تبیان، دستیار زندگی

پس از کشف نانولوله های کربنی در سال ۱۹۹۱، برای اولین بار در ایران گروه ما موفق به رشد نانولوله های کربنی بر روی زیر لایه های سیلیکان لایه نشانی شده با کبالت در دمای ۸۰۰?C و به روش انباشت بخار شیمیایی پلاسمایی (PECVD) شد. در این روش گازهای اتیلن(C۲H۴) با فلوی sccm ۳۰ به عنوان منبع تامین کربن و نیتروژن (N۲) با فلوی ۱۵sccm به عنوان رقیق کننده استفاده شده است. در اینجا یک لایه نازک کبالت نقش کاتالیزور را به عهده دارد و نقش آن به عنوان اصلی ترین عامل در رشد نانولوله ها نشان داده شده است. همچنین نقش دما به عنوان دیگر عامل تعیین کننده بررسی شده است. در نهایت تصاویر SEM گرفته شده از نمونه هایی که با زمانهای متفاوت در معرض فلوی گاز قرار گرفته اند نشان دهنده رشد نانولوله ها با طولهایی وابسته به زمان آزمایش می باشد و این در حالی است که قطر آنها به قطر جایگاههای نانومتری روی سطح کاتالیزور بستگی دارد که آن هم به نوبه خود به ضخامت لایه کاتالیزور وابسته است.

ادارة ثبت اختراعات ژاپن گزارش‌هایی را در زمینه‌ روند جهت‌گیری پتنت‌ها با محوریت فناوری بنیادی منتشر کرده‌است که به‌نظر می‌رسد تضمین‌کننده توجه خاص به‌هشت حوزه علمی برتر ‌باشد. البته تاکنون تحقیقات ویژه‌ای برای دستیابی به‌ یک دیدگاه کلی در روند جهت‌گیری پتنت‌ها در زمینه فناوری‌نانو انجام نشده و این مقاله مختصراً اطلاعات کلی را راجع به‌کشور، حوزه و کاربرد به‌منظور ارائه یک دیدگاه کلی در اختیار می‌گذارد. تألیف این مقاله با استفاده از نتایج تحقیقات و شبکة محققان مرکز فناوری‌نانو در ژاپن صورت گرفته‌است

بچه های پنج، شش ساله شیفته عروسک های بامزه و بانمک هستند، مخصوصاً آن عروسک هایی که حرف می زنند و چراغ چشمک زن دارند؛ حالا اگر بچه ها اجازه داشته باشند آنها را با خود سر کلاس ببرند که دیگر کیف شان کوک است. «روبات قرمزی» همه این ویژگی ها را دارد. با این تفاوت که مثل شخصیت های کارتون های اکشن، ابراز احساسات نمی کند. اما در عوض، روبات قرمزی می تواند در آواشناسی به بچه ها حسابی کمک کند. درواقع ارتش بزرگی از روبات قرمزی ها برای کمک به کودکان در مدارس و مهدکودک ها به کار گرفته می شود تا بچه ها بتوانند خواندن را یاد بگیرند. روبات قرمزی که ۴۰ سانتیمتر قد دارد، می تواند از بچه ها امتحان الفبا بگیرد و برایشان داستان تعریف کند. مخالفان این متد، شیوه آموزش آواشناسی روبات قرمزی را یک حقه توصیف می کنند. این شیوه آموزشی کاربردی (که گاهی اوقات آن را جنجالی می خوانند) از این قرار است که بچه ها، ابتدا صدای هر حرف را می آموزند و سپس تمام یک کلمه را رمزگشایی می کنند و با کنار هم قراردادن آواهای گوناگون، کلمات مختلف را می خوانند. روبات قرمزی یا همان Red که در واقع مخفف سه کلمه پیشرفت آموزشی سریع است، ۱۳۰ پوند قیمت دارد. 
در حال حاضر حدود ۲۰۰ روبات قرمزی توسط مدارس مختلف خریداری شده است. علاوه بر این، سه نهاد دولتی انگلیس برای پخش این روبات در مدارس ابتدایی ثبت نام کرده اند. 
سازمان های آموزشی که ارزیابی این روبات را در سه مدرسه برعهده گرفته اند، بر این باورند در صورتی که از روبات قرمزی به درستی استفاده شود، روند آموزش و یادگیری دلپذیر می شود. در حالی که بچه ها از روبات قرمزی استقبال کرده اند، این روبات چندان به مذاق معلمان خوش نیامده است و آنها دوست ندارند کلاس شان پر از روبات شود. «دیلان ویلیام» رئیس انجمن آموزشی طرفدار روبات قرمزی می گوید؛ «تحقیق روی به کارگیری این فناوری نشان می دهد زمانی که ابزار از طراحی مناسبی برخوردار باشد، قادر خواهد بود حتی از بهترین معلمان هم کیفیت آموزشی بهتری ارائه دهد.» 
شرکت Headstart تولیدکننده روبات قرمزی و Impact International بال آموزشی گسترش این روبات بر این باورند که روبات قرمزی می تواند به ابزار بزرگی برای ارتقای مهارت های خواندن و نوشتن کودکان تبدیل شود. نمایندگان روبات قرمزی همچنین به دنبال حمایت دولت از این روبات آموزشی، با مقامات مربوطه مذاکراتی داشته اند. با وجود این برخی از متخصصان کودک در مورد روبات قرمزی ابراز نگرانی کرده اند. «سو پالمر» نویسنده کتاب «کودکی سمی» می گوید؛ «روبات ها نمی توانند آموزش دهند بلکه تنها راه موثر آموزش، معلم هایی هستند که جان دارند و نفس می کشند و چشم در چشم بچه ها به پرسش های آنان پاسخ می دهند.» در این میان، آواشناسان اهداف آموزشی جدیدی را برای مهدکودک ها و مراکز آموزشی کودکان در نظر گرفته اند. از ماه سپتامبر گذشته مقرر شده است کودکستان ها تا زمانی که بچه ها به سن چهار یا پنج سالگی می رسند و وارد مقاطع پیش دبستانی و دبستان می شوند، باید نشان دهند که بچه ها ۶۹ هدف آموزشی مختلف را پشت سرگذاشته اند. عده یی از آواشناسان بر این باورند که بچه ها باید قادر باشند با استفاده از دانش آواشناسی، کلمات ساده را بنویسند و بتوانند کلمات پیچیده تر را بخوانند. «مارگارت ادینگتون» عضو جنبش Open Eye که با حمایت دولتی از به کارگیری آموزش آواشناسی برای کودکان مخالف است، می گوید؛ «درست است که بچه ها باید مهارت آواشناسی را کسب کنند، اما این صرفاً بدان معنا نیست که این امر برای آنها مفید است. بچه های سه ساله نباید دوره های آموزش آواشناسی را پشت سر بگذارند، بلکه آنها باید همان کارهایی را که در هر مهدکودکی رایج است انجام دهند؛ مثل آواز خواندن و بازی کردن.» 
● روبات قرمزی یا معلم 
اولین عکس العمل «چارلی» پنج ساله از دیدن روبات قرمزی، فریاد جمله «وای خدای من،» بود. از سوی دیگر، دوست صمیمی او «راکسی» هم با «چارلی» هم عقیده است و می گوید؛ «روبات قرمزی شبیه روبات نیست، راستش روبات ها معمولاً اینقدر زشت و بدترکیب نیستند.» این دو کودک انگلیسی هم اکنون در حال یادگیری آواشناسی در مدرسه هستند. آنها کلمات مختلف را به کمک تلفظ صحیح آواشناسی بیان می کنند و مشتاقانه از اسکنر روبات قرمزی برای شناسایی لغات صحیح کمک می گیرند. اما روبات قرمزی گاهی اوقات فراموش می کند چه کتابی می خوانده، یا وسط تمرینات «چارلی» و «راکسی» سکوت می کند. در این مواقع معمولاً یک مربی، مشکل «چارلی» را برطرف می کند، اما این مشکلات ممکن است بسیاری از آموزگاران و مسوولان را از به کارگیری این روبات ناامید کند. «چارلی» اذعان می کند که گاهی اوقات حوصله اش از روبات قرمزی سر می رود. وی می گوید؛ «می دانید اشکال روبات قرمزی چیست؟ بعضی وقت ها از کار می افتد.» همچنین «راکسی» می گوید؛ «خوبی روبات قرمزی به قرمز بودن آن است.» با این وجود، هنگامی که از «چارلی» سوال می شود معلم را ترجیح می دهد یا روبات قرمزی را جواب او «روبات» است.

امروزه نانوفناوری کاربردهای بسیاری در اکثر علوم مانند پزشکی، کشاورزی، صنایع نظامی، علوم دریایی و... دارد. این فناوری تقریباً تمام جنبه های علم را تحت تاثیر قرار داده و علوم هواوفضا نیز از این قاعده مستثنی نمی شود. فناوری نانو در عرصه فضا کاربردهای بسیاری خواهد داشت که از جمله آنها می توان طراحی فضاپیماهایی سبک و مستحکم را نام برد. 
از فناوری نانو می توان به عنوان عامل تغییر در شیوه تولید مواد نام برد. با استفاده از این فناوری می توان موادی مستحکم ساخت که در عین حال سبک و دارای عمری طولانی اند. فناوری نانو یکی از مهم ترین عوامل پیشرفت صنعت هواوفضا در سال های اخیر است، به همین دلیل بسیاری از کشورها از جمله امریکا و کشورهای اروپایی سرمایه گذاری های زیادی را در این بخش انجام داده اند و پروژه های زیادی در این بخش در حال طراحی و اجرا است. 
● فناوری نانو چیست 
اولین کسی که اعتقاد داشت روزی مواد با ویژگی های اتمی ساخته خواهد شد «ریچارد فاینمن» بود. به کمک فناوری نانو به زودی بسیاری از مشکلات بشر حل خواهد شد. این دانش بزرگ با سرعت بسیاری در حال پیشرفت است و همه روزه شاهد این هستیم که این فناوری، موادی با فناوری جدید و ویژگی های فوق العاده یی را به جهان عرضه می کند. فناوری نانو علم کنترل مواد در ابعاد ۱۱ تا ۱۰۰ نانومتر است و البته می توان به ابعاد کوچک تر هم فکر کرد. یک نانومتر چیزی حدود یکصدهزارم کاغذ معمولی است، یعنی معادل۱۰ برابر طول اتم هیدروژن. 
● فناوری نانو در عرصه فضا 
به زودی فناوری نانو باعث رفع بسیاری از مشکلات صنعت هواوفضا خواهد شد. ساخت موادی مستحکم و مقاوم، سبک، دارای عمر طولانی و در عین حال با قیمت کمتر، نسبت به محصولات مشابه کمک بسیاری به این صنعت خواهد کرد. فناوری نانو کاربردهای جدید بسیاری نیز برای عرصه فضا به ارمغان خواهد آورد. با به کارگیری این فناوری وسیله های حمل ونقل فضایی، ماهواره ها، کاوشگرها، لباس های فضانوردان، تلسکوپ های فضایی و حتی هواپیماهای نظامی و جاسوسی دچار تحول عظیمی خواهند شد. بسیاری از کشورهای پیشرفته و در حال توسعه سرمایه گذاری های زیادی در زمینه کاربرد فناوری نانو در فضا انجام داده اند. در سال های گذشته در امریکا در این زمینه سرمایه گذاری چندصد میلیون دلاری با عنوان ابتکار ملی فناوری نانو انجام شده است. البته کشورهای اروپایی نیز از این موضوع غافل نبوده اند و به سرمایه گذاری های بزرگی در این بخش پرداخته اند. از اهداف اصلی و مهم این پژوهش ها کاهش وزن سامانه های فضایی و افزایش امکانات و بازده آنها است. ساخت ماهواره ها و فضاپیماهایی سبک، قوی و مقاوم در برابر پرتوهای زیانبار فضایی با فناوری نانو امکانپذیر شده است. 
● برنامه های فناوری نانو در ناسا 
در چند سال اخیر پژوهش های فراوانی در زمینه فناوری نانو در عرصه فضا در پژوهشگاه های مختلف از جمله ناسا انجام شده است. به طور کلی پژوهش های ناسا در این زمینه شامل موارد زیر می شود؛ 
- پژوهش در زمینه تولید مواد در آزمایشگاه لانگلی با سرمایه گذاری ۱۱ میلیون دلار 
- پژوهش در زمینه الکترونیک و داده پردازی توسط آزمایشگاه ایمز با سرمایه گذاری ۱۵ میلیون دلار 
- تحقیقات در زمینه حسگرها و اجزا در آزمایشگاه پیشرانش جت با سرمایه گذاری ۱۰ میلیون دلار. 
بیشتر تحقیقات فناوری نانو در ناسا دارای اهداف بلندمدت است. یکی از هدف های مهم و اصلی، افزایش امکانات و کاهش وزن سامانه های فضایی است. در صورتی که کارایی این سامانه ها به کمک فناوری نانو بالا برود، بسیاری از مشکلات در عرصه فضا حل خواهد شد. اهداف ناسا از تحقیقات در این زمینه حتی بیشتر از این نیز هست. ناسا سعی دارد با راهبردی به نام «از پایین به بالا» روی پروژه های مرتبط با فناوری نانو سرمایه گذاری کند. به پژوهش در زمینه ساختارها و سازه هایی در ابعاد مولکولی پژوهش های ریزفناوری مولکولی گفته می شود. ناسا در این زمینه سرمایه گذاری های زیادی انجام داده و آزمایشگاه های زیادی در این زمینه ایجاد کرده است. پژوهش در این زمینه دارای بخش های ویژه یی است که مهم ترین آنها عبارتند از؛ 
- ریزمواد یا موادی با قدرت بسیار بالا و قابل برنامه ریزی 
- ریزالکترونیک ها، داده پردازی، سامانه های ارتباطی با مصرف انرژی کم 
- ریزابزارها برای کوچک سازی سامانه های فضایی و... 
- ریزفناوری زیست مولکولی برای زیست درمانی و درمان فضانوردان به صورت خوددرمانی و... 
کشورهای دیگری نیز در این زمینه فعالیت می کنند که از جمله آنها می توان به کشورهای اروپایی، چین و روسیه اشاره کرد.

فرض کنید ظهر یکشنبه است و شما بسیار تشنه هستید. سراغ یخچال می روید، اما مردد هستید که چه چیزی را انتخاب کنید. از یک سو، می‌دانید که آب میوه دارای ویتامین های فراوانی است و برای بدن شما مفید است، از سوی دیگر، به نوشیدن نوشابه تمایل زیادی دارید و علاوه بر این می خواهید این نوشیدنی هر چه که هست چند ساعتی شما را بیدار نگه دارد، چون کارهای عقب ماندۀ زیادی دارید که ترجیح می دهید آنها را به هفتۀ بعد موکول نسازید. 
بنابراین، یک بطری حاوی مایعی بی رنگ را بر می دارید. ابتدا دکمه ای را برای انتخاب نوشابه فشار می دهید، پس از آن نوبت اضافه کردن افزودنی هاست؛ ویتامین C و کافئین را هم از قسمت افزودنی ها انتخاب می کنید. با فشار دادن این دکمه ها، نانو کپسول های بسیار کوچک حاوی مواد افزودنی مورد نظر شما در سطح محلول آزاد می شوند و این در حالی است که نانو کپسول های دیگر حاوی سایر افزودنی ها و طعم دهنده هایی که شما انتخاب نکرده اید، به صورت کپسول آزاد نشده و در محلول باقی می مانده اند. 
● غذاهای نانویی 
محققان صنعت غذایی نانو در حال کار بر روی چنین غذاهایی هستند، اما به زعم فرانس کمپرز رئیس مرکز بین المللی زیست فناوری و سلامت، هنوز برای نیل به این مقصود در صنعت غذایی راه زیادی در پیش است. وی معتقد است که هدف سالم تر، ایمن تر و ماندگارتر کردن مواد غذایی پدیدۀ جدیدی در این صنعت نیست و سال هاست که دانشمندان با دستکاری و کنترل گیاهان و سایر حیواناتی که انسان از آنها تغذیه می کند، سعی در ارتقای کیفیت و خواص مواد غذایی دارند؛ اما آنچه که در این صنعت جدید است، امکان اعمال تغییر در مواد غذایی آماده و اضافه کردن افزودنی های مورد نظر در اندازه های بسیار ریز و دستکاری محتویات فیزیکی مواد غذایی است. در مقیاس نانو، مولوکول ها بیشتر از قوانین کوانتوم پیروی می کنند تا از قوانین فیزیک در مقیاس بزرگ. ترکیبات غیر قابل حل در آب یا روغن در مقیاس نانو به راحتی حل می‌شوند، حتی این امکان وجود دارد که موادی که عموماً پس از مصرف در معده آزاد می شوند، به صورت آزاد نشده به طرف روده هدایت شوند و از آنجا مستقیما جذب شده و وارد گردش خون شوند. به عقیدۀ کمپرز تا پنج الی ده سال آینده، این فرایند کاملاً کاربردی می شود، به خصوص در مورد افزودن مواد غذایی‌ای مانند ویتامین ها و املاح معدنی. ساده ترین و کاربردی ترین روش اجرای این کار، فرایند نانو کپسوله کردن است. این تکنیک از روی عملکرد غشای سلولی در طبیعت الگوبرداری شده است. با استفاده از این تکنیک، بشر موفق به ساخت محفظه های کیسه ای شکلی در ابعاد بسیار کوچک نانویی خواهد شد که درون آنها فضایی خالی برای مواد غذایی تعبیه شده است، لایۀ بیرونی این کپسول بسته به اینکه لازم است مواد داخل کپسول در آب یا در روغن حل شوند، طراحی می شوند. این کپسولها در برابر اسید معده مقاوم هستند و بسته به ضوروت می توانند در دهان یا در معده باز شوند. در واقع، فرآیند نانو کپسوله کردن به این معنا است که این امکان وجود دارد که مواد غذایی مفید برای بدن بدون اینکه در فرایند ساخت در کارخانه یا هنگام پخت در آشپزخانه و یا توسط آنزیمهای دهان و معده از بین بروند، این کپسول ها به طور مستقیم وارد جریان خون شده و در نتیجه، جذب بدن شوند. این کار حتی مانع از دفع بدون جذب ویتامین های مواد غذایی می شود. یکی دیگر از کاربردهای نانو کپسوله کردن این است که مواد غذایی مفید ولی با طعم های نامطبوع مانند روغن ماهی را می توان از طریق این کپسول ها بدون احساس مزۀ ناخوشایند به غذا اضافه کرد. 
● پرسشهای باقیمانده 
با وجود تمام این مزیت ها این حقیقت که این ذرات بسیار ریز می توانند از سد سیستم دفاعی بدن نیز بدون هیچ مانعی عبور کنند، موجب نگرانی دانشمندان شده است. دونالد بروس شیمیدان و رئیس مرکز مطالعات تکنولوژی های جدید اسکاتلند خاطر نشان می کند که مشکل اینجا است که این ذرات بسیار کوچک در کپسول ها به راحتی قادرند از غشای خونی دیوارۀ مغز و همچنین دیوارۀ سلول ها که به طور معمول مواد دیگر امکان عبور از آنها را ندارند، عبور کنند. البته این امر به این معنا نیست که چنین فرآیندی لزوماً خطرناک است، اما ماسله این است که هنوز تأثیرات آن به طور کامل مورد مطالعه و بررسی قرار نگرفته و ناشناخته است. دیوید بنت رئیس کمسیون اروپایی نانو بیوتکنولوژی در این باره می گوید: «با اینکه سیستم ایمنی بدن از بدو تولد می تواند با بسیاری از نانوذرات مضر برای بشر، مانند ذرات موجود در دود سیگار مقابله کند، اما این موضوع نباید باعث شود که ما بدون انجام تحقیقات گسترده بر روی اثرات ناشناختۀ نانو کپسول ها آنها را به بازار وارد کنیم.» 
● کاربردهای نانو در حوزه علوم دامی 
ـ استفاده از نانوذرات نقره (نانوسیلورها) در افزایش بهداشت دام و جایگاههای پرورش دام و طیور 
نانوذرات نقره به عنوان ضدعفونی کننده قوی ( ضد یاکتری و ضد میکروب ) مطرح بوده و با توجه به پایداری آنها و عدم مصرف این ذرات (عدم نیاز به تهیه مجدد) استفاده از آنها در ضدعفونی کردن جایگاههای نگهداری دام و طیور کاربرد گسترده ای یافته است. 
ـ استفاده از نانوفیلترها به منظور فرآوری محصولات لبنی در فرآوری محصولات لبنی، استفاده از فیلترها بسیار مرسوم است. نانوفیلترها، امکان عبور انتخابی ذرات خاص را فراهم آورده و از این رو فرآوری مورد نظر را ممکن می سازند. 
ـ استفاده از نانوکپسولها بعنوان پوششی برای آنزیمهای خوراکی و داروهای دامی با توجه به کاربرد برخی آنزیمها و پروتئین های خاص در جیره های دام و طیور که بمنظور افزایش عملکرد و تاثیر در بافتی مشخص استفاده می شوند و معمولا در دستگاه گوارش بخوبی جذب نمی شوند، لذا استفاده از نانوکپسولها برای پوشش دار کردن و محافظت از آنها تا رسیدن به بافت هدف، موثر خواهد بود. 
ـ استفاده از نانوحسگرها در بخشهای مختلف سیستمهای پرورش دام و طیور و شناسایی انفرادی دامها 
ـ استفاده از نانوحسگرها و نانوبیوحسگرها در ماشین‌های شیردوشی 
ـ شتاب تحقیقاتی در اصلاح نژاد انواع دام ، طیور و آبزیان مؤثر 
ـ تولید خوراک‌های غیربیولوژیک و داروهای دامی 
ـ نانو واکسیناسیون DNA با استفاده از نانوکپسول‌ها و روش‌های التراسوند 
● کاربردهای نانو در حوزه صنایع غذایی 
استفاده از نانوفیلتراسیون در صنایع غذایی به منظور تشخیص متابولیت های کنترل کیفی و تشخیص عوامل بیماریزا و تحولی اساسی در بسته بندی مواد غذایی و انبارداری 
● بهسازی ثبات مواد غذایی 
این روش برای ترکیبات خاص فعال مثل طعم ها که با سایر ترکیبات مواد غذایی واکنش می دهند استفاده می شود و به این مواد عمر ماندگاری بالاتری می دهند 
● حفاظت در برابر اکسیداسیون مواد غذایی 
ـ تولید غذاهای مولکولی توسط رباط ها با سه عنصر اصلی اکسیژن، کربن و هیدروژن 
ـ کاربردهای نانو در حوزه ماشین آلات کشاورزی 
ـ کاربرد در پوششهای بدنه ادوات و ماشینها و ابزارهای کشاورزی و حتی شیشه ها برای افزایش در برابر خوردگی و سائیدگی و انعکاس امواج ماوراء بنفش 
ـ تولید قطعات مکانیکی مستحکم تر با استفاده از نانوروکش ها و استفاده از بیوحسگرها در ماشین آلات هوشمند جهت مبارزه مکانیکی – شیمیایی با علف های هرز 
ـ بهینه سازی میزان و شکل سموم مصرفی و وسایل سم پاشی 
ـ تولید روکش های نانویی یاتاقانها برای کاهش اصطکاک 
ـ تولید قطعات مختلف موتورماشینهای کشاورزی مقاوم به ساییدگی، خوردگی ، حرارت و کاهش اصطکاک 
ـ استفاده از آنها در تولید سوختهای جایگزین و آلودگی کمتر محیط زیست 
تا کنون محصولات مختلف نانویی در دنیا تولید شده و برخی از آنها به شکل تجاری در دسترس قرار گرفته است . 
از جمله کارهای صورت گرفته در نانوتکنولوژی سبز می توان به موارد زیر اشاره کرد: 
استفاده تایلند از این فناوری به منظور تولید نوع جدیدی از برنج (بی تفاوت نسبت به طول شب ، پاکوتاه و معطر ) و ابریشم ( ضد آب و با قدرت جذب کمتر گرد و غبار ) 
تولید نوعی نانوبرنج توسط شرکت نانورایس ایتالیا که ۲ برابر وزن خود آب جذب می کند . 
تولید نانو کودها و نانو سم ها در مقیاس آزمایشگاهی 
در ایران نیز موسسات مختلفی در این زمینه در حال کار می باشند . که از این بین می توان به پژوهشکده مهندسی جهاد اشاره نمود که با محوریت قرار دادن تولید نانوپودرها گام بلندی را در این زمنه برداشته است. مانند تولید پودر دی اکسید تیتانیم در ابعاد نانو جهت گندزدایی و نگهداری مواد غذایی و استفاده به عنوان فوتوکاتالیست و تصفیه آب و یا تولید نانوپودر طلا در مقیاس نانو جهت استفاده های بیولوژیک. 
از دیگر موسسات پیشگام در این زمینه می توان به مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، موسسه گیاه‌پزشکی کشور، موسسه تحقیقات خاک و آب، موسسه تحقیقات شیلات ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع و پژوهشکده بیوتکنولوژی اشاره نمود.کاربرد های فناوری نانو در علوم کشاورزی و صنایع وابسته به آن گسترشی روز افزون دارد ،که ادامه ی این روند در آینده ای نه چندان دور تولید و توزیع مواد غذایی سالم ، ارزان و با کیفیت را برای استفاده ی همه ی ملل دنیا محقق خواهد کرد.

مرکز انتقال فناوری(TTC)، اخیراً در دو گزارش «فناوری‌نانو در اروپا در سال ۲۰۰۷» و «فناوری‌نانو در کشورهای حوزه اقیانوس آرام در سال ۲۰۰۷»، به موضوع تجاری‌سازی فناوری‌نانو در اروپا و آمریکا پرداخته‌است. آمار و ارقام منتشرشده در این گزارش‌ها دربارة چند محور زیر است: 
ـ تأمین مالی دولت‌ها در فناوری‌نانو در اقصی نقاط جهان به همراه راهبردها و پیشگامی‌های ملی فناوری‌نانو؛‌ 
ـ تعداد شرکت‌های فناوری‌نانو در اروپا و کشورهای حوزه اقیانوس آرام در سال ۲۰۰۷؛ 
ـ تمرکز بازار شرکت‌ها در اروپا و کشورهای حوزه اقیانوس آرام در سال ۲۰۰۷. این مقاله بیانگر برخی از آمار و تحلیل‌های این گزارش است.

به عقیده برخی دانشمندان، روبات پاسخی مناسب برای معضلات جوامع کهنسال مانند ژاپن یا سایر کشورهایی است که جوانانش روزی یک جمعیت سالمند فزاینده را پدید خواهند آورد. 
در جلسات روبات درمانی در بیمارستان‌های ژاپن و خانه‌های سالمندان، بیماران سالمند مبتلا به روان‌پریشی شدید با دیدن یک روبات به شکل سگ که لباس لطیفی به تن دارد و در بیمارستان به این سو و آن سو می‌رود، خرسند می‌شوند. برخی از آنها دست می‌زنند و بعضی دیگر زور زورکی لبخند می‌زنند. معدودی از آنها نیز به درخواست پرستاران با احتیاط به روبات نزدیک می‌شوند و آن را لمس می‌کنند. یک زن بیمار با صدای بلند می‌گوید: چه با نمک! 
حامیان روبات درمانی این آدم‌های آهنین را نه تنها یاور بیماران در انجام امور ساده و یادآوری زمان خوردن دارو، بلکه همنشین آنها می‌دانند، هر چند این ماشین‌ها فقط قادرند گفت‌وگوی واقعی را تقلید کنند. 
البته نتایج به دست آمده ایده‌آل است: صرفه‌جویی فراوان در هزینه‌های پزشکی، کاهش فشار به خانواده‌ها و پیشخدمتان و حفظ سلامت سالمندان و بیماران. «راسل بادف»، مدیر مرکز فناوری‌های خدمات سالمندی در واشنگتن می‌گوید: جامعه جهانی واقعاً به این فناوری‌ نیاز دارد. اگر به ۳۰ سال آینده نگاه کنید، خواهید دید که یک بحران جهانی فرا روی ماست: شمار سالمندان بیشتر از حد توانایی ما خواهد بود. 
● وابستگی عاطفی 
ژاپن پیشتاز پژوهش در زمینه روبات‌های «همنشین» است، ولی خدمات نوپایی که روبات‌ها ارائه می‌دهند، اغلب پاسخگوی نیازهای واقعی نیست. کارشناسان می‌گویند علت آن تا حدودی این است که سازندگان این ماشین‌ها کاملاً درک نمی‌کنند که چه نوع روبات‌هایی برای سالمندان و بیماران جذابیت دارند. همچنین در حالی که حامیان روبات درمانی می‌گویند آن تفاوتی با حیوان درمانی ندارد (حیوانات دست‌آموز همنشین سالمندان می‌شوند)، فکر وابستگی عاطفی کودکان و سالخوردگان به آدمک‌های آهنی بسیاری از مردم را برآشفته می‌کند. کیمیا اوسوی، استاد مراقبت از سالمندان در کالج پرستاری اوزاکا، می‌گوید: همیشه نقشی است که باید انسان‌ها ایفا کنند لازم است که فردی مستقیماً با بیمار تعامل داشته باشد و با او حرف بزند. صرف پخش کردن موسیقی یا روشن کردن تلویزیون به کمبودهای سالخوردگان پاسخ نمی‌دهد. 
به عقیده بسیاری از کارشناسان، ما در طلیعه عصر روباتیکس قرار داریم. پیشرفت‌های عرصه میکروالکترونیک سبب شده که قدرت رایانه‌ای بزرگتری در فضاهای کوچک فشرده شود و ماشین‌آلاتی پدید آید که حتی همین چند سال پیش، ساخت‌شان غیر ممکن یا غیر اقتصادی بود. در چند سال گذشته، شرکت‌های ژاپنی نظیر هوندا موتور، تویوتا موتور و سونی روبات‌های خیره کننده‌ای تولید کرده‌اند. اما آنها از این ماشین‌های متفکر متحرک بیشتر برای تقویت وجهه خویش یا انجام کارهای نمایشی مانند نواختن ترومپت استفاده می‌کنند تا پیشخدمت. روبات‌های خانگی موجود عموما چیزی فراتر از وسایل سرگرمی نیستند. 
اما دانشمندانی که مصمم به استفاده از روبات‌های «یاور» در بیمارستان‌ها و خانه‌های سالمندان هستند، به این نقیصه اهمیت نمی‌دهند. تاکانوری شیبیتا، خالق «پارو» PAro، روباتی پشمالو که شبیه یک بچه سیل است و خاص درمان سالمندان طراحی شده، می‌گوید: تاکنون چنین به نظر می‌رسد که اکثر شرکت‌ها می‌خواهند فناوری خود را به رخ همدیگر بکشند. 
وی ۹ میلیون دلار صرف تولید «پارو» کرد که چشمک می‌زند و دستانش را حرکت می‌دهد ولی ثابت است. او قصد دارد امسال یک مدل تجاری آن را به قیمت ۲۸۰۰ دلار روانه بازار سازد. این روبات در جلسات آزمایشی روبات درمانی نه تنها در ژاپن بلکه در آمریکا، ایتالیا و سوئد با استقبال شایان توجه مواجه شده است. 
● به آغوش کشیدن روبات 
«توشییو تامور»، استاد مؤسسه ملی علوم عمر دراز، نیز برای تسکین بیماران سالمند با روبات‌های شبیه حیوانات تجربه‌ کرده است. او از روبات چهارپای «آیبو» متعلق به سونی که بیشتر شبیه یک سگ بانمک است، استفاده می‌کند. اگر چه «آیبو» فاقد برنامه‌ریزی پیشرفته است، مردم به حرکات ساده این روبات خوب پاسخ می‌دهند. 
بیماران روان پریش در بیمارستان «اوهبو» در مرکز ژاپن از ضعف قابل ملاحظه حافظه رنج می‌کشند. آنها نمی‌توانند نام خود، صورت اعضای خانواده، امور روزمره مانند تفاوت بین غذا و خاک را بیاد بیاورند و برخی شب‌ها خوابگردی می‌کنند. 
تامورا که متوجه شده بود بیماران اجسام پشمالو و بغل کردنی را ترجیح می‌دهند، به تن «آِیبو» فلزی لباس لطیف پوشاند. او مایل است ویژگی‌های بیشتری مانند توانایی اندازه‌گیری فشار خون یا دمای بدن بیمار را به این روبات بیافزاید. تامورا و همکارانش اخیرا نتیجه‌ تحقیقی را منتشر کردند که نشان می‌داد فعالیت برخی بیماران مانند حرف زدن، تماشا و لمس کردن با شرکت در جلسات روبات درمانی افزایش یافته است. تامورا در مصاحبه اخیری در آزمایشگاهش پس از نشان دادن فیلم جلسات روبات درمانی گفت: بازی با روبات از ناهنجاری‌ رفتاری می‌کاهد و سالمندان به آرامش خاطر می‌رسند. 
وی همچنین دریافت که دادن یک حیوان اسباب‌بازی مانند سگ به بیماران همین تاثیر را پدید می‌آورد، ولی نمی‌توان آن را برنامه‌ریزی کرد که مثلا به یک بیمار مبتلا به آلزایمر کمک کند تا نام فرزندانش را بیاد بیاورد. البته حیوانات واقعی نیز این توانایی را ندارند. 
تامورا و سایر حامیان روبات درمانی می‌گویند که استفاده از آدمک‌ آهنی معقول‌تر است، چون بهداشتی‌ترند، گاز نمی‌گیرند یا حساسیت ایجاد نمی‌کنند و غیر از برق، به غذای دیگری نیاز ندارند. اما باید دید که روبات‌ها چگونه انسان‌ها را تغییر خواهند داد. آیا روبات‌ها در صورت انجام امور روزمره مردم را تنبل بار خواهند آورد؟ آیا آنها ما را قصی‌القلب‌تر یا نرم‌خوتر خواهند کرد؟ 
جان جوردن، کارشناس شرکت مشاوره «کاپ جمینی» که درباره نحوه شکل بخشیدن فناوری به توقعات انسان تحقیق کرده، معتقد است که روبات‌ها همان احساسات قوی را در انسان برخواهند انگیخت که بازی‌های ویدئویی فیلم‌ها و اتومبیل‌های زیبا بر می‌انگیزند. وی می‌گوید که دامنه رفتار مناسب با روبات‌ها باید تعریف شود. او می‌افزاید : انسان‌ها توانایی خیلی خوبی در انتقال احساسات و عواطف به چیزهای غیر از آدمیزاد دارند و همین مساله پرسش‌های اخلاقی زیادی بر خواهد انگیخت.

اکسید روی به‌دلیل خواص ویژه که بستگی به آلاییدن یا وارد کردن ناخالصی دارد، برای سالیان سال مورد توجه بوده‌است؛ این خواص شامل محدوده هدایت الکتریکی مثل هدایت از نوع n وp؛ عبوردهی بالا؛ پیزوالکتریسیته؛ نیمه‌هادی بودن در یک فاصله عریض ازEg؛ فرومغناطیس در دمای اتاق؛ اثرات نوری مغناطیسی و اثرات حسی- شیمیایی است که با توجه به تهیه آن در ابعاد نانومتری، می‌توان به دستگاه‌ها و وسایل جدید هم دست یافت. این مقاله شامل ساخت نانوساختارهای اکسید روی، کاربرد وسایل نوظهور و ظرفیت آن در جذب الکترون در سلول‌‌های خورشیدی است. در این مقاله کنترل عمده نواقص شیمیایی آن، که در میان خواص قابل کنترل نکته کلیدی به شمار می‌رود و در بحث‌ کاربردهای نوین اکسید روی مطرح نشده، بررسی می‌شود.

ادارة ثبت اختراعات ژاپن گزارش‌هایی را در زمینه‌ روند جهت‌گیری پتنت‌ها با محوریت فناوری بنیادی منتشر کرده‌است که به‌نظر می‌رسد تضمین‌کننده توجه خاص به‌هشت حوزه علمی برتر ‌باشد. البته تاکنون تحقیقات ویژه‌ای برای دستیابی به‌ یک دیدگاه کلی در روند جهت‌گیری پتنت‌ها در زمینه فناوری‌نانو انجام نشده و این مقاله مختصراً اطلاعات کلی را راجع به‌کشور، حوزه و کاربرد به‌منظور ارائه یک دیدگاه کلی در اختیار می‌گذارد. تألیف این مقاله با استفاده از نتایج تحقیقات و شبکة محققان مرکز فناوری‌نانو در ژاپن صورت گرفته‌است

در دهة گذشته تحقیقات مختلفی در زمینة نانوپزشکی انجام شده‌ و در حال تبدیل‌‌شدن به‌ محصولات تجاری در سراسر دنیاست. این پیشرفت‌ها، سازمان‌های دولتی را بر آن داشت تا در این تحقیقات سرمایه‌گذاری کنند و مسئولان برای ارزیابی چشم‌انداز فنی و تجاری این عرصه، مطالعات آینده‌نگرانة همزمانی را انجام می‌دهند. در گزارش بنیاد اروپایی علوم تحت عنوان نگاه علمی آینده‌نگر به ‌نانوپزشکی، که حاصل دو سال تحقیق بود و در سال ۲۰۰۵ به‌ پایان رسید، این هشدار مطرح شده‌است که در صورت نبود سرمایه‌گذاری مناسب، کاربرد‌های نانوپزشکی به‌سرعت کاهش خواهد یافت. این تحقیق خواستار هماهنگی بیشتر اتحادیه اروپا برای تحقیق و به‌کارگیری ابزار‌های پزشکی مبتنی بر فناوری‌نانو در انجام تشخیص‌ها و درمان‌های پزشکی شده‌است. تاکنون به‌دلیل نبود اطلاعات اولیه دربارة فعالیت‌های علمی و تجاری در حیطه نانوپزشکی، بیشتر گزارش‌ها و بحث‌ها کیفی بوده‌اند. به‌همین دلیل گروه نظارتی علوم و فناوری در اروپا (ESTO ) که شبکه‌‌ای از سازمان‌های تحت نظر مالی و نظارتی اتحادیه اروپاست، مطالعه‌ای را برای گردآوری اطلاعات در این زمینه انجام داد. این مقاله اطلاعات گردآوری‌شده‌ در مطالعة مذکور را عرضه کرده و نشان می‌دهد که فعالیت‌های تجاری‌سازی در زمینه نانوپزشکی تا چه‌اندازه چشمگیر است. بیش از ۱۵۰ شرکت تازه‌تأسیس و سرمایه‌گذار خطر‌پذیر کوچک و متوسط، دارای پروژه‌های تحقیقاتی مبتنی بر نانوپزشکی هستند و هم‌اکنون ۳۸ محصول مبتنی بر فناوری‌نانو در بازار موجود است که فروشی حدود ۸/۶ میلیارد دلار را به‌ خود اختصاص داده‌است. در حال حاضر دارورسانی مهم‌ترین موضوع نانوپزشکی است و ۳۰ درصد از تحقیقات و بازار نانوپزشکی را به ‌خود اختصاص داده‌است. فعالیت‌های تجاری‌سازی در اتحادیه اروپا، ضعیف و در حد نصف کل شرکت‌های آمریکایی است.