تبیان، دستیار زندگی

يَحْلِفُونَ بِاللّهِ مَا قَالُواْ وَلَقَدْ قَالُواْ كَلِمَةَ الْكُفْرِ وَكَفَرُواْ بَعْدَ إِسْلاَمِهِمْ وَهَمُّواْ بِمَا لَمْ يَنَالُواْ وَمَا نَقَمُواْ إِلاَّ أَنْ أَغْنَاهُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ مِن فَضْلِهِ فَإِن يَتُوبُواْ يَكُ خَيْرًا لَّهُمْ وَإِن يَتَوَلَّوْا يُعَذِّبْهُمُ اللّهُ عَذَابًا أَلِيمًا فِي الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ وَمَا لَهُمْ فِي الأَرْضِ مِن وَلِيٍّ وَلاَ نَصِيرٍ

سوره : التوبة  آیه شماره : 74

ریشه کلمه : ولي

فعل : وَلْى

معنی : «ولي» نزديك، قرب. «تَوْلِيَة» والي و حاکم کردن، مسلط کردن، سرپرست كردن، ياور قرار دادن، اعراض، برگشتن، برگرداندن، فرار، گرايش، تمايل، روي كردن، توجه، متوجه كردن «تَوَ ّلى» حاکم شدن، قبول سرپرستي، گرايش و رابطه نزديک داشتن، به عهده گرفتن، اعراض، نپذيرفتن، پشت کردن، سرپرست «ولى» سرپرست، اداره كننده امر، دوست و يارى كننده، جمع آن اولياء «مولى» سرپرست، مالك عبد، صديق، غلام، عموزاده، صاحب و مالک، خويشاوند، ياور، بره آزاد شده که همپيکان صاحب خود است «اولى‏» نزديكتر، سزاوارتر. «ولاية» به كسر واو به معنى نصرت و به فتح واو به معنى تولى امر

توضیح : راغب مى‏گويد: وَلاء توالى آن است كه دوچيز چنان بهم نزديک باشند كه ميانشان چيز ديگرى نباشد و بطور استعاره به نزديكى وَلاء و تَوالى گويند خواه در مكان باشد يا صداقت يا نصرت يا اعتقاد. تَوْلِيَة: اگر با «عن» باشد به معنى اعراض و اگر با «الى» باشد به معنى روكردن و اگر با دو حرف مذكور متعدى به مفعول ثانى باشد به معنى برگرداندن و متوجه كردن آيد. و در صورت تعدى به دو مفعول به معنى سرپرست كردن و غيره آيد. «ولّى» از «ولى» است به معنى نزديكى بدون فاصله و او كسى است كه به تدبير امور از ديگرى احق و سزاوارتر است. به رئيس قوم والى گويند كه به تدبير و امر ونهى امور نزديك و مباشر است. به آقا مولى گويند كه به امر بنده سرپرستى و مباشرت مى‏كند به بنده مولى گويند كه با اطاعت مباشر امر مولى است و از آن است ولى يتيم كه مباشر مال يتيم و اداره اوست. عموزاده را مولى گويند كه در نسب به انسان نزديك است [مريم:5]