دفتر پژوهش و بررسی های خبری خبرگزاری جمهوری اسلامی علاوه بر
انتشار روز شمار تاریخ معاصر ایران، گزارشی را با عنوان "جهان در هفت روز پیش
رو" با هدف ارایه گزیده ای از اهم رویدادهای مهم جهانی منتشر می سازد. گزارش
حاضر چهل و ششمین شماره از این مجموعه است.
علاقمندان می توانند گزارشهای مشابه را در روزهای جمعه هر هفته بر
صفحه پژوهش وبسایت ایرنا، پیگیری كنند.
**14 جولای
- زندان "باستیل" توسط انقلابیون فرانسه فتح شد. این
واقعه سبب آغاز انقلاب بزرگ این كشور و وارد آوردن ضربهای مستقیم و نابود كننده
از جانب ملت بر حكومت استبدادی"لویی شانزدهم" بود. به دنبال این قیام،
خانواده سلطنتی دستگیر و در نهایت لویی شانزدهم در سال 1793 به گیوتین سپرده شد.
سالروز فتح این زندان به عنوان"روز ملی فرانسه" گرامی داشته می شود.
(1789)
- "موتسو هیتو"، امپراتور ژاپن، توكیو را به عنوان مركز
سیاسی و پایتخت این كشور انتخاب كرد. پیش از آن كیوتو پایتخت ژاپن بود.(1868)
- راهپیمایی تاریخی كمونیست های چین به رهبری"مائوتسه
تونگ" (انقلابی معروف آن سرزمین) پس از شكست خط محاصره سپاهیان"كوئومین
تانگ"(حزب ملی چین) به سمت مركزچین آغاز شد.(1934)
- "عبدالكریم قاسم"، فرمانده كل نیروهای مسلح عراق، در
كودتایی نظامی، رژیم پادشاهی"ملك فیصل دوم" را كه از سال 1953 بر این
كشور حكومت می كرد و تحت نفوذ سیاستمداران طرفدار انگلیس بود، ساقط نمود و خود
زمام امور عراق را به دست گرفت. در جریان این كودتا، ملك فیصل، كلیه افراد خاندان
سلطنتی و نیز نوری سعید، نخستوزیر عراق، به همراه بسیاری از مقامات كابینه وی
كشته شدند. نظام سلطنتی ملغی، حكومت جمهوری اعلام و این كشور از پیمان بغداد خارج
شد. این امر سبب توسعه نفوذ شوروی در خاورمیانه و به دنبال آن كودتای نظامی دیگری
در سال 1963 شد كه قتل عبدالكریم قاسم و جایگزینی"عبدالسلام عارف"را
درپی داشت.(1958)
**15 جولای
- "بیت المقدس"، شهری در فلسطین توسط سپاهیان صلیبی
اشغال شد. اولین جنگ صلیبی در سال 1096 با شركت اقوام اروپایی آغاز شد و دو سال
بعد مسیحیان با حركت به سمت فلسطین، پس از محاصره 40 روزه شهر بیت المقدس را تصرف
كردند و به قتل و غارت در این شهر پرداختند.(1099)
- شورش معروف به "فوئرو" با سركوب شورشیان پایان یافت.
این شورش توسط مردم اسپانیا از سال 1519 علیه "شارل پنجم" معروف به
"شارلكن"(امپراتور سه كشور اسپانیا، اتریش و هلند در قرن 16)، برای كسب
حقوق و مزایایی بیشتر از سایر ملل تحت فرمان شارلكن آغاز شده بود.(1520)
- "ادوارد هفتم"، پادشاه انگلیس، پس از 9 سال سلطنت و 69
سال زندگی، بدرود حیات گفت و پسرش"ژرژ پنجم"جانشین وی شد.(1910)
- بمباران پرحجم و گسترده تأسیسات و شهرهای ژاپن توسط نیروی هوایی آمریكا
در جریان جنگ جهانی دوم، با هزاران بمب افكن سنگین "ب – 29"موسوم به
"دژ پرنده" آغاز و سبب انهدام بیش از سه هزار كارخانه بزرگ و كوچك ژاپن
و قتل عام دهها هزار غیر نظامی شد. این بمباران ها تا شكست نهایی ژاپن و تسلیم
این كشور، ادامه یافت.(1944)
- به دنبال درخواست "كامیل شمعون"، رییس جمهوری لبنان،
آمریكا به منظور كمك به این كشور در سركوب مسلمانان، كه علیه سلطه خواهی مسیحیان
در قبضه قدرت، دست به قیام زده بودند، ناوگان هفتم خود را به لبنان اعزام و تفنگ
داران دریایی اش را در خاك این كشور پیاده كرد. مداخله نیروهای آمریكایی در
لبنان، موقتا مانع سقوط این حكومت و با ایجاد اختلاف و دشمنی میان مسلمانان و
مسیحیان موجب جنگهای داخلی ویرانگر شد.(1985)
** 16 جولای
- در قرن شانزدهم و در زمان سلطنت"شارل نهم"، چهارمین
جنگ میان پروتستان ها و كاتولیك ها در فرانسه پس از دو سال صلح با حمله پروتستان
ها آغاز شد و این جنگ در سال 1573 به موجب فرمان آزادی به نفع پروتستان ها پایان
یافت.(1572)
- جنگ دریایی"سیراكیوز" میان نیروی دریایی فرانسه و
ناوگان جنگی هلند، به وقوع پیوست. این جنگ به سبب برتری كشتی های فرانسوی، با شكست
هلند پایان یافت. "سیراكیوز"منطقه ای در نزدیكی بندری به همین نام در آب
های جزیره سیسیل واقع در دریای مدیترانه است.(1676)
- پس از گذشت 15 ماه از انقلاب بلشویكی در روسیه، تزار و خانواده
سلطنتی او به دستور لنین قتل عام شدند. لنین از رشد گروههای مخالف بلشویسم در
روسیه و احتمال قدرت گرفتن سلطنتطلبان و طرفداران تزار بیمناك بود.(1918)
- اولین بمب هسته ای جهان در صحرای"آلاماگوردو" در
ایالت نیومكزیكوی آمریكا به صورت آزمایشی منفجر شد و از این تاریخ، سران آمریكا به
فكر استفاده از این سلاح در جنگ با ژاپن افتادند.(1945)
- ژنرال"حسن البكر"از ریاست جمهوری عراق كناره گیری كرد
و معاون او"صدام حسین تكریتی" جانشین وی شد. (1979)
**17 جولای
- قرارداد معروف به"مصالح نامه لویك" (شهری واقع در
آلمان) میان"كریستین چهارم"، پادشاه دانمارك كه طرفدار پروتستان های
بوهم بود و"فریدناند دوم"، امپراتور آلمان و اتریش به امضا رسید. به
موجب این قرارداد جنگ میان این كشورها با تعهد عدم دخالت دانمارك در امور داخلی
آلمان پایان یافت.(1629)
- معاهده "بخارست" به دلیل شكست های پی در پی امپراتوری
عثمانی از سپاهیان كشورهای بالكان میان این دو كشور به امضا رسید. به موجب این
معاهده تاریخی، به ترتیب سرزمین های "سیلیستری، سالونیك، موناستیز و
ادرنه" به رومانی، یونان، صربستان و عثمانی داده شد.(1913)
- محاصره بزرگ و طولانی"لنینگراد"(یكی از مهمترین شهرهای
شوروی پس از مسكو)، توسط نیروهای آلمان نازی آغاز شد. این شهر بارها مورد حملات
شدید آلمانی ها قرار گرفت اما با مقاومت مردم این محاصره سه ساله در سال 1944 در
پایان جنگ"دنیپر"پایان یافت.(1941)
- در جریان جنگ جهانی دوم، بندر"سیراكیوز"( از مهمترین
پایگاه های دریایی آلمان و ایتالیا درجنوب شرقی سیسیل در دریای مدیترانه)در جریان
جنگ های"سیسیل"به تصرف نیروهای آمریكایی و انگلیسی درآمد.(1943)
- در جریان جنگ جهانی دوم، سومین و آخرین كنفرانس سران متفقین
در"پوتسدام"(شهری در نزدیكی برلین) از هفدهم ژوییه تا دوم اوت تشكیل شد.
در جریان كنفرانس پوتسدام قراردادهای نهایی مربوط به تقسیم آلمان و تعیین حدود
مرزی جدید این كشور به امضای سران كشورهای فاتح رسید و "ترومن"(رییس
جمهوری آمریكا) به استالین اطلاع داد كه خواهان استفاده از سلاح هسته ای علیه ژاپن
است.(1945)
- ژنرال"احمد حسن البكر"، معاون رییس جمهوری عراق، با
كودتایی برضد دولت"عبدالرحمن عارف"(رییس جمهوری عراق كه همواره مورد غضب
حزب بعث بود، وی را از كار بركنار و به تركیه تبعید كرد. حسن البكر سپس توسط شورای
انقلاب قدرت را در دست گرفت. این كودتای نظامی سرآغاز حكومت استبدادی حزب بعث بر
عراق بود كه 35 سال بر تمامی جان و مال مردم این كشور، استیلا یافت.(1968)
- به هنگامه سفر"ظاهر شاه"، پادشاه افغانستان، به رم،
"محمد داودخان" با كودتایی علیه او، پایان حكومت شاهنشاهی و آغاز حكومت
جمهوری را در این كشور اعلام كرد. در طی حكومت پنج ساله داوود خان بر افغانستان،
بیشترین سرمایههای اقتصادی این كشور توسط روسها به تاراج رفت و زمینه دخالت و
حضور هرچه بیشتر روسها در این كشور فراهم شد و این امر سبب اعلام نارضایتی وی از
منافع یكجانبه روسیه در روابط با افغانستان و تمایل او به غرب شد. سرانجام در
جریان كودتایی با حمایت روس ها در سال 1978 وی به قتل رسید. از آن پس مهره دیگری
به نام"نورمحمد تركی"، به عنوان نخستین رییس جمهوری كمونیست افغانستان،
قدرت را به دست گرفت.(1973)
**18 جولای
- جنگ"ویلركوتره" با حمله نیروهای فرانسوی به مواضع
آلمان در اطراف جنگل وسیعی به همین نام، آغاز شد. این جنگ كه به "نبرد دوم مارن"
نیز معروف شد، با شكست آلمان پایان یافت.(1918)
- قانون استقلال هند در پارلمان انگلیس تصویب شد. به موجب این
قانون، دو حكومت جدید كه دومینیون یا قلمرو حكومتی خوانده میشدند در عین
خودمختاری، همچنان تحت سرپرستی انگلیس باقی میماندند و كمیسر عالی انگلیس به
عنوان نماینده پادشاه انگلیس بر امور این كشورها نظارت میكرد. (1947)
- "زُهَیْر محسن" مبارز فلسطینی، در سن 43 سالگی توسط
عوامل رژیم صهیونیستی در خانه خود واقع در كان ( در جنوب فرانسه) به قتل رسید. او
یكی از مخالفان سرسخت پیمان كمپ دیوید بود و در چندین نطق خود، آشكارا "انور
سادات"، حاكم مصر را به مرگ توسط نیروهای"الصاعقه" تهدید
كرد.(1979)
**19 جولای
- "ناپلئون سوم"، امپراتور فرانسه، به دولت پروس اعلان
جنگ داد و به این ترتیب واقعه ای كه "بیسمارك"، صدراعظم معروف پروس،
برای ایجاد آلمانی مقتدر در نظر داشت، اتفاق افتاد. با وجود اعلام جنگ در این روز،
هر دو طرف سكوت كردند و جنگ شش ماهه آنها از دوم اوت همان سال آغاز شد.(1780)
- سلطنت"لویی بناپارت" برادر ناپلئون بناپارت، بر كشور
هلند به دلیل مخالفت لویی بناپارت با فرمان میلان و برلن دایر بر منع تجارت با
انگلیس پایان یافت و آن كشور دوباره به تصرف ناپلئون درآمد. سلطنت وی بر هلند از
سال 1806 آغاز شده بود.(1810)
- در جریان جنگ تریاك ، چین پس از سه سال از انگلستان شكست خورد.
این شكست منجر به انعقاد قرارداد صلح و تسلیم بندر مهم هنگ كنگ به انگلیس شد.
(1842)
- اعلام روز استقلال "كویت" از استعمار انگلیس. (1961)
**20 جولای
- اعلام روز ملی و استقلال "كلمبیا"(كشوری در آمریكای
مركزی) از استعمار اسپانیا.(1810)
- قیام "مكرانی" در الجزایر به رهبری"محمد
مكرانی"(رییس یكی از قبایل الجزایر)، علیه فرانسویان، به سختی سركوب شد. این
آخرین قیام اعراب الجزایر علیه سلطه فرانسه در آن كشور بود.(1872)
- "آدولف هیتلر"از یك سوءقصد كه توسط جمعی از افسران
آلمانی به رهبری كنت فون شولنبرگ طراحی شده بود جان سالم بدر برد. افسران ارشد
ارتش آلمان به دلیل نارضایتی از شكست های مختلف كشور خویش، یك بمب ساعتی، در كنار
تریبون سخنرانی هیتلر جاسازی كرده بودند. در این حادثه عده زیادی از ژنرال های
آلمانی كشته شدند.(1944)
- "ملك عبداللَّه" اولین پادشاه اردن هاشمی، توسط یك
جوان فلسطینی كه مخالف انضمام بیتالمقدس و بخش عربی فلسطین به اردن بود، در مسجدالاقصی
مورد هدف گلوله قرار گرفت و در سن 69 سالگی كشته شد و پس از او پسرش"ملك
حسین"به پادشاهی رسید.(1951)
- قرارداد"ژنو" پس از شكست فرانسه از ویتنام با حضور
نمایندگان فرانسه، آمریكا، چین، انگلیس، شوروی و ویتنام در ژنو امضا و در این
قرارداد پیرامون شرایط متاركه جنگ، انجام انتخابات پارلمانی در سراسر ویتنام،
تقسیم موقت ویتنام شمالی و جنوبی توافق شد. نخستین دوره جنگهای ویتنام از سال
1946 تا 1954 میان فرانسه و ویتنام به وقوع پیوست كه صدها هزار كشته و خسارات
سنگین مالی برجای گذاشت. فرانسه سرانجام پس از تحمل چند شكست، به ویژه شكست در
نبرد معروف"دین بین فو"، حاضر به مصالحه و مذاكره شد.(1954)
- بخش ترك نشین"قبرس" پس از كودتای گارد ملی قبرس و
بركناری رهبر یونانی ها از قدرت، توسط نیروهای نظامی تركیه به بهانه حمایت از ترك
های قبرس، كه 40 درصد از وسعت این منطقه را تشكیل می دهند، اشغال شد. با این
اقدامِ نظامی تركیه، این كشور، عملاً به دو بخش تركنشین و یونانینشین با دو دولت
جداگانه تجزیه شد. (1974)