بنده ای که آماده مناجات و راز و نیاز با آفریدگار جهان هستی می گردد، باید از هر لحاظ خود را مهیا سازد و با حالت مورد پسند و هیئتی نیکو در محضر او، حاضر شود.بدون طهارت از پلیدی های ظاهری و باطنی نمی توان به دستگاه قدسی آن عزیز راه یافت.
حال وضو و طهارت نیز، مقدمه و کلید برای ورود به گلستان سرسبز نماز و مناجات است و در نتیجه آغازی برای ورود به بهشت ( الوضوء مفتاح الصلاة و الصلاة مفتاح الجنة ).1
امام هشتم(ع) درباره فلسفه و اسرار ((وضو)) می فرماید:
1- وضو، یک آدب در برابر خداوند است تا بنده هنگام نماز، وقتی در برابر او می ایستد پاک باشد.
2- همچنین از آلودگی ها و پلیدی ها، پاکیزه شود.
3- به علاوه [فایده] وضو، از بین رفتن کسالت و طرد خواب آلودگی (و ایجاد نشاط) است.
4- دل و روح را آماده ایستادن در برابر پروردگار می سازد.
5- در وضو شستن صورت و مسح سر و پاها واجب است؛ زیرا اینها عضوهایی است که در نماز به کار گرفته می شوند...2
علاوه بر این می توان به فلسفه و حکمت های زیر نیز اشاره کرد:
الف) وضو به معنای نظافت، شست و شو و پاکیزگی است.ما قسمت هایی از بدن را _ که معمولا بیرون است _ پاکیزه می کنیم.
صورت بیرون است و زودتر کثیف می شود؛ دست معمولا تا آرنج بیرون است و در مواقع معمولی بیشتر کثیف می شود؛ بعد هم قسمتی از جلو سر و روی پا که بیرون است همه را تمیز می کنیم.
البته پاکیزه کردن را باید برای خدا و اطاعت از دستورات او انجام داد.
آمـادگی جسـم و روان است وضـو مفتاح در باغ جنان است وضو
با آب حیات عشق ، دل را بشوئید آئـینه پاکــی جهان است وضو
ب) شهید بهشتی(ره) درباره فلسفه وضو افزوده است: ((وضو، شست و شو کردن و آنگه به مسجد و محل نماز خرامیدن است.
یک قدم به سمت پاکی معنوی برداشتن است.لذا، اگر کسی همین حالا نیز به حمام رفته باشد، باید برای خدا وضو بگیرد تا یک قدم به خلوص و خدایی بودن نزدیک تر شده باشد.))3
ج) وضو؛ به عنوان مقدمه نماز نه تنها موجب تطهیر جسم از آلودگی ها می شود؛ بلکه تطهیر روح را در برمی گیرد.
با وضو مؤمن احساس می کند، جسم و روحش از آلودگی گناهان و لغزش ها پاک شده است.
این احساس پاکی و طهارت جسمی و روحی، انسان را برای ارتباط معنوی با خدا و ورود به حالت آرام سازی جسمی و روحی در نماز آماه می سازد.4
....................................................................................................................................
پی نوشت:
1.نهج الفصاحه، ح1588.
2.وسائل الشیعه، ج11، ص257.
3.سرود یکتاپرستی، ص20.
4.قرآن و روان شناسی، ص357.