تبیان، دستیار زندگی

جنبش حقوق مدنی بخشی از حرکت کلی تر اجتماعی تحت عنوان جدایی نژادی در ایالات متحده آمریکا است که از سال ۱۹۵۵ با هدف کسب برابری میان سیاهپوستان و سفید پوستان در ایالات متحده آمریکا آغاز شد و در سال ۱۹۶۸ با تصویب قانون مدنی به سرانجام رسید. در این دوره، مبارزات بدون خشونت و نافرمانی‌های مدنی باعث ایجاد بحران‌های متعدد مابین فعالان و دولت محلی، ایالتی و فدرال در ایالات متحده آمریکا شد که دولت، جامعه و اصناف را وادار به جبهه گیری در برابر بی عدالتی‎هایی که سیاهپوستان آمریکایی با آن مواجه بودند می‎نمود.

با آشكار شدن نشانه‎‏های پیروزی متفقین و شكست متحدین در جریان جنگ جهانی دوم، كنفرانس‎‏های متعددی با حضور سران كشورهای پیروز برای بررسی اوضاع نظامی و آینده سیاسی جهان برگزار گردید كه یكی از این نشست‏‎ها، كنفرانس دمْبارتن اوكْسْ بود كه در 21 اوت 1944میلادی با حضور سران امریكا، شوروی، چین و انگلستان در ایالت كلمبیای امریكا آغاز به كار كرد. هدف از برپایى این كنفرانس، مذاكره پیرامون تأسیس یك سازمان بین‎‏المللی بود كه بتواند راه‎‏حل‎‏هایى برای رفع مشكلات پس از جنگ ارائه دهد. در این جلسات در خصوص اساسنامه سازمان ملل متحد، مذاكراتی انجام گرفت و طرح مقدماتی منشور كه بعداً منشور ملل متحد نامیده شد، تهیه گردید. براساس توافقات حاصله در این كنفرانس، سازمان ملل مركب از یك مجمع عمومی، یك شورای امنیت، یك دبیرخانه و یك شورای اقتصادی - اجتماعی می‏‌باشد. كنفرانس دمبارتن اوكس در واقع نقطه پایان موجودیت جامعه ملل و نقطه آغاز سازمان ملل متحد بود. با این حال، سازمان ملل متحد گرچه ناكارآمدی و عدم توانایی جامعه ملل را به چالش كشانید و در حقیقت، اجماع بین‌‏المللی برای پیشگیری از جنگ را به دنبال داشت، اما در مقام عمل، از ایفای نقش واقعی خود دور مانده و با ارائه حق وتو به كشورهای بزرگ، كارایی و استقلال عمل خود را زیر سؤال برده است.

لئون تروتِسْكی عامل اصلی پیروزی انقلاب بلشویكی روسیه، در نهم آوریل 1879میلادی در اوكراین در جنوب غربی روسیه به دنیا آمد. وی در سال 1902میلادی در لندن با لنین آشنا شد و پس از گرایش به ماركْسیسم، در سایر مراحل اقدامات لنین، یار و هم‏رزم او بود. تروتسكی پس از پیروزی انقلاب كمونیستی به مدارج بالایى رسید و ارتش سرخ شوروی را ایجاد كرد. او با سازماندهی این ارتش، بالاترین نقش را در تثبیت پیروزی انقلاب روسیه پس از رهبری لنین بر عهده داشت. هدف وی از تشكیل ارتش سرخ شوروی كه در آغاز، یك نیروی غیر منظم از داوطلبان بلشویك بود. ایجاد یك نیروی مستقل از ارتش تزاری برای مقابله با قیام احتمالی بعضی از فرماندهان و واحدهای ارتش تزاری در برابر رژیم جدید بود. تروتسكی مبتكر نظریه "انقلاب مداوم" است و بر این اساس، معتقد به صدور انقلاب ماركسیستی شوروی به خارج از روسیه بود و تقویت حركت‏‎های انقلابی را در سراسر جهان از طرف دولت شوروی ضروری می‏‎دانست. در این راستا، شهرت تروتسكی در تاریخ سیاسی شوروی سابق به خاطر اختلافات ایدئولوژیكی وی با استالین است.
پس از مرگ لنین، تروتسكی خواستار ادامه مشی لنین در جهانی كردن انقلاب كمونیستی بود ولی استالین به سوسیالیسم و كمونیسم برای یك كشور اعتقاد داشت. تروتسكی كه عقایدش علیه استالین، بعدها موجب ظهور اندیشه تروتِسْكیسْم در صحنه سیاسی جهان گردید، رهبری جناح مخالف استالین را در درون حزب كمونیست پس از مرگ لنین بر عهده گرفت و طرفداران او از تندروترین ماركسیست‏‎ها به شمار می‎‏رفتند. او سستی و رخوتی را كه عارض نهضت كمونیسم شده بود به باد مذمت و انتقاد می‏‎گرفت و مخالفت با مسئله جهانی شدن كمونیسم را به منزله زیرپا نهادن اصول ماركس و لنین به شمار می‎‏آورد و آن را خیانت به انقلاب روسیه می‏‎دانست. تروتسكی و استالین كه هر دو از همرزمان لنین و از مهم‏ترین چهره‏‎های انقلاب روسیه بودند، پس از مدتی چنان دشمن یك‏دیگر شدند كه تروتسكیسم و استالینیسم، دو واژه كاملا متضاد شده بود. واژه‎‏هایى كه یكی دم از ضرورت جهانی شدن قهری كمونیسم می‏زد و دیگری خواستار تقویت اركان سوسیالیسم و كمونیسم در داخل مرزهای شوروی بود. تروتسكی در سال 1927، قبل از اجرای برنامه 5 ساله اقتصادی استالین، همراه با 75 نفر از اعضای مؤثر و بلندپایه حزب كمونیست، از كمیته مركزی و سپس از عضویت در این حزب اخراج شد و به جمهوری قزاقستان تبعید گردید. تروتسكی در سال 1937 به رهبری شبكه توطئه علیه استالین متهم گشت و پس از محاكمه، به طور غیابی به مرگ محكوم شد. تروتسكی در همین سال به مكزیك رفت تا این‏كه در 21 اوت 1940میلادی در آن كشور توسط یكی از عوامل استالین با ضربات تبر در 61 سالگی به قتل رسید. تروتسكی كتاب‏‎ها، رساله‏‎ها و مقالات جدلی فراوانی نگاشته است كه آثاری هم‏چون ادبیات و انقلاب و تاریخ انقلاب روسیه جملگی حاكی از ذكاوت فوق‎‏العاده اوست به طوری كه دشمنانش نیز به این امر اعتراف دارند.

معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران با اشاره به ویژه برنامه های دهه ولایت در مساجد، بوستان ها و اماکن فرهنگی مناطق و محلات پایتخت، از برپایی «110 جشن شادستان تهران» همزمان با اعیاد سعید قربان و غدیر خبر داد.

به گزارش روابط عمومی معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، ولی الله شجاع پوریان، ضمن تشریح ویژه برنامه ها، اعیاد خجسته و مبارک دهه ولایت را محور وحدت اسلامی برای تمامی مسلمانان دانست و افزود: این برنامه ها می تواند ارتقاءدهنده نشاط معنوی و اجتماعی شهروندان، معرف مولفه‌های سبک زندگی ایرانی- اسلامی با محوریت آموزه های مکتب علوی و اعتلا بخش فعالیت های اجتماعی و فرهنگی مرتبط با سیره و سنت ائمه اطهار علیهم السلام باشد.

وی اظهار داشت: همزمان با فرارسیدن ایام نورانی دهه ولایت، شهرداری تهران درنظر دارد با بهره مندی از تمامی ظرفیت های فرهنگی و اجتماعی ویژه برنامه های فرهنگی متناسب با ایام این دهه را با تاکید بر روح ولایت به عنوان عامل وحدت مسلمین، معرفی عید سعید غدیر به عنوان عید اخوت و برادری و با توجه به سیاست ها و رویکردهای جدید مدیریت شهری در مناطق 22گانه و مراکز فرهنگی شهرداری تهران اجرا کند.

به گفته معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، برنامه ها و جشن های گسترده ای نیز در تمامی مناطق و محله ها و مراکز و اماکن فرهنگی تفریحی شهر تهران پیش بینی شده که در ایام دهه ولایت ویژه شهروندان تهرانی برگزار می شود.

مشارکت در برگزاری مراسم دعای عرفه در مساجد و اماکن مذهبی پایتخت

وی با تأکید بر مردمی بودن برنامه ها و مشارکت عمومی شهروندان در اجرای برنامه ها، افزود: تلاش می کنیم در این برنامه ها ضمن ترویج  نشاط و شادی معنوی و اجتماعی با رعایت شعائر دینی، و مشارکت هدفمند در برنامه های شاخص و تاثیرگذار مساجد، هیئات مذهبی و تشکل های مردمی، اجرای کیفی برنامه ها، صرفه جویی در هزینه ها و پرهیز از انجام برنامه های کلیشه ای و فاقد اثربخشی را مدنظر قرار دهیم.

شجاع پوریان با اشاره به تدارک 27 عنوان ویژه برنامه پاسداشت دهه ولایت گفت: این برنامه ها همزمان با روز عرفه آغاز می شود و از عید سعید قربان تا عید سعید غدیر ادامه می یابد.

معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران اعلام کرد: به مناسبت روز نیایش معاونت های  امور اجتماعی و فرهنگی مناطق 22 گانه در برگزاری مراسم دعای عرفه در مساجد، حسینیه ها و هیئات مذهبی شهر تهران در روز عرفه مشارکت و مساعدت می کنند.

وی خاطرنشان کرد: طرح عرضه بهداشتی دام نیز روزهای سی ام و سی و یکم مرداد مصادف با روزهای عرفه و عید سعید قربان از ساعت 9 صبح تا قبل از اذان ظهر به همراه تبلیغات و درج پیام های آموزشی و فرهنگی با موضوعات عید سعید قربان و دهه ولایت به همت سازمان مدیریت میادین میوه و تره بار صورت می گیرد.

شجاع پوریان از برپایی 110 جشن شادستان تهران خبر داد و گفت: علاوه بر نورافشانی، جشن های شبانه شادستان تهران در هر یک از مناطق 22 گانه ویژه شهروندان اجرا می شود.

جشن تکریم‌ سادات در مساجد و سراهای محلات

وی افزود: همچنین سادات محلات شهر تهران طی مراسمی با عنوان سلاله اطهر در مساجد و سراهای محلات تجلیل و تکریم می شوند.

معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران از برگزاری نشست های تخصصی غدیرشناسی خبر داد و گفت: تقدیر از غدیرشناسان، تقدیر پژوهشگران و نویسندگان عرصه غدیر در سطح مناطق و مساجد منتخب شهر  از جمله برنامه های این نشست ها به شمار می رود.

برگزاری 9 شب فرهنگی در برج میلاد تهران

وی با اشاره به ویژه برنامه عید پهلوانی گفت: همزمان با عید سعید غدیر جشن و همایش ویژه باستانی کاران با محوریت اخلاق پهلوانی و جوانمردی و تاسی به الگوی حضرت امیرالمومنین علی(ع) به همت سازمان ورزش و تندرستی شهرداری تهران برگزار می شود.

شجاع پوریان، از برگزاری 9 شب فرهنگی در برج میلاد خبر داد و گفت: شب های فرهنگی استان های فارس، آذربایجان شرقی، خراسان شمالی، زنجان، خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان، سمنان، کردستان و کرمان به همراه 5 جشنواره کامکس از 31 مرداد تا 8 شهریور میزبان شهروندان تهرانی است.

افتتاح جشنواره بین المللی نمایش عروسکی مبارک در بوستان آب و آتش

وی با اشاره به ویژه برنامه های اراضی عباس آباد گفت: جشن های دهه ولایت(30 مرداد تا 6 شهریور)، جشنواره بین المللی نمایش عروسکی مبارک(27 تا 31 مرداد)، جشنواره نقالان علوی(1 الی 6 شهریور)، جشن مردمی غدیر(7 شهریور)، اجرای کنسرت استاد فخرالدینی(8 و 9 شهریور) در بوستان آب و آتش برگزار می شود. همچنین نشست های فرهنگی مهدوی( 8 و 9 شهریور) در بوستان بنادر، نشست های فرهنگی علوی(2 الی 11 شهریور) در بوستان طالقانی و جشن های غدیر( 7 و 9 شهریور) در گذر فرهنگ عباس آباد از دیگر برنامه ها به شمار می رود.

معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران خاطرنشان کرد: ویژه برنامه های سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی نیز شامل جشن غدیر و تجلیل از سادات، برپایی ایستگاه های صلواتی( 7 شهریور در ایستگاه های پرتردد)، مسابقات فرهنگی مذهبی و اهدای جوایز است.

شجاع پوریان، برگزاری جشن در حرم مطهر حضرت امام خمینی(ره) در ایام دهه ولایت از سوی سازمان بهشت زهرا(س)، برپایی ایستگاه های صلواتی در معابر و میادین پرتردد سطح منطقه با همکاری هیئت های مذهبی، تدارک جشن و ویژه برنامه ها در ایستگاه های مترو و طراحی و انتشار ویژه برنامه دهه ولایت توسط موسسه همشهری را از دیگر برنامه های دهه ولایت برشمرد.

نور افشانی 22 نقطه اصلی شهر تهران در شب عید سعید غدیر

به گفته معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار تهران، فضاسازی تبلیغی و محیط آرایی شهر نیز شامل آذین بندی 40 میدان اصلی سطح شهر به صورت ویژه، نور افشانی 22 نقطه اصلی شهر تهران در شب عید سعید غدیر، آذین بندی ساختمان ها و فضاهای دراختیار شهرداری های مناطق22گانه، اکران تبلیغات فرهنگی بر روی 100 سازه و پرتابل عرشه پل در ایام اعیاد سعید قربان و غدیرخم از سوی شهرداریهای مناطق و سازمان زیباسازی شهرداری تهران  انجام می شود.

وی، تعظیم و تکریم شعائر اسلامی با محوریت عید سعید قربان و عید سعید غدیر، تقویت وحدت و انسجام اسلامی با تأکید بر عید سعید غدیر به عنوان عید ا... الاکبر، ارتقای نشاط اجتماعی در سطح شهر و تعمیق مولفه های سبک زندگی اسلامی- ایرانی را  از جمله اهداف برنامه های دهه ولایت برشمرد.

شجاع پوریان، اظهارامیدواری کرد که مجموعه این اقدامات درسطح شهر طی ایام دهه ولایت، ضمن پاسداشت اعیاد اسلامی و ارتقای نشاط معنوی و اجتماعی شهروندان و شادی و شادکامی را برای خانواده های تهرانی به ارمغان آورد.

ژولْیوس اُوپِرْتْ، خاورشناس معروف آلمانی و بنیان‏گذار علم آسورشناسی، در نهم ژوئیه 1825میلادی در هامبورگ آلمان به دنیا آمد. او تحصیلات مقدماتی و تكمیلی خود را در آلمان، سوئیس و فرانسه گذراند و در رشته زبان‎‏شناسی و باستان‏‎شناسی به تحقیق و مطالعه پرداخت. اوپرت هم‏چنین زبان‎‏های فارسی، عربی، عبری و سانسكریت را آموخت. وی مقاله‎‏ای درباره سیستم صوتی زبان هخامنشی ارائه نمود كه در آن، روش ادا كردن حروف صدادار در زبان فرس قدیم را بیان كرد. مطالعه و ترجمه كتیبه‏‎های میخی زمان داریوش هخامنشی كه به سه زبان فرس هخامنشی، آشوری یا سامی و تورانی بود، از دیگر فعالیت‏‎های اوپرت به شمار می‏رود. از این رو، كرسی استادی آسورشناسی در فرانسه را برعهده گرفت و با تلاش‎‏های وسیع وی در این رشته، به عنوان جامع علوم و بنیان‏‎گذار آسورشناسی در جهان معرفی شد. در كنار تدریس، مطالعات حضوری در كاوش‎‏های باستان‏شناسی به اوپرت امكان داد تا بتواند نقشه شهر بابل قدیم در بین‏‎النّهرین را برطبق اصول فنی و علمی رسم كند. هرچند در این میان، كتابخانه بزرگی حاوی لوحه‎های به خط میخی كشف شد كه سر از موزه‏‎های اروپا و به ویژه انگلستان درآورد. پروفسور اوپرت بالغ بر هشتاد اثر از خود به یادگار گذاشت كه در موضوع آسورشناسی، كتیبه و نیز زبان‏‎های باستانی، تاریخ نگاری و نژادشناسی بوده است. وی در سال 1881میلادی مجله آسورشناسی را در پاریس تأسیس كرد و مقالات تتبُّعی قابل ملاحظه‎‏ای در آن نگاشت كه مورد توجه و استفاده اهل علم در اروپا و امریكا قرار گرفت. پروفسور ژولیوس اوپرت سرانجام در 21 اوت 1905میلادی در هشتاد سالگی در پاریس درگذشت.

آگوستین لویى بارون كوشی، ریاضی‏دان فرانسوی در 21 اوت 1789میلادی در شهر پاریس فرانسه به دنیا آمد. او زمانی به دنیا آمد كه فرانسه درگیر انقلاب بود به همین دلیل خانواده كوشی به روستایى در توابع پاریس رفتند و آگوستین تحت تعلیم پدر، تحصیلات خود را فرا گرفت. وی از كودكی دارای استعدادی خارق‏‎العاده در زمینه ریاضی بود. طولی نكشید كه در 15 سالگی جایزه بزرگ امپراتور را در ادبیات قدیم بُرد و در 18 سالگی از مدرسه پلی‏تكنیك با مقام اول فارغ التحصیل شد. كوشی از آن پس به تحقیق و مطالعه در ریاضیات پرداخت و به نتایج مهمی دست یافت. در واقع، بیشتر كارهای كوشی در زمینه ریاضیات محض بود و در این راستا، تحقیقات موثری در همه رشته‏‎های ریاضی از جمله تئوری توابع، حساب‏‎های دیفرانسیل و اَنتِگرال و علم تحلیل ریاضی انجام داد. هم‏چنین ریاضیات جدید به علت دو ابداع مهم كوشی كه هر یك از آن‏ها، خط سیر ریاضیات قرن نوزدهم را عوض كردند، مرهون تلاش‏‎های اوست. این دو ابداع شامل معمول ساختن دقت لازم در تعاریف و استدلال‎‏های آنالیز ریاضی و نیز ایجاد واقعی آنالیز تركیبی بر مبانی محكم، می‎‏باشند. وی هم‏چنین تئوری توابع یك متغیر موهومی را بنا نهاد و همین تئوری است كه امروزه، بزرگ‏ترین عنوان افتخار او محسوب می‏‎شود. كوشی برخلاف فردریك گائوس ریاضی‏دان شهیر آلمانی هم عصر خویش كه اكتشافات خود را پنهان می‎‏كرد، تمام اكتشافات خود را به آكادمی می‎‏فرستاد و با قدرتی كه در تعلیم عَمَلی داشته است توانست به واقعْ دقت و صحت را بر آنالیز ریاضی تحمیل كند. او كسی بود كه موفق شد اكتشافات گائوس را دو مرتبه كشف نماید. روش فكری كوشی در اكتشاف بدایع، بی‏نظیر بود و تاثیر قوی و واقعی او در ریاضیات تا سالیان دراز باقی خواهد ماند. آگوستین كوشی سرانجام در 23 مه 1857میلادی در 68 سالگی بر اثر بیماری درگذشت.

وایْتْسْ برینْگْ دریانورد معروف دانماركی در 21 آگوست 1681میلادی در شهر هوسن دانمارك به دنیا آمد. وی در سال 1704میلادی وارد نیروی دریایى روسیه شد و در جنگ علیه سوئدی‏‎ها شهرتی به دست آورد. برینگ در پایان خدمتش در نیروی دریایى، به مسافرت‏‎های اكتشافی برای روسیه دست زد و در جستجوی حدود شرقی سواحل شمال آسیا برآمد. از این رو در پنجم فوریه 1725میلادی از سن‏پطرْزبورْگ بیرون آمد و پس از گذشتن از سیبری، دریانوردی خود را آغاز كرد. وی در سال 1728میلادی در سواحل شمال شرقی آسیا ادامه مسیر داد و در 30 اوت 1740میلادی تنگ‎ه‏ای را كه بعدها به نام خودش معروف شد، كشف كرد. وی با كشف تنگه برینْگْ كه شمال شرق آسیا و شمال غرب امریكا را از هم جدا می‎‏كند، ثابت كرد كه قاره آسیا از امریكا جدا است. برینگ هم‏چنین جزایر سِنت لارِنْسْ در غرب آلاسكا در دریای برینگ، سن لوران در جنوب شرقی كانادا و دیومید در دریای برینگ را كشف كرد. وی طی سال‎‏های بعد نیز موفق به كشفیاتی گردید كه نام و آوازه‎‏اش را بلند گردانید. در یكی از این سفرها، توفان‏‎های شدید و مرض و بیماری، او را مجبور كرد كه از اكتشافات جدید چشم بپوشد و بازگردد. در راه بازگشت، كشتی وی به ساحل جزیره‏ای ویران و بی‏ آب و علف نزدیك منطقه كامْچاتْكا در شرقی‎‏ترین نقطه روسیه رسید و در آن‏جا بود كه در نوزدهم دسامبر 1741 در همان جزیره‏‎ای كه به نام او نامیده می‏شود در شصت سالگی درگذشت.

آرمان ژان دوپلس معروف به كاردینال ریشلیوْ، سیاست‏مدار برجسته و صدراعظم معروف فرانسه، در 21 آگوست 1585میلادی در پاریس به دنیا آمد. وی در جوانی به تحصیل فنون سربازی پرداخت، ولی در 21 سالگی به جرگه روحانیان كاتولیك پیوست و به مقام اسقفی دست یافت. ریشلیو در سال 1614میلادی به عضویت مجلس عوام فرانسه انتخاب شد و مورد توجه برخی مقامات دربار قرار گرفت. ریشلیو در سال 1622میلادی به مقام معنوی كاردینالی در كلیسا رسید و دو سال پس از آن توسط لویى سیزدهم به مقام صدراعظمی فرانسه منصوب شد كه تا هنگام مرگْ این سمت را حفظ كرد. ریشلیو در دوران صدراعظمی خود، پروتستان‏‎ها را سركوب نمود و از قدرت و نفوذ اشراف و بزرگان در دولت و ایالات كاست. اما در مقابل، بر قدرت حكومت مركزی افزود و حكومت مطلقه سلطنتی به وجود آورد. ریشلیو، نایب‏‎السلطنه فرانسه را كه با حمایت او قدرت یافت تبعید كرد و فرانسه را وارد جنگ‏‎های سی ساله اروپا نمود. او علاوه بر سیاست، در مسایل نظامی هم مهارت داشت و به ادبیات نیز علاقه‎‏مند بود به طوری كه در اثر تشویق‏‎های ریشلیو، آكادمی یا كانون ادبی فرانسه شكل گرفت. در زمان صدر اعظمی ریشلیو، تمام كارها به دستور وی صورت می‏‎گرفت و لویى سیزدهم توان مقابله با نظرات او را نداشت. ریشلیو، اكثر كارهای خود را با جاسوسی و موذیانه و به‎‏صورت زیركانه انجام می‏داد به طوری كه حتی لویی سیزدهم هم از او واهمه داشت. ریشلیو در اكثر وقایع مهمی كه در اروپا و به ویژه در فرانسه روی می‏‎داد نقش داشت و در شمار یكی از برجسته‎‏ترین شخصیت‏‎های عصر خود به شمار می‎‏رفت. كاردینال ریشلیو سرانجام پس از 18 سال صدراعظمی، در 4 دسامبر سال 1642میلادی در 57 سالگی درگذشت.

ماكان كاكی یكی از سرداران احیاء استقلال ایران كه بر شمال كشور حكومت داشت 21 آگوست سال 940 میلادی (329 هجری قمری) در جنگ با سربازان سردار دیگر ایرانی از سامانیان كشته شد و خبر كشته شدن او بوسیله كبوترنامه بر كه بر پایش جمله «ماكان كاسمه ( ماکان بمانند اسمش شد یعنی دیگر زنده نیست )» را بسته بودند تا سبك باشد به نصر سامانی در بخارا رسانده شد و این روزی غم انگیز در تاریخ وطن ما است كه یك ایرانی به دست ایرانی دیگر كشته می‎شد. حال آن كه در اصل هر دو یك هدف مقدس را كه تحقق استقلال وطن بود دنبال می‎كردند.

21 آگوست سال 441 میلادی، یزدگرد دوم شاه وقت ایران از سلسله ساسانی تصمیم گرفت كه برای نزدیك بودن به شمال خاوری كشور و جلوگیری از ورود باقیمانده هون‎ها به فرارود (بخش شمال شرقی خراسان بزرگتر) موقتا پایتخت را از تیسفون (نزدیك بغداد) به نیشابور (از شهرهای خراسان) منتقل کند. شهرهای بزرگ و معروف دیگر خراسان وقت عبارت بودند از سمرقند، بخارا، مرو، خجند، بلخ و هرات. یزدگرد دوم كه 18 سال حكومت كرد در سال 438 میلادی پس از مرگ پدرش، بهرام گور، شاه شده بود. همین هون‎های رانده شده به اروپا، كشور هونگری (هنگری – مجارستان) را به وجود آوردند كه "آتیلا" یكی از رهبرانشان بود. رنگ پوست و قیافه هون‎ها بر حسب دوری و نزدیكی شان از سرزمین مغول‎ها با هم تفاوت داشت و آن دسته كه به دریای مازندران نزدیكتر بودند پوستی سفیدتر داشتند و ایرانیان ایشان را هون سفید خطاب می‎كردند. ایرانیان همه هون‎ها را "بدقیافه‎ها" می‎خواندند و این، برای هون‎ها عقده شده بود. به گونه‎ای كه پس از رسیدن به اروپا و فتوحات متعدد، بر هر نقطه اروپا، از روسیه امروز و سواحل دانوب تا آلمان و فرانسه كه استیلا می‎یافتند زنان زیبا را به ازدواج خود در می‎آوردند تا فرزندانشان تغییر قیافه بدهند و زیبا شوند و زیبایی نسبی مردم مجارستان به همین سبب است. هون‎ها پس از همسایه شدن با ایرانیان شیفته رعایت حق و قانون و نظام قضایی ایران شدند و به همین دلیل در مناطق متصرفی خود، كمتر به كشتار مغلوبین و تسلیم شدگان و تجاوز به عنف به زنان دست می‏‌زدند.
پریسكوس Priscus مورخ نوشته است هون‎ها به هر تدبیر و نقشه جنگی كه دست زدند تا وارد قلمرو ایران شوند موفق نشدند. یك بار به مدت 15 روز از كوه‌ها عبور كردند تا از حاشیه دریای کاسپیان (دریای مازندران) وارد ایران شوند كه به محض سرازیر شدن از كوه با سوار نظام ساسانی كه در دنیای آن زمان نظیر نداشت رو به رو شدند و همین وضعیت باعث شد كه روانه اروپا شوند و آنجا را مورد تاخت و تاز قرار دهند. از زمانی كه هون‎ها در ساحل دانوب استقرار یافتند، امپراتوری روم، دیگر روی آرامش ندید. امپراتوران رومی پس از شكست‎هایی كه در دوران اردشیر و پسرش شاپور یکم و نیز شاپور دوم از ایران خوردند به سیاست تعرضی شان پایان دادند. اوگوستوس دكترین تازه‎ای ارایه داده بود و آن پایان یافتن سیاست جهان‎گیری رومیان و قناعت كردن به آن چه كه تا آن زمان داشتند بود و این دكترین از زمان تیبریوس به صورت یك قانون نانوشته درآمد و از این تاریخ، این ایران بود كه روحیه تعرضی به خود گرفته بود به گونه‎ای كه رومی‎ها از ترس مجبور شدند، نخست یك پایتخت شرقی (قسطنطنیه) برای خود به وجود آورند و سپس به تجزیه امپراتوری تن دردهند و آن گاه در غرب تسلیم مهاجران مهاجم شوند و از میان بروند. برتری ایرانیان در عهد ساسانیان عمدتا این بود كه از دست یافتن به سلاح‎های تازه و تاكتیك جنگی جدید باز نمی‎ایستادند. نظام اداری و قضایی پیشرفته و خوبی داشتند. تلاش برای بهسازی تسلیحات و تقویت روحیه سربازان امری روزانه بود كه متوقف نمی‎شد. ساسانیان به سواره نظام توجه كامل داشتند. دست سرباز در مصرف تیر باز بود و مانند رومی‎ها و هون‎ها به 30 "تیر" محدود نبود. هر سوار دو اسب ذخیره و یك یدك داشت و ارتش ایران دارای یك نیروی ضربتی همیشه آماده بود و رومیان پس از استقرار در قسطنطنیه ابتكار نظامی ایران را تقلید كردند.
رومیان پس از این كه خود را زیر فشار آتیلا دیدند او را هنگامی كه در ساحل دریای سیاه سرگرم تاخت و تاز بود فریب دادند كه به قلمرو ایران وارد شد، ولی ایرانیان در مرز شمالی ارمنستان چنان گوشمالی به او دادند كه برای همیشه نام ایران را هم نبرد. تاخت و تاز هون‎ها در قلمرو روم با مرگ آتیلا در 453 میلادی به تدریج پایان گرفت و سلطه ایشان تا مدتی محدود به قسمتی از مجارستان شد.