Temettü Haccı (1)

Bu konunun izahına ve tarihsel boyutuna girmeden önce konuyu fıkhı boyuttan ele alıp bu konudaki görüşleri önce zikredelim. Ehl-i Sünnetin dört mezhebinin tamamıda ister Mekke’li, isterse de gayri Mekke’li olsun üç kısım olan hac içerisinden şahıs birisini seçmede muhtardır demişlerdir. İster temettü, ister kıran ve isterse de ifrad niyetini edebilir.

Ama Hanefi mezhebine göre Mekke’li olan birisinin temettü ve kıran haccını yapması mekruhtur.

Ehl-i Sünnet mezhepleri bu üç hac içerisinde hangisinin daha faziletli oluşunu da ihtilaf etmişlerdir. Şafii, ifrat ve temettü haccının kırandan daha faziletli olduğunu söylemiştir.

Hanefi Haccı kıranın o ikisinden daha faziletli olduğunu söylemiştir.

Maliki; ifrad haccının faziletli olduğunu savunmuştur.

Hanbeli ve Caferi mezhebine göre ise temettü haccı diğerlerinden daha faziletlidir.

Ama Caferi Mezhebine göre Mekke’nin 48 mil dışında olan birisine zaruretin dışında diğer haclar farz değil de temettü haccı farzdır. [1]

Bu konuda Allah’u Teala şöyle buyuruyor;

‘Kim hac yönlerine kadar umre ile faydalanmak isterse kolayına gelen bir kurban kesmek gerekir. Kurban kesmeyen kimse hac günlerinde üç gün memleketine döndüğü zaman yedi gün olmak üzere oruç tutar ki hepsi tam on gündür. Bu söylenenler ailesi Mescid-i Haram civarında oturmayanlar içindir. Allah’tan korkun bilin ki Allah’ın vereceği ceza ağırdır.’ [2]

İslam dininde bir umre vardır, bir de hac vardır. Hac ibadeti de üç kısma ayrılır. Haccı Kıran, Haccı İfrad ve Haccı temettü. Umre bütün yıl boyunca yapılabilecek bir ameldir. Onun amelleri ise şunlardan ibarettir. Mikatta ihrama girmek, tavaf etmek, tavaf namazı kılmak, safa ve merve dağları arasında say etmek, taksir (saç veya tırnakları kısaltmak) tavafı nisa yapmak ve tavafı nisanın namazını kılmak.

Haccı ifrad Mekke’nin 48 mil sınırları içerisinde olan Mekke ahalisinin yaptığı hacdır. Onlar hac aylarında kendi evlerinde ihrama girer ve Arafat’a meş’ara ve Mina’ya giderler ve oraların amellerini tamamladıktan sonra Mekke’ye dönerler, tavaf ederler, tavaf namazı da kıldıktan sonra say ederler ve sonrasında da umre yaparlar.

Temettü haccı, Mekke’den uzak olan Müslüman’ların hac aylarında yaptıkları ibadettir. Bu da hem umre ve hem de hac amellerini içermektedir.

Onlar mikatta temettü haccının umresini ihramına girerler ve Mekke’ye giderler. Tavaf yaparlar, tavaf namazı kılarlar, Sefa ve Merve arasında say ederler ve en sonunda taksir yaparak ihramdan çıkarlar. Zilhecce ayının sekizine kadar Mekke’de kalırlar ve o gün hac ihramına girer ve Arafat’ta, Meş’ar’a ve mina’ya giderler, oraların amellerini yaptıktan sonra tekrar Mekke’ye dönüp hac tavafını yapar ve namazını kılar ve say ederler sonrasında tavafı nisayı yapar ve onun namazını kılarlar. Görüldüğü gibi bu umre ve haccın arasında ihramıyla haram olan şeylerin tamamı ona helal olduğu için bu hacca temettü haccı denilmiştir.

[1]-el-Fıkhu Ela-l Mezahib-ul Hamse, Muhammed Cevad Muğniye, s.224

[2] -Bakara-196

Yazdır