BAHAR NEZLESİ
Bahar mevsimi ile birlikte hapşırıklar artıyor !!!
Kış mevsiminin ardından baharın gelmesiyle birlikte hava ısınmaya, doğa canlanmaya başlıyor. Ağaçlar çiçekleniyor, çimenler yemyeşil oluyor, çiçekler açıyor, kuşlar ötüyor dışarıda bulunmak içerde bulunmaktan çok daha eğlenceli oluyor. Bazı insanlar mevsim değişikliğinin farkına varamıyorlar. Bazılarında ise baharla birlikte hapşırık, burun – göz akıntıları v.s. yani bahar alerjisi şikayetleri başlıyor.
BAHAR ALERJİSİ NEDİR?
Baharla birlikte polenler artar. Bu aylarda çimen, ot, çiçek ve ağaçların çiçek açmaları ile birlikte polenler atmosfere yayılırlar. Özellikler rüzgarlı havalarda ve rüzgarlı günlerden sonra polenler havaya daha çok dağıldığı için şikayetler artar. Bazı süs bitkilerinin çiçeklerinin polenleri ise ağır olduğu için hava yolu ile dağılamazlar. Bunlar da arı ve böceklerle çevreye yayılırlar. En tipik bahar alerjisi alerjik rinit şeklinde görülür.
Vücudumuzda alerjik reaksiyonların oluşmasına neden olan maddelere “alerjen” denir. (polen, küf, toz, hayvan tüyü, akarlar v.b.) Alerjenler ve IgE burunda, gözde bir takım biyokimyasal reaksiyonlara, salgılara neden olurlar bunlardan biri de histamindir.
ALERJİK RİNİT
Alerjik rinit (saman nezlesi); alerjenlerin hava yolu ile burnun iç kısmını döşeyen ve mukoza adı verilen dokuya yapışarak inflamasyona neden olur. Alerjik rinit çoğunlukla ömür boyu devam eden, fakat ileri yaşlarda şiddeti azalabilen bir hastalıktır. Belirli mevsimlerde (en çok polenlerin uçuştuğu bahar aylarında) ortaya çıkan tipine mevsimsel alerjik rinit adı verilir. 19. Yüzyılda hastalık ilk olarak tanımlandığında yanlış bir isimlendirme ile “saman nezlesi” denmiştir. Bunun nedeni polenlerin samanların üzerine yapışması ve rüzgarla dağılmasıdır. Daha sonra hastalığın polenlerle ilgili olduğu belirlenmiştir. Polenler dışında ev tozu, hayvan tüyleri, küf mantarları (“mold” lar), kimyasal maddeler, klor, deterjanlar ve hava kirliliği alerji yapabilir. Alerjik rinitin tüm bir yıl boyunca süren tipi vardır ve perenial rinit olarak adlandırılır.
Alerjik rinit ağır bir hastalık olmamasına rağmen kişiyi son derece rahatsız edebilir; uykuyu, yemek yeme ve yaşam şeklini olumsuz etkiler; okul ve işgücü kaybına yol açar. Kent yaşamı alerjik hastalıkların görülme oranını arttırmıştır. Bunda çevre kirliliğinin rol oynadığı düşünülmektedir.
BAHAR NEZLESİ NASIL ANLAŞILIR?
Özellikle histamin salgılanması ile birlikte alerjik rinit belirtileri başlar.
Belirtiler;
Hapşırma nöbetleri
Burun tıkanıklığı
Burunda sürekli akıntı
Gözlerde kaşıntı, sulanma (konjonktivit)
Burunda, dudakta, damakta ve boğazda kaşıntı
Öksürük
Baş ağrısı
ALERJİK RİNİTİN TANI VE TEDAVİSİ
Alerji düşünülen durumlarda yukarıda saymış olduğumuz klinik bulguların yanında tanıyı kesinleştirmek için bazı testlerin yapılması gerekmektedir.
Bu testler 4 gruba ayrılır:
Serolojik (kan) tetkik,
Prick-test (derideki spesifik antikorların gösterilmesi),
Burun sekresyonunun kimyasal analizi
Burun içine allerjen maddelerle yapılan uyarı testidir.
Alerjik rinit tedavisinde temel yöntem tüm alerjik hastalıklarda olduğu gibi alerjenden korunmaktır.Alerji tanısı doğrulandıktan sonra uygun tedavi başlatılmalıdır. Tedavi 3 ayrı başlık altında toplanabilir:
Alerjen uyaranlarla temasın kesilmesi,
İlaç tedavisi
Hiposensibilizasyon (aşı tedavisi)
ALERJİK RİNİTİ OLAN HASTALARIN DİKKAT ETMESİ GEREKENLER NELERDİR?
Sigara içmeyin ve yanınızda içirmeyin.
Tozlu ve polenli ortamlarda bulunmayın, eğer bulunmak zorundaysanız mutlaka maske kullanın. Polen yoğunluğu en çok sabah erken saatlerde ve akşam saatlerinde olmaktadır. Bu saatlerde dışarı çıkmamaya çalışın.
Burnun dış kısmına ve göz çevresine çok ince bir tabaka şeklinde sürülen vazelin polenleri yakalayabilmektedir.
Polenlerin uçuştuğu mevsimlerde kapı ve pencerelerinizi kapalı tutun.
Özellikle kaloriferli evlerde kuru ev havası alerjik rinitin kötüleşmesine neden olabileceğinden, evde hava nemlendiricisi kullanın.
Klimalarda kullanılan filtreler her ay değiştirin.
Evinizde tüylü hayvan ve bitki beslemekten kaçının.
Giysilerinizi açık havada kurutmayın
Beden temizliğinize dikkat edin, düzenli olarak el ve yüzünüzü yıkarsanız vücudunuza girmek üzere olan polenleri engellersiniz.
Tüylü ve yünlü battaniyeler yerine pamuklu ve sentetik olanları tercih edin
Toz barındırabilecek tarzda kilim, halı gibi ev eşyalarını kullanmamaya özen gösterin.