تبیان، دستیار زندگی

الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِن دِيَارِهِمْ بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّا أَن يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُم بِبَعْضٍ لَّهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِيَعٌ وَصَلَوَاتٌ وَمَسَاجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ اللَّهِ كَثِيرًا وَلَيَنصُرَنَّ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ

سوره : الحج  آیه شماره : 40

ریشه کلمه : ذكر

فعل : ذِكر

معنی : ياد كردن، خواه با زبان باشد يا با قلب، نام بردن، نعمت و پاداش دادن عبادت، نماز، کتب آسماني، پيامبر، وحي، اهميت و شرف «تذكّر» يادآوري و توجه دادن، پند داد «تذکير» يادآوري، به خاطر آوردن، توجه دادن «ادّکار» يادآوري، پند پذيرفتن

توضیح : راغب مى‏گويد: گاهى مراد از ذكر هيئت نفسانى است كه شخص به واسطه آن مى‏تواند آن چه از دانائى به دست آورده حفظ كند و آن مانند حفظ است الا آنكه حفظ به اعتبار نگهداشتن و ذكر به اعتبار حاضر كردن آن در ذهن است. و گاهى به حضور چيزي در قلب و همچنين به قول و گفتار اطلاق مى‏شود. «ادكّر» در اصل «اذتكر» است تاء افتعال به دال مبدل شده و اولى در دومى ادغام گرديده است هكذا «مدّكر» در اصل «مذتكر» است. «اهل ذكر» اهل كتاب از يهود و نصارى هستند در بعضى از روايات آمده كه ائمه «عليهم السلام» فرموده‏اند: اهل ذكر مائيم. امام باقر «عليه السلام» نقل كرده كه به آن حضرت گفتم: در نزد ما كسانى‏اند گمان مى‏كنند قول خدا «فَاسْئَلوُ اَهْلَ الذِّكْرِ اِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَموُنَ» آنهايهود و نصارى‏اند فرمود: آن وقت شما را به دين خود دعوت مى‏كنند. مى‏گويد سپس امام «عليه السلام» به سينه خود اشاره فرمود و گفت: مائيم اهل ذكر مائيم سؤال شدگان و مى‏گويد: امام فرمود: ذكر قرآن است.