STRES ve YAŞAM
Gündelik yaşamın vazgeçilmez bir parçası hâline gelen stres, pek çok durumda karşımıza çıkabilir. Hani önemli bir iş görüşmesi öncesi, sınav öncesi, acı bir haber alınca, üzerinize hızla yaklaşan bir arabayı gördüğünüzde hissettiğiniz; çelişkili, karmaşık bir baskı hissi var ya, işte stres bu baskıya karşı vücudumuzun verdiği bir tepki. Bu baskı belli ölçülerde sağlıklı uyarımlar sağlar; ama çok azı veya çok fazlası strese yol açar.
Ne ölçüde baskı hissettiğimiz bize ve durumu nasıl gördüğümüze bağlıdır, durumun kendisine değil. Epictetus der ki: "İnsanlar şeylerden değil, onlara yükledikleri görünümden rahatsız olurlar."
Stres’in Vücudamuza Yaptıkları
Stresin vücudumuza etkisi tahminlerinizin ötesinde. Birçok hastalığın oluşumunda kolaylaştırıcı rol oynayarak vücudun savunma sistemini zayıflatmaktadır.
Tekrar vurgulamak gerekirse stres ölçülü olduğunda kişiye olumlu motivasyon sağlayarak başarılı olmasına yol açmaktadır. Ancak ölçü kaçırılınca bu yararlı etki zararlı hâle dönüşmektedir. Bu etkilere birkaç örnekle göz atalım.
Stres Kalbin Düşmanı
Günümüz insanlarının sosyal ilişkilerden bekledikleri desteği görmemelerinin de ayrı bir stres ve mutsuzluk kaynağı olduğunu biliyoruz. Kalp hastalıklarından ölümlerde çok sayıda değişik faktörün rol oynadığını biliyoruz. Mutsuzluk ve depresyonun -dolayısıyla stresin- bunlar içinde önemli yeri bulunmaktadır. İngiliz Kalp Vakfı tarafından yakın dönemde yapılan bir araştırma iş stresi, depresyon ve yalnızlığın kalp hastalıklarına yakalanma riskini artırdığını ortaya koydu. Mutsuzluk kişinin sigara ve alkol tüketimini artırmakta, düzensiz beslenmeye zemin hazırlamakta, bütün bunlar kalp hastalıklarına yol açmaktadır.
Vakıf tarafından yapılan araştırma bir kalp krizi geçirdikten sonra büyük bir stres altına giren hastaların, böyle bir stresin etkisi altında bulunmayanlara göre 3 kat daha yüksek ikinci kriz riski taşıdıklarını ortaya koydu. Araştırmanın bir başka bölümünde de stresli bir işyerinde stresli iş yapan kişilerin, çalışma hayatları rahat kişilere göre yüzde 50 oranında daha fazla kalp krizi geçirme ihtimalleri bulunduğuna dikkat çekildi.
Yaşlanma
Stres, hücreler düzeyinde "serbest radikaller" adı verilen zararlı maddelerin artmasına yol açmaktadır; böylece hücre yaşlanmaktadır. Her birimizin biyolojik yaşı, hücrelerin stres nedeniyle yıpranmasına bağlı olarak belirleniyor. Zarar gören hücrelerin başında beyin hücreleri geliyor. Böylece mental fonksiyonlar yavaşlamakta hafıza zayıflığı başlamaktadır.
Rutin iş stresi, bel sakatlığı nedeni
ABD’deki Ohio Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada, sürekli aynı işi yapmaktan strese giren içine kapanık işçilerin, diğer işçilerden farklı vücut hareketiyle yük kaldırdıkları ve bel sakatlığı riski içine girdikleri saptandı. Journal Spine
Stres şişmanlatıyor
Stres vücudun formunu bozmakta, fazla baskı bireyin zihin ve kalp sağlığının yanı sıra kilosunu da etkiliyor. Sürekli stres altında bulunan kişilerin beyinlerinde "stres hormonu" olarak bilinen bir hormon salgılanıyor. Bu hormon, bir zincir şeklinde çeşitli hücreleri etkileyerek yağ depolanmasına yol açıyor.
Stres hastalıklara zemin hazırlıyor
Vücudun kolayca alt edebileceği grip, soğuk algınlığı, uçuk gibi hastalıklardan tutun kanserler gibi tedavisi mümkün olamayan birçok hastalığa kadar geniş bir yelpazede stresin rolü var. Vücudun bağışıklık (savunma) sistemini zayıflatarak buna yol açmakta.
Medical
AB’den Cep telefonlarına yakın takip
AB Komisyonu, cep telefonlarının elektromanyetik alanlarına ilişkin güvenlik standartlarını belirlediğini ve AB piyasalarına giren üreticilerin, bu standartlara ve kısıtlamalara uygun telefonlar üretmek durumunda olduklarını açıkladı.
Ülkemizin utancı ishal
Türkiye’de 5 yaşın altındaki çocuklarda yılda ortalama 12 milyon ishal vak’asına rastlandığı ve 10 bin çocuğun yaşamını yitirme tehlikesi geçirdiği bildirildi. Kirli sular, biberonla besleme, el temizliğine dikkat etmeme başlıca sebepler. Anne sütüyle beslenme burada da oldukça koruyucu. Hem hijyenik hem ücretsiz.
Erkeklere mutluluk reçetesi
Yapılan araştırmalara göre erken yaşta emekli olan erkekler, geç yaşa kadar çalışan hemcinslerine göre daha mutsuzlar. İşsizlik ilk aylarda çok iyi gelse de sonradan insanı yıpratıyor. Çalışmak, erkekler için iyi koşullar sağlandığı sürece yararlı.
Püf
Kızartmalardaki yanık kısımlar kanser yapıcı maddeler içerir. Hem kebap yemek hem de bu etkiyi ortadan kaldırmak için beraberinde yeşili bol salata yiyin.
Dr. Mehmet TAŞDEMİR-Erenler
