تبیان، دستیار زندگی

بهترین راه ایجاد علاقه د ر یاد گیرند گان بهبود شرایط یاد گیری و افزایش سطح کیفی روش های آموزشی است. از این طریق یاد گیرند گان به موفقیت بیشتر د ر یاد گیری نائل می آیند ، و این کسب موفقیت علاقه و انگیزش آنها را نسبت به یاد گیری مطالب تازه افزایش می د هد .

د ر زیر روش ها و فنون د یگری معرفی می شود که استفاد ه از آنها معلم را د ر بالابرد ن سطح انگیزش د انش آموزان یاری می د هد .

۱) آنچه را که از یاد گیرند گان به عنوان هد ف آموزشی انتظار د ارید ، د ر آغاز د رس د قیقاً به آنها بگویید .

ترغیب و هد ایت یاد گیری د انش آموزان و د انشجویان مستلزم بیان صریح هد ف های آموزشی و نوع رفتارها یا مهارت هایی است که آنها می خواهند بیاموزند . پژوهش های انجام شد ه نشان د اد ه اند ، یاد گیرند گانی که از هد ف های د رس و آموزش مطلع نمی شوند ، به خوبی یاد گیرند گانی که معلم پیش از آغاز د رس د قیقاً به آنها می گوید که چه انتظاراتی از آنها د ارد ، د ر پیشرفت د رسی موفق نمی شوند . علاوه بر این مطلب، معلمان باید د ر ضمن توضیح هد ف های آموزشی به یاد گیرند گان، د ر آنها نسبت به نتایج یاد گیری انتظارات مثبتی ایجاد کنند . «ند اد ن اطلاعات ضروری به یاد گیرند گان د رباره نتایج فعالیت های یاد گیری آنان یا ایجاد انتظارات منفی د ر آنان د رباره کاری که باید انجام د هند ، منجر به انگیزه یاد گیری د ر آنها نخواهد شد .

۲) د ر شرایط مقتضی از تشویق های کلامی استفاد ه کنید .

د ر بسیاری از مواقع، تقویت ملموس به اند ازه تشویق های کلامی معلم موثر نیست. استفاد ه از اظهاراتی چون «خوب» «عالی» و «مرحبا» پس از عملکرد د رست د انش آموز از تد ابیر موثر انگیزش است. تشویق د انش آموز ساد ه ترین و طبیعی ترین وسیله ای است که به سهولت د ر اختیار معلمان قرار د ارد . موثرترین تشویق، آن است که به رفتار و عملکرد د رست د انش آموز وابسته باشد . ضمناً معلم باید به اند ازه لازم د انش آموزان را مورد ستایش و تشویق قرار د هد . تشویق بیش از حد اثرش را از د ست می د هد و از خاصیت تقویت کنند گی آن کاسته می شود . علاوه بر اظهارات شفاهی، تشویق های کتبی د ر ورقه امتحانی و د فترچه تکلیف د انش آموزان بر یاد گیری آنان اثر مثبت د ارد .

پژوهش هایی که پنیج (۱۹۵۸) د ر این باره انجام د اد ه و او را متقاعد کرد ه اند ، نشان می د هد .

وقتی معلم به خود زحمت می د هد که د ر د فترچه تکلیف د انش آموزان اظهارات تشویق آمیزی بنویسد ، این اظهارات بر کوشش، د قت، نگرش یا هر آنچه سبب افزایش یاد گیری د انش آموزان می شود ، تاثیر چشم گیری د ارد . این تاثیر از توانایی د انش آموز برای یاد گیری مستقل است.

۳) از آزمون ها و نمرات به عنوان وسیله ای برای ایجاد انگیزش د ر یاد گیرند گان استفاد ه کنید .

از آنجا که نتایج آزمون ها به صورت نمره هایی که به یاد گیرند گان د اد ه می شوند ، با پاد اش های اجتماعی چون تایید معلم و والد ین، ارتقا به کلاس بالاتر، د ریافت گواهینامه، ورود به د انشگاه، کسب مشاغل مورد علاقه، و موارد ی نظایر اینها وابسته اند ، نمره های معلمان د ارای ارزش انگیزشی زیاد ی است.

بنابراین معلم می تواند ، با اجرای مکرر آزمون ها، سطح انگیزشی یاد گیرند گان را بالا ببرد . با این حال، نکته ای که باید د ر رابطه با آزمون ها و امتحانات مختلف د ر نظر گرفته شود ، این است که از آنها به عنوان وسیله ای برای د اد ن بازخورد به د انش آموزان د ر رابطه با نحوه عملکرد و میزان یاد گیری شان استفاد ه شود ، نه به عنوان وسیله ای برای ارعاب و تنبیه آنان.

۴) از خاصیت برا نگیختگی مطالب مختلف استفاد ه کنید .

محرک های تازه، تعجب برانگیز، و پرمعنی سطح برانگیختگی را افزایش می د هند و سبب تحرک حس کنجکاوی یاد گیرند ه می شوند . معلم می تواند با ارائه مسائل و مطالبی که از این ویژگی ها برخورد ارند ، د ر یاد گیرند گان ایجاد انگیزش کند . د ر این مورد باید د قت شود که مسائل و مطالب ارائه شد ه، بیش از حد توانایی د انش آموزان، پیچید ه نباشند ، زیرا این امر ممکن است به شکست و ناکامی منجرشد ه و آنها را د لسرد کند .

۵) مطالب آموزشی را از ساد ه به مشکل ارائه د هید .

ارائه مطالب د رس به صورت متوالی، از ساد ه به د شوار، موجب می شود که یاد گیرند گان ابتد ا د ر یاد گیری مطالب ساد ه به اند ازه کافی موفقیت به د ست آورند . همچنان که قبلاً گفته شد ، این کسب موفقیت اولیه انگیزش یاد گیرند ه را برای یاد گیری های بیشتر افزایش می د هد و بر آماد گی او می افزاید . علاوه بر این، کسب پیشرفت غالباً به د ریافت مشوق های پاد اش و تایید از سوی معلم و والد ین منجر می شود ، که این خود یکی از عوامل مهم انگیزش به شمار می آید . بنابراین، معلم باید سعی کند تا د ر تمام مراحل آموزشی برای همه یاد گیرند گان فرصت کسب موفقیت را فراهم آورد .

بیش تر نوجوانان در سال های درس و مدرسه، اضطراب امتحان را تجربه می کنند. در این شرایط فشار غیر منطقی والدین هم می تواند با تشدید اضطراب نوجوان، او را در ورطه ی یک سیکل معیوب گرفتار کند. هر چند اضطراب به میزان جزیی قادر است افراد را به جلو هل بدهد و باعث پیشرفت و ترقی شان باشد، اما اضطراب مزمن از مخرب ترین احساسات بشری است که تمام توانایی و قدرت آدم را هدف می گیرد و حتی روی قدرت سیستم ایمنی بدن هم تاثیر منفی دارد.

تا حدی که افراد مضطرب، بیش تر از سایرین بیمار می شوند. طبق آمارهای علمی، دانش آموزان مضطرب بیش تر از سایر دانش آموزان سرما می خورند یا به بیماری های عفونی مبتلا می شوند. اما این مشکل هم مثل هر مشکل دیگری، راه حل دارد. این مطلب نگاهی می اندازد به ۷ توصیه ی کارشناسان برای کنترل اضطراب شب های امتحان. این ۷ توصیه را به مثابه ی ۷ تیری بدانید که با شلیک به استرس امتحان، اضطراب تان را رفع می کند.

۱) تیر اول: برنامه ریزی

بارها کارشناسان مختلف بر تهیه ی جدول زمان بندی برای روز قبل از امتحان تأکید کرده اند. اما کم تر دانش آموزی پیدا می شود که این مسأله را جدی بگیرد. گذشته از مواردی که دانش آموز خواندن کل درس را به شب قبل از امتحان موکول می کند، مواردی هم هستند که مطالب درسی یاد گرفته شده . به دلیل زمان بندی غلط و دوره ی ناصحیح در ذهن به هم می ریزد و فرد نمی تواند در امتحان نمره ی خوبی بگیرد. در یک جدول زمان بندی صحیح باید دقت کافی به استراحت و تفریح هم داده شود.

در برنامه ریزی برای درس خواندن در روز قبل از امتحان باید فاصله های زمانی خاصی برای استراحت کردن در نظر گرفته شود. البته بهتر است فاصله ی این استراحت ها بر اساس سختی یا آسانی مطلب مورد مطالعه تنظیم شود.

در چنین برنامه ای مواردی که باید روز قبل از امتحان دوره شوند، به دقت نوشته می شوند و سپس بر اساس شدت سختی مرتب می شوند. تنها در این صورت است که شما مدت زمان لازم را برای دوباره خوانی هر موضوع در نظر می گیرید و می توانید زمان بندی درستی را انجام دهید.

حتی اگر مطلبی بسیار دشوار است و مدت بسیار طولانی برای یادگیری آن مورد نیاز است، می توانید از خواندن آن صرف نظر کنید و به جای آن مطالب دیگری را که آسان تر هستند دوباره خوانی کنید. با این روش احتمال پاسخ دادن به اکثر سؤالات بخش های ساده بالاتر می رود و شما نمره ی بالاتری کسب خواهید کرد، بدون آن که لازم باشد با اضطراب یادگیری و یادآوری نکته های دشوار دست و پنجه نرم کنید.

۲) تیر دوم: استراحت

در برنامه ریزی برای درس خواندن در روز قبل از امتحان باید فاصله های زمانی خاصی برای استراحت کردن در نظر گرفته شود. البته بهتر است فاصله ی این استراحت ها بر اساس سختی یا آسانی مطلب مورد مطالعه تنظیم شود. اما نکته ی مهم این است که استراحت کردن نباید با فعالیت ها پر سر و صدا همراه باشد.

در واقع تماشای تلویزیون یا گوش دادن به موسیقی با صدای بلند به جای آرامش باعث حواس پرتی شما می شوند. استراحت هایی که برای روز قبل از امتحان در نظر گرفته می شوند باید هم برای ذهن و هم برای جسم مؤثر باشد. استراحت صحیح باعث می شود که تمرکز شما از دست نرود و در ضمن خستگی خود به عاملی برای تشدید اضطراب تان تبدیل نشود.
 

۳) تیر سوم: خواب راحت

۷ ساعت خواب کامل برای فعالیت مناسب بدن امری حیاتی است. در واقع مهم نیست چه ساعتی می خوابید یا چه ساعتی از خواب بیدار می شوید. مهم این است که وقتی می خواهید مطالب درسی را دوره کنید کاملا" هوشیار باشید و تمرکز کافی داشته باشید.

قبل از امتحان هر چیز را که باعث حواس پرتی می شود کاملا" کنار بگذارید. توجه به هر اتفاق بزرگی در اطراف باعث از بین رفتن تمرکز شما می شود. وقتی تمرکزی روی درس وجود ندارد اضطراب خود به خود به وجود می آید.

سعی کنید یک ساعت قبل از به بستر رفتن دیگر مطالعه نکنید. در ضمن بهتر است به عضلات خود هم استراحت بدهید و فعالیت بدنی شدید هم نکنید. داشتن خواب کافی یکی از مهم ترین فاکتورها در کنترل اضطراب قبل از امتحان است.

۴) تیر چهارم:تغذیه ی سالم

غذاهای مملو از ویتامین و پروتئین همیشه بهترین انتخاب هستند. مصرف میوه و سبزیجات تازه ذهن را فعال نگه می دارد و همین مسئله باعث یادگیری بهتر و کاهش اضطراب می شود. در ضمن بهتر است دور قهوه، چای و نوشابه های گازدار را هم خط بکشید. کافئین موجود در این نوشیدنی ها شما را بیدار نگه می دارد ولی قدرت به خاطر آوردن مطالب را از شما می گیرند.

۵) تیر پنجم: تمرکز فکری

روز قبل از امتحان هر چیز را که باعث حواس پرتی می شود کاملا" کنار بگذارید. توجه به هر اتفاق بزرگی در اطراف باعث از بین رفتن تمرکز شما می شود. وقتی تمرکزی روی درس وجود ندارد اضطراب خود به خود به وجود می آید.

۶) تیر ششم: مثبت اندیشی

وقت خود را با افرادی بگذرانید که به شما روحیه می دهند یا به قولی انرژی مثبتی به شما می دهند. اصولا" هر وقت فکری منفی به سراغ شما آمد فورا" همان فکر را به شکل مثبت تغییر دهید و با صدای بلند برای خود تکرار کنید. مثلا" ممکن است فکرکنید: "همه ی بچه ها یک دور کامل درس را خوانده اند و به آن مسلط هستند اما من هنوز با کتاب سر و کله می زنم. اگر چنین فکری به سراغ تان آمد بلافاصله با صدایی رسا بگویید: "من قبلا" هم چنین امتحان هایی داده ام و اکثر مواقع هم نمره ی خوبی گرفته ام.»

۷) تیر هفتم: آرامش

قبل از دوره کردن هر مطلب جدید نفس عمیق بکشید و سعی کنید ذهن خود را از هر فکر دیگری پاک کنید. در ضمن در پایان جدول زمان بندی که برای خود تهیه کرده اید زمانی را برای قدم زدن در هوای آزاد در نظر بگیرید. این کار باعث می شود قبل از امتحان فردا احساس آرامش عمیقی به شما دست دهد.

سال ها پیش جاسولین جامعه شناس آمریكایی نوشت :"در این كشور یك موج هیستریك ( رفتار بدون آگاهی ) به وجود آمده است كه همه دانش آموزان باید به هر شكلی كه شده است وارد دانشگاه شوند ، بدون در نظر گرفتن این نكته كه استعداد ، توان و علاقه به تحصیل در دانشگاه را دارند یا نه ؟ ( البته منظور او كشور خودش بود ).چنین عقیده و اندیشه ای باعث می شود كه بسیاری از نوجوانان بعدها تاوان و جریمه این خودخواهی پدر و مادر را به بهای از دست دادن سلامت جسم و روان خود بپردازند و در نتیجه به عده ای تحصیل كردهیبی سواد ، سرگشته و انگیزه از كف داده مبدل شوند .پس چرا مابرای رفع این مشکلاستعداد ها و علاقه های جوانان خود را محك نمی زنیم ."

برای ورود به دانشگاه و تحصیل در یك رشته  عواملی را باید در نظر گرفت ، از جمله :

1- میزان هوش فرد كه باید حداقل بین 110 تا 115 باشد .

2- انگیزه جوان برای تحصیل .

3- تناسب رشته تحصیلی با علاقه فرد .

4- امكانات مادی متناسب با ادامه آن رشته .

5- شخصیت فرد كه باید متناسب با زیر و بم ها و مشكلات تحصیل در دانشكده مورد نظر باشد.

و ده ها شرط فرعی دیگر كه در صورت عدم رعایت آنها،باز هم شاهد همان تحصیل كرده های بی سواد خواهیم بود .

ما مکرربا پدر و مادرهایی رو به رو می شویم كه می خواهند با زور معلم خصوصی ، ارفاق ، پارتی بازی و غیره،كودكیراكه ضریب هوشی او در حد مرزی ( 100- 90 ) است از سد تحصیلات دبیرستانی گذرانده و باز هم با اصرار و زور وارد دانشگاه نمایند . در حقیقت این كودك قربانی زیاده خواهیوالدین  خود می شود ، در حالی که اگر این پدر و مادربا یك دیدگاه واقع گرایانه با توان و استعداد فرزند خود رو به رو شوند ، می توانند از او یك نجار ، یك كارگر چاپخانه،یا یک كاسب خوب ومستعد بسازند كه در این صورت نه تنها این فرزند احساس خوشبختی می كند بلكه خیلی بیشتر برای جامعه خودمفید خواهد بود. متأسفانه در چنین موارد خاصی به نظرات  مراكز توان سنجی هوش خصوصی برمی خوریم كه بدون هیچ گونه مدرك مستند و علمی، چنین افراد متوسط و یا ضعیفی  را صاحب استعداد درخشان جلوهمی دهند و والدین رامتقاعدمی نمایند كه دیگران اشتباه كردهاندو فرزند آنان بدون تردید شایستگی ورود به دانشگاه را دارد.

جای پرسش است كه چرا هنوز این اندیشه و تفكر در اجتماع ما جا نیفتاده است كه یك تكنسین با تجربه به اندازه یك استاد دانشگاه قابل احترام است و یا یك گروهبان كاردان و كارآمد كه در بخش اسلحه شناسی،استادی تمام عیار شدهو با چشم بسته قادر به باز كردن و بستن انواع اسلحه هاست ، به همان اندازه قابل احترام است كه یك ژنرال ارتش . در نتیجهیهمین نوع تفكر نادرست است كه ما سعی می كنیم  درست یا نادرستوبه هر قیمت، فرزند خود را راهی دانشگاه نماییم ، حال نتیجه هر چه كه می خواهد باشد .

نمی خواهیم راجع به توان خاص فرد و زمینه های شخصیتی افرادیا رشته ای كه انتخاب می كنند صحبت كنیمو برای چندمین بار تکرار کنیم کهشخصی كه قادر به دیدن خون و یا بخیه شدن دست بریده نیست. چطور می تواند به یك جراح تمام عیار بدل شود ؟!حرف ما این است که اگرتمام این شرایط رعایت شد و شخص به طور واقعی استعداد و توان ورود به یك رشته دانشگاهی را داشت ، ولی ذاتاً انسانی مضطرب و دلشوره ای بود كه در تمام مدت تحصیل از تجسم یك امتحان سخت دچار دلهره می شود ، بغض می كند ، غروب های روز جمعه و صبح های شنبه همیشه برایش یك غولاست ؛ از آن گروه كودكان شكننده ایاست كه اگر خانم آموزگار بر سرهمشاگردیش دادبزند ، این كودك بغض می كند و به قول ما روان پزشكان دچار"ترس از مدرسه " می گردد.  یعنی شاخص ترین و شایع ترین نوع اختلال اضطرابی. حالا این دختر یا پسر جوان در انتظار جلسه كنكور است.  چیزی كه تمام سرنوشت و آینده او را رقم خواهد زد . در این شرایط شب ها خوابش نمی برد ، دچار حالت تهوع ، استفراغ و سردرد می شود ، به طور مكرر به دوستان خود تلفن می زند و سؤال می كند كه چه تست هایی را بخوانیم و از کدام، دیسكت ها و نوارهای آموزشیاستفاده کنیم كه احتمال موفقیتم را بالا ببرد و اگر احیاناً گیر دوستان ناقلا بیفتد وی را این گونه اذیت می كنند :

هر چه خوانده ای بی ارزش بوده، اگر از فلان كلاس كنكور یا كانون استفاده نكنی محال است در كنكور قبول شویو...در این صورت اضطراب او صد چندان می شود.

از سویی دیگر اضطراب به جز جنبه ذاتی و ژنتیك خود،در درون و از محیط خانواده آموخته می شود. یك مادر مضطرب ، كمال طلب و دلشوره ای كه با یك زمین خوردن كودك نوپای خود و یا تب كردن او،دست و پای خود را گم می كند ، چطور می تواند الگوی مقاومت ، صبر و خونسردی برای كودك خود باشد .

با توضیحات فوق برای پاسخ به این پرسش كه چطور با اضطراب كنكور در فرزندان خود رو به رو شده و مقابله كنیم،باید به پیشگیری بهداشت روان اشاره نمائیم :

1- وظیفه والدین آن است كه از همان سال های نخستین به فرزندان خود بیاموزند كه دبستان جای خوبی است كه در آن مكان انسان درس می خواند ، دوستان جدید پیدا می كند و وارد دنیای تازه ای می شود كهبسیار بهتر از خانه و بودن در كنارپدر و مادراست . اینامرممكن نمی گردد مگر آن كه پدر و مادرها بیاموزند و به این حقیقت پی ببرند كه مهد كودك و آمادگی به همان اندازهیدبستان دارای اهمیت و اعتبار است . ثابت شده است كودكانی كه این مراحل را پشت سر هم سپری می كنند بسیار اجتماعی تر و موفق تر از سایرین بوده و همچنین كمتر از دیگران دچار اضطراب می شوند تا آنجا كه سپردن كودكان زیریک سال به مهد كودك،كوچك ترین لطمه ی شخصیتی و رفتاری را در پی نخواهد داشت.

2- نباید از كودكان موجوداتی قالبی بسازیم كه فقط شاگرد اول شدن را نهایت موفقیت بدانند، بلكه باید از همان ابتدای كودكی به ایشان بیاموزیم كه ما از تو تلاش و پشتكار می خواهیم و اگر هم نمره كم آوردی شرمنده نشو، ولی سعی كن كه در دفعات بعد اشتباهات خود را جبران نمایی.

3- یك برنامه ورزشی مستمر و روزانه حتماً باید در كنار درس خواندن نوجوانان و جوانان گنجانده شود. زیرا ورزش اضطراب فرد را كاهش داده و اعتماد به نفس را به طور چشمگیری بالا می برد . در برابر مقاومت و دلیل تراشی بعضی از نوجوانان و یا جوانان كه می گویند اگر به باشگاه و یا مكان ورزشی بروم باعث اتلاف وقت می شود، ایستادگی كنید و مطمئن باشید كه به نفع اوست ، خصوصاً تأكید داشته باشید كه این ورزش باید به طور گروهی و در كنار دیگران انجام شود ، حتی انجام ورزش های انفرادی مانند وزنه برداری بهتر است كه در یك باشگاه  یا مكان ورزشی صورت گیرد .

4- به آنان بیاموزید كه افراد موفق كسانی نیستند كه بیش از سایرین درس می خوانند بلكه آنانی كه كمتر، ولی عمیق تر درس خوانده و سعی در رفع اشتباهات گذشته دارند، پیروزترند.

به ایشان بگویید در جلسه كنكور هیچ كس از وی سئوال نمی كند چند بار فلان جزوه را خوانده ای ؟ بلكه معنای كنكور این است كه فرد به چه میزان متوجه مطالب آن جزوه شده است . بسیاری از جوانان كنكوری بر این باورند كه اگر بیست بار یك جزوه خاص را بخوانند بدون شک موفق می شوند و اگر كمتر بخوانند هرگز موفق نخواهند شد.این یك باور نادرست است که بایددر رفعآن به دانش آموزان كمك كرد .

5- اگر در جلسات پیش آزمون كنكور ( كنكورهای آزمایشی ) شركت می كند به وی بیاموزید كه بلافاصله پس از ختم جلسه یك مداد و كاغذ بردارد و نتایج ضعف خود را یادداشت كند ، مانند : درك مفاهیم ریاضی ، مقایسات ، ضعف در درك پاراگراف های طولانی ، ضعف در سریع نوشتن ، عدم توانایی رعایت یا تقسیم وقت در آزمون های طولانی كه حاوی 150 تا 200 تست چهار جوابی به مدت دو ساعت است. به جوان كنكوری بگویید:فردا خیلی دیر است ، پس همین امروز نقاط ضعف خود را یادداشت كن وگرنه فردا یادت می رود كه اشكالاتت چه بوده است.

6- به او بگویید با دیگران مشورت كن كه چه نوع جزوه یا نوارهای درسی را می خوانند ولی تصمیم گیرنده نهایی خودت هستی؛ هیچ وقت با طناب دیگران ته چاه نرو و به اشتهای دیگران غذا نخور. اگر متن یك درس را خوب و درست درك كنی و بفهمی، معادل هزار تست چهار جوابی است . در مقابل اگر دو هزار تست بزنی نمی تواند جای درس های عمیق فهمیده شده را بگیرد .

7- برای رفع اضطراب،روش های آرام سازیوانبساط خاطر را كه در خانه قابل اجرا می باشند به وی آموزش دهید.به عنوان مثال : روزانهسهیاچهار بار و هربار به مدت ده دقیقه روی مبل راحتی دراز بكشد و دست و پای خودراآویزان كند. در این زمان به هیچ چیز فكر نكند و اگر بتواند یك موسیقی ملایم را گوش كند یا یك صحنه آرامش بخش را مانند موج های دریا ، صدای شاخ و برگ درختان جنگل و ... در ذهن خود مجسم سازد .

8- شب امتحان از ساعت 6-7 بعدازظهر به بعد سراغ كتاب ، جزوه و ... نرود و چه بهتر كه بیرون از خانه به یك باشگاه ورزشی ، دیدن یك فیلم و یا نمایش برود . ثابت شده است كه از این ساعت به بعد تا صبح روز امتحان،انسان هر جزوه و كتابی بخواند نه تنها آن را درست درك نمی كند،بلكه بر اضطراب وی افزوده شده و دچار این باور می شود كه هیچ چیز نمی داند .

9- باورهای مذهبی وی را تقویتکنید و به وی قوت قلب بدهید و بگویید كه خداوند از نیت خوب او باخبر است و حامی و حافظ وی خواهد بود . اگر خود شما ( پدر ، مادر ، نزدیكان و دوستان ) هم نگران آینده و سرنوشت وی هستید، به گونه ای رفتار كنید كه به او آرامش بدهید و یك قیافه خونسرد به خود بگیرید . توجه داشته باشید كه یك انسان مضطرب هیچ گاه نمی تواند به دیگران آرامش خاطر بدهد .

10- اگر می دانید كه فرزند شما مستعد اضطراباستنگران نشوید و برای رفع این اضطراب به روان پزشك و یا روان شناس مراجعه كنید تا با روش های دارویی و یا غیر دارویی مناسب به او كمك كرده و آرامش را به وی بازگردانند . اطمینان داشته باشید كه بسیاری از داروهای ضد اضطراب نه تنها خواب آور نیستند، بلكه نجات دهنده سرنوشت انسان خواهند شد .

توصیه می شود كه در مورد فوق باافرادی که صلاحیت ندارند، مشورت نكنید ، زیرا بدون تردید پاسخ آنان این خواهد بود كه دارو انسان را معتاد و دیوانه می كند. این یك اظهار نظر كاملاً غیرمسئولانه و تباه كننده سرنوشت انسان است . امیدوارم با به كارگیریده دستورالعمل فوق ، وحشت و اضطرابنابجای این عزیزان برطرف شود و در امتحان كنكور و همه مراحل زندگی موفق گردند .

متخصصان مطالعه و یادگیری به شدت اعتماد دارند که مهمترین عامل تخریب حافظه ونداشتن تمرکز عالی "اظطراب "است .برنامه ریزی درسی ،مطالعه درطول سال تحصیلی واستفاده بهتراززمان والبته آسودگی شب امتحان ازهمه اظطراب های کاذب جلوگیری می کنند.

زمان مناسب برای مطالعه از جمله موضوعاتی است كه نظریه های گوناگونی درباره آن ارائه شده و بحثهای زیادی صرورت گرفته است.

هر كس بنا بر تجربه یا تحقیق خود زمان یا زمانهای خاصی را برای مطالعه پیشنهاد می كند. به راستی بهترین زمان برای مطالعه چه موقعی است؟ چه زمانی حافظه توانایی بیشتری برای به خاطر سپاری مطالب دارد؟ در چه هنگامی از شبانه روز، مغز كارایی بالاتری دارد؟ و خلاصه اینكه در چه زمانی باید درس خواند تا بتوان حد اكثر استفاده را از درس و یادگیری برد؟

پاسخ به این پرسشها متفاوت است. عده ای معتقدند شب و خصوصا آخر شب، زمانی مناسب برای مطالعه و یادگیری است و برعكس، عده ای دیگر عقیده دارند كه مناسب ترین زمان برای یادگیری اوایل صبح است.

گروهی كه معتقدند مطالعه آخر شب مناسب تر است، میگویند چون خواننده بعد از مطالعه می خوابد ذهن فرصت كافی برای پردازش اطلاعات دارد و مطالب خوانده شده بهتر در حافظه تثبیت می گردد. لذا مطالب برای مدت طولانی تری در حافظه باقی می ماند. در واقع این گروه معتقدند از آنجا كه در هنگام خواب مطلب یا اطلاعات جدید دیگری وارد حافظه نمی شود لذا فرصت كافی برای پردازش اطلاعات وارده است.

آنان معتقدند با این روش مطالب خوانده شده بهتر به خاطر سپرده می شوند و كمتر فراموش می گردند، زیرا خواب فرصتی بسیار مناسب برای ماندگاری آنها در حافظه است.

گروهی كه مطالعه در صبح زود را پیشنهاد می كنند عقیده دارند كه یادگیری نیاز به مغز آماده وسر حال و بدون خستگی دارد . این عده معتقدند با مغز خسته نمی توان چیزی را به درستی آموخت. در واقع اصل را بر آمادگی مغز می دانند. اینان بر این عقیده هستند كه چون در شب مغز استراحت كرده و شخص خستگی ذهنی ندارد لذا هنگام صبح آمادگی بیشتری برای یادگیری دارد و آنچه در صبح خوانده شود بهتر در حافظه باقی می ماند، به همین دلیل مطالعه در اوایل صبح را پیشنهاد می كنند.

تفاوت صبح زود با آخر شب

اخیرا عده ای از محققین نظره ای داده اند مبنی بر این كه ساعات بین ۳۰/۸ تا ۳۰/۶ بعد از ظهر بهترین زمان برای مطالعه است. این پژوهشگران می گویند: علم جدید می گوید در هر ساعت از شبانه روز انسان استعداد و توانایی خاصی دارد. طبق عقاید قبلی پزشكان انسان طی ساعات مختلف شبانه روز در یك حالت تعادل پایدار به سر می برد

اما یافته های اخیر علم ( كرونوییو لوژی) نشان می دهد، بدن انسان در طی شبانه روز متحمل تغییرات زیادی در این زمینه می شود و در هر ساعت از روز توانایی خاصی دارد.

این محققین معتقدند حافظه كوتاه مدت و سرعت انتقال فكری در بیشتر افراد در ساخت آخر صبح تا اوایل بعد از ظهر به بیشترین حد فعالیت می رسد. بهترین زمان برای فعال شدن حافظه دراز مدت از ساعت۳۰/۶تا۳۰/۸ بعد از ظهر است بنابراین این اوقات زمانی بسیار مناسب برای مطالعه به شمار می رود. در ساعت آخر شب و اوایل صبح میزان حافظه دراز مدت، درك مطلب و فراگیری دروس در كمترینم حد ممكن است .

از همین نكته باید استفاده كرد و به دانش آموزان توصیه كرد و زمانی كه حافظه دراز مدت فعالیت چندانی ندارد كم تر مطالعه كند. همچنین می گویند: میزان احساسات فرد نسبت به درد به طور كلی در طی روز افزایش می یابد و در هنگام شب به حد اكثر می رسد. طبق بررسی های انجام شده در زنان باردار نیز بیشترین شروع ساعات درد زایمان ۱۲ نیمه شب تا ۴ صبح است.

زمان دقیق مطالعه

واقعیت این است كه هیچ زمانی به طور دقیق و انحصاری برای مطالعه وجود ندارد ؛ یعنی دقیقا نمی توان مشخص كرد كه در چه هنگامی باید مطالعه و در چه موقعی از آن پرهیز كرد بلكه هر وقت احساس كردید كه می توانید مطالعه كنید درس خواندن را شروع كنید.

زمان مطالعه بستگی به خود شما دارد كه چه موقعی از نظر جسمی و روانی آمادگی لازم را دارید. اگر نسبت به زمانهای خاص برای مطالعه شرطی شده اید آن اوقات بهترین زمان مطالعه است .

فرضا اگر همیشه عادت دارید صبح ها در مكان مشخص مطالعه كنید آن زمان و آن مكان برای شما بسیار مناسب است زیرا نسبت به زمان و مكان مطالعه شرطی شده اید تا آمادگی بیشتری برای تمركز و یادگیری دارید.

به یاد داشته باشید كه بلافاصله پس از غذا خوردن( خصوصا ناهار یا شام) مطالعه نكنید؛ زیرا با پر بودن معده خون به طرف آن هجوم آورده تا غذا هر چه سریعتر هضم گردد و در نتیجه خون كمتری به مغز می رسد و احساس خواب آلودگی به فرد دست داده و سطح هوشیاری مغز كاهش می یابد . بنابراین پس از صرف غذا كمی استراحت كرده و بعد مطالعه را شروع كنید.

شگفتی های زمان در حیات انسان

« اكثر انسانها از نیمه شب تا شش صبح به دنیا می آیند و بین ۴ تا ۱۰ صبح بدرود حیات می گویند.»

و اما توصیه ای برای كسانی كه شدیدا غیر فعال هستند.برنامه روزانه خود را تجدید سازمان كنید كارهای مشكل و فعالیت های خلاقه را صبح هنگامی كه كاملا هوشیار هستید انجام دهید و برنامه خود را طوری ترتیب دهید كه فعالیت های تحریك كننده و همكشی در طول ساعت اولیه بعدازظهر صورت بپذیرد.

در زیر روشهایی را عنوان می كنیم كه طی آنها می توانید با ساعت درونی تان سازگار تر و موافق تر زندگی كنید.

۹ صبح: حافظه كوتاه مدت انسان در نیمه های شب در اوج قدرت خود قرار دارد زیرا دمای بدن به پایین ترین مقدار خود می رسد و مغز در این حالت به نحو كار آیندی قادر به ذخیره اطلاعات می باشد . اما خوشبختانه حافظه كوتاه مدت شما در ساعت ۹ صبح نیز هنوز خوب كار می كند. احتمالا این درست همان زمانی است كه شما شروع به كار می كنید و اگر چنین است زمان مناسبی است برای ملاقات های كوتاه ولی نه دیدار های طولانی؛ زیرا زمان حافظه كوتاه مدت است.

۱۱ صبح: حل مسائل بین اواسط صبح و اواخر آن از هر زمان دیگری سهل تر انجام می پذیرد پس از آن به علت افزایش خستگی این توانایی سیر نزولی خود را طی می كند . بهترین وقت برای تصمیم گیری دشوار، حول و حوش قبل از نهار است.

۲تا ۵ بعد ازظهر: حساسیت نسبت به درد در واپسین ساعات بعد از ظهر به حداقل خود رسیده و بالعكس در نیمه های شب به اوج خود می رسد، بنابراین بهتر است از دندانپزشك خود خود برای بعد از ظهر وقت بگیرید و از جلسات معالجاتی در ابتدای صبح پرهیز كنید. با آغاز عصر، حساسیت نسبت به درد افزایش می یابد، بنابراین اگر بایستی با دوچرخه خود به زمین بیفتید یا تزریقی داشته باشید آن را حدود ساعت ۸ شب انجام دهید.

۳ بعد از ظهر: حافظه بلند مدت آن نوع حافظه ای است كه در موقع به خاطر آوردن وقایع دیروز یا ماه های گذشته از آن استفاده می كنیم و در حدود ۳ بعد از ظهر بیش از هر زمانی با كارآیی عمل می كند. اگر بایستی مطلب مهمی را به خاطر بسپارید این ساعت وقت آن است.

۴تا ۸ بعد از ظهر: سرعت واكنش در ابتدای روز، نسبت به هر وقت دیگری كمتر است. لیكن تدریجا بهبود یافته و بین واپسین ساعات بعد از ظهر و اواسط عصر به بالاترین مقدار خود می رسد . این بهترین موقع برای تایپ كردن یا بازی تنیس است.

۷ بعد ازظهر: متابولیسم در اوایل عصر بالاترین حد خود را دارا است و در ساعت اولیه صبح پایین ترین حد را. این حقیقت كه سرعت متابولیسم در نیمه های شب كاهش می یابد، به مبتلایان سرطان امید تازه ای می بخشد.

سلول ها در حالت «كند» خود در مقابل داروهای خاصی كمتر آسیب پذیرند و با زمان بندی صحیح وعده های مصرف مواد ضد سرطان می توان كارایی آنها را افزایش داد. داروهای ضد آسم و مسكن ها نیز در ساعات آخر عصر مۆثر ترند و اثرات جانبی كمتری را بر جای می گذارند. اما مخاطب اصلی ما دانش آموزان ، داوطلبان كنكور و دانشجویان هستند كه باید در ساعت های مختلف با توجه به آمادگی جسمانی و ذهنی مطالعه كنند و لزوما نبایستی در یك زمان بسیار كوتاه كه شاید حافظه بلند مدت با كوتاه مدت قدری بیشتر فعال هستند، مطالعه كنند. بنابراین با یك بر نامه سنجیده و دقیق سعی می كنید در ساعت های مختلف درس بخوانید.

اما نكات اشاره شده در این قسمت را نیز رعایت كنید كه به طور خلاصه عبارتند از:

**صبح ها بیشتر سعی در یادگیری مطالب داشته باشید.

**درس هایی را كه نیاز به مرور دارند ؛ ترجیحا به شب موكول كنید.

**بلافاصله پس از غذا خوردن با شكم پر مطالعه نكنید.

** قبل و بعد از مطالعه، حتما استراحت كنید.

** از روش شرطی سازی نسبت به زمان مطالعه سود جویید.

** هنگام هیجان های عصبی ،ترس ،خشم اضطراب وکینه وناراحتی مطالعه نکنید؛زیرا تمرکزندارید.

**برای مطالعه شوروشوق واشتیاق فراوان داشته باشید . درحالت خستگی وبی خوابی مطالعه نکنید ،چون برای مطالعه تمرکزحواس ندارید .

**انتظاربی جاازخود نداشته باشید .به اندازه هوش ،استعداد،توانایی وتلاشتان بهره خواهید برد.

** پس از یک ورزش سنگین ،با همان خستگی وبدن عرق کرده ،مطالعه نکنید .

** ابتدا وضعیت جسمی وروحی خود رامتعادل کنید وسپس شروع به مطالعه می کنید .

یادآوری مهم: متخصصان مطالعه و یادگیری به شدت اعتماد دارند که مهمترین عامل تخریب حافظه ونداشتن تمرکز عالی "اظطراب "است .برنامه ریزی درسی ،مطالعه درطول سال تحصیلی واستفاده بهتراززمان والبته آسودگی شب امتحان ازهمه اظطراب های کاذب جلوگیری می کنند.

یک هشدارمهم برای شما نوجوان عزیز : تمام تمرین های گفته شده تاالان فقط در صورتی پاسخ مثبت می دهند واز آنها نتیجه مطلوب حاصل می شود که به هیچ عنوان منفی حرف نزنید. وقتی شما درباره خودتان با عبارت منفی حرف می زنید،همه چیزراخراب می کنید هرگز نگویید حافظه ام خراب است واصلا هیچ چیزرانمی فهمم.

نكاتی چند در مورد روشهای صحیح مطالعه

بارها شنیده ایم كه دانش آموز یا دانشجویی می گوید :

(( دیگرحال و حوصله خواندن این كتاب را ندارم ))یا ((آنقدرازاین كتاب خسته شده ام كه قابل گفتن نیست))ویا ((هرچقدرمیخوانم مثل اینكه كمتر یاد می گیریم))ویا ((10 بار خواندم و تكرار كردم ولی بازهم یاد نگرفتم))به راستی مشكل چیست ؟ آیا برای یادگیری درس واقعا" باید 10 بار كتاب را خواند ؟ آیا باید دروس خود را پشت سرهم مروركرد؟وآیا بایددهها بار درس راتكراركردتا یادگرفت ؟ مطمئنا" اگر چنین باشد ، مطالعه كاری سخت و طاقت فرسا است . اما واقعیت چیزی دیگر است . واقعیت آن است كه این گروه از فراگیران ، روش صحیح مطالعه را نمی دانند و متاسفانه در مدرسه و دانشگاه هم چیزی راجع به چگونه درس خواندن نمی آموزند . یادگیری و مطالعه ، رابطه ای تنگاتنگ و مستقیم با یكدیگر دارند، تا جایی كه می توان این دو را لازم و ملزوم یكدیگر دانست. برای اینكه میزان یادگیری افزایش یابد باید قبل از هرچیز مطالعه ای فعال و پویا داشت .

شیوه صحیح مطالعه ،چهار مزیت عمده زیر را به دنبال دارد:

1- زمان مطالعه را كاهش میدهد.

2- میزان یادگیری را افزایش میدهد .

3-مدت نگهداری مطالب در حافظه را طولانی تر می كند.

4- بخاطر سپاری اطلاعات را آسانتر می سازد.

برای داشتن مطالعه ای فعال و پویا نوشتن نكات مهم درحین خواندن ضروری است تابرای مرور مطالب،دوباره كتاب رانخوانده و در زمانی كوتاه ازروی یادداشتهای خود مطالب را مرور كرد .

یادداشت برداری ، بخشی مهم و حساس از مطالعه است كه باید به آن توجهی خاص داشت . چون موفقیت شما را تا حدودی زیاد تضمین خواهد كرد و مدت زمان لازم برای یادگیری را كاهش خواهد داد. خواندن بدون یادداشت برداری یك علت مهم فراموشی است.

شش روش مطالعه :

خواندن بدون نوشتن خط كشیدن زیرنكات مهم حاشیه نویسی خلاصه نویسی كلید برداری خلاقیت و طرح شبكه ای مغز

1-خواندن بدون نوشتن: روش نادرست مطالعه است . مطالعه فرآیندی فعال و پویا است وبرای نیل به این هدف باید از تمام حواس خود برای درك صحیح مطالب استفاده كرد. باید با چشمان خود مطالب را خواند، باید در زمان مورد نیاز مطالب را بلند بلند ادا كرد و نكات مهم را یادداشت كرد تا هم با مطالب مورد مطالعه درگیر شده و حضوری فعال و همه جانبه در یادگیری داشت و هم در هنگام مورد نیاز ، خصوصا" قبل از امتحان ، بتوان از روی نوشته ها مرور كرد و خیلی سریع مطالب مهم را مجددا" به خاطر سپرد .

2- خط كشیدن زیر نكات مهم :این روش شاید نسبت به روش قبلی بهتر است ولی روش كاملی برای مطالعه نیست چرا كه در این روش بعضی از افراد بجای آنكه تمركز و توجه بروی یادگیری و درك مطالب داشته باشند ذهنشان معطوف به خط كشیدن زیر نكات مهم می گردد .حداقل روش صحیح خط كشیدن زیر نكات مهم به این صورت است كه ابتدا مطالب را بخوانند و مفهوم را كاملا" درك كنند و سپس زیر نكات مهم خط بكشند نه آنكه در كتاب بدنبال نكات مهم بگردند تا زیر آن را خط بكشند .

3- حاشیه نویسی :این روش نسبت بدو روش قبلی بهتر است ولی بازهم روشی كامل برای درك عمیق مطالب و خواندن كتب درسی نیست ولی می تواند برای یادگیری مطالبی كه از اهمیتی چندان برخوردار نیستند مورد استفاده قرار گیرد.

4- خلاصه نویسی : در این روش شما مطالب را میخوانید و آنچه را كه درك كرده اید بصورت خلاصه بروی دفتری یادداشت می كنید كه این روش برای مطالعه مناسب است و از روشهای قبلی بهتر می باشد چرا كه در این روش ابتدا مطالب را درك كرده سپس آنها را یادداشت می كنید اما بازهم بهترین روش برای خواندن نیست .

5- كلید برداری :كلید برداری روشی بسیار مناسب برای خواندن و نوشتن نكات مهم است . در این روش شما بعد از درك مطالب ، بصورت كلیدی نكات مهم را یادداشت می كنید و در واقع كلمه كلیدی كوتاهترین، راحتترین ،بهترین وپرمعنی ترین كلمه ای است كه با دیدن آن، مفهوم جمله تداعی شده و به خاطر آورده می شود .

6- خلاقیت و طرح شبكه ای مغز: این روش بهترین شیوه برای یادگیری خصوصا" فراگیری مطالب درسی است .در این روش شما مطالب را میخوانید بعد از درك حقیقی آنها نكات مهم را به زبان خودتان و بصورت كلیدی یادداشت می كنید و سپس كلمات كلیدی را بروی طرح شبكه ای مغز می نویسد ( در واقع نوشته های خود را به بهترین شكل ممكن سازماندهی می كنید و نكات اصلی و فرعی را مشخص می كنید)تا در دفعات بعد به جای دوباره خوانی كتاب ، فقط به طرح شبكه ای مراجعه كرده وبا دیدن كلمات كلیدی نوشته شده بروی طرح شبكه ای مغز ، آنها را خیلی سریع مرور كنید . این روش درصد موفقیت تحصیلی شما را تا حدود بسیار زیادی افزایش میدهد و درس خواندن را بسیار آسان می كند. و بازده مطالعه را افزایش میدهد.

شرایط مطالعه

((بكارگیری شرایط مطالعه یعنی بهره وری بیشتر از مطالعه ))

شرایط مطالعه ، مواردی هستند كه با دانستن ، بكارگیری و یا فراهم نمودن آنها ، می توان مطالعه ای مفیدتر با بازدهی بالاتر داشت و در واقع این شرایط به شما می آموزند كه قبل از شروع مطالعه چه اصولی را به كار گیرید ، در حین مطالعه چه مواردی را فراهم سازید و چگونه به اهداف مطالعاتی خود برسید و با دانستن آنها می توانید با آگاهی بیشتری درس خواندن را آغاز كنید و مطالعه ای فعالتر داشته باشید :

1- آغاز درست :برای موفقیت در مطالعه ،باید درست آغازكنید.

2- برنامه ریزی : یكی از عوامل اصلی موفقیت ، داشتن برنامه منظم است .

3- نظم و ترتیب: اساس هر سازمانی به نظم آن بستگی دارد .

4-حفظ آرامش: آرامش ضمیر ناخود آگاه را پویا و فعال میكند.

5- استفاده صحیح از وقت :بنیامین فرانكلین، ((آیا زندگی را دوست دارید؟ پس وقت را تلف نكنید زیرا زندگی از وقت تشكیل شده است .))

6- سلامتی و تندرستی: عقل سالم در بدن سالم است .

7- تغذیه مناسب: تغذیه صحیح نقش مهمی در سلامتی دارد.

8- دوری از مشروبات الكلی : مصرف مشروبات الكلی موجب ضعف حافظه می شود .

9 – ورزش : ورزش كلید عمر طولانی است .

10-خواب كافی: خواب فراگیری و حافظه را تقویت می كند.

11 –درك مطلب:آنچه در حافظه بلند مدت باقی می ماند ، یعنی مطالب است .

چند توصیه مهم كه بایدفراگیران علم از آن مطلع باشند.

1- حداكثر زمانی كه افراد می توانند فكر خود را بروی موضوعی متمركز كنند بیش از 30 دقیقه نیست ، یعنی باید سعی شود حدود 30 دقیقه بروی یك مطلب تمركز نمود و یا مطالعه داشت و حدود 10 الی 15 دقیقه استراحت نمود سپس مجددا" با همین روال شروع به مطالعه كرد.

2- پیش از مطالعه از صرف غذاهای چرب و سنگین خودداری كنید. و چند ساعت پس از صرف غذا مطالعه نمائید چون پس از صرف غذای سنگین بیشتر جریان خون متوجه دستگاه گوارش میشود تا به هضم و جذب غذا كمك كند و لذا خونرسانی به مغز كاهش می یابد و از قدرت تفكر و تمركز كاسته میشود . از مصرف الكل و دارو هم خودداری فرمائید همچنین غذاهای آردی مثل نان و قندی قدرت ادراك و تمركز را كم می كند نوشابه های گازدارهم همینطور هستند.

3- ذهن آدمی با هوش است اگر یادداشت بردارید خود را راحت از حفظ و بیاد سپاری مطالب می كند و نیز همزمان نمی توانید هم مطلبی را بنویسید و هم گوش دهید . پس در حین مطالعه لطفا" یادداشت برداری نمائید

چگونه از درس خواندن نتیجه بهتری بگیریم ؟
آمار نشان داده که ذهن انسان در زمان های کوتاه و مکرر بسیار متمرکزتر از زمان های طولانی عمل می کند. بنابراین حتی اگر فقط ده دقیقه برای درس خواندن فرصت دارید، آن را به فواصل زمانی کوتاهتر تقسیم کنید. همچنین بهتر است پس از هر ده دقیقه درس خواندن به خودتان استراحت بدهید.

نکاتی برای دستیابی به نتیجه دلخواه در امتحانات، ارائه روش هایی بسیار ساده در بالا بردن سرعت یادگیری، حفظ کردن و مطالعه.

در فواصل زمانی کوتاه اما پیوسته درس بخوانید

آمار نشان داده که ذهن انسان در زمان های کوتاه و مکرر بسیار متمرکزتر از زمان های طولانی عمل می کند. بنابراین حتی اگر فقط ده دقیقه برای درس خواندن فرصت دارید، آن را به فواصل زمانی کوتاهتر تقسیم کنید. همچنین بهتر است پس از هر ده دقیقه درس خواندن به خودتان استراحت بدهید.
از آنجا که مغز انسان به منظور ساخت پروتئین و تجدید نیرو به زمان نیازمند است، این روش کارایی بسیاری دارد. زمان استراحت به مغز فرصت جذب آموخته ها را می دهد، در مقابل درس خواندن برای مدت زمان طولانی نه تنها کسالت آور است، بلکه باعث خستگی، ایجاد استرس و گیج شدن می شود، در نتیجه قدرت یادگیری را کاهش می دهد.
با خیالی آسوده استراحت کنید
اگر زمان شما اجازه می دهد به منظور تجدید قوا، یک روز کامل را به استراحت بگذرانید. با این کار ممکن است احساس عذاب وجدان کنید و مرتبا با خود بگوئید : باید امروز را هم درس می خواندم و زمان گرانبهایی را که به استراحت تخصیص داده اید، با استرس سپری کنید. اما همانطور که در بالا اشاره شد، فراموش نکنید که در حالت استرس مغز اطلاعات جدید را جذب نمی کند. یک روز را به فراغت بگذرانید و احساس بدی از درس نخواندن خود نداشته باشید.
وضعیت جسمی خود را در نظر بگیرید
در زمان هایی که خسته، عصبانی ، حواس پرت و شتاب زده هستید درس نخوانید. زمانی که مغز انسان در حالت آرامش است، مانند یک اسفنج اطلاعات را جذب می کند، برعکس زمانی که استرس دارید، تلاش شما برای یادگیری بی فایده است، زیرا در چنین حالتی مغز اطلاعات را دفع می کند. هیچگاه در زمانی که فکر شما به چیزهای دیگری مشغول است، خود را مجبور به درس خواندن و یادگیری نکنید، این کار چیزی جز اتلاف وقت نیست.
درس ها را در همان روز مرور کنید
زمانی که چیز جدیدی یاد می گیرید، سعی کنید در همان روز نکات مهمش را دوره کنید. با گذشت چند روز، برای یادآوری آن مطالب به تلاش بیشتری نیاز خواهید داشت. به هر حال یک مرور سریع در انتهای روز، باعث ماندگاری بیشتر در مغز و یادآوری آسانتر مطالب خواهد بود.
مرحله به مرحله پیش بروید
ممکن است باور نداشته باشید که همیشه از کل به جزء و از بزرگ به کوچک رسیدن ، روش کارایی در امر یادگیری در سنین مختلف است. در زمان درس خواندن ابتدا سعی کنید یک درک کلی از مطلب داشته باشید سپس وارد جزئیات شوید، با این روش امکان موفقیت شما بیشتر می شود.
محیطی مناسب برای درس خواندن فراهم کنید
همیشه فراهم کردن محیط مناسب برای درس خواندن را در اولویت اول قرار دهید. به طور مثال اگر به سکوت احتیاج دارید، تمام سعی تان را برای ایجاد یک مکان دور از سر و صدا برای موفقیت در درس خواندن ، به کار بگیرید.
میزان خستگی مغزتان را در نظر داشته باشید
کاملا طبیعی است که گاهی مغز انسان در اثر خستگی، مطالب را فراموش می کند، این امر هرگز بدان معنا نیست که شما آدم کودنی هستید، به جای عصبانی شدن، سعی کنید چنین حالتی را پیش بینی کنید و با آن کنار بیایید.
تصور کنید که مغز شما لایه های اطلاعات را به ترتیب روی هم می چیند، با قرار گرفتن اطلاعات جدید در سطوح بالا، اطلاعات لایه های پایین تر کهنه شده و به آسانی قابل دسترس نخواهند بود، بنابراین به فراخوانی شما دیرتر جواب می دهند، مرور کردن تنها روش جلوگیری از چنین پیشامدی است.
با برنامه ریزی مناسب، درس خواندن را به عادت تبدیل کنید
عموما اگر ساعات مشخصی از روز را برای درس خواندن برنامه ریزی کنید، خیلی زود به آن عادت خواهید کرد. بدون تخصیص ساعات مشخصی از روز، ممکن است هیچگاه وقت درس خواندن پیش نیاید. یک روش مناسب برای این کار یادداشت کردن زمان در دفتر روزانه است، درست مثل اینکه از پزشک وقت گرفته اید، مثلا در دفتر یادداشت خود بنویسید : 2 تا 4 بعد از ظهر– درس خواندن
هدف داشته باشید
یکی از دلایل اصلی که باعث می شود افراد به اهداف خود نرسند این است که معمولا آنها را دست نیافتنی می پندارند. در صورتی که با برنامه ریزی و مدیریت صحییح می توان به کلیه اهداف خود دست یافت.
کافی است سعی کنید فرق بین اهداف کوتاه مدت و بلند مدت خود را دریابید، اهداف بلند مدت را مانند یک رویا در ذهن بپرورانید و نگه دارید، در عین حال فعالیت های روزانه زندگی را به اهداف کوتاه مدت اختصاص دهید.
ناامیدی دشمن یادگیری است
افرادی که دائما خود را به دلیل کندی در یادگیری سرزنش می کنند، حتی اگر پیشرفتی مناسب و قوه یادگیری بالایی داشته باشند، همواره در استرس به سر می برند. در مقابل افرادی که به خود و سرعت یادگیری شان اطمینان دارند، حتی اگر از هوش و استعداد کمتری نسبت به گروه قبل برخوردار باشند، نتیجه کارشان بهتر است، زیرا این افراد انرژی خود را صرف نگرانی و حساسیت های بی مورد نکرده ، آهسته و پیوسته پیش می روند.  

کاری از انجمن تخصصی کنکور راسخون