Mahşerdeki Hesap 1
İnşaallah bu dersten itibaren birkaç ders "MEAD" yani insanın ölümden sonra başlayan hayat serüvenini, kabirde, berzah âleminde ve bilahare Mahşer gününde başına gelecekler hakkında ayet ve hadislerden istifade ederek izahatta bulunmaya çalışacağız.
Bu dersimizde mahşer gününde karşılaşılacak olan "HESAP" konusunu birkaç başlık altında ele almaya çalışacağız.
1- KIYAMET GÜNÜNDE BÜTÜN İNSANLARDAN HESAP SORULACAK.
Kûr'an-ı Kerim A'raf sûresinin 6. Ayeti kerimesinde şöyle buyuruyor:
"Biz kendilerine peygamber gönderilen kimseleri ve peygamberleri sorgulayacağız."
2- KIYAMET GÜNÜNDE BÜTÜN AMELLERDEN HESAP SORULACAKTIR;
Yine şöyle buyurulmaktadır:
"Yaptığınız amellerden mutlaka sorgulanacaksınız." (Nahl: 93)
Bir başka ayette ise şöyle buyurulmaktadır:
"Kim zerre kadar bir hayır işlerse onu görür ve kim zerre kadar şer ve kötülük işlerse o da onu görür." (Zilzal:7-8 )
Evet bu ayetlerde açıklanan şey genel kaidedir. Ancak bazen yapılan bir amel o kadar değerli olur ki kötü amelleri bağışlatır ve yok eder. Bazı ameller de (Allah Korusun) o kadar kötü ve çirkef olur ki insanın yaptığı bir takım iyi amelleri bile yok eder.
3- BÜTÜN DURUMLARDAN HESAP SORULACAK:
Kûr'an-ı Kerim şöyle buyurmuştur:
"İçinizde olanları açığa vursanız da, saklasanız da Allah onlardan ötürü sizden hesap soracaktır." (Bakara: 284)
Evet Allah-u Teala hatta dış görünümü olmayan ve sadece insanın iç dünyası ve niyetiyle ilgili olan günahlardan dahi insana hesap soracaktır. Şirk, riyakarlık, hakkı gizlemek ve gibi.
4- HER YERDE YAPILAN AMELDEN HESAP SORULACAKTIR:
Kûr'an-ı Kerim Hz. Lokman'ın dilinden oğluna yaptığı vasiyetlerden birisini şöyle naklediyor:
"Ey oğlum (yaptığın iş) gerçekten bir hardal tanesi ağırlında olsa da (bu), ister bir kaya parçasının (arasında), veya göklerde veya yerde (nerede olursa) olsun Allah onu (kıyamet gününde) getirip (önüne hazır edecek ve karşılığını verecektir). Hiç şüphesiz Allah latif ve her şeyden haberdar olandır." Lokman: 16)
Evet amelin küçüğü, uzaklığı, gizliliği veya karanlıkta olması hiçbir zaman onu Allah'ın bilgisinden uzak tutmaz. O her şeyi, her şekliyle her zaman bilir.
Burada Kûr'an'da geçen ve zahirden hesap sorulmayacağı anlaşılan iki ayetin gerçek tefsirini verip geçelim.
Kasas sûresinin 78. Ayetinde şöyle buyuruyor: "Günahkarlara yaptıkları günahlar sorulmaz."
Bu ayet Karun'dan bahsederken, zamanın Karun'larına bir uyarı ve ikazdır. Ey Karunlar elinizde fırsat varken gafleti bırakın ve yanlış yoldan geri dönün; zira Allah'ın kahr-u gazabına müptela olduktan sonra artık ne bir mazeretiniz olup olmadığı sorulur, nede tevbeniz kabul edilir. Evet bu ayet ahiretle değil, dünya ile ilgili bir ayettir. Dönüş ve tevbe zamanı geçtikten sonra artık zalimlere bir şey sorulmadan helak edileceklerini açıklamaktadır. Ahiretteki hesapla ilgili değildir.
Rahman sûresinin 39. Ayetinde ise şöyle buyurmaktadır:
"O gün (kıyamet gününde) insan ve cinlere hesap sorulmaz." Bazı hadislerde bu hadis şöyle açıklanmıştır: kıyamet gününün değişik menzilleri vardır ki bunların bazısında yoktur. İşte bu ayet sorgulama olmayan menzillerle ilgilidir.
5- KİM HESAP ALACAK VE SORGULANACAK?:
Kıyamet gününde asıl hesap soracak ve sorgulayacak olan Allah-u Teala'dır. Enbiya sûresi 47. Ayette şöyle buyuruyor:
"Hesap görücüler olarak biz yeteriz." Öyle bir sorgulayıcı ve hesap görücüdür ki, bir taraftan şefkatli diğer taraftan ise her şeyi en ince noktalarına kadar bilen ve bunu en süratli bir şekilde yapmaya muktedirdir. Evet şöyle buyuruyor bir başka ayetinde: "O hesap görücülerin en süratlisidir." (Enam: 62)
Birisi Hz. Ali (a.s.)a:"Allah bunca insanın hesabını nasıl soracak?" diye sorunca, imam (a.s.) şöyle buyurdu: "Bütün insanları rızıklandırdığı gibi, onları hesaba da çekecektir." (Nehc-ül Belağa)
Burada bir soruya cevap vermemiz gerekir; o da şudur: "Eğer Allah-u Teala süratle hesap görücüyse veya hadislerde geçtiği gibi bütün insanların hesabı Allah'a göre bir göz kapayıp açma kadar bile sürmez ise neden bazılarının hesabının uzun süreceğini de yine hadislerde okuyoruz? Cevabı şudur ki: hesabın uzaması hesap görücünün zaaf ve güçsüzlüğünden değil hesap verenin cevabının uzun sürmesinden kaynaklanacaktır. Yani uzun hesap vermenin kendiside bir nevi ceza mahiyeti taşımaktadır.
Bazı hadislerde ise Allah-u Teala'nın kendisine ait olan bu yetkiyi her ümmetin kendi ilahi rehberine bırakacağını beyan etmektedir. Nasıl ki bir fiili sebepler vasıtasıyla gerçekleştirmektedir. Mesela insanların canını almayı meleklere bıraktığı gibi. Mesela bir rivayette Allah-u Teala'nın peygamberlerden, peygamberler vasilerinden ve vasi ve imamların ise ümmetlerden hesap soracağı ve onları sorgulayacağı belirtilmektedir.
Bir diğer rivayette imam Sadık (a.s.)dan şöyle nakledilmiştir: "Kıyamet günü olduğunda Allah bizi şialarımızın hesabıyla görevlendirecektir." (1)
İmam Musa Kazım (a.s.)dan nakledilen bir hadiste ise şöyle geçmektedir: "İnsanları sorgulama ve onların hesabını görme görevi biz (Ehl-i Beyt) imamlarının üzerinedir." (2)
İmam Sadık (a.s.)dan bir diğer hadiste ise şöyle nakledilmiştir: "Her grubun hesabını görmek o grubun kendi zamanının imamına aittir." (3)
Musa Aydın
-----------------------------------------------------------------------
1- Bihar-ül Envar,, C.7, S.264-74
2- Bihar-ül Envar,, C.7, S.274
3- El-mizan tefsiri, C.20, S.403
Hesab Ve Mizanlar
ÖLÜMDEN SONRAKİ ŞAŞIRTICI HAYAT
SIRAT KÖPRÜSÜ
Amel Defteri
Mükâfatlar ve Cezalar