با وجود باکتری لیستریا در طالبی، E. coli در جوانه گندم و سالمونلا در گوشت بوقلمون، به نظر می رسد غذاهایی که ما هر روز می خوریم یک بمب ساعتی هستند که هر لحظه احتمال انفجار دارند.

در این مطلب، 10 غذایی را نام برده ایم که آلوده به میکروب های متفاوت هستند و می توانند برای بدن ضرر داشته باشند:

1- گوشت مرغ

آلودگی: نتیجه تحقیقاتی که در سال 2010 میلادی توسط «گزارش مشتری ها» منتشر شد، نشان می دهد 62 درصد از مرغ و جوجه های کبابی آلوده به باکتری کمپیلاباکتر است و 14 درصد نیز باکتری سالمونلا دارند. تعداد مرغ هایی که به باکتری های دیر مرگ آلوده هستند، نسبت به 6 سال پیش 30 درصد افزایش یافته است.

در سوپرمارکت: بهتر است به دنبال خرید مرغ های ارگانیک باشید. این مرغ ها در محیط های خلوت تر رشد کرده اند و کمتر احتمال آلودگی کمتری دارند. بهتر از آن نیز، خرید مرغ های محلی است.

در خانه: وقتی مرغ را در سینک ظرفشویی شستید، سریعا آن را داخل قابلمه بپزید. مرغ را کاملا بپزید و اجازه ندهید قسمتی از آن خام یا نیم پز باقی بماند. هنگام پخت یک مرغ درسته نیز برای اطمینان از پخته شدن آن، دمای قسمت های ضخیم ران مرغ را تست کنید.

2- همبرگر گوشت

تحقیقاتی که در آمریکا صورت گرفته است، نشان می دهد بیش از 53 درصد از همبرگرهای گوشت باکتری کلوستریدیوم پرفرینجنز، 30 درصد استافیلوکوکوس و 12 درصد، لیستریا دارند.

در سوپرمارکت: سعی کنید همبرگرهای تهیه شده از گوشت گاو ارگانیک را بخرید. یافته های علمی نشان داده اند، این همبرگرها فقط 4.5 درصد باکتری سالمونلا دارند. گاوهایی که علوفه، غله و سویا نمی خورند، اسید معده آنها افزایش می دهد و منجر به عمر بیشتر باکتری های موجود می شود.

در خانه: به تکه های همبرگر خود پونه کوهی تازه اضافه کنید. در دانشگاه ایالت کانزاس آزمایشی روی ادویه های مختلفی که خانم های خانه دار به گوشت اضافه می کنند، انجام شد و نشان داد پونه کوهی به خوبی می تواند باکتری های گوشت را از بین ببرد. برای هر 450 گرم گوشت، یک قاشق چایخوری پونه به آن اضافه کنید. در ضمن، بهتر است همبرگرهای ضخیم روی آتش مستقیم کباب شوند.

3- گوشت بوقلمون

آلودگی: بوقلمون یکی از آلوده ترین پرنده های خوراکی است. آزمایشات نشان داده اند، گوشت بوقلمون شامل یکی از باکتری های لیستریا، کمپیلاباکتر، کلوستریدیوم یا هر سه آنها به طور یکجا است.

در سوپرمارکت: سعی کنید بوقلمون ارگانیک خریداری کنید. این بوقلمون ها بدون آنتی بیوتیک رشد می کنند. بسیاری از پرورش دهنده های تجاری بوقلمون، به پرنده های خود دارو تزریق می کنند که موجب رشد بیشتر باکتری در بدن آنها می شود. در واقع، نتیجه تحقیقات کارشناسان دانشگاه مریلند نشان داد بوقلمون های ارگانیک باکتری کمتری از انواع غیر ارگانیک ندارند، اما باکتری های آنها مقاومت کمتری دارند و سریع تر از بین می روند.

در خانه: سعی کنید گوشت بوقلمون را از وعده های ثابت غذایی خود حذف کنید. این گوشت ها بسیار آلوده هستند. اما در صورت استفاده نیز باید هر سطحی که با گوشت خام بوقلمون در تماس بوده است را بسیار تمیز شست و شو بدهید و ضدعفونی کنید. به جای استفاده از اسکاچ، با دستمال یکبار مصرف آنها را بشویید. گوشت بوقلمون منبع بزرگی از باکتری های مضر است.

4- صدف خام

آلودگی: صدف های خوراکی حاوی میکروب هایی همچون کمپیلاباکتر و ویبریو ولنیفیکوس هستند. تحقیقاتی که روی صدف های خوراکی انجام شده، نشان داده است 9 درصد صدف ها به باکتری سالمونلا آلوده هستند.

در سوپرمارکت: آنها را از فروشگاه هایی تهیه کنید که به طور اختصاصی این ماده خوراکی را می فروشند.

در خانه: بسیار ساده است، حتما صدف را به طور کامل بپزید. صدف ها، خواص مفید زیادی دارند و سرشار از ویتامین هستند اما پیش از مصرف حتما آنها را بپزید.

5- تخم مرغ

آلودگی: مرغ یا تخم مرغ، کدام آلوده تر است؟ مسلما تخم مرغ. تخم مرغ به طور سالانه منجر به بیماری بیش از 660 هزار نفر و مرگ 300 نفر می شود.

در سوپرمارکت: به بسته بندی تخم مرغ ها توجه کنید. اصولا تخم مرغ هایی که توسط مرغداری های بزرگ بسته بندی می شوند، احتمال بیشتری برای آلوده بودن به باکتری دارند. زیرا مرغ های زیادی در این مراکز نگهداری می شوند و در نتیجه آلودگی نیز بیشتر است. بهتر است از تخم مرغ های رسمی و محلی استفاده کنید.

در خانه: تخم مرغ را داخل جعبه خودش و در سردترین منطقه یخچال نگه دارید. پس از شکستن تخم مرغ، حتما دست های خود را بشویید. حتما تخم مرغ را کامل بپزید مگر اینکه جزو مواد غذای دیگری باشد.

6- طالبی

آلودگی: تحقیقات نشان داده حدود 3.5 درصد از طالبی ها حاوی باکتری های سالمونلا و شیگلا هستند. شیگلا، جزو باکتری هایی است که از فردی به فرد دیگر منتقل می شود.

در سوپرمارکت: خراشیدگی یا لکه های روی میوه جاهایی هستند که عامل های بیماری می توانند به داخل میوه نفوذ کنند.

در خانه: از آنجا که طالبی روی زمین پرورش داده می شود و پوست مشبک دارد، نفوذ باکتری هایی همچون سالمونلا به داخل آن بسیار آسان است. پوست میوه را با مایع ظرفشویی برای مدت 15 تا 30 ثانیه تمیز بشویید.

7- هلو

آلودگی: این میوه خوشمزه و زیبا یک هفته پیش از برداشت، ضدعفونی می شود تا لکه دار نشود. وقتی این میوه وارد بازار می شود، حداقل 9 ماده آفت کش روی پوست آن وجود دارد.

در سوپرمارکت: سعی کنید میوه های ارگانیک خریداری کنید زیرا میوه هایی همچون سیب و انگور نیز آفت کش های زیادی روی پوست خود دارند.

در خانه: بسیاری از میوه ها خودشان به طور طبیعی پوشش ضد آفت دارند، بنابراین حتما آنها را در خانه با اسکاچ یا ماده شوینده تمیز بشویید. به این ترتیب، می توانید حداقل نیمی از آلودگی ها را از بین ببرید. البته گاهی آفت کش ها سیستماتیک هستند، یعنی وقتی این مواد ضدعفونی کننده به دانه گیاه، خاک یا برگ ها تزریق می شوند، به راحتی راه خود را به گوشت میوه پیدا می کنند. در نتیجه شستن آنها نیز دردی را دوا نمی کند. به همین دلیل، بسیار مهم است که میوه های ارگانیک بخرید.

8- سالاد آماده کاهو

آلودگی: کاهویی که داخل ساندویچ همبرگر شما وجود دارد بیشتر از خود همبرگر می تواند به بدن شما آسیب برساند. تحقیقات نشان داده، سالادهای کاهوی از پیش آماده شده حدود 40 درصد حاوی باکتری کولیفورم هستند.

در سوپرمارکت: سالادهای آماده به خودی خود آلوده نیستند اما سر برگ های سبز کاهو می تواند حاوی میکروب باشد.

در خانه: برگ های کاهو را پیش از خوردن حتما به طور برگ به برگ تمیز شست و شو دهید. لطفا در نظر داشته باشید، قرار دادن برگ های شسته شده کاهو در آبکشی که مرغ خام را درون آن قرار داده بودید، بسیار خطرناک است.

9- کلاب های سرد

آلودگی: غذاهای سرد آماده در ردیف پرخطرترین غذاها قرار دارند. سازمان جهانی تغذیه و سلامت اعلام کرده این غذاها منبع باکتری هایی همچون لیستریا هستند. قرار گرفتن آنها در یخچال نیز می تواند باقی مواد غذایی را نیز آلوده کند.

در سوپرمارکت: از خرید کلاب های سرد که حاوی مقدار زیادی باکتری لیستریا هستند، اجتناب کنید. چاقوهایی که کالباس، گوشت بوقلمون و ... را برش می زنند چون به طور مرتب تمیز نمی شوند، ناقل اصلی باکتری ها به شمار می روند. سعی کنید تا حد امکان غذاهای آماده خریداری نکنید تا باکتری ها در معده شما انبار نشوند.

در خانه: وقتی می خواهید ساندویچ خانگی تهیه کنید، خردل زیادی روی آن بریزید. محققان دانشگاه واشنگتن ثابت کرده اند 90 درصد از باکتری هایی همچون لیستریا، ای- کولی و سالمونلا وقتی دو ساعت در معرض خردل قرار می گیرند، از بین می روند.

10- جوانه های سبز

آلودگی: جوانه های سبز از هر نوعی که باشند – گندم و ماش – حاوی مقدار زیادی فیتونوترینتز هستند. تحقیقات نشان داده است، جوانه گیاهانی همچون بروکلی حتی موجب سرطان معده نیز می شوند. متاسفانه، جوانه ها برای رشد به محیط گرم و مرطوب نیاز دارند و این محیط برای رشد باکتری هایی همچون لیستریا، سالمونلا و ای-کولی بسیار مناسب است.

در سوپرمارکت: سعی کنید جوانه های آماده نخرید. اگر مجبور به استفاده از این ماده غذایی بودید، سعی کنید انواع بسیار ترد، تازه و جوانه دار را انتخاب کنید و از آنهایی که بوی کهنه گی می دهند یا لیز و تیره هستند اجتناب کنید.

در خانه: به محض خریدن، آنها را داخل یخچال بگذارید و پیش از خوردن حتما آنها را بپزید./ سایت سیمرغ 

بدن انسان می‌تواند ویتامین D تولید کند. برخورد اشعه فرا بنفش خورشید به سطح پوست باعث می‌شود یکی از مشتقات کلسترول در زیر پوست به پیش ساز ویتامین D تبدیل شود. به این ترتیب حضور افراد در آفتاب برای ساخته شدن ویتامین D بسیار مفید است.

ویتامین D نوعی چربی است و مواد غذایی غنی از ویتامین D شامل شیر، پنیر، کره، خامه و ماهی‌های چرب مثل سالمون، ساردین و ماهی تن هستند. گوشت و تخم مرغ نیز دارای ویتامین D هستند، ولی چندان غنی نیستند.

عملکرد اصلی ویتامین D حفظ مخازن کلسیم و فسفر بدن است. این ویتامین با تاثیر روی مخاط روده باریک باعث می‌شود درصد زیادی از کلسیم و فسفر موجود در مواد غذایی جذب شود و مانع دفع این مواد با ارزش می‌شود.

یکی از مهم ترین علائم کمبود ویتامین D، دردهای استخوانی است.

کمبود ویتامین D به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. دلیل اول این است که مواد غذایی حاوی ویتامین D خیلی کم مصرف شود که این حالت در بیشتر نقاط جهان از جمله ایران نادر است.

دلیل دوم سوء‌جذب ویتامین D است؛ یعنی به رغم مصرف کافی مواد غذایی حاوی ویتامین، به دلیل بیماری‌های مختلف روده‌ای این ویتامین جذب نشود و کمبود ویتامین D ایجاد شود. افراد مسن به دلیل بیماری‌های مختلف روده‌ای در معرض این نوع کمبود ویتامین هستند.

سومین و مهم‌ترین دلیل کمبود ویتامین D دوری از آفتاب است. درسال‌های اخیر آپارتمان نشینی و استفاده روز افزون از ضد آفتاب‌ها عملا ساخته شدن ویتامین D را بسیار محدود کرده است.

کمبود ویتامین D باعث می‌شود سطح کلسیم خون پایین بیاید و رسوب کلسیم در استخوان‌ها کم شود. به این ترتیب بیماری نرمی استخوان ایجاد می‌شود. علامت اصلی این بیماری درد شدید سراسری استخوان‌ها، بخصوص استخوان‌های تنه و لگن است. از دیگر علائم مهم این بیماری ضعف عضلانی بویژه عضلات ران و شانه است. بعلاوه استخوان‌های نرم در معرض شکستگی قرار دارند.

افرادی که به آفتاب دسترسی ندارند و مواد غنی از ویتامین D نیز مصرف نمی‌کنند، به اجبار باید از انواع مکمل‌های ویتامینی موجود در بازار استفاده کنند. فقط باید دانست استفاده از این مکمل‌ها حداکثر به میزان هزار واحد در روز مورد نیاز است و مقادیر بیشتر می‌تواند باعث مسمومیت مزمن و خطرات ناشی از آن شود.

برخورد اشعه آفتاب به صورت، گردن، بازوها و دست‌ها به مدت 15 دقیقه برای ساخته شدن ویتامین D کافی است و پس از آن می‌توان از ضد آفتاب‌ها برای جلوگیری از مضرات اشعه فرابنفش استفاده کرد. این میزان پرتوی خورشید البته به شرط این که هوا صاف باشد و مانعی در مقابل آن وجود نداشته باشد اگر دو بار در هفته به بدن بتابد، تمام نیاز فرد به ویتامین D را تامین می‌کند و از بیماری نرمی استخوان پیشگیری می‌شود.

دکتر رضا کریمی

‌ فوق‌تخصص بیماری‌های غدد و متابولیسم 

در هوای گرم تابستان با توجه به فعالیت بیشتر باکتری‌ها وفسادپذیری بالاتر غذاها بهتر است از مصرف غذاهایی چون سالاد الویه، سوسیس و کالباس، ماهی و ... که بطور کلی نسبت به سایر غذاها فسادپذیری بالاتری دارند خودداری کرد. در این شرایط مصرف انواع کنسروها نظیر تن، لوبیا، قارچ، ذرت، خوراک بادمجان، خورش‌ها و ... می‌تواند گزینه به مراتب مطمئن‌تری باشد. در مورد کنسرو ماهی تن لازم است پیش از سفر حتما آن را به مدت 20 دقیقه بجوشانید و در صورت مشاهده نکردن تغییر شکل در فرم قوطی کنسرو آن را در توشه سفر خود قرار دهید.

مصرف سالاد و دیگر انواع غذاهای حاضری سبک مثل نان و پنیر و هندوانه یا خربزه نیز در طول سفر می‌تواند دلچسب و در عین حال رفع کننده خستگی باشد.

با این حال اگر تمایل به مصرف غذاهایی مثل سالاد الویه و دیگر انواع حاضری‌ها را دارید پیشنهاد می‌کنیم، این نوع اغذیه را از سوپرمارکت‌ها در طول مسیر خریداری کنید و هنگام خرید دقت کنید که فروشنده آن را از یخچال خارج و تحویل شما دهد.

کبد یا همان جگر یکی از مهم‌ترین دستگاه‌های پالاینده بدن است که به طور مختصر فعالیت‌هایی مانند پالایش خون، پروتئین‌سازی، سم‌زدایی، تنظیم قند، ذخیره‌سازی مواد حیاتی‌ و سوخت و ساز را بر عهده دارد.

از آنجا که بیماری کبدچرب از جمله بیماری های خاموش و بی‌نشانه است، پیشگیری از ابتلا به آن در اولویت‌ها قرار می‌گیرد، زیرا این بیماری معمولا زمانی خود را نمایان می‌کند که ذرات چربی بخش زیادی از سلول‌های کبدی را به خود درگیر کرده‌اند. 

قرار گرفتن در معرض باد مستقیم کولر در خودرو و ماشین سلامت چشم ها را تحت تاثیر قرار می دهد و به مرور زمان باعث خشکی چشم ها می شود.

کی پور در پایان تاکید کرد:نوشیدن مایعات به میزان کافی و مصرف غذاهای دریایی غنی از امگا3 نقش مهمی در پیشگیری از خشکی چشم به ویژه در فصل تابستان دارند. 

اهمیت نوع پوشش مردان اگر بیشتر از زنان نباشد کمتر نیست. این را مطرح‌ترین طراحان و کارشناسان مد و لباس با تاکید روی طراحی لباس‌های به روز و با‌وقار ثابت کرده‌اند. اما همه چیز کیفیت و قیمت بالا نیست چون گران‌ترین لباس اگر مطابق سر و شکل ظاهری شما انتخاب نشود روی تن‌تان خوش نخواهد نشست.ما در این بخش به کمک شما آمده‌ایم تا در انتخاب و پوشیدن لباس‌هایی مناسب اندامتان حرفه‌ای‌تر عمل کنید.

به گزارش جام جم سرا به نقل از ضمیمه چاردیواری ، هر مردی باید لباسی را بپوشد که مناسب قد و قواره‌اش باشد، یعنی لباس‌های کسی که بلند یا لاغر است باید با لباس‌های شخصی که کوتاه یا چاق است، کاملا متفاوت باشد تا ضمن برطرف کردن نواقص ظاهری، چهره‌ای شیک و مرتب از او بسازد. اما این کار مهارت می‌خواهد که چندان سخت هم نیست. کافی است قبل از خرید به شرایط ظاهری از جمله قد و وزن خود توجه کنید. چون اندازه قد شما با وجود ثابت بودن هم تحت تاثیر کاهش یا افزایش وزنتان قرار می‌گیرد. پس اگر اندامتان را در فهرست زیر پیدا کردید با در نظر گرفتن این فاکتورها در خرید لباس بیشتر دقت کنید.

مردان لاغر اندام و بلند قامت: انتخاب تیشرت یا پیراهن‌های طرح‌دار بویژه با راه‌راه‌های افقی بهترین انتخاب برای پر‌تر نشان دادن اندام شماست. از طرفی برای خرید کت، مدل‌های کمر هلالی را انتخاب کنید تا با پوشیدن و بستن دکمه‌های آن لاغر بودن شما به چشم نیاید. اگر عادت به پوشیدن شلوارهای اسپرت و تنگ دارید، با تا زدن پاچه‌های آن پاهای بلند شما کوتاه‌تر به نظر خواهد رسید، اما اگر انتخاب همیشگی شما پوشیدن شلوارهای رسمی مردانه است مدل‌های راسته و خوش‌دوخت آن به مراتب ظاهر بهتری از شلوارهای پارچه‌ای گشاد یا خیلی تنگ خواهد داشت. در فصول سرد هم می‌توانید با پوشیدن چند لباس (تیشرت، پلیور وکاپشن) روی هم به پر حجم‌تر نشان دادن بالا‌تنه‌تان کمک کنید.

مردان چاق و کوتاه قد: انتخاب لباس‌های خیلی تنگ یا خیلی گشاد اشتباه بزرگی در پوشش این شکل اندام‌های مردانه خواهد بود. برای مثال کت شما باید دقیقا اندازه‌تان باشد و بخوبی روی شانه‌هایتان قرار گیرد، پس برای این‌که این کت اندام شما را کمی V شکل و تراشیده‌تر کند بهتر است دکمه بالایی کت را ببندید، اما اگر شکم بزرگی دارید مراقب باشید با بستن همان دکمه ظاهر کت شما را روی تن‌تان خراب نکند. سعی کنید از بلوز و تیشرت‌های تیره رنگ و پیراهن‌های سایز واقعی خودتان استفاده کنید یا پیراهن‌ها و تیشرت‌هایی انتخاب کنید که تک‌رنگ و ساده باشند. پوشیدن شلواری که نه خیلی تنگ و نه خیلی راسته باشد برای شما بهتر است چون این سبک شلوارها باعث می‌شود تا پاهایتان بلندتر از اندازه واقعی‌اش به نظر برسد.

مردان با اندام ورزشکاری: لباس‌هایی که راه‌راه‌های عمودی یا حتی چهارخانه‌ای داشته باشد مناسب‌ترین انتخاب برای شماست. شما حتی می‌توانید پیراهن‌های مردانه تنگ که کمرهای هلالی و جذب دارد به تن کنید، اما در مورد کت، بهترین انتخاب کت‌هایی است که شانه‌های عریضی دارد و کمر آن کمی تنگ است. از طرف دیگر لباس‌هایی مانند کت‌های پشمی و کاپشن‌های بادی در زمستان شما را پهن‌تر از چیزی که هستید نشان می‌دهد و شلورهای دمپا تنگ اصلا مناسب شما نیست. 

سلامت جامعه از سلامت مواد غذایی جدا نیست. در جامعه‌ای که مواد غذایی سالم به دست شهروندان نرسد، هم آمار بیماری‌های غیرواگیر افزایش پیدا می‌کند و هم هزینه‌های درمانی، سر به فلک می‌گذارد.

از همین روست که در نظام‌های توسعه یافته سلامت تلاش می‌کنند که با افزایش سلامت مواد غذایی، شیر فلکه بیماری را از سرچشمه ببندند؛ اما در کشور ما شاهد هستیم که خیلی اوقات، هم در حوزه تولید مواد غذایی و هم در بازار عرضه این فرآورده ها، استانداردهای بهداشت و سلامت رعایت نمی‌شود.

اگر تا دیروز، عرضه مواد غذایی ناسالم در بسیاری از رستوران‌های بین‌راهی، سلامت مسافران را تهدید می‌کرد، حالا در برخی رستوران‌های داخل شهر و همچنین در بسیاری از سلف‌سرویس‌هایی که روز به روز بر تعدادشان افزوده می‌شود، شاهد توزیع فرآورده‌های غیربهداشتی هستیم.

در این بین، شیوه نگهداری فرآورده‌ها و مواد اولیه غذایی نیز در کشور ما چنگی به دل نمی‌زند و در بسیاری از اغذیه‌فروشی‌ها و حتی سوپرمارکت‌ها، مواد غذایی با روش‌های غیربهداشتی، حمل و نگهداری می‌شود. انتشار تصویر مرغ‌های گوشتی تلنبار شده در کنار توالت یکی از اغذیه‌فروشی‌ها که اخیرا نیز در فضای مجازی، بازخورد گسترده‌ای داشته، فقط گوشه‌ای از وضعیت فعلی بازار نابسامان تولید و توزیع مواد غذایی است که سلامت شهروندان را نشانه رفته است.

اوج مشکل در سلف سرویس‌ها و رستوران‌های کوچک

نمی‌توان با قاطعیت گفت که چه رستوران‌هایی با چه ویژگی‌هایی بیشترین مشکل بهداشتی را در تولید و عرضه مواد غذایی دارند؛ زیرا تخلف‌های غذایی ممکن است در هر محلی اتفاق بیفتد، اما دکتر محمدحسین عزیزی، رئیس انجمن علوم و صنایع غذایی ایران در گفت‌وگو با جام‌جم تاکید دارد: «در بسیاری از رستوران‌های بزرگ و مشهور، اوضاع بهداشتی تولید و عرضه مواد غذایی مساعدتر از بقیه اغذیه‌فروشی‌هاست. در مراکز بزرگ فروش مواد غذایی، خیلی اوقات خود این مراکز هم متخصصان بهداشت استخدام می‌کنند تا برای رضایت و نگه داشتن مشتری هم که شده، محصول سالم‌تری به دست مصرف‌کننده برسانند.»

این عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس خاطرنشان می‌کند: «بیشترین مشکل بهداشتی در بازار تولید و عرضه غذا به رستوران‌های بین راهی، رستوران‌های کوچک و زیرپله‌ای در داخل شهرها و سلف سرویس‌هایی برمی گردد که اخیرا نیز تعدادشان زیاد شده است.»

بالا بودن میزان تخلف این مراکز هم به عقیده عزیزی به این دلیل است که «در این مراکز معمولا مسئول کنترل مواد غذایی حضور ندارد و برای صرفه‌جویی بیشتر، مالکان این مراکز عرضه مواد غذایی، تمایلی به استخدام متخصصان بهداشت ندارند. از طرفی، میزان بازرسی‌ها از این مراکز هم کمتر از مراکز بزرگ عرضه‌کننده مواد غذایی است که درنتیجه، این موارد باعث شده است که حجم تخلف‌ها در این مراکز بیشتر شود.»

در سلف سرویس‌هایی که محصولاتی مثل فلافل، ساندویچ و فست فود را به مشتری می‌فروشند، نیز به باور عزیزی، «مواد غذایی عرضه شده از کیفیت بهداشتی لازم برخوردار نیست، زیرا محصولات غذایی مثل کاهو و سبزی را در فضای باز و در شرایط نامناسب عرضه می‌کنند و به همین دلیل، احتمال آلودگی و بیماری زایی در سلف‌سرویس‌ها بسیار بالاست.»

مسمومیت، بروز بیماری‌های گوارشی و حتی ابتلا به انواع سرطان‌ها و بیماری‌های مزمن، فقط یک چشمه از تبعات مصرف بلندمدت محصولات غذایی ناسالم است که می‌تواند هر فردی را گرفتار کند.

مردم؛ مهم‌ترین رکن ناظر بر سلامت غذایی

هم وزارت بهداشت و هم سایر دستگاه‌های نظارتی زیرمجموعه پلیس و قوه قضاییه بر سلامت رستوران‌ها و اغذیه‌فروشی‌ها نظارت دارند؛ اما مساله اینجاست که حجم تخلف‌ها بسیار بیشتر از حجم بازرسی‌های دوره‌ای از این مراکز است.

دکتر هدایت حسینی، رئیس انستیتو تغذیه و صنایع غذایی کشور، وابسته به وزارت بهداشت در گفت‌وگو با جام‌جمبه برخی استانداردهای غذایی کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: «همه تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان مواد غذایی باید استانداردهای علمی را رعایت کنند و مطابق این استانداردها، فرآورده‌هایشان را به فروش برسانند. مثلا موادی مثل گوشت‌ها که فسادپذیری آنها بالاست، باید در دمای منفی 18 نگهداری شوند. مواد دیگری مثل لبنیات که در بلندمدت فسادپذیر هستند، باید در دمای یخچالی یا همان صفر تا 4 درجه نگهداری شوند، اما موادی مثل برنج نپخته یا سیب زمینی که فسادپذیری پایینی دارند، می‌توانند در دمای 20 درجه هم نگهداری شوند.»

به گفته این مقام مسئول، «در مورد آب‌های آشامیدنی هم باید شرایط مناسب نگهداری رعایت شود. مثلا این آب‌های بسته‌بندی شده نباید در معرض مستقیم تابش نور خورشید قرار بگیرد؛ زیرا این اتفاق موجب تغییر شیمیایی در ترکیب این آب‌ها می‌شود.»

از سوی دیگر، وزارت بهداشت بارها اعلام کرده است که به دلیل کمبود نیرو و تجهیزات نمی‌تواند به تنهایی بر فعالیت همه مراکز تهیه و تولید غذا نظارت کند. پیشتر رسول دیناروند، رئیس سازمان غذا و دارو نیز بصراحت اعلام کرده بود: «امکانات و تعداد بازرسان ما برای نظارت بر محصولات غذایی، کم و محدود است.»

این موضوعی است که عزیزی، رئیس انجمن علوم و صنایع غذایی ایران هم آن را تائید می‌کند و می‌گوید: «بهترین راه مقابله با تخلف‌های بهداشتی در حوزه مواد غذایی این است که خود مردم، موارد تخلف را به ناظران اطلاع دهند و همچنین از خرید فرآورده‌های نامطمئن و خرید محصولات غذایی در اماکنی که بهداشت مواد غذایی را رعایت نمی‌کنند، خودداری کنند.»

واقعیت هم این است که نمی‌توان در مقابل هر اغذیه‌فروشی، یک نگهبان و ناظر گذاشت، بلکه این خود شهروندان هستند که می‌توانند با نخریدن محصولات ناسالم و مشکوک، این مغازه‌ها را به ورشکستگی بکشانند.

امین جلالوند - جامعه 

چند روز است شایعه‌ای در شبکه‌های اجتماعی درباره رگه‌های سفید موجود در گوجه‌فرنگی منتشر شده است. متن این شایعه به این شرح است:

«وجود رگه‌های سفید در برخی گوجه‌فرنگی‌های موجود در بازار، نشانه نیترات و باقیمانده سموم کودها ست که موجب سرطان می‌شود.»

اگرچه بسیاری از مشکلات و بیماری‌های امروز انسان ناشی از مواد غذایی ناسالم است که در شرایط غیربهداشتی کاشت یا برداشت می‌شوند، اما این به این معنی نیست که هر ویژگی غیرعادی در محصولات غذایی دلیل سرطان‌زا بودن آنها باشد. رگه‌های سفیدی که در بعضی گوجه‌فرنگی‌ها وجود دارد نشانه نیترات یا سرطان‌زا بودن گوجه‌فرنگی نیست و در بسیاری از موارد از عدم تعادل غذایی در این محصول حکایت می‌کند. برای مثال اگر کلسیم یا فسفر گوجه‌فرنگی کمتر از حد طبیعی باشد، در هنگام رشد بخوبی رنگ نمی‌گیرد و این تعادل غذایی در مورد بقیه سبزی‌ها و صیفی‌ها نیز رایج است. نیترات موجود در کودهای شیمیایی، هنگام آبیاری محصولات شسته و وارد خاک می‌شود. بافت گیاه هم بسرعت آن را جذب می‌کند و پس از مدتی نیترات به نیتریت تبدیل می‌شود که نیتریت مشکل خاصی برای بدن انسان ندارد، اما وقتی کشاورزان کود زیادی به محصول می‌دهند، گیاه فرصت کافی برای تبدیل نیترات به نیتریت ندارد و نیترات زیادی در بافت گیاه تجمع پیدا می‌کند که برای سلامت انسان نیز خطر دارد. به طور کلی تجمع نیترات در سبزیجات برگی بیشتر از سبزیجات میوه‌ای و پیازی رخ می‌دهد و گوجه‌فرنگی از سبزیجات میوه‌ای است، اما در مصرف سبزی خوردن و کاهو به علت احتمال تجمع نیترات باید دقت بیشتری کرد و محصولات تازه‌تر مصرف شوند.

نیترات با شست‌وشو یا پوست‌گیری محصول از بین نخواهد رفت، اما میوه‌ها و سبزی‌ها سرشار از ویتامین و آنتی‌اکسیدان هستند و همین ترکیب‌ها تا حد زیادی اثر موادی مثل نیترات‌ها را خنثی می‌کنند. برای مثال گوجه‌فرنگی حجم بالایی ویتامین C و آنتی‌اکسیدان لیکوپن دارد که می‌توانند با نیترات‌ها مقابله کنند. هرچه میوه‌ها و سبزی‌ها تازه‌تر باشند و کمتر در یخچال نگهداری شوند، ویتامین و آنتی‌اکسیدان بیشتری دارند و مصرف آنها مفیدتر خواهد بود.

سپیده شعرباف‌ 

رئیس انجمن اپتومتری ایران «عینک» را بسیار بهتر از «لنز چشمی» عنوان کرد.

وی با تشریح مشکلات پلمپ برخی از عینک‌فروشی‌های غیرمجاز عنوان کرد: «مثلا وزارت بهداشت 9 ماه طول می‌کشد یک عینک‌فروشی را پلمپ کند. آنها هم در همان زمان پلاک مغازه را جابه جا می‌کند و به نوعی این پلمپ بی‌اثر می‌شود و واقعا وضع عینک در کشور ما نابسامان است».