در سراسر جهان، اكثر افرادی كه در شهرها زندگی می‌كنند از فعالیت بدنی كمتری برخوردارند، جمعیت جهان رو به فزونی است و اكثر افراد نسبت به گذشته از طول عمر بیشتری برخوردارند. در عین حال مردم نسبت به گذشته از غذاهای ناسالم و پر حجم استفاده می‌كنند. بنابرین ین تركیب نامناسب (فعالیت بدنی كم و استفاده از غذاهی نا سالم) سبب افزیش غیر قابل كنترل شیوع دیابت در جهان شده است.
با وجود اینكه تاكنون دیابت درمان قطعی نیافته ولی راه‌های مؤثری برای كنترل آن وجود دارد. به كمك درمان‌های مناسب دارویی و آموزش‌های صحیح در كنار داشتن شیوة صحیح زندگی، یك فرد دیابتی می‌تواند همانند سایر افراد جامعه به زندگی فعال خود ادامه و خطر ایجاد عوارض دیابت را كاهش دهد
مهمترین انواع دیابت عبارتند از:
۱- دیابت نوع یك
۲- دیابت نوع دو
دیابت نوع ۱:
كه در گذشته ”دیابت وابسته به انسولین“ نامیده می‌شد و هر سنی را دربر می‌گیرد اما در كودكان و جوانان شایع‌تر است. بدن افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ قادر به تولید انسولین كافی نمی‌باشد. لذا، برای كنترل قند خونشان نیازمند انسولین تزریقی هستند. عدم دسترسی به انسولین در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ موجب مرگ و میر ایشان می‌شود.
دیابت نوع ۲:
كه در گذشته به آن ”دیابت غیر وابسته به انسولین“ گفته می‌شد. در افراد میان سال به بالا بخصوص افراد دارای اضافه وزن، شایع است. با توجه به پدیدة رو به افزایش چاقی و كم تحركی در افراد جوان، دیابت نوع ۲ همیشه به انسولین نیاز ندارند و غالباً می‌توانند دیابت خود را با تغذیة صحیح و كاهش وزن و فعالیت بدنی كنترل نمایند. اما ممكن است به دارو نیز نیاز داشته باشند. دیابت نوع ۲ تقریباً ۹۵ -۹۰ درصد كل دیابتی‌ها را دربر می‌گیرد.
علائم بیماری:
شروع دیابت نوع ۱ بسیار ناگهانی و ناراحت كننده است، كه می‌تواند علائم ذیل را به دنبال داشته باشد.
۱- تكرر ادرار
۲- تشنگی و خشكی دهان به طور غیرطبیعی
۳- خستگی مفرط یا كمبود انرژی
۴- گرسنگی مداوم
۵- كاهش ناگهانی وزن
۶- تاری دید
۷- عفونت‌های مكرر
شروع دیابت نوع ۲ تدریجی است بنابراین تشخیص بیماری كار بسیار دشواری است. به هر حال علائم دیابت نوع ۱ بصورت خفیف تر ممكن است در مبتلایان به دیابت نوع ۲ نیز وجود داشته باشد.
در برخی افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ هیچ گونه علائم زودرس بیماری دیده نمی شود و ممكن است سال‌ها پس از ابتلا، تشخیص داده نشود. نیمی از این افراد در زمان تشخیص دچار عوارض مختلف دیابت هستند.
دیابت چیست؟
بیماری قند و یا به عبارت دیگر دیابت، بیماری مزمنی است كه در نتیجه اختلال در تولید و عملكرد انسولین در بدن به وجود می‌ید.
انسولین هورمونی است كه در لوزالمعده (پانكراس) تولید می‌شود و سلول‌ها را قادر می‌سازد كه گلوكز را از خون گرفته و بری تولید انرژی استفاده كنند. لوزالمعده فرد مبتلا به دیابت، انسولین مورد نیاز بدن را تولید نمی‌كند (دیابت نوع ۱) و یا انسولین كاریی لازم را در بدن ین افراد ندارد (دیابت نوع ۲).
از ین رو، افراد مبتلا به دیابت نسبت به افراد غیر دیابتی نمی‌توانند از گلوكز به نحو احسن در سوخت و ساز بدنشان استفاده كنند. در نتیجه قند خون افراد به مقدار قابل ملاحظه‌ی افزیش می‌یابد. ین ”افزیش غلظت گلوكز“ یا ”افزیش قند خون“ را هیپرگلیسمی می‌نامند.
در برآورد و تخمینی كه در سال ۱۹۸۵ انجام شده است مشاهده شده كه ۳۰ میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به بیماری دیابت بودند. اما امروزه حدود ۱۹۴ میلیون نفر به بیماری دیابت مبتلا هستند كه در مقیسه با ۲۰ سال گذشته ۶ برابر شده است. اگر جلوی پیشرفت ین بیماری همه‌گیر گرفته نشود تا سال ۲۰۲۵ تعداد مبتلیان به دیابت به ۳۳۳ میلیون نفر خواهد رسید.
افزیش قند خون سبب یجاد عوارض زودرس و دیررس دیابت در بدن می‌شود. اگر دیابت پیشگیری و درمان نشود، بسیاری از عوارض دیابت كشنده بوده و یا حداقل سبب كاهش كیفیت زندگی فرد مبتلا به دیابت و خانواده وی می‌شود.
عوارض زودرس دیابت
۱- كتواسیدوز یا كمی دیابتی: یك اختلال مربوط به سوخت و ساز است كه در اثر افزیش میزان قند خون همراه با استون یجاد می‌شود كه سبب گیجی، سستی و بی‌حالی، احساس تشنگی شدید، خستگی و تنگی نفس شده و همچنین در بعضی موارد با اغماء همراه است كه در صورت عدم درمان ممكن است منجر به مرگ فرد شود.
۲- عفونت‌هی مكرر: هنگامی كه قند خون بالا باشد بدن نمی‌تواند در مقابل عفونت از خود عكس‌العمل نشان دهد و دفاع كند.
۳- كاهش وزن: در ین حالت بدن به جی مصرف گلوكز، از پروتئین‌ها و چربی‌ها استفاده كرده كه ین امر باعث كاهش وزن می‌شود.
در مواردی كه دیابت كنترل نشود عوارض دیررس ظاهر می‌شود كه مهمترین آنها عبارتند از:
۱- عارضه چشمی: كه ممكن است به نابینیی كامل ختم شود.
۲- نفروپاتی(بیماری كلیه): كه ممكن است باعث از كارافتادگی كامل كلیه‌ها شود.
۳- نوروپاتی (آسیب دیدگی اعصاب): در صورت همراه شدن با مشكلات گردش خون ممكن است موجب یجاد زخم در پاها و نیز قانقاریا شود كه در نهیت به قطع عضو می‌انجامد.
۴- بیماری قلبی- عروقی: كه بر روی قلب و رگهی خونی اثر می‌گذارد و یا ممكن است به سكته‌هی قلبی (منجر به حمله قلبی) سكته مغزی (یكی از علل اساسی ناتوانی و مرگ در افراد دیابتی) منجر شود.
۱ - فرق دیابت نوع ۱ و ۲ در چیست؟
به طور كلی دیابت به چهار گروه دیابت نوع ۱، دیابت نوع ۲، دیابت حاملگی و دیابت به علل متفرقه تقسیم‌بندی می‌شود. در دیابت نوع۱ كه % ۱۵- ۱۰ كل موارد دیابت را تشكیل میدهد تولید انسولین از پانكراس (لوزاالمعده) به علت از بین رفتن سلولهای سازنده انسولین، متوقف می‌شود به همین خاطر افراد مبتلا به ین نوع دیابت بید از بدو تشخیص، انسولین مورد نیاز بدن را به صورت تزریقات روزانه تأمین كنند. دیابت نوع۱ اغلب در سنین زیر ۳۰ سال به وجود میا‌ید.
در دیابت نوع۲ كه بیشتر در بالغین بالای ۳۰ سال و چاق دیده می‌شود و % ۹۰- ۸۵ كل موارد دیابت را شامل می‌شود انسولین تولید شده از پانكراس به خوبی عمل نمی‌كند. در واقع یا پانكراس به اندازه كافی انسولین ترشح نمی‌كند و یااینكه انسولین ترشح شده، به علت وجود مقاومت به انسولین مخصوصاً در افراد چاق، فاقد كارایی لازم است.
دیابت حاملگی به دیابتی گفته می‌شود كه برای اولین بار در طول حاملگی تشخیص داده شود. این نوع دیابت معمولاً گذرا است و بعد از اتمام حاملگی بهبود می‌یابد خانم‌های مبتلا به دیابت حاملگی بعداً در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع۲ هستند.
از علل متفرقه دیابت می‌توان به جراحی، داروها (مثل كورتیكواستروئیدها)، سوء تغذیه و عفونت اشاره كرد.
۲- دیابت چیست؟
دیابت یك اختلال در سوخت و ساز (متابولیسم) بدن است كه در آن یا انسولین به تعداد كافی در بدن وجود ندارد و یا انسولین موجود قادر نیست تا وظیفه خود را به درستی انجام دهد و در نتیجه به علت وجود مقاومت در برابر آن، قند خون بالا می‌رود. انسولین هورمونی است كه توسط سلول‌هی “بتا”واقع در پانكراس ترشح می‌شود و وظیفه اصلی آن كاهش قند خون است. پانكراس نیز یكی از غدد دستگاه گوارش است كه در پشت معده قرار دارد بالا بودن قند خون در دراز مدت باعث بروز عوارض در سیستم قلب و عروق، كلیه‌ها، چشم و سلسله اعصاب می‌گردد.
۳-آیا دیابت درمان دارد؟
هنوز درمان قطعی بری دیابت پیدا نشده است، حتی روش‌های جدیدی مثل پیوند سلولهای بتا به افراد مبتلا به دیابت نوع۱ نیز به علت ضرورت مصرف داروی ضد رد پیوند به صورت مادام‌العمر و عوارض احتمالی ناشی از آنها بری اكثریت افراد مناسب نمی‌باشد. با این وجود رعایت ۵ اصل كنترل دیابت كه در ادامه به آنها اشاره خواهد شد باعث می‌شوند تا افراد دیابتی بتوانند یك زندگی سالم با افراد غیر دیابتی داشته باشند و از پیدایش عوارض دیابت جلوگیری كنند.این ۵ اصل عبارتند از: آموزش، كنترل روزانه، تغذیه صحیح، فعالیت جسمانی و مصرف منظم داروها (قرص یا انسولین) در صورتی كه هر یك از این پایه‌ها سست باشد تعادل و در واقع كنترل دیابت بر هم خواهد خورد.
۴-علائم اولیه دیابت چیست؟
دیابت نوع یك معمولاً شروع پر سر و صدایی دارد و با علائمی چون تشنگی، پرادراری، پرنوشی، كاهش وزن، گرسنگی و خستگی شدید تظاهر پیدا می‌كند. دیابت نوع۲ شروع خیلی آهسته‌تری دارد و شایعترین علامت اولیه آن در واقع “بی علامتی” است. درصد قابل توجهی از مبتلایان به دیابت نوع۲ (تقریباً ۵۰%) از بیماری خود اطلاعی ندارند و تنها با انجام آزمایش قند خون می‌توان آنها را شناسایی كرد با این وجود در صورت عدم كنترل مطلوب ممكن است علائمی مشابه با دیابت نوع۱ نیز بروز كند. از دیگر علائم دیابت نوع۲ می‌توان به عفونت‌هی مكرر مخصوصاً در دستگاه ادراری و پوست، تاری دید، بهبودی دیررس زخم‌ها و احساس سوزش و بی‌حسی در انگشتان پاها اشاره كرد.
۵-چه كسانی در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند؟
تمامی افراد بالای ۴۰ سال در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع۲ هستند و باید هر ۳ سال یكبار تحت آزمایش قند خون قرار بگیرند. افراد دچار اضافه وزنی كه حداقل یكی از شریط زیر را داشته باشند نیز در معرض ابتلا به دیابت نوع۲ هستند و انجام آزمایشات مكرر قند خون در آنها باید در سنین زیر ۴۰ سال یا با فواصل كوتاهتر (هر ۲- ۱ سال) انجام شود. این شریط عبارتند از: وجود سابقه ابتلا به دیابت در بستگان درجه اول، سابقه ابتلای فرد به دیابت پنهان (مرحله پیش از دیابت)، سابقه ابتلا به دیابت حاملگی، سابقه تولد نوزاد، وزن بیشتر از ۴ كیلوگرم یا تولد نوزاد با ناهنجاری‌های مادرزادی،
بالا بودن فشارخون (فشارخون ماكزیمم بیشتر از ۱۴۰ و یا مینیمم بیشتر از ۹۰ میلی‌متر جیوه)، وجود اختلالات چربی خون یعنی تری‌گلیسرید بالاتر از ۲۵۰ و یا كلسترول با دانسیته كم (HDL) كمتر از ۳۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر، سابقه ابتلا به كیست‌های متعدد تخمدان و یا بیماریهای قلبی- عروقی (تنگی رگ‌های قلب، انفاركتوس قلبی یا سكته مغزی)
۶-یا دیابت قابل پیشگیری است؟
در مورد دیابت نوع۱ با وجودی كه تحقیقات زیادی در مورد روش‌های مختلف پیشگیری از آن در حال انجام است، ولی هنوز راه حل قطعی برای پیشگیری از آن به دست نیامده است ولی در مورد دیابت نوع۲ تحقیقات به روشنی نشان داده‌اند كه رعایت تغذیه صحیح و كاهش وزن به میزان % ۷- ۵ وزن فعلی و نیز انجام مرتب فعالیت ورزشی (۱۵۰ دقیقه در طول هفته) در پیشگیری از ابتلای به دیابت در افراد در معرض خطر بسیار مؤثر است.
۷-دیابت پنهان چیست و چه اهمیتی دارد؟
دیابت پنهان به حالتی گفته می‌شود كه در آن قند خون بین حد طبیعی و دیابتی قرار دارد. در مورد قند ناشتا مقادیر بین ۱۲۵- ۱۰۰ و در مورد قندخون ۲ ساعته در آزمون خوراكی تحمل گلوكز مقادیر بین ۱۹۹- ۱۴۰ به عنوان دیابت پنهان در نظر گرفته می‌شوند. دیابت پنهان یكی از مهمترین عوامل خطرساز ابتلای به دیابت میباشد و اهمیت آن در این است كه با تشخیص به موقع و انجام اقدامات لازم به صورت تغییر در روش زندگی می‌توان به نحو مؤثری از پیشرفت دیابت پنهان به سمت دیابت آشكار جلوگیری كرد.
۸-اهمیت اندازه‌گیری مرتب قند خون در منزل چیست؟
همان طور كه قبلاً گفته شد تغذیه صحیح، ورزش ، كنترل روزانه قندخون و مصرف داروها از اجزای اصلی درمان دیابت هستند دستگاه‌های اندازه‌گیری قندخون یا گلوكومترها به دیابتی و پزشكان آنها این امكان را می‌دهند تا بتوانند به تنظیم این اجزا بپردازند شاید بتوان درمان دیابت بدون اندازه‌گیری مرتب قند خون را به رانندگی در جاده با چشمان بسته تشبیه كرد. اهمیت استفاده از گلوكومتر در پیشگیری از عوارض دیابت مخصوصاً در دیابت نوع۱ در تحقیقات متعددی به اثبات رسیده است. این تحقیقات نشان داده‌اند كه در افراد دیابتی كه قند خونشان را به طور مرتب اندازه می‌گیرند و از نتیجه این آزمایشات برای تنظیم روش درمانی خود استفاده می‌كنند. عوارض دیابت به نحو قابل ملاحظه‌ی كمتر دیده می‌شود.
۹-كاهش وزن در افراد دیابتی چاق یا دچار اضافه وزن (دیابت نوع۲) چه اهمیتی دارد؟
در دیابت نوع۲ انسولین نمی‌تواند وظیفه خود در بدن را به درستی انجام دهد و در واقع یك حالت مقاومت به انسولین در بدن وجود دارد. بهترین عامل این افزایش مقاومت، چربی‌های اضافی بدن هستند. بنابرین با رعایت رژیم غذیی و فعالیت ورزشی منظم كه هر دو منجر به كاهش وزن و كمتر شدن چربی‌های اضافی بدن می‌شوند می‌توان مقاومت به انسولین را كاهش داد و بدینوسیله قند خون را بهتر كنترل كرد. اهمیت كاهش وزن در دیابتی‌های نوع۲ به حدی است كه می‌تواند در مواقعی كه قند خون بالا نیست (زیر ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر) به تنهایی و بدون مصرف دارو قند خون را به حد طبیعی برساند. حتی در مواقعی كه به طور همزمان دارو نیز مصرف می‌شود. كاهش وزن اثر بخشی داروها را به نحو مؤثری بیشتر می‌كند
.۱۰- آزمایش هموگلوبین A۱C چیست و چه اهمیتی دارد؟
آزمایش هموگلوبین A۱C كه به صورت درصد بین می‌شود نشان میدهد كه در طول ۳- ۲ ماه گذشته چند درصد از هموگلوبین خون كه یكی از پروتئین‌های موجود در گلبول‌های قرمز است. با قند تركیب شده است هر چه این درصد بالاتر باشد بیانگر این است كه معدل قند خون طی ۳-۲ ماه پیش بالاتر از حد طبیعی بوده است این آزمایش وسیله بسیار خوبی بری تصمیم‌گیری در مورد موفقیت روش درمانی فعلی میباشد. در واقع وقتی می‌توان درمان یك دیابتی را موفق دانست كه درصد هموگلوبین A۱C او در حد قابل قبول باشد این حد قابل قبول مقدار هموگلوبینA۱C زیر ۸ و ترجیحاً زیر ۷ درصد است. مطالعات متعددی نشان داده‌اند كه نگه داشتن هموگلوبین A۱Cزیر ۷ درصد نه تنها از پیدایش عوارض دیابت در چشم‌ها، كلیه‌ها و اعصاب جلوگیری می‌كنند بلكه حتی در صورت وجود این عوارض باعث برگشت آنها شده و از پیشرفتشان جلوگیری به عمل می‌آورد. آزمایش هموگلوبین A۱Cرا باید ترجیحاً هر ۳ ماه یا حداكثر هر ۶ ماه یكبار انجام داد.
۱۱- آیا افراد دیابتی، می‌توانند غذاهای شیرین هم بخورند؟
اصولاً غذاهای شیرین جزء یكی از گروه‌های اصلی غذایی هستند كه كربوهیدرات نامیده می‌شوند، نان و غلات و میوه‌جات نیز جزء گروه كربوهیدرات‌ها هستند. تمامی غذاهای متعلق به گروه كربوهیدرات پس از گوارش و هضم در بدن به قند ساده (گلوكز) تبدیل می‌شوند. پس افراد دیابتی می‌توانند غذاهای شیرین حاوی شكر را جانشین غذاهای دیگر حاوی كربوهیدرات كنند. مثلاً این امكان وجود دارد تا با كم كردن از مقدار برنج یا نان در یك وعده غذیی امكان خوردن ژله به عنوان دسر بعد از غذا را فراهم كرد. نكته قابل ذكر دیگر در این مورد زیاد بودن انرژی (كالری) موجود در غذاهای شیرین میباشد كه می‌تواند در صورت عدم رعایت تعادل در مصرف آنها باعث اضافه وزن و چاقی گردد. از طرفی دیگر غذاهی شیرین گروه كربوهیدرات‌ها بر خلاف غذاهای دیگر فاقد ویتامین‌ها و املاح لازم برای بدن می‌باشند. بنابراین مصرف این غذاها و جایگزین كردنشان با غذاهای دیگر حتماً با مشاوره متخصص تغذیه‌ی كه در زمینه تغذیه دیابتی اطلاعات كافی دارد انجام بپذیرد.
ولی بهتر ین است كه افراد دیابتی به طور كلی از مصرف كربوهیدرات‌های سریع‌الجذب مثل قند و شكر، خرما، عسل، توت خشك، كشمش و انجیر خشك تا حد امكان پرهیز نمایند.
۱۲- منظور از اصطلاحات “واحد كربوهیدرات” و “شمارش واحد كربوهیدارت” چیست؟
از آنجائیكه “مقدار” كربوهیدرات یك غذا مهمترین عامل تعیین كننده قند خون بعد از غذاست، تنظیم مقدار كربوهیدراتی كه یك فرد دیابتی در هر وعده غذایی می‌خورد از اهمیت ویژه‌ی برخوردار است. مقدار كربوهیدرات موجود در غذاهای مختلف معمولاً به صورت گرم بیان می‌شود. به مقداری از هر غذا كه حاوی ۱۲-۱۰ گرم كربوهیدرات باشد یك “واحد كربوهیدرات” یا به طور خلاصه “واك” گفته می‌شود. منظور از “شمارش واحد كربوهیدرات” این است كه یك فرد دیابتی بتواند بعد از دیدن آموزش‌هی لازم تعداد واك موجود در هر وعده غذایی را محاسبه كند.این امر باعث می‌شود تا او بتواند تعداد واك مصرفی در هر وعده غذایی را مطابق با دستورات متخصص تغذیه تنظیم كند و بدینوسیله قند خون بعد از غذای خود را به خوبی كنترل نماید. در افرادی كه انسولین مصرف می‌كنند شمارش واك از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
۱۳- بهترین راه درمان حملات پایین افتادن قند خون (هیپوگلیسمی) چیست؟
درمان مناسب حملات هیپوگلیسمی مصرف كربوهیدرات‌های ساده و با جذب سریع است كه به سرعت تبدیل به قند (گلوكز) شده و جذب خون می‌گردند. از جمله این انتخاب‌های مناسب می‌توان به حبه قند، آب میوه و نوشابه گازدار اشاره كرد. مصرف شكلات یا بیسكویت مناسب نیست چون این غذاها حاوی چربی فراوان هستند كه باعث دیر جذب شدن قند خون موجود در آنها می‌شود. نكته قابل ذكر دیگر رعایت تعادل در مصرف غذاهی شیرین هنگام هیپوگلیسمی است زیرا مصرف بیش از حد و پشت سرهم ین غذاها باعث بالا رفتن قند خون می‌شود.
بهترین كار این است كه مقدار مناسبی از این غذاها (۵-۴ حبه قند و یا یك لیوان آب میوه یا نوشابه) خورده شود و اگر پس از گذشت ۱۵ دقیقه هنوز علائم هیپوگلیسمی باقی مانده بود همین تعداد دوباره مصرف شود.
۱۴- رعایت چه نكاتی قبل از شروع فعالیت ورزشی در افراد دیابتی لازم است؟
تمامی افراد دیابتی قبل از شروع فعالیت بدنی باید با پزشك معالجشان مشورت كنند تا در صورت لزوم بررسی‌های لازم از نظر وجود عوارض دیابت (مثلاً معاینه ته چشم و یا نوار قلبی) صورت بگیرد. از آنجائیكه ورزش باعث افزایش مصرف قند در بدن می‌شود قند خون را پیین بیاورد بنابرین اگر فرد دیابتی از داروهای پیین‌آورنده قند خون (قرص یا انسولین) استفاده می‌كند لازم است تا قند خون خود را قبل از شروع ورزش اندازه بگیرد و در صورتیكه مقدار آن كمتر از mg/dl ۱۰۰ باشد به علت احتمال افزایش بیشتر آن در طول فعالیت بدنی، باید ورزش كردن را تا زمان كنترل قند خون به تعویق انداخت. افرادی كه دیابت آن فقط با رژیم غذایی كنترل می‌شوند نیازی به مصرف میان وعده قبل از ورزش ندارند.
۱۵- منظور از اصطلاح “كنترل سختگیرانه دیابت” چیست؟
كنترل سختگیرانه دیابت روشی است كه در آن ۵ پایه اصلی درمان دیابت یعنی آموزش، كنترل روزانه، تغذیه صحیح ، فعالیت جسمانی و داروها به طور همزمان مورد استفاده قرار می‌گیرد و لازمه آن مشاركت فعال فرد دیابتی در طرح درمانی ارائه شده توسط “تیم مراقبت از دیابت” شامل پزشك معالج، پرستار آموزش دیده و متخصص تغذیه میباشد. یكی از ملزومات ین روش انجام آزمایشات مكرر قند خون در منزل و بكارگیری نتایج آنها در تنظیم داروها و نحوه تغذیه و فعالیت بدنی میباشد. با وجودی كه روش كنترل سختگیرانه دیابت ممكن است در ابتدا مشكل و پرهزینه به نظر برسد. ولی داری نتایج بسیار عالی در زمینه بهبود كیفیت زندگی افراد دیابتی و پیشگیری از عوارض دیابت (كه خود بسیار هزینه بر هستند) میباشد. انجام تزریقات متعدد انسولین (حداقل ۴ بار در روز) یكی از روش‌های مشهور انسولین درمانی در كنترل سختگیرانه دیابت مخصوصاً دیابت نوع ۱ است.
۱۶- اهمیت كنترل فشار خون در افراد دیابتی چیست؟
تحقیقات جدید نشان داده‌اند كه اهمیت كنترل فشار خون بالا در افراد دیابتی به منظور پیشگیری از عوارض دیابت به اندازه اهمیت كنترل قند خون است. به همین خاطر دیابتی‌ها باید فشار خون خود را به دقت كنترل كنند (فشار خون ایده‌آل برای این افراد فشار ماكزیمم كمتر از ۱۳ و مینیمم كمتر از ۱۸ میلی‌متر جیوه است). عوامل دیگری به كنترل بهتر فشار خون كمك می‌كنند عبارتند از: كاهش وزن (در صورت وجود چاقی)، كاهش مصرف نمك، ورزش مرتب، ترك سیگار و مصرف نكردن الكل
