا خداوند عزوجل از آن كریم تر است كه دو طرف را بپذیرد و میانه را وانهد؛ زیرا صلوات بر محمد و آلش از او محجوب نباشد.

منبع:اصول كافى ، ج 6، ص 89.

امام هادی(ع):

اٍنَّ اللهَ جَعَلَ اَلدُّنیا دارَ بَلوی وَالآخِرَةَ دارَ عُقبی وَ جَعَلَ بَلوَی الدُّنیا لِثَوابِ الآخِرَةِ سَبَباً، وَ ثَوابَ الآخِرَةِ مِن بَلوَی الدُّنیا عِوَضاً

خداوند دنیا را منزل حوادث ناگوار و آفات, و آخرت را خانه ابدی قرار داده است و بلای دنیا را وسیله به دست آوردن ثواب آخرت قرار داده است و پاداش اُخروی نتیجه بلاها و حوادث ناگوار دنیاست.

(اعلام الدین، ص 512)

امام هادی(ع):

أَلدُّنیا سُوقٌ رَبحَ فیها قَومٌ وَ خَسِرَ اَخَرُونَ 
دنیا بازاری است که پاره ای از مردم در آن سود برند و پاره ای دیگر زیان کنند.

(مستدرک الوسائل، ج9 ، ص 512)

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحیمْ

روزى رسول خدا - صلى الله علیه و آله - به امیرالمؤ منین - علیه السلام - فرمود: آیا تو را مژده ندهم ؟
امیرالمؤ منین - علیه السلام - فرمود: بفرما پدر و مادرم قربانت ! شما كه پیوسته مبشر به خیر و خوبى ها بوده اید.
فرمود: جبرییل تازگى براى من خبر خوشى آورده و آن این است كه هر كدام از امت من هنگامى كه بر من صلوات مى فرستد، اگر نام اهل بیتم را نیز ملحق سازد درهاى آسمان جملگى براى پذیرفتن دعا و عبادت او گشوده گردد، و فرشتگان هفتاد درود بر وى بفرستد، و این خود محو كننده جرم است ، آن گاه گناهان چون برگ درختان از او بریزد، و خداوند تعالى فرماید:
لبیك تو را پذیرفتم بنده من خجسته و مسعود باشى ! سپس به فرشتگان گوید: شما هفتادبار بر وى درود فرستادید و من هفتصدبار؛ لیكن اگر تنها بر من صلوات بفرستد و اهل بیتم را ملحق نسازد میان دعاى او و آسمان هفتاد حایل باشد، و خداوند جل و جلاله فرماید: لالبیك تو را نپذیرفتم خجسته مباد و مسعود نباشى .
اى فرشتگان من ! دعاى او را به آسمان نبرد تا این كه اهل بیت پیغمبرش را نیز در فرستادن درود با پیغمبر ملحق سازد، پس هم چنین دعایش پذیرفته نگردد و به آسمان بالا نرود تا بر اهل بیت پیغمبر - صلى الله علیه و آله - نیز سلام و درود بفرستند.

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحیمْ

شخصى خدمت امام صادق علیه السلام آمد، و عرض كرد: دو آیه در قرآن است كه من هر چه به سراغ آن مى روم آن را نمى یابم و به محتواى آن نمى رسم .
حضرت فرمودند: كدام آیه ؟
او گفت : آیه اول این سخن خداوند است كه فرمودند: مرا بخوانید تا دعاى شما را مستجاب كنم ؛ ادعونى استجب لكم و من خدا را مى خوانم اما دعایم مستجاب نمى شود!
امام فرمودند: آیا فكر مى كنى خداوند عزوجل در وعده خود تخلف كرده ؟
گفت نه .
فرمود: پس علت آن چیست ؟
عرض كرد: نمى دانم .
فرمود: اینك به تو خبر مى دهم ، كسى كه اطاعت خداوند متعال كند در آن چه امر به دعا كرده و جهت دعا را در آن رعایت كند اجابت خواهد كر.د
عرض كرد: جهت دعا چیست ؟
فرمود: نخست حمد خدا مى كنى و نعمت او را یادآور مى شوى ، سپس ‍ شكر مى كنى ، بعد درود بر پیامبر - صلى الله علیه و آله - مى فرستى ، سپس ‍ گناهانت را به خاطر مى آورى و اقرار مى كنى و از آنها به خدا پناه مى برى و توبه مى نمایى ، این است جهت دعا!
سپس فرمود: آیه دیگر كدام است ؟
عرض كرد: این آیه كه مى فرماید: در راه خدا انفاق كنید تا خدا بهتر از آن را به شما بدهید و ما انفقتم من شى ء فهو یخلفه و هو خیر الرازقین ولى من در راه خدا انفاق مى كنم ؛ ولى چیزى كه جاى آن را پركند عاید نمى شود!
امام فرمودند: اگر كسى از شما مال حلالى به دست آورد و در راه خدا انفاق كند هیچ درهمى را انفاق نمى كند مگر این كه خدا عوضش را به او مى دهد.

این سخنان به مناسبتهاى مختلف تكرار مى‏شده و امام رضا - علیه السلام - همواره سخنان و دلائل آنان را رد مى‏ فرمودند  تا آنكه تولد حضرت جواد به این سمپاشیها خاتمه داد و موضع امام و شیعیان كه از این نظر در تنگنا قرار گرفته بودند، تقویت گردید و اعتبار و وجهه تشیّع بالا رفت. 

از آنجا كه حضرت جواد نخستین امامى بود كه در كودكى به منصب امامت رسید، طبعاً نخستین سؤالى كه در هنگام مطالعه زندگى آن حضرت به نظر مى‏رسد، این است كه چگونه یك نوجوان مى‏تواند مسئولیت حساس و سنگین امامت و پیشوایى مسلمانان را بر عهده بگیرد؟ آیا ممكن است انسانى در چنین سنى به آن حد از كمال برسد كه بتواند جانشین پیامبر خدا باشد؟ و آیا در امتهاى پیشین چنین چیزى سابقه داشته است؟

در پاسخ این سؤالها باید توجه داشت: درست است كه دوران شكوفایى عقل و جسم انسان معمولاً حد و مرز خاصى دارد كه با رسیدن آن زمان، جسم و روان به حد كمال مى‏رسند، ولى چه مانعى دارد كه خداوند قادر حكیم، براى مصالحى، این دوران را براى بعضى از بندگان خاص خود كوتاه ساخته، در سالهاى كمترى خلاصه كند. در جامعه بشریت از آغاز تاكنون افرادى بوده‏اند كه از این قاعده عادى مستثنا بوده‏اند و در پرتو لطف و عنایت خاصى كه از طرف خالق جهان به آنان شده است در سنین كودكى به مقام پیشوایى و رهبرى امتى نائل شده‏اند.

براى اینكه مطلب بهتر روشن شود مواردى از این استثناها را یاد آورى مى‏كنیم:

1 - قرآن مجید درباره حضرت یحیى ورسالت او و اینكه در دوران كودكى به نبوت برگزیده شده است، مى‏فرماید: «ما فرمان نبوت را در كودكى به او دادیم» (( وَ آتَیْناهُ الْحُكْمَ صَبِیّاً )) (سوره مریم: 12)

بعضى از مفسران كلمه «حكم» را در آیه بالا به معناى هوش و درایت گرفته‏اند و بعضى گفته‏اند: مقصود از این كلمه، «نبوت» است. مؤید این نظریه روایاتى است كه در كتاب «اصول كافى» نقل شده است، از آن جمله، روایتى از امام پنجم وارد شده است كه حضرت طى آن با تعبیر «حكم» در آیه مزبور، به «نبوت» حضرت یحیى در خردسالى استشهاد مى‏كند و مى‏فرماید: پس از در گذشت زكریا، فرزند او یحیى كتاب و حكمت را از او به ارث برد و این همان است كه خداوند در قرآن مى‏فرماید: «یا یَحْیى‏ خُذِ الْكَتابَ بِقُوٍّْه وَ آتَیْناهُ الحُكْمَ صَبِیّاً»:«اى یحیى كتاب (آسمانى) را با نیرومندى بگیر، و ما فرمان نبوت را در كودكى به او دادیم»  [اصول کافی ج 1 ص 382 ]

2 - با اینكه براى آغاز تكلم و سخن گفتن كودك معمولاً زمانى حدود دوازده ماه لازم است، ولى مى‏دانیم كه حضرت عیسى - علیه السلام - در همان روزهاى نخستین تولد زبان به سخن گشود و از مادر خود (كه به قدرت الهى بدون ازدواج باردار شده و نوزادى به دنیا آورده بود و به این جهت مورد تهمت و اهانت قرار گرفته بود) بشدت دفاع كرد و یاوه‏هاى معاندین را با منطق و دلیل رد كرد، در صورتى كه این گونه سخن گفتن و با این محتوا، در شأن انسانهاى بزرگسال است. قرآن مجید گفتار او را چنین نقل مى‏كند:

قالَ اِنّى عَبْدُ الله ءآتانی الکتاب (سوره مریم:آیات  30 - 32)

(عیسى) گفت: «بى شك من بنده خدایم، به من كتاب (آسمانى= انجیل) عطا فرموده و مرا در هر جا كه باشم وجودى پربركت قرار داده است، و مرا تا آن زمان كه زنده‏ام به نماز و زكات توصیه فرموده و (نیز مرا) به نیكى در حق مادرم سفارش كرده و جبار و شقى قرار نداده است»
از بعضى از روایات استفاده مى‏شود كه حضرت عیسى - علیه السلام - در آن زمان كه سخن گفت، «نبى» بوده و هنوز منصب «رسالت» نداشته است و در سن هفت سالگى به مقام رسالت نائل گردیده است. بنابر این هیچ استبعادى ندارد كه ائمه - علیهم السلام - هم در سنّى همانند سنّ حضرت عیسى‏ به منصب امامت برسند (كلینى، اصول كافى تهران، مكتبْ الصدوق، 1381 ه'.ق، ج‏1، ص 382)

مطالب ذکر شده مفید آن است که قبل از امامان (علیهم السلام) نیز، مردان الهى دیگرى از این موهبت و نعمت الهى برخوردار بوده‏اند و این امر اختصاص به امامان ما نداشته است

ادامه دارد......

بیست و نهم ذیقعده الحرام سالروز شهادت جواد الائمه علیه السلام

نام مبارک امام نهم  علیه السلام «محمد» ، كنیه «ابو جعفر» و لقب  «تقى» و «جواد» است.

 در ماه رمضان سال 195 ه ق در شهر «مدینه» دیده به جهان گشوده و در ذیقعده سال 220 در بغداد  به شهادت رسیدند.

مادر حضرت از نظر فضائل اخلاقى در درجه والایى قرار داشت و برترین زنان زمان خود بود، به طورى كه امام رضا - علیه السلام از او به عنوان بانویى منزه و پاكدامن و با فضیلت یاد مى‏كرد.

روزى كه پدر بزرگوار امام جواد علیه السلام - حضرت علی ابن موسی الرضا (علیه السلام ) - به شهادت رسیدند، ایشان حدود هشت سال داشتند و در سن بیست و پنج سالگى به شهادت رسیدند و در قبرستان قریش در بغداد در كنار قبر جدّ بزرگوارشان ، حضرت موسى بن جعفر - علیه السلام - به خاك سپرده شدند.

پیشواى نهم در مجموع دوران امامت خود با دو خلیفه عباسى یعنى «مأمون» (193 - 218) و «معتصم» (218 - 227) معاصر بودند و هر دو نفر ایشانرا به اجبار از مدینه به بغداد احضار كردند و طبق شیوه سیاسى اى كه مأمون در مورد امام رضا(علیه السلام) به كار برده بود، ایشان را در پایتخت زیر نظر قرار دادند.

در خانواده امام رضا - علیه السلام - و در محافل شیعه، از حضرت جواد - علیه السلام -، به عنوان مولودى پرخیر و بركت یاد مى‏شد. چنانكه «ابو یحیاى صنعانى» مى‏گوید: روزى در محضر امام رضا - علیه السلام -، فرزندش ابو جعفر را كه خردسال بود، آوردند. امام فرمود:«این مولودى است كه براى شیعیان ما، با بركت‏تر از او زاده نشده است» [ ارشاد شیخ مفید ص 319 ].

گویا امام، به مناسبتهاى مختلف، از فرزند ارجمند خود با این عنوان یاد مى‏كرده و این موضوع در میان شیعیان و یاران امام رضا - علیه السلام - معروف بوده است، به گواه اینكه دو تن از شیعیان بنام «ابن اسباط» و «عبّاد بن اسماعیل» مى‏گویند: در محضر امام رضا - علیه السلام - بودیم كه ابو جعفر را آوردند، عرض كردیم: این همان مولود پرخیر و بركت است؟ حضرت فرمود: «آرى، این همان مولودى است كه در اسلام بابركت‏تر از او زاده نشده است»

شاید در بدو نظر تصور شود كه مقصود از این حدیث این است كه امام جواد از همه امامان قبلى براى شیعیان، با بركت‏تر بوده است، در حالى كه چنین مطلبى قابل قبول نیست، بلكه بررسى موضوع و ملاحظه شواهد و قرائن، نشان مى‏دهد كه ظاهراً مقصود از این حدیث این است كه تولد حضرت جواد در شرائطى صورت گرفت كه خیر و بركت خاصّى براى شیعیان به ارمغان آورد، بدین معنا كه عصر امام رضا - علیه السلام - عصر ویژه‏اى بوده و حضرت در تعیین جانشین خود و معرفى امام بعدى، با مشكلاتى روبرو بوده كه در عصر امامان قبلى، بى سابقه بوده است، زیرا از یك سو پس از شهادت امام كاظم - علیه السلام - گروهى كه به «واقفیه» معروف شدند، براساس انگیزه‏هاى مادى، امامت حضرت رضا (علیه السلام ) را انكار كردند و از سوى دیگر امام رضا (علیه السلام) تا حدود چهل و هفت سالگى داراى فرزند نشده بود و چون احادیث رسیده از پیامبر حاكى بود كه امامان دوازده نفرند كه نه نفر آنان از نسل امام حسین خواهند بود، فقدان فرزند براى امام رضا - علیه السلام -، هم امامت خود آن حضرت، و هم تداوم امامت را زیر سؤال مى‏برد و واقفیه این موضوع را دستاویز قرار داده امامت حضرت رضا - علیه السلام - را انكار مى‏كردند.

ادامه دارد......