Belki de bir uyku hastalığınız var!
Uyku vücudumuzun değil, beynimizin dinlenmesi için şarttır. Beynimizin gün içinde en üst düzeyde işlemesi için en verimli şekilde “dinlenmesi” gereklidir. Çoğu uyku hastalığı, insanların sadece uyku kalitesini bozmakla kalmayıp gün içerisinde de ciddi problemlere yol açar. Gün boyunca hissedilen güçsüzlük ve dinlenmeden uyanma, yorgunluk, halsizlik, isteksizlik, dikkatsizlik, huzursuzluk, sinirlilik, mutsuzluk, dikkat dağınıklığı gibi istenmeyen durumlar sıklıkla bir uyku sorununun belirtileri olabilir. Sağlıklı uyumayan kişilerde öğrenme ve bellek sorunları, akademik başarısızlık, aile ve iş hayatında ortaya çıkan problemler yaygındır. Özellikle çocuklarda ve gençlerde uyku bozuklukları okulda başarısızlıkları ve sosyal uyum sorunlarını tetikler.
Uyku Apnesi Sendromu: Apne, Yunanca “havasızlık” anlamına gelen bir kelimedir ve uyku apnesi olan hastaların nefesi gece boyunca azalır ve / veya defalarca tamamen durur. Hasta yakınları da şiddetli horlamadan rahatsız olur ve endişelenirler, ama hastanın kendisi çoğu zaman bu problemi farketmez, hatta kabul de etmez. Gece terlemeleri ve reşü sıktır. Nefes kesilmelerinde genellikle kalbe ve beyne giden oksijen seviyesi ciddi derecede düşer ve bu durum insan hayatını tehdit edecek boyutta olabilir. Uyku apnesi olan hastalarda yüksek tansiyon, kalp krizi ve beyin kanaması riski ciddi derecede yüksektir. Sabah yorgun kalkan ve gün içinde de uyanık kalmada güçlük çeken kişilerin trafik ve iş kazalarında zarar görmeleri çok olasıdır. Bu hastalar kolay kilo almaya eğilimlidir ve çok zor zayışarlar.
Uykusuzluk (İnsomni): Uykuya dalmakta, uykuyu devam ettirmekte zorlanma ve / veya sabahları çok erken uyanmayla ortaya çıkan bir hastalıktır. Tüm dünyada en çok rastlanan uyku bozukluğudur ve yaşam kalitesini sinsice düşüren bir rahatsızlıktır. Zihinsel fonksiyonlarda yavaşlama, keyifsizlik, isteksizlik, depresyon, endişe, sebepsiz huzursuzluk, ağrı eşiğinde azalma, bağışıklık sisteminde zayışama gibi olumsuz durumlara sebep olabilir. Özellikle gençlerde ve çocuklarda öğrenme ve genel davranış bozukluklarına yol açabilir. Diğer bütün ruhsal ve fiziksel rahatsızlıkların sıkıntılarını abartabilir.
Uyku Fazı Kayması: Uykunun zamanlamasıyla ilgili bir bozukluktur. İçimizdeki biyolojik saatin ayarının bozulması sonucu ortaya çıkar. Uyku fazı kayan insanlar sosyal hayatın gereksinmelerini aksatacak şekilde, uyanık olmaları gereken saatlerde (okulda, işte) uykulu, uyumaları gereken saatlerde (gece yarısı) de uyanık olurlar. “Akşam yatmaz, sabah kalkmaz!” deyimi ile tanımlanabilir. Bazen kalıtsaldır. Çoğu kez vardiya çalışanlarında, düzensiz yatma - kalkma alışkanlığı olan gençlerde, gündüzleri çok uyuklayan yaşlılarda sık rastlanan bir durumdur. Kronoterapi ile düzeltilebilir.
Uykuda Periyodik Uzuv Hareketleri: Yatış saatine doğru özellikle bacaklarda ve kollarda giderek artan bir rahatsızlık, huzursuzluk, çekilme, kasılma, hareket ettirme isteği şeklinde ortaya çıkan ve “huzursuz bacak sendromu” denen, bazen de gece boyunca ayaklarda istem dışı periyodik kasılmalarla kendini belli eden bir hastalıktır. Hastalar ne kadar uyurlarsa uyusunlar sabah uyandıklarında yine de dinlenmemiş ve halsiz olurlar. Bu hastalar insomni hastalarının hemen hemen bütün şikayetlerini yaşarlar.
Narkolepsi: Ani bastıran ve engellenemeyen uyku atakları şeklinde görülen, genetik kökenleri olan nörolojik bir hastalıktır. Heyecan, endişe, korku, kahkaha atma gibi durumlarda dizlerin bağı çözülmüşcesine kas boşalmaları, uyanıkken rüya görme, karabasan ve kabuslar, uykudan felç olmuş gibi kıpırdayamadan uyanma gibi belirtileri olabilir. Hastalar bulundukları yerde, en uygunsuz durumlarda bile uykuya dalabilirler. Okul yaşındaki çocuklarda ve gençlerde ciddi akademik sorunlara, erişkinlerde ev ve iş yaşamında ciddi sorunlara yol açar.
UYKUNUZU DEĞERLENDİRİN
• Ne kadar uyursanız uyuyun sabah yorgun ve halsiz mi uyanıyorsunuz?
• Gün içerisinde uyanık kalmakta güçlük çekiyor musunuz?
• Bazen şiddetli şekilde horladığınızı ve uyurken nefes almakta güçlük çektiğinizi söyleyen oldu mu?
• Yatağa gittiğinizde uykuya dalmakta güçlük çeker veya sabah çok erken bir saatte uyanıp tekrar uyumakta zorlanır mısınız?
• Gün içinde, özellikle hareketsiz olduğunuz zamanlarda karşı konulması zor bir uyku hissi bastırır mı?
• Gece olduğunda bacaklarınızda özellikle hareketsiz durdukları zaman artan nahoş hisler, gerilme, çekilme, karıncalanma, kasılma gibi durumlar olur mu?
• Uykunuzda konuşur, bağırır, çığlık atar, bilinçsizce hareket eder misiniz?
• Daha iyi ve verimli bir uyku uyumak için yapmanız gereken şeyleri öğrenmek ister misiniz?
Eğer bu sorulardan herhangi birini 'evet' şeklinde yanıtladıysanız, uyku sağlığınızı değerlendirmek açısından bu konuda deneyimli bir uzmana başvurmanızı öneririz.
Sağlık platformu
Nasıl Bir Uyku?
